LEIDEN OMGEVING
iiixe winkels en
ultuurtempel
ian de Aalmarkt
tN Töom
«HENKM
11
EEN JAAR SOCIALE VERNIEUWING
Ondernemers sterk verdeeld
over koopavond op vrijdag
urn
fieidaeSotwo/rii
ïER 19
CeidócSornxmt
DONDERDAG 12 DECEMBER 1991
Veel fietsers in
Lisse op de bon
LISSE Bij grootscheepse
controles van fietsers en brom
fietsers in Lisse heeft de poli
tie 65 bekeuringen uitgedeeld.
Het ging in de meeste gevallen
om ondeugdelijke verlichting.
De controles werden gister
morgen en vanmorgen op ver
schillende lokaties uitgevoerd.
In totaal werden 350 tweewie-
Iers aangehouden. Ook een al
coholcontrole leverde van
nacht in Lisse drie processen-
verbaal op.
Leiderdorper krijgt
jaar cel voor steken
DEN HAAG/LEIDERDORP Een 28-jarige man uit Leider
dorp is vanmorgen tot twaalf maanden gevangenisstraf met af
trek van voorarrest veroordeeld. De Leiderdorper stak in sep
tember vorig jaar de eigenaar van de Panamaclub in Leiden
neer nadat er ruzie was ontstaan over het al dan niet betalen
van een rekening. De verdachte heeft altijd in alle toonaarden
ontkend de eigenaar met een mes in de nek te hebben gestoken.
Twee weken geleden eiste de officier van justitie achttien maan
den gevangenisstraf op verdenking van poging tot doodslag. De
advocaat van de verdachte vond dat er in de zaak zoveel fouten
waren gemaakt door het openbaar ministerie, dat slechts vrij
spraak op zijn plaats was. De verdachte zou niet op tijd zijn
voorgeleid, er werden drie belangrijke getuigen niet gehoord en
het proces-verbaal zou onvolkomenheden bevatten.
Inbraken
in Lisse
LISSE Twee woningen
aan de Evertsenlaan in
Lisse waren gisteren het
doelwit van inbrekers. Het
betrof in beide gevallen
een hoekwoning waar
men via de achterzijde
binnen wist te komen. De
dieven gingen er vandoor
met een videorecorder,
geld en een kistje met sie
raden. De totale waarde
van het gestolene is ,nog
onbekend.
Man raakt bekneld
onder graafmachine
LEIDEN Een 31-jarige man uit
Barneveld is gisteren ernstig ge
wond geraakt toen hij onder een
graafmachine bekneld raakte. De
man werkte met de graafmachine
bij het spoor in de omgeving van
de Annie Romeinsingel in de Ste
venshof.
Hij verloor de macht over de ma
chine die vervolgens van de spoor
dijk tuimelde. Toen hij wilde uit
stappen kwam hij onder de machi
ne terecht. Hij is met hoof- en in
wendig letsel naar het AZL ge
bracht.
Steekpartij Bosrode in Opsporing Verzocht
LEIDEN De steekpartij aan de
Bosrode die in de nacht van 11 op
12 oktober het leven kostte aan
Leidenaar Willem Cornelisse is
vanavond een van de onderwer
pen in het AVRO-televisiepro-
gramma Opsporing Verzocht. Dat
begint om 20.25 uur op Neder
land 1. Cornelisse had kort voor
de steekpartij een café bezocht
aan de Nieuwe Beestenmarkt.
Voor zijn vertrek had hij er ruzie
met een andere bezoeker. In het
programma wordt zijn route naar
de Bosrode gevolgd. De politie
hoopt via de televisie de man te
vinden met wie Cornelisse ruzie
had, een ander met wie hij langs
de Gooimeerlaan liep, met de
brommer aan de hand en nog
drie anderen die hij onderweg
zou hebben ontmoet. Ook wordt
een man gezocht die daags na de
steekpartij bij de Bosrode zou
hebben geïnformeerd of daar een
fiets was gevonden. De politie is
nog steeds op zoek naar de eige
naar van een damesfiets die op
de plaats van de steëkpartij was
gevonden. Aan het stuur hing
een zakje met broodjes en rauw
shoarmavlees. Volgens politie
woordvoerder D. Graveland
moet die fiets daar heel kort heb
ben gelegen.
