Ritzen tekent akkoord
over onderwij ssalarissen
Maij gelooft in lagere tarieven
„Heren, u redt
het verder wel"
Binnenland
jheiden wordt eenvoudiger
ürjpiereii
fn cd's
inpakken
pitrug-
;*nokkelaars
Brandbrief niet-rokers aan Kamer
rankrijk
roordeeld
Project
Vrouwen en
Minderheden
succes
i
Herintreding belemmerd
ckdoor bezuiniging Ritzen"
Leidse Courant a
donderdag 12 november 1992 u
HAAG Scheiden wordt per 1 januari
eenvoudiger. Op die datum treedt het
jne scheidingsprocesrecht in werking.
3 de £eft het ministerie van justitie gisteren
rijdgdgemaakt. Belangrijkste wijziging ten
van de huidige situatie is dat scheiden
via een dagvaardigingsprocedure
..jT via een verzoekschriftprocedure moet
yf jn gevoerd. De ene echtgenoot roept de
1 per deurwaardersexploit op. Ook kun-
"wijseiden een verzoekschrift indienen bij de
3vak| van de rechtbank. De behandeling van
meik, moet zo mogelijk in één zitting gebeu-
borfvenals nu het geval is, zal ook na 1 janua
ri be*1 behandeling van de zaak ter rechtszit-
jstg^laatsvinden als de wederpartij het eens is
comJe scheiding. De vertegenwoordiging door
k aten tijdens de zitting blijft verplicht.
Twee jaar geleden werd een voorstel tot wijzi
ging van de wet verworpen door de Eerste Ka
mer omdat onder strikte voorwaarden geen
procesvertegenwoordiging werd voorgesteld.
Behalve de wijziging in een verzoekschiftpro-
cedure, zijn in de nieuwe wet een aantal bepa
lingen geschrapt. Zo vervalt het zogenoemde
schuldverweer. Daarbij werd een vordering af
gewezen als de „duurzame ontwrichting" in
overwegende mate te wijten is aan de verzoe
kende echtgenoot en de andere zich om die re
den tegen de scheiding verzet. Ook de bepaling
dat niet binnen een jaar na de huwelijksvol
trekking mag worden gescheiden, vervalt per 1
januari. Hoger beroep en cassatie van voorlopi
ge voorzieningen, die door de rechter voor de
duur van het scheidingsgeding worden getrof
fen, worden eveneens afgeschaft.
Nog geen belasting
van de dienstfiets
DEN HAAG Staatssecretaris Van
Amelsvoort (financiën) zet zijn voor
stel om alle dienstfïetsen in Neder
land eenmalig voor 150 gulden te be
lasten, voorlopig 'in de stalling'. Alle
grote kamerfracties hebben ernstige
problemen met dit voornemen, zo
bleek gisteren tijdens een debat in de
Tweede Kamer. In een motie vroeg
PvdA-kamerlid Vermeend geen defi
nitief besluit over de belasting van
door werkgevers verstrekte fietsen te
nemen, voordat over dit onderwerp
'diepgaand' met het parlement van
gedachten is gewisseld. Van Amels
voort gaf zonder tegenstribbelen ge
hoor aan dat verzoek.
Idoor
kees jonker
DEN HAAG - De kans dat de tarieven
voor het openbaar vervoer in '94 weer met
zes procent stijgen wordt steeds kleiner.
Minister Maij van verkeer en waterstaat
liet gisteren in de Tweede Kamer weten dat
een lage inflatie ertoe kan leiden dat de ta
riefsverhoging voor dat jaar weer ter dis
cussie wordt gesteld.
Begin vorig jaar werd in het kader van de
Tussenbalans - de grootscheepse bezuini
gingsoperatie van zeventien miljard gul
den - besloten de prijzen voor bus-, tram-
en treinkaartje jaarlijks met zes procent te
verhogen. „Indien de inflatie in '93 mee
valt, dan zal dat meewegen", zei de CDA-
minister, doelend op de vraag of in '94 het
openbaar vervoer nogmaals extra duurder
moet worden.
