Eurotop levert geen winnaars op
EG-leiders tonen zich
tevreden over resultaat
Portugees protest tegen
Oost-Timor bij Eurotop
Buchanan <fc
rechtse rakker
CeidócSotttcmt
BINNENLAND BUITENLAND
WOENSDAG 11 DECEMBER 1991 tylM-
FNV: prijs van
akkoord te hoog
UTRECHT In een voor
lopige reactie heeft het
FNV het akkoord van
Maastricht teleurstellend
genoemd voor de werkne
mers. Er is sprake van eco
nomische vooruitgang die
ten koste gaat van het socia
le beleid. Volgens bestuur
der Westerlaken van het
CNV is het akkoord niet
slecht als het gaat om eco
nomische integratie en ont
wikkelingen. Maar de prijs
daarvoor is hoog. Het NCW,
de christelijke werkgevers,
juicht de totstandkoming
van de unie toe.
Major
Premier Major
(rechts) en
minister Hurd van
buitenlandse
geven hun laatste
persconferentie
in Maastricht.
FOTO:EPA
EG wil snel onderhandelen
met Oostenrijk en Zweden
MAASTRICHT De Europese Gemeenschap is bereid om al
volgend jaar toetredingsonderhandelingen te beginnen met Oos
tenrijk en Zweden, twee van de vijf landen die tot nu toe for
meel hebben gevraagd lid van de Gemeenschap te mogen wor-
MAASTRICHT Heeft
de Britse premier John
Major op de Maastrichtse
top het politieke succes
van zijn leven behaald?
Hebben zijn elf EG-colle-
ga's de Limburgse hoofd
stad als de echte overwin
naars verlaten? Of heeft
Maastricht slechts verlie
zers opgeleverd die zich
niet mogen koesteren aan
het zeer beperkte succes
dat de top uiteindelijk
heeft opgeleverd?
Ogenschijnlijk lijkt het er nog
het meeste op dat Major met
zijn halsstarrige houding zijn
elf EG-collega's onbeschaamd
in de verdediging heeft ge
drukt. Die waren tijdens de
grote koehandel tot zoveel
concessies bereid dat ze niet
veel meer hebben gedaan dan
het bijna tot op het bot uitkle
den van het akkoord over de
Europese Unie. Maastricht is
daarom een afzwakkings-ex-
cercitie geweest, gedeeltelijk
om Major tegemoet te komen
en gedeeltelijk om de eenheid
te bewaren.
Major ip vannacht op het
vliegtuig gestapt in de veron
derstelling dat hij niet alleen
de Britten, maar meer in het
bijzonder ook de anti-Europese
'backbenchers' in de Conser
vatieve Partij niet heeft te
leurgesteld. De andere EG-lei-
ders zijn vertrokken met een
politiek akkoord op zak. Ook
dat mag als een succes worden
uitgelegd.
Vormeloos
Toch is het de vraag of Maas
tricht voor zowel Major als zijn
collega's geen Pyrrhus-over-
winning heeft opgeleverd. Ma
jor staat aan de vooravond van
algemene verkiezingen. Hij
Er is er één jarig, zingen ze in Maastricht. Die ene is minister Hans van den Broek (links), zoals premier Lubbers aangeeft. In het
midden Jacques Delors, voorzitter van de Europese Commissie.
heeft zijn populariteit in zijn
eigen partij wellicht sterk ver
hoogd. Maar hij heeft Labour
tegelijkertijd het argument in
handen gespeeld dat hij de be
langen van de Britse werken
den heeft verkwanseld. Want
de premier heeft een aantal op
zich al niet vergaande sociale
EG-plannen voor de regeling
van arbeidstijden en werkom
standigheden terzijde gescho
ven. Major houdt zijn land bo
vendien op veilige afstand van
een Europa dat de tijd geko
men acht op tal van gebieden
tot een verdere integratie te
komen.
