Galand en stemvee in de Tweede Kamer
OPINIE
Heerlijk
avondje
idóv Qowuvnt
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1991
KIN 'T HOUT
OTO:
I felle en taaie verzet yan
;te Kamer tegen belang-
inderdelen van het kabi-
leid begint de Tweede
:r zo langzamerhand be-
r ijk te ergeren. „De Se-
stelt zich steeds politieker
en ondergraaft daarmee
eigen positie", zei Tweede
nervoorzitter Wim Deet-
i woensdag in een vraagge-
k met het Algemeen Dag-
voorzitter doelde uiteraard
1 v |e eerste plaats op het feit
de Senaat deze week het
mmij i-Simons vakkundig had
hetsekleed. Maar het 'gedon-
in gi aan de overkant', zoals
mige Tweede-Kamerleden
moe jen, is al veel langer aan de
t telg. Het begon vrijwel on-
dellijk na het aantreden
het CDA-P'vdA-kabinet.
'den ister van financiën Kok
oegd st eind 1989 met zijn por-
s Pa uille zwaaien om een wijzi-
j van de Algemene Ar-
Isongeschiktheidswet
het W) aanvaard te doen wor-
tot s in de Eerste Kamer. En
dam i Koks staatssecretaris Van
Brit elsvoort dit jaar het huur-
idwa rdeforfait, de belasting op
bezit van een eigen huis,
ïl vc Ie verhogen, moest pre-
n na r Lubbers zelfs een com-
even e kabinetscrisis in het
uveifniitzicht stellen om de Se-
koest te krijgen,
En gens Deetman ervaren veel
h£n van de Tweede Kamer
houding van de senatoren
rleg ds minder als bijdragen
mensen „die op afstand
verd tiek actief zijn". Ook de
irzitter zelf spreekt van een
dn liste ontwikkeling. De Eer-
di Kamer zou uitsluitend een
k imbre de Réflection
iten zijn, „een instituut dat
van de hitte van de politie-
Del strijd de grote lijnen van
beleid in de gaten houdt",
in die context zouden de
dan alleen nog maar
M irschuwende opmerkingen
h gigen maken. Het verwerpen
at i wetsvoorstellen is, zo
maaent Deetman, alleen toege-
n als het gaat om kleine,
elangrijke voorstellen.
voor
'ings
atc
sche
dok
ikt pergasboer
ant is dat de kritiek van
tman in feite slechts één
geldt: zijn partijgenoot Ad
and. Onder diens leiding
ft de CD A-fractie in de
fjste Kamer zich ontwikkeld
lè grote tegenstander van
'':abinet-Lubbers/Kok. De
jd chef-senator van het
i, wijlen prof. Christiaan-
ls®»elde nimmer de behoefte
,l 1 n fractie de barricaden op te
el a ren
d11™ ii voor reden heeft Ad Ka
's6 1 d, die meestal nors kijken-
voo: Zeeuw, om vooraanstaande
de-CDA'ers in de gordijnen
jagen? Vorige maand vertel
de oppergasboer Kaland
in het dagelijks leven voor-
)ondt er van de Vereniging van
sse'' ploitanten van Gasbedrij-
i in Nederland daar iets
hir in het weekblad HP/De
d Ook hij blijkt gedreven
ir ergernis, maar dan over
houding van Deetman en
zijnen.
bedoel, de fractieleden van
CDA in de Tweede Kamer
toch tot stemvee ver-
goede gezondheidszorg
begint met een gedegen
tzich Zij volgen blindelings
Zo gaat dat toch?"
Kaland meent dat zijn partij
genoten aan de overkant van
het Binnenhof zich veel te
weinig gelegen laten liggen
aan hun werk als vertegen
woordigers van het volk.
„Voor veel CDA-leden is de
Tweede Kamer het voorpor
taal van een verdere carrière
in de overheidssfeer. Om
maatschappijlijk vooruit te ko
men heeft het geen enkele zin
de macht, de dragers ervan,
tegen je in het harnas te jagen.
Wat doe je dus? Je stelt je bui
tengewoon loyaal op en voor
de rest houd je je gedeisd".