Eergisteren had PvdA-kamerlid Van der
Vaart reeds gedreigd om 'in een uiterste ge
val' de tariefsverhoging geheel ongedaan te
maken. Dat 'uiterste geval' zou bereikt zijn,
wanneer de kosten voor de automobilist
niet navenant zouden meestijgen met de ta
rieven in het openbaar vervoer.
Tijdens de behandeling van haar begroting
voor 1993 legde Maij geen nadruk op Van
der Vaarts argumentatie. Voor de minister
geldt veeleer het argument dat een lage in
flatie - geschat op slechts 2,5 procent - het
niet billijkt dat de overheid overgaat tot een
verhoging van zes procent. Niet een scheef
groei met de kosten van de autogebruiker,
maar de inflatie speelt voor Maij een rol van
belang om de ov-tarieven minder duur te la- -
ten worden.
De minister toonde zich in het debat tegen
stander van de discussies over de tarieven
van het openbaar vervoer. Dat zijn er vol
gens haarveel te veel. „We praten hier in de
kamer zes keer per jaar over tarieven. Heel
veel mensen denken daardoor dat wij die ta
rieven drie tot vier keer per jaar verhogen.
Dat geeft een verkeerd beeld", klaagde zij.
Daar ter opheldering aan toevoegend: ,,De
tarieven stijgen maar één keer per jaar".
esüJPD wil
iet
ïocrf'
e on|
bin,
ien
1 Iet feenstra
;eun*
HAAG Er moeten
j fxegelen worden geno-
e' om het thuis kopiëren
enbij de bibliotheek geleen-
£er!d's tegen te gaan. Het
51jn (ijfsleven lijdt veel schade
schc illegaal kopiëren, wat
"ijpe^ebeurt met video's.
tei WD-kamerlid Dijkstal
iren tijdens een overleg met
ster D'Ancona van wvc
het bibliotheekwerk. Vol-
Dijkstal wordt negentig
ent van de uitgeleende cd's
3 gekopieerd. D'Ancona
legt binnenkort met haar
ga Andriessen van econo-
he zaken over de mogelijk-
om nieuwe cd's de eerste
maanden niet uit te lenen
de bibliotheek. Dijkstal
ig aan op deze maatregel,
is voorgesteld door de cd-
iche. Een andere mogelijk-
d D'Ancona wil onder
sten'811 's ^at lenen van
meipd een extra bedrag betaald
t worden dat ten goede
jg it aan de betrokken musici.
;n j^kan wettelijk worden gere-
ikke' na onlan£s over een EG-
inzake het leenrecht
en 'eenstemming is bereikt.
betekent ook dat auteurs in
3re toekomst een vergoeding
irdeen kry£en voor e^k boek van
j dat via de bibliotheek
^adt uitgeleend.
ndia
:wij|
FOTO: DIJKSTRA
DEN HAAG De onderwijs-
vakbonden ABOP, PCO,
KOV en NGL hebben giste
ren met minister Ritzen van
onderwijs een akkoord gete
kend over de verbetering van
de positie van het onderwijs
personeel.
In het akkoord is formeel vast
gelegd dat het ministerie voor
die verbetering 211 miljoen in
1993, 394 miljoen in '94, 544
miljoen in '95 en 711 miljoen in
1996 uittrekt.
Dit betekent dat het kabinet
ondanks de bezuinigingen
waarover zaterdag een akkoord
werd bereikt, daarbij de verbe
tering van de onderwijssalaris-
sen buiten beschouwing laat.
In het akkoord, dat de komende
maanden verder zal worden uit
gewerkt, is verder
dat de opbrengst van de verso
bering van de wachtgelden
wordt gebruikt om werkloze
onderwijzers te laten herintre-
op ontslag, als gevolg van dalen
de leerlingcijfers.
