Ethische normen
moeten op de helling
VS beginnen Dan Quayle serieus te nemen
Grondwetscrisis Italië bezworen
Van den Broek op matje wegen|
lauwe reactie op 'Oost- Timor'
ei
BINNENLAND BUITENLAND
li
d'
IK KIES
VOORBONT
£öidócSom£wit
WOENSDAG 20 NOVEMBER li
Miljoenenbrand
in Paramaribo
PARAMARIBO Zes his-
torische panden in het cen
trum van Paramaribo zijn
gisteren in vlammen opge
gaan.
De oorzaak van de brand is
nog niet bekend, maar
brandstichting wordt niet
uitgesloten. Een van de
panden bood onderdak aan
de narcoticabrigade. Des
kundigen schatten de scha
de op miljoenen guldens. De
brand is de grootste sinds
jaren. De brandweer had
door onvoldoende water
druk en een tekort aan ma
terieel grote moeite met het
blussen.
Vietnamezen moeten
toch Nederland uit
DEN HAAG Staatssecretaris Kosto van
justitie ziet geen reden om de uitzetting van
een groep Vietnamese asielzoekers op te
schorten, hoewel hij stelt dat de situatie in
Vietnam nog verre van rooskleurig is. Wel
zal de zaak van enkelen van hen nog nader
worden bekeken. De vijftien Vietnamezen
zijn uit Tjechoslowakije naar Nederland ge
vlucht en geplaatst in het asielzoekerscen
trum Amersfoort. In Tjechoslowakije zouden
zij gediscrimineerd worden door politie en
bevolking en vooral door skinheads. Op 5 no
vember begonnen ze een hongerstaking die
zij weer beëindigden, toen het ministerie van
justitie toezegde de zaak nog eens goed te be
kijken. Dat is inmiddels gebeurd en gisteren
kreeg de groep te horen dat zij toch het land
uit moet.
Vrijgesproken Ieren
eisen smartegeld
ROERMOND De vier Ieren die onlangs
door het gerechtshof in Den Bosch werden
vrijgesproken van de moordaanslag op twee
Australische advocaten, in mei 1990 in
Roermond, eisen smartegeld van de Neder
landse Staat. In Roermond werd één van de
vier, Gerard Harte, aanvankelijk tot acht
tien jaar gevangenisstraf veroordeeld, maar
in hoger beroep vrijgesproken. De anderen,
Paul Hughes, Sean Hick en Donna McGui-
re, de enige vrouw in het gezelschap, wer
den ook in Roermond vrijgesproken. Dit
drietal is door Nederland inmiddels aan
Duitsland overgeleverd. Daar worden de Ie
ren verdacht van andere aanslagen op Brit
se militairen. Tegen Harte liep geen uitleve
ringsverzoek. Hij verblijft thans weer in
Ierland.
ROME De Italiaanse presi
dent Francesco Cossiga heeft gis
teravond in een door alle drie
netten van de staatstelevisie uit
gezonden interview uitgelegd
waarom Italië in de afgelopen
dagen aan de rand van een con
stitutionele crisis heeft gestaan.
Aanleiding was een met enorme
publiciteit omgeven conflict tus
sen Cossiga zelf en de Hoge
Raad voor de Magistratuur. Van
deze corporatieve instelling, die
toezicht moet houden op de juri
dische procedures, is Cossiga uit
hoofde van zijn functie voorzit
ter. Vorige week maakte de
vice-voorzitter van de Raad, Et-
tore Galloni, bekend dat op de
eerstvolgende vergadering de
wettelijkheid van twee rege
ringsbesluiten besproken wor
den. Het ging om decreten van
minister van justitie Martelli
over de verplichte overplaatsing
van rechters naar maffiagebie-
den en de instelling van een 'Ita
liaanse FBI' in de strijd tegen de
maffia.
