Leidse Courant | 1991 | 28 december 1991 | pagina 2

„Meningsverschil over ambt moet
niet alle aandacht opzuigen"

11

üeidócQounant

GEESTELIJK LEVEN OPINIE

'Perestrojka

Acht jaar celstraf voor
Egyptische schrijver
wegens godslastering

COMMENTAAR

Duitsland recht rug

ZATERDAG 28 DECEMBER 1991 )jydjCA

Slowakije luidt klokken
tegen abortus

BRATISLAVA De klokken van alle rooms-katho-
lieke kerken in Slowakije zullen vandaag van 17.00
tot 17.30 uur luiden ter herdenking van alle geabor
teerde kinderen. Op 28 december herdenkt de
Rooms-Katholieke Kerk de moord op de kinderen in
Bethlehem. In een verklaring die Tweede Kerstdag
in de Slowaakse kerken is voorgelezen, schrijven de
bisschoppen dat niet alleen de vermoorde kinderen
van Bethlehem, maar ook alle Slowaakse kinderen
moeten herdacht die „op wrede wijze in de moeder
schoot zijn gedood". „In hen werd Christus om het
leven gebracht", schrijven de bisschoppen.
Zij schatten het aantal abortussen in Slowakije sinds
1957 op ongeveer 1,2 miljoen. Het luid§n van de
klokken moet ertoe bijdragen dat „het geweten van
de mensen wordt wakker geschud en dat het recht
op leven van ongeboren kinderen voldoende aan
dacht krijgt".

Niet door toom, doch
door lachen doodt
men.

Frledrich Nietzsche

Coördinatie bepleit voor
hulp aan Oost-Europa

DEN HAAG (Kerkelijke) organisaties die
hulp verlenen aan Oost-Europa, moeten meer
samenwerken.

Kerkelijke leiders uit Roemenië hebben daartoe
aangedrongen op een bijeenkomst in Hongarije.
Er gaat door het gebrek aan coördinatie en sa
menwerking veel geld en energie verloren, al
dus de kerkelijke leiders.

Peter van der Bijl, direkteur van de hulpverle
ningsorganisatie stichting Antwoord, bevestigt
dit beeld. „Er zijn alleen in Nederland meer
dan twintig grote en kleine organisaties voor
Oosteuropa werkzaam", zo verklaarde hij. „Er
wordt dikwijls langs elkaar heen gewerkt. Zo
leverden diverse organisaties vijf(!) orgels af
voor één kerk. Dat noem ik verspilling", aldus
Van der Bijl.

Paus uitgenodigd voor
herdenking slag bij Stalingrad

MOSKOU Het gemeentebestuur en de rooms-katho-
lieke gemeenschap van Wolgograd hebben paus Johan
nes Paulus II uitgenodigd in 1993 deel te nemen aan de
herdenking van de slag bij Stalingrad, die een keerpunt
betekende in de Tweede Wereldoorlog.

Dat meldt de Moskouse krant 'Komsomolskaja Pravda'.
Wolgograd heette van 1925 tot 1961 Stalingrad.
Een half jaar geleden werd in Wolgograd de eerste
rooms-katholieke parochie geregistreerd. De parochia
nen hebben echter nog geen kerk.

Het gebouw dat tot de revolutie van 1917 als zodanig
dienst deed, bevindt zich volgens de krant in een „vre
selijke toestand".

De parochianen hebben goede hoop dat zij snel over een
kerk kunnen beschikken, nu een Italiaans-Russische
onderneming heeft toegezegd de kerk zo snel mogelijk
te restaureren. Daarbij hoopt de onderneming op finan
ciële hulp van Italiaanse gelovigen.

THEOLOOG JAN HULSHOF OVER TOEKOMST PAROCHIES

door MARINUS V.D BERG

„Wij kwamen op de ideeën voor perestrojka onder
invloed van pragmatische belangen en
overwegingen, maar ook als reactie op de roep van
een bezorgd geweten". Dit schreef Michail
Gorbatsjow in zijn boek „Perestrojka" in 1987. Op
het einde van dit jaar nemen we afscheid van hem.
Hij neemt afscheid van zijn plek in de wereld.
Gorbatsjow was voor mij in de voorbije tijd het
gezicht van een nieuwe toekomst.

