bONwiKi:
'oorlichting
ver aids aan
otere groep
ouwen
BINNENLAND
Asiel voor
het damhert
Lessen van eerste kabinet onder Drees
li
CcidócSouoant
iQounant
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1991
nzen negeren boot
idam-Amsterdam
ren wa
>vjetun
tnkelij
ine? Te
;n er 5
jven;
te zuil
I de
iterse
landC
toordei
soms
aande
iven h<
jzende
Het
soeve
Boris
ITAD Dagelijks omzeilen slechts
forenzen per boot de file voor de
nnel op de weg Zaandam-Amsterdam,
ezoekers trekt de onlangs ingestelde
binding tussen de twee plaatsen niet.
uden er zo'n 90 moeten zijn. „We
constateren dat de proef teleurstel-
irloopt", zei wethouder van Zaanstad
■selenberg-Koomen gistermiddag. De
art sinds 6 mei dit jaar. Het voor een
ilande experiment is een initiatief van
leentebestuur van Zaanstad, in samen-
g met rederij Naco (dochteronderne-
an de Noord-Zuid-Hollandse Vervoer
iappij). De Hogeschool voor Economi-
idies is ingeschakeld om te onderzoe-
meer forenzen op de boot te krijgen.
Speelgoedbranche
zet 1 miljard om
ASSEN Volgens de speelgoedproducenten wordt
dit jaar de magische omzetgrens van één miljard
gulden overschreden. Nederland is vergeleken met
andere westerse landen nog zuinig bij de aanschaf
van speelgoed. Nederlandse huishoudens met kin
deren besteden jaarlijks 387 gulden aan speelgoed.
Alleen Belgische ouders spenderen minder. In het
vroegere West-Duitsland kochten ouders jaarlijks
voor 540 gulden voor hun kinderen. De laatste drie
maanden van het jaar zijn traditioneel de drukste
voor de speelgoedbranche. Volgens de Groningse
ortho-pedagoog Roel de Groot is speelgoed „meer
een zaak van de industrie geworden dan van peda
gogen. De verkoopcijfers tellen en de vraag of het
speelgoed ook een hulpmiddel bij de opvoeding is,
speelt geen enkele rol bij de fabrikanten".
Vrees voor verbod
winkelen op zondag
DEN HAAG De Raad voor het Filiaal- en Groot
winkelbedrijf (Raad FGB) vreest dat de EG verrui
ming van de mogelijkheden om winkels op zondag
open te houden gaat verbieden. De Tweede Kamer
stemde in met de nieuwe winkelsluitingswet, nadat
de werkgevers met de vakbonden een akkoord slo
ten om opening op zondag mogelijk te maken. De
ministers van sociale zaken van de EG bespreken
dinsdag echter een richtlijn over arbeidstijden. De
Raad FGB vreest dat artikel 5 van die richtlijn door
de meeste ministers zodanig wordt uitgelegd dat de
nieuwe winkelsluitingswet een dode letter wordt. De
nieuwe wet biedt winkeliers de mogelijkheid om
voortaan acht zondagen per jaar open te blijven. In
toeristische- en grensgebieden worden de mogelijk
heden verder verruimd.
Verlaging alleen bij
doorgaan plan-Simons
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG De door Simons voorge
stelde verlagingen kunnen alleen door
gaan als volgens plan op 1 januari 1992
de medicijnen, revalidatie, audiologische
hulp en het erfelijkheidsonderzoek wor
den overgeheveld naar de Algemene
Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Daarmee is namelijk 15,5 procent ge
moeid van de ziektekosten van particu
lier verzekerden. Eerder deze week
heeft de organisatie van particuliere
verzekeraars, het KLOZ, meegedeeld
dat de premies voor de „gewone" polis
sen niet met 15,5 procent omlaag kun
nen. Volgens het KLOZ stijgen de kos
ten dit jaar namelijk met 10 procent.