De Italiaanse rechters zijn tegen
deze maatregelen omdat volgens
hen daardoor de onafhankelijk
heid van de rechterlijke macht
zou worden bedreigd. Maar vol
gens Cossiga mag de raad deze
beslissingen helemaal niet be
strijden omdat zij zich daardoor
op de stoel van de regering zou
plaatsen. Hij weigerde daarom
de vergadering met deze agen
dapunten bijeen te roepen. Daar
op verklaarde Galloni dat de
raad dan wel zonder voorzitter
zou gaan vergaderen.
Cossiga antwoordde dat dit on
grondwettig zou zijn omdat vol
gens de grondwet alleen hijzelf
de Raad voor de Magistratuur
bijeen kan roepen. Als de rebelse
rechters toch bijeen zou
men, dan zou hij ze door
binieri het gebouw uit lat«
ten, dreigde
staatshoofd zelf.
W«d,
Aan de tragi-komedie kwa
teravond een einde toen
gistraten besloten om
wraakte punten toch maai,
de agenda af te voeren. C s
heeft gewonnen en daarmi
de regering. Maar de verho
tussen regering en rech
macht is nu nog slechter i
ai «rac on dat kan alleen
ai was en aai Kan aneen
ten koste gaan van de crini
teitsbestrijding.
il Pot
ug ii
gkok -
fle Rode
as was i
teruggel*
dt zich
u Samph
Khmer
nabij de
leeft hier
ens hij
tad Phr
zal ner
'een int
VN-func
voorberi
delijk ge!
en miljo*
CONGRES OVER MEDISCHE ONTWIKKELINGSHULP
AMSTERDAM We
moeten direct en op grote
schaal aan het werk om
als wereldbevolking niet
in de val te lopen. Daar
voor moeten we volgens
dr. M. King, kinderarts
van de vakgroep volksge
zondheid van de universi
teit in het Britse Leeds,
onze ethische normen ra
dicaal omgooien.
Hij hield dat pleidooi gisteren
op de eerste dag van het jubi
leumcongres van het VU Zie
kenhuis in Amsterdam. Onder
de titel 'Ethiek van de medi
sche ontwikkelingshulp' spra
ken daar onder anderen mi
nister Pronk (ontwikkelings
samenwerking), prof.dr.
F. van Dam (voormalig hoog
leraar internationale economi
sche betrekkingen aan de uni
versiteit van Leiden) en Uni-
cef-directeur F. Jolly. Van
daag deden Nederlandse orga
nisaties hun zegje over de ethi
sche keuzen die ze maken bij
de medische ontwikkelings
hulp.
King: „Onze ethiek is in con
flict met de ecologie en aange
zien de ecologie niet te veran
deren is, moeten we ethisch
om. Als het verlagen van de
kindersterfte altijd leidt tot da
ling van het aantal geboorten,
is er geen probleem". Er rijzen
wel ethische problemen als
een gemeenschap in de val zit
doordat te veel mensen wonen
op grond waarvan ze niet of
alleen via roofbouw kunnen
leven, terwijl de daling van
het sterftecijfer niet leidt tot
(voldoende) daling van het ge
boortecijfer. In die situatie
zorgt het redden van kinderle
vens met technische middelen,
zeker als 'family-planning'
achterwege blijft, voor toena
me van menselijke ellende.
Het gaat volgens King dan om
drie belangen: die van het
kind nu, die van dat kind in
de toekomst en die van de ge
meenschap die eerder honger
zal hebben. Volgens hem zit
ten onze ethische normen ons
in de weg bij het kiezen van
een uitweg uit de misère.
Maatregelen voor het redden
van kinderlevens zijn volgens
King ongeveer heilig, ondanks
de kwaliteit van het gerekte
leven en het overschot aan
kinderen.