Wantrouwen maakte langzaam plaats voor
vertrouwen. Muren begonnen te vallen. De
bewapeningswedloop is tot stilstand gekomen. De
dreiging van een atoomoorlog die zoveel angst
verspreidde, is weggevallen.

Gorbatsjow ben ik vooral gaan zien als een
gewetensvol mens, die echt bezorgd was om het
leven van de mensen in zijn land. Hij heeft de
moed gehad om de realiteit te zien. Een zeer harde,
verdrietige en politiek ingewikkelde realiteit.
Gorbatsjow verlaat zijn plek, maar de geest van
hervorming en vernieuwing vraagt om nieuwe
belichaming. Ze vraagt om mensen die de moed en
de inzet hebben om niet omwille van macht en
eigenbelang, maar vanuit een bezorgd geweten
leiding te geven aan de samenleving. Leiders met
een bezorgd geweten. Mensen met een bezorgd
geweten.

Gorbatsjow had zorg om de toekomst. Nu hij
vertrekt is die zorg niet minder geworden. Heel
Europa is in beweging. Er is een aanhoudende
aardbeving. Wie de seismograaf van de
menselijkheid volgt neemt de voortdurende
trillingen waar. Overal wordt het verlangen naar
een nieuwe toekomst sterker en brengt het mensen
in beweging. We kunnen niet verder leven vanuit
een gesloten zelfgenoegzaamheid. Wie zijn
bezorgde geweten niet sust, wordt zich bewust van
de zorg die er is om op wég te gaan naar een
nieuwe toekomst. Van iedere mens zal steeds meer
gevraagd worden dat hij zijn eigen mogelijkheden
om mens en medemens te zijn verder ontplooit.
Het bezorgde geweten is een geweten dat zich
openstelt voor de werkelijkheid van mensen. Het
bezorgde geweten luistert en hoort hoe mensen
verlangen naar liefde, gerechtigheid en
aanvaarding. Het bezorgde geweten is niet
onverschillig als mensen aan onze deur kloppen.
Het weet zich verdeeld en getergd als
vluchtelingen over de grens gezet worden. Het
bezorgde geweten laat zich niet leiden door de
stemmen die racisme en discriminatie bevorderen.
Hét bezorgde geweten luistert en zoekt wegen die
perspectief bieden aan vernieuwing die mensen
ten goede komt.

De Vlaamse filosoof Jacques De Visscher pleit in
zijn boekje „De Zorg voor het Avondland" voor
'selectief conservatisme'. Dat we bewaren wat de
moeite waard is. Hervorming en vernieuwing die
geen doel in zichzelf zijn, die niet tot doel hebben
om nu anderen aan de macht te helpen, zullen de
mens willen dienen. Niet om de mens tot God te
maken, maar erkennend dat in de mens God aan
het licht komt. Het beste van de tradities in Oost
en West Europa laat haar geweten leiden door de
liefde tot de ander in wie ook de Ander spreekt.
Gorbatsjow laat ons het geestelijk erfgoed van 'het
bezorgde gewetenachter. Zorg voor de toekomst is
ingaan op de vraag: hoe ben ik mijn broeders
hoeder. Het 'ik-'gerichte leven zal opengaan tot
'samen-'leven.

Ik wens U in het nieuwe jaar de ervaring toe dat
samen-leven, zorg om elkaar, opbouwend,
inspirerend en bemoedigend is.

UTRECHT De kans op
verruiming van bevoegd
heden van pastoraal wer
kers en werksters en ker
kelijke vrijwilligers op sa
cramenteel gebied is niet
groot. Of gehuwden toe
gelaten kunnen worden
tot het priestersschap, of
vrouwen priester of dia
ken kunnen worden en
kerkelijke vrijwilligers en
pastorale werkers en
werksters meer (sacra
mentele) bevoegdheden
kunnen krijgen, is niet het
meest wezenlijke pro
bleem. Voor de gelovigen
in de parochies is de
meest belangrijke vraag,
hoe ze ter plaatse in de
toekomst een vitale ge
meenschap van gelovigen
kunnen vormen. „Zullen
we erin slagen het geloof
door te geven aan ande
ren, in het gezin, op
school, in de parochie, in
de samenleving?"