;n mei
•olitiek
t het
it een
s te
i^ashii
jkheic
e 0ekl CHT In aanvulling
inë We algemene voorlichting
or een er een speciaal project
Dor eei voor een brede groep
e Oekifen Omdat gynaecologi-
klachten niet altijd in
nd worden gebracht met
iV-infectie, moet de des-
iheid van artsen worden
erd.
aanbevelingen staan in
dvies 'Vrouwen en aids'
>natha|je Nationale Commissie
ïestrijding (NCAB) giste-
heeft aangeboden aan
n iecretaris Simons van
jezondheid.
s duid dvies kwam twee i
Wereld Aids Dag. Een
»eleden kwam tijdens
lag veel kritiek op het
lat beleidsmakers en
erleners te weinig aan
hebben voor de speciale
•men van vrouwen. Zo
1 Ie infectie bij vrouwen
teken pas heel laat worden ont-
n ziel omdat artsen bij 'simpe-
kelijk ecties aan de geslachtsor-
niet bedacht zijn op de
ijkheid van aids of HIV.
ns vroeg de NCAB daar-
n advies uit te brengen,
caansfe samenstelling is ook het
>r de Vrouwen en Aids be-
Mé
De NCAB verwacht dat eind
dit jaar de grens van 2000 aid-
spatiënten sinds het begin van
de epidemie wordt overschre
den. Sinds 1982 werden 1857
gevallen bekend. Eind 1989
waren 541 personen aan de ge
volgen van aids overleden.
De politieke, religieuze en in
tellectuele leiders van de we
reld moeten de uitdaging aan
nemen waarvoor zij door de
ziekte aids zijn gesteld. Zij mo
gen niet nog meer tijd verlie
zen voor de bestrijding van de
ongeneeslijke ziekte.
Deze dringende oproep heeft
de leider van de Wereldge
zondheidsorganisatie (WHO),
de Japanner Hiroshi Nakaji-
ma, gisteren gedaan ter gele
genheid van de Wereld-Aids
Dag. „Zelfingenomenheid ver
oorzaakt doden", aldus Nakaji-
ma. Volgens hem kan geen en
kel land hopen van de epide
mie verschoond te blijven. Het
gevaar van aids mag niet wor
den ontkend, betoogde Nakaji-
ma, die vooraanstaande per
soonlijkheden vroeg hun te
rughoudendheid op te geven
en openlijk te spreken over
„aids, seksualiteit en liefde".
Pagina 33: Armoede ver
spreidt aids als olievlek
Onopvallend
Onopvallend draaien de twee vrachtauto's die licht radioactief afval van Petten naar Borssele vervoeren, bij Badhoevedorp de snel
weg A4 op. Ze brachten gisteren 95 van de 15.000 te vervoeren vaten naar Borssele. De bewonersgroep Borssele is gisteren begon
nen met de actie 'Zeeuwen tegen de Covra'. De groep wil een juridische procedure starten tegen de opslag van het afval in Zeeland.
FOTO: ANP
door BERT JANSMA
In 2020 telt Nederland tóch zeventien miljoen
inwoners, lees ik vandaag. Een grotere
bevolkingsaanwas dan eerder werd voorzien.
Mede debet daaraan is het aantal jaarlijkse
immigranten, 125.000 dit jaar, een record. Zelfs de
meest ruimdenkende geest krijgt het benauwd bij
zo'n bericht.
Arm Nederland. We zitten met een dilemma. Wat
zouden we graag het asielcentrum van Europa
zijn. Wat zouden we graag, rinkelend met de
buidel, zeggen: Kom maar op, hier mag je leven.
Maar de buidel wil niet zo hard meer rinkelen en
ruimte hebben we straks ook niet meer. Waar
laten we al die mensen? En waarom staan ze
verdorie allemaal bij ons op de stoep? Er is toch
wel een ander leuk land in Europa? Zo goed zijn
we toch niet? Of wel? En toch staan ze er, de
Joodse Russen die het niet zagen zitten in Israel.
De Haagse advocaat Jan Hofdijk is bezig om ze in
Suriname onder te brengen. Ha, een alternatief.
En dan weer die Vietnamezen uit
Tsjechoslo wakije. Ze roepen dat ze niet terug
kunnen naar Vietnam, omdat ze daar vandaan
gevlucht zijn en dat is strafbaar. Maar mijn
bronnen zeggen dat zij als contractarbeiders
officieel in Tsjechoslowakije werkten. Dat dat
land ze al eerder kwijt wilde, maar dat de
Vietnamese regering de Tsjechoslowaken aan dat
arbeidscontract hield. Verdienen zij asiel? Ik
denk aan die zeventien miljoen. Het wordt
dringen in Nederland. En ik herinner me de
regels van de dichter J.C.Bloem: „Wat is natuur
nog in dit land? Een stukje bos ter grootte van
een krant". Op deze manier zie ik zelfs de laatste
snipper krant bevolkt worden.