Kaland heeft niet echt begrip
voor die houding. „Ik zou er
niet tegen kunen. Ze vinden
mij een dwarsligger, een recal
citrant en weet ik wat nog
meer. Maar luister goed, ik
heb mijn politieke vrijheid
om te zeggen en te denken
wat ik wil altijd gekoes
terd".
Politieke motieven
fractieleider en die volgt
;n zeer blindelings de premier.
ne tegen de CDA-top en de
meelopers daarvan, vergist
zich. De Zeeuw heeft in de
eerste plaats politieke motie
ven. Dat blijkt al uit het feit
dat hij zich pas echt is gaan
roeren, nadat zijn partij een
coalitie met de PvdA had ge
sloten. Tijdens de nogal recht
se kabinetten-Lubbers I en II
hoorde men niets van de
Zeeuwse senator; het no-non-
sense-beleid van de combina
tie CDA-VVD had kennelijk
zijn warme instemming.
Volgens ingewijden betreurt
Kaland de switch van zijn par
tij naar de PvdA, temeer om
dat er nooit een écht politiek
geschil met de liberalen zou
zijn geweest. In de optiek van
Kaland was er in 1989 eigen
lijk alleen maar sprake een or
dinaire persoonlijke ruzie tus
sen Lubbers en de nieuwe
(inmdidels al weer oude)
VVD-aanvoerder Voorhoeve.
Welnu, als de CDA-leiding om
zo'n reden de PvdA het kabi
net in hijst, moet zij niet ver
wachten dat iedereen klakke
loos akkoord gaat. Fractie
voorzitter Kaland gedraagt
zich dus het liefst alsof er nim
mer een breuk is gekomen
tussen zijn partij en de VVD.
Samen met de liberalen trekt
hij ten strijde tegen plannen
die in zijn ogen teveel uit de
koker komen van de PvdA.
Het plan-Simons is daar een
goed voorbeeld van. Kaland
vindt het absurd dat in een tijd
dat de overheid terug wil tre
den en het wereldsocialisme
net failliet is gegaan, de Ne
derlandse regering maatrege
len voorstelt die in zijn ogen
zo ongeveer neerkomen op het
nationaliseren van de gezond
heidszorg. En dat terwijl vol
gens hem in Groot-Brittannië
toch is bewezen dat zo'n stelsel
de zorg niet verbetert maar
verslechtert.
Beperking
Vorig voorjaar was het pre
mier Lubbers die de positie
van de Eerste Kamer ter dis
cussie stelde. De minister-pre
sident vond dat de Senaat zich
alleen met juridische toetsing
diende bezig te houden. Zo
niet, dan zou het weieens kun
nen komen van een beperking
van bevoegdheden, dreigde
hij. De premier sprak over een
zogeheten terugzendrecht: Als
de Eerste Kamer het niet eens
is met wetsvoorstellen, moet
zij ze niet langer kunnen ver
werpen doch alleen terugstu
ren naar de Tweede Kamer.
Deetman sluit zich daarbij aan.
Als er een controverse is tus
sen beide kamers over belang
rijke zaken kan de „optie" van
het terugzenden van het voor
stel naar de Tweede Kamer
heel nuttig zijn, meent hij.
Door het invoeren van een te
rugzendrecht zou de politieke
eindverantwoordelijkheid in
ons staatsbestel immers bij de
Tweede Kamer komen te lig
gen.
Deetman noch Lubbers nam
de moeite te zeggen wie zij
mee wilden brengen om de
Eerste Kamer te knevelen.
Daar is namelijk een wijziging
van de grondwet voor nodig
en dat vergt weer een twee
derde meerderheid in beide
Kamers. Onder de huidige
omstandigheden is het on
denkbaar dat de Senaat zou
willen meewerken aan haar
eigen ondergang.
Hoewel het officieel niet be
kend is hoe Ad Kaland over
de dreiging met een terugzen
drecht denkt, laat zich dat dus
wel gemakkelijk raden. Hij zal
fijntjes hebben geglimlacht.
