w
ezin Waite
pgeert
oorlopig op
asis RAF
BUITENLAND
egergroen overheerst in
ervische uitvalsbasis Sid
Gorbatsjov vangt twee
vliegen in één klap
APITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
lidóeQowiant
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1991
daarmi
il Pot in geheim
ug in Kampuchea
GKOK Pol Pot, de beruchte leider
|e Rode Khmer die van 1975 tot 1979
ias was in Kampuchea, is in het ge-
teruggekeerd naar zijn land. Pol Pot
dt zich met zijn vertrouwensman
j Samphan in een legerkamp van de
Khmer in het westen van Kampu-
nabij de Thaise grens. Khieu Samp-
jeeft hier een ontmoeting met Pol Pot
ens hij naar de Kampucheaanse
Phnom Penh terugkeert waar hij
nemen in de Opperste Nationale
een interimregering die met behulp
/N-functionarissen de verkiezingen
voorbereiden. Pol Pot wordt verant-
d delijk gehouden voor de dood van ze
en miljoen
Van der Stoel bezorgd
over vermisten Irak
WASHINGTON Oud-rr
buitenlandse zaken Max van der Stoel
maakt zich ernstige zorgen over het lot
van Iraakse burgers die tijdens het neer
slaan van de opstand tegen het regime
van Saddam Husayn het afgelopen voor
jaar zijn verdwenen. Dat staat in een in
terim-rapport dat hij vandaag in New
York aan de Derde commissie van de
Verenigde Naties inzake de mensenrech
ten heeft uitgebracht. Van de 150 ver
misten zijn er volgens Baghdad nog vier
in leven. „De rest zou zijn ontsnapt of tij
dens de oorlogshandelingen zijn omgeko
men", aldus van der Stoel. De regering
van Irak beaamt dat er „enkele geval
len" van martelingen zijn geweest.
Duits advies: foetussen
bij abortus verdoven
BERLIJN Bij abortussen die in de achtste
week van de zwangerschap of later worden
uitgevoerd moeten de foetussen worden ver
doofd om mogelijke pijn te voorkomen, aldus
de adviesraad van de Duitse Federale Artse
nassociatie. Volgens de adviesraad was het
een „aan zekerheid grenzende waarschijnlijk
heid" dat de* foetussen zich niet bewust zijn
van pijn tijdens de achtste week van hun ont
wikkeling.
De ongeborenen kunnen in dit stadium ech
ter „zonder bewustzijn" pijn voelen en
moeten daarom worden verdoofd, aldus de
artsen. Zij zeiden dat een foetus ouder dan 50
dagen met bewegingen kan reageren op con
tact met zijn huid, hetgeen kan worden geïn
terpreteerd als een reflex op pijnstimuli.
Turkije heeft weer coalitieregering
ANKARA Suleyman Demirel, voorzitter van de Partij
van het Juiste Pad (DYP), is er gisteren in geslaagd een
nieuwe regering te vormen. Demirel sloot een verbond met
Erdal Inönü van de Sociaal-Democratische Populistische
Partij (SHP). Het nieuwe kabinet is de eerste coalitierege
ring in Turkije sinds de jaren '70. Demirel, die in zes vorige
termijnen als premier tweemaal door het leger is afgezet,
zou president Turgut Özal vandaag de officiële lijst met mi
nisters aanbieden.
Israël bindt strijd tegen neo-nazisme aan
JERUZALEM Het Israëlische parlement heeft gisteren
een resolutie aangenomen waarin het oproept de strijd aan
te binden met de opkomst van het neo-nazisme in Duitsland,
Oostenrijk, Frankrijk en de Verenigde Staten. „De Duitse
regering moet wetten
groepen verbiedt en et
nieuwe deelstaten var
toogde de Knesset.
