een concreet plan
oor invoering ecu
ECONOMIE
BEURS VAN AMSTERDAM
L
Fiat Cinque Cento: kruising tussen de Topolino en Nuova
Acties als 'Max Havelaar' niet altijd doelmatig
tSouomit
WOENSDAG 11 DECEMBER 1991
r (m/\
fisunie tekent een
itract met Zwitsers
jNINGEN De Gasunie voert de gas-
hrt naar Zwitserland op tot 600 miljoen
|eke meter per jaar. Het concern heeft
[toe een nieuw contract afgesloten met
Zwitserse importeur Swissgass. De ver
gde gasafneming door Zwitserland is
felijk doordat het ministerie van econo-
zaken Gasunie eerder toestemming
jegeven voor de export van 200 mil-
kubieke meter extra aardgas. Met
kland, België en Frankrijk heeft Gasu-
1 contracten afgesloten voor een ver-
Ie levering. Met Italië wordt nog on-
[andeld.
jongste contracten zal Nederland
[zeker twintig jaar aardgas exporteren
(Duitsland, België, Frankrijk, Italië en
jserland.
BAT-directie ontstemd over
'loos gebaar' van gemeente
AMSTERDAM De directie van de sigarettenfabriek BAT
Nederland is ontstemd over het aanbod van de gemeente Am
sterdam om het bedrijf een tegemoetkoming van 1 miljoen
gulden te geven als BAT in Amsterdam blijft. „In dit stadium
een zinloos gebaar", aldus BAT-directeur F. van Vliet. De
sluiting van de fabriek (ruim honderd produktiemedewer-
kers) is na de uitspraak van de Ondernemingskamer eind vo
rige maand onherroepelijk. De directie is inmiddels met vak
bonden en ondernemingsraad aan het overleggen over een
sociaal plan. Wethouder van economische zaken P. Jonker
heeft de directie van BAT niettemin vorige week een brief
gestuurd, waarin hij de tegemoetkoming en een lagere erf
pachtcanon heeft beloofd als BAT in Amsterdam blijft en
daar de produktie uitbreidt. De produktie van BAT Neder
land gaat volgend jaar over naar de BAT-fabriek in Brussel.
„We zijn nu in een stadium gekomen dat je voor dit soort
kleine bedragjes de zaak niet in heroverweging kunt
Als de gemeente dit echt serieus zou hebben gemeend, had
veel eerder met ons moeten gaan praten", aldus Van Vliet.
MINDER WERKNEMERS
IN DE INDUSTRIE
DEN HAAG Het aantal werknemers in
de industrie bij bedrijven met 10 of meer
werknemers is in het derde kwartaal van
dit jaar afgenomen met 2.870 tot 846.650.
Eind september lag het aantal werknemers
nauwelijks lager dan een jaar eerder
(846.910), aldus een bekendmaking van het
CBS gisteren. De groei van de werkgelegen
heid die in 1985 inzette (gemiddeld 1,3 pro
per jaar) stagneert. Tussen september
vorig jaar en september dit jaar steeg de
werkgelegenheid in de hout- en meubelin
dustrie (1.050), in de grafische industrie en
bij de uitgeverijen (1.510), de metaalproduk-
tenindustrie (3.660) en de machine-industrie
(2.200). Deze winst werd geheel teniet ge
daan door dalingen in onder meer de che
mie (1.170) en, vooral, de elektrotechnische
industrie (9.120).
'Maxwell liet meer dan
2 miljard verdwijnen'
LONDEN Uit de pensioenfondsen
Mirror Group Newspapers en Maxwell
Communications Corporation, de twee
beursgenoteerde bedrijven van de overle
den mediamagnaat Robert Maxwell, is
meer dan 700 miljoen pond 2,25 mil
jard) verdwenen, aldus curator Neil Coo
per gisteren. Tot nog toe was uitgegaan
van een veel lager bedrag. De curator zei
verder te weten waar 400 miljoen pond
van het verdwenen geld is gebleven. Het
Britse fraudebureau berichtte vorige
week dat 100 tot 300 miljoen pond was
verdwenen uit de pensioenkassen. De
Daily Mirror, het vlaggeschip van MGN,
kwam later met een bedrag van 526 mil
joen pond {f 1,7 miljard). Toen had nie
mand nog enig idee waar het geld
gebleven.
van woensdag 11 december 1991 (tot 10:50 uur)
IKJ. VERKERK
gheid.
