Rapporteur synode
benadrukt samenwerking
christelijke kerken
„Voedselhulp Sovjetunie ook westers eigenbelang"
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Los van de waan van de dag
CcicUcSomatit
VRIJDAG 29 NOVEMBER 199!
„Gereformeerde jodenzending
nu via de achterdeur"
DEN HAAG De gereformeerde synode heeft de
jodenzending via de voordeur geschrapt om haar aan
de achterdeur voort te zetten. Zo reageert het Nieuw
Israëlitisch Weekblad op het synodebesluit over jo
denzending. Hoewel jodenzending uit de kerkorde
werd geschrapt, zegt de synode in een uitvoeringsbe
paling, een aanwijzing voor de uitvoering van de
kerkorde, dat in de ontmoeting met joden christenen
de ruimte hebben „om in woord en daad getuige te
zijn van hun geloof in Jezus Christus als de levende
Heer". Het is op zich verheugend dat ook in de ker
korde tot uitdrukking komt dat christenen steeds va
ker joden als gelijkwaardig beschouwen. Een stap in
de goede richting, aldus het NIW. Het einddoel zou
in zijn geheel zijn bereikt als de uitvoeringsbepaling
zou worden geschrapt en als de gelijkwaardigheid
van de joden niet alleen naar de letter maar ook
naar de geest zou worden gehonoreerd binnen de
Gereformeerde Kerken, meent het NIW.
Berusting is een
dagelijkse zelfmoord.
Honoré de Balzac
Duitse predikanten naar Nederland
WOERDEN Twee Duitse predikanten zullen vanaf vol
gend jaar in Lutherse Gemeenten in Nederland werken. Me
vrouw M.J.A. Schulz (30) en J.L. Christensen zijn afkomstig
uit de Nordelbische Kirche, die een predikantenoverschat
heeft.
Schulz komt vanaf maart te staan in Eindhoven, 's Hertogen
bosch en Leusden werken en Christensen in Groningen. De
regionale Lutherse Kerk in het noorden van Duitsland, die
ook Oosteuropese lutheranen helpt, maakt de benoeming van
beide predikanten ook financieel mogelijk.
Sinds vorig jaar mei werkt de Nederlandse predikant Philip
Stoepker in een Lutherse Gemeente in het oosten van Duits
land. Tot het einde van de DDR betaalde de ELK in Neder
land zijn traktement dat vervolgens in (goedkope) Oostmar
ken werd uitbetaald.
Stoepker wilde het functioneren van de kerk in een commu
nistisch geregeerde staat van nabij bestuderen. Na het ineen
storten van het 'reëel bestaande socialisme' heeft hij zich
meer op de invloed van de secularisatie en de pastorale zorg
voor oud-Stasi-medewerkers gericht.
Inzameling voor
beveiling Cheider
AMSTERDAM De Stichting Vrienden van
het Cheider komt met een extra actie voor
het Cheider, de orthodox-joodse school in
Amsterdam. De stichting wil tenminste
100.000 gulden voor de beveiliging van de
nieuwe school inzamelen. Het gebouw van
het Cheider is te klein voor het groeiend aan
tal leerlingen, waardoor uitbreiding nodig is.
Een deel van de kosten is voor rekening van
de ouders. Het andere deel probeert het Chei
der via een eigen inzamelingsactie bij elkaar
te krijgen. De Stichting Vrienden van het
Cheider werft al enkele jaren fondsen ten be
hoeve van de beveiliging van de joodse kin
deren. Jaarlijks is geld nodig voor het onder
houd van het hek en de permantente bewa
king die helaas nodig is gebleken. De stich
ting vindt dat de Nederlandse christenen
deze kosten moeten betalen.
VATICAANSTAD De
herevangelisatie van Eu
ropa kan alleen maar sla
gen als deze in samenwer
king met alle christelijke
kerken geschiedt. Dit zei
de rapporteur, kardinaal
Camillo Ruini, gisteren op
de eerste dag van de bis
schoppensynode over Eu
ropa. Dankzij het ineen
storten van het commu
nisme en de val van de
Muur kunnen de bis
schoppen uit Oost- en
West-Europa voor het
eerst in vijftig jaar vrije
lijk met elkaar vergade
ren. In de preek die de
paus hield vermeed deze
over de conflicten te pra
ten die Europa nu teiste
ren.