In het akkoord blijft wel een
koppeling bestaan tussen
wachtgelden en salarissen. Af-
den. Minister Ritzen wilde uit gesproken is dat als over het
die verlaging de verbetering een geen overeenstemming be-
van de salarissen deels bekosti
gen. Die koppeling was voor de
vakbonden onaanvaardbaar.
Hiermee is duidelijk geworden
dat de bonden nu ook zelf in
stemmen met lagere wachtgel
den, na daar eerder fel tegen te
hebben geageerd. Volgens de
onderwijsbonden hebben ze
geen andere keus, omdat daar
mee tijdens het ambtenaren-
overleg in mei is ingestemd
door AbvaKabo en CFO. Wel is
in het nu gesloten akkoord al
afgesproken dat de nieuwe
wachtgeldregeling meer biedt
dan de gewone werkloosheids
wet. Dit omdat onderwijsperso
neel een verhoogde kans loopt
reikt kan worden, ook het ande
re niet doorgaat. Daarmee heb
ben beide partijen evenveel be
lang bij het zoeken van een ak
koord voor zowel salarissen als
wachtgelden.
KOV-onderhandelaar Wim
Stoop toonde zich gisteren te
vreden met het akkoord, omdat
de eerdere toezeggingen van
het kabinet nu ondanks de druk
van bezuinigingen formeel zijn
vastgelegd. Volgens hem be
wijst dat dat Ritzen in het kabi
net voldoende steun geniet.
„We hebben nu in ieder geval
de garantie dat door het kabi
net aan die bedragen niet wordt
getornd".
Idoor
gijs korevaar
N HAAG/PARIJS - Zes Ne-
iandse jongeren zijn giste-
door een rechtbank in Pa-
veroordeeld tot gevangenis-
iffen van vier tot acht jaar
fens het smokkelen van co-
ïe vanuit Zuid-Amerika
r Nederland. De jongeren,
schreven als 'discokoeriers'
3at zij in uitgaansgelegenhe-
in Amsterdam werden ge-
seld, werden op 25 oktober
igjaar op het vliegveld Char-
de Gaulle in Parijs aange-
iden. De groep had bij elkaar
kilo cocaïne bij zich. De
htbank achtte bewezen dat
verdachten tegen beta-
ihof. als koerier van cocaïne-
isporten zijn opgetreden.
Franse openbaar ministe-
J vhad maandag tijdens de be-
ideling straffen van 8, 9,13
16 jaar geëist. Behalve tot
angenisstraffen, veroordeel-
3e rechtbank de zes tot boe-
van in totaal ruim 46 mil-,
P francs (15 miljoen gulden),
826 zij dit aan het eind van hun
hof/ ëngenisstraf niet kunnen
alen, moeten zij nog twee
r langer zitten. Zo lang deze
(te niet is betaald, kunnen zij
een rt aan Nederland worden uit-
DEN HAAG - Waar zijn de
tijden gebleven dat kamer
voorzitter Dolman zich 'niet-
roker van het jaar' mocht
noemen. Een plaquette met
gebroken sigaret hing trots
bij de deur van Dolmans
werkkamer.
Vandaag de dag zijn de niet-ro
kers boos op de Tweede Kamer.
Zo boos, dat de vereniging CAN
('Clean Air Now') onlangs een
brandbrief aan de Kamer heeft
gestuurd. Tijdens een uitzen
ding van Den Haag Vandaag
kwam CDA-kamerlid Mateman
in beeld met zijn geliefde pijp in
de mond.
En om het nog een graadje er
ger te maken kwam een sigare-
trokende minister Ter Beek
van defensie in beeld. Het
schoot de anit-rokersvereni-
ging in het verkeerde keelgat.
De Kamer heeft al veel langer
problemen met CAN. Nadat de
nieuwe tabakswet in werking
trad werden overal in het land
rookverboden voor openbare
ruimten ingesteld, behalve in
de Tweede Kamer. Daar duurde
het tot vorig jaar alvorens de
wet werd uitgevoerd.
