L E YDSE
No. izi
Woensdagfè Courant.
W E S T I N D I E N.
POOLEN, PRUYSSEN, enz.
Duytsland en d'aangrenzende Rvken.
V R A N K R Y K.
A0 I7-f
URASSAU den to Augufty, Onder anderen zyn hier gearriveerd de
Barken van Will, Bel, PieterBafs,PieterBenrie, jan de Vos, jan Gra-
vai, Wil!. Lcxgrave, Ary Rasmyn, Jac. en Jan Snellvan verfcheyde
Flaatfen, een Bark uyt de Barbados met Slaven rart de Aflier.to een
ran Martinico, en een Franfle Bark van Sr.Domingó, als medeSehipper Piet.
Cooy van Anifterdamdie in Sept. weder meend te vertrekken. Men hoord
hier van geen kwade Scheepen. Een herwaards komende Bark is omgeflagen,
van welke maar 1 Mannen geborgen zyn en omtrent Corto is een Kaper
met al het Volk verongelukt.
WARSCHAU den 2 «September. De Memorie, den 11 dezer door de Pri
maat aan den Koning geprezenteerd,behelfd onder anderen„Dat het Hof
„van Berlyn geen zorg draagd de Hulde volgens deConventien aan den
Koning en de Republicq te doen t .Dat het zélve niet aflaat-deR. Kathol.
Kerken en de Priefters in't Hertoglyk Prtiyffen van de Regtenjurisdiftien,
„endeïnkomftendiehaartoekomen, te beroven, en metBallingfchapte
drygenvoornamentlyk te LindaDat het zelve deGereformeetde Reli-
gie bevoordeeldvoor dezelve pragtige Kerken bouwden aan die van ge
melde Religie de voornaamfte Ampten geeftin nadeel der Lutherfe On-
„derdaanen: Dat het zelve wevgetd de Kerk van Lisnow aan de R. Kathol,
„weder te geevenhet Fort de Bolwetks-Schans en het Corps de Garde van
„de Voorftad Elbing dat door Brandenburgfe Soldaaten geoccupeerd iste
evacueeren &c. Waar op de Primaatden Koning in naa m van 't Gemeen
enalledeBeleedigderi verzoekt ,uyt ktagte van het Hoogfte Dominium, dat
lynMajf. cn de Republicq hebbenals mede de Verdragen aan't Hof van
Beriyn deszelfs Verbinteniffen te willen voorhoudenen in gevqlgezyn Aut-
horiteyt eyffchen, dat gemelde Grieven geredrefl'eerd worden Dat aan de
Beleedigden behoorlyke Satisfaftie gcgeeven en alle StaatenInwoondcrs
enOnderdaanenzoovan't Koningryk, als zyne eygenc herfteld worden in.
tleRegten eh Vryhedendiezy te vooren genooten hebbenofte volgens de
voorgefchreven Wetten en Verdragen moeten genietenen zulks in zooda-
nige tyd als den Koning zal bepaalen, of dat anderfints het zeker isdat
na'tRegt van Reprefaillesof de Natuutlyke defencie, die hetRegtdcr
Volkeren in zoodanigen geval toeftaatnier alleen de Kerken der Non-Con-
formiften in het Koningryk Poolen en't Groot-Hertogdom Littamven ge-
(looten en verzegeld, en de Predikanten gefequeftreerd zullen wordenmaar
ook, dat het geduld op'tuyterftegebragtzyndede Beleedigdegenood
zaakt zullen worden zyn Majts. hulpe te verzoeken om de openbaare cn be
dekte Beledigingen te weeten en te wieekenzoo met het uytgeeven det
Brieven in't gemeen genaamt WICl(welk Wootd in het Pools een lange
Stok betekend, waar aan die Brieven gebonden zynen dus doordehooge
Officieren op de Marktvelden der Steedea omgedragen worden, ten eynde
ieder de Wapenen zouw opvatten't geen evenwel niet als in'het uytetfte ge
vaar gefchied) in deWaaywoodfchappen en Diftriften det Frontieren, als met
deGenetaals der beide Natiën te verpligten ordtes te zenden aan deTroup-
pes, die in.de, Fiontieren geïnkwaitiert zyn. En dewyl't noodig is dat de
