te
Interesse religie niet minder
En Allah stopte dit keer in de Morvan
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Thuiskomen
COMMENTAAR ister1
>ekt IV
Dagdromerij |aag
CetdaeSotvumt
ZATERDAG 11 JANUARI 1!
Bisdom bepleit meer bevoegdheden pastoraal werkers
ROTTERDAM Verruiming van
de bevoegdheden van de pastoraal
werk(st)er wordt bepleit in een
discussienota van het bisdom Rot
terdam. De nota is opgesteld door
drie pastoraal werkers in overleg
met de leiding van het bisdom. Zij
pleiten voor mogelijkheden tot sa
cramentele bediening en uitbrei
ding van de bevoegdheden om lei
ding te geven aan parochies waar
geen priester in dienst is. Boven
dien dringen zij aan op een ander
personeelsbeleid voor de pastoraal
werkers. Zij wensen verduidelij
king van de arbeidsverhoudingen,
verbetering van het werkklimaat
en versterking van de personeels
zorg.
Samenstellers van de discussienota
zijn pastoraal werkster Mariene
Falke, directeur H. van Hout van
het Pastoraal Centrum van het
bisdom Rotterdam en de gedele
geerde voor de pastoraal werk-
(st)ers, N. Klop. Zij benadrukken
dat een nadere profilering van het
ambt van pastoraal werker belem
merd wordt door de beperkte mo
gelijkheden van toelating tot het
ambt van priester, dat tot nu toe
slechts is voorbehouden aan onge
huwde mannen. Pas als de toela
tingscriteria voor het wijdingsambt
zijn verruimd, kan er sprake zijn
van een authentieke keuze voor
het priesterambt of voor het ambt
van pastoraal werker. De pastoraal
werkers hadden behoefte aan een
nadere profilering van hun func
tie, aangezien deze in officiële ker
kelijke documenten tot nu toe on
bevredigend omschreven wordt als
„iedere man of vrouw die door een
bisschop als pastoraal werker
wordt erkend". De nota is aan alle
parochies gestuurd.
In zijn voorwoord pleit mgr. Bar
voor een duidelijk omschreven
plaats voor de pastoraal werken
den. Tegelijkertijd wijst hij erop
dat het sacrament van het gewijde
ambt tot de essentie van de kerk
behoort.
Men hoort slechts die
vragenwaarop men
in staat is antwoord
te geven
Friedrich Nietzsche
WVC steunt plan voor
leerstoel Islam
RIJSWIJK Het ministerie van WVC heeft
50.000 gulden beschikbaar gesteld ten behoeve
van de voorbereiding van een bijzondere leerstoel
Islam aan de Universiteit van Amsterdam. Het
initiatief voor de leerstoel is afkomstig van het
Amsterdams Centrum Buitenlanders (ACB), dat
hierbij samenwerkt met de Universiteit van Am
sterdam en de gemeente Amsterdam. De bedoe
ling van de leerstoel is dat er een platform komt
waar wordt bestudeerd hoe de islamitische gods
dienst binnen de Nederlandse cultuur kan worden
beleden, zo zegt directeur minderheden J. Elting
van het ministerie van WVC. Het ministerie heeft
als voorwaarde gesteld dat voor een definitieve
subsidiëring het initiatief een zo breed mogelijk
draagvlak binnen de Nederlandse moslimwereld
moet hebben.
