4e»
Accountants en
notarissen boos
om bezoedeling
goede naam
Indonesië denkt dat het in
Oost-Timor zijn gang kan gaan"
Htf
Ü0ENE
BINNENLAND BUITENLAND
Patiënt beoordeelt huisarts positief
UIT DE WEEKBLADEN
CcidaeSouocwit
DONDERDAG 12 DECEMBER 1991
Katten in Beesel
niet aan de lijn
BEESEL De katten in het Lim
burgse Beesel kunnen buitenshuis
blijven gaan en staan waar ze willen.
Maar ze mogen geen hinder opleve
ren voor de buurt. Burgemeester en
wethouders van het dorp zijn ge
zwicht voor de kritiek op hun voor
stel aan de raad om in de Algemene
Plaatselijke Verordening (APV) een
aanlijngebod voor katten op te ne
men. Op de agenda voor de raadsver
gadering van de volgende week
maandag blijven wel de voorstellen
staan om katten te voorzien van een
merkteken, alsook om bezitters van
katten die hinder opleveren voor an
deren, te beboeten. Gaat de raad ak
koord met de voorstellen, dan krijgt
de APV een speciale kattenparagraaf.
Pleidooi voor zware
sancties bij visfraude
DEN HAAG De illegale visvangst is zo lu
cratief dat alleen zware financiële sancties
nog enig effect hebben. Daarom moet de
handhaving van de visserijregelgeving op be
stuurlijk niveau (gemeenten, provincies, wa
terschappen) worden geregeld. Deze besturen
zouden met afschrikwekkende administratie
ve boetes, dwangsommen en waarborgsom
men moeten kunnen werken. Dit blijkt uit
het gisteren aan de Tweede Kamer aangebo
den rapport Bestuurlijke handhaving van
Visserijregelgeving. Door de wanverhouding
tussen de vangstcapaciteit en de toegestane
vangstquota, en de aanzienlijke sommen die
met illegale visserij kunnen worden ver
diend, blijft het aanlokkelijk om te overtre
den zolang de opgelegde sancties niet eens
het daadwerkelijk economisch verkregen
voordeel afromen, aldus het rappport.
Lijsttrekker kiezen
via referendum
DEN HAAG Het bestuur van
Groen Links wil het mogelijk maken
dat de lijsttrekker bij de verkiezingen
voor de Tweede Kamer door alle par
tijleden door middel van een referen
dum wordt aangewezen. Een voorstel
daartoe wordt voorgelegd aan het
partijcongres, dat morgen en over
morgen in Amsterdam wordt gehou
den. Voor de geldigheid van de uit
slag is het nodig dat minimaal de
helft van het aantal leden van Groen
Links aan het referendum meedoet.
Bovendien moet de lijstrekker mini
maal eenderde van het aantal uitge
brachte stemmen op zich verenigd
hebben. Is aan beide voorwaarden
niet voldaan dan wordt de lijstrekker
door het congres aangewezen.
„Griepepidemie
in aantocht"
UTRECHT Het Nationaal In
fluenza Centrum in Rotterdam
voorziet binnenkort een griepepide
mie. Het centrum maakt dat op uit
het feit dat het aantal gevallen van
influenza deze week hoger ligt dan
normaal is voor de tijd van het jaar.
Iedereen die een verhoogd risico
loopt en nog geen griepprik heeft
gehad, moet zich alsnog laten vacci
neren, adviseert het centrum. Men
sen die een verhoogd risico lopen op
vervelende infecties door griep zijn
bijvoorbeeld mensen met hart- en
vaatziekten, aandoeningen aan de
luchtwegen, diabetes mellitus en
nierklachten. Ook 65-plussers kun
nen zich beter laten inenten, zegt
het centrum.
OV-jaarkaart
drukt aantal
verkeersdoden
LEEUWARDEN - De OV-
jaarkaart voor studenten lijkt
te helpen bij het terugdringen
van het aantal verkeersslacht
offers. Minister Maij van ver
keer zei gisteren in Leeuwar
den bij de uitreiking van de
aanmoedigingsprijzen voor
verkeersveiligheid. Dit jaar
zijn er 10 tot 15 procent min
der verkeersdoden gevallen
dan in 1990. Friesland steekt
wat betreft het aantal ver
keersdoden ongunstig af bij de
rest van Nederland. Het per
centage daalde met slechts 8
procent.