-nazistische
n onderwijscampagne beginnen in de
het voormalige Oost-Duitsland", be-
GER SIMONS
ring.
ceit. m .1
et kam
Van
chter
van
allup
imagi
He
Bucha
ment
ankoni
IEHAM Terence
dy Waite (52), de
'ige Britse reus
door zijn islamitische
lnemers 1763 dagen
gevangen werd ge-
den, zag gistermiddag
het eerst in bijna vijf
zijn vaderland terug,
regende dat het goot.
tisch Engels weer",
te hij. „Maar toen ik
uit Engeland ver-
(dat was in januari
lag er sneeuw!"
y Waite, secretaris Angli-
JLJLQse gemeenschappelijke
ilegenheden, zat op de
de oude viermotorige
-jet die hem voor reke-
de RAF van de Brit-
op Cyprus overbracht
Lyneham in Engeland,
de uitgestrekte lucht-
itbasis waar afgelopen 3
>ok zijn voorgangers, de
;elaars John McCarthy
fmaat®* Mann' w"den
pen li
het op "*had in het vliegtuig
lingshi
word
den
gaan.
geboden in de cockpit, tussen
de twee piloten. Terry's VC10
stond om acht voor half één
Engelse tijd veilig aan de
grond. Een deur werd geopend
en een veerkrachtige trap aan
gerold, maar de Anglicaanse
afgezant met vier jaar afgezon
derde opsluiting achter de rug
(„Daarna ging het wat beter
en kregen we zelfs een goed
koop radiootje, waarmee we de
BBC World Service konden
beluisteren") liet zich niet
zien. De bemanning had hem
al verteld dat eerst enkele
hoge pieten op bezoek zouden
komen.
Er reden een paar auto's voor.
Minister Hurd van buitenland
se zaken in zijn groene Oos
tenrijkse overjas t
Een vrolijke Terry Waite (rechts) en de aartsbisschop van Canterbury bij de aankomst van Waite in Engeland.
Waite was geen spion voor het Westen'
ats gevraagd vanwaar hij
aderland zo vroeg moge-
kunnen ontwaren,
had de RAF-beman-
hem de 'jump-seat' aan-
Canterbury, dr. George Carey,
gewoon in burgerpak en zon
der mantel, snelden de trap op
naar de cabine.
Buiten in de plassende regen
vroeg iedereen zich af of dit
Terry Waites eerste officiële
'de-briefing' was. Zou Hurd
hem al op het hart willen
drukken dat hij bepaalde din
gen niet verder mocht vertel
len? Probeerde de minister iets
aan de weet te komen dat Ter
ry wél, maar hijzelf nog niet
wist?
Geen getuigen
Wij hadden er het raden naar,
maar toen een poosje later ook
WASHINGTON Terry Waite gaf informatie
door over zijn pogingen om gijzelaars in Liba
non te bevrijden, maar hij was geen spion voor
het Westen. Dat heeft de voormalige Ameri
kaanse veiligheidsadviseur Robert McFarlane
gisteren in een interview met de omroep CNN
gezegd. „Waite vertelde ons vrijwillig alles wat
hij te weten kwam, maar voor zover ik weet
heeft nooit iemand van de Amerikaanse rege
ring hem gevraagd gevaarlijke risico's te ne
men", aldus McFarlane, die Witte Huis-advi
seur was ten tijde van president Reagan.
Waite, die in 1987 in Libanon in gijzeling werd
genomen en maandag weer op vrije voeten
kwam, was bij de vrijlating van drie Ameri
kaanse gijzelaars betrokken alvorens in novem
ber 1986 de zogenoemde Iran-Contra-affaire
openbaar werd. In die affaire ging het om de
verkoop van Amerikaanse wapens aan Iran in
ruil voor hulp van dat land bij de vrijlating van
gijzelaars in Libanon. De opbrengsten van de
wapenverkoop werden doorgesluisd naar de
Nicaraguaanse Contra's. Een hoofdrolspeler in
de affaire, de Amerikaanse kolonel Oliver
North, ontkende gisteren dat Waite een spion
was voor de Amerikaanse regering die met een
zendertje op de gijzelnemers in Libanon was af
gestuurd.
Waites gewezen baas, de vori
ge aartsbisschop van Canter
bury, nu lord Runcie, de trap
op ging, drong het eindelijk tot
iedereen door dat de Britten
dit scenario speelden om te
voorkomen dat de hele wereld
getuige zou zijn van emotione
le taferelen.