TY-PROGRAMMA 'GOTT UND DIE WELT' VIERT 25- JARIG BESTAAN
loor MARINUS V D BERG
Thuiskomen is telkens weer een gebeuren. Thuis
komen na een dag werken, na een korte reis, na
een vakantie. Thuiskomen na even naar een win
kel geweest te zijn of een brief gepost te hebben. Ik
sta er niet elke dag bij stil, maar soms merk ik in
eens dat ik nog bezig ben met thuis te komen. Ik
doe nog een lamp aan. loop even rond, sluit een
deur, zet de tas weg. Mijn ziel is bezig de overgang
te maken van weggeweest te zijn naar weer thuis-
zijn. De ziel is nog onderweg als het lichaam al
thuis is. Vreemd misschien, maar ik merk dat ik
mezelf tijd moet gunnen om thuis te komen in
mijn eigen huis. Als het ritueel zich heeft voltrok
ken: „de jas aan de kapstok, licht aan, post openen,
telefoon beantwoorder beluisteren, de gordijnen
dicht als het avond is. een kaars aan en mooie mu
ziek op", dan is er een moment waarop ik voel: „ik
ben thuis". Soms doorstroomt mij dan een gevoel
van warmte en dankbaarheid. Dankbaar dat ik
een plaats heb waar ik thuis kan komen. Het ver
moeiende van enkele dagen reizen, elders over
nachten, is juist dat je met thuiskomt.
Hoe onvoorstelbaar ingrijpend moet het dan wel
zijn om „nergens thuis" te zijn. Elk huis heeft een
ziel. Elk huis heeft een sfeer. Die sfeer is soms
grondig bedorven. Bedorven door een sfeer van
vijandig stilzwijgen, een sfeer van onderling ge
weld. Mensen die elkaar het licht niet in de ogen
gunnen. Ieder in zo'n huis lijdt daaronder. De ziel
lijdt er schade. Een mens moet ergens thuis kun
nen komen, een plek hebben voor zijn ziel. Wie
het thuis niet kan vinden, zoekt het elders. Thuis
komen is niet voor iedereen een vreugde. Thuisko
men van het werk, thuiskomen van school.
Niet meer kunnen gaan werken. Je kunt niet meer
vluchten. Je moet nu eerst thuis orde op zaken
stellen. Je ontdekt hoe waardevol het is om aan
dacht te hebben voor je thuis. Wie zo in beslag
wordt genomen door andere, „gewichtige" zaken,
verliest soms zijn thuis en wordt er een vreemde
ling. Thuis vraagt om een bijna dagelijkse zorg en
aandacht. Persoonlijke zorg. Wie stilstaat bij de
waarde van thuis, beseft ook iets van de betekenis
van verhuizen. Het gaat niet alleen om het over
brengen van de dingen, maar het gaat vooral om
het thuisraken van jezelf. De ziel is soms langza
mer dan het lichaam. Onlangs raadde ik iemand
die een nieuw huis aan het bouwen is en gaat trou
wen aan, om een afscheidsbrief te schrijven aan
haar oude huis. Haar oude huis is haar ouderlijk
huis. Haar beide ouders zijn acht jaar geleden tege
lijk verongelukt. Ze vindt het heel moeilijk dit
huis te verlaten. Het voelt als in de steek laten. Ze
wil het huis het liefst leeg laten staan en niet ver
kopen of verhuren. Haar ziel zal pas thuis kunnen
komen in het nieuwe huis als ze haar oude huis
vaarwel heeft gezegd. Zoals een nieuw huis ingeze
gend kan worden - een bijna vergeten maar zinvol
gebaar - zo moet soms een oud huis worden uitge-
zegend. Dat kan voelen als de pijn en de moeite
van rouw.
Het kan ook zijn dat je zeer snel thuis bent in je
nieuwe huis, omdat je voelt „eindelijk thuis, einde
lijk mijn eigen plek". Je ziel.was je al vooruitge
sneld. Ze begroet je en zegt: „welkom hier: fijn dat
je er bent". Juist dezer dagen ontmoette ik enkele
mensen, de veertig voorbij, die terloops zeiden:
„we hebben besloten niet meer te verhuizen. Dat
geeft ons rust". Ik benijdde hen een beetje. Tege
lijk moest ik denken aan dat liedje van Huub Oos
terhuis: Overal nergens, overal even, overal bijna
thuis". Ieder thuis is voorlopig en verwijst naar
„eindelijk thuiskomen". Thuiskomen is een heel
gebeuren.