FRAUDE WIR-PREMIES WEKT
WOEDE EN VERBAZING
Fusie
AMERSFOORT Ac-
countants en notarissen in
Nederland vinden dat hun
goede naam bezoedeld
wordt. Accountants kun
nen technisch nauwelijks
of geen rol hebben ge
speeld in de grootscheepse
fraude met WIR-premies
en notarissen knoeien niet
met dagtekeningen. Dat
zeggen de Nederlandse
Orde van Accountants- en
Administratieconsulenten
(NOvAA) en het Konink
lijk Notarieel Broeder
schap na beschuldigingen
vanuit Den Haag.
Voorzitter B. Jansen van de
NOvAA is verontwaardigd,
maar vooral verbaasd. Ac
countants kunnen niet hebben
geknoeid met de aanvraag van
WIR-premies, want accoun
tants tekenen helemaal niets.
Dat doen bedrijven en notaris
sen. „Accountants adviseren
en controleren alleen".
Notarissen en accountants zijn
in opspraak geraakt nadat het
ministerie van financieën deze
week bekend maakte dat een
groot aantal bedrijven heeft
geknoeid met de WIR (Wet
Investerings Regeling). Het
ministerie onderzocht 5500 be-
drijv
en ontdekte dat tien
tallen ondernemingen de be
lasting hebben opgelicht voor
in totaal 270 miljoen gulden.
Dat is ongeveer vier procent
van de in totaal 6,5 miljard die
in het inmiddels beruchte
'WIR-weekend' aan investe
ringen werd geboekt. Jansen
over het weekend van 27 fe
bruari 1988: „Paniekerig. Van
uit het ministerie was uitge
lekt dat de WIR zou worden
afgeschaft. Lubbers suste de
zaak vrijdagavond op televisie,
maar het gerucht zong al rond.
Als accountants hebben wij
toen onze cliënten geadviseerd
dit weekeinde lopende zaken
af te ronden en een overeen
komst te sluiten zodat ze in ie
der geval nog in aanmerking
konden komen voor een in
vesteringspremie".
Spijtoptanten
Honderden ondernemers slo
ten dat weekeinde een over
eenkomst af om de 12,5 pro
cent korting in de wacht te
slepen. Omdat de Inspectie
Registratie en Succesie in het
weekend gesloten is, klopten
talloze ondernemers op zater
dag en zondag bij notarissen
aan om zeker te zijn van de
rechtsgeldigheid van de geslo
ten overeenkomst. Wie de ge
ruchten over afschaffing niet
had geloofd, had maandag spijt
als haren op het hoofd. Een
aantal ondernemers zelfs zó
veel, dat ze alsnog een over
eenkomst sloten met daarop
een valse datum. Volgens het
ministerie hebben notarissen
en accountants welbewust
meegewerkt aan deze fraude
en moeten zij worden ver
volgd door hun eigen tuchtcol
leges. D66 vindt dat de ambts
dragers evenals de bedrijven,
strafrechterlijk moeten wor
den vervolgd. „Vervolgd voor
wat?", vraagt Jansen zich af.
„Wij tekenen of dateren
niets". Maar accountants beho
ren de boekhouding van een
bedrijf wel te controleren. Zij
zijn het die aan het eind van
het jaar de aanvragen voor
WIR-premies indienen. „Maar
bij een controle kunnen we
toch niet zien of iets verkeerd
gedateerd is?" Als adviseur en
controleur zou een accountant
wel fraude kunnen vermoe
den. „Op grond van zijn be-
roepsregels zal een accountant
fraude nooit afdekken. Hij
handelt dan verkeerd en ris
keert vervolging door het
tuchtcollege", aldus Jansen.
