„Japan stelt economie boven mensenlevens'''
BUITENLAND
7
„Bloedbad Oost-Timor
eiste ruim 100 doden"
[25EJSJ
KAPITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
t Qowuvnt
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1991
lbanië vervroegd
laar de stembus
jLGRADO De Albanese regering is
{eren ingegaan op de eis van de opposi-
I om vervroegde verkiezingen te hou-
Tï Volgens een gezamenlijk communi-
van de regering en de belangrijkste
positiepartijen is het noodzakelijk de
Jflementsverkiezingen, die in mei of juni
[houden zouden worden, te vervroegen.
]b reden voor dit besluit noemen rege-
Jg en oppositie „de huidige situatie en
i noodzaak om een democratische staat
i te bouwen". De verkiezingen kunnen
ii binnen drie maanden worden gehou-
n. Deze periode is noodzakelijk om de
idige economische en juridische voor
aarden voor de verkiezingen te schep
en, aldus het communiqué.
Frankrijk overweegt interventie Togo
LOME Frankrijk overweegt troe
pen naar Togo te sturen op verzoek
van premier Joseph Koffigoh, die in
zijn paleis wordt belegerd. Soldaten
die de van zijn macht ontdane presi
dent Eyadema trouw zijn gebleven,
hebben het gemunt op de premier.
De soldaten kwamen woensdag in actie
nadat Koffigoh de „Togolese Volksverga
dering", de vroegere regeringspartij, had
verboden. De partij is onder Eyadema 24
jaar alleen aan de macht geweest. De op
standelingen proberen Koffigoh uit te
hongeren en laten geen voedsel meer tot
•het paleis toe. De premier zou zich omge
ven weten door minstens 50 paleiswach
ten.
Koffigoh kreeg donderdagavond in zijn
belegerde paleis bezoek van de Franse
ambassadeur, aan wie hij een brief meegaf
met een verzoek aan president Mitterrand
om „orde op zaken" te komen stellen. Het
Franse ministerie van buitenlandse zaken
zei vrijdag dat alle voorbereidingen wor
den getroffen om de veiligheid te waar
borgen van de 3000 Fransen in Togo.
Vanuit de Centraal-Afrikaanse Republiek
en Tchad zijn inmiddels 300 Franse com
mando's overgevlogen naar Benin, het
oostelijke buurland van Togo. Vanuit Be
nin kan de hoofdstad van Togo met het
vliegtuig binnen een half uur worden be-
Studentenleider
China vrijgelaten
PEKING Wang Youcai, een van de lei
ders van de studentendemonstratie van 1989
op het Plein van de Hemelse Vrede in Pe
king, is gisteren vrijgelaten uit de gevange
nis. Een vakbondsleider die wegens ernstige
ziekte al in april is vrijgelaten, wordt vrijge
steld van vervolging. Dat hebbben Chinese
autoriteiten bekendgemaakt. De maatrege
len werden kennelijk genomen onder druk
van westerse landen. John Kamm, een
Amerikaanse zakenman die zich inspant
voor vrijlating van Chinese dissidenten, zei
dat de Chinese autoriteiten hebben beloofd
voor het eind van het jaar nog meer dissi
denten vrij te laten, onder wie mogelijk ook
Wang Dan, ooit de nummer één op de lijst
van meest gezochte studentenleiders.
Europarlement
wil drugs
gebruiker ontzien
BRUSSEL De Europese
landen zouden het bezit van
kleine hoeveelheden drugs
voor persoonlijk gebruik
niet langer strafbaar
moeten stellen en drugsge
bruikers gratis injectienaal
den ter beschikking moeten
stellen en gratis toegang
verlenen tot speciale klinie
ken. Dat is een van de uit
komsten van een onderzoek
naar de Verwachte toename
van het drugsprobleem als
de Gemeenschap in '93 haar
binnengrenzen openstelt.