Ik vlucht in een verhaal uit het Algemeen
Dagblad over de staatssecretaris van
Natuurbeheer, de heer Gabor, die het damhert
van de 'wildlijst' wil halen. Het damhert is geen
echte Nederlandse diersoort, zegt hij. Het hoeft
dus niet beschermd te worden, er is geen plaats
meer voor. Het mag weg. Kortom, heren jagers,
schiet toe. Nee, zegt 'Het Edelhert', het orgaan
van de vereniging Het Veluws Hert, ons damhert
is géén 'exoot'. Het zwierf hier al in de oertijd
rond, want er zijn geweien uit die dagen
gevonden. Het is een aantal eeuwen weggeweest,
maar het kwam in de zestiende eeuw weer bij ons
binnen: Natuurbeheer Doet Het Damhert
Onrecht Aan. Daar begrijp ik dan ook niets meer
van. We hebben moeflons op de Veluwe
ingevoerd, op de heuvels van de Postbank zag ik
Schotse of Poolse paardjes grazen, maar het toch
al schaarse damhert moet geweerd worden?
Ik ben bang dat het met het damhert de kant van
de buitenlanders op gaat. Het zal asiel moeten
aanvragen. Maar waar?
aarde vlucht
,"|)r operatie
n te
ïl e
;ide
sche
Min
lat de
lang; JEMDA Een 86-jarige
is gistermorgen in alle
te spoorloos verdwenen
:t tehuis De Randstede in
imda. Hij zou een kleine
itie in het St. Lucaszie-
in Winschoten onder-
Volgens de politie zag de
daar zó tegenop, dat hij
Jenen nam. De man
;te' naar Winschoten
hij aanklopte bij een
n. De pensionhouder
echter onraad, toen de
:ijn naam niet wilde i
Het personeel van De
stede moest eraan te pas
n om de man te overre-
laar zijn eigen onderko
terug te keren.
arresteerde
Rtjugsdealer
erleden
LDOORN Een drugs-
tant van de politie in
doorn is gistermiddag in
ziekenhuis overleden. De
rige Duitser R.W., afkom-
Jijkhuia uil Münster, was vorige
t zaterdag gearresteerd,
controle dinsdagmorgen
de man ernstig ziek. Er
een dokter bijgehaald,
na is de man meteen naar
ziekenhuis gebracht. De
;er meldde zich zaterdag
e Apeldoornse politie om-
lij dacht dat hij werd ach-
d. Hij had zakjes met
waaronder cocaïne en
weggegooid in het
dijrum. De man had zelf
gebruikt en was niet
bij zinnen. Hij had de
er in z'n kop, aldus een
iie-woordvoerder. Na zijn
(Romeljtiatie en een consultatie
een GG&GD-arts werd de
ingesloten. De arts
tef methadon voor en oor-
e aanvankelijk dat de
kon worden vastgehou-
3f), H
Commissaris
van de Konin
gin Jan Ter
louw leeft zich
uit als veiling
meester. On
der zijn leiding
werden giste
ren in het pro
vinciehuis van
Gelderland
tien tekenin
gen geveild
van kinderen
uit Wit-Rus-
land. Ze wer
den gemaakt
naar aanlei
ding van de
kernramp in
Tsjernobyl. De
veiling leverde
49.750 gulden
op. De op
brengst gaat
naar een medi
sche behande
ling van kinde
ren die zijn ge
troffen door de
ramp.
FOTO: ANP
Onderzoek naar snipperdagen scholieren
DEN HAAG Het kabi
net gaat de mogelijkheid
onderzoeken studenten en
leerlingen zogenaamde
snipperdagen te geven.
Staatssecretaris Wallage
van onderwijs zal de
Tweede Kamer een voor
stel doen voor een twee
jarig experiment. Het ka
binet heeft hiermee het
advies van de Commissie
Vakantiespreiding onder
leiding van mr. W. Aan-
tjes overgenomen.
Wallage zal nu ook de begin-
en einddata van de zomerva
kantie vaststellen. Tussen de
eerste en laatste vakantiedag
voor scholieren in het hele
land zal niet meer dan negen
weken verschil zitten. Hij zal
daarbij de drie regio's waarin
Nederland is verdeeld hand
haven.