KEULEN Werner Ha
merski (59), chef van de
programmagroep religie
en filosofie van de West-
deutsche Rundfunk
(WDR), herinnert het zich
nog goed.
De 'Hollandse lente' in de
rooms-katholieke kerk in de
jaren zestig, het pastoraal con
cilie in Noordwijkerhout, de
gesprekken met kardinaal Al-
frink, de opschudding die de
benoeming van bisschop Gij-
sen ook onder de katholieken
in Duitsland teweeg heeft ge
bracht. In de jaren zestig heeft
hij het op het Duitse televisie
scherm gebracht. „Hoe staat
het er op dit moment voor in
de Nederlandse RK Kerk?",
vraagt hij met meer dan nor
male belangstelling. „Fürcht-
bar, zoals Rome destijds de
vernieuwing bij jullie platge
walst heeft. Ik zou graag bin
nenkort weer eens een uitzen
ding van 'Gott und die Welt'
willen besteden aan Holland".
Op zijn kamer op de zesde ver
dieping in de kantoorkolos
van de WDR aan de Appelhof-
platz, vlakbij de Keulse dom,
met een riant uitzicht op de
binnenstad, gaat de eindredac
teur er eens goed voor zitten.
Of ik soms een kopje koffie
met een glaasje jenever wil,
vraagt hij lachend in vlekke
loos Nederlands. „Jullie Ne
derlanders drinken toch altijd
jenever bij de koffie?". Op de
tafel in de hoek van zijn sobe
re, maar degelijke werkkamer
schenkt hij al pratend de kof
fie in, informeert naar de he
dendaagse bezigheden van de
Nijmeegse theoloog Edward
Schillebeeckx en de Tilburgse
godsdienstsocioloog Walter
Goddijn. Aan een muur hangt
een levensgrote reproduktie
van Michelangelo's schep
pingsverhaal met Adam en
Eva uit de Sixtijnse kapel.
Achter hem wordt de andere
wand gesierd door een serie
vrolijke kerkelijke karikatu
ren van cartoonist Stawber, de
Duitse Len Munnik. Een pas
toor die met een bijbel twee
vliegen probeert dood te slaan,
drie nonnetjes die aan een gro
te paaskaars een sigaret opste
ken, de paus die met een kop
telefoon op over de rand van
zijn balkon naar beneden
kijkt, een saxofoonspelende
pastoor op de preekstoel. De
corstukken uit afleveringen
van 'Gott und die Welt'. Ha
merski vond het jammer om
ze weg te gooien. Deze week
vierde zijn geesteskind, de
programmaserie over religie,
'Gott und die Welt', zijn vij
fentwintigste verjaardag.
Met 17 miljoen kijkers en luis
teraars in de deelstaat Noord-
Rijn Westfalen is de Westdeut-
sche Rundfunk in Keulen de
grootste en ook financiëel
krachtigste regionale zender in
de Bondsrepubliek. Dertig
procent van de ARD-program-
ma's worden door de WDR ge
maakt, meer dan de wettelijk
verplicht te leveren percenta
ge van vijfentwintig procent
aan het eerste Duitse televisie
net. Vanwege die verplichte
levering aan het eerste net is
Hamerski's 'Gott und die Welt'
om de veertien dagen op het
derde net, WDR3, te zien, 's
zondags om 18.30 uur, en op
het eerste net, de ARD, op
vrijdagavond om 22.00 uur,
ook om de veertien dagen.
Ook Hamerski kampt met de
concurrentie van de commer
ciële Duitse televisiezenders,
Satl en RTLplus, die zijn kijk
cijfers in twee jaar tijd hebben
gehalveerd.
