„Ze pikten dagelijks mensen
eruit en sneden hun keel door"
si mmwm
Hal
ixtreem-rechts in Duitsland groeit zorgwekkend snel
iiidAeSotiggnl
BUITENLAND
«ngerdood steeds
ichterbij in Juba
IRA doodt
'verklikker'
Tomatendrab bedreigt Capri
Iraakse woekeraars
wacht executie
n'O blauw
zuren naar
imalia
ffü
992.8.12 1400
Vakantie-
zorgen
Duitse gezondheidszorg
wordt onbetaalbaar
11
Baker gaat Bush
al snel helpen
Pronk adviseert VN
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1992 A|
AA De bijna 300.000 mensen die nog altijd in
kten zijn in de Zuidsudanese garnizoensstad
1, dreigen van honger te sterven nadat vorige
>4d de internationale luchtbrug van voedsel
jff de stad werd opgeschort. „De vrees betaat dat
'Hr niet op zeer korte termijn een regelmatige
Iselaanvoer naar Juba wordt ingesteld een groot
van de bevolking zal sterven", zo staat in een
Hag van een bijeenkomst van internationale
ïsjorganisaties in Juba. Onder de kwetsbare groe-
efnensen (kleine kinderen, bejaarden en zogende
t fiers) is de ondervoeding al wijdverbreid. Juba
etor de burgeroorlog in het zuiden al vier jaar af-
mfcelijk van de aanvoer van voedsel door de lucht
bt transport over land te gevaarlijk is.
BELFAST Het Ierse Repu
blikeinse Leger heeft verklaard
een van zijn „vrijwilligers" te
hebben gedood, omdat hij een
politie-informant zou zijn ge
weest. Het lichaam van de 22-
jarige Robin Cook uit Coalis-
land werd gisteren in West-Bel
fast aangetroffen. Hij was ge
kneveld en gebonden en door
het hoofd geschoten. Het IRA
eiste de moord in een telefoon
tje aan een Noordiers radiosta
tion op en maakte bekend zich
van alle informanten binnen de
organisatie te ontdoen.
Idoor
AART HEERING
CAPRI Een rode golf be
dreigt Capri. Een door toma
tenpuree en landbouwgif ge
vormde vlek met een opper
vlakte van circa drie vierkante
kilometer stroomt langzaam in
de richting van het voor de kust
van Napels gelegen eiland dat
daardoor het toch al niet schit
terende toeristenseizoen nog
eens extra bedreigd ziet.
Verantwoordelijk voor de rood
schuimende drab zijn de con-
servenindustrieën in het ach
terland van Napels, die op dit
moment op volle toeren werken
aan de produktie van bliktoma-
ten. Rotte tomaten, schillen en
spoelwater worden daarbij ge
dumpt in de Sarno, een riviertje
dat uitkomt in de Golf van Na
pels en dat door talloze, meest
illegale lozingen al morsdood is.
De Golf van Napels, die tot de
meest vervuilde wateren van
Italië behoort, is zodoende voor
de tweede keer binnen enkele
dagen door een milieuramp
troffen. Afgelopen
kwam door een technische fout
van een keramische industrie
10.000 liter zoutzuur in de Sar
no terecht.
BAGHDAD President Saddam Husayn van
Irak heeft gisteren een aantal straffe maatre
gelen aangekondigd om de economie weer op
orde te brengen. Saddam zei dat inefficiënte
ambtenaren „economische saboteurs" zijn. Hij
verklaarde verder een einde te maken aan woe
keraars die hoge prijzen vragen voor de schaar
se goederen als gevolg van het VN-embargo te
gen Irak. Saddam: „Stringente maatregelen
zullen tegen hen genomen worden, gelijk aan
de maatregelen die genomen zijn tegen verra
ders die woekerwinsten maakten door mono
polieposities". Hiermee verwees Saddam naar
de 42 zakenlieden die volgens diplomaten on
langs werden geëxecuteerd nadat ze ervan be
schuldigd werden woekerprijzen te vragen.
ieibin belooft
lestijnen
■eer souplesse
'hington/jeruza-
j[ Premier Yitschak
cjin heeft gisteren gezegd
g|iij bij de onderhandelin-
,i3met de Palestijnen „zal
m»n soepeler te zijn" dan
Kpgering van zijn rechts-
lecale voorganger Shamir.