In de openingsrede van kardi
naal Ruini, vicaris-generaal
•van de paus in Rome en voor
zitter van de Italiaanse bis
schoppenconferentie, werd on
derstreept dat de recente span
ningen tussen kerken het
dringend noodzakelijk maken
de oecumenische dialoog te
ontdoen van historische voor
oordelen en politieke voor
waarden.
Overigens kondigde paus Jo
hannes Paulus II vorig jaar de
synode aan zonder de andere
kerken te raadplegen. Wel ne
men er elf gedelegeerden van
orthodoxe en protestantse ker
ken aan de beraadslagingen
deel.
Ook de dialoog met de wereld
godsdiensten is van groot be
lang voor de opbouw van een
nieuw Europa. De RK Kerk
moet vooral de dialoog aan
gaan met „onze oudere broe
ders", de joden, die met hun
geloof en cultuur de cultuur
mede hebben bepaald. De tra
gedie van de jodenvervolging
tijdens de Tweede Wereldoor
log heeft duidelijk gemaakt tot
welke perversiteit Europa in
staat is. Verder pleitte Ruini
voor de dialoog met de islam,
waarbij beide zijden de gods
dienstvrijheid respecteren.
In een verwijzing naar de val
van de communistische regi
mes zei Ruini dat het christe
lijk geloof de beste garantie
voor de vrijheid van een volk
is. Als positieve ontwikkelin
gen in het Westen noemcje
Ruini de waarde van de ethiek
voor het openbare leven en de
nieuwe vitaliteit van verschei
dene godsdienstige gemeen
schappen. De gebeurtenissen
in Europa maken volgens hem
duidelijk hoeveel het conti
nent aan het christendom ver
schuldigd is.
Ruini waarschuwde de Derde
Wereld niet te vergeten. Om
de belangen van de armsten in
de wereld te dienen, moeten
de Europese landen het inter
nationale economische en mo
netaire systeem hervormen,
het schuldenvraagstuk oplos
sen en de wapenhandel af
schaffen. Verder moet er een
oplossing komen voor het
reusachtige probleem van de
migratie.
NIJMEGEN Aan de voor
malige Sovjetunie moet „aan
stonds en op grote schaal"
voedselhulp worden verstrekt,
zowel op humanitaire gronden
als om redenen van eigenbe
lang. Dit betoogde dr. Jan van
Putten, oud-hoogleraar aan de
Vrije Universiteit van Amster
dam, gisteren tijdens het
Schichting College in Nijme
gen.
Hij werd bijgevallen door zijn
co-referent, de heer H.J. Neu-
man, oud-directeur van het
Instituut Clingedael in Den
Haag. Hij is eveneens van me
ning dat het Westen de hulp
niet alleen om humanitaire re
denen moet geven, maar ook
op politieke gronden en uit
welbegrepen eigenbelang.
Van Putten stelde dat „als wij,
door onze overvloed te delen,
kunnen voorkomen dat met
name Rusland afglijdt naar
een nationalistische en imperi
alistische dictatuur, wij niet
aleen mensen redden, maar
mogelijk ook idealen: respect
voor mensenrechten, democra
tie, vrijheid en dat tere kas
plantje dat voortdurend in zijn
bestaan wordt bedreigd, de in
ternationale rechtsorde".
Neuman refereerde aan de re
cente uitspraak van de Ameri
kaanse ambassadeur in Mos
kou, Robert S. Strauss, dat hij
nu liever een paar miljard dol
lars riskeert in de vorm
van onmiddellijk noodhulp
dan zich later geplaatst te zien
tegenover een verzameling
fascistische dictaturen.
Tijdens de discussie na afloop
van het college bleef een dui
delijk antwoord uit op de
vraag hoe hulp moet worden
verleend. Van Putten: „In elk
geval niet via regeringen,
maar via particuliere lijnen".
En hij verhaalde over de hulp
die ten tijde van de aardbe
ving in Armenië terecht
kwam in het zwarte circuit.
Neuman herinnerde evenwel
aan de actie vorige jaar van de
Amsterdamse koopman Van
Eeghen en Vara's Marcel van
Het Schichting College had als
onderwerp de veranderingen
in de Sovjetunie. Van Putten
bekende dat de verhoudingen
in de voormalige Sovjetunie zo
gecompliceerd en in menig op
zicht zo paradoxaal zijn, en in
zo sterke mate worden geken
merkt door onzekerheid en
angst, dat een historische of
geografische vergelijking ui
termate hachelijk is.