on 071-
ET IS SPANNEND WAT HET GAAT WORDEN'
ENTER De konin-
heeft maandag in
itricht een gebaar ge
it, om de invoering
de ecu niet nodeloos
lokkeren. Tijdens de
h met de regeringslei-
ze dat haar eigen
elding niet op de
zijde van de nieuwe
pese munt hoeft te
Een aardig gebaar,
waarschijnlijk over-
g. Het is mogelijk vol
de Nederlandse
i, dat ieder land een
n' kant mag invullen,
1ijl de keerzijde uni-
V-nS, dat
Definitieve keuzes
j niet gemaakt. Noch bij
jksmunt, noch bij de Ne-
ïdse bank liggen draai-
klaar om de nieuwe
en bankbiljetten te
ardigen. Sinds 1988 zijn
bijzondere gelegenheden
verschillende versit
ecu gemunt. Officieel
2,33 waard. Maar i
"lijkheud kun je nog m
met de gelegenheidsmun-
etalen. Wel vindt al gi-
eldverkeer plaats in ecu-
De banken geven sinds
aar ook reischeques uit
iSF 24(!e nieuwe munt, die in de
een museumstuk, net als een
Maastricht heeft 'onomkeer-
één Europese munt: de ecu.
h de meeste Europese staten
betalen. Iemand die nu met
twaalf keer wisselen met
De gulden wordt binnen tien jaar
exemplaar uit 1385. De EG-top in
beer' het licht op groen gezet vooi
Voor de eeuwwisseling zullen we
zonder te wisselen met de ene eet
honderd gulden rondreist, komt m
minder dan vijftig gulden thuis. Vorig jaar werd dertig miljard
gulden in Nederland gewisseld. Dat vervalt, maar naast de vele
voordelen, brengt het nieuwe Europese geld ook enkele nadelen
en onzekerheden met zich mee. Voor de Grens Wissel Kantoren,
de 120.000 muntverzamelaars en de fabrikanten van muntauto-
maten, om er maar eens een paar te
komende tien jaar in Europa
(behalve mogelijk het Vere
nigd Koninkrijk) de nationale
munt gaat vervangen.
Produktietijd
Bij de Rijksmunt in Utrecht
worden per jaar 175 miljoen
muntjes geslagen. Als alle ma
terialen en ontwerpen zijn
goed gekeurd, duurt het nog
drie maanden voor de eerste
munt kan worden gemaakt.
„Het voorbereiden van een
nieuw bankbiljet kost nu een
jaar of drie" zegt B. Groothof
van de Nederlandse Bank,
,Maar er is nog niets besloten,
noch wat betreft het ontwerp,
noch wat betreft de grootte
van de coupures. En wat nog
veel belangrijker is, is de
vraag wat de eenmalige wis
selkoers wordt". Nu mogen de
meeste Europese valuta's on
derling in koerswaarde over
een bandbreeddte van 2,25
procent schommelen. Het
pond en de peseta zelfs met zes
procent. Sraks moet eenmaal
de omrekenwaarde worden
bepaald, die dan definitief
wordt. Wanneer de economie
in een land stagneert, heeft
dat slechts invloed op de wis
selkoers ten opzichte van valu
ta buiten de EG zoals de dollar
en de Japanse yen. Mede om
die reden blijkt in Duitsland
bijvoorbeeld plotseling een
groeiende oppositie te ontstaan
tegen het vervangen van de
vertrouwde, keiharde D-mark.
Uit een opiniepeiling blijkt,
dat 74 procent van de Duitse
bevolking verwacht, dat de
ecu minder stabiel is dan de
mark, 56 procent is dan ook
tegen de vervanging. Bij een
soortgelijk onderzoek in Ne
derland bleek dit weekeinde
dat hier slechts 31 procent vast
wil houden aan onze nationale
munt.
peeiduuLlnfotheek- NIEUWE GEZINSAUTOOTJE GEÏNTRODUCEERD
peeldui
cradjman terug
ur de markt
GradaEN De topman van
r pemloos ten ondergegane
je computerbedrijf Info-
1, W. van Leenen, is terug
markt. Hij zegt zijn uit-
jide ervaring te willen be-
het begeleiden
lindernemingen in de op-
In deze bedrijven
Ij ook direct of op termijn
ite twee projecten zijn
Computers en Micro-
gevestigd op hetzelfde
i Leiden en beide af-
uit de Infotheek-stal.