Maar ook de andere Europese
leiders hebben niet echt ge
wonnen. Want ze hebben een
verwaterd en door compromis-
Als er derhalve al van een
overwinning kan worden ge-
gen defensiebeleid komt in dat sproken, dan is het er een zon-
akkoord niets terecht. Dat
geldt in zekere zin ook voor
het buitenlandse beleid. In so
ciale zin hebben diezelfde lei
ders zich door Major laten af
remmen. Het Europees Parle
ment heeft zeker niet gekre
gen wat het wilde.
der glorie en zonder glans. Bo
vendien markeert die over
winning het feit dat Europa
nog een lange weg heeft te
gaan.
De Maastrichtse top heeft ten
slotte ook twee persoonlijke
MAASTRICHT De EG-
leiders laten zich vrijwel
allen positief uit over het
vannacht bereikte ak
koord voor de vorming
van de Europese Unie.
„Het akkoord is volledig in
overeenstemming met de Brit
se belangen. Ik aarzel geen
moment de uitkomsten aan
het Britse parlement voor te
leggen", reageerde de Britse
premier John Major vanoch
tend. De eerste reactie van de
Franse president Frangois Mit
terrand bevatte minder juich
tonen: „Het ideale Europa is in
zicht. Maar we zijn er nog
niet". De Duitse bondskanse
lier Helmut Kohl noemde het
resultaat van Maastricht „een
groot succes" en „een door
braak". „De stroom van de ge
schiedenis gaat richting vere
nigd Europa. Al gaat dat niet
overal even snel, het is een
historische onvermijdelijkheid,
zoals de Duitse eenwording
dat was", aldus de bondskan
selier.
EG-commissie voorzitter Jac
ques Delors zei zich geen zor
gen te maken over de twee
spalt die zich tijdens de discus
sies heeft voorgedaan. De Bel
gische premier Wilfried Mar
tens erkende dat het veel
moeite zal kosten de afspraken
op sociaal terrein in de prak
tijk toe te passen.
Het politiek* akkoord van
Maastricht kan morgen naar
alle waarschijnlijkheid op
steun rekenen van het Euro
pees Parlement. Hoewel nage
noeg alle fracties vóór de top
in Maastricht zich nog fel te
gen de ontwerptekst keerden,
zijn de fracties vanmorgen on
verwacht positief over het re
sultaat. De christendemocrati
sche fractie zal in grote meer
derheid vóór het akkoord
stemmen. De socialisten moes
ten nog bijeenkomen, maar
volgens een woordvoerder van
hun fractie lijkt het resultaat
positief. Ook de liberalen zijn
redelijk tevreden over het re
sultaat. Volgens de woordvoer
der en kandidaat-fractievoor
zitter Jean Penders van de
EVP (christendemocraten)
lijkt het akkoord „op een su
permarkt met voor elk wat
wils".
Eind goed, al goed. Of beter:
bijna goed. Dat was vanoch
tend de teneur in de Franse
media direct na Maastricht.
Het voorbehoud geldt uiter
aard de Britten, die in de
meeste kranten worden nage
wezen als onverbeterlijke
dwarsliggers. De populaire Pa-
risien doopt premier John Ma
jor daarom 'Mister No'.
Commissaris van de koningin in Friesland, Hans Wiegel, sprak gisteren vanaf een trekker Friese
boeren toe die voor het provinciehuis in Leeuwarden actie voerden. De Friese boeren protesteer
den, net als hun collega's in Maastricht, tegen de hervorming van het Europese landbouwbeleid.
FOTO: ANP
SUSKE EN WISKE
"TAZUUR EN TAZIJN"
D nri op eeh mmo hesbeh 71 de
6EBEURTEM&SEM GEVOLGD KH/MOtl ELI
cmmonws hoe/eh mm ode is hrrr de
ojehhhut vrh de schelde hrrh tehse
Ett 7'J SHEDEH StIODE PLRLIHEtl
(c) Standaard UltgeverlJ/Wavery Productions
MAASTRICHT Een.
groepje Portugese studen
ten heeft gisteren op wel
zeer bijzondere wijze bij
de Maastrichtse EG-top
gedemonstreerd. Zij ver
toonden de hele dag op
een groot videoscherm
(zeven bij vier meter),
langs de enige toegangs
weg naar het perscen
trum, de beelden die en
kele weken geleden door
de Amerikaanse journalist
Max Stahl van de veelbe
sproken schietpartij door
het Indonesische leger op
Oost-Timor werden ge
maakt.