Vlees en bloed
Was de deze week jubilerende
reeks 'Gott und die Welt' aan
vankelijk een filosofisch-theo-
logisch discussieprogramma, in
de loop der jaren heeft het
zich ontwikkeld tot een jour
nalistieke serie, waarin datge
ne wordt opgespoord wat men
sen in hun dagelijkse leven
van hun religie verwachten.
Werner Hamerski: „De ker
ken worden leger, maar de be
langstelling voor religieuze
vragen is er niet minder om
geworden.. Daar knoopt onze
reeks bij aan. Nog altijd vra
gen mensen: waar kom ik
vandaan, waar ga ik naar toe,
wat is de zin van mijn leven?"
Het programma gaat daarbij
op zoek naar voorbeelden van
een authentiek doorleefd
christendom, mensen van
vlees en bloed die laten zien
wat christen-zijn betekent of
kan betekenen. Zoals een
Keulse vrouw, die in de nazi-
tijd joden bij haar thuis liet on
derduiken. Hamerski: „Het
woord moet ook vlees worden.
Theologie kun je nu eenmaal
niet uitzenden". Daarbij kijkt
hij ook vaak over de Europese
grenzen heen. „Natuurlijk ver
geten we de kompels in het
Ruhrgebied niet, maar steeds
weer worden de vragen van
de mensen uit de Derde We
reld door ons ter sprake ge
bracht. Hun lijden is oneindig
veel groter, zij hebben aan
zienlijk minder kansen in het
Angst
Een volwassen, 'normale' am
bachtelijke journalistieke be
nadering, geen 'Schmallspur-
journalistik', in weerwil van
de kritiek van de kerkelijke
autoriteiten van katholieke en
protestantse zijde, staat bij
Werner Hamerski steeds voor
op. Als hij er door hen van
wordt beticht dat de WDR een
'rooie omroep' is, louter be
volkt met „vogels van linkse
pluimage" en zijn programma
„eenzijdig" en „kerkvijandig"
is, steigert hij. „Een bisschop
heeft recht op een normale
journalistieke behandeling,
Werner
Hamerski: „We
sporen in ons
programma
datgene op
wat mensen in
het dagelijks
leven van
religie
verwachten".
FOTO: PU
maar dat betekent dat wan
neer hij onzin uitkraamt, ik
hem dat ook ronduit en pu
bliekelijk zeg. De rooms-ka-
tholieke kerk verkeert in een
diepe crisis, die bepaald wordt
door de leiders. Openbare dis
cussies en meningsverschillen
zijn taboe geworden. Kerklei
ders hebben angst om hun
machtsposities te verliezen. Je
zus van Nazareth wilde de
mensen juist van angsten be
vrijden".
Voor de jubileumuitzending
van deze week had Hamerski
als een van de weinige kerke
lijke autoriteiten ook kardi
naal Meisner uitgenodigd.
Diens benoeming werd door
het Vaticaan tegen de wil van
het aartsbisdom Keulen door
gedrukt. Zonder opgave van
redenen bleek Meisner ver
hinderd. Maar de eindredac
teur zegt er niet mee te zitten.
De uitzending staat in het te
ken van de multiculturele sa
menleving. Uitgenodigd zijn
Keulse jongeren, Duitsers en
niet-Duitsers die met elkaar in
gesprek gaan. Verder de theo
loog Eugen Drewermann, die
onder kerkelijk spervuur ligt,
de joodse geleérde Pinchas La-
pide, Annemarie Böll, de
vrouw van de overleden
schrijver Heinrich Böll en een
Joegoslavische gevluchte
schilder uit Dubrovnik. Wer
ner Hamerski: „Er komen col
lega's, WDR-funktionarissen,
mensen met wie we de afgelo
pen jaren contact hebben ge
had. Jou had ik ook graag uit
genodigd. Jammer dat je er
piet bij kunt zijn."
3 VAN HUET
SAINT-LEGER-LE-FOUGE-
RET Wanneer Christus tot
Eboli ging dan moet Allah dit
keer zijn gestopt in de Morvan.
