Betty Stöve
geniet nu
van leven
zonder tennis
.arathonschaatser Marreiros
loemt Hennie Kuiper voorbeeld
idócSouocwit
SPORT
VOETBALLERLEI
Levensteken uit
Albanië blijft uit
Sport en
religie een
mooi koppel
ZATERDAG 11 JANUARI 1992
tie gaat veranderen
rzitter Bernard Tapie
in een interview met het
ïse sportdagblad l'Equipe
volgend seizoen grote
,nderingen aangekondigd
plympique Marseille. „Het
dt in ieder geval een fan-
sch team, maar het zal er
anders uitzien dan het
lige", zei Tapie in het trai-
ïag de niiskamp Van zijn club in de
ist, met r«jse Alpen. „Tot dusver heb
sen in de|gSioten maar één speler te
OORDEII gaan. Dat is, zoals ieder-
50LMAR a] wei weet, Jean-Pierre
leden in j|n Maar ook voor de ande-
is volop belangstelling".
John Barnes
tekent niet
John Barnes heeft vooralsnog
geweigerd zijn contract bij
veelvoudig kampioen Liver
pool te verlengen. De donkere
aanvaller, die lang was uitge
schakeld door een achilles
peesblessure, vierde afgelopen
week zijn rentree met drie
treffers. De in Jamaica gebo
ren Barnes (28) denkt erover
zijn carrière voort te zetten in
het buitenland, bij voorkeur
Italië.
John Barnes
De Ierse voetbalfederatie heeft de FIFA schriftelijk
nog deze week actie te ondernemen om de Albaanse collega's te
bewegen een teken van leven te geven. Op 21 en 22 januari zou
den de zeven landen die de Europese WK-kwalificatiegroep 3
vormen in Kopenhagen bijeenkomen om de wedstrijdkalender
vast te stellen. Uit Albanië is echter al wekenlang niets verno
men. „We verkeren in grote onzekerheid over de plannen en
mogelijkheden van Albanië", verklaarde secretaris Sean Con
nolly, „vandaar dat we de FIFA hebben verzocht een beslissing
te nemen. Hoe kunnen we nu een agenda maken, als één van de
deelnemende landen bij de vergadering ontbreekt? De situatie in
Albanië is niet veranderd. In het gunstigste geval kunnen ze
hun thuiswedstrijden afwerken in Griekenland of Italië. Maar
zoals het er nu naar uitziet spelen ze helemaal niet". In groep 3
komen, behalve Albanië en Ierland, Spanje, Denemarken,
Noord-Ierland, Litouwen en Letland uit.
Jesus Gil y Gil
half jaar geschorst
Jesus Gil y Gil, de immer voor
opschudding zorgende voorzit
ter van Atletico Madrid, is
door de Spaanse voetbalbond
wegens herhaaldelijk beledi
gen van scheidsrechters voor
een half jaar geschorst. Hij
mag gedurende die periode
zijn functie van praeses niet
uitoefenen. Gil was in decem
ber al voor onbepaalde tijd
buiten spel gezet. Gils afkeer
van scheidsrechters is niet van
de laatste tijd. Hij werd door
de Europese voetbalbond
(UEFA) al voor 20 maanden
geschorst, nadat hij de Franse
arbiter Michel Vautrot de huid
had vol gescholden.
1#^ Kens Betty Stöve wordt in Melbourne geen toernooi voor de oude glorie georgani-
w ten tijde van de 'Australian Open'. Maar al zou er, net als op Wimbledon en bij
LJS Open, wel zoiets plaatsvinden, dan zou ze verstek laten gaan. Melbourne is te
\LIST Nederlands beste tennisster aller tijden streek anderhalf jaar geleden niet voor
daaaseC*5 ne* buiten Antwerpen neer. Na bijna dertig jaar vliegen van het ene
daaase J het andere tennispark ter wereld vond ze het welletjes. Ze wilde kunnen koffie
iis PRAA(*ken met vriendinnen, golfen wanneer en zo lang ze wilde en lekker fotograferen.