De dilemma's moeten in brede
kring worden besproken en
opgelost. In de ontwikkelde
wereld moet volgens King
worden gestreefd naar een le
vensstijl die past bij de draag
kracht van het milieu en niet
meer energie kost dan de zon
op dat stuk grond 'loslaat'. Een
delegatie van ontwikkelingsin
stanties moet met de paus gaan
praten in de hoop bij te kun
nen dragen aan een verande
ring in zijn standpunt over ge
zinsplanning. Voor dat laatste
moet elke beschikbare gulden
worden ingezet, en de ge
meenschappen die in de knel
(komen te) zitten moeten kie
zen tussen een-kindgezinnen
en honger.
Superioriteit
Dr. R. Jolly van Unicef, het
kinderfonds van de Verenigde
Naties, had over het in leven
houden van kinderen (uiter
aard) een heel andere mening.
Volgens hem is vaak genoeg
bewezen dat acties om baby-
en kindersterfte tegen te gaan,
gecombineerd met gezinsplan
ning, leiden tot kleinere groei
van de bevolking.
De hoogleraren Van Dam en
Kuitert gooiden hun betoog
over de boeg van het superio
riteitsgevoel van het Westen.
Van Dam: „Westerse hulp is
niet gerechtvaardigd als die
niet overeenstemt met de
wensen van de ontvangende
landen". Kuitert meent dat
„de morele basis van medische
ontwikkelingshulp" het voe
ren van een gesprek over
waarden is. Hij koppelde dat
aan een aardige theorie. Wij
hebben geen andere normen
en waarden tot onze beschik
king dan die van onze eigen
cultuur. We benaderen andere
culturen dan ook niet onbe
vooroordeeld. We hebben
ideeën over wat daar goed
gaat en wat onder de maat
blijft. Zonder die zijn alle cul
turen even goed. Dus kunnen
andere culturen hoogst arro
gant of zonder oordelen wor
den benaderd. Er is volgens
Kuitert een tussenweg voor de
hulpverlening: ontwikkelings
werk opvatten als ontwikke
lingssamenwerking. Helpen
krijgt dan als doelstelling „het
welvaren van naties en perso
nen en individuen op basis
van hun actieve, vrije en bete
kenisvolle deelneming". Op
dringen van waarden wordt
dan een gesprek over waar
den.
Ethische keuzen bij medische
ontwikkelingshulp worden al
gemaakt bij het kiezen van
een organisatievorm, meent
Jacques de Milliano van Art
sen zonder Grenzen (AzG). Hij
was vandaag een van de inlei
ders van Nederlandse organi
saties die projecten verzorgen
voor medische ontwikkelings
hulp. „Wij hebben gekozen
voor een humanitaire organi
satie en hebben dus niet de
pretentie structurele hulp te
geven". De Milliano waar
schuwde voor verwarring die
door het maken yan keuzen
kan ontstaan. „Kiezen voor
een humanitaire organisatie
doe je omdat je dat een waar
devolle keuze vindt. Maar
daaruit mag geen beeld van
oppositie ontstaan. Er is geen
contrast met structurele hulp.
De vraag noodhulp of structu
rele hulp mag je niet stellen".
Recht op humanitaire hulp is
de grondslag van de acties van
AzG. „Dat geven we vorm
door 'cross border'-hulp". Zo is
de politieke context in Irak,
Etiopië, Joegoslavië, Liberia,
Afghanistan en Somalië reden
(geweest) om in actie te ko-
Volgens dr. Breedveld van de
ICCO, Stichting Interkerkelij
ke Organisatie voor Ontwik
kelingssamenwerking, bepaalt
geld noodgedwongen de
ethiek. Dat komt door een
knellend dilemma in de medi
sche ontwikkelingssamenwer
king. Enerzijds is er de wil de
landen recht te doen, ander
zijds kan dat niet door een an
dere plicht: die van de barm
hartigheid.