Neuman haalde in dit verband
onder meer een herinnering
op aan de man naar wie het
jaarlijks door het Katholiek
Instituut voor Massamedia ge
organiseerde college is ver
noemd, de historicus Schlich-
ting, ooit hoofdredacteur van
het voormalige dagblad De
Tijd. Na algemene verkiezin-
ten in ons land schreef
chichting een commentaar.
Wanneer hij daarmee klaar
was, placht hij achterover te
leunen en te zeggen: „Eigen
lijk kun je er geen donder van
zeggen".
Humanisten
worstelen met
alternatief
kerstfeest
UTRECHT Het Humanis
tisch Verbond worstelt met de
viering van een alternatief
kerstfeest. Het streven landelij
ke eendracht in de viering te
brengen, is dit jaar mislukt om
dat de brochure met suggesties
pas na Kerst uitkomt. Dit heeft
het Humanistisch Verbond des
gevraagd gezegd.
Het Midwinterfeest werd in
voorgaande jaren door de ver
schillende afdelingen apart ge
vierd. Noch de datum, vorm of
naam van de viering was het
zelfde. Het Verbond organi
seerde daarom kortgeleden een
bijeenkomst waar afgevaardig
den van de afdelingen zich bo
gen over de vraag hoe je als
humanist, plaatselijke afdeling
of in een humanistisch huis dit
'kerstfeest' kunt vieren.
„De laatste jaren bleek dat er
onder de humanisten vraag
naar meer verbondenheid rond
kersttijd was", zegt D. Metse
laar van het landelijk Huma
nistisch Centrum in Utrecht.
Het feest wordt niet Lichtfeest
genoemd zoals de Belgische hu
manisten doen, maar Midwin
terfeest naar het Duitse 'Sonne-
wendefest'. De datum van het
feest ligt nog niet vast, maar de
voorkeur gaat uit naar een dag
voor Kerstmis.
Op zo'n viering zouden de the
ma's verbondenheid, de terug
keer van het licht en de vre-
desgedachte aan de orde kun
nen komen. „De verbonden
heid zou je concreet kunnen
maken door de vierders een
spel met elkaar te laten doen
en samen te laten zingen. Dit is
voor humanisten nieuw, want
zij willen eigenlijk alleen maar
praten en verder geen gezeur",
zegt Metselaar.
De thema's verbondenheid, te
rugkeer van het licht en de
vredesgedachte worden al ge
bruikt tijdens de plaatselijke
vieringen. Zo wordt de terug
keer van het licht gevierd door
de afdeling Alkmaar in het hu
manistisch bejaardentehuis al
daar. In Den Haag kunnen de
humanisten zich verheugen op
een Midwintermaaltijd be
staande uit stamppot en een
portie gedichten. Een paar da
gen voor de kerstviering is er
de 'Zondagochtendinloop',
waarbij een lerares Nederlands
verhalen voorleest.
Verwoeste kerk in Vukovar
Een orthodoxe priester loopt door een verwoeste kerk in Vuko
var. De kerk werd verwoest tijdens het drie maanden durende
beleg van dit Kroatische grensstadje door federale en Servische
troepen. Zeker tweeduizend mensen kwamen daarbij om het le
ven. FOTO: AP
NIW bekritiseert houding Shamir
AMSTERDAM Het Nieuw Israelietisch Weekblad (NIW) be
kritiseert de starre houding van de Israëlische premier Jitschak
Shamir 'tijdens vredesbesprekingen. Shamir is zo van zijn eigen
gelijk overtuigd dat hij weigert naar andere meningen te luiste
ren. „Wellicht luistert hij wel, maar aan zijn mening verandert
niets," aldus het NIW. Shamir wordt het gebrek aan creativiteit
en inventiteit inzake de bezette gebieden verweten. Al zeven ja
ren verkondigt- hij dag in, dag uit het zelfde standpunt. „Het
voortdurend naar. voren brengen van dit niet willen en dat niet
willen, maakt de indruk van een zeurend kind." Hierdoor is hij
in het buitenland ongeloofwaardig geworden en wordt er tijdens
de vredesbesprekingen geen rekening meer met zijn eisen en
wensen gehouden.
Gebedsdienst Joegoslavië Op zaterdag 30 november wordt
vanaf 10.00 uur in Den Haag een Woord- en Gebedsdienst ge
houden voor Joegoslavië op het Schelpenpad aan het Korte
Voorhout. Aan deze bijeenkomst nemen Nederlanders, Belgen,
Kroaten en Serviërs deel. Aansluitend aan deze dienst wordt in
de St. Jacobuskerk aan de Parkstraat een dienst gehouden. De
manifestatie is georganiseerd door de Stichting Koningin van de
Vrede uit heerlen die onder meer bedevaarten organiseert naar
Medjugorje in Joegoslavië waar maria zou zijn verschenen. In
lichtingen bij mevr. drs. E.C.F. Kunne-Snelder, Laan van
Nieuw Oosteinde 85, 2274 EB Voorburg. Te. 070 - 386 47 40.