De overheid vindt dat accoun
tants fraude zouden moeten
melden bij de fiscus. Maar dat
gaat de NOvAA een stap te
ver. Ze zijn niet van plan 'poli-
tie-agentje' te spelen in een be
drijf, waar ze tegelijkertijd
vertrouwensman zijn. Maar
juist die vertrouwensband, de
verhouding accountant-cliënt
vindt de overheid een beetje
eng. De onderhandelingen
over de meldingsplicht lopen
nog steeds, maar de accoun
tants zijn niet van plan een
strobreed toe te geven. „Frau
de-opsporing is geen taak voor
ons, daar zijn andere instanties
voor".
Hangen
Ook het Koninklijke Notarieel
Broederschap is verbaasd over
de beschuldigingen. „Ik kan
me niet voorstellen dat nota
rissen meewerken aan een
valse dagtekening. Het date
ren van stukken is juist de
kern van hun beroepsuitoefe
ning. Ik kan me niet herinne
ren dat ooit eerder een notaris
is betrapt op antedatering", al
dus bestuurslid Anema. Het
Broederschap vermoedt dat de
antedatering een aangelegen
heid is geweest van bedrijven
onderling. Notarissen die toch
over de schreef zijn gegaan,
zullen volgens het Broeder
schap onherroepelijk „han
gen". „Ze zullen voor de tucht
rechter worden gesleept en in
het ernstigste geval uit hun
ambt worden ontzet".
LEIDEN De internationa
le gemeenschap is mede-ver
antwoordelijk voor de huidi
ge onrust in Oost-Timor.
Door de lakse houding van
de EG en de Verenigde Na
ties hebben de Indonesiërs
steeds sterker het idee gekre
gen dat ze in Oost-Timor on
gestraft hun gang kunnen
Dit zei de Amsterdamse jurist
prof. dr. P. de Waart gisteren
tijdens een symposium in Lei
den over de mensenrechten in
de voormalige Portugese kolo
nie.
„De Europese Gemeenschap
heeft zich nimmer daadwerke
lijk tegen het schenden van de
mensenrechten in Oost-Timor
uitgesproken en er is in de Al
gemene Vergadering van de
Verenigde Naties nooit een
duidelijke meerderheid ge
weest die de annexatie van
Oost-Timor door Indonesië
daadwerkelijk aan de kaak
heeft willen stellen".
De Waart pleitte daarom voor
een actievere rol van de Vere
nigde Naties op het gebied van
de mensenrechten. „De inter
nationale gemeenschap zou
vaste criteria moeten aanleg
gen voor landen die naar zelf
beschikking streven en de lan
den van de Europese Gemeen
schap zouden hun ontwikke
lingshulp aan Indonesië strik
ter moeten koppelen aan de
mensenrechtensituatie in dat
land", zo meent De Waart.
Deze criteria zijn niet alleen
van belang voor een gebied als
Oost-Timor, ook de naar auto
nomie strevende regio's in
Joegoslavië en de Sovjetunie
zouden er hun voordeel mee
kunnen doen.
Volgens de vorig jaar naar
Portugal uitgeweken Oostti-
moreze voetballer Ribeiro ma
ken de Indonesische militairen
zich al jarenlang schuldig aan
een hardhandige repressie van
de Oosttimoreze bevolking,
omdat deze weigert zich de In
donesische taal en cultuur ei
gen te maken.
De Australische journalist
Russel Anderson - die het
bloedbad van 12 november on
der de Oosttimorezen als oog
getuige heeft meegemaakt -
zei gisteren op het symposium
te vermoeden dat de actie van
de Indonesische militairen van
te voren was gepland. Het was
geen reactie van een in paniek
geraakte Indonesische leger
eenheid op kwaadwillende de
monstranten, zo meent Russel.
„De demonstranten zijn moed
willig in de val gelokt. De In
donesische militairen lieten de
demonstranten eerst rustig een
mars van drie kilometer door
de straten van de Oosttimoreze
hoofdstad Dili maken en open
den pas het vuur op de met
anti-Indonesische leuzen
zwaaiende Oosttimorezen toen
deze zich óp en vóór de be
graafplaats van Dili hadden
begeven, van waar ze nauwe
lijks weg konden vluchten".