!zijn ervaring in de op-
n een onderneming
Leenen, dat ook de
gebeurtenissen van het
half jaar voor een on-
ner bruikbare ervarin-
ieden. De ondergang van
volgens Van Lee-
veroorzaakt door een
natie van overexpansie
buitenland en ingrepen
n de markt ondeskundi-
cassettejnken, de accountant, de
n en het inte-
"lanagement en de inzak-
markt. Van Leenen be-
net Restart en Microfix
tzelfde pand waar Info-
tussen 1982 en 1986
van een omzet van
niljoen naar 60 miljoen.
erkoopdagen
i nieuwe onder-
ig, die is ontstaan door
vroegere directeur Bon-
de activiteiten van Res-
V van Infotheek heeft
enomen. Restart koopt
ehands of minder gang-
uit inruil, faillisse-
i overtollige voorra-
fabrikanten. Naast
r Microland-compu-
iit het fallissement van
;ek beschikt Restart
over 180 nieuwe pe's
BM. Het bedrijf wil ook
rechi ge< koopdagen organiseren
"anl<üCpillissementen.
houdt zich bezig
de reparatie van beeld-
aanverwante ap-
i diverse merken,
er wil dit bedrijf zich
J bezighouden met de han-
computeronderdelen
=£- v e uitvoering van het Mi-
j^^jjg^f-idee was al begonnen
fotheek. Een vroegere
iwerker van Infotheek, C.
toestemming van
rator met het idee verder
Leenen zegt dat hij di-
andere contacten heeft
die echter nog in een
kreidingsfase verkeren.
ROME Een compact en
kittig wagentje. Dat is de
Cinque Cento, het nieuwe
model van de Fiat-familie
dat gisteren onder veel
ceremonieel vertoon in
het Romeinse filmcen
trum Cine Citta ten doop
is gehouden.
De naam Cinque Cento (500)
verwijst naar de beide model
len die Fiat beroemd hebben
gemaakt als producent van
kleine gezinswagens. De 500
Topolino die tussen 1936 en
1955 werd geproduceerd en de
legendarische 'Nuova 500' die
twee jaar daarna op de markt
kwam en in 1975 uit de'pro
duktie werd genomen.
De Cinque Cento die lijkt op
een ingekorte versie van de
Fiat Uno is 323 centimeter
lang, 149 centimeter breed en
143 centimeter hoog. Ondanks
zijn geringe omvang biedt hij
plaats aan vijf personen. De
bagageruimte is klein: 170 ku
bieke centimeter, maar kan
De eerste Nederlandse ecu met de afbeelding van Karei de Grote, zoals deze tijdens het congres
van Europa in 1988 in Den Haag werd gepresenteerd.
FOTO: ANP
Verzamelaars
Eén bedrijf is er heel duidelijk
bij betrokken: de Grens Wissel
Kantoren (GWK), een keten
van 75 kantoren, waarvan er
35 aan de grens zijn gestatio
neerd. Rond dertig procent
van de transacties van de
GWK hebben te maken met
Europese valutahandel. Ad-
junt-directeur L. H. Zelders
ziet „wel enige consequenties,
maar het is niet zo dramatisch
als sommigen denken". Door
meer nadruk te gaan leggen
op toeristiche taken en een
uitbouw naar andere bancaire
activiteiten denk Zelders de
koers tjdig te kunen verleg
gen. Daarnaast ziet hij een
groeimarkt voor de kantoren
die op de NS-stations zijn ge
vestigd. Hoewel de invoering
van de ecu dertig procent van
de huidige GW^C-activiteiten
omvat, stelt hij optimistisch:
„Ik zal niet zeggen, dat we
substantiële groei tegemoet
gaan, maar in geen enkel sce-
komen gedwongen ont
slagen voor, integendeel".
Een andere branche, die met
gemengde gevoelens de
ring van de ecu beziet is de
handel in muntautomaten, zo
als koffie- en sigarettenauto
maten. H. Saly zit
deze handel in een overleg
groep met de Rijksmunt. „Ik
sta er niet om te springen"
stelt hij. „Wij zitten hier vrij
rustig in ons muntensysteem.
In het buitenland hebben ze er
meer voordelen bij, dat alles
gestandariseerd wordt. Daar
verandert de munt bij sche
ring en inslag. Wat belangrijk
is, is de vraag hoelang de over
gangsperiode wordt om de au
tomaten om te bouwen. Ik zou
zeggen zeker drie jaar. Een
kortere periode kan de auto-
matenindustrie niet aan. Het is
v.rMUïn
De nieuwe Fiat Cinque Cento (500), die gisteren officieel In Rome
werd gepresenteerd.