vi
ashington, waar op 24 au-
1 lis de vredesonderhande-
shi zullen worden hervat,
aarde Rabin dat hij „een
"W hoofdstuk" in het
""fesoverleg met de Palestij-
afoil openslaan. Hij tekende
u )ij echter aan dat hij net
fn als zijn voorganger de
31 beid van Israël in gevaar
-engen en dat ook hij tegen
t jing van een onafhankelij-
's ilestijnse staat is in de be-
n gebieden. „Ik ben bereid
lestijnen een datum te hie
rvoor algemene verkiezin-
l%ls zij duidelijk hebben ge
it wat zij willen kiezen",
nigde Rabin, die daarbij
af dat hij alleen denkt aan
bestuursraad en nadrukke
rst aan een parlement.
Pfer zei Rabin dat er nog
'Ms verschil van mening is
)rin Israël en de Verenigde
ei!n, hoewel president Geor-
lush zijn steun aan een
frikaanse kredietgarantie
••10 miljard dollar voor Israël
toegezegd. Rabin zei dat
cHen andere keus had dan de
"luizend wooneenheden die
^bezette gebieden al in aan-
i zijn af te laten bouwen,
laakte duidelijk dat hij par-
'Mere aannemers niet kan
'Meden op de Westoever of in
azastrook te bouwen. Syrië
'^ide de uitkomst van de be
dingen tussen Rabin en
e\ „een klap" voor het vre-
ctroces.
"I
(vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON/BRCKO -
Lujinovic zei dat hij op 3 mei
gevangen werd genomen,
terwijl hij zich in een kelder
verschool nadat ongeregelde
Servische troepen en het
voormalige Joegoslavische
leger zijn woonplaats hadden
aangevallen.
De getuigende moslim uit Bos-
nië-Hercegovina zei voor de
Amerikaanse senaatscommis
sie dat hij zich niet met politiek
bezighield en niet betrokken
was bij gewelddadigheden. Hij
werd twee dagen gevangen ge
houden in een moskee, waar
Servische bewakers de spot dre
ven met de moslims en het ge
bouw ontheiligden. De gevan
genen werden daarna overge
bracht naar een doorgangs
kamp waar de wreedheden toe
namen.
„Ze verkrachtten een vrouw
wier kinderen en ouders, samen
met alle anderen, erbij waren",
zei Lujinovic. „Ze pikten er vijf
tien mensen uit en snpdpn r»n
het grasveld hun keel door-
...Drie mensen keken door het
raam toe en werden door de be
wakers opgemerkt. Ook hun
keel werd doorgesneden. Ik heb
dit met mijn eigen ogen ge
zien".
De gevangenen werden daarna
met bussen overgebracht naar
pakhuizen bij Brcko, langs de
rivier de Sava. Daar moesten ze
op een betonnen vloer zitten.
Dagelijks werden er mannen
uitgepikt en mee naar buiten
genomen, waar hun keel werd
doorgesneden bij een afvoer
waardoor het bloed naar de ri
vier stroomde, zei Lujinovic.
„De bewaker zet zijn voet op de
borstkas, trekt het hoofd aan
het haar achterover en snijdt
hun keel door", aldus Lujino
vic, die zei dat hij dit minstens
twintig keer had gezien door
een grote open deur van het
pakhuis.
De gevangenen werden overdag
gedwongen de lijken achter het
gebouw op te stapelen,
's Nachts werden de lichamen
in de rivier gegooid. Lujinovic
zelf had drie lijken naar de ach
terkant van het pakhuis ge
bracht.
Een van de slachtoffers was een
vriend en collega van Lujinovic,
Deze moslim in een detentiekamp in Trnopolje is aan het eind van zijn krachten.
de 27-jarige systeembeheerder
Ado Kucalovic. „Ik zal me altijd
blijven herinneren hoe hij
schreeuwend smeekte niet te
worden gedood", aldus Lujino
vic.
Eens zag hij de lijken van vijf
tien mannen in een rij op de
grond liggen. Hun genitaliën
waren eraf gerukt met een bot,
schaarachtig instrument, zei
Lujinovic. Een bewaker be
dreigde hem een keer met het
instrument.
De bewakers dronken stevig en
namen samen met de alcohol
groene tabletten in. „Ze waren
echt wild", zei Lujinovic. Eind
juni waren nog slechts 150 van
de 1500 gevangenen die aan
vankelijk in het kamp waren in
leven. Vijfendertig van hen
werden vrijgelaten nadat vrien
den en familieleden een losprijs
hadden betaald. Lujinovic zei
dat hij niet op deze manier vrij
kon komen, omdat hij niet de
gevraagde 5000 Duitse mark op
tafel kon leggen.
