1
II
mal
Ie
WEEKPUZZEL
Cryptogram
DAMMEN
POSTZEGELS
STERRENHEMEL
BRIDGEN
SCHAKEN
CcidócSouAont
PAGINA 30
ZATERDAG 14 DECEMBER 1991
Oplossing vorige puzzel I Nr.49
HORIZONTAAL:
4. Prima stand op school (6).
6. Mijn buren in de AOW hadden later
spijt gekregen (8).
8. We mochten die zeis eerst bekijken
9. ^nack in een kokertje (8).
10. Dat haar is niet goed voor je
humeur (10).
13. Hij doet voorkomen of Annie uit is
(10).
15. Hij is geen Duitse neef van mij (5).
16. Na het feest was iedereen in een
beestachtige stemming (9).
18. Eerst maken en dan weer richten
(10).
20. Opnieuw overeind komen en blijven
(9).
22. Val voor snoepgeld (8).
23. Bevestigend groeten (7).
VERTICAAL:
1. Die sul is in z'n sas (5).
2. Niet te vatten (10).
3. Die letter neemt je er tussen (5).
5. Klassenstrijd in 't water (10).
7. De tweede test op de bon (9).
11Een namaaktrap van nappa (9).
12. Die ontvoerder speelde een spelletje
(7).
14. Kwam het vliegtuig daarbij in een
nest terecht? (11).
17. Er met geweld in tuinen (9).
19. Ik zal u naar uw plaats brengen (6).
21. Ik val voor die versiering (5).
Het woord luidt: Spraakverwarring.
De winnaars van puzzel 48 zijn:
A. Bakker, Burg. Vosterstraat 21,
2377 XG Oude Wetering.
Mevr. H. Bauters, Lavendelhof 37,
2203 EG Noordwijk.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
op hun bank- of girorekening bijgeschre
ven of een cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van puzzel
nr. 49 moeten uiterlijk woensdagmiddag in
bezit zijn van: LEIDSE COURANT, Post
bus 11, 2300 AA Leiden.
Voor vandaag staat de vierde ronde van
de ladderwedstrijd op het programma.
We beginnen zoals altijd eerst met de
oplossingen van de vier vorige vraag
stukken.
24x13 4.35x15 22-28 (de beste) 5.33x22
18x36 6.48-42 36-41 (op 6... 13-18 wint
7.15-10 18-23 8.10-5 23-29 9.42-37 enz.
door oppositie) 7.42-37 41x32 8.15-10
met winst na 13-18 9.10-4 18-23 10.4-15
enz.
13. D. DOUWES
Zwart: 1, 7, 12, 13, 16, 17, 18, 19 en 36.
Wit: 26, 27, 31, 34, 42, 43, 46, 47 en 49.
Een strijd van aktie over en weer waar
uit wit als overwinnaar tevoorschijn
komt.
25x34 4.24x11 6x17 5.9-3 34-39 6.3x21
39-44 (op 6... 1-7 volgt 7.21-49 7-12 8.45-
40 enz.) 7.45-40 44x35 8.21-12 1-6 9.12-
7 enz. met winst.
11. VAN DEN BOOG.AARD
1.37-31 39x28 2.45-40 26x37 3.34-29
23x45 4.27-22 18x27 5.21x3 12x21
6.3x20 15x24 met een eindspel van L.
Springer: 7.16-11 24-29 8.11-6 29-34
9.49-44 1-7 10.44-40 34-39 11.40-34
39x30 12.6-1 7-11 13.1-6 11-16 14.6-39
30-35 15.39-43 35-40 16.43-49 en wint.
In deze 12-om-ll positie zou wit ook
het door de heer Christiaans uit Zutphen
geopperde 1.43-38 39x30 2.16-11 kun
nen proberen. Dit tegen zwarts korte
vleugel gerichte initiatief leidt evenwel
beslist niet tot winst: 24-29. Nu faalt
14. J. VAN DEN BOOGAARD
Zwart: 1, 8, 9, 12, 13, 14, 21, 22, 27, 37
en 45.