Vijf kilometer van de dorps
kerk van het 322 zielen tellen
de dorpje Saint-Leger-de-Fou-
geret viel een religieuze actua
liteit uit de hemel. Verloren in
deze woeste, wat Iers aandoen
de streek van het Middenfran
se departement Nièvre zijn
deze week de eerste colleges
begonnen aan de in Frankrijk
zo veel besproken 'islamitische
universiteit'. Tweehonderd
studenten zullen hier straks
worden opgeleid tot 'moderne'
imams met als belangrijkste
doelgroep de miljoenen mos
lims in zowel West- als Oost-
Europa. Het gaat er om hun
integratie en aanpassing aan
de Europese samenleving te
bevorderen, aldus Zuhair
Mahmood, de Iraakse direc
teur van het omstreden insti
tuut. De Europese leerlingen
van Allah hebben onderdak
gevonden in het voormalige
vakantiecomplex voor perso-
neël van de Schlumberger
Groep. Het elf hectare meten
de domein werd voor iets
meer dan acht ton gekocht
door de Unie van Islamitische
Organisaties in Frankrijk
(UOIF), waarin zich 150 mos
limgroepen hebben verenigd.
De opening van de universiteit
moest twee keer worden uitge
steld omdat er beduidend
meer moest worden opgeknapt
dan de nieuwe eigenaren had
den gedacht. Bijna twee mil
joen gulden is reeds uitgege
ven aan de restauratie en mo
dernisering van het vervallen
chateau 'De Bouteloin' en be
lendende percelen, alles bij el
kaar een vloeroppervlakte van
5000 vierkante meter. De her
komst van het benodigde geld
blijft in het vage. Direkteur
Zuhair erkent collectes van
het UOIF en 'persoonlijke gif
ten' uit de Arabische wereld,
met name uit enige oliestaten.
"We accepteren alle giften op
voorwaarde dat de donateurs
daaraan geen enkele voor
waarde verbinden. We willen
van niemand afhankelijk zijn.
Ons werk is er op gericht de
islam aan te passen aan de de
mocratische samenleving van
Europa", zegt Zuhair, wiens
moeder Kurdische is. Na zijn
studie elektrotechniek in
Frankrijk had hij geen behoef
te terug te keren naar het land
van Saddam Husayn. "Ik ben
onder de indruk van de sociale
wetgeving in Europa. Die is in
de geest van wat de islam
beoogt. Heel wat Arabische
landen kunnen daar een voor
beeld aan nemen. Ons uit
gangspunt is dat de moslims in
Europa hun minderheidsposi
tie accepteren en zich dus hou
den aan de maatschappelijke
regels van de landen waarin
ze wonen. Je kunt een goede
moslim zijn in harmonie met
de westerse wetgeving".
De geruststellende woorden
van de vrome Irakees hebben
niet kunnen verhinderen dat
het 'Europese Instituut voor
Humanitaire Wetenschappen',
zoals het centrum officiëel
heet, de nodige achterdocht
heeft gewekt. Volgens de be
kende Franse islamoloog Gil
les Kepel schuilt achter de
universiteit een religieus of
fensief van bewegingen die
opereren in het kielzog van
het Algerijnse Islamitische
Heilsfront, FIS. De 'barbus',
zoals de Franse bijnaam luidt
voor deze bebaarde moslims,
worden er door anderen van
verdacht pure adepten van
wijlen ayatollah Khomeiny te
zijn en derhalve nog gevrees-
der predikers tegen de wester
se cultuur in het algemeen en
Frankrijk in het bijzonder. Het
extreem-rechtse Nationale
Front van Le Pen warmt zich
aan dat vuurtje en organiseer
de inmiddels drie manifesta
ties. Bij eentje moest een men
selijke keten worden gevormd
tussen Saint-Leger-de-Fouge-
ret en Chateau-Chinon, onder
prefectuur en verblijfplaats
van een andere 'Dieu', Fran
cois Mitterrand, die hier lange
tijd burgemeester was. Met
slechts een paar honderd sym
pathisanten bleek de ketting
wat kort zodat het Front be
sloot herrie te maken door al
toeterend rond te rijden. De
meeste dorpelingen van Saint-
Leger-de-Foujgeret lieten het
protest aan zich voorbij gaan.