RUDOLF KLEUN
Juridisch
j|/a(stel
1466.
EMEENTE IN ZEE MET PROJECTONTWIKKELAAR
2IDEN De bouw van
xe winkels en een cen-
voor beeldende
inst. Dat is de kern van
ambitieuze plannen
het gebied tussen
almarkt en Breestraat
aarvoor het Leidse col
van B en W in zee
il gaan met de Amster-
imse projectontwikke-
ar MBO. In combinatie
et de Stadsgehoorzaal en
Waag moet zo een cul-
ireel- en winkelcentrum
in allure ontstaan. Dat
een brug slaan tussen
larlemmerstraat en
eestraat.
wethouders T. van Rij
uimtelijke ordening), H.
jek (cultuur) en J. Walen-
np (economische zaken)
akten gisteren het voorne-
n met MBO in zee te gaan
kend. Op 8 januari wordt
project voor het eerst ge
presenteerd aan een aantal
raadscommissies. Het is nog
niet duidelijk hoe snel er een
concreet plan ligt, maar als het
aan het college ligt wordt wel
haast gemaakt.
Wethouder Van Rij legt uit dat
aan de Aalmarkt/Breestraat
niet al te grote 'hoogwaardige'
gespecialiseerde winkels
moeten komen en dus geen
warenhuis. In of bij de Stads
gehoorzaal moet een horecage
legenheid komen, grenzend
aan de huidige binnenplaats
van de Aalmarktschool. De ge
meente wil zich daarbij sterk
maken om de gevel van die
school te behouden. Van Rij:
„We hebben de school niet
voor niets tot monument ver
klaard".
Over het project wil de ge
meente binnenkort om de tafel
gaan zitten met V D, dat op
slagruimtes heeft aan de Man-
denmakerssteeg. Bovendien
wil het warenhuis zelf flink
verbouwen en het is de bedoe
ling dat de activiteiten op el
kaar worden afgestemd. Een
andere overlegpartner is
P C. Het jongerencentrum
LVC is op de hoogte gesteld
van de nog prille plannen. Die
kunnen tot gevolg hebben dat
het LVC uit de Breestraat
moet verdwijnen.
Beeldende kunst
Binnen het geheel van win
kels moet het nieuwe Centrum
voor Beeldende Kunst een
plekje krijgen aan de Manden-
makerssteeg, schuin tegenover
De Waag. Daar komt dan ook
de kunstuitleen in. Het is de
opzet dat het centrum door de
projectontwikkelaar wordt ge
bouwd, waarna de gemeente
het huurt. Er zijn nog geen
concrete plannen voor de
Stadsgehoorzaal. De wethou
ders Koek en Van Rij stellen
slechts dat de culturele functie
van de concertzaal wordt ver
sterkt binnen dit nieuwe win
kelgebied.
De samenwerking met de pro
jectontwikkelaar volgt nadat
afgelopen vrijdag een rapport
over de structuur van de bin
nenstad was gepresenteerd.
Juist de bouw van een winkel
centrum aan Aalmarkt/Bree-
straat was een van de belang
rijkste aanbevelingen uit dat
rapport dat in opdracht van
gemeente en ondernemers is
De Aalmarkt nu nog verpauperend, straks een winkelcentrum van allure, hoopt de gemeente.
opgesteld. Daar werd ook de
bouw van een parkeergarage
aan gekoppeld. Dat kan echter
op gespannen voet komen te
staan met het autoluw maken
van de binnenstad. Voor wet
houder Walenkamp staat ech
ter nog niet vast dat die garage
er moet komen. „Met MBO is
afgesproken dat er voldoende
parkeergelegenheid moet ko
men. Maar het is nu te con
creet om te zeggen dat die ga-
Onderzoek
MBO heeft de afgelopen
maand onderzoek gedaan naar
de mogelijkheden van het nu
verpauperende gebied rond de
voormalige Aalmarktschool.