Bij de voorbereidingen voor het
anti-rookbeleid heeft de stich
ting volksgezondheid en roken
advies uitgebracht aan de Ka
mer over gedoogzones. De
stichting raadde aan die bij de
ingangen te plaatsen. Zo gezegd
zo gedaan. Met als gevolg dat
bezoekers nu eerst langs en
door de rookwolken uti die ge
doogzones moeten.
De langzame uitvoering en de
overtredingen van de bepalin
gen zijn de CAN een doorn in
het oog. Regelmatig komen le
den van de vereniging in de Ka
mer kijken of alles volgens de
regeltjes verloopt. Zo is gisteren
een vrouwelijk verenigingslid
uit Waalwijk in de Kamer ge
weest. Daarbij beklaagde zij
zich erover dat het bordje met
'verboden te roken' van de gla
zen toegangsdeur was verdwe
nen. Volgens hoofd kamervoor
lichting Mulders is het bordje er
afgevallen bij het ramen-lap-
pen.
In antwoord op de CAN-brief
heeft Mulders overigens duide
lijk gemaakt dat de vereniging
zich tot de overtreders zelf
moet wenden. De Kamer is niet
van plan politieagentje te spe
len tegenover Kamerleden, be
windslieden en journalisten die
het rookverbod overtreden.
En dat gebeurt natuurlijk best.
Zo stak minister d'Ancona van
wvc na afloop van een vergade
ring in de Kamer een rokertje
op. Ontspannen leunend tegen
de muur, sigaretje erbij, even
bijkomen. Ook staatssecretaris
Ter Veld van sociale zaken is zo
wel eens in de Kamer gesigna
leerd. En dat terwijl de eerste
verantwoordelijk is voor de uit
voering van de tabakswet en de
tweede voor de arbeidsomstan
digheden.
DEN HAAG Het project
Vrouwen en Minderheden,
waarbij migrantenvrouwen ge
richt begeleid werden, is rede
lijk succesvol geweest. Dit con
cludeert staatssecretaris Ter
Veld van sociale zaken in een
eindrapport over het project dat
liep van 1982 tot 1990. Het pro
ject had de vorm van kleinscha
lige experimenten op terreinen
als onderwijs, voorlichting en
personeelsbeleid. De ervarin
gen werden vervolgens overge
dragen aan instellingen die zich
bezighouden met migrantenza
ken. Volgens Ter Veld had
'Vrouwen en Minderheden' een
duidelijke voorbeeldwerking.
Zo zijn naar aanleiding van de
gedane suggesties inmiddels in
38 gemeenten buitenlandse
vrouwencentra opgericht.
Vuurwerk
Een deel van de 4000 kilo vuurwerk die de Haagse politie dinsdagavond in beslag heeft genomen, wordt
ingeladen. Het vuurwerk werd gevonden in twee opslagloodsen op het Groothandelsmarktterrein in Den
Haag. Volgens de politie zit er zeer gevaarlijk vuurwerk tussen, onder andere ratelbanden met 300.000
slagen, strijkers en staafknallers. De waarde wordt op enkele tonnen geschat. De politie heeft nog geen
aanhoudingen verricht. De partij vuurwerk is waarschijnlijk van een man die in het buitenland verblijft. Hij
is de huurder van de loodsen. fotoiANP
Premier Lubbers:
DEN HAAG „Heren, u redt
het zonder mij verder wel hè?".