Het idee onstond tien dagen
feleden, vertelt Ana Maria de
ousa Tavares, lid van de on
langs opgerichte studentenbe
weging voor Oost-Timor en
studente psychologie. De
kwestie Oost-Timor houdt in
Portugal de gemoederen danig
bezig en het kostte dan ook be
trekkelijk weinig moeite de
benodigde tienduizend dollar
voor de huur van de benodig
de apparatuur bij elkaar te
krijgen. De studenten eisen
dat er economische en diplo
matieke strafmaatregelen te
gen Indonesië worden geno
men en vinden dat de verkla
ring van de EG-leiders over
Oost-Timor lang niet ver ge
noeg gaat. Daarin wordt
slechts gevraagd om een onaf
hankelijk onderzoek zonder
dat daar enige druk achter zit,
aldus De Sousa Tavares. Maar,
zo voegt zij daar aan toe, mis
schien dat de EG het komende
half jaar, als Portugal voorzit
ter is, wat meer aan de weg
kan timmeren dan nu het ge
val is.
Demonstrerende boeren uit
België en Nederland bezorg
den de politie en de mobiele
eenheid in Maastricht gisteren
handen vol werk. Rond het
middaguur raakten de gemoe
deren zo verhit dat er eieren,
hout en glaswerk, vlaggemas-
ten en soms zelfs hele drang
hekken door de lucht vlogen.
De blokkades van de boeren
op de toegangswegen naar
Maastricht werden in de loop
van de dag weer opgeheven.
d.
ntw
den. Volgens het ontwerp voor een latere verklaring zullen de
onderhandelingen over toetreding tot de nieuw te vormen Euro
pese Unie met Zweden en Oostenrijk beginnen zodra de Ge
meenschap in 1992 haar onderhandelingen over de eigen finan
ciële middelen heeft afgerond. Toetredingsonderhandelingen
met Zweden en Oostenrijk kunnen gemakkelijker verlopen om
dat beide landen behoren tot de Europese Vrijhandels Associatie
(EVA). EG en EVA zijn het vorige maand eens geworden over
de vorm van een zogenaamde Europese Economische Ruimte
(EER), uitbreiding van de interne EG-markt tot de zes EVA-lan-
den, waartoe behalve Zweden en Oostenrijk, ook Noorwegen,
Finland, IJsland en Zwitserland behoren.
triomfen mogelijk gemaakt:
die van Ruud Lubbers en die
van Wim Kok.
Opgeschoven
De eerste stond voor de poli
tiek onmogelijke opdracht de
soms felle en dramatische dis
cussies van zijn collega's in
goede banen te leiden. Dat is
hem gelukt. Lubbers' over
winning is hem overigens op
gedrongen door de regerings
leiders die nagenoeg ten koste
van alles tot een akkoord wil
den komen.
Bij Kok liggen de zaken wat
duidelijker. Hij heeft het
EMU-proces van meet af aan
in de hand gehouden en kon al
in een vroegtijdig stadium suc
cessen boeken. In Maastricht
heeft hij door hardnekkig on
derhandelen een akkoord over
de economische en monetaire
unie bereikt dat goed in elkaar
zit, dat de Britten de gelegen
heid heeft gegeven zich op af
stand te houden en dat het
perspectief van een econo
misch en monetair geïnte
greerd Europa opent, compleet
met een centrale bank en een
eenheidsmunt tegen het jaar
2000. Tegelijkertijd heeft Kok
zware eisen opgelegd aan die
landen die straks ook echt in
de EMU-boot willen stappen.
Daarmee heeft hij weten te
voorkomen dat straks landen
aan het EMU-proces gaan
deelnemen die hun staatshuis
houding niet in orde hebben,
die hun begrotingen uit de
hand hebben laten lopen en
die niet in staat zijn hun infla
tie te bedwingen.
Maastricht is door dat alles een
betrekkelijk succes geworden,
een succes met zwakke kan
ten, een succes ook dat de
schaduwen van nieuwe pro
blemen voor zich uitwerpt.