Bij dat onderzoek is ook de
Technische Universiteit Delft
betrokken. Voor Leiden is de
samenwerking met een pro
jectontwikkelaar uitzonderlijk.
Walenkamp omschrijft MBO
als „de navelstreng naar inves-
De keus is onder andere op
MBO gevallen omdat deze pro
jectontwikkelaar ervaring
heeft met soortgelijke projec
ten in de historische binnen
steden van Groningen en Vlis-
I FOTO: WIM VAN NOORT
singen. In laatstgenoemde
Zeeuwse plaats is MBO be
trokken bij de ontwikkeling
van het gebied van de voor
malige scheepswerf De Schel
de en bij de overkapping van
een winkelstraat. Dat idee
heeft wethouder Walenkamp
ook al eens geopperd voor de
Donkersteeg en de Vrouwen-
steeg in Leiden die de verbin
ding vormen tussen Haarlem-
Breestraat.
Winkeliers kritisch
maar optimistisch
LEIDEN De winkeliers
zijn het er wel over eens
dat de kwaliteit van het
winkelbestand soms te
wensen overlaat en kon
den zich gisteravond dan
ook enigszins vinden in de
bouw van een luxe win
kelcentrum tussen Aal
markt en Breestraat.
Veel belangrijker bleken voor
hen echter de omringende fac
toren: het ontbreken van een
goed verkeerscirculatieplan,
de verkeerssituatie in de Bree
straat en de bereikbaarheid
van de binnenstad. Slechte er
varingen uit het verleden
brachten bij vele ondernemers
de scepsis over de haalbaar
heid van alle mooie voorstel
len naar boven. „Maken we
dit nog mee in ons leven? We
zitten ook al jaren te wachten
op bebouwing van het Vrou
wenkerkplein," klonk het
lichtelijk geïrriteerd.
De slepende kwestie van de
Breestraat maakte eveneens
emoties los. „Waarom wordt er
weer een beroep gedaan op de
ondernemers terwijl de ge
meente zelf achterblijft? Er
zijn meerdere rapporten uitge
bracht waarin stond dat de
Breestraat moest worden opge
knapt. Maar er is niks mee ge
daan. Daar word je op het
laatst knap moedeloos van".
Toen eigenaar De Jong van
damesmodezaak Riël het ech
ter had opgenomen voor de
voorstellen, klonk er luid ap
plaus. „Ik ben één van de oud
ste ondernemers hier en ik
vind het een geweldig plan. Ik
zou hiermee een streep willen
zetten onder het verleden".
?t kasteel dat straks Sociale Vernieuwing
gaan heten, is gebouwd op de fundamen-
an bouwwerken uit voorbije tijden: expe-
nenten buurtbeheer, buurtopbouwwerk, be-
merscomités die zich in het verleden al heb-
ii ingezet voor meer inspraak bij nieuw plan-
n die hun wijk betreffen. Op die stevige basis
ook de sociale vernieuwing uitgroeien tot
fort dat iedereen binnen zijn muren weet te
gen en weet te houden. Alleen: met welke
ien moet het worden gebouwd?
ftewel: wat zal het begrip sociale vernieuwing
inhouden zodat het nog wat voorstelt?
ogen de wijkgroepen zich alleen bemoeien
met anti-parkeerpaaltjes, verkeerssluizen en
drempels, of hebben ze ook wat in de melk te
brokken waar het de welzijnspoot betreft?
Het buurtopbouwwerk en het jongerenwerk in
de oostelijke binnenstad zetten onlangs een
compleet plan voor een buurt-werk/leerplaats
op. Een leerplaats waar buurtwerk en hulp aan
werkloze jongeren samenkomen. Waar ze
werkervaring kunnen opdoen, terwijl ook nog
ze hun steentje aan de sociale vernieuwing bij
dragen. Een mooiere synthese tussen wens en
werkelijkheid lijkt er momenteel niet haalbaar.
Maar het is niet de bedoeling dat het slechts bij
plannen blijft.