ECIAL m^e*en van leven na het tennis. Aan de vooravond van het eerste Grand Slam-
~E REIZEf1100* van 1992 een ontmoeting met een absolute topper van toen, inmiddels 46 jaar
VR-reisai-
ENE VAN HATTUM
TWERPEN In een
Ie Fanny Blankers
en, Sjoukje Dijkstra en
a Kok misstaat Betty
ve niet. Ze won welis-
ar geen olympisch
id zoals de andere drie,
irtrtF Past naadloos in die
92/erij van illustere Ne-
cialisten|landse sportvrouwen.
ormatieil977 stond ze in drie
inclusienbledonfinales. Enige
ie reisleicipuntje: ze verloor ze
In2?!!?! drie. Ze won in het
cmt'a ^belspel elf Grand
tN I Amtitels: Wimbledon,
land Garros en de US
'irad misschien niet zo vaak
HeemstePn-
ishowe i
ilft 3/T voorgrond, of verscheen
339151 ni® a^s Prominente Neder-
'fler ten tonele. Daarom lijkt
reisburof voetstuk altijd wat lager
—.leven dan dat van de ande-
Br zocht de publiciteit ook
'it. „Ik vond de sport be-
Sten grijker dan mezelf te
jten verkopen op de Ne-
emstedeiandse markt. Ik heb ook
lt geschnabbeld. Nooit een
ikel geopend of zoiets. Maar
rschijnlijk was ik daarvoor
oon te vaak weg. Toen ik
1977 tot sportvrouw van
erland werd gekozen, was
r ook niet. Toen ben ik via
satellietverbinding voor
v gehaald. Ik was gewoon
einig in het land. In ieder
N VOLKial 's de deur bij mij nooit
t gelopen, dat is waar. Ik
EK i een keer de aanbieding
:hure isiad tv-commentaar op
ïtra, Jaimbledon te leveren voor de
Ja-Eilan(S, maar ik heb nee gezegd
toen is Marcella Mesker het
reizen doen"-
3alj heb mijn racket laten
reisbup.^en- bet ook nooit zo
lig gevonden om meteen
t het vaandel te gaan lopen,
prhij kwam dat in mijn tijd
'pers altijd de negatieve za-
ii belichtte. Als ik ergens in
derde ronde verloor, werd
Over die eerste twee ronden
|t geschreven. Maar toch
p Uyl stopte in 1977 twee
msf' nJ kabinetsvergadering
rtoccJ °P tv 'n de Kamer naar
085-64|n Wimbledonfinale te kij-
n. Leuk ja".
woont nu in België, nadat
|in 1990, na tien jaar coa-
fing van Hana Mandlikova,
pheid nam van het metier.
Toen Mandlikova na Wimble
don 1990 stopte, hield Betty
Stöve er ook mee op. Even nog
ondersteunde ze Jana Novot-
na. Maar toen er weer verre
reizen dreigden, bedankte ze
er verder voor. „Ik was zoveel
jaar onderweg geweest, vanaf
1963, dat ik niet meer wilde
reizen. Ik wilde ook niets
meer moeten".
Het coachen was een prima
manier om af te bouwen na
haar laatste Wimbledontitel
gemengd dubbel in 1981 met
Frew McMillan. Daardoor viel
ze niet in een donker gat.
Sinds ze zich nog verder te
rugtrok, verveelt ze zich even
min. Geniet van het feit dat ze
voor het eerst sinds haar 17e
echt een eigen plek heeft. Iets
anders dan het huisjein Al-
blasserdam, waar ze als prof af
en toe naar terugkeerde, maar
waar een bed haar voornaam
ste bezit was. De buren kende
ze amper. Nu kookt ze (al
moest ze dat leren), bakt ze
zelf taart met de kerst, terwijl
ze ze vroeger altijd kocht en
golft als ze dat wil.
Ze vierde afgelopen zomer
voor het eerst sinds haar 17e
weer eens echt haar verjaar
dag: 24 juni is altijd in de eer
ste week van Wimbledon en
dan stond haar hoofd ergens
anders naar. Een dag per week
geeft ze tennisles aan vrien
dinnen. „Vooral om zelf in
conditie té blijven". Ze slentert
graag over de winkelboule
vards van Antwerpen en kent
inmiddels aardig wat van de
400 biersoorten, die op de Gro
te Markt worden geschonken.