Wit: 6, 16, 20, 23, 34, 35, 38, 40, 43, 47
en 50.
Een palinghaak. Daarmee kunnen post
zegelboekjes uit de automaten van de
PTT getrokken worden.
Die onthulling komt uit betrouwbare
hoek; G. J. Glas, oud-directeur zegel
waarden van de PTT. Inmiddels ver
vroegd uitgetreden en schrijver van het
kortgeleden verschenen boek: 'Volle
boel, het straatmeubilair van ptt temid
den van al het andere'.
De PTT kent inmiddels de techniek van
de krakers. Er is ook een mogelijkheid
om ze 'paling-haakjes-proof te maken.
Echter, dat kost 400 gulden per auto
maat. Blijkbaar teveel voor de PTT. Ze
heeft de automaten in ieder geval niet
beveiligd, voor zover bekend en uit het
boek te destilleren.
Overigens heeft Glas wel een idee waar
om dat niet gebeurt. Hij verwacht dat
het postzegelboekje langzaam zal uitster
ven. Zaken zoals de Kerstzegel en de in
troductie van frankeerstroken (geld in
een apparaat gooien en voor die waarde
komt er een postzegelstrookje uit) heb
ben de vraag naar postzegelboekjes ver
minderd.
WAARDERING
Glas laat overigens enige waardering
voor de vindingrijkheid van de jongeren
(die groep verdenkt hij van de truc)
doorschemeren. „Hiermee wil maar ge
zegd zijn dat het lager beroepsonderwijs
in ons land wel in een kwaliteits- en
identiteitscrisis mag zitten, maar de jon
gens van Jan de Wit bezitten nog altijd
dezelfde vindingrijkheid die gezorgd
heeft dat hun verre voorvaderen hun
wintersportvakantie op Nova Zembla
konden overleven".
GESCHIEDENIS
Volgens Glas is de automaat over ko
men waaien vanuit de Verenigde Staten.
Daar was voor bijna alles een automaat.
Glas in zijn boek:: „Als de winkels geslo
ten waren, maar net zo goed als ze open
waren, kon je rookwaren, snoep en an
dere gebruiks- en genotsartikelen trek
ken. Bijgevolg stortten allerlei uitvin
ders, fabrikanten en postadministraties
zich op het ontwerpen, produceren en
beproeven van automaten voor postze
gels en briefkaarten".
Zoals de Haarlemmer W. Eggink. Hij
ontwikkelde een machine met het prin
cipe van een gokautomaat. Het bleek
een echte éénarmige duivel te zijn. Maar
mondjesmaat leverde de machine na in-
worp van totaal vijf cent daadwerkelijk
een postzegel. Overigens draafde de ma
chine ook wel eens naar de andere kant
door: soms vielen er meerdere zegels uit
een automaat.
MEER
Een andere redenen voor de komst van
de postzegel(boekjes)automaat is dat de
Naam
Adres
Postcode Woonplaats
3.11-7 op 8-13 enz., terwijl die zet ook
op 3.11-6 volgt. En na 3.21-16 12x21
4.11-6 komt wit door 30-34 zelfs in
moeilijkheden: op 5.16-11 volgt 34-39
6.27x16 39-43 enz., terwijl eerst nog
5.49-43 helemaal foutief is daar zwart
dan na 8-12 6.16-11 9-13 7.27x16 mid
dels 29-33 8.38-40 12-17 9.11x22 18x47
naar dam combineert.
12. PRINS
I.42-38 33x42 2.47x38 36x47 3.48-42
27x36 4.16x18 23x12 5.42-37 47x33
6.37-31 36x27 7.39-34 39x50 8.34x3
35x44 9.3x23 24x35 10.23x1 50-45
II.49x40 45x48 12.1-34 48x30 13.25x34
met oppositie. Heel mooi zoals diverse
inzenders zo ook letterlijk schreven.