Het is bijna elk jaar het
zelfde. Zo in de maanden
november of december
debatteert de Tweede Ka
mer drie dagen lang in
tensief over de onderwijs
begroting.
Maar het zijn dan vaak alleen
maar een paar bezuinigingen
die de publiciteit tot zich trek
ken. Terwijl er toch op de vele
vellen tekst die worden voor
gelezen door de deelnemers
aan het debat een aantal ande
re heel essentiële punten voor
komen die best nog eens onder
de aandacht mogen worden
gebracht.
Deze keer koos ik een paar za
ken uit de speech van het
CDA-kamerlid drs. G. van
Leyenhorst. Hij sprak onder
meer over de schaalvergroting
en gaf als de mening van zijn
fractie „dat de ideale school
niet per definitie een grote
school moet zijn. De CDA-
fraktie is dan ook geen voor
stander van nieuwe initiatie
ven voor schaalvergroting".
Ik ben benieuwd in hoeverre
zij erin zal slagen dit streven,
dat nu op sommige terreinen
zijn doel ver dreigt te gaan
missen, ook echt tot stilstand
te brengen. De trein dendert
maar door.
Terecht noemde Van Leyen
horst als voorbeeld wat er
gaande was en is in het HBO,
waar men de diep ingrijpende
fusies zelf heeft ervaren als
een 'cultuurshock', waarvan
men de gevolgen nog lang niet
te boven is. Terwijl intussen
de minister al weer aan de
volgende ronde bezig wil.
Daarbij is er een merkwaardig
'elkaar-opjagen-proces' in dat
HBO gaande, wat nu in het
Brabantse al geleid' heeft tot
monsterfusies en een instituut
van meer dan 30.000 studen
ten. Dat woord instituut dan
tussen aanhalingstekens want
ae delen bevinden zich be
paald niet op één plek.
Waarom wil men dit eigenlijk?
Vaak als je er berichten over
leest voegt de verslaggever er
aan toe: over de voordelen van
dit alles is men rijkelijk vaag.
Van Leyenhorst vroeg dan
ook terecht aan de minister: in
het HBO heeft men net een
aantal grote fusies achter de
rug. Deze gingen van een aan
tal vooronderstellingen uit
(onder meer dat zij verbete
ring van het onderwijs zouden
opleveren). Zou het niet goed
zijn om datgene wat er ge
beurd is eerst eens ten evalue
ren voordat men verder gaat?
Schoolwijzer
door drs. K. de Jong Ozn
Het zou later best eens kunnen
blijken, dat die vooronderstel
lingen, die destijds niet bewe
zen waren, niet klopten.
Ik kan het niet helpen het
steeds maar weer te herhalen:
ik blijf de overtuiging houden,
dat enige schaalvergroting best
goed was, maar dat wat men
nu onderneemt later zal blij
ken een grote vergissing te
zijn geweest.
Ik baseer mijn mening niet al
leen op het groot aantal be
stuurlijke ongelukken en fi
nanciële stroppen die er nu al
zijn te constateren in het HBO,
maar ook op de waarneming
dat het een merkwaardig soort
rage lijkt te zijn met een
vreemd onberedeneerd gevoel
van onontkoombaarheid, een
trein die niet meer te stoppen
is. Het lijkt er soms wel op of
men op record-jacht is: wie
wordt de grootste, wie bereikt
bijvoorbeeld het eerst de
50.000 studenten.
Gaat het echt nog om onder
wijs? En zou een moment van
rust en bezinning niet gewenst
zijn? Men denkt ook dat ie
groot moet zijn om voldoende
mee te kunnen eten uit de
staatsruif. Aan welke opvat
ting deze minister wellicht (en
ten onrechte, in feite in strijd
met de achtergronden van de
onderwijswetgeving) mee
werkt.