Hij zei dat hij werd vrijgelaten
nadat hij een Servische inspec
teur in het kamp, een vroegere
vriend, had benaderd en de be
nodigde documenten had ge
kregen. Daarop dook hij onder
in het huis van moslim-kennis
sen in het Servische deel van
Brcko. Later kon hij Bosnië via
Hongarije en de Kroatische
hoofdstad Zagreb verlaten, na
dat hij een verklaring had on
dertekend waarin hij afstand
deed van al zijn bezittingen.
ANS WIJNANDS
JN De Duitse rege-
I justitie en politie ma-
1 zich zeer grote zorgen
i| de snelle toename van
pechts-extreniisme in de
irflsrepubliek en het om
3.i heen grijpende geweld
l'deze doorgaans op zich
aIpde kleinere groeperin-
sc
Keen soort van nationale or-
pBatiestructuur ontbreekt,
itlit nog niet weg, dat het be-
njtigende fenomeen zich
Ti' de hele Bondsrepubliek
uitbreidt, al blijven Berlijn en
oostelijk Duitsland het meest
geliefde operatieterrein van
rechts-radicalen. Vandaag zou
minister Seiters van binnen
landse zaken de jongste cijfers
bekendmaken, maar nu al staat
vast dat het aantal ultra-recht-
sen van ruim 30.000 in 1990 in
middels is gestegen tot boven de
40.000. Bijzonder gevreesd zijn
de meer dan 4000 skinheads,
hoewel ook daarin onderlinge
verschillen gesignaleerd wor
den. Zijn de skinheads in weste
lijk Duitsland vooral een soort
subculturele beweging, in de
voormalige DDR zijn de agres
sieve kaalhoofdigen meestal
ook sterk politiek geëngageerd;
extreem-rechts uiteraard, ge
tuige de honderden aanslagen,
overvallen, mishandelingen en
brandstichtingen op asielzoe
kers, buitenlanders en kleurlin
gen. Ook nog in de oude DDR
verblijvende Russische militai
ren worden regelmatig hard
handig aangevallen. Het gros
van de daders is nog geen twin
tig jaar. Een te verwaarlozen
percentage van de gewelddadi
ge extreem-rechtsen is boven de
dertig, of vrouw.
De buitenlanderhaat neemt
zeer bedenkelijke vormen aan,
zoals blijkt uit het 'clublied' van
een groep die zich 'Eindover
winning' noemt en waarin op
geroepen wordt „Turken in
concentratiekampen op te slui
ten, hun kinderen te vermoor
den en hun vrouwen te ver
krachten".
Rudolf Hess
De Beierse autoriteiten hebben
gisteren geen toestemming ge
geven voor de zogenaamde 'Ru-
dolf Hess Feesten' die neo-na-
zi's binnenkort in Bayreuth
wilden organiseren ter herinne
ring aan deze nazi, die na zijn
dood in de buurt van de Wag-
nerstad werd begraven. Ook in
het naburig Saksische Plauen
zijn de nostalgische neo-nazi's
niet welkom. Beieren is een van
de gebieden waar de rechts-ex-
tremen zich op hun gemak voe
len. In de regio München zou
ook een dochter van Heinrich
Himmler onder valse naam ul
tra-rechtse activiteiten bedrij
ven.
Extreem-rechts breidt zich ver
der oostwaarts uit. In Polen,
Hongarije en Tsjechoslowakije
bestaan agressieve skinheads-
groepen die regelmatig ook zi
geuners en joden als doelwit
kiezen. Een onbekend aantal
Duitse extreem-rechtsen streed
en/of strijdt met de Kroaten te
gen de Serviërs.
Ook het linkse extremisme
geeft de Duitse overheid veel
kopzorgen. Ondanks recente
schriftelijke beweringen uit
RAF-kringen dat deze gevrees
de links-terroristische bewe
ging voortaan van geweld zal
afzien, houdt de overheid, en
met name de verantwoordelijke
minister Seiters, onveranderd
rekening met aanslagen uit de
linkse hoek.