Dat schrijft de Utrechtse theo
loog dr. Jan Hulshof m.s.c. in
een onlangs geleden versche
nen brochure over pastoraat,
ambt en wijding. Hulshof, stu
diesecretaris van het secretari
aat van de r.k. kerkprovincie,
is door de Benoemingenbe
leidscommissie (BBC) van het
aartsbisdom Utrecht gevraagd
deze notitie te schrijven in het
kader van de discussie over de
toekomst van de parochies, die
in alle parochies en dekenaten
van het aartsbisdom op dit mo
ment gevoerd wordt.

Veel parochies kunnnen in de
toekomst niet meer over een
eigen priester beschikken.
Daarom startte begin vorig
jaar het aartsbisdom een dis
cussie over de gevolgen van
het tekort aan priesters en pas
torale werkers voor de toe
komst van de parochies. Uit
gangspunt is niet het terug
brengen van het aantal paro
chies, maar het 'vitaliseren'
van de bestaande parochies.
Parochies worden derhalve
opgeroepeit tot onderlinge soli
dariteit door „hun priester zo
rechtvaardig mogelijk te de
len". Gelovigen dienen zich
ook voor te bereiden op een
meer „gemeenschapsgerichte"
sacramentenbeleving. Ander
half jaar lang is daarover 'bis-
dombreed' gediscussieerd,

waarbij de parochies en deke
naten een half jaar geleden
hun reacties aan de bisdomlei
ding hebben kenbaar gemaakt.

Realiteit

Hulshof verdoezelt in zijn
overwegingen de realiteit niet.
„Binnen de leiding van het
aartsbisdom wordt anders te
gen het vraagstuk van de toe
latingsnormen voor het gewij
de ambt en van de verruiming
van de bevoegdheden van pas
toraal werkers en werksters
aangekeken dan in veel paro
chies en dekenaten en bij veel
pastores het geval is", schrijft
hij.

Dat meningsverschil zou wel
eens alle aandacht kunnen op
zuigen, vreest hij, zodat „op
den duur. inderdaad aan alle
kanten het gevoel ontstaat dat
we hier met de kernvraag van
onze kerk te maken hebben."
De eigenlijke uitdaging voor
de parochies ligt volgens hem
niet allereerst op het vlak van
de vormgeving van het ambt,
maar op het vlak van de ge
loofsbeleving en de geloofs
overdracht. „En die proble
men worden niet allereerst
vanaf de top, maar vanuit de
gelovige betrokkenheid van
heel de gemeenschap opge
lost."

Verruiming van de toelatings
normen voor het gewijdde
ambt en verruiming van de
bevoegdheden van pastorale
werkers en kerkelijke vrijwil
ligers op sacramenteel gebied
ziet de Utrechtse theoloog niet
in het verschiet liggen. „Ver
anderingen op dit terrein ver
onderstellen een zorgvuldig
besluitvormingsproces in het
kader van de wereldkerk. Het
lijkt me niet waarschijnlijk dat
zo'n besluitvormingsproces
binnen afzienbare tijd op gang
komt".

Wegpraten

De studiesecretaris wil het
probleem van de toelatings

normen tot het gewijde ambt
niet „wegpraten' of daarbij
„om de hete brij heen draai
en'", maar wel relativeren.
De uitkomst van de ambtsdis
cussie is voor de r.k. kerk rela
tief belangrijk, „niet meer en
niet minder". Tal van 'zaken
die voor de toekomst van de
kerk essentieel zijn, kunnen
nu al aangepakt worden.
„Daar is geen ingrijpende wij
ziging in de toelatingsnormen
voor het gewijde ambt voor
nodig. Daar is ook geen ver
ruiming van de bevoegdheden
van de pastoraal werk(st)er
voor nodig: de katechese in de
parochies en buiten de paro
chies, het inoefenen van een
gebedscultuur en van spiritua
liteit, het leren verstaan en
overwegen van de Heilige
Schrift, de toepassing van de
leer van het evangelie in de
levenssituaties van elke dag,
de zorg voor elkaar en voor de
anderen in pastoraat en diako-