Hun communistische burge
meester, de 72-jarige René De
nize, had de gemeenteraad er
twee jaar geleden van weten
te overtuigen dat de universi
teit een zegen zou zijn 'voor de
gemeente. De bakker en krui
denier wisten dat moslims goe
de klanten waren. Maar ge
schrokken van de mediatieke
stoomwals die over zijn dorp
heen ging weigert burgemees
ter Denize voortaan elk com
mentaar. Het Nationale Front
beschouwt hem min of meer
als een seniele landverrader.
"Mijn officiële standpunt is
geen standpunt te hebben",
wil de burgemeester slechts
kwijt.
Mahmood geeft de pers de
schuld van de stemmingmake
rij. „We zijn hier al twee jaar.
Na een stroef begin hadden we
een goed contact met de lokale
ondernemingen die het com
plex opknappen. „Journalisten
hebben de bewoners gevraagd
of ze niet bang waren om nu
integristen als buren te heb
ben. Alle moslims zijn natuur
lijk weer neergezet als poten
tiële terroristen", betreurt di
recteur Mahmood. Het was
deels uit voorzorg dat het
woord islam is gemeden in de
officiële naam van zijn insti
tuut. Wat hem betreft kunnen
de Franse autoriteiten altijd in
de boeken kijken en mogen de
leerlingen worden gecontro
leerd op hun doen en laten.
Dat laatste gebeurt al want be
woners van Saint-Leger-de
Fougeret hebben 'onopvallen
de' auto's gezien met daarin
mannen met verrekijkers. De
DST, de Franse geheime
dienst, zo weet iedereen. Een
boer zou zelfs zijn gevraagd de
kentekennummers te noteren.
Van de vijftig studenten die
zich voor de eerste colleges
hadden ingeschreven zijn er
slechts twaalf gearriveerd. Ne
gen komen uit Frankrijk, twee
uit Italië en eentje uit Polen.
Het merendeel van de overige
studenten komt uit Oost-Euro
pa en wacht al lange tijd op
een inreisvisum. Mahmood
vermoedt dat de Franse rege
ring administratieve vertra
ging gebruikt om de kat uit de
boom te kijken. Aan de andere
kant komt het wel goed uit dat
nog niet iedereen er is want er
moet nog veel worden opge
knapt. In het gunstigste geval
staan de zalen in de grondverf.
Alleen de administratie is fei
telijk in gebruik. De telefoon
staat er niet stil.
Zuhair Mahmood vraagt tijd
om de goede bedoelingen te
bewijzen. Het centrum wil op
den duur ook openstaan voor
niet-moslims. "Naast de reli
gieuze onderwerpen willen we
ook Arabische litteratuur en
moderne Arabische geschiede
nis onderwijzen", zegt Mah
mood. Vrouwelijke studenten
zijn van harte welkom. Twee
hadden zich ingeschreven,
maar konden niet worden ont
vangen omdat het studenten
hotel nog in de steigers staat
en er ook geen opvangmoge-
lijkheid was voor hun kinde
ren.