twyffelagtige Staat, daar zig de Republicq tegenwoordig in bevind, haaft op-
hoiide, en dat zy fpoedig verloft worde van de onzekerheid der Gevaren,waar
in zy is wegens de Dreygementen en Toebereidfelen van Oorlogwaarmede
men haar van de kant der Prorcftantfe Mogentheden vrees zouw willen aan
jagen,was het goed daar op een Befluyt te hebben,ten einde de Republicq wift
waar aan zich te houdenen in tyds de noodige Maatregels neemen, 't zy tot
de Vreede ofte Oorlog. Door deze Nood zyn de Senatoren en Minifters ge-
da dongen, zyn M. te verzoeken, dat het hem mag behagen de dreigende On-
kiften te willen voorkomen't zy door het hervatten van den Ryksdagen
Zn 'ltt 8eeyen det Brievengenaamt Wicina Posvolite 'Eusz.cnieofte door 't be-
,egt zorgen van een Cathegoris en zekere Declatatie van deProteftantfe Mo-
,aillj gent heden, dat zy voortaan geeneFeytelykhedennochte Geweld meerzul-
tba' 'en gfbruiken, maai alleen de Wegen van Interceflie en goede Officien in der
wot minne inflaanten vootdeele der Non-Conformiftenwelke door ftrafbaare
la» *°H,iditatien vreemde Hulp zoeken tegen de Belangen van den Staat en de
Weiten van haat Vaderland, om de publique Ruft te ftooren.
BERLYN den eerften O&ober. Van Warfchauword gefchreevendat de
daar zynde Minifters van de Próteftantfe Mogentheden den Koning by Me-
morie voorgfteld zouden hebbendat alle hunne tot nu toe aangewende In-
'5 1 ftantien oin tot een Accommodement in de Religie-Verfchillen te geraken,
znigteloos gèweeft zynde, en 'er geen apparentiewas de behoorlyke Voldoe-
v.e'1 'ring doordien Weg teverkrygengcm. Minifters zyn Majt. verzogten hen
deszelfs Brieven van Recredentiete doen expedieerenom naai hunne Ho-
B I ïen te bunnen kecrenj waarop de Koning zouw geantwoord hebbenhun
ie" Verzoek te zullen doen examineeren, en hen deRezolutiete doen weeteh.
HaNOVER den 5 Ottober. Eergiftet is de Biffcho'p van Osnabrng van
fiier vertrokken. Gifter heeft de Koning het Veimaak van de Hazenjagr ge-
"Y "omen. Die dag is de Baron van Schenk, Deeken van Wermelandook wéér
»an hier vertrokken.
F0NTA1NEBLEAUden4®ftober. Den eerften dezer heeft deGraaf
»an Hoym des morgeris zyn eerfte particuliere Audiëntie by den Koning cn
die des namiddags mede by de Koninginne gehad.
PARYSdens Oftober. De Koning heeft aan de Prins Karei van Lotha
ringen zyn M ajrs. opper- Stalmeefter geordonneerd, 2 j Pages en i j o Paar
den van zyne Stallen te verminderenen man ftaat ook 400 Gardes van den
koning, eenige Gendarmesligte Paardenen 40 Musqaettaites af re dan
ken. Maandag was dc Koning in't Bofch van Fontaineblcauop de Harte-
da«! Jagt, waar by zich de Koninginne dec namiddags mede bevond. Die dag
Git, wierd het Paard van den Hertog van Orleans door een Hartdat men najoeg
vetfehrikt, zoo dat het omverre vielj zynHoogh. had geen ander Ongemak,
ez«r als een Contuzie aan het Hoofd die hem riet belette de Jagt in een Ryuivg
r del 'e volgen maar in het Falcys Royal te rug gekomen zynde, deed hy zich
'g'et Ader laaren.vDe Koninginne beeft geobtineecd, dat deComedieop het
Theatet van het Hof des Zondags, nochte op de Feeft dagen niet zal fpeelen.
orp
lat,
YS-
een
k{(.
in«
Dit
'erS
leer
tof
eeh
d«.