Af en toe kriebelt het toch
weer als ze lang thuis is. Maar
nu kan ze dan gewoon op va
kantie. Golfen in Florida. En
ze runt de tennisafdeling van
Betty Stöve geniet nu van het leven met koffiedrinken, golf en fotografie.
i foto: rien hokken
het reclamebureau Alrecon in
Bunnik. Is verantwoordelijk
voor de financiën van het
grastoernooi van Rosmalen.
Betty Stöve heeft dus nog wel
met de sport van doen. Be
zoekt ook nog wel de Grand
Slam-toernooien op redelijk
bereisbare afstand. „Ik hoef er
niet meer dagelijks mee gecon
fronteerd te worden, maar het
zit nou eenmaal wel in je bot
ten. Ik ben ook sport gaan
doen om te sporten, niet om
prof te worden. Die liefde
raak je niet kwijt
België
Waarom ze naar België uit
week? Een financiële reden
lijkt logisch, vanwege het mil
dere belastingklimaat. Ze sloeg
volgens de officiële boeken
1.047.356 dollar bijeen. „Hou
het er maar op dat het in Bel
gië drie graden warmer is dan
boven de Moerdijk. Echt waar.
Mijn ouders wonen ook in Bel
gië. Verder is Antwerpen een
heel leuke stad en krijg ik toch
de Nederlandse krant in de
bus. Maar een speciale reden?
Nee".
Betty Stöve boekte wereldsuc
cessen met Hana Mandlikova,
die vier Grand Slamtitels won.
Maar haar bemoeienissen met
het Nederlandse tennis waren
na haar afscheid als speelster
gering. Ze sprak in 1980 met
de KNLTB wel over een toe
komst als begeleidster, maar
was toen ook al benaderd door
vader Mandlikova. De bond
handelde niet snel genoeg, dus
koos Stöve voor het talent uit
Tsjechoslowakije. „Maar ik
wilde ook alleen maar met ie
mand aan het werk, die toe
komst had. In Nederland liep
op dat moment eigenlijk alleen
Marcella Mesker rond. De rest
was, hoe hard dat misschien
ook klinkt, niet om over in de
krant te schrijven".
Tijd voor spijt kreeg Stöve
niet. Ze was amper met kne
den begonnen of Mandlikova
versloeg wereldtoppers als
Jaeger en Navratilova. „Die
liet me dus niet meer zo mak
kelijk gaan. Van een tweede of
derde gesprek met de bond is
het nooit meer gekomen".
Vak apart
Tenniscoaching is een vak
apart. Het is zaak tegelijkertijd
de psycholoog, stimulator, trai
ner en manager uit te hangen
Dat is Stöves ervaring. Wat
haar tegenwoordig opvalt is
dat het aanstormend talent
steeds jonger alleen de tennis
wereld in wordt gestuurd.
Geen goede zaak, meent de
kampioene van weleer. „Ik
denk dat er veel talent te
vroeg los wordt gelaten om
succesvol te worden. Daardoor
bestaat de kans dat ze zich
technisch nooit meer uitbrei
den of dat ze technisch zelfs
verzwakken. Te vroeg loslaten
is niet goed. Het is nog steeds
een kwestie van onder aan de
ladder beginnen. Voor jonge
spelers, die al vroeg een paar
punten verzameld hebben, is
er geen weg meer terug naar
de leerschool. Ze worden ook
te vaak naar het grote werk
gestuurd zonder begeleiding.
Die begeleiding heeft de
KNLTB inmiddels goed op po
ten staan. Daaraan is voor een
belangrijk deel het succes te
danken. De Zweden zijn er
mee begonnen. Die gingen
groepsgewijs de wereld over.
Je hebt ook support en steun
nodig. Ik heb heel lang alleen
gereisd, in mijn tijd waren er
weinig coaches of ze waren
onbetaalbaar. Dat heb ik af en
toe wel eens als een gemis ge
voeld. Natuurlijk kun je alleen
veel en je hebt niet altijd ie
mand nodig. Maar op een ge
geven moment behoef je steun
en aanmoediging".
Net als bondscoach Franker is
ook Stöve enthousiast over de
huidige lichting mannen, die
in Melbourne tot mooie dingen
in staat wordt geacht. „Ik vind
dat Siemerink goed speelt en
Krajicek fantastisch goed staat
te spelen. Er ontbreekt nog
wel een en ander aan: fysiek
moeten ze duidelijk nog ster
ker worden en ze moeten rich
stabiliseren. Haarhuis is goed
bezig, Schapers is sterk terug
gekomen en Koevermans doet
het prima met het beperkte
materiaal dat hij in huis heeft.