In totaal schat de overheid het
aantal extremisten in het land
links en rechts opgeteld
op meer dan 120.000. Komend
jaar zal de Duitse regering 20
miljoen mark vrijmaken voor
een bijzonder activiteitenpro
gramma voor jongeren. Ge
hoopt wordt dat daardoor veel,
vooral Oostduitse, jongeren, de
extreem-rechtse groepen zullen
verlaten.
(JDISHO De Verenigde
zijn het met de Somali-
Dijkrijgsheren eens geworden
p| het sturen van 500 bewa
re blauwhelmen om de ha
lman Muqdisho te bewaken
Voedselkonvooien naar de
Venen hongerende Soma-
-r|te begeleiden.
actiegebied van de VN-
,ji>en is beperkt tot het vlieg-
t de haven en de voedseldis-
^tiecentra in Muqdisho. De
'gheidsraad moet zich nu
j^en over de financiering en
jaantal technische proble-
Oorlogsleed
Lee Young-Son laat
op een bijeenkomst
in Seoul zijn
beenprothese zien.
Het rechterbeen van
de Koreaan werd
verbrijzeld toen deze
tijdens de Tweede
Wereldoorlog
dwangarbeid deed
voor de Japanners.
Naast Lee zit de
Japanner Seiji
Yoshida, die de
Japanse regering
hekelt omdat zij geen
smartegeld betaalt
aan
oorlogsslachtoffers.
FOTO: AP
door BERT VAN VELZEN
Als de vakantie in zicht komt maak ik me geweldige
zorgen. Over de vraag hoe ik me, in een vreemd land,
waar een vreemde taal wordt gesproken en waar
mensen er vreemde gewoonten op na houden, moet
staande houden. Ik ben geen Engelsman die liever bij
een vriend in de kast slaapt dan geld uitgeeft aan een
hotel, dus worden vakanties altijd duur en is de
ellende die ik meemaak altijd kostbaar en nimmer
gratis.
Als je naar Engeland reist sta je onmiddellijk voor
een van de voornaamste impulsen van het
kolonialisme: het klimaat. Zolang je nog rechts denkt
is het linkse verkeer moordlustig Van karakter. Bij de
bushalte moet je leren in je eentje een rij te vormen.
Het wordt wel gewaardeerd als je je aan de
medereizigers in de Underground voorstelt, maar het
blijven vreemde mensen, die Britten. Ze denken dat
advocaat onze nationale drank is en dat die van
advocaten wordt vervaardigd. Hoe kunnen ze zo stom
zijn! Als u naar Londen gaat, vergeet dan niet de echo
te testen in de leeszaal van het Brits Museum. Dat is
volgens een van mijn vrienden, een anglofielpur
sang, een uitstekende manier om de Engelsen te leren
kennen.
Je moet je goed voorbereiden, want anders is een
kostbaar bezoek aan een vreemd land een bittere
teleurstelling. Een collega is thans op reis door China
en hoewel hij het geschreven Chinees aardig
beheerst, weet hij zich slechts op een van de vier
toonhoogten te uiten. Het gevolg is dat hij in een
bordeel terecht zal komen wanneer hij zich dooreen
Chinese kleermaker een wandelkostuum wil laten
aanmeten.
Je moet, als je op reis gaat, weten waaraan je begint.
Californië is fantastisch voor sinaasappelen en
psychotherapie en Hollywood is een emotioneel
Detroit. Een goede raad voor Nederlandse Amerika-
gangers is nimmer te eten in een restaurant dat 'Bij
Mammaheet, nooit kaart te spelen met een vent die
'Doe 'genoemd wordt en zich niet neer te vlijen naast
een vrouw die meer zorgen heeft dan u. Deze wijsheid
wordt toegeschreven aan de befaamde
comm unicatiefilosoofMarshall McLuhan.
Amerika zit vol raadsels. Business is er godsdienst en
godsdienst is er business. Volg deze koers en de
schellen zullen u van de ogen vallen. Amerika
gedraagt zich als een grote, vriendelijke hond in een
klein vertrek, waarin alle stoelen door de vrolijk
wuivende staart omver zijn geworpen. Australië is
nog lastiger voor de toerist, tenzij h ij graag bier
drinkt. Volgens een door mij geraadpleegde
Austroloog wonen er ruwe bonken, die er plezier aan
beleven wanneer ze over uw auto kotsen. De
dagelijkse hoeveelheid bier die in Sidney door
kinderen beneden de twaalf jaar wordt gedronken is
10,75 Imperial gallons a 4,54 liter per stuk.