Libië wil meewerken aan
onderzoek naar aanslag
NICOSIA Libië is bereid mee te werken aan een
Frans onderzoek naar de bomaanslag in 1989 op een
vliegtuig van de Franse maatschappij UTA boven
Niger. Dit heeft de Libische minister van buiten
landse zaken, Beshari, laten weten aan de Franse
ambassadeur in Tripoli. Het Libische ministerie van
justitie „zoekt naar mogelijkheden tot juridische sa
menwerking tussen de twee landen om de zaak te
onderzoeken en de waarheid te vinden". Donderdag
had de Franse minister van buitenlandse zaken, Ro
land Dumas, gedreigd de banden met Libië te ver
breken, als zou blijken dat Tripoli de hand had ach
ter de aanslag die aan 170 mensen het leven kostte.
De VS en Groot-Brittannië beschuldigen Libië ervan
achter de aanslag te zitten op een vliegtuig van Pan
Am in 1988 boven het Schotse Lockerbie. Libië ont
kent dit en eist een internationaal onderzoek.
10SKOU Rusland zal
et voor de Sovjetunie zo
lelangrijke Unieverdrag
iet ondertekenen als de
Jekraïne niet meedoet.
)eze waarschuwing uitte
Russische president
Joris Jeltsin gisteren in
ien vraaggesprek met het
ad Izvestija. Het
Inieverdrag moet de be-
;ekkingen regelen tussen
e republieken van de ex-
ovjetunie binnen een
onfederale staat.
Ik hoop dat de Oekraïne het
Inieverdrag zal onderteke-
len", zei Jeltsin. „Als ze dat
liet doet, zullen we dat be-
chouwen als de wens om uit
de Sovjetunie te treden". Dat
zal een zware slag zijn voor zo
wel de Sovjetunie als Rusland,
dat dan ook niet zal tekenen,
aldus de president.
De Oekraïne heeft de laatste
maanden steeds geweigerd
mee te praten over een politie
ke Unie voordat de bevolking
zich heeft uitgesproken. Dat
zal morgen gebeuren in een
referendum over de onafhan
kelijkheid, dat naar alle waar
schijnlijkheid massaal metja"
zal worden beantwoord. De
EG-ministers van buitenland
se zaken zullen zich maandag
in Brussel buigen over de ver
wachte onafhankelijkheids
verklaring. De EG-landen zul
len hun reactie zoveel moge
lijk op elkaar afstemmen, zo
verklaarde een woordvoerder
van het ministerie van buiten
landse zaken in Den Haag.
Een snelle erkenning van de
Oekraïne door de EG-lidstaten
zit er niet in. Waarschijnlijk
komt er eerst een verklaring
waarin de Twaalf onder meer
zullen aandringen op eerlijke
en vrije verkiezingen, aldus de
woordvoerder.
Volgens de New York Times
van gisteren zou Washington
spoedig willen overgaan tot er
kenning van de op een na
machtigste Sovjet-republiek.
Diplomatieke erkenning zou
volgens Amerikaanse rege
ringsfunctionarissen slechts
een kwestie van enkele weken
zijn, afhankelijk van de ma
nier waarop de republiek zich
opstelt tegenover de mensen
rechtensituatie en de etnische
spanningen.
Controle
Een werkne
mer van een
houtskoolfa-
briek in het
Duitse plaatsje
Neuehuette
controleert de
kwaliteit van
geprepareerde
houtblokken.
De fabriek
wordt vermoe
delijk voor het
einde van het
jaar gesloten,
omdat het te
dicht in de
buurt ligt van
een natuurre
servaat.