MONIQUE ROSO
Wee buurten, twee zie-
n, maar één doel: de so-
ale vernieuwing zo goed
ogelijk uitvoeren. Zo la-
n Pancras Oost en
oord Rijnevest zich in
kader misschien nog
;t beste omschrijven.
ior de sociale vernieuwing
irden de buurten samenge-
egd tot één wijk, en hoewel
nog steeds een min of meer
ychologische en geografische
rrière bestaat in de vorm
de Herengracht, doen de
lieve bewoners er alles voor
de vernieuwing vorm te
in. En ondanks alle nega-
e berichten over sociale
Imieuwing, lukt dat in hun
£n aardig. „Maar wij hadden
in ook al vanaf 1974 een
jdsvernieuwingswerkgroep",
ijnst Marjolein Gravemeijer.
ïze kant bestond er al-
soort van sociale ver-
euwing. Het buurtbeheer,
wij dat in een soort van
periment gingen uitvoeren,
as voor ons pas het begin. Na
ikele jaren wilden ambtena-
n dat weer gaan afbouwen,
aar dat hebben we toen we-
i te keren".
ortom: voor Pancras en
D°rd Rijnevest sloot de socia-
vernieuwing nagenoeg per
il aan bij wat zij allang voor
hadden: bewoners meer
nauwer betrekken bij de
'bouw van de buurt. Daar-
loopt Vincent Kokke, de
'urtopbouwwerker, al ettelij-
jaren rond in het buurthuis
n de Middelstegracht. „In de
aktijk blijkt echter wel dat
11 welzijnsaspect voor de
eeste bewoners moeilijk te
ften is". „Dat wijkgevoel
|jg je inderdaad niet meer
rug," voegt Mary Schaap er
,Het wijkgevoel
krijg je niet
meer terug"
fluks aan toe. „Het had z'n
voors en tegens, en het is een
verschrikking om door je
buurvrouw te worden gecon
troleerd pf je je ramen wel op
tijd zeemt. Maar als je twee
maanden ziek thuis ligt, zou je
wel willen dat er eens iemand
langs kwam". Zij is eigenlijk
'van de andere kant', van de
gracht wel te verstaan, maar
vormt in de wijkgroep sociale
vernieuwing die de twee wij
ken bestiert, een factor waar
niemand omheen kan.
Gewoon neergepletterd
De verzamelde bewoners zijn
het erover eens dat de sociale
vernieuwing in hun organisa
tie en werkwijze geen grote
veranderingen teweeg heeft
gebracht. „Er is vooral op pa
pier vreselijk veel veranderd".
Toch heeft zich niet alleen in
theorie een verandering vol
trokken. „Eerst werden de
huizen hier gewoon neerge
pletterd, nu krijgen we de
plannen eerst netjes opge
stuurd".
„De verandering heeft zich tot
nu toe vooral in de ambtena-
rencultuur voorgedaan," geeft
Marjan Grotenhuis toe. Zij is
zelf ambtenaar en werd in ja
nuari aangesteld als voorzitter
van de wijkgroep. Een functie
met een dubbele pet, die in an
dere situaties voor problemen
kan zorgen, maar die bij haar
alleen maar voordelen heeft.
Zij heeft ingangen naar beide
partijen: ze weet wat er onder
de bewoners leeft, en kan di
rect lijnen leggen naar de
ambtenaren. Want het is juist
in dat schijnbaar ondoordring
bare woud van interne regels
en bevoegdheden, waar een
'gewone burger' soms het
spoor bijster raakt.
De leden van de wijkgroep
willen nu nog niet in de voet
sporen treden van de politici
door te zeggen dat het alle
maal te langzaam gaat. „Je
moet het de tijd geven. Ambte
naren zijn nog niet zo lang ge
wend om met bewoners te
overleggen over waar een
speeltuintje moet komen of
waar en hondenuitlaatstrook
kan worden aangelegd". „Ja,
mag het even tijd hebben Je
wordt ermee overdonderd. Het
heeft een lange adem nodig".
Opbouwwerker Kokke heeft
zeker wel het idee dat. het be
grip sociale vernieuwing post
vat bij de mensen in de wijk.
sen die zich actief opstellen.
De bewonerscommissie van
woningbouwvereniging Ons
Doel telt negen mensen, dat
was vroeger ondenkbaar".