Schout
bij
nacht
SUSKEENWISKE
"TAZUUR EN TAZIJN"
Idoor
KARIN SWIERS
(c) Standaard Ultgeverij/Wavery Productions
AMSTERDAM De beken
de klacht dat huisartsen t.e
weinig tijd en alleen maar
medische aandacht voor hun
patiënten hebben, blijkt niet
te kloppen. Huisartsen slagen
er goed in vast te stellen
waarvoor patiënten naar het
spreekuur komen. De reden
van het bezoek wordt - tot
grote tevredenheid van de
patiënt - voor 87 procent
achterhaald.
Dat blijkt uit een onderzoek
van Inge Hofmans die van
middag promoveerde aan de
Universiteit van Amsterdam
op het proefschrift 'Op het
spreekuur, oordelen van pa
tiënten over huisartsconsul
ten'.
Beroepsopleidingen voor huis
artsen besteden veel aandacht
aan de opvatting dat wat de
patiënt aangeeft, meestal niet
de werkelijke reden is van het
bezoek. En dat daarom moet
worden doorgevraagd naar
psychische of sociale proble
men. Deze opvatting blijkt in
de praktijk niet helemaal juist,
ontdekte Hofmans. Voor haar
onderzoek benaderde ze tien
huisartsen en tweehonderd pa
tiënten. Ze maakte video-op
namen van tweehonderd con
sulten en vroeg de patiënten
na afloop van het consult een
beoordeling over de arts. De
arts turfde op een lijst wat de
redenen waren van het be
zoek.
Hoewel de duur van de con
sulten varieerde van twee tot
32 minuten reageerden de pa-
tiénten overwegend positief.
Iedereen was het erover eens
dat de tijd die werd uitgetrok
ken voor het bezoek 'precies
goed' was. De bezoeken duur
den langer als er meer klach
ten waren. Problemen van
psychische of sociale aard na
men de meeste tijd in beslag.
Huisartsen en patiënten ble
ken ongeveer even vaak het
initiatief te nemen tot beëindi
ging van het consult. Daarmee
gaat de opvatting dat artsen
vrijwel alle initiatieven tijdens
het consult nemen op de hel-
ling.
Het oordeel van de patiënten
werd in positieve zin bijgesteld
als de arts alle pijntjes en
kwaaltjes die tot het bezoek
hadden geleid ontdekte. Art
sen die klachten van psychi
sche of sociale aard vermoed
den en daar zonder dat de pa
tiënt er om vroeg vragen over
stelden, moesten dat met een
negatief oordeel bekopen. Ook
over de reden van het bezoek
was de patiënt het dan meestal
niet eens met de huisarts. An
dere factoren die leidden tot
een negatievere beoordeling
waren veel 'hummen', veel sa
menvatten of herhalen en te
veel aandacht voor psychosoci
ale achtergronden.
Lu
Minnaressen van Nederland,
verenigt u!
Idoor
KARIN VERAART
jen
lat vo
lp ee:
ïen, l
Zonder minnares geen
hoeksteen in deze sa
menleving. Zonder deze
derde die de spanning in
het leven van de echtge
noot houdt, zouden er
veel meer huwelijken
stranden. Zou het? Over
(Europese) normen en
waarden, de ethiek van
het genenpaspoort en de
verfroller.
H1>DETIJD
Onlangs verscheen zijn boek
'Rondom het dierenpark, ab-
dijjournaal'. Zoals hij zelf
zegt 'het dagboekverslag van
een kloosterintrede die niet
doorging'. Michel van
Nieuwstad (49) zoekt al van
af zijn jeugd naar het verlo
ren paradijs. In de jaren zes
tig behoorde hij tot de
avantgarde van de Nijmeeg
se universiteit die, via lite
raire en politieke activitei
ten, het ingeslapen katholie
ke studentendom nieuw on
confessioneel en onconven
tioneel leven in moest bla
zen. Hij belandde in een die
pe crisis en voordat 'ie 't
wist zat hij in het klooster.
Maar de overgave bleef uit
en de kuisheid bleek ook
geen eenvoudige opgave.
Het vindt allemaal zijn
weerslag in 'Rondom het
dierenpark', „een poging nog
één keer in het paradijs door
te dringen".