Temeer omdat hij heel goed
weet dat het verzet van zijn
fractie tegen het plan-Simons
goedkeurend wordt gadegesla
gen door heel veel mensen
buiten de Senaat: de werkge
vers, de artsen, de medisch
specialisten, de apothekers en
de Raad van State. Het front
tegen 'Simons' is inmiddels zo
breed dat ook de Tweede-Ka
merfractie van het CDA zich
achter de oren is gaan krab
ben. Mede daardoor is het nog
lang niet zeker dat de overhe
veling van de huisartsenhulp
naar de nieuwe basisverzeke
ring in 1993 wèl doorgang
vindt.
(Rik in 't Hout is de chef van
de parlementaire redactie van
deze krant.)
door HILDEBRAND BIJLEVELD
Freule Wttewaal van Stoetwegen was in de jaren
zestig een vooraanstaand CHU-kamerlid. Tante
Bob, zoals intimi haar mochten noemen, putte
daaruit ooit de moed haar fractievoorzitter Tilanus
heel voorzichtig een suggestie te doen. Zou hij de
eigen ministers in het kabinet niet eens raadplegen
over een wens van de fractie die moeilijk lag
binnen de coalitieDaarop schoot de voorzitter
overeind en sprak op bestraffende toon: „Laat de
politiek maar aan mij over".
Dit beroemde incidentje sprong in het geheugen
tijdens het heerlijk avondje van Ad Kaland in de
Eerste Kamer. De 69-jarige CDA'er van CHU-
huize regeert zijn fractie zoals dat tientallen jaren
geleden in de Tweede Kamer gebeurde door
krachtpatsers als Romme, Tilanus en Schouten.
Oordeel zelf.
16.10 uur - Terwijl staatssecretaris Simons
volksgezondheidde Eerste Kamer antwoordt,
gaat Kaland naar de anti-chambre voor een
interview met het partijblad CD/Actueel, een kort
gesprek met een VPRÓ-tv-journalist en een kopje
thee.
16.50 uur - Kaland excuseert zich tegenover
andere journalisten, want hij moet het slot van het
betoog van de bewindsman horen. Gedurende tien
minuten bestudeert hij intensief de
aandelenkoersen Binnenland op pagina 19 van De
Volkskrant.
19.45 uur - De CDA-fractie broedt onder het eten
een motie uit. Kaland zet wat dingen op papier;
senator en partijvoorzitter Van Velzen knikt
instemmend; senator Fleers mag het heilige
blaadje rondbrengen; senator en oud-minister Van
Dijk redigeert; senator en oud-schoolmeester
Eversdijk schrijft, terwijl het puntje van zijn tong
buitenboord hangt.
21.00 uur - De oppositie daagt CDA-woordvoerder
Boorsma uit naar de interruptiemicrofoon te
komen. Boorsma zit in de startblokken, maar
Kaland maakt een zwaaibeweging met de arm:
zitten blijven tot ik het zeg. Een paar tellen later
zwaait Kaland nog een keer, ten teken dat
Boorsma nu wel mag interrumperen. Het betreft
per slot slechts een onbenulligheidje.
21.54 uur - CDA-senator en loopjongen Glasz moet
ervoor zorgen dat de motie wordt uitgetypt. Glasz
verdwaalt even in het gebouw, jaagt journalisten
uit de CDA-fractiekamer en keert nogal
opgewonden terug in de zaal.
22.25 uur - CDA-senator Fleers komt met een dik
boek over staatsrecht de vergaderzaal binnen. Het
boek ligt open bij artikel zes, achtste lid: het 'klein
Koninklijk BesluitOpgetogen loopt hij naar zijn
fractievoorzitter Kaland, die hem echter
gedecideerd naar zijn bankje verwijst. Even geen
tijd.
22.27 uur - Senator en CDA-oprichter Steenkamp
dommelt op de achterste bank. Steenkamp hecht
zo aan zijn slaap dat hij na tienen alleen gestoord
mag worden als er serieus oorlogsgevaar dreigt,
heeft hij eens gezegd.
22.37 uur - CDA-senator Fleers biedt Kaland een
kopietje van een wetstekst aan, maar mag niets
toefluisteren.