FOTO: EPA
haalt 140 kilometer per uur en
verbruikt 5,9 liter per 100 kilo
meter. En dan is er nog een
elektrisch model dat maximaal
80 kilometer per uur kan rij
den en waarvan de batterijen
worden opge-
Drie versies
De Cinque Cento wordt in drie
versies geleverd. De eenvou
digste heeft een motorinhoud
snelheid van 127 kilometer per
uur en een benzinegebruik
van gemiddeld 5,2 liter per 100
kilometer. De 900 cc-versie
De Cinque Cento Elettra werd
door Paolo Catarella, directeur
van Fiat Auto propagandis
tisch omschreven als Fiats
antwoord op de ecolo
gische uitdaging". Maar in de
praktijk verwacht ook Fiat
zelf dat er van de Elettra die
een axiradius heeft van slechts
100 kilometer niet meer dan
een paar honderd per jaar zul
len worden geproduceerd.
De Cinque Cento is een echte
city car die (in Italië althans)
dwars geparkeerd kan worden
en volgens Fiat door zijn om
vang en geringe gasuitstoot de
ideale oplossing is voor het
parkeerprobleem en de lucht
vervuiling in de grote steden.
Maar die stelling wordt direkt
ontkracht doordat de Cinque
Cento vooral bedoeld is als
tweede gezinsauto die volgens
Fiat vooral bij vi
smaak zal vallen.
Polen
Nieuw aan de Cinque Cento is,
dat de produktie volledig in
Polen plaatsvindt in de FSM-
fabrieken in de Silezische stad
Tychy. Fiat heeft al een aan
deel in dit voormalige staats
bedrijf dat in de komende ja
ren tot 51 procent zal worden
uitgebreid. De beslissing om in
Polen te gaan produceren is al
in 1987 genomen. Volgens
Cantarella was dit noodzake
lijk geworden door de hoge
produktiekosten in Italië die
in de afgelopen tien jaar zeven
procent meer zijn gestegen dan
in de rest van Europa. Dat be
tekent dat weer een grote Ita
liaanse onderneming voor de
duurte naar het buitenland
vlucht, enkele maanden nadat
Carlo De Benedetti aankon
digde dat hij de produktie van
Olivetti grotendeels naar Sin
gapore zal overplaatsen. Van
de Cinque Cento zullen in 1992
circa 120.000 exemplaren wor
den afgeleverd, waarna de
produktie zal worden opge
voerd tot zo'n 150.000 per jaar.
Volgende week komt de Cin
que Cento in Polen op de
markt. In maart '92 in Italië
en in de daarop volgende
maanden in de rest van de
EG. Over de prijs wil Fiat nog
niets mededelen, maar in Po
len moet de auto 74 miljoen
zloty ofwel drie modale jaarsa
larissen (ongeveer 13.500 gul
den) gaan kosten. Desondanks
hoopt Fiat een kwart van de
produktie in Polen zelf te kun
nen slijten.
AMSTERDAM Consu
mentenacties als 'Max Ha-
velaar', 'Stof tot Naden
ken'/ 'Schone Kleren' en
'Kappen met Kappen',
hebben op zich wel zin,
maar zijn niet altijd doel
matig. De belangrijkste
oorzaak daarvan is dat de
gekozen actievorm niet al
tijd leidt tot hetgeen met
de actie wordt beoogd: be
tere prijzen voor kleine
koffieboeren, hoger loon
en betere arbeidsomstan
digheden voor textielar
beiders of beperking van
verlies van tropisch re
genwoud.
Dit blijkt uit een studie, ver
richt door het Economisch en
Sociaal Instituut van de Vrije
Universiteit Amsterdam. De
resultaten daarvan zijn van
daag gepresenteerd tijdens een
discussiebijeenkomst in het
Koninklijk Instituut voor de
Tropen, georganiseerd door de
Stichting Maatschappij en On
derneming. Centraal tijdens de
bijeenkomst stond de vraag op
welke wijze de Nederlandse
consument een bijdrage kan
leveren aan de verbetering
van de economie van ontwik
kelingslanden.
Effect
De drie consumentenacties die
in het onderzoek zijn opgeno
men blijken allen te klein om
echte verbeteringen aan te
brengen in de situatie van de
mensen in de Derde Wereld.
Aan de andere kant hebben
deze acties door hun 'signale
ringsfunctie' indirect wel enig
effect. Mede dank zij de in
1988 gestarte actie 'Max Have
laar Koffie' besteedt nu ook
Nederlands grootste koffie-
brander Douwe Egberts bij de
inkoop meer aandacht aan de
positie van kleine koffieboe
ren en toeleveranciers in de
ontwikkelingslanden. De posi
tieve gevolgen zijn duidelijk.
Eén van de kleine koffieboeren
in de Derde Wereld, die door
de Max Havelaar-actie hogere
prijzen voor zijn waar krijgt.