Laat men verder bedenken,
dat aan deze trend ook weer
eens een eind zal komen. Bij
voorbeeld als 'klein is fijn'
weer in de mode komt. Nieu
we opvattingen over het be
grip verantwoordelijkheid wij
zen al in die richting. Nog een
citaat van Van Leyenhorst:
„Tenslotte nog een vraag die
misschien curieuzer schijnt
dan zij is: kan een hogeschool
COMMENTAAR
Steen door de ruiten
>estr
HEM -
jdings
De gemeenteraad heeft iets voor op alle andere a
genwoordigingen: zijn positie staat niet ter discussie. T bij' I
meer macht voor het Europees Parlement werd bephntzom
deze week terughoudendheid gevraagd van de Eerstel: Uit
mer, werd de Tweede Kamer de oren gewassen en schi|e^en
- - schade
ge de komst van gewestelijke besturen. De verhouding j^jt
de gemeenteraad zijn daarentegen duidelijk. Er is een h weers
re verdeling van macht. Waar de burger bij de gemillei
moet aankloppen is duidelijk. De bestemmingswijziging n
een gemeenteplantsoen gaat daardoor met meer fatsoen 1 vinc*
democratische normen gepaard dan bijvoorbeeld de vas nhl
ling van nieuwe euthanasiewetgeving. Nationaal en 1
pees wordt de burger steeds meer buiten de democrati
houden.
blijve
De Europese Gemeenschap is het duidelijkste voort
daarvan. Het kabinet wil bevoegdheden overhevelen na
EG. „Maar" staatssecretaris Dankert zei dat woensiy
vond nog eens treffend in de Tweede Kamer „het gé
de Europese top in Maastricht straks niet om wat het
pees Parlement aan bevoegdheden er bij krijgt, maar oi
Nederland wil afstaan aan bevoegdheden". Hij had ook
nen zeggen: hoe de nieuwe Europese democratie er
uitziet is van minder belang dan de groeiende invloed!
Brussel. De kleine landen brengen straks alleen lege bi
in en vrezen de machtswellust van de groten, zo typ*
CDA-fractievoorzitter in de senaat Kaland deze week
tuatie. Brussel is een onherkenbaar machtscentrum in
bouw.
In Den Haag stoeien parlement en senaat eveneens m
kaar over de vraag wie het eerste en het laatste woord
democratie heeft. De senaat stelde vrijwel unaniem vas
de Tweede Kamer haar publieke plicht verzaakt. In
van de macht te controleren, slaat het parlement de
beschermend om het kabinet (de macht) heen. Maar op
moment dat de senaat dit met het volste recht hekelt,
een deel van de senaat meteen de eigen positie ter disciri
met een motie van verkapt zelfwantrouwen. Het is verge 1
baar met iemand die slecht tegen z'n verlies kan en prol
de verloren wedstrijd achteraf onreglementair te verk
Het lijkt er op dat de anonieme machtsconcentratie de
zen vertegenwoordigers meer overkomt dan dat ze ei
vloed op eisen, laat staan hebben.
M BUN
I Hi
m w
van<
olpen
'ge
lot
boo<
Op de provinciehuizen van Leeuwarden, Groningen en
sen wordt eveneens vertwijfeld gekeken naar de houdbeij
heid van de eigen invloed. Wiegel, Vonhoff en Meijer
ben openlijk aangedrongen op regiovorming. Provinciebe h'
ren zoeken elkaar op waardoor een nieuwe onherkenl^s.
bestuurslaag dreigt te ontstaan die regiobelangen (gewes
moet dienen van bronnenbad tot spoorbaanverdubbelinj l^eft
taakt.
EUROPEES, nationaal en provinciaal halen politici
schouders op en spreken van overmacht, voldongen feitei
politieke realiteit. Dat is laakbaar, omdat ze bewust
macht afstaan en voor die keuze verantwoordelijkheid
gen. Hen mag verweten worden dat ze macht en vei
woordelijkheid afstaan aan andere niet- of minder demi
tische organen. Voorbeelden bij de vleet. Extra belastini
gelijkheden voor gemeenten is uit den boze, maar Euro il
heffingen zijn op voorhand geaccepteerd. Gemeentelf de a:
budgetten worden met één pennestreek gekort, terwij
stijgende uitgaven voor Europees landbouwbeleid bijna oi
spreekbaar zijn. De onherkenbaarheid van volksverte)
woordigers en vertegenwoordigingen neemt zorgelijke
men aan. Er zijn meer 'Kalands' nodig om in Europa,
Tweede Kamer of provinciehuis openheid te krijgen wai^C is
de politieke verantwoordelijkheid ten volle wordt gedraj avond
en waar de verantwoordelijken gevolgd en beoordeeld ki
nen worden. Dan weet je bij wie je een steen door de ran
kunt gooien of anders gezegd: op wie je niet moet stemi
ij ben,
jd on
bij he
kank
diep
verpl
ihuize
;ennii
is all
failliet gaan? Er is op zijn
minst één hogeschool die dui
delijk in de rode cijfers zit".