FOTO: EPA
Armoede binnen EG toegenomen KRITIEK OP UITSPRAAK HOOGGERECHTSHOF
JRUSSEL Bestrijding van armoede moet zo snel
mogelijk een van de fundamentele doelstellingen van
le Europese Gemeenschap worden. Dat is de mening
van het „Europees Netwerk ter Bestrijding van de Ar
moede" (EAPN). Volgens deze organisatie zijn er in de
EG 55 miljoen mensen die moeten toekomen met min
der dan de helft van het gemiddelde inkomen in hun
Be EAPN bracht gisteren het Europese armoedeprobleem in de
publiciteit in verband met de Europese topconferentie die op 9
10 december in Maastricht wordt gehouden.
Volgens Quintin Oliver, de voorzitter van het EAPN, is de ar-
noede in de EG in de afgelopen jaren sterk toegenomen. In 1985
ïadden 44 miljoen Europese burgers de beschikking over min-
ler dan de helft van het gemiddelde inkomen in hun land. Nu
lijn er dat 55 miljoen.
)e kloof tussen rijk en arm is groter geworden. De Europese
lemeenschap zou veel meer aan armoedebestrijding moeten
loen. Daar bestaat wel een programma voor, maar er wordt een
g in gestoken dat overeenkomt met slechts 1,05 procent
van de Europese landbouwbegroting, aldus Oliver. „Armoede
intstaat niet per ongeluk. Armoede is het gevolg van besluiten
in politieke keuzes die worden gemaakt", aldus Oliver.
TOKYO Met grauwe,
weggetrokken gezichten
verlieten de hologige Ja
panse kantoorbeambten
donderdag tegen midder
nacht nog afgetobder dan
normaal hun kantoren. In
de korte pauze die hun
was toegestaan tijdens hun
lange werkdag, hadden ze
uit de avondkranten ver
nomen dat het Japanse
Hooggerechtshof heeft in
gestemd met het ontslag
van een beambte die ge
weigerd had over te wer
ken.
Na vierentwintig jaar juridi
sche strijd heeft rechter Iwao
Yotsuya het laatste beroep van
Hideyuki Tanaka verworpen;
de voormalige werknemer van
de Musashi fabriek van Hita
chi in Tokyo werd in 1967 ont
slagen toen hij overwerk had
geweigerd. Hij heeft via arron
dissementsrechtbanken en
rechtscolleges al die tijd gepro
beerd zijn ontslag aan te vech
ten.
Hoewel de wet werkgevers
normaal officieel niet het
recht geeft hun werknemers
overwerk op te leggen, stelde
rechter Yotsuya dat werkne
mers, wanneer er een over-
eekomst bestaat tussen de di
rectie en de vakbonden, ver
plicht zijn over te werken
wanneer hun chef daarom
vraagt. Maar in Japanse be
drijven, waar de vakbondlei
der vaak dezelfde persoon is
als de directeur en vakbonden
hun stakingen beperken tot
beleefde bijeenkomsten in een
achterkamertje tijdens de
lunchpauze, hadden overeen
komsten in feite toch al geen
enkele betekenis.
„Net als veel Japanse wetten is
deze opzettelijk onduidelijk.
Het besluit dat donderdag is
genomen is verkeerd omdat
Japanse werknemers nu geen
overwerk meer mogen weige
ren en 'karoshi' - dood door
uitputting - zal steeds vaker
voorkomen", aldus advocaat
Hioshi Kawahito die regelma
tig families van 'karoshi'-
slachtoffers vertegenwoordigt.
Volgens een onderzoek van
geneesmiddelenfabrikant Nip
pon Kayaku te Tokyo, loopt
een op de vier werknemers in
de witte-boordensector de
kans te sterven als gevolg van
te hard werken. Er zijn meer
dan 2000 gevallen gemeld
sinds Kawahito een in 'karos
hi' gespecialiseerd adviescen
trum heeft opgezet.