In de twee buurten hebben de
woningbouwverenigingen
„een eigen gezicht gekregen":
ze nemen actief deel aan het
overleg over wijk- en buurtbe
heer en vormen zo een betere
gesprekspartner dan ze in het
verleden zijn geweest.
Extra veegbeurt
Nico Vlek, voorzitter van het
bewonerscomtié Pancras-Oost,
heeft er dan ook een hekel aan
als mensen zeggen dat er niks
gebeurt. „Er gebeurt wel dege
lijk een hoop alleen
Idoor
MONIQUE ROSO
Buurtcomités hebben soms jarenlang moeten strijden voor Lei-
denaartjes en verkeersdrempels. Maar de sociale vernieuwing
mag zich niet daartoe beperken.
FOTO: WIM VAN NOORT
dat
Er
wordt soms ook wel teveel ge
praat naar mijn zin, ik ben zelf
een doener en bepaald geen
prater. Het vervelende is al
leen dat de gemiddelde bewo
ner zegt 'dat 'ie d'r niks van
Met alle extra inspanningen
van de directies groen, reini
ging en civiele werken, moet
er echter wel degelijk resultaat
te zien zijn. Eén van de eerste
concrete zaken die werden uit
gevoerd, was namelijk de aan
stelling van een ploeg omge
vingsvaklieden, die juist
het uiterlijk van de woon- en
leefomgeving continu in de
gaten moeten houden.
En precies daar ligt het be
langrijkste punt van een aan
tal criticasters van de sociale
vernieuwing: het richt zich al
leen maar op een lantaarnpaal
hier, en anti-parkeerpaaltje
daar, een extra veegbeurt, een
beter onderhouden speeltuin
tje. Het 'sociale' van de ver
nieuwing lijkt achter te blij
ven. Het is ook de discussie die
binnenkort op politiek niveau
zal gaan spelen, want waarmee
mogen de wijken zich straks
gaan bezighouden: met alleen
de woon- en leefomgeving, of
ook met de sociale aspecten
„Als je je alleen concentreert
op de woon- en leefomgeving
is dat de dood in de pot," is de
stellige overtuiging van Kok
ke. „Welzijn en werkgelegen
heid horen erbij. Als dat uit el
kaar wordt getrokken, heeft
sociale vernieuwing geen bete
kenis meer". Zijn eigen kritiek
richt zich echter wel op de
maatschappelijke organisaties,
die nog steeds niet echt een
voet aan de grond krijgen op
wijkniveau. „Terwijl bijvoor
beeld het maatschappelijk,
werk eeri trekker van het
wijksignaleringsnetwerk zou
kunnen zijn". Waar de wo
ningbouwverenigingen en rei
niging/civiele werken/stads
beheer er wel aardig in slagen
te worden ingebed in de buurt,
missen bijvoorbeeld het maat
schappelijk werk en het ge
coördineerd ouderenwerk nog
de boot.
Mary Schaap kan dat beamen:
„Het Huis op de Waard ligt
heel centraal in de wijk, maar
vormt nog steeds een stukje
niemandsland". Toch gaat ook
die samenwerking sinds kort
wat beter. Marjolein Grave
meijer: „Het is het gebrek aan
ervaring in samenwerking. Ze
hebben altijd een heel andere
'klantenkring' gehad".
Testcase
Aan de sociale vernieuwing
zul je als wijk zelf invulling
moeten geven, is de overtui
ging van de wijkbewoners. Zij
willen het dan ook nog lang
niet afdoen als 'mislukt'. „We
hebben de afgelopen maanden
gezaaid, het oogsten moet nog
komen. Voor ons is het speel
tuin in het Katoenpark, dat we
heel graag willen hebben en
waar we ook geld uit het wijk
budget voor over hebben, een
soort testcase. Hetzelfde geldt
voor de wijkhuismeesters. Je
moet de positieve zaken in een
wijk benutten. Iedereen is ge
wend aan buurtverenigingen
die altijd actie voeren, maar er
is veel meer mogelijk. De posi
tieve dingen worden niet ge-
LEIDEN De Leidse winke
liers zijn sterk verdeeld over
de verschuiving van de koop
avond naar vrijdag om de stad
aantrekkelijker te maken als
koopcentrum. De onderne
mersorganisatie Leiden Leeft
is er echter in het bestuur wel
over eens dat de vrijdagse
koopavond een kans moet
krijgen om zichzelf te bewij
zen. Tijdens een vergadering
van Leiden Leeft gisteravond
bleek dat de grootwinkelbe
drijven een groot voorstander
zijn van verschuiving. Namens
C&A, P&C, V&D en de
Hema zei de heer Van Velzen,
regioleider van C&A, dat de
verschuiving van de koop
avond voor hem en zijn colle
ga's weinig verschil uitmaakt.