De schoolbesturen en onder-
wijskoepelorganisaties mogen
de andere vakanties, zoals
voorjaars- en herfstvakanties
zelf vaststellen binnen de mar
ge van twee weken. Overigens
geldt de nieuwe regeling voor
de zomervakantie niet voor
het landbouwonderwijs.
De stageperioden zijn namelijk
seizoengebonden, zodat van
onderlinge verschillen per re
gio geen sprake kan zijn.
De mogelijkheden voor lera
ren die een tijdje in het bui
tenland willen werken of sta-
ge-lopen worden vergroot. Het
kabinet heeft besloten de ko
mende vier jaar hiervoor circa
dertig miljoen gulden extra uit
te trekken. De bedoeling is dat
zowel leraren als scholen daar
door beter in staat zijn leerlin
gen voor te bereiden op de Eu
ropese eenwording. Ook scho
len die hun leerlingen enige
tijd in het buitenland willen
laten leren of samenwerkings
verbanden aangaan met bui
tenlandse scholen kunnen re
kenen op financiële steun.
DEN HAAG Op Prinsjes
dag 1949 presenteerde minister
van financiën Piet Lieftinck
een rijksbegroting voor 1950,
die hem allerminst gelukkig
stemde. Op de geraamde uitga
ven van ruim vier miljard gul
den kwam hij 781 miljoen gul
den te kort. De staat moest dus
geld bijlenen en dat vindt nu
eenmaal geen enkele schat
kistbewaarder leuk. Een jaar
later had Lieftinck echter vol
op reden tot lachen, want wat
bleek? Hij had bijna 1,2 mil
jard méér aan inkomsten bin
nengekregen dan hij had becij
ferd. Wat een meevaller! Zo
hield hij op z'n begroting ruim
f 400 miljoen over!
De huidige minister van fi
nanciën Wim Kok zal bij het
lezen van dit verhaal onge
twijfeld z'n vingers aflikken.
Als we de meevaller van Lief
tinck omrekenen naar de situ
atie van nu, zou dat betekenen
dat Kok op z'n begroting van
ruim 250 miljard maar liefst
zeventig miljard extra aan
belastingen, premies en andere
inkomsten op zou strijken. Een
onvoorstelbaar groot bedrag,
in één klap een ein
de kan worden gemaakt aan
alle financiële problemen
waarmee het kabinet te kam
pen heeft.
De lotgevallen van Lieftinck
staan opgetekend in het giste
ren verschenen boek over het
eerste kabinet-Drees, dat van
1948 tot 1951 regeerde. Het
boek is een uitgave van het
Centrum voor Parlementaire
Geschiedenis te Nijmegen, dat
onder leiding staat van de po
liticoloog prof. dr. P.F. Maas.
Impuls
Het eerste kabinet-Drees,
doorgaans aangeduid als het
kabinet-Drees/Van Schaik,
was in vele opzichten een uit
zonderlijke regeringsploeg.
Minister Ritzen van onderwijs,
die gisteren in Den Haag het
eerste exemplaar van het Doek
in ontvangst nam, somde een
aantal van die bijzondere ken
merken nog eens op: „Het was
een kabinet, waarin naast le
den van PvdA, KVP en CHU
óók een VVD'er deelnam (mi
nister van buitenlandse zaken
Stikker), het was het eerste
kabinet met staatssecretaris
sen, het was een kabinet dat
een sterke impuls gaf aan de
naoorlogse wederopbouw van
Nederland en tevens het fun
dament legde voor de verzor
gingsstaat, onder meer door
invoering van de werkloos
heidswet, en bovendien was
dit het kabinet dat de soeve
reiniteitsoverdracht van Indo
nesië regelde. Samenvattend
kan men nu concluderen dat
we te maken hadden met re
geerders die grote daadkracht
vertoonden in buitengewoon
moeilijke tijden".
Volgens Ritzen zijn uit de we
derwaardigheden van het ka
binet-Drees/Van Schaik nog
altijd lessen te trekken die van
praktisch nut kunnen zijn in
het heden. PvdA-fractieleider
Wöltgens, die eveneens een
toespraakje hield, waagde dit
echter te betwijfelen. „Ik houd
ontzettend van parlementaire
geschiedenis, ik smul er zelfs
van, maar over het nut ervan
heb ik m'n twijfels. We zijn
immers geneigd uit de geschie
denis juist telkens weer de
verkeerde lessen te trekken.