Onder druk van Amerikaanse
en andere buitenlandse han
delsbemiddelaars, die de lange
werkdagen in Japan een on
eerlijke handelsbelemmering
achten, heeft de regering er
veel aan gedaan om de officië
le werktijden terug te bren
gen. Volgens het ministerie
van werkgelegenheid werkte
de gemiddelde Japanse werk
nemer 2044 uur in 1990, 32 uur
minder dan in 1989 maar nog
steeds 400 uur meer dan zijn
Amerikaanse of Europeaanse
collega.
Toen de Japanse bedrijfswe
reld de officiële werktijden
met veel klaroengeschal ver
kortte door op zaterdag en
zondag de deuren te sluiten,
werd echter ook de zes extra
vakantiedagen voor bruiloften,
geboorten en andere bijzonde
re gelegenheden afgeschaft.
Werknemers van Fuji Bank
kregen er zo bijvoorbeeld in
totaal vier hele vrije uren bij -
vijf minuten per week.
Bovendien werd verplicht
overwerk ingevoerd om de
verloren werkuren te compen
seren. „Overwerk" is een vies
woord geworden voor veel
loonslaven, die er soms per
maand honderd uur bijwer
ken. Hun werkgevers noteren
om juridische complicaties te
betalen dus ook maar voor
dertig uur. De werknemers
zijn bang het overwerk te wei
geren uit angst dat ze ontsla
gen zullen worden of geen
promotie kunnen maken -
blijkens het geval van Tana
ka geen ongegronde vrees.
„Het komt heel vaak voor dat
mensen honderd uur overwer
ken en maar dertig uur be
taald krijgen. Meestal zijn de
mensen, vooral in het midden
kader, op zaterdag en zondag
ook niet echt vrij, omdat ver
wacht wordt dat ze thuis ver
der werken", aldus Katsuhito.
„Het Hooggerechtshof heeft
duidelijk gekozen voor het
grote geld en gelooft dat eco
nomische macht aan overwerk
te danken is. Het stelt de eco
nomie boven mensenlevens".
(c) The Times
ADVERTENTIE
Miele maakt de mooiste
en de beste keukens
Daarvan overtuigen wij u graag
Miele-Keuken-Centrum Ruud Philipsen.
Denneweg/hoek Hooistraat 2, tel. 070-3646154.
Miele-Keuken-Centrum "Leiden".
Korevaarstraat 11tel. 071 -149859.
JAKARTA De Bis
schoppelijke Conferentie
van Indonesië heeft giste
ren verklaard dat de In
donesische troepen tijdens
het bloedbad op Oost-Ti-
mor op 12 november meer
dan 100 anti-Indonesische
demonstranten hebben
doodgeschoten. De kerk
baseert zich op verklarin
gen van ooggetuigen.
De telling staat in schril con
trast met die van de Indonesi
sche strijdkrachten, die vol
houden dat er 19 slachtoffers
waren gevallen. In een rap
port van de Bisschoppelijke
Conferentie wordt beschreven
hoe ooggetuigen hadden ge
zien dat soldaten dode licha
men in minstens drie vracht
wagens gooiden.
In de Portugese hoofdstad Lis
sabon verklaarde woordvoer
der Jose Ramos Horta van de
Oosttimorese verzetsbeweging
Fretilin dat het Indonesische
leger de onderdrukking tegen
verdachte aanhangers van de
onafhankelijkheid voor Oost-
Timor gewoon doorzet. Sinds
12 november zijn volgens Hor
ta tientallen mensen ver
moord, mishandeld of gearres
teerd.
De secretaris-generaal van de
VN, Javier Perez de Cuellar,
zei gisteren dat de VN met In
donesië besprekingen voeren
over het sturen van een team
dat de meldingen van overtre
dingen van de mensenrechten
op Oost-Timor moet gaan on
derzoeken.