En Eltingh ontwikkelt zich
momenteel goed als een servi
ce-volley speler. Dit is een
mooie lichting. Daarachter zit
ten nog jongens als Davids en
Wibier. Natuurlijk ben ik en
thousiast".
„Vroeger hadden we twee
mensen: Tom Okker en ik.
Daarna hadden we nooit meer
echt iets. Als ik Richard en
Jan nu zie spelen, daar heb ik
plezier van: jongens die riet zo
makkelijk slaan als Tom. Ik
zeg niet dat het de nieuwe
Tom Okkers zijn, maar het
slaan gaat ze net zo makkelijk
af".
Ban
Die huidige, veelbelovende
lichting is ontstaan in een an
dere tijd dan waarin Betty Stö
ve het vak leerde. De bond
deed haar zelfs nog even in de
ban wegens haar eerste flirt
met proftennis. Nu wordt ze
regelmatig aangeschoten door
ouders, die in hun twaalfjarig
kind menen een nieuwe kam
pioen te zien. Die hopen een
goudmijn ter wereld te hebben
gebracht. Zelf had ze eigenlijk
heilgymnaste en masseuse wil
len worden. „Maar van mijn
vader mocht ik na mijn
schooltijd de wereld gaan
rondreizen om te kijken wat
tennis me zou brengen. 'Jon
gens moeten in dienst, ga jij
maar een jaar reizen' zei mijn
vader. Ik zou er altijd wat van
opsteken, vond hij. Al was het
alleen al voor mijn talen (ze
spreekt er inmiddels zes). Ik
kon altijd thuis nog in het be
drijf terecht. Als tennisster
was ik nog niet veel bijzonders
toen ik vertrok. Ik kon server
en en oplopen, meer niet".
„Zelfs profvoetbal bestond in
die tijd net. Maar die paar
profvoetballers moesten er nog
een sigarenzaak naast houden.
Proftennis was een vies
woord Dat bleek toen ik in
Amerika competitie ging spe
len en af en toe een paar dol
lar meepakte. Daarvoor werd
ik door de bond geschorst. Nu
mag je bij een beroepskeuze-
test zelfs proftennisser invul-
„Maar ik ben heel tevreden
met wat ik had. Ik heb van al
les wat mogen meemaken: be
gon als pure amateur, pakte
als 'shamateur' (schaduw-ama-
teur) links een rechts vijftig
dollar mee en ben ook nog
prof in de goede tijd geweest.
Ik had het nooit willen mis
sen. Of het 't mooiste vak ter
wereld is weet ik niet. Ik heb
nooit een ander vak gehad,
dus dat kan ik niet zeggen.
Maar het is waarschijnlijk het
mooiste als je van je hobby je
werk kunt maken en zelfstan
dig kunt blijven".
door FRANK WERKMAN
Deze week heb ik getracht contact op te nemen
met mijn collega van de Osservatore Romano.
Hij is chef van de sportredactie van die
plaatselijke krant in Rome en haalde een paar
dagen geleden de wereldpers. Franco Nero, laat
ik hem zo maar noemen omdat ik over zijn
burgerlijke naam in het duister tast, liet
namelijk in de Vaticaanse krant afdrukken dat
de rally Parijs-Kaapstad moet worden verboden.
Er zouden te veel slachtoffers vallen en het
evenement werd een tragedie en belediging
genoemd.
Een abonnement op de Osservatore Romano
heb ik niet, mijn kennis van het Latijn en
Italiaans laat overigens so wie so te veel te
wensen over om het blad te kunnen lezen. Maar
als ik de vertaalde berichten mag geloven heeft
Franco Nero zelfs zwarte humor gebruikt om
aan te geven dat genoemde auto- en motorrally
subiet dient te worden opgedoekt. Hij geeft in de
Osservatore namelijk een echte ranglijst van de
race: 30 doden in 14 rallies.