Toch blijkt Mahmoods ideaal
minder onafhankelijk dan de
directeur voorgeeft. Een aan
tal aangezochte Arabische pro
fessoren in Frankrijk heeft de
t maand
in achtei
TT Israël.
hLFET kost de politiek doorgaans veel moeite snel^roces in
maken. Zodra een bepaald plan op stoom komt, treklamste on
mers belangengroeperingen, oppositiepartijen of aaif van
coalitiegenoten het nood ventiel open. Anders gezegd: r^jeru-
nister die zijn beleid in een hogere versnelling wilL oncjer
moet er rekening mee houden dat vroeg of laat Gespre
krachtig op de rem gaat staan. Dit gevaar is groter nangs Org,
zijn plannen ambitieuzer en ingrijpender zijn. gramma,
pen Ha«
gen parti
PvDA-staatssecretaris Simons kan er over meeprat^1
moedige voornemen om na 25 jaar discussie nu eenLet.
lijk een volksverzekering te introduceren die is geba&-
solidariteit, stuit op steeds meer weerstand. Niet allt
meerderheid in de Eerste Kamer, maar ook de par#
verzekeraars lijken er alles aan te willen doen om m WT,
Simons tot op het bot uit te kleden. Minister Hans Altjl I
milieu lijkt ditzelfde lot beschoren, al komt het verzP--*- -■
zijn voorstel om de milieuvervuiling via heffingen t
dringen nog wat aarzelend op gang. In het plan van
staan twee kolossale belangen lijnrecht tegenover el'
van het milieu en dat van de economie.
Over economie en milieu is door het kabinet Lubl
al veel behartenswaardigs gezegd. Zo zou de groei v
'duurzaam' moeten zijn, dus niet langer ten koste ïg van
gaan van het milieu. Bovendien zou het energiegebrii
het oog op het broeikaseffect moeten worden terugf"-^S*
gen. Maar van mooie woorden alleen wordt het milrnSnJ^!
schoon, er moet ook iets gebeuren. PvdA-fractievorcre^]
Thijs Wöltgens kwam in 1990 met het Ei van Co£ezon.
waarom niet energie duurder en arbeid goedkoper gpremie'
stelde hij voor. Daar zou zowel het milieu als de we 1S
genheid wel bij varen. Maar de directeuren van ene?rs voc
tensieve industrieën krabden zich bedenkelijk aclf1068^11
oren. Zouden zij de prijs van dit fraaie plan moeten l£e
De energiecommissie-Wolfson heeft inmiddels eerv* best£
deelstudies aan deze kwestie gewijd. Eenzijdige eneipn> w
fingen in Nederland of zelfs Europa schaden het b' °P
leven, constateert de commissie. Anderzijds zorgen zeutomat
voor dat het energiegebruik (ook van de huishoudens^—
teruggedrongen. n
>OI<
ZAL de politiek werkelijk de moed kunnen opbrenj
in 1993 zoals de bedoeling is energieheffinge0j*
voeren? Die kans is, als de eerste voortekenen niet
gen, bijzonder klein. Want na de chemische industri»
landbouwsector is nu ook al minister Bukman (lam SllJ
aan de noodrem gaan hangen. Energieheffingen zijn i
riep hij gisteren, maar de energie-intensieve tuinbouVjp^^
mag er geen centje pijn van lijden. Wie 's avonds
door een kassengebied rijdt, weet wat dat betekent. Ir van
den zo groot als forse steden wordt het nooit meergeen
sterker nog: tienduizenden lampen branden hier™ mog
's nachts als overdag. In zomer en winter groeien hï mse
dukten die stevig bijdragen aan de miljardenomzet Q^kel
Nederlandse tuinbouw. Een commercieel succes dut naai
een enorme belasting van het milieu. Natuurlijk, c^q £)e
bouwsector is zeker in dit deel van het land zo bek q
dat daar bij de vaststeling van het beleid zorgvuldig i^.'eren
mee moet worden gehouden. Maar wie, zoals Bukms
nelijk doet, meent dat een consequent milieubeleid e^?c^}eb(
nancieel opzicht zeer winstgevende maar het milieu b(
lastende sector van de economie buiten schot kan lat^ boge
aan dagdromerij en illusiepolitiek. onjuist
erwees
air. J.
zaak
le reel
,der on<
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tus.' Suriru
15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant wordt nog dezelfi^ s^jj.
lij eerdf
pr-htpr-
nabezorgd.
boot bewust afgehouden. On
der andere vanwege de sa
menstelling van de 'Weten
schappelijke Raad' die moet
waken over de islamitische
zuiverheid van het instituut.