In de internationale medische
hulp is geleidelijk een lijn ont
staan; zo kon via bepaalde goe
de modellen een eerstelijns ge
zondheidszorg worden opgezet
met mensen en middelen uit
het land zelf. De heer F. Puls
van Memisa vindt dat er best
vraagtekens gezet mogen wor
den bij gemaakte keuzen. Bij
de lobby in de Verenigde Sta
ten in de jaren vijftig voor
'handel in plaats van hulp' bij
voorbeeld. En omgekeerd: de
politici in de onafhankelijke
Derde-Wereldlanden die ste
vig aandrongen op hulp, waar
bij ze net nalieten te wijzen op
het donkere koloniale verle
den en het kwade geweten
van donorlanden: „de ethiek
van de ereschuld".
Schaars
IEHAII
iy w
laardig
door z
lnemei
gevai
den, z£
het et
zijn v
regent
Twee Moskovieten stoppen voorzichtig voor een drukke winkel in Moskou. Hoewej het streven van president Boris Jj pisch
drie zojuist met veel moeite bemachtigde de Russische bevolking constant in de rij naar een vrije marktpo htiek.nog steeó »te hij.
pakken melk in een boodschappentas moet staan voor levensmiddelen, lijkt de voordeel van de twijfel te krijgen.^ 5t uit
(dat
lag
Waite
kjse g
elegenh
van de
)-jet dii
van de
asis op 1
Lynel
is de i
tbasis 1
DEN HAAG Minister
Van den Broek van bui
tenlandse zaken moet
morgen in de Tweede Ka
mer op het matje komen
naar aanleiding van zijn
lauwe reactie op de
moordpartijen van het In
donesische leger op Oost-
Timor.
verontwaardigd dat Van den
Broek, in weerwil van een be
lofte van minister-president
Lubbers, nog steeds geen offi
cieel standpunt over deze
kwestie heeft ingenomen en
dus ook geen afstand heeft ge
nomen van de gebeurtenissen.
Ria Beckers van Groen Links
vertelde met afschuw in haar
stem over de jongste berichten
uit Oost-Timor. Afgelopen
vrijdag zouden soldaten grote
aantallen gevangenen in
vrachtwagens geladen hebben
en naar een open massagraf
hebben gèreden. Op de rand
Alle grote(re) fracties toonden van dat graf zouden de gevan-
zich gisteren verbaasd en/of genen, twee aan twee aan el
kaar geketend, zijn doodge
schoten. Eerder kwam al vast
te staan dat het leger in de
stad Dili in het wilde weg op
een aantal demonstranten had
geschoten, waarbij ook veel
doden vielen. Gisteren werd
bekend dat in Jakarta onge
veer zeventig mensen waren
gearresteerd wegens demon
streren tegen het Oost-Timor-
beleid van de regering.
Groen Links vindt de gebeur
tenissen op Timor, waarvan
het oostelijk deel in 1976 door
Indonesië met geweld en tegen
de zin van het merendeel van
de bevolking werd afgepakt
van Portugal, te ernsti
een routineus protest
Nederlandse regering, r
gering zou strafmaatr
moeten nemen tegen Ir
sië, bijvoorbeeld het op j
ten van ontwikkelingshi laa"f
politiek Den Haag word vader a
verwacht dat Van den
zover zal willen gaan.
gaat ervan uit dat de be\
man in elk geval het
zoek wil afwachten c
commissie van de Indi
sche regering instelt. Mi
bij aanvang van het kam
bat zal minister Van
Broek namens de regerin
verklaring afleggen.
NET ZO BEWUST ALS VOOR
ANDERE PRODUKTEN
VAN DE NATUUR.
EEN GOED GLAS WIJN,
•N LEKKER STUKJE VLEES IN
EEN PRETTIGE LEEFOMGEVING.
EN NATUURLIJK BONT.
MIJN STIJL. MIJN KEUZE.
WASHINGTON De
moppen over de Ameri
kaanse vice-president Dan
Quayle zijn tegenwoordig
dun gezaaid. De stroom
grappen en grollen over
de politicus die duimzui-
gend of in zijn pyjama
door het Witte Huis
dwaalde lijkt opgedroogd.