Pas nog verdiepte het Chris-
telijk-Sociaal Congres zich
in de nasleep van de ontzui
ling; in de hoek van de so
ciologie vat de opvatting
post dat geld de religie van
deze tijd is en premier Lub
bers noemde Nederland al
eens een land van 'normloos
consumentisme'. Normver
vaging is een populair on
derwerp en niet alleen in
het buurtcafé. HP/De Tijd
geeft een schets van eigen
tijdse zeden. We moeten
onze plichten kennen:
ethisch consumeren, onze
gezondheid cultiveren, de
wetenschap beteugelen, onze
lusten bedwingen en vooral
sober leven. Hoezo normen
in verval? En wat doen we
in dit licht nu weer met het
nieuwe boek van Maijo van
Soest over de regels van het
overspel?
Het moderne Europa zelf
kan er anders ook wat van,
ruziën. Het overleg begin
deze week aan de brede
Maas leverde een ware poli
tieke thriller op. Het begint
allemaal met zwarte maan
dag, 30 september, als Hans
van de Broek het Neder
landse voorstel voor een Eu
ropese Politieke Unie (EPU)
presenteert. „We zijn afge
gaan als een gieter", geeft de
minister van buitenlandse
zaken later toe. Voor velen
klinkt dit nog als een under
statement. Verschillende
aanwezigen vertellen hoe ze
voor het eerst in de geschie
denis de leden van de Euro
pese ministerraad zagen tie
ren, vloeken en zuchten.
Vanaf die dag zet Lubbers
buitenlandse zaken onder
curatele. Een reconstructie
van de Nederlandse kron
kelweg naar de top.
Elsevier laat een Europarle
mentariër aan het woord.
Liberaal Gijs de Vries ziet
een verenigd Europa niet
primair als ideaal, eerder als
instrument om problemen
op te lossen als deze zich
aandienen. „Maastricht is
een bijdrage daartoe, een
station op de reis naar een
onbekende bestemming".
Voorts staat het blad stil bij
het overlijden van de Sovjet
unie en - in het omslagarti
kel - de geboorte van het
genetisch tijdperk. Geneti-
let Eu
i\veed>
lleen
•erdro
leen v
lederl
nent.
leer p
D6(
Verpakkingshoogleraar
Kooijman raadt iedereen
aan zoveel mogelijk samen
te gaan wonen. Nestjes bou
wen met je partner, je min
nares of desnoods maar weer
terug naar je moeder, maar.
de alleen-woontrend en de
daarmee samenhangende
groeiende stroom verpak
kingsafval is slecht voor het
milieu. De milieubeweging
is overigens niet erg gechar
meerd van de Wageningse
hoogleraar, die het wat over
dreven vindt dat het herge
bruik van afval tot een soort
geloof is verheven. „In
Duitsland moet de consu
ment binnenkort alle ver
pakkingen terugbrengen
naar de winkel. Ik zie het al
voor me. Druipende yog-
hurtpakken en scherpe blik
ken in een beschimmeld tas
je. Wij schijnen ook die kant
op te moeten". Kooijman ge
looft er niet in.
In huize Gerets wordt sport
tot religie gebombardeerd.
Eric Gerets (37) is de oudste
speler in de Nederlandse
voetbalcompetitie en rugge-
graat van PSV. Zijn vrouw
loopt halve marathons, zijn
kinderen voetballen en tur
nen. Van zekerheid krijgt hij
kippevel, hij houdt van de
stilte van de kerk. In voet
balkringen is er namelijk
zelden tijd voor diepgang
moet de lezer weten. Dus nu
een diepte-interview.
Er is eigenlijk alleen nog
maar Boris Nikolajevitsj
Jeltsin, de president, de pre
mier en God mag weten wat
nog meer. Een soort dictator.
Kortom, het is geen bordeel
meer, het is brand in het
bordeel. Nadert de totale ca
tastrofe in de Sovjetunie?
VN laat vijftien journalisten
van verschillende Russische
bladen aan het woord. Over
mist en de geur van ontbin
ding.