Hulshof wijst er op dat het in
de toekomst er om zal gaan dat
de parochie zich ontwikkelt
als een 'gemeenschap van ge
meenschappen'. „Het zal de
kunst zijn in een parochie op
meer plaatsen mensen bij el
kaar te brengen rond de Heili
ge Schrift, voor gebed en vie
ring en voor diakonie. Het zal
de kunst zijn plekken te
scheppen waar mensen op een
heel praktische manier die
zorg voor eikaars geloof uit
stralen."

Ook de invulling van het
priesterschap zal gaan veran
deren. Wanneer parochies de
priester moeten delen, hoeft
dat niet te betekenen dat de
priester 'boven de geloofsge
meenschap komt te zweven' of
geïsoleerd komt te staan. „Hij
is wel degelijk in contact met
die geloofsgemeenschap. Maar
allereerst als begeleider en in
spirator achter de priesters, di
akens en pastoraal werk(st)ers,
en van degenen die als vrijwil-

de

CAIRO De Egyptische
schrijver Alaa Hamed is
door de rechtbank voor
de staatsveiligheid in Cai
ro veroordeeld tot acht
jaar gevangenisstraf we
gens godslastering, aanzet
ten tot goddeloosheid en
een aanslag op de morele
waarden van de Egypti
sche samenleving.

Ook zijn uitgever en de druk
ker van zijn boek 'Reis in de
geest van de mens' moeten
voor acht jaar de gevangenis
in, zo is in Cairo vernomen.
In 'Reis in de geest van de
mens', dat in 1990 uitkwam,
besthrijft Hamed een denk
beeldige reis van de profeten
in het paradijs. Daarbij komen
ze terecht in situaties die als
godslasterlijk worden beoor
deeld door de theologen van
de Azhar, bewakers van de

soennitische orthodoxie. Ha
med beschrijft bijvoorbeeld,
hoe Mozes vruchteloos met
een stok een bron wil laten
ontspringen en hoe Noach met
een papieren bootje aan de
oever van een poel speelt. De
islamitische journalist Ahmad
Bahgat noemde Hamed in de
krant Al-Ahram „de Egypti
sche Salman Rushdie".

Kort nadat de kritiek op Ha-
meds boek was losgekomen,
publiceerde het weekblad Rose
El-Youssef een lijst van 55
boeken die die de afgelopen
tijd in Egypte verboden zijn,
zoals 'Droog brood' van de Ma
rokkaan Mohammed Choukri
en de Arabische vertaling van
'Wie heeft Molero gedood' van
de Peruaanse schrijver Mario
Vargas Llosa. Ook het boek
'De kinderen van ons straatje'
van de Egyptische nobelprijs-
winnaar Naguib Mahfouz
komt op de lijst voor.

BENOEMINGEN

H.M. Klaassen te Den Ham (O).

Onpartijdig
onderzoek nodig
naarjoodse
asielzoekers

AMSTERDAM Er moet
een onpartijdig onderzoek
komen naar de humani
taire gronden waarop
Russische emigranten
asiel zoeken in het wes
ten.

Bovendien moet de betrokken
asielzoekers tijd worden ge
gund om in Nederland de uit
komst van dat onderzoek af te
wachten, dat nodig is voor
eventuele toelating tot een an
der land, zoals Frankrijk of
Canada. Dat bepleitte J. de
Boer van stichting Noodop
vang Vluchtelingen Randstad
(Novra) vrijdag op een pers
conferentie van kerkelijke or
ganisaties, waar öok enkelen
van de betrokken asielzoekers
hun relaas deden.
De betrokken asielzoekers, 145
in totaal, zijn juridisch „uitge
procedeerd". Het gaat in een
aantal gevallen om echtparen
van wie de ene helft Russisch
is en de andere helft joods. Zij
emigreerden vanwege discri
minatie van joden in de Sov
jetunie naar Israël, maar in Is
raël werden zij naar hun zeg
gen gediscrimineerd omdat zij
Russisch zijn en de leer van de
Russisch-orthodoxe kerk aan
hangen in plaats van de joodse
godsdienst.