let
ven
da»
00-
be
ien,
Jen
ien-
pat
:ko-
nes
Dut-
Dei
nde
Dg»
zeer
leet
iter-
1 del
De
er*,
ink
land
LO-
b. tc
DeiepartitienderTaiJIes voor'taanftaande Jaar zyn gemaakt» en de Ko
ning heeft confiderabelc Verminderingen geaccoideerd aan zekere Provin
ciën, welke deze Zomer door den continueelen Regen en Hagel veel geleden
hebben, De Ontfanger det Tailles te Carcaftonne heeft een Bankroet van
meet als 100 dnyzend Eens gemaakt. Men heeft beflooten dat de Konin
ginne geen publique Intreede zal doen in deze Stad, en dat als zy de agt Mif-
fen in de Ketk van N. D. volgens gewoonte komt hoorenzy incognito wezen
zal. MCti verzekerd dat de Wegen tot Vergelyk tufichen deze Kroon en die
van Spanjer» gevonden zyn. De Vergadering der Geeftelykheid, die denxf
der voorleden Maand ftond te fcheidenis tot den 1.5 dezer geprotogeerd
De Hertog van Boutbon heeft aan dezelve verklaarddat hy wilde zy deBe-
lafting van 't Vyftigfte pafleerde. Men ziet hier het Prbteft dat de Karthuy-
zers, welke zich naar Holland geretireerd hebben, van Maaftrigt herwaards
hebben overgezonden, zynde in fubftancie van den volgenden inhoud.
De Hemel entlc de lAdrdegetteygen over Ons, dat Cr 0111 onregtelykombrengt.
i Mach. 11. j 7.
WV Religieozen Profeflen der verfcheyde Karthuyzers van deProvintie
van VrankrykopdeSeine, hebbenvoor en aleer Wy in de uyterfte
Nood en het droevig Ongeval, waar in Wy doot dé töelaating van de Godde-
lyke Voorzienigheid gekomen zyn, met Einft en Aandagt voor God over
wogen de Kwaaienin Onze Orde veroorzaakttei occazie van de Conftitu-
tie Vnïgenirusen het Decreet Quo zjlSdooi het welke Ons genetaal Kapit
tel' gein. Conftitutie aangenomen heeften Wy hebben God gebedenOnzC
Weegen zoodanig te beftierendat Wy het geluk mogten hebben getuygenis
der Waaiheid te geevenen niet anders te onderneemenals 't geen waardig
en bekwaam was om de Eere Gods en Onze Heyligmaaktng tebevotdeten.
Wy jiebben dan met veel yver en aandagt gelet op de ftrengheidrtct wel
ke Onze Eerwaarde Vader de Prior van het groot Karthuyzer Klooftcr Ons
behandeld heeften dat hyniet vergenoegd zynde, met Ons by na alle uyt
Onze Pfofelfie-Huyzen verdrevtn en Ons beroofd te hebben van Onze Reg-
fth, vari de oeffening onzer Funftienen van het gebruyk der Sacramenten
zelfs in ^drticulo mortis, dezaaken der Vervolging in het generaal Kapittel
va'n dilïTaar zoo verre gedreven heeftdat hy Ons heeft verklaatd gebannen
tezynj 'en verfcheide van Ons gecondemneerd in Onze Cellen als in Gevan-
genhuyzen teblyven, en daar een zwaare Vaften te onderhouden.
Wy i_zyn zelfs verwittigd geworden dat Zyn Eerwaarde aan verfcheydd
Prioreri gezegt heeftdat zoodanige ongemeene Hardigheden enkel het be
gin Oiizer Plaagen waren, dat hy deze Zaaken voor zyn Dood ten eynde
wilde brengenen alles doen dat in zyn vermogen was, om Ons te verplette
ren. Én omdez#yerfchrikkelykeDreygementenuyt te voeren, heeft die
Eerw. patet zich door het Kapittel, dat flaafs aan zyne Gevoelens isVol-
msrgtdpcn geevenom Onze ft taffen te verzwaaten, en de ftrengheid tegen
Ons'te Vermeerderen, met al het geen zyn Party digheid en Vooroordeelen
het valfche Point van Eer't geen hy heeftom over Ons te triofnpheeren
hpm zoqden kunnen inboezemen. En een rampfpoedige Ondervinding heeft
Ons geleerd, dat zoodanige Dreygementen van den Eerw. Pater niet ais al te
ernftig zyn, en dat'er geen buytenfpootigheid iswelke Wy niet van hem
moeten verwagtenals Wy onder zyn Heetfchappy bly ven.