Het besef dat de toestand in
Joegoslavië evenmin een
frisse zaak is, begint einde
lijk ook tot Nederland door
te dringen, zo constateert
Oost-Europa deskundige
Martin van den Heuvel. Een
tijd lang keken wij met ge
fronste wenkbrauwen naar
het Balkan-conflict als iets
dat niet bij het moderne Eu
ropa hoorde. Menigeen pro
beert nu de wortels van de
ruzie bloot te leggen. Van
den Heuvel constateert dat
het allemaal tussen de oren
van de Serviërs zit.
sche ziekte. Er zijn naar
schatting vijfduizend erfelij
ke ziekten die te maken
hebben met een foutie in het
gen (voor de liefheboer: een
stukje DNA op een chromo
soom). Suikerziekte is erfe
lijk, astma en hemofilie ook.
Ook aanleg voor bepaalde
afwijkingen en ziekten kan
te maken hebben met de
voorouders: alcoholisme, de
pressiviteit, hartinfarcten,
kanker. Momenteel zijn er
zo'n dertig ziekten die kun
nen worden aangetoond met
een genetische test, en het
worden er steeds meer. We
ten of niet weten, dat is een
keuze waarvoor veel men
sen komen te staan. Ergens
in de volgende eeuw zal het
mogelijk zijn een genenpas
poort te maken. Daarop kan,
dan de aanleg voor ziekten
staan, maar ook details zoals
of iemand van oesters houdt.
Over de ethiek van een der
gelijk paspoort is het laatste
woord vanzelfsprekend nog
niet gezegd. Maar stel dat
Lubbers aanleg heeft voor
alcoholisme. Heeft het Ne
derlandse volk er recht op
dit te weten? Ja, toch?
Voor wat betreft de ethiek
van de verfroller: 18 decem
ber komt de cultuurcommis
sie van de Amsterdamse ge
meenteraad met haar eind
oordeel over Daniel Gol-
dreyer, de restaurateur die
het inmiddels beroemde
doek 'Who's afraid of red,
yellow and blue' als een on
vervalste winterschilder te
lijf ging. In De Groene de
batteren kenners over onder
meer de vraag of een restau
rateur mag toegeven aan de
verleiding kunstvoorwerpen
naar eigen inzicht te verbe
teren.
Kunst en cultuur. Fenome
nen die niet zelden aan land
en taal gebonden zijn. Als
defensie en buitenlandse po
litiek al zo moeilijk te inter
nationaliseren zijn, hoe moet
het dan met de cultuur in
Europees verband? Bart
Tromp laat er zijn licht over
schijnen.
De Oostduitsers hebben hun
handen vol alleen al aan in
tegratie met hun voormalige
westerburen. De bevolking
van de voormalige DDR lijdt
collectief aan ernstige ziele-
nood, zo beweert H.J. Maaz,
pionier van de psychothera
pie in het Oostduitse Halle.
De mensen zijn in verwar
ring, de vereniging met het
Westen brengt nieuwe frus
traties, de illusie van een be
tere wereld achter de Muur
is weggevallen. En masse
melden zich Stasi-patiënten
met wroeging. De geweldda
digheden tegen buitenlan
ders geven aan wat er jaren
aan agressie sluimerde ach
ter de Oostduitse 'Gefühls-
stau'. Iedereen leed onder de
autoritaire machtsstructu
ren, structuren die men niet
alleen aantrof in de politieke
en maatschappelijke machts
verhoudingen, maar ook
binnen het gezin. Ouders
probeerden zich, door op ei
gen terrein dan tenminste de
baas te zijn, aan de wurg
greep van het staatsgezag te
onttrekken. Aldus kweekten
zij alleen maar nieuwe ang
stige en aangepaste onderda
nen. Ten gevolge van deze
repressieve toestand bleven
volgens Maaz natuurlijke ba
sisbehoeften onbevredigd.
Dat veroorzaakt weer span
ning, onvrede en angst. Is
nu ae tijd voor de bevrijden
de woede aangebroken?
ïtra
;rote
richt
emer
Ie
lun v
leid
iers.
ling
rej
ïen c
/aars
er s
irach
lat de
ïent
olie
Jet al
'erkla
ociaal
telfs d
an hai
■ers.
leden
dus de
en go
ersch;
de
leid h<
lariërs
lijf ja
neer.
andbc
QN10"
land v
dankb
probei
zegt k
«jk... i
Barkei