Voor zo ver ik weet heeft de Romeinse krant
zich voor het eerst bemoeid met sport, uitslagen
van bokspartijen tussen lokale klerikalen buiten
beschouwing gelaten. Terecht stelt Franco Nero
natuurlijk dat Parijs-Kaapstad te veel
slachtoffers eist. Maar om nu een verbod van
het evenement te eisen gaat te ver. Of gaat de
Osservatore nu de hele sportwereld onder de
loep nemen
Neem bijvoorbeeld eens de bokssport. Daar is
het schering en inslag dat een vuistschermer
een ernstige hersenbeschadiging oploopt als hij
weer eens door een hard slaande opponent op
het hoofd is getimmerd. Maar indachtig de
kloosterpartijtjes tussen paters en priesters, die
de 'noble art of self defence' beoefenen, kan
Franco Nero de pugilistiek natuurlijk niet
afvallen.
Voetbal, calcio om het even in het Italiaans aan
te duiden, is zo'n bezigheid die evenmin de
goedkeuring van Franco Nero zou mogen
wegdragen. Tenslotte schoppen de spelers
elkaar regelmatig stevig tegen de schenen.
Wat trouwens te denken van het gedrag van de
supporters? Dat is pas afkeurenswaardig. Maar
de opwekking van de Osservatore om voortaan
het voetbalstadion op zondag maar in te ruilen
voor een kerk-accommodatie en de sportieve
strijdliederen te vervangen door liturgische
gezangen heeft tot dusver in de Romeinse krant
ontbroken.
Auto- en motorraces op een normaal circuit
heeft Franco Nero tot nog toe ook onvoldoende
aanleiding gevonden om zich een krasse
uitspraak te permitteren. Ondanks het feit dat
ook onder die omstandigeden ook nog wel eens
een deelnemer de laatste adem uitblaast.
Mogelijk realiseert de Osservatore zich dat één
van de meest aansprekende autorenstallen,
Ferrari, óók in Italië zetelt en de auto-industrie
met Fiat (dat nota bene de Pausmobiel
fabriceerde) ook mondiaal een stevige vinger in
de pap heeft. Alle zich met meer dan
gemiddelde snelheid verplaatsende vierwielers
in de ban doen, is het paard achter de wagen
spannen.
Ik twijfel niet aan de goede intenties van
Franco Nero en zijn rond de Heilige Stoel
verzamelde collega 's. Natuurlijk is het tragisch
dat een Franse coureur zich te pletter rijdt.
Vanzelfsprekend is het ernstig te betreuren dat
argeloze negerkindertjes worden overreden
door een in stormen van stof voortrazend
vehikel.
Dat zal niemand, zelfs wijlen Thierry Sabine
zelf, willen vergoelijken. Onder verwijzing naar
de economische bedrijvigheid in de landen waar
Parijs-Kaapstad doorheen trekt. Of de p.r.-
campagne, die voor de betrokken naties wordt
gehouden via de dagelijkse televisie
uitzendingen. die op zijn minst de
nieuwsgierigheid van aspirant-toeristen zal
opwekken.
Misschien moest ik maar eens een abonnement
nemen op een knipseldienst, die mij de
vertaalde stukken van Franco Nero en zijn
collega's ter hand kan stellen. Want als zelfs de
Osservatore Romano zich met sport gaat
bezighouden zegt dat iets over onderhavige
materie. Sport en religie. Is er een mooiere
combinatie mogelijk?
GERT VAN DIJK
formi
AMSTERDAM Zijn
"iam luidt voluit Arman-
Fausto de Oliveira
arreiros. Hij is geen exo-
iche voetballer uit Brazi-
Fausto Marreiros be-
tfent een oerdegelijke
ollandse sport: mara-
lon-schaatsen. Zijn vader
van Portugese afkomst,
aar de 25-jarige Amster-
- immer beschikt zelf
ver een Nederlands pas-
oort. Daarom kan hij
indaag in Alkmaar ook
obleemloos aan het Ne-
erlands kampioenschap
larathon-schaatsen op
istijs meedoen.
ïusto Marreiros verschijnt
et voor de lol aan de start bij
et NK. De bijna afgestudeer-
student bewegingswaten-
hap, met inspanningsfysiolo-
e als hoofdvak, hoort niet in
categorie van de Spaanse
'abbelaar Gomez thuis. Inte-
endeel. Marreiros bezet op dit
moment de zesde plaats in de
strijd om de KNSB-cup en hij
rekent zichzelf vandaag tot het
handjevol favorieten voor de
Nederlandse titel. En dat is
geen grootspraak van de
schaatser uit de VGZ-ploeg
van Piet Schipper.