Twee geheven armen van Lub
bers hangen vragend in de
lucht. Nog voor het tot Steke
lenburg, Westerlaken, Rinnooy
Kan en De Vries goed door
drong dat het akkoord was be
reikt en de rest een kwestie van
uittikken en kopiëren was,
beende de premier al de zaal
uit. Klokke 00.12 gaat hij op
2N HAAG - De herintreding van vrouwen, werklozen en al-
«ïtonen in het arbeidsproces wordt ernstig belemmerd door de
geheten 27 maatregel in het leerlingwezen. Met name in de ou-
ren-, welzijns- en gezondsheidszorg komt door deze bezuini-
Igsmaatregel van minister Ritzen de personeelsvoorziening in
00 't gedrang. Dit vrezen de werkgevers in deze sectoren. De maat
hei houdt in dat de overheid per 1 augustus 1993 stopt met de be-
stiging van beroepsopleidingen in het leerlingwezen voor men-
ji die ouder zijn dan 27 jaar. Ongeveer 3800 mensen boven de 27
Igen momenteel zo'n opleiding, onder meer tot gezins- en be-
irdenverzorgende, kraamverzorgende en leidster van een kinde-
pvangcentrum. Met de bezuiniging is 17 miljoen gulden op jaar-
sis gemoeid. Volgens de werkgevers - de Vereniging van Neder-
ïdse Bejaardenoorden, de Federatie van Werkgeversverenigin-
n en de Nederlandse Zorgfederatie - gaat het ten koste van de
raliteit en omvang van de zorg als de sector zelf de opleidingen
)o ^pet betalen. Zij vinden dat Ritzen dat moet blijven doen.
S drie werkgeversorganisaties stellen dat het overheidsbeleid
et geloofwaardig is, omdat Ritzens plannen een 'tegengesteld ef-
Pt' hebben op het beleid van WVC en Sociale Zaken, dat toetre-
ng van vrouwen, allochtonen en langdurig werklozen tot de ar-
(idsmarkt stimuleert.
naar het volgende probleem:
Ritzen en het CDA.
Wat de onderhandelaars van
werkgevers en werknemers na
36 uur onderhandelen niet was
gelukt, slaagde wel binnen vijf
uur na binnenkomst van de
premier, rechtstreeks aange
vlogen vanuit Boedapest. Het
akkoord bevat een typisch Lub-
beriaanse optelsom, zonder de
precieze uitkomst te vermel
den. Want wat iedereen na da
genlange berichtgeving over be
vriezing van lonen wilde weten,
stond er niet in. Gaan de ambte
naren er volgend jaar wel of
niet op vooruit? „Nee, als u
meerekent komt u op een be
vriezing van de ambtenarensa
larissen uit", rekende minister
De Vries van sociale zaken na
afloop vrolijk voor. En voor de
marktsector zit er hoogstens
een looneis van een procent in
de prijzenpot, maar meer ook
niet.
Sommetje
Het sommetje lijkt moeilijk,
maar valt uiteindelijk erg mee.
De oude cijfers Van het Centraal
Planbureau laten in 1993 een
loonstijging in het bedrijfsleven
zien van 4,25 procent. Nu blij
ken de prijsstijgingen 1,25 pro
cent lager uit te vallen en zorgt
de verlaging van premies en be
lastingen voor nog eens 1,25
procent meer besteedbaar inko
men. De sociale partners en het
kabinet hebben besloten die
twee percentages van die 4,25
procent af te halen, waarna nog
1,75 procent overblijft. Zonder
loonsverhoging vanaf 1 januari
zouden in 1993 de lonen gemid
deld al een procent hoger liggen
dan in 1992 (vanwege tussen
tijdse salarisverhogingen). Die
één procent moet dus nog van
de 1,75 procent afgetrokken
worden, waardoor er nog 0,75
procent reële loonsverhoging
overblijft. Hetzelfde rekensom
metje makend voor de ambte
naren komt er nul procent
loonsverhoging uit in 1993. Dit
betekent dat de ambtenaren in
koopkracht nagenoeg gelijk
blijven, terwijl de werknemers
in het bedrijfsleven een procent
in koopkracht stijgen.
Voor de rest is er gisteravond
niets afgesproken. De twee
maanden uitstel van cao-onder
handelingen voor de metaal- en
bouwsector zijn bedacht om de
werkgevers enigszins te gerie
ven. Maar aangezien de cao's
die dan per 1 maart ingaan met
terugwerkende kracht zullen
gelden, is er hoogstens uitstel
van executie gegeven. De werk-
gevérs wilden drie maanden
uitstel. Het werden er 'tot hun
genoegen' twee, waarvoor ze
bereid waren iets minder boter
zachte teksten over werkgele
genheid op te nemen in het ak
koord.