FOTO: PERS UNIE
Al koopt Douwe Egberts nog
maar 3,5 procent van al haar
koffie bij kleine boeren, van
wege het enorm grote markt
aandeel van Douwe Egberts is
dat toch nog meer dan de tota
le verkoop van Max Havelaar.
Het succes van de acties 'Scho
ne Kleren'/'Stof tot Naden
ken' is dat ze de discussie heb
ben aangewakkerd over de
vaak zeer slechte arbeidsvoor
waarden in de kleding- en tex
tielbedrijf jes in ontwikkelings
landen. Het is volgens de on
derzoekers echter niet gemak
kelijk na te gaan of de acties
ook hebben geleid tot een an
der koopgedrag van de consu
ment. Bovendien zijn de om
zetcijfers van de wereldwin
kels, waar textiel wordt aange
boden die afkomstig is van be
drijven die wèl aan bepaalde
arbeidsvoorwaarden voldoen,
niet bekend. Om deze en an
dere redenen is het nog ondui
delijk of het mogelijk is via
een ander inkoopbeleid de ar
beidsvoorwaarden te verbete-
Het effect van de consumente
nactie 'Kappen met Kappen',
een initiatief van de Novib, is
eveneens vrij vaag. Commer
ciële houtkap is volgens de
studie niet de belangrijkste
oorzaak van de aantasting van
het tropisch regenwoud. De
ontwikkelde landen kopen
hun hout vooral uit Malaysia
en Indonesië, terwijl de ern
stigste vormen van ontbossing
juist plaats hebben in andere
Aziatische landen en Brazilië.
Werkelijke verbetering in de
positie van de ontwikkelings
landen kan alleen tot stand
komen als de wereldhandel
meer 'open' wordt. Binnenkort
zal dit als gevolg van een in
ternationaal verdrag over han
del en tarieven (het GATT-ak-
koord) ook realiteit kunnen
worden. Het bedrijfsleven zal
zich dan in toenemende mate
moeten richten op de inkoop
van goederen uit ontwikke
lingslanden, vinden de onder
zoekers. De Nederlandse
markt biedt volgens hen vol
doende ruimte om meer pro-
dukten uit de Derde Wereld te
koop aan te bieden. Van veel
ondernemingen zal dat echter
een zware inspanning vergen.
Een meer actieve overheidsbij
drage op het gebied van de
handelsbevordering is daarom
noodzakelijk.
Unilever blijft in
trek op Damrak
AMSTERDAM Unilever
was gisteren opnieuw het op
vallendste fonds van de Am
sterdamse effectenbeurs. In
4 een markt, waarin veel aande-
lenkoersen inzakten, zette het
voedingsmiddelenconcern de
opmars van maandag voort
met een winst van 2,30 op
ƒ171,60.
Het bleef weer kalm op het
Damrak. Extern zat het ook
niet mee. De beurzen van New
York en Tokyo waren lager
gesloten, de dollar bleef dalen
en in Frankfurt en Londen
ging het eveneens bergaf
waarts met het koerspeil. In
Amsterdam stond de stem
mingsindex al snel op een ver
lies van 0,7 punt op 87,3 en dat
was tevens het slotpeil. De
koersindex zakte van 189,5
naar 189. De omzet bedroeg
ƒ1115 miljoen, waarvan ƒ549
miljoen in aandelen.
Bij de internationals wist Kon.
Olie een aanvankelijk verlies
van meer dan een gulden in
de loop van de dag terug te
brengen tot twee kwartjes op
140,20. Akzo verloor 90 cent
op 124, Philips twee kwartjes
BEURS
gelijk op handen zijnde fusie
van ING en de Belgische Bank
Brussel Lambert, berichten die
door de partijen overigens di
rect werden ontkend. De da
ling van de koers van ING
van 80 cent naar 45,80 lag ge
heel in de lijn van de ontwik
kelingen op de rest van de
markt. Grote verliezer bij de
hoofdfondsen was Pakhoed,
die 3,45 procent van het koer
speil kwijtraakte door een da
ling van ƒ43,50 naar 42. GTI
steeg 4 maar 181.
ƒ37,81
De beurs trok zich weinig j
van de berichten over een r
t op
AALSCHOLVERS
Dc Sticnting
Natuur- en Vogelwacht
onderhoudt bomen en
„Ook voor dc Aalscholver"
Steun ons. wordt donateur
Giro 550.30.20
St. Natuur- en Vogelwacht
Weerdestein 41,
3328 \1K Dordrecht
Tel. 078-174983