„Wij halen een deel van de
omzet ook uit de regio en voor
ons maakt het weinig uit of we
die nu hier behalen of in Leid-
schendam. Maar vrijdag wordt
toch beschouwd als een recre
atieve avond: eerst winkelen
en dan stappen. Daarvan moet
je gebruik maken"
Zijn kleinere collega-winke
liers waren het daar niet mee
en lieten zich evenmin over
tuigen door de uitvinder van
het voorstel, wethouder J. Wa
lenkamp (economische zaken).
De ondernemers zijn bang dat
door een Leidse koopavond op
vrijdag de regiogemeenten in
de wielen worden gereden en
de consument in verwarring
wordt gebracht. Iemand die
gewend is zijn boodschappen
op vrijdag in de regio te doen,
zal echt niet plotseling naar
Leiden komen. „We brengen
de consumenten aan het twij
felen. Nu hebben ze nog de
keus".
Walenkamp leek echter niet
van zins zijn oren te laten han
gen naar de omliggende ge
meenten. „Het is er een beetje
teveel ingesleten dat we reke
ning zouden moeten houden
met de regio. Ik heb ook pro
testen gehoord dat het voor
hen heel vervelend zou zijn.
Nou, mag het een keertje? Wij
hebben ook niet gevraagd om
een Leidsenhage". Uit ver
schillende rapporten is geble
ken dat onder meer dat win
kelcentrum kopers uit Leiden
heeft weggelokt.
De vrijdagse koopavond zou
dan het liefst gecombineerd
moeten worden met een
markt. De voorzitter van de
marktkooplieden, C. Ver-
plancke, kon echter niet ga
randeren dat de markt een
succes wordt. „Wij willen
trachten een markt samen te
stellen, maar lukt dat niet dan
is dat jammer". Individuele
marktkooplieden zien de extra
avond niet zitten: zij denken
niet dat de kopers die zich op
vrijdag vertonen, dat de vol
gende dag weer zullen doen en
vrezen een omzetdaling. Bo
vendien staat een groot aantal
dan op markten buiten Lei-
Geef de Leidse Courant cadeau
Een prima idee voor een kerstcadeau voor uw man
of vrouw, opa of oma, voor zoon of dochter.
Kortom, voor iedereen die graag op de hoogte wil
blijven van het belangrijkste nieuws: geef ze een
geschenkabonnement op de
Leidse Courant.
Het abonnement loopt van 27 december 1991 t/m
donderdag 6 februari 1992 en kost slechts 20,-.
Met Kerstmis zelf staat u niet met lege handen,
want u ontvangt van ons een fraaie cadeaucheque
die u de gelukkige kunt overhandigen.
Als u nu de bon invult en vóór 19 december aan ons
toestuurt, zorgen wij ervpor dat u de cheque tijdig
in huis hebt en de krant vanaf 27 december op het
aangegeven adres wordt bezorgd.
Met betalen verzoeken wij u te wachten tot u van
ons een acceptgiro ontvangt.
rbTTVTVCblT geschenk abonnement"!
I
Na™
Straat:
is bestemd voc
Voorl.:
Telefoon:
(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant van 27 december 1991 t/m 6 februari 1992
Stuur de cadeaucheque en te zijner tijd ook de acceptgiro naar:
Naam:Voort.;
Straat:
1
I Postcode:
Datum:
Stuur deze bon in een open envelop, postzegel niet nodig, aai
Leidse Courant, antwoordnummer 998, 2501 VC Den Haag.
nnj