Er bestaat nog zo veel vooroordeel tegen vreemde
volkeren. Zo wordt ten onrechte beweerd dat
Engelsen incompetentie huldigen als een vorm van
betrouwbaarheid en dat Engelse vrouwen
nachtjaponnen van tweed dragen. Ik probeer dit
soort dingen altijd goed uit te zoeken voordat ik op
vakantie ga, want ik kom niet graag voor
verrassingen te staan. En ik wil iets meer aan mijn
vakantie hebben dan de bejaarde Amerikaanse die
een zeer dure reis naar Japan had gemaakt en
terugkwam met deze Steen der Wijzen: 'Japan is een
mooie staat, maar het barst er van de Japanners
Kijk, dan blijf ik liever thuis.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14 00 en 15.00 uur, telefoonnr 071-
122248 en uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
BONN Duitse artsenorga
nisaties sluiten toekomstige
stakingen niet uit. Dat is de
strijdvaardige reactie op de
hervormingsvoorstellen van
gezondheidsminister Horst
Seehofer (CSU) die gisteren
zonder slag of stoot en wijzi
ging door het Duitse kabinet
als nieuwe wetsvoorstellen
zijn geaccepteerd.
Op 11 september zullen de eer
ste debatten in de Bondsdag
plaatsvinden. Gelijktijdig zal de
minister bij de socialistische op
positie op zoek moeten naar in
stemming en medewerking.
Want ook bij voldoende meer
derheid in de Bondsdag kan de
SPD de nieuwe wetsvoorstellen
in de Bondsraad blokkeren.
Meer eigen bijdragen van de
verzekerden, zowel voor medi
cijnen en extra tandartshulp als
voor verplegingsdagen in de
ziekenhuizen en een forse inko
mensbeperking van artsen en
tandartsensalarissen liggen
aan de basis van het omstreden
plan van Seehofer. Daarnaast
wil hij onnodige medische be
handelingen en ingrepen uit
het ziekenfondspakket halen
en de farmaceutische industrie
een prijsstop opleggen, plus een
radicale beperking van het ge
neesmiddelenaanbod.
De voorbeeldige Duitse gezond
heidszorg dreigt onbetaalbaar
te worden. Alle partijen van
arts tot patiënt zullen soli
dair hun bezuinigingsbijdrage
moeten leveren om de snel stij
gende gezondheidskosten te
drukken.
Minister Seehofer benadrukte
daarbij dat er niet aan de kwali
teit van de medische verzorging
gesleuteld zal worden en dat
het sociale solidariteitsbeginsel
gehandhaafd zal blijven: geen
tweeklassensamenleving,
waarin de rijken zich beter kun
nen verzekeren en laten behan
delen dan de minder bedeelden
die het met strikt noodzakelijke
basisbehandelingen zouden
moeten stellen.
WASHINGTON De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, James Baker, legt zeker
zijn functie neer om leiding te geven aan de ver
kiezingscampagne die de zittende president
George Bush in november een tweede ambtster
mijn moet opleveren. Bush zou vandaag de over
stap van Baker officieel bekendmaken. De ver
wachting is dat Baker op 24 augustus, direct na
de Republikeinse partijconventie, met de nieuwe
werkzaamheden begint. De naam van Baker cir
culeert al weken in Washington als degene die de
verkiezingscampagne van Bush weer vlot moet
trekken. De huidige president ligt in de laatste
opiniepeilingen ruim 20 procent achter op zijn
Democratische rivaal Bill Clinton.
DEN HAAG Minister Jan Pronk van ontwik
kelingssamenwerking gaat de secretaris-gene
raal van de VN, Boutros Boutros Ghali, advise
ren over de aanstaande reorganisatie van de eco
nomische en sociale sectoren van de VN. Pronk,
zo werd gisteren bekend, is verzocht co-voorzit
ter te worden van een werkgroep die concrete
voorstellen moet uitwerken. De werkgroep is
vandaag voor de eerste keer bijeen. Behalve
Pronk hebben in de adviesgroep zitting: de Uru-
guayaan Iglesias, president-directeur van de In-
teramerikaanse Ontwikkelingsbank, ex-Wereld
bankpresident Connable en de Japanse oud-mi
nister Okita. Het ministerie heeft de benoeming
van Pronk enthousiast begroet. De adviestaak is
goed te combineren met het ministersschap, al
dus een woordvoerder.