Het een en ander houdt ver
band met de lumpsum finan
ciering die nu al enige tijd
geldt in het HBO.
Grondwet
De basis van onze onderwijs
wetgeving en de daarvan afge
leide regelingen vormt, zoals
bekend, artikel 23 van de
Grondwet. Een discussiepunt
is daarbij al jaren: wie bepaalt
hoe in bepaalde situaties dat
artikel wordt uitgelegd. Men
kan zich wel regelmatig erop
beroepen, maar wie stelt vast
of dat terecht is?
We hebben daar in ons lang
geen instantie voor. Men kan
naar de rechter stappen, maar
die is er niet voor om wetten
te toetsen aan de grondwet.
Dat moet de overheid zelf
doen, oftewel de wetgever
(Regering plus Staten-Gene-
raal). Dat kan een regering
veel vrijheid geven. Als ie
mand b.v. in de Tweede Ka
mer beweert dat een wet in
strijd is met de grondwet, kan
de regering gewoon antwoor
den dat zij dat niet zo vindt.
En daarmee is de kous dan af.
Van Leyenhorst vindt dat de
huidige bewindslieden hier
nogal vrij mee omspringen.
Waar de grondwet bijvoor
beeld de verhouding tussen
overheid en het onderwijsveld
regelt, vindt hij dat er duide
lijkheid moet zijn „over de
aard van de verantwoordelijk
heden die door de diverse be
trokkenen bij het onderwijs
moeten worden gedragen
Staatssecretaris Wallage
schreef echter dat betekenis
van de grondwet afhankelijk
is „van de afwegingen die de
wetgever heeft gemaakt en
nog moet maken".
„Het onderwijs is in beweging
en artikel 23 deint op de gol
ven mee", constateert Van
Leyenhorst. Het lijkt een nu
anceverschil, maar het is ui
terst belangrijk: geeft de
grondwet nog enige vastig
heid, of wordt ook die al ge
dwongen mee te bewegen op
de golven van de trend, de
waan van de dag? Temeer
daar er momenteel een aantal
discussies aan de gang is, bij
voorbeeld over de positie en
de bestuursvorm van het
openbaar onderwijs die hier
alles mee te maken heeft. Bij
zulke essentiële zaken kan het
niet zo zijn dat een willekeurig
kabinet „maar even de grond
wet naar zijn hand zet".
uT £cidóc0outant
erz
Uitgave:
Kantoor
Telefoon-
Postadres:
Westerpers bv (maakt deel uit
Apothekersdijk 34, Leiden
071 - 122 244.
071 -134 941
Postbus 112300 AA Leiden
eren
len al
de a]
rd ve
taf j.
Rosjcht t
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070-3190 933.
Telefax: 070-3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J Leune
Adjunct-hoofdredacteur J. Timmers
Chef-redacteur: G - J. Onvlee
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808) L. van Koot
046 of 071 - 144 047): R, Kleijn (chef), M.
n Herpen (chef), F Buurman,
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815)
A. van Rijn (chef), W Bunschoten, drs C van Haersma Buma. A van Holstein,
E. Huisman, H. Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij, R de Roo. drs. K Veraart
n (chef), P. Alleblas, D Dijkhui;
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piët.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M Konvalinka (chef). S. Evenhuis, S. Pieterse.
DeS
Hogi
post
30 n
Den
werl
met
Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819): T Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied:
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie,
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland t
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs K. Swiers, M van J~
Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef), H.
leveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wees.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: S Akkerman (Praag),
drs. D J. van den Bergh (Peking), drs H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene),
R. Hasselerharm (Johannesburg), T Heard (Kaapstad), drs A Heering (Rome)
B van Huët (Panjs). M de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Delhi),
F. Lindenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs R. Vunderink (Moskou).
W Werkman (Jeruzalem), E Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrado).
F Wijnands (Bonn), J Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal-
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster: dr
M de Cocq
n 08 30 tot 17.00 u
ri 18.00 tot 19.00 u
25.70
76,60
294,30
Nabezorging
Telefoon. 071 - 122 248 op mé
15.00 uur
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling,
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal 78,60
per jaar 299,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -122 244,
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
AS
Tijdens de plechtige mis in de Sint Pieter in Rome aan het begin van de synode zitten de bisschop
pen in een wijde boog om het altaar. foto: ap