Dè Top-25 ziet er op dit moment als
volgt uit: 1. Groenenberg, Amersfoort
221; 2. Lelieveld, Leidschendam 218,5;
3. Niewenhof, Wapenveld 207; 4. Haij-
tink, Brummen 196,5; 5. Van Os, Erme-
lo 190,5; 6. Lamberts, Brummen 185; 7.
Adam, Putten 176,5; 8.Van Beek, Apel-
15. A. PRINS
Zwart (13): 7, 8, 10, 14, 18, 20, 22, 23,
24, 26, 27, 28 en 32.
Wit (14): 16, 25, 29, 31, 33, 35, 36, 37,
39, 40, 41, 43, 44 en 49.
doorn 162; 9. Hoevers, Zutphen 157,5;
10. Bleijendaal, Dronten 151; 11. Van
Ooijen, Eerbeek 148,5; 12. Hoogenaar,
Ermelo 148,5; 13. Hoogendoorn, Leus
den 148; 14. Egberts, Ter Aar 146,5; 15.
Hoogendoorn, Amersfoort 140; 16. Koe-
lewijn. Spakenburg 133; 17. Pannekoek,
Enschede 122,5; 18. Prins, Zwolle 110,5;
19. Schoneveld, Almen 97; 20. Van de
Brink, Heerde 91,5; 21. Cloosterman,
Schipluiden 88,5; 22. Pruijs, Emmeloord
82,5; 23. Halman. Ens 71,5; 24. Knot-
ters, Zwolle 65. en 25. Van de Beek,
Wijhe 48,5. Winnaar is dus geworden de
heer Groenenberg uit Amersfoort.
Winnaar is dus geworden de heer Groe
nenberg uit Amersfoort. Van harte gefe
liciteerd, en u kunt uw prijs, een medail
le met inscriptie, verwachten.
Succes bij het oplossen, en tevens Goede
Feestdagen gewenst! Uw inzendingen
graag weer binnen vier weken naar mijn
adres: W. van der Kooij, Maaspoortweg
137, 5235 KC Den Bosch.
Dan nu de nieuwe opgaven. De cijfer-
standen zijn:
16. J. TEN KATE
Zwart (13): 1, 2, 7, 9, 11, 12, 14, 16, 17,
18, 26, 30 en 35.
Wit (14): 15, 23, 27, 28, 29, 33, 36, 37,
38, 42, 43, 44, 46 en 47.
PTT de rijen voor de loketten beperkt
wilde houden. Mensen die alleen voor
een postzegel(s) kwamen konden hun
boodschap bij de automaat doen. Dat
argument speelt overigens nog steeds. Al
is die boekjesautomaat aan de verliezen
de kant ten opzichte van de strokenauto
maat.
In de beginjaren was het voor bedrijven
mogelijk om reclame in de boekjes op te
nemen. Zo komen verzamelaars van Ier-
Meteoren-schouwspel in
donkere dagen voor Kerst
In de dagen met het minste daglicht kun
nen liefhebbers bij een heldere hemel en
kele nachten genieten van een fraai
schouwspel, zo meldt de Stichting De
Koepel in Utrecht. Van 13 tot 15 decem
ber zullen veel vallende sterren te zien
zijn van de meteorenzwerm der Gemini-
den, soms wel elke minuut eentje. De
sterrenregen is in de vroege avonduren
van zaterdag 14 december op zijn hoogte
punt.
Wie niet in de gelegenheid was te kijken,
bij voorbeeld omdat de hemel te bewolkt
was om iets van de sterrenregen te zien,
heeft nog een kans in de nacht van 3 op 4
januari. De Utrechtse sterrenwacht ver
wacht dan de jaarlijks tenigkerende
zwerm der Boötiden. In de kleine uurtjes
kan men dan flinke aantallen vallende
sterren - zestig tot honderd per uur -
waarnemen.