Uiteindelijk verscheen Terry
Waite wuivend in het open
baar. Hij zag er verrassend
goed uit, een beetje grijs in de
baard en wat verouderd, maar
niet erg vermagerd en beslist
veel minder moe dan de dag
tevoren, onmiddellijk na zijn
vrijlating in Libanon. Terry
liep veerkrachtig en kaars
recht
wachtende
auto. Hij stapte gezwind in en
werd naar een hangar ge
bracht waar hij op een podium
een toespraak kon houden die
wereldwijd werd uitgezonden.
Waite sprak bijna een kwar
tier. Zijn stem klonk vastbera
den; hij was wel ontroerd
maar wist zich doorlopend
goed te houden en zag er niet
:rt van wij land
Sinds de komst
het Joegoslavische
ksleger is het sanitair
iet plaatselijke drank-
m aal van het Servische
itsje Sid er niet op
ruitgegaan: gebroken
potten, her en der lig-
ide uitwerpselen en
i indringende lucht
zen op intensief mili-
gebruik. Voor de in
slordig uniform gesto-
reservist die zich juist
hij nierichting café be-
presid ft, is het te hopen dat
aan het front beter
't te richten dan zijn
Ki S'e schoenen en broeks
vaar en doen vermoeden.
niet alleen in het 'Huis
Textielarbeiders' zijn het
nilitairen die de gang van
gj ïn bepalen. Ook op straat
if en aan rijdende mi
litaire trucks, ambulances en
pantserwagens duidelijk dat
Sid de eer heeft tot militair
hoofdkwartier te zijn uitver
koren. Gelegen op de grens
met de erfvijand Kroatië, fun
geert de stad als belangrijkste
uitvalsbasis naar het nabij ge
legen front rond Vukovar.
Van hier vertrokken de laatste
maanden verse reservisten en
vrijwilligers naar de eerste li
nies, naar hier keerden de
overlevenden terug.
Dat Vukovar na 86 dagen te
zijn belegerd deze week uit
eindelijk door het leger is in
genomen, betekent nog niet
dat de textielarbeiders weer
baas in hun eigen café zijn ge
worden. Vooralsnog over
heerst in het café en op straat
het. legergroen en blijven de
troepen zich in Sid verzame
len. „We zullen niet verder
oprukken, maar onze taak is
nog lang niet klaar. We zijn
bezig de laatste verzetshaarden
op te ruimen en de achterge
bleven mijnen, munitie en
boobytraps onschadelijk te ma
ken", zo verklaart een kapi
tein eerste klas.
En passant wil de met vier
sterren uitgeruste beroepsoffi
cier ook nog wel enige infor
matie geven over de situatie in
het plaatsje dat nu al maanden
in de belangstelling staat en
waarover de vreselijkste ge
ruchten de ronde doen. „We
hebben 1600 Kroatische mili
tairen krijgsgevangen gemaakt
en hebben inmiddels duizen
den burgers geëvacueerd. De
burgers mogen kiezen waar ze
naar toe willen, de Kroaten
gaan meestal naar Kroatië, de
Serviërs komen deze kant op".
Breed maakt hij melding van
de problemen die de Kroaten
ondervinden bij hun terug
tocht. „Het leger probeert drie
bussen met vluchtelingen aan
de Kroatische autoriteiten
over te dragen, maar de ande
re partij weigert de op de weg
geplaatste mijnen weg te ha
len. De arme mensen staan al
24 uur langs de kant".
Hoeveel doden er tijdens de
slag om Vukovar zijn gevallen
weet de kapitein niet. Wel zijn
er helaas ook burgers omgeko
men. Precieze gegevens ont
breken nog.
Tweedaags pre-Maastricht
debat in Brits Lagerhuis
Idoor
ROGER SIMONS
I FOTO: EPA
uit als iemand die bijna vijf
jaar weg was geweest. Zijn
speech was boeiend, vlot en
leerzaam. Terry maakte zelfs
grapjes. „Ik loop vandaag wat
gemakkelijker dan gisteren",
legde hij uit, „want de RAF
had me schoenen gegeven die
een stuk te klein waren. Maar
op Cyprus spraken de vliegers
direct de marine aan en die le
verde snel een paar schuiten
maat 50!"