22.50 uur - Kaland krijgt de getypte versie van de
motie, vouwt deze ongezien twee maal op en stopt
hem in zijn binnenzak. Ook zonder lezen weet hij
exact wat erin staat. Hij heeft even iets anders aan
z'n hoofd, want PvdA-woord voerder Van der
Meer verwijt zijn fractie 'obstructie'. Kaland
vraagt niet aan mevrouw Van der Meer het
gewraakte woord terug te nemen, maar nodigt
haar fractievoorzitter Schinck uit dat te doen. Deze
gehoorzaamt. Kaland bedankt hem iets te
hartelijk.
23.09 uur - Na een schorsing overhandigt Kaland
persoonlijk de fatale motie aan staatssecretaris
Simons. Hij steekt daarbij de handen in de lucht:
Hier sta ik, ik kan niet anders.
23.15 uur - Op de publieke tribune is PvdA-
staatssecretaris Ter Veld van sociale zaken
gearriveerd. Zij maakt slaande bewegingen
wanneer Kaland de motie voorleest.
01.45 uur - Kaland feliciteert de bewindsman. Met
wiens overwinning eigenlijk?
RIEVEN VAN LEZERS
Brieven graag kort en duidelijk geschreven
redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten.
oofd
egav
talan redactie behoudt zich het
mi :ht voor ingezonden brieven
j bijdragen (maximaal 250
Kirden) eventueel in te kor-
ijk a;^an we^ te weigeren. Ano-
et seme inzendingen verdwij-
mef n in de prullenbak. Brieven
~nen te worden ondertekend
voorzien van naam, adres
telefoonnummer.
ollege onder
iratele
het college van burgemees-
en wethouders gek gewor-
om voor te stellen de
i'Jeidse binnenstad autovrij te
Ier g
d zNJn
:en?
ichtd11
•egeli U?n
trt :n
eerste reactie is: zeer on-
K rstandig, ondoordacht en
nj( anipulatief. De plannen gaan
»rbij aan de communicatie
et de bewoners. Maar ook
w agelaten wordt te noemen
de kosten blijvend hoog
;n zijn en niet alleen voor
bewoners van de binnen-
Om deze plannen te fi-
ensti bieren zullen de belastin-
jaarlijks worden verhoogd,
plannen zullen resulteren
een autovrije stad en par-
f^garages vol met auto's van
aj u woners, ook op de koop-
•gerii 'ond en op de zaterdag, en
sterk negatief effect op de
ïtten. Hoe uniek is Lei-
Uniek genoeg om blij-
eco omische bezoekers
trekken? Ik heb daarover
i twijfels. Ik stel voor het
:ge onder curatele te stel-
et K
l! 'rotest
oals u weet stijgen de woon-'
sten steeds meer. Na al de
rhogingen die hebben
latsgevonden, meent de
eidse wethouder van finan-
hn, de heer De Vreeze, om
de OGB wederom te moeten
verhogen. Wij ondergeteken
den willen u in herinnering
brengen dat de OGB in enkele
jaren tijds met tientallen pro
centen is verhoogd! In 1991
zelfs met 16,8 /procent, voor
het komend jaar is een nieuwe
verhoging van 6,5 procent
aangekondigd. Wij als verte
genwoordigers van de bewo
ners der complexen Jan Luy-
kenlaan-Cruquiuslaan en Mui-
derkring, achten dit onaan
vaardbaar te meer omdat nog
niet lang geleden de wethou
der meende dat een verhoging
van de OGB voor 1992 niet
wenselijk en noodzakelijk was!
Wij roepen alle bewoners van
de stad Leiden op om met
klem te protesteren en niet in
te stemmen met de verhoging'
van de OGB. Dat kan door
middel van een handtekenin
genactie of het zenden van in
gezonden brieven naar de
Leidse dagbladen of de week
bladen.
Namens de bewonerscommis
sies:
'De Drie Musketiers'
(Jan Luykenlaan-Cruquius-
laan en de Muiderkring),
LEIDEN.