Vooi liet overige hebben Wy begreepen ,'tfa't Ons niets ovetig was om dt-
Vteede te verkrvgen nochte eenig middel tot vereenigirig met de Superio-
ren, welke zoo onbeweeglyk zyn in hunne Vooroordeelep als opverzoene-
lyk in hunne Wraakzugtin gevolge de gewoonte, om alles onder hen re
zien buygenen hunne Geboden te doen aanneemen als Geheymeniften, die
men mder aanbiddenzonder dezelve te mogen onderzoeken. 8cc.
Het is notoir, dat de Religieuzen van het grooteKarthuyzetKloofter til
de Eerw. Pater aan die Grondftelling en Gevoelens overgegeevcncn in te
gendeel tegen de Goddelyke Leere van St. .Attgujlinns en van-Jr. Thomas
vooringenomen zynwaat van Wy zeet veeleBewyzen zouden kunnen by-
brengenmaar een alleen zal genoeg zyn Vermits een Trior van Onze Pro
vince (D. Benoit Houaffe, Prior van Val St. George, die onder't getal dec
Vlugtelingen isjher Decreet Quo xjlóin't Kapittel van 1724 getekend had
meende hy verpligt te zynaan den Eerw. Pater dooi een Briefte vetkl«aren,
dat met z.yne Ttckening hy geen nadeel z.ogt toe te brengen aan de Leere van St. ^Aa-
guilinus en van St. Thomas, en dar hy met die H. Leeraarengéloofde een Genade
hragtigdoorz>ich zjlfsen een Vrjivilligeen lont ere Pradejlsnatie &C. Deze Vct-
klaaring aan den Ezrw. Pater Veidagt en niet voldoenend fchynende, was
zulks ondcranderen de ooizaak, waarom gemelde Ptioi zich tot Ons voeg
de, zyne gedaaneTeekening van het Decreet gwo «/o retrafteerde, en aan
een aanftaande Concilie appelleerde. 8cc.
Maar alfchoon zoodanigeWegen rot Vereeniging Ons open ftonden, zouw
egter Ons Geweten niet toelaatendezelve in te flaanom dat Wy op een le
vende wyzcovertuygt zyn dat men ingcenerley maniere en metgecnerhande Ex
plication de'Confiitutie kan aanneemendat 'er niets bekjvaam isde ivecentlykt
Gebreken, welke daar ingevonden worden, te bedekken, ofte goed re maaien j en dat
Wy van het hoogde Tribunal der Kyrkeaan het welk, mets nich houd door een regt-
matig en noodtuskcly koppelde uytfpraak daar omtrent enkel en alleen moet en eer-
va agt en.
Ondettuffchen zien Wy met het uyterfte lectweezeo, dac alle Geeftelyk*
en Wacreldlyke Geregtshoven voor Onze regtmatige Klagten gcflooraa
zyn; dat de Eerw. Pater alles in't werk fteld, om Ons alle Hoope rot bc-
fcherming tebeneemendat hy Ons op allAhande manieren uytkryt by alle
Ovetheden zoo van de Ketk als den Staat, en in de Gemoederen der vreemde
Priorcn van Onze Orde, welke hy tegen Ons opgemaakt heeft, en dat Om
verder geeo middel overig isom Juftitie teverkrygen. Wy zien Ons dan in
zyne handen en eygen goeddunken overgegeevenzonder dat Ons iemand
tehulpkomt, en hy heeft Ons bereids doen zien de Vooifpclicn van't geen
hy nier Ons in djn zin heeftdoor het fchandelyk wegvoeren van D. Martin
Graienterré nvt het Karthuyzer Kloofter van Troyes in dat van ^Alison in Ss-
voyen buyten het Koningryk, daar hy met eenWagt van verfcheyde Karthuy
zer Monnikken of DomeftiquendeFunftie van Diendersbeklecdcnde, ge
bragt eain een vreeslyke Gevangenis gezet is.
Men lieeft in Onze Ptovintie ook niet vergeeten'e geen D. ClaudrGeron
heeft moeten lydenom dat Int zich geftdd heeft tegen het voorneemen't
geen men hadom zyn Profeffie-Huys te vernietigenen met dat Van Teilen
te vereenigcn. Hy heeft meet als 15 Jaatenin verfcheyde Gevangenhuyzéo