Plotseling wordt Dan
Quayle serieus genomen.
Mediadeskundigen voorspel
den al lang geleden dat eens
de dag zou komen dat het ge
zeur over Quayle plaats zou
maken voor pogingen van de
kant van de pers om de vice-
president te 'rehabiliteren'.
Dat heeft toch nog zo'n drie
jaar geduurd.
Zelfs toen het erop leek dat
Quayle nog maar 'een onregel
matige hartslag' verwijderd
was van het presidentschap -
toen president George Bush
afgelopen mei aan hartfibrilla-
ties leed - hield het beeld van
Quayle als de 'nitwit met de
stralende lach' stand. Hij deed
het uitzonderlijk slecht bij de
opiniepeilingen.
Nu de populariteit van Bush
sterk is gedaald - een peiling
hield het vorige week op nog
maar 41 procent - en de presi
dentsverkiezingen van ko
mend jaar een zwaar gelag lij
ken te worden, is het belang
van de 'factor Quayle' geste
gen. Er zal scherp worden ge
let op de vice-president en
voorspeld wordt dat Quayle in
een gunstiger licht komt te
staan.
Bush kan alleen maar hopen
dat deze voorspelling zal uit-
SUSKE EN WISKE
"TAZUUR EN TAZIJN"
(c) Standaard Ultfleverl|/Wavery Pro
komen. Het afgelopen week
end was kritiek voor de presi
dent. De stemgerechtigden in
Louisiana moesten besluiten of
ze de blanke racist David
Duke als gouverneur zouden
kiezen, of dat ze hem vrij zou
den laten om een gooi naar het
presidentschap te doen. Het
werd het laatste.
Als de voormalige neo-nazi
zich verkiesbaar stelt voor het
presidentschap, zou het aantal
kiezers dat van Bush naar
Duke zou overlopen klein zijn,
maar van cruciaal belang. Ook
het kleine percentage aanhan
gers dat zijn stem laat afhan
gen van Bush' tweede man
kan van cruciaal belang blij
ken te zijn.
Veelbelovend
De eerste aflevering in een se
rie profielschetsen van Quayle
door vijf invloedrijke kranten
was veelbelovend. Het liberale
dagblad Boston Globe kopte
vorige week: „De remake van
Dan Quayle". De vice-presi
dent werd niet zoals te doen
gebruikelijk geportretteerd als
een politieke zwakkeling,
maar werd beschuldigd van
het aanvoeren van een „gehei
me regering" binnen het Witje
Huis.
De Boston Globe beweerde dat
Quayle misbruik heeft ge
maakt van zijn positie als
voorzitter van de Council on
Competitiveness, een onduide
lijke organisatie die bekijkt
hoe de regelgeving van de re
gering grote bedrijven treft,
om „een van de machtigste
vice-presidenten in de recente
geschiedenis" te worden.
Als voorbeeld van het flitsend
leiderschap van Quayle schet
ste de 'Globe' de decembera
vond in 1989 toen Bush op weg
was naar de top in Malta met
Michail Gorbatsjov en het
nieuws kwam van een couppo
ging tegen president Aquino
van de Filipijnen. Quayle on
dernam actie vanuit het Witte
Huis en stuurde straalvliegtui
gen bij wijze van machtsver
toon tegen de rebellen. Daarna
zand des tijds bedekt. Hij I
tegenwoordig binnen net
boekje en maakt minder b kslege
ders dan voorheen - iet pl
toen hij de bezoekers van aaj v£
begrafenis „een prettige
toewenste.
ruitge
„Niet geschikt" -pottei
Niet iedereen is eéhter o'^e 1
tuigd. Larry Hugick van ine
derzoeksbureau Gallup i en O
„Quayles publieke imag gebl
geen zier veranderd. He s)orc|
niet zo dat de mensen een rese]
ke afkeer van hem hebber
denken gewoon dat hij nie -f" ri<
schikt is voor het presidft, is
schap". aan
Bij een opiniepeiling van
lup in augustus bleek sle te sc^
één op de tien Republike
Quayle te steunen als vaai en a
drager bij de verkiezingen
1996. Quayle zou dan eno f_m^:
concurrentie ondervinden iextl'
mannen als minister van
Vice-president Dan Quale voert het woord.
militaii
kon de coup snel de kop wor
den ingedrukt.