Gemengde russisch-joodse
echtparen die russisch-ortho-
dox gelovig zijn, zeggen dat zij
Israël zijn uitgetreiterd. Terug

naar Rusland, de Oekraïne of
Witrusland is evenmin moge
lijk omdat zijn door hun ver
trek hun staatsburgerschap
worden zijn kwijtgeraakt, ter
wijl in de voormalige Sovjetu
nie bovendien weer progroms
zouden dreigen.

Duitsland

De voorzitter van de centrale
raad van joden in Duitsland,
Heinz Galinski, is bezorgd
over de groeiende vreemdelin
genhaat en de toekomst van de

joden in zijn land. In het be
wustzijn van vele Duitsers zijn
de afgelopen maanden ideolo
gieën binnengeslopen waarvan
tot nu toe werd gedacht dat zij
voorgoed waren verdwenen,
schrijft Galinski in zijn nieuw
jaarsboodschap.

De centrale raad wil de
vreemdelingenhaat bestrijden
door het vormingswerk onder
jongeren te versterken.

Voor de Duitse joden was 1991
een 'jaar van herenigingen,

TOEN tijdens de Golfoorlog het herenigde Duitsland
gerde actief deel te nemen aan de militaire operatie W
tijnschild en de daaropvolgende Woestijnstorm, kregen I
mut Kohl en zijn regering heel wat kritiek van de bondge
ten vooral van de Verenigde Staten te verduren,
werd tijd, zo heette het, dat het nieuwe Duitsland zijn
antwoordelijkheid in de wereldpolitiek opnam. Het ni<
Duitsland was immers een grote Europese natie met een
weldig economisch gewicht en bijgevolg moest de Duitse
gering zijn gewicht ook politiek laten gelden. Het tegenaij',
ment dat de grondwet geen Duitse militaire operaties in
vreemde toeliet, werd niet aanvaard. Men scheen al vergj
dat na de oorlog die grondwet Duitsland door de geallii

eudo
drijf

uitgebrc
j landbouw
bekeni
icuut vei
/oorzorg
lennen, p
eipedrijf a

od. maai
flverbrenj
ie vervi
de volk

,s-i

Dr. J. Hulshof:
„Het zal de kunst
zijn om in een
parochie op meer
plaatsen mensen
bij elkaar te
brengen rond de
Heilige Schrift,
voor gebed en
viering en voor de
diakonie."

FOTO: PERS

UNIE

lig(st)ers in de diverse paro
chies ter plaatse actief zijn. Hij
is wel degelijk pastor. Maar op
de eerste plaats pastor van
pastores."

Vieringen

Hulshof pleit in zijn brochure
voor. meer waardering voor
andersoortige vieringen dan
de Eucharistie. „Bij uitvaart
diensten, huwelijkssluitingen,
jubilea en andere bijeenkom
sten zal de Eucharistieviering
in veel gevallen op zinvolle
wijze door een viering van
Woord en Gebed of door een
viering van Woord en Com
munie kunnen worden ver
vangen.

De gedachte dat je als gelovi
gen niet kunt samenkomen
zonder Eucharistie te vieren,

De jongste weken heeft Duitsland echter op drie pui
zijn zin doorgedreven, namelijk de Europese Monetaire U JJAI
de verhoging van de Duitse rentevoet en de erkenning
Slovenië en Kroatië. Maar meteen brak de kritiek los
Londen, Parijs en Washington werden onmiddellijk
spook van de Duitse arrogantie en het gevaar voor de Di
'Sonderweg' opgeroepen: een Duitsland dat zonder rekei
te houden met zijn EG-partners of zijn bondgenoten resol
zijn eigen nationale belangen najaagt. Zich bewust
politiek gewicht zou Duitsland ernaar streven heel Eui
zijn wil op te leggen.