Het beste dat daarom van de
Maastrichtse top kan worden
gezegd is dat ze zeker geen
mislukking was. Europa is een
stuk in de goede richting opge
schoven, maar lang niet ge
noeg om de euforie de vrije
loop te laten.
De republikein Patrick Buchanan stelt zich kandidaat voor 1 het
presidentschap van de Verenigde Staten, zo maakte hij gist or de
bekend. Hij weet zich in zijn streven gesteund door zijn vr iviscl
Shelly, die achter hem staat. leeaa
1T' rs va
gens de historische maatscl aïne
pelijke achterstand van zv dden
ten en hispanics. „Waae{ g
verdienen zij een speciale rj
handeling?", vraagt hij alse
gaat over de Amerika (s vei
praktijk waarin overheder t Oei
WASHINGTON Pa
trick Buchanan, de Repu
blikein die gisteren aan
kondigde een gooi te doen
naar het Amerikaanse
presidentschap, is zelf de
eerste om toe te geven dat
hij een onvervalste 'recht
se rakker' is.
Zijn partijgenoot George Bush
verdient volgens Buchanan
geen tweede termijn in het
Witte Huis omdat hij „de prin
cipes van rechts heeft verra
den" en te gemakkelijk com- j°en immigranten zoi
promissen sluit met de Demo
cratische (oppositie-) Partij.
Buchanan, David Duke en
George Bush zijn nu de drie
officiële Republikeinse gega
digden voor het president
schap. Waarschijnlijk zal het
bij die drie blijven. Buchanan
zal tijdens zijn campagne voor
een groot deel dezelfde the
ma's beklemtonen die ook de
ex-neo-nazi en ex-Ku Klux
Clan-man David Duke hoog in
het vaandel heeft: verdediging
van de blanke cultuur, een
rem op immigratie, minder so
ciale voorzieningen, geen
voorkeursbehandeling voor
minderheden in de volkshuis
vesting en op de arbeidsmarkt.
De 53-jarige 'Pat' Buchanan,
een katholiek van Ierse kom
af, is een journalist en politiek
columnist, die tweemaal in zijn
loopbaan gedurende enkele ja
ren in het Witte Huis heeft ge
werkt. Voor president Richard
Nixon was hij in de vroege ja-
zeventig speechschrijver
'oor Ronald Reagan was
neelsbestand nastreven da ev e;
etnische indeling van de 1< Qr
le bevolking weerspie
(soms hoeven minderh(ina
daardoor aan lagere eiseievbra
voldoen dan blanken). hach
Buchanan vindt ook dat de tsideni
gekomen is om racistische p toe
voelens niet langer te on ujt h
drukken. „Ik denk dat gevaai
alle mensen goed heeft parlei
maakt. Maar als wij een teru
joen immigranten zoi 'geidei
moeten absorberen in bij v n dat
beeld Virginia en we zonking
de keuze hebben uit Zulu' ernst
Engelsen, welke groep zou rbatsjc
minder problematisch tenger
voor de inwoners van V pen j
nia?", zei de presidentska |jg ee:
daat zondag nog voor de A idteke
rikaanse televisie. rden
De gouverneur van Virg dan
Douglas Wilder, die zelf zi
en een Democratisch p
dentskandidaat is, reagee
„Dit is ongelooflijk, schokaf
en droevig. En toch vera)
het me niet. De boodschap!
Duke waart door het la
Maar Buchanan houdt voLyy.
is niets verkeerds aan heJ
gument dat Amerika een
ropees, Engelssprekend
Verdacht
IVSHII
Isra
Buchanan acht het bl»k de
minderheidsbewind in 2 estiin
Afrika „een buitenpost
westerse beschaving" en i
tijd tegen economische san e var
tegen het apartheidsregimdtie O
hij de 'directeur communica- weest. Hij verdedigde in
tie', die moest zorgen
zo gunstig mogelijke portrette
ring van de president in de
media.
Isten e
ijd de Chil Jing
se dictator Pinochet en he(J
columns ook altijd c
treden van de rechtse Coi
rebellen in Nicaragua.
Er wordt niet verwacht dat Op economisch terrein i
Buchanan er in zal slagen de
Republikeinse presidentsnomi
natie van George Bush echt in
gevaar te brengen. Maar de
'straatvechter' uit Washington
DC is een legitiemere uitdager
dan Duke, die vanwege zijn
verleden in fascistische orga
nisaties wordt verstoten door
het Republikeinse partijkader.