Naar verluidt luistert Bush
steeds meer naar Quayle als
spreekbuis van de conservatie
ven aan de basis. „Hij heeft
zijn draai gevonden als een
wat agressievere, boudere ver-
woorder van het binnenlands
beleid", aldus een van zijn as
sistenten. Quayle zou een eco
nomisch pakket voorstaan met
verschillende vormen van be
lastingverlichting voor de
middenklassen, die het goed
doen bij veel mensen die met
moeite de eindjes aan elkaar
kunnen knopen.
Quayle herinnert critici eraan
dat hij tijdens zijn 32 maanden
als vice-president 42 reizen
naar het buitenland heeft ge
maakt en talloze wereldleiders
heeft ontmoet - een scholing,
zo zegt hij, waar maar weinig
politici prat op kunnen gaan.
„In conservatieve kringen
heerst de mening dat Dan
Quayle een uitstekende vice-
president is", aldus Adam
Meyerson, redacteur van de
Heritage Foundation's Policy
Review. „Bij de onwrikbare
conservatieven is hij populair
der dan George Bush, die ve
len te gematigd vinden", voegt
conservatief politiek analyti
cus Kevin Phillips hieraan toe.
Quayles adviseurs hebben hun
bezorgdheid uitgesproken over
een reeks artikelen over de
vice-president van onder
zoeksverslaggever Bob Wood
ward voor de Washington
Post. Het Witte Huis berichtte
opgelucht dat Woodward tot
een aantal „positieve conclu
sies" is gekomen. Ook de L os
Angeles Times en de New
York Times zullen naar ver
wacht hun oordeel over Quay
le bijstellen.
De Wall Street Journal besloot
vorige week vrijdag een pro
fiel van Quayle met de opmer
king dat Quayle na drie jaar
ervaring als vice-president
„beter geïnformeerd" is.
Quayles imago van „groen ge
lukskind" blijft, zo stelde de
Wall Street Journal. Maar
Quayle heeft er blijk van ge
geven „politiek door de wol
geverfd" te zijn, is een onwan
kelbare geldwerver voor de
Republikeinen en zijn staf is
een van de meest getalenteer
de van Washington.
Quayles „bange konijntjesblik"
is in de loop der tijd verdwe
nen. Ook het feit dat hij zijn
dienstplicht heeft weten te
omzeilen is vrijwel door het
tenlandse zaken James Ba!n ^eF
die zich naar verwacht in en at
ook kandidaat zal stellen.
De conservatieven hebben
gelijk ook een nieuwe hek A
vonden in Patrick Bucha f
de conservatieve comment
die vorige week aankond
dat hij met Bush in de rinJ
treden over kwesties
isolationisme in het
lands beleid.
De aanhangers van Qil
putten echter moed uit hel
dat verscheidene krantenE
aantal prenten van de kaf"
turist Doonesbury hebber!
weigerd, waarin Quaylel
ticht werd van het snif
van cocaïne. In de hoogt
gen van het oude jachtse®
op Quayle zouden de kral
gevochten hebben om derl
ke tekeningen.
Doonesbury heeft echter jl
geleden al een voltreffen
scoord bij het Amerika
publiek toen hij Quayle m%|
bijnaam „Skippy" opzacfy b|anj
Het zou nog wel eens moéyolkc
kunnen worden voor de T
president om dat jonge-hol h6|pt
nimago van zich af te scl^j van
den.
(c) The Sunday Tl