De ondernemers toonden zich
bereid in cao's afspraken te ma
ken over het aannemen van ge
handicapten, langdurig werklo
zen en verzuimbestrijding. En
heel vriendelijk is nog een knip
oog naar meer deeltijdarbeid
gemaakt. Dat zijn 'afspraken'
die beter vertaald kunnen wor
den met 'goede voornemens'.
Er zijn namelijk geen streefcij
fers vastgesteld en er is zelfs
geen moment afgesproken
waarop bekeken wordt of de
partijen zich gehouden hebben
aan het akkoord.
De lakmoesproef voor het ak
koord is het openbreken van de
cao in de gezondheidssector.
Minister De Vries moet straks
de reeds afgesproken loonstij
ging van 4,5 procent in de ge
zondheidszorg (m.n. zieken
huiswezen en bejaardenzorg)
terugdraaien. Voor die actie
heeft het kabinet zelfs al een
half miljard op de begroting in
geboekt, dus hij heeft een flinke
prikkel dat pleit in zijn voordeel
te beslechten.
Kritiek
Op het kabinet is de laatste we
ken nogal kritiek geuit door
economen, zoals de Rotterdam
se hoogleraar Bomhoff. Zij me
nen dat het kabinet niet om de
twee maanden op eerder aange
kondigd beleid moet terugko
men. Dat schept onzekerheden
en lijkt veel op paniekvoetbal.
Het was opmerkelijk dat minis
ter De Vries gisteravond tot
twee keer toe stelde dat de ko
mende maanden moeten uitwij-
i zen of het gisteren gesloten ak
koord niet het gevolg is van pa
niekvoetbal. Het leek net of de
minister zelf licht twijfelde aan
de 'luister en huiver'-voorspel-
ling van het CPB. De politici en
partners voelen aankomen dat
na de komst van Clinton de
Amerikaanse economie zal ver
beteren, de internationale con
junctuur vrolijker uit de statis
tieken naar voren komt en dus
de Nederlandse economie eind
volgend jaar ineens veel beter
blijkt te zijn dan werd voor
speld. Dan is het goed te weten
dat er bijna verkiezingen zijn.
Vakbonden:
Acties bij
nutsbedrijven
UTRECHT Bij de nutsbe
drijven zijn waarschijnlijk
vanaf volgende week acties te
verwachten. Aanleiding is de
weigering van de werkgevers
het cao-overleg over onder
meer een betere onregel
matigheidstoeslag, korter
werken en een socialer oude
renbeleid te hervatten. De
vakbonden hadden de werk
gevers tot gisteren 17.00 uur
de tijd gegeven.
Volgens een woordvoerder van
de christelijke vakbond CFO
gaan de bonden proberen de
werkgevers via vooralsnog
„zachte" acties weer naar de
onderhandelingstafels te krij
gen. „Het publiek zal er nu nog
niets van merken", aldus de
zegsman. Maar in het uiterste
geval, als er geen nieuw overleg
plaatsvindt, blijft ook de
stroomvoorziening niet buiten
schot, aldus de bonden.
De eerste acties van de werkne
mers vond gistermorgen plaats.
De ochtendploeg van de Elek-
triciteits Produktiemaatschap-
pij Zuid-Nederland (EPZ) ging
spontaan in staking uit protest
tegen betere arbeidsomstandig
heden. Volgens actieleider Van
Ooijen waren in oktober vorig
jaar in een landelijke cao voor
personeel van nutsbedrijven en
electriciteitsproducenten al af
spraken gemaakt over een kor
tere werkweek, betere toeslag
regeling en een socialer oude
renbeleid.
Hij stelde gisteren dat er sprake
was van een „symbolische ac
tie" om de werkgevers onder
druk te zetten. De stroomvoor
ziening kwam niet in gevaar
omdat de nachtploeg doorwerk-