Zondag 22 december begint de astrono
mische winter. De zon bereikt dan haar
meest zuidelijke positie aan de hemel. Ze
staat dan recht boven de Steenbokskeer
kring, ruim 23 graden zuiderbreedte. Dit
is ter hoogte van het zuiden van Afrika.
Vanaf dat moment beweegt het hemelli
chaam zich weer langzaam naar het noor
den. De dagen gaan dan weer lengen. In
het begin merken we daar echter weinig
van: elke dag is slechts enkele seconden
langer dan de vorige.
Het weer zal er niet wanner van worden,
als de zon op 3 januari 1992 het dichtst
bij de zon staat. We praten dan altijd nog
over een afstand van 147 miljoen kilome
ter. Op 3 juli volgend jaar is de zon 4
miljoen kilometer verder weg van de aar
de, maar ook daar zullen we niets van
merken. De seizoenen worden niet be
paald door de afstand van de zon, maar
door de schuine stand van de aardas.
Hierdoor staat de zon bij ons in de win
termaanden laag boven de horizon en be
reikt haar warmte ons veel minder goed.
se boekjes reclame voor enige treinver
bindingen tegen.
TWEE NIEUWE ZEGELS PTT POST
Op dinsdag 7 januari 1992 geeft PTT
Post twee nieuwe postzegels uit gewijd
aan het 150-jarig bestaan van de Techni
sche Universiteit Delft (een postzegel
van 60 cent) en aan de invoering van
het nieuw Burgerlijk Wetboek per 1 ja
nuari 1992 (80 cent).
De postzegel van 60 cent - ontworpen
door prof. R.D.E. Oxenaar uit Den Haag
- staat in het teken van modern tech
nisch onderzoek. Op de zegel staan een
chip, een oscilloscoop, een afbeelding
van een elektrische ontlading en de tekst
„Technische Universiteit Delft 1842-
1992". De zegel is gedrukt in de kleuren
geel, nagenta, cyaan en zwart.
Het ontwerp van de postzegel van 80
cent is gemaakt door Karei Martens uit
Hoog-Keppel. Op de zegel staat een pas
sage uit het nieuwe wetboek en de tekst
„nieuw Burgerlijk Wetboek 1.1.1992".
De gebruikte kleuren zijn geel, zwart,
rood en blauw.
De oplage van de postzegels bedraagt
10.250.000 (60 cent) en 16.000.000 (80
cent).
De voorzitter van de Raad van Bestuur
van Koninklijke PTT Nederland, ir. W.
Dik, zal beide nieuwe postzegels presen
teren. De zegel van 80 cent (nieuw Bur
gerlijk Wetboek) wordt gepresenteerd op
woensdag 18 december 1991. Minister
mr. E.M.H. Hirsch Ballin zal de zegel in
ontvangst nemen in Kasteel Duiven
voorde te Voorschoten. De presentatie
van de postzegel van 60 cent vindt
plaats op dinsdag 7 januari 1992. Dan
zal minister van onderwijs, dr.ir. J.M.M.
Ritzen, de postzegel officieel in ont
vangst nemen.
Het maken van een deugdelijk speelplan
is niet iets dat een mens komt aan
waaien. Dat moet je leren. Allereerst in
de praktijk, aansluitend door die prak
tijk te analyseren. Het opschrijven en la
ter thuis naspelen van spellen is daarbij
onmisbaar. Tijdens een lesavond met
lichtgevorderden kwamen de volgende
NZ-handen ter tafel:
NOORD
A B 10 7 5
B 4 3
A 2
H 9 6
ZUID
9
A H 10 7 6 2
V 7 5 3
B 5
Het bieden was niet het grootste pro
bleem (W/-):
ZUID WEST NOORD OOST
West start met ¥3. Hoe te handelen?