Neem nu het jaar 1975, toen
een kabinet, eveneens met een
PvdA-premier, de onafhanke
lijkheid van Suriname wilde
regelen. Er werd toen reke
ning gehouden met de erva
ringen die rond Indonesië wa
ren opgedaan, maar deson
danks ging het nog fout. En nu
wordt er zelfs weer gedacht
aan een gemenebest-construc
tie tussen Nederland en Suri-
Een minder serieus voorbeeld
had Wöltgens ook bij de hand.
„We weten allemaal dat het
veertig jaar geleden absoluut
niet boterde tussen de politie
ke leider van de PvdA, Drees,
en de fractievoorzitter van de
PvdA in de Tweede Kamer.
Van der Goes van Naters. Mo
menteel is dat wel anders: de
heer Kok en ik kunnen uitste
kend met elkaar overweg.
Maar velen zeggen nu: 'dat is
de dood in de pot'. Ach, het is
ook nooit goed".
De geschiedschrijving over het
het kabinet-Drees/Van Schaik
is overigens nog niet ten einde.
In het gisteren verschenen
boek (band A) komt bijvoor
beeld de Indonesische kwestie
nog niet voor. Deze wordt in
een volgend deel behandeld.
Band A bevat echter voor de
politieke fijnproevers al heel
wat lekkers: een gedetailleer
de beschrijving van de verkie
zingsstrijd in 1948 en de daar
opvolgende kabinetsformatie
(de eerste waarin Juliana een
rol speelde; Drees is mede op
haar aandringen premier ge
worden) en een zeer uitvoeri
ge analyse van de financiële,
economische, sociale en agrari
sche politiek van het kabinet.
SPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
Snel besluit
over werktijd
arts-assistent
UTRECHT Het kabinet zal
zeer binnenkort een besluit
nemen over de invoering van
kortere werktijden voor assis
tent-geneeskundigen en ver
loskundigen. Dat wordt ook
hoog tijd, want de excessieve
werktijden van arts-assisten
ten zijn niet meer van deze
tijd. Dat zei directeur-generaal
van de arbeid drs. E. Mulock
Houwer van het ministerie
van sociale zaken gisteren op
een symposium over de lange
werktijden. De assistenten
vechten al jaren tegen de hoge
werkdruk. Werkweken van
zeventig uur zijn meer regel
dan uitzondering en vaak ook
werkt de assistent 36 uur ach
ter elkaar. In het kabinets
voorstel staat dat de assistent
niet langer dan negen uur per
dag en gemiddeld 48 uur per
week mag werken. Mulock
Houwer zei die lange werktij
den niet verantwoord te vin
den. Er ontstaan risico's voor
de patiënt maar bovendien
waren er dit vooijaar nog 812
artsen werkloos.
Geef de Leidse Courant cadeau
Een prima idee voor een Sinterklaascadeau voor
uw man of vrouw, opa of oma, voor zoon of
dochter. Kortom, voor iedereen die graag op de
hoogte wil blijven van het belangrijkste nieuws:
geef ze een geschenkabonnement op de
Leidse Courant.
Het abonnement loopt van 6 december 1991 t/m
donderdag 16 januari 1992 en kost slechts 20,-.
Op pakjesavond zelf staat u niet met lege handen,
want u ontvangt van ons een fraaie cadeaucheque
die u de gelukkige kunt overhandigen.
Als u nu de bon invult en vóór 1 december aan ons
toestuurt, zorgen wij ervoor dat u de cheque tijdig
in huis hebt en de krant vanaf 6 december op het
aangegeven adres wordt bezorgd.
Met betalen verzoeken wij u te wachten tot u van
ons een acceptgiro ontvangt.
BON VOOR GESCHENKABONNEMENT
Het geschenkabonnement op de Leidse Courant is bestemd voor.
Naam:Voori.:
Straat:
Postcode:Plaats:
Telefoon:(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant van 6 december 1991 t/m 16 |anuarl 1992
Stuur de cadeaucheque en te zijner tijd ook de acceptgiro naar.
Naam:Voor!.:
Stuur deze bon in een open envelop, postzegel niet nodig, aan:
Leidse Courant, antwoordnummer 998, 2501 VC Den Haag. I
■■i!ii.U'miai,i'i,uau'minJ