Als er echter in het Westen drie staten zijn die
scrupules hun nationaal belang altijd en overal hebben
,hartigd, zijn het toch Groot-Brittannië, Frankrijk en de
enigde Staten. Kennelijk waren zij zo gewend aan de naien vai
logse slaafse houding van Duitsland dat zij geweldig geljersloo'
teerd raken door het feit dat Duitsland een beetje zijn
recht. Van Teutoonse overheersingszucht kan er da<
moeilijk sprake zijn.

liX

haa

Rijn
guide
hebl
de h(
het
de vi
plaats
ntwintij

KENNELIJK is men al vergeten dat het juist Helmut K
en zijn minister van buitenlandse zaken Hans-Dietrich
schêr waren die op de EG-top van Maastricht het hardst
drongen op een verruiming van de bevoegdheden van

Europees Parlement en voor een gezamenlijke buitenlai f
EG-politiek. Duitsland was met andere woorden bereid
meer van zijn soevereiniteit af te staan aan supra-natio
EG-instanties. De Britse premier John Major wees ditd,
evenals de eenheidsmunt. En niet omdat het nationale Bid
belang in het geding was, maar om puur electorale redei

lunp

litie
ïibeti

ontvangen te ontvangen, is iri
strijd met wat het Tweede Va
ticaans Concilie zegt over de
liturgie en is bovendien in
strijd met ervaringen van de
andere christelijke kerken."
Hulshof's overwegingen rond
pastoraat, ambt en wijding zijn
ter bezinning en bespreking
aangeboden aan de parochies
en dekenaten. Van elk hoofd
stuk is achterin de brochure
een samenvatting opgenomen
met vragen ter bespreking.
Op dit moment legt de Benoe
mingenbeleidscommissie van
het aartsbisdom Utrecht de
laatste hand aan een vervolg-
nota, die naar de parochies en
dekenaten gezonden 'zal wor
den. Daarmee zal een nieuwe
fase aanbreken in de aartsbis-
dommelijke discussie over de
toekomst van de parochies en
het tekort aan priesters en pas
torale werkers.

Info: Dr. J. Hulshof, Pastoraat,
ambt en wijding. Uitgave
Dienst Publiciteit Aartsbisdom
Utrecht, 1991. Prijs /i2,-. Deze
brochure is te bestellen bij het
Aartsbisdom Utrecht, Postbus
14019, 3508 SB Utrecht. Tel.
030-316956

OoK in de Joegoslavische kwestie wordt Duitsland vei
ten tegen de EG-partners en Washington en zelfs tegei
VN-secretaris Perez de Cuellar in zijn standpunt doo[J
drukt te hebben. Maar men kan zich afvragen of Groot-I
tannië en Frankrijk niet eerst de hand in eigen boe itflC
moeten steken. Washington was bij het uitbreken van i
sis in Joegoslavië niet geïnteresseerd. De Europeanen
ten dat maar onder elkaar oplossen. De aanpak van Fr
rijk mislukte, die van Londen eveneens. EG-bemiddi
Lord Carrington noch VN-bemiddenaar Cyrus Vance ko
Serviërs ervan overtuigen hun aanvalsoorlog tegen Kri
stop te zetten. Veertien bestanden werden nog rapper dé I HAi
op papier werden gezet aan flarden geschoten. Zelfs deï Rech
moest erkennen dat Servië het meest van kwade wil wienst

nde vi

HeT Duitse argument dat de officiële EG-houding de S< steuI
sche leiding en het Joegoslavische federale leger in de t
speelde, bleek juist te zijn. Servië beschouwde de neu
EG-houding, die geen onderscheid wilde maken tussen
yaller en aangevallene, als een aanmoediging om de o<?(
'ter redding van Joegoslavië' voort te zetten.