Bij het maken van een speelplan moet je
altijd eerst de vaste slagen in de bijkleu
ren gaan tellen. Dat zijn er in dit geval
drie, vooropgesteld dat west voor zijn
opening +A heeft. Wanneer daar 4H-
derde bij zit, kunnen we 4V nog vrij-
troeven. We moeten dus 7 troefslagen
zien te maken. We boffen dus dat we
geen troefstart hebben gekregen.
Slag 1schoppen voor 4 A
Slag 2: 4A
Slag 3: 42 laten doorlopen, voor wests
10
Slag 4: 4A
Slag 5: klaver voor 4H
Slag 6: harten naar ¥A
Slag 7: ruiten getroefd (4H valt niet)
Slag 8: schoppen getroefd
Slag 9: 4V, west de 4H en op tafel ¥B,
oost klaver weg
Slag 10: klaver in de hand getroefd
Slag 11: ¥H
Wanneer ¥V nu valt, worden er zelfs 11
slagen gemaakt en zeker in een paren
wedstrijd is dat een gouden score, 4¥-
contract HOORT daar een gedeelde nul
te zijn. Zo lag het hele spel:
NOORD
A B 10 7 5
B 4 3
A 2
4 H 9 6
WEST
V 8 2
V 5
H B 6 4
A V 4 3
OOST
H 6 4 3
9 8
10 9 8
10 8 7 2
ZUID
9
A H 10 7
V 7 5 .3
4 B 5
EEN TIPJE VAN DE SLUIER
Van de hand van bondsvoorzitter André
Boekhorst is een alleraardigste bundeling
van Volkskrant-artikelen verschenen
(Een tipje van de sluier..., Bosch en Keu-
ning, Baarn).
Achttien jaar lang verzorgde Boekhorst
de Volkskrant-rubriek. Daarnaast was
hij hoofdredacteur van 'Bridge' en be
kleedde hij nog ruim tien functies in de
nationale en internationale bridgewereld.
De NBB kan zich geen betere bonds
voorzitter wensen. André's schrijftrant is
vlot en niet van humor gespeend. Opent
u deze collectie in de tweede hand?
H 8 7 4
A 9
9 8 5
4 A 10 7 2
Culbertson zou zich in zijn graf om
draaien wanneer u beslist deze hand niet
te openen, zoals aan een van de tafels bij
een viertallenwedstrijd gebeurde. Het
spel werd vervolgens rondgepast. Aan de
tafel waar deze zuid wel opende, ging het
vervolgens (O/-):
WEST
NOORD OOST ZUID
44
54
Dat is nog 's wat anders dan een rond-
pas. Wat nu? Doubleren om af te rem
men of passen (forcing)? Deze zuid deed
er met 5¥ nog een schepje bovenop,
waarop partner noord 6* bood. Waarom
het eindcontract niet 64 luidde zal wel
altijd een raadsel blijven, alhoewel, mo
gelijk weet noord dat +920 of +980 geen
halve imp scheelt.
O/-
NOORD
A V B 5
B 8 7 6
-
H 9 8 6 4
WEST
OOST
9 6 3
10 2
H 3 2
V 10 5 4
H V 4 3 2
A B 10 7 6
B 3
V 5
ZUID
H 8 7 4
A 9
9 8 5
A 10 7 2
De KNSB*clubcompetie is momenteel
halverwege en de strijd lijkt te gaan tus
sen drie gesponsorde ploegen. Voor de
resterende zeven clubs is alleen handha
ving maar belangrijk.
Een nauwelijks interessant gegeven voor
een boeiende competitie, maar het ziet
er naar uit dat we met deze situatie
moeten blijven leven. Plannen om de
competitie nieuw leven in te blazen,
door bij voorbeeld centrale weekeinden
te organiseren, hebben geen draagvlak in
de bond. De belangstelling van mogelij
ke sponsors voor deze competitie blijft
daarom beperkt. VOLMAC, al vele ja
ren sponsor van schaakclub Rotterdam,
pompt het meeste geld in haar team en
lijkt ook dit jaar op weg naar de titel.