QC1008 - Voorzichtig kruist de jonk in Zuidelijke richting en ten
Noorden van de Philippijnen loopt een Amerikaans linieschip met
stoomvermogen het scheepje achterop. Li-Twan probeert het
oorlogsschip te praaien, maar de Amerikaan schijnt de seinvlag
gen niet te begrijpen, want het schip vaart door. Kees Touw voelt
zich allesbehalve gerust, want natuurlijk ligt de „Zephir" op de
loer en dat schip is veel vlugger dan de logge jonk. „Kunnen we
niet een haven binnenlopen en daar zolang blijven liggen, tot we
onder escorte van andere schepen kunnen uitzeilen?" vraagt hij
aan de dochter van Ll-Twan. Het meisje zucht; neen, dat gaat
niet, want in elke Chinese haven zouden ze de kans lopen, dat de
kostbare lading in beslag werd genomen. De jonk moét wel op
zee blijven. Een dag na de ontmoeting met het Amerikaanse
schip meldt de uitkijk dat de „Zephir" in 't zicht komt.
Kwaliteit Scheldewater gaat weer achteruit
BRUSSEL De verbetering van de waterkwaliteit van de
Schelde, die in de periode tussen 1987 en 1990 werd geconsta
teerd, zet zich niet door. Op sommige plaatsen is zelfs sprake
van een achteruitgang, zo blijkt uit een Belgisch wetenschappe
lijk rapport dat gisteren werd gepubliceerd. Volgens de onder
zoekers wordt de Schelde nog steeds gebruikt als afvoerpijp voor
industrieel afval.
De pogingen om via milieuwetten of -plannen de problemen on
der controle te krijgen, hebben niet veel uitgehaald, aldus de on
derzoekers. Het rapport is opgesteld in opdracht van de Inter
parlementaire Benelux-raad, waarin parlementariërs uit België,
Nederland en Luxemburg zitten. Het schoonmaken en beheren
van de Schelde is een van de doelstellingen van de zogenoemde
Waterverdragen waarover Nederland en België al jaren onder
handelen.
ELKE DONDERDAG DE
B11LAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
Erkenning
Kroatë en
Slovenië
verdeelt EG
BONN Terwijl Duitsland
afstevent op een snelle erken
ning van de naar onafhanke
lijkheid strevende Joegoslavi
sche republieken, heeft de
Franse president Francois Mit
terrand gisteren gewaar
schuwd tegen solo-acties.
„Frankrijk gelooft dat dit een
beslissing zou moeten zijn van
de EG als geheel en niet door
afzonderlijke landen. Wij heb
ben er geen belang bij om Eu
ropa te zien versplinteren in
duizend stukjes", aldus Mitter
rand;
De uitspraken van de Franse
president onderstrepen de ver-
deelheid binnen de Europese
Gemeenschap over de aanpak
van de Joegoslavische burger
oorlog. Premier Lubbers heeft
in een interview met de Duitse
krant Die Welt, die vandaag is
verschenen, gezegd dat het
„niet uitgesloten" is dat Slove
nië en Kroatië „nog dit jaar
worden erkend". Lubbers zegt
dat de door Italië en Duitsland
aangekondigde erkenning van
de beide Joegoslavische deel-
repbulieken een zekere druk
op de overige EG-landen uit
gaat en dat de balans nog voor
het eind van het jaar opge
maakt moet worden.
De presidenten van de naar
onafhankelijkheid strevende
republieken Kroatië en Slove
nië zullen volgende week af
zonderlijk een bezoek aan de
Duitse hoofdstad Bonn bren
gen om de onafhankelijkheid
te bespreken.
In Kroatië zijn honderddui
zenden stuks vee en pluimvee
slachtoffer geworden van de
burgeroorlog, zo blijkt uit ge
gevens die een team van de
Wereld Dierenbescherming
(WSPA) heeft vergaard.
Neuzen
Inwoners van
het Zwitserse
plaatsje St.
Gallen heb
ben reusach
tige neuzen
aan de gevel
gehangen, uit
protest tegen
het toene
mende tran-
sitverkeer,
dat luchtver
vuiling en
stank met
zich mee
brengt.
FOTO:EPA