geven

NOCHTANS was Duitsland akkoord
ten afhangen van een aantal door de EG opgestelde crif
hoewel de weg naar de onafhankelijkheid door Sloven:
Kroatië op volkomen democratische wijze werd afgelegc

de afs
tselijki
lolitie
1 ander

I

de erkenning 1 politie
n dirt
aldus

S. Ovsjannikov (rechts) van de Vereniging van Orthodoxen voert het woord op een persconferentie
van kerkelijke organisaties over de problemen rond asielzoekers. Links van hem Th. van der Voort,
eveneens van de Vereniging van Orthodoxen, en J. de Boer van de stichting Noodopvang Vluchte
lingen Randstad.

schrijft Galinski. Door de sa
menvoeging van de twee ge
meenten in Berlijn en de groei
van het ledental met 50 pro
cent doemen er nieuwe taken
en problemen op. De joodse
godsdienst en cultuur waren in
de voormalige DDR bijna ge
heel uit het openbare leven
verdwenen. Galinski vindt dat
er nieuwe instellingen moeten
komen om het joodse erfgoed
in Duitsland nieuw leven in te

CetdócSoUAOTlt

Uitgave:
Kantoor
Telefoon-

Telefoon
Telefax:

Westerpers bv (maakt deel uit van Sijt
Apothekersdijk 34, Leiden
071 -122244.

071 - 134 941

Postbus 112300 AA Leiden.
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
070-3190 933
070-3906 717

Postbus 9, 2501 CA Den Haag

die
'est in
politie
Imsterc
hoven,
estiginj
gehouc
le nieu'

Directeur/hoofdredacteur: J. Leur

Adjunct-hoofdredacteur: J Timm

Chef-redacteur: G - J. Onvlee.

Secretariaat directie/hoofdredacti

Stadsredactie Leiden (tel 071 -1
drs. J. van Zeijl

Omgeving Leiden (tel. 071

i (tel. [phone]
4 046 of 071 -14'

raft, T.

Sport Leiden e.o. (tel 071 - 1<

ran Rijn (chef).

.048): K.\
049): K v
Bunschoten, drs C

047) R. Kleijn (chef), M. Ro desk

ion (chef). F. Bui

n Holstein.

Kesteren

lie (tel [phone])
in Haersma Buma, A. v;

- Voorbij, R de Roo, drs. K Veraai

Sport algemeen (tel 070 - 3190 826): F. Werkman (chef), P Alleblas, D Dijkhui
D. Kiers, R. Langeveld, drs H -F-Ruijl.

Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G Ansems (coördinator), B Jansma, H. Piët.

Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L Kooistra, drs. P van Velthoven.

Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S Pieterse

Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch Bels (chef), A. de Bruijn, W. Diekstra, L. Hen
J Hofmeester, C. de Kier, H. Nieuwmans, H. Schneider.

Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819) T Kors.

De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van

- deparlementafreredactteende^euwsdienstvan'deStichting PeraUnie! eei
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs K Swiers,

Ven en P. Vogels De parlementaire

leveld. D. Hofland, P. Koopman, D.

- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus,

- de volgende correspondenten in het buitenland: S Akkerman (Praag),

n 't Hout (chef), H.

1. van den Bergh (Peking).

H Botje (Tunis). A. Courant (Athene)

ing (Ror

Delhi).
(Moskou)

R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs A. Heering (Rome/'
B van Huët (Parijs), M. de Koninck (Washington), H Kuitert (Nieuw Delhi),
F. Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderink (Moskou)
W Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrado),
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).

e Stichting Pers Unie

en The Sunday Times of

ISKE

Abonr

rvice

Telefoon 071 - 122 248 op rr

Telefoon: 071 -313 677

Nabezorging

Telefo

1500

Abonnementsprijzen (inclusief
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar

Bij betaling per acceptgirokaart

per kwartaal
per jaar

Het a

mentsgeld dient

Advertenties

Informatie en té
Telefax voor uitsli
Voor uitsluitend h

/er adverten
rgeven van
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515

071 - 134 941

071 - 122 244.

11.

kantoor Rijswijk 070 - 3902 7

Bankiers
ABN/AMf
POSTBANK 663 050