Ufo's
Ik vind het jammer dat colum
nist Leo Henny niet in ufo's
gelooft. Weet hij wel dat er de
afgelopen tien jaar enkele dui
zenden ufo-meldingen zijn ge
weest? De meeste meldingen
komen van zeer betrouwbare
mensen, politiemensen, piloten
en astronauten en ook enkele
presidenten. En dan nog te be
denken dat er heel veel men
sen niet voor uit durven te ko
men, bang om voor gek ver
klaard te worden. Ook zijn er
veel collectieve meldingen, dat
kunnen toch onmogelijk
luchtspiegelingen en halluci
naties zijn. Wat de cirkels in
de korenvelden betreft, er zijn
in 1973 al cirkels in Australië
opgemerkt en gefotografeerd
en na de bekentenis van de
kunstenaars nog op drie zeer
uiteenlopende plaatsen in
Duitsland.
Bart Overvliet,
namens de Nederlandse Raëli-
aanse Beweging
DEN HAAG.
Friemels/Knollen
Zijn de vroegere strips Frie-
mels en Knollen van Leo Hen
ny gebundeld verkrijgbaar en
zoja waar? Sint Nicolaas zou er
blij mee zijn. Tot geruststelling
van Leo Henny kan ik overi
gens verzekeren dat ufo's wel
degelijk bestaan!
Mevr. L. v.d. Mark,
LEIDEN.
Naschrift redactie: We
moeten Sinterklaas helaas te
leurstellen).
De Stoel
Met gemengde gevoelens heb
ik gekeken naar het NCRV-
programma 'De Stoel' van
maandagavond waarin Kla-
zien uit Zalk een bezoek
bracht aan Abraham van
Leeuwen. Het was een con
frontatie van deze eenvoudige
vrouw met de enorme rijkdom
van Van Leeuwen. Die rijk
dom was prachtig om te zien
en Klazien wist dat ter plaatse
te waarderen, al liet ze zich er
niet door van de wijs brengen.
Maar ik zou toch niet graag de
plaats innemen van deze
'prins', die zei dat hij nu een
maal niet zonder deze luxe
kon leven. Zou deze man ook
wel eens denken aan de massa
die amper te eten heeft?
A.L.Zwinkels,
's-GRAVENZANDE.
Reclame-tirannie
De reclame heeft zich in bijna
alle facetten van het maat
schappelijk leven binnenge
drongen. Onze keuzevrijheid
om er wel of geen kennis van
te nemen wordt hoe langer
hoe beperkter of zelfs uitgeslo
ten. Voorzover reclame zich
meester heeft gemaakt van
sport, recreatie en cultuur, kan
ongewenste reclame ontweken
worden door evenementen op
dit gebied niet bij te wonen.
Dit betekent echter een aan
zienlijke beperking van keuze
vrijheid om deel te nemen aan
op zichzelf belangrijke aspec
ten van het maatschappelijk
leven. Erger is het dat het
zelfs in de beschermde omge
ving van het huiselijk gezins
leven bijna uitgesloten is om
van tv of radio te genieten
zonder telkens geconfronteerd
te worden met ongewenste re
clame-uitingen. Gelukkig is
reclame nog niet doorgedron
gen in de kerk, alhoewel en
kele reizen van paus Johannes
Paulus II reeds gesponsord
werden. Als we de reclamema
kers hun gang lieten gaan,
zouden ze zelfs het AMEN in
de kerk vervangen door
COCA COLA.
P.J. Vermeulen,
DEN HAAG.
Discussie CSC
De discussie door econoom
Bomhoff en ethicus Manen-
schijn, vorige week in uw
krant, naar aanleiding van het
Christelijk Sociaal Congres
verliep stroef en leverde wei
nig op. De discussie over de
vraag: „Naar welke maatsta
ven moet het huidige economi
sche systeem veranderen ter
bevrediging van menselijke
basisbehoeften?" liep uit op de
vraag wie dan wel deze basis
behoeften zou moeten vaststel
len. Ik zou, actueel gezien,
eerder een discussie verwacht
hebben over de verandering
van het economische systeem
in het kader van de menselijke
basisbehoeften inclusief de ze
kerheid voor de veiligheid van
het milieu. De westerse econo
mie functioneert nu eenzijdig
voor de bevrediging van alle
materiële menselijke behoef
ten ongeacht of het water
wordt vervuild, de atmosfeer
wordt verpest en de grond
wordt verontreinigd. De kos
ten die dat met zich meebrengt
worden verdoezeld voor later.