Hierin zetelen onder anderen
de leider van de Algerijnse
Hamas-beweging, een voor
man van de Egyptische Mos
limbroederschap (betrokken
bij de moord op Sadat) en de
voormalig geestelijke leider
van de Franse Moslimbroeder
schap, Fakal Maoulaoui. In
een brochure stelt de laatste
dat 'de moslimgemeenschap in-
Europa een lobby moet opzet
ten naar het voorbeeld van de
joodse lobby'.
Gevraagd naar zijn ideeën
over koranisch recht, waarbij
een dief de hand moet worden
afgehakt, zegt Zuhair Mah
mood dat het een 'kwestie van
interpreteren is'. „Die hand is
een maximumstraf. Wanneer
iemand hier tot gevangenis
straf wordt veroordeeld is dat
absoluut niet strijdig met de is
lam. De rol van de vrouw is
ook veel vrijer dan vaak
wordt gezegd. Nogmaals onze
taak is het om de islam aan te
passen aan de moderne wereld
en niet andersom".
Een bewoner van Saint-Leger-
de-Fougeret beziet de affaire
met lokale nuchterheid. De
universiteit stoort hem niet in
zijn dagelijke bezigheden, laat
hij weten. "Ze zitten ver bui
ten het dorp. Ik heb nog nie
mand gezien. Als ze er niet
waren geweest was ik net zo
blij geweest".
Cetdóc Souaant bte
Uitgave: Westerpers bv (maakt deel uit van Sijt
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 -122 244.
Telefax: 071 -134 941
Postadres Postbus 112300 AA Leiden.
Hoofdkantoor Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070-3190 933.
Telefax: 070-3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers
r g<
s is
n rond
é-auto.
Utree
divers
trleg v<
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L
Leiden en omgeving (tel. 071 -144 046/047/48/49) G.- J. Onvlee (chef-redaar w<
F Buurman, K. van Herpen, K. van Kesteren, R. Kleijn, drs R. Koldenhof, fan amt
T. Pieters en M. Roso, |eer d
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815): edienst
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs C. van Haersma Buma, A. van Holslne Ir
E. Huisman, H Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R de Roo, drs. K. V(afgewe
Sport (tel. 070-3190 826): F. Werkman (chef), P. Alleblas, D. Dijkhuizen, ling va
R. Langeveld, drs. H.-F. Ruijl. ïerd' V
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator). B. Jansma, H Pi®^e%bgt
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs P van Velthoven. werd il
Foto (tel. 070 - 3190 838): M Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A de Bruijn, W. Diekstra. L.Inslag
J Hofmeester, C de Kier, H. Nieuwmans, H. Schneider. j00r
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors. |ken.
nu eer
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van- inderdi
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied^
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nede'
Belgie. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs K. S
M. van de Ven en P. Vogels, De parlementaire redactie bestaat uit R. m Vf c
(chef), H Bijleveld, D. Hofland. P. Koopman. D van Rietschoten en K vAC C
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus,
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D. J van den BergM' H—
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R Hasselerharm W meteri
Johannesburg), drs A Heering (Rome), B. van Huët (Parijs), M. de Konm zeule.
(Washington), H Kuitert (Nieuw Delhi), F Lindenkamp (Sao Pat1 1
(Londen), drs. R Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem
(Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid
publicatierechten
M de Cocq
Nabezorglng
Telefoon: 071 -122 248 op ma t/m vi
15.00 uur.
n 08.30 tot 17 00 uur.
n 18.00 tot 19.00 uur, op z
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 27,00
per kwartaal 79,80
per jaar 312,65
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 28,20
per kwartaal 82,80
per jaar 318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 39C
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