Met een team dat praktisch alleen uit
grootmeesters en meesters bestaat is dat
ook geen kunst. De enige concurrent zou
Hilversum kunnen zijn dat van tijd tot
tijd een beroep kan doen op de zusjes
Polgar.
Een sterke grootmeester als Sosonko
speelt bij VOLMAC op bord 3! In de
volgende partij zien we dat hij weinig
moeite heeft met een hoofdklasser.
I.d4 d5 2.Pf3 c6 3.c4 e6 4.g3 dxc4 5.Lg2
b5 6.Pe5.
Zwart heeft een soort mengelmoesje van
Slavisch en Catalaans gespeeld. De voor
de hand liggende ontwikkeling met ...Pf6
en ...Le7 lijkt toch beter.
6...Lb7 7.a4 Dc8?!
Dit kost te veel tijd, beter was 7...a6 met
een eventuele overgang naar de hoofdva
riant. Kennelijk wilde Gelpke de theorie
vermijden, hetgeen met zwart meestal
tot slechtere stellingen leidt.
8.0-0 Pd7 9.b3.
Een bekende breekzet in dit type stellin
gen.
9...cxb3 lO.Dxb3 a6 ll.Pd2 Dc7.
Ziet er niet fraai uit, maar pogingen om
normaal te ontwikkelen lopen slecht af:
II...Pxe5 12.dxe5 Ph6 13.Pe4 Le7
14.La3 en de zwakte van veld d6 wordt
zwart fataal.
12.Pe4 Le7 13.Lf4 Db6 14.Pxd7 Kxd7
15.Pc5+!
Na 15...Lxc5 16.dxc5 Dxc5 17.Tfdl
Kc8 18.Tacl is de zwarte koning mach
teloos tegen de goed opgestelde witte
stukken.
15...Kd8 16.axb5 axb5 17.Txa8+ Lxa8
18.Tal Lb7 19.Pxb7 Dxb7 20.Dc2 Lf6.
Pion c6 was niet meer te redden:
20...Kd7? 21.Lxc6+! Dxc6 22.Ta7+ ver
liest direct.
21.Lxc6 Dbó 22.Ta8+ Ke7 23.Te8 mat.
De kracht van het VOLMAC-team blijkt
ook aan de laatste borden. De sterke
hoofdklasser Fred van der Vliet (jaren fi
nalist in hét Nederlands kampioenschap)
speelt aan het laatste bord.
In onderstaand fragment, die u eerst zelf
moet oplossen, ziet u hem overtuigend
winnen:
BONN-F. VAN DER VLIET
Stelling na de 26e zet van wit.
Wit heeft alle schepen achter zich ver
brand om een aanval langs de h-lijn op
te zetten. Met een gefianchetteerde loper
blijkt dit niet erg gevaarlijk te zijn. Hoe
wint zwart?
VOLMAC stopt zoveel geld in de club,
dat men zelfs in staat is om een tweede
hoofdklasseteam op de been te brengen.
Uit een wedstrijd van dit team een twee
de fragment.
SKOBLIKOV-BIERENBROODSPOT
Stelling na de 54e zet van wit.
Wit heeft lange tijd goed gestaan, maar
is iets te ver gegaan met zijn winstpogin
gen. Hoe profiteerde de zwartspeler
daarvan?
Oplossingen
1). 26...Txd2! 27.Txd2 c3! 28.bxc3 Pc4
en zwart won.
2). 54...g5+! Wit gaf het op. Na 55.Ke5
Tf3! dreigt er beslissend 56...Lc7
mat. En na 55.hxg5 is 55...Lc7 direct
mat.
Correspondentie-adres: Leo Hofland,
C. Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