Onze economie is hiermee een
dweilen met de kraan open. Ik
bedoel dus een dweil-econo-
mie.
ing. Q.J. v.d. Horst,
RIJSWIJK
Rex Brico
De bewondering van de schrij
ver-pastor Marinus van den
Berg voor Rex Brico deel ik
allerminst. En wel door de
anti-RK-kerkhouding van
deze laatste. Steeds wordt door
hem op een voor hèm irritant
aspect van de RK kerk gewe
zen. „De schrijver, die zijn
schrijven een geloofsbrief
noemt, gelooft niet in een
triomfalistische kerk". De ka
rakterisering is voor rekening
van Rex Brico en wordt zeker
niet in de betekenis welke
hij eraan hecht door alle
RK gelovigen gedeeld. Mijns
inziens is de kern van ons ge
loof: de triomf van Jezus
Christus over de dood, hetgeen
gelovigen met Pasen vieren.
Een ander soort triomf (her-
)ken ik niet. Rex Brico is mij
niet geheel onbekend. Zijn uit
eenzettingen in het weekblad
Elseviers Magazine waren
voor mij aanleiding om mijn
Leidse binnenstad autovrij?
abonnement op dit weekblad
zo'n drie jaar geleden op te
zeggen. En wel vanwege het
indienststellen van zijn journa
listieke vaardigheden voor het
zaaien van wantrouwen in de
bedoelingen van leiders van
de RK Kerk bij het verkondi
gen van wat dezen voor juist
hielden vanuit hun verant
woordelijkheden. Zij moeten
de boodschap door de tijden
verder dragen, soms zonder al
tijd rekening te kunnen hou
den met plaats- en tijdgebon
den opvattingen van (een deel
FOTO: WIM VAN NOORT
van) de huidige (ex?) RK-le-
den.
H.J.M. Buller,
VOORSCHOTEN.
De dodelijke pil
Een dezer dagen voerde Paul
Witteman van Achter het
Nieuws een gesprek met mr.
A. Drion over diens Stichting
Correlatie. Deze stichting wil
dat ouderen een zelfdodingspil
bij zich dragen om een eind
aan hun leven te kunnen ma
ken als ze het ogenblik daartoe
gekomen achten. De tv toonde
beelden van mensen uit een
bejaardencentrum, die instem
de met deze zelfdoding omdat
ze vonden dat hun leven
waardeloos was geworden en
alleen maar bestond uit nik
sen, zich vervelen, anderen tot
last zijn of pijn lijden. Een en
kele sprak van 'zelfmoord' en
wees deze vorm van levens
einde als onchristelijk van de
hand. De Nederlanders zijn
reuzetrots op hun gezond
heidszorg. Overal is genees
kundige hulp aanwezig. Vrij
wel iedereen is verzekerd te
gen ziektekosten, zodat bijna
niemahd vraagt wat de ziekte
aan staat en verzekerings
maatschappijen kost. Astrono
mische bedragen worden voor
de gezondsheidszorg uitgege
ven en het is derhalve niet
verwonderlijk dat men pro
beert deze kosten te verminde
ren. Op het ministerie van
WVC werkt staatssecretaris
Simons dan ook aan een nieu
we ordening van de gezond
heidszorg. De commissie-Dun
ning heeft een rapport uitge
bracht om de omvang van de
gezondheidszorg terug te drin
gen en voor het eerst treedt
het begrip 'keuze' naar voren.
Er moet een keuze gemaakt
worden uit de patiënten die
zich voor behandeling hebben
aangemeld. Er moet een keuze
gemaakt worden uit de patiën
ten in verband met het al dan
niet verantwoord toepassen
van bepaalde geneeswijzen.
Nu ontstaat een derde groep
van personen, die om een of
andere reden het Teven zat
zijn' en zij nemen zelf de dode
lijke pil die zij bij zich dragen.
Dat gezondheidszorg tot zo'n
stap kan leiden is uitermate
droevig en volgens de christe
lijke geloofsovertuiging zon
dig.
Dr. W.J.A. Visser.
DEN HAAG.