Buchanan kan volgens experts
bii de eerste voorverkiezing, in
februari in New Hampshire,
misschien wel veertig procent
van de Republikeinse stem
men trekken. Hij zou met zo'n
hoge score Bush kunnen dwin
gen tot een meer rechtse
koers.
Tegelijk is Buchanan minder
voor verdere belastingv 1S e:
ging voor de rijken („die llje,n
gen voor de banen") en di
sche inkrimping van de
raucratie. Hij zou „van no)te
ber tot januari de overhei
slot doen, de ambtenaren kei
huis sturen, om het begrot ar"em'
tekort te bestrijden". pn<j"er^
Een merkwaardige stellin Falesti
me van Buchanan betro ^rL
oorlog tegen Irak. Hij was 1 leide
tegen omdat „die emir in n
wayt geen enkele dode An con
Ij-nancp snlHsat waarH ic" T
kaansë soldaat waard is".1 neiS
chanan heeft ook altijd v<8'?inët<:
houden dat John Demja .fPe.r
niet de beul van Treblinl ehl^ï'
geweest en dan ook ten 'gsperi<
rechte door Amerika aai Westoe
raël is uitgeleverd. Hij |ccePte
daar alsnog gelijk in te 'inS m(
nen krijgen. Maar de co -[gangs
nist was al twintig jaar ta feitel
elke vervolging van oortn- Lr;
misdadigers („bejaarde ii^ande
granten uit een oorlog var°P 1
cennia geleden"), een of daanoe
ting die hem verdacht m '°k> le<
de joodse gemeenscha#11 te
de VS. ordvoe
Israel
estijnse
Mesthoop 1heeft
Nog maar enkele weken
den was het ondenkbaarf A P
George Bush binnen zijn AA P
Patrick Buchanan is een soort ZOu worden uitgedaagd
agressieve nationalist, met een min of meer serieuze p
scherpe pen en een grove dentskandidaten. Maar dej
mond. In de tv-journalistenfo-
omdat Buchanan een
trouw partijlid is en uiteinde
lijk Bush zal steunen als de
laatste de Republikeinse nomi
natie krijgt en tegen de over
gebleven Democraat de uitein
delijke stembusstrijd ingaat.
Duke zou het in de laatste fase
als onafhankelijk kandidaat
kunnen gaan opnemen tegen
Bush en de Democraat, en zo
veel stemmen kunnen stelen
van de eerste en daarmee de
laatste in de kaart spelen.
Droevig
ïdelin
nomische recessie in
heeft de populariteit van I
plotseling sterk aangetast I
het land een klimaat van I
rums waarin hij vaak meedoet,
gaat hij tot de rand van
schreeuwen. Maar onder zijn
extreme standpunten en fysiek berheid en vijandigheid j<
ondersteund fanatisme kan 'de politiek' geschapen,
men ook het grote plezier ont- blanke middenklasse
waren dat hij heeft in het dis- daar brede animositeit 1
cussiespel-om-het-spel. Men- gens de sociaal zwakstenl
sen die direct met hem wer- meestal tot een culturele J
ken zeggen dat hij privé ge- derheid behoren,
voelig en attent is en zich in Duke en Buchanan speld
het openbaar hult in zijn han- op die onvrede in hantl
delsmerk van 'ik tegen de voor het eerst sedert de r
rest'. ger jaren (George Wal
Zijn meest omstreden opvat- Barry Goldwater) weer <r
tingen lijken echter geenszins lijk het thema van het r
chanan heeft zich jarenlang
sche conflict. „Wij zijn
van plan onze Europese
verzet tegen de uitroeping van nis te dumpen op deViestlontsi
een officiële Martin Luther van een multi-culturele er w0^
King-herdenkingsdag in de menleving", aldus verga [e ,r°ok
VS omdat King „een oplichter gisteren Patrick Buchanan e'n^
en demagoog" was. Hij toont applaus van zijn supporter"^-
een harde ongevoeligheid je- New Hampshire. f en