Na dit openbare vertoon trok
Terry Waite zich eindelijk te
rug in de officiersmess van
Lyneham, waar zijn familie -
echtgenote Francis (50) en
hun kinderen Ruth en Claire
(26), Gillian (25) en Mark
(20) - met ongeduld op hem
zat te wachten. De RAF heeft
het gezin Waite nu op deze
luchtbasis ondergebracht in
The Sanctuary (Het Heilig
dom), een flat die afgelopen
zomer ook ter beschikking
stond van McCarthy en Mann.
Er zullen doorlopend artsen en
psychiaters aanwezig zijn om
te helpen.
LONDEN Het Britse
Lagerhuis debatteert van
af vanmiddag twee dagen
lang over Europa. Dit is
de pre-Maastricht con
frontatie tussen de conser
vatieve regering Major en
het parlement, gedeelte
lijk bevolkt door leden
van de regeringspartij die
'federaal' een vies woord
vinden en Groot-Brittan-
niës soevereiniteit be
dreigd vrezen.
Hoewel de regering Major
door bepaalde sprekers onder
vuur zal worden genomen,
wordt geen echte conservatie
ve rebellie verwacht. Het La
gerhuis stemt morgenavond
over een vernuftige motie, op
gesteld door premier Major en
zijn ministers, die het voor
Groot-Brittaniës minister-pre
sident mogelijk zal maken om
in Maastricht te onderhande
len naar eigen goeddunken,
daarbij rekening houdend met
de soevereine belangen van
het Britse vaderland.
Deze handig geformuleerde
motie draagt niet de goedkeu
ring van Labour, de partij die
tegenwoordig Europeser ge
zind is dan de conservatieven,
en evenmin van de liberale
democraten. Deze laatsten be
schouwen zichzelf als de echte
'Europeanen' van Groot-Brit-
tannië. Zij maken zelfs propa
ganda voor een referendum
over de definitieve uitslag van
Maastricht.
Volgens Paddy Ashdown, lei
der van de liberale democra
ten, is het premier Major er al
leen om te doen de eenheid
van zijn partij te redden voor
hij nieuwe parlementsverkie
zingen uitschrijft. Grote ver
deeldheid zou bijna zeker lei
den tot een ongunstige afloop
van de stembusslag voor de
liberale democraten en La-
De verdeeldheid in de schoot
van de conservatieve partij is
groot, maar zelfs ex-premier
Thatcher (vrijdag is het pre
cies een jaar geleden dat zij af
stand deed van haar 'troon'),
die de Europese gedachte
weerzinwekkend vindt, wil
geen risico lopen. Niemand
mag haar kunnen blameren
voor een eventuele nederlaag
in de komende verkiezingen.
Thatcher en haar trouwe adju
danten Norman Tebbit, Nicho
las Ridley en Cecil Parkinson,
zullen in het tweedaagse debat
wel precies vertellen wat zij
ervan denken, maar zij lijken
niet van plan wat te doen dat
Majors positie in Maastricht
zou kunnen hinderen.
Inmiddels heeft Major het be
slissende Lagerhuisdebat over
het al of niet accepteren van
de Europese eenheidsmunt
verdaagd tot na de komende
parlementsverkiezingen. Dit
langdurige uitstel werd niet
ingegeven door overwegingen
van patriottische aard. Im
mers, een debat dat de uitslag
van de verkiezingen zou kun
nen beïnvloeden, kan beter
plaatsvinden wanneer de cam
pagnes achter de rug zijn.
Bovendien is aan deze verda
ging ook dit voordeel verbon
den, dat Margaret Thatcher,
Norman Tebbit en Cecil Par
kinson dan niet meen in het
Lagerhuis zullen zitten. Zij
hebben hun politiek pensioen
al aangevraagd.
Terugsturen van
Haïtianen gestopt
MIAMI Een federale rech
ter in de Verenigde Staten
heeft een tijdelijk verbod inge
steld op het terugsturen van
Haïtiaanse bootvluchtelingen
die hun toevlucht hebben ge
zocht in Florida. Districtsrech-
ter Donald Graham vaardigde
het bevel uit na een officieel
protest van het Haïtiaanse
Vluchtelingencentrum in Mia
mi tegen de gedwongen repa
triëring.
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU Met de her
benoeming van Sjevard-
nadze slaat president Gor
batsjov twee vliegen in
één klap. Met de alom ge
respecteerde Georgiër te
rug op Buitenlandse Za
ken wint het door de Rus
sische president Jeltsin in
het nauw gedreven cen
trale gezag iets terug van
het verloren prestige.