„Er zijn maar een stuk of zes
jongens, die op voorhand wer
kelijk kunnen zeggen dat ze
goed genoeg in vorm zijn om
kampioen te worden. De rest
denkt dat waarschijnlijk ook
wel, maar heeft geen recht
van spreken. Zelf ben ik op dit
moment topfit en ik weet dat
ik voldoende snelheid in huis
heb om echt een rol van bete
kenis te kunnen spelen. Het
zelfde geldt voor Lammert
Huitema, Yep Kramer, Ri
chard van Kempen en mis
schien Piet Kleine. Dat zijn
mijn persoonlijke favorieten.
Zij hebben de afgelopen we
ken bewezen, dat ze klaar zijn
voor het NK. En die weten
schap heb ik zelf ook".
Fausto Marreiros, bezig aan
zijn derde seizoen als A-rijder,
behoort tot de meest strijdlus
tige rijders van het vaderland
se marathon-peloton. Hij
spaart nimmer zijn krachten
en probeert door voortdurend
aan te vallen ook daadwerke
lijk invloed uit te oefenen op
het wedstrijd-verloop. Dat
verschaft hem enorm veel vol
doening. Het risico dat hij
eventueel uitgeblust aan de fi
nale begint, neemt hij op de
koop toe.
„Ik peins er niet over om ano
niem mijn rondjes in het pelo
ton te draaien. Dat lijkt me
verschrikkelijk. Ik ben een
publieksrijder en vind het
prachtig om de mensen langs
de baan wat spektakel te laten
zien. Dat lukt alleen door aan
vallend te rijden. Jagen en
sleuren. Daar geniet het pu
bliek van. Ik stap liever hal
verwege de wedstrijd total-loss
van het ijs dan dat ik kleurloos
in de grote groep over de fi
nish ga. Ik moet er niet aan
denken".
Duelleren
De 25-jarige Amsterdammer
kent zijn kwaliteiten. Hij be
hoort tot de bovenlaag van het
peloton en wenst nooit meer
genoegen te nemen met een
positie in de middenmoot. Als
Fausto Marreiros ook maar
eventjes het idee krijgt dat hij
niet meer genoeg kwaliteit in
huis heeft om met de top te
duelleren, dan stopt hij onher
roepelijk. Die afspraak heeft
hij met zichzelf gemaakt. Mar
reiros is eerzuchtig en wil al
leen op het hoogste niveau zijn
grenzen als sportman proberen
te verleggen. Dat is zijn drijf
veer.
„Ik wil onder alle omstandig
heden grensverleggend bezig
zijn. Zoveel van mijn eigen li
chaam vergen, dat het eigen
lijk niet meer verantwoord is.
Doorgaan als andere mensen
er normaal gesproken de brui
aan geven. Dat geeft mij een
kick. Jaren geleden kreeg
Hennie Kuiper een keer een
lekke band toen hij aan de lei
ding ging in Parijs-Roubaix.
Hij moest heel lang op een
nieuw wiel wachten. Veel an
dere wielrenners zouden op
dat moment de pijp aan Maar
ten hebben gegeven. Maar
Kuiper reed gewoon door en
won vervolgens ook nog. Dat
is in mijn ogen een grensver
leggende en heroïsche presta
tie. Die probeer ik op het ijs
ook te leveren".
„En als mijn lijf gaat tegen
stribbelen, dan is voor mij het
moment aangebroken om er
mee te stoppen. Ik blijf echt
niet tót mijn 35e marathons
schaatsen. Dat kan ik onmoge
lijk opbrengen. Mijn manier
van rijden vergt enorm veel
energie. Over pakweg vijf jaar
ga ik mijn leven op een andere
manier betekenis proberen te
geven. Ik voel er in de toe
komst wel wat voor om mara-
Opname van de
laatste
marathonrace op
de Haagse Uithof.
De rijders komen
vandaag in actie
om de
Nederlandse titel.
foto: anp
thon-schaatsers te gaan bege- Ik moet eerst zelf nog de nodi-
leiden. Dat lijkt me leuk. Maar ge grenzen als sportman ver-
zoyer is het voorlopig nog niet. leggen":