Tegelijkertijd beschikt het
Kremlin nu over een politieke
zwaargewicht die het gemak
kelijk kan opnemen tegen
Jeltsins minister van buiten
landse zaken Kozyrev op een
moment dat Rusland duidelijk
aspiraties koestert zich de er
fenis van de Sovjetunie toe te
eigenen. Daarmee zou Gor-
batsjovs rol zijn uitgespeeld.
Sjevardnadze stapte op 20 de
cember op, nadat hij herhaal
delijk onder vuur was geko
men van het conservatieve
partij-apparaat, dat hem de
herwonnen onafhankelijkheid
van de Oosteuropese landen
en de Duitse hereniging hoogst
kwalijk nam. De witgekuifde
Georgiër was duidelijk gepi
keerd over de gewoonte van
zijn chef om zijn medewerkers
bij de aanvallen van rechts
aan hun lot over te laten. Hij
waarschuwde voor het gevaar
van een rechtse staatsgreep.
De afgetreden minister viel in
ongenade. Gisteravond zond
de Sovjet-televisie een vooraf
opgenomen interview uit met
de inmiddels teruggekeerde
minister, waarin deze de be
schuldiging van de naar Mos
kou gevluchte Oostduitse ex-
leider Honecker dat hij de oor
zaak was van de ondergang
van de DDR, opvatte als een
compliment. „Die eenwording
was een natuurlijke zaak en ik
ben blij dat ik daar een bijdra
ge aan heb kunnen leveren",
aldus Sjevardnadze.
Als minister van buitenlanse
zaken staat Sjevardnadze voor
een immense taak. Zo eist
Jeltsin een gedeelte van het
ministerie voor Rusland op.
Een ander probleem voor Sje
vardnadze is, dat hij niet meer
dezelfde Sovjetunie vertegen
woordigt als vroeger. De repu
blieken zijn in een heftig on
derling gevecht gewikkeld
over de verdeling van de eco
nomische en politieke macht.
Welk land uit dit gevecht te
voorschijn zal komen en in
hoeverre de afzonderlijke re
publieken zullen toestaan dat
Sjevardnadze hen vertegen
woordigt, zal nog moeten blij
ken.
Suiker V
Een Servische vrijwilliger in de Kroatische stad Vukovar houdt
triomfantelijk zijn geweer omhoog, nadat het Joegoslavische fe
derale leger de stad veroverde.
FOTO: AP
uit hel
iranten
de kali
hebbenl
lel
hoogt
de kral
Dm deijj
ichter I
ltreffer
merika
ayle
opzafl
>or de
Bt is nu wel duidelijk, wat de Jappen van plan zijn: ze
zich meester maken van de „Zephir". Wat kunnen de en-
blanke matrozen uitrichten tegen deze overmacht? Ze wor-
volkomen verrast en moeten zich spoedig overgeven. Kees
tv slaat woedend in het rond met een handspaak, maar och,
helpt weinig. Als hij even alleen is, ziet hij kans snel in het
it van de fokkemast te klimmen en daar verbergt hij zich. Be
neden op het dek ziet hij de Jappen naar hem zoeken. Maar na
een poosje geven ze het op. Ze veronderstellen zeker, dat ik
overboord ben gevallen, denkt Kees. Nou, daar zal hij wel voor
oppassen. Maar voorlopig moet hij zich wel verborgen houden.
Als de avond valt, kan hij wel weer uit zijn hoge schuilhoek te
voorschijn komen om weer een beter plaatsje te zoeken.
Berg drugs
onderschept
op Curacao
WILLEMSTAD De afgelo
pen dagen zijn grote hoeveel
heden drugs op Curasao on
derschept.
Het gaat in totaal om ruim
1250 kilogram marihuana en
55 kilogram zuivere cocaïne.
In totaal hebben de verdoven
de middelen een straatwaarde
van meer dan acht miljoen
gulden.
De cocaïne werd op de lucht
haven in beslag genomen bij
een Amerikaan en een Neder
lander die op het punt stonden
naar Nederland te vertrekken,
en een Colombiaan, die op Cu
rasao was aangekomen.
