1
mal
Ie
WEEKPUZZEL
5
1
-
18
1
24
27
H31
34
1
48
51
U
i7
BRIDGEN
POSTZEGELS
SCHAKEN
DAMMEN
CckUcSouAotit
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1991 PAGINA 31
Oplossing vorige puzzel
De winnaars van puzzel 44 zijn:
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
op hun bank- of girorekening bijgeschre
ven of een cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 45 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
LEIDSE COURANT,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Nr.45
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL:
9. Gebladerte.
10. Stuwende kracht.
12. Uithangteken
14. Oproerling.
16. Uitbouw.
17. Mand.
19. Edel.
21. Deel van een
22. Kaartspel.
24. Weefsel.
25. Telwoord.
26. Stoot.
27. Duivenhok.
29. Kinbaardje.
30. Militaire rang.
31. Soort krokodil.
34. Eerstkomende.
35. Vaartuig.
36. Clubgebouw.
38. Plaats in Zuid-
Holland.
39. Borstbeen.
41. Specerij.
42. Naar onze mening.
43. Heerlijk oord.
44. Chemisch
symbool.
45. Waanvoorstelling.
47. Stad in Duitsland.
48 Wijnsoort.
50 Ver.
52. Germaans
schriftteken.
53. Handschrift.
55. Later.
58. Rondhout.
59. Stad in Duitsland.
61. Kikvorsachtig dier.
62. Boomloot.
63. KJomp planten.
64. Min.
66. Onbep. vnw.
68 Kleur.
69. Sieraad.
71. Plezier.
72. Vis.
73. Weefsel van goud.
75. Tanden en kiezen.
76. Roofdier.
78. Zeilschip.
79. Sportvereniging.
VERTICAAL:
1. Gangtapijt.
2. Wild zwijn.
3. Europeaan.
4. Titel.
5. Lengtemaat.
6. Sleepnet.
7. Voedsel.
8. Kunstmens.
9. Stof.
11. Beeldraadsel.
12. Beleefdheids
betuiging.
13. Afgelegen.
15 Plant.
16. Lid van
verdienste.
17. Stad in Italië.
18 Rekening.
20. Aangenaam.
22. Vertalen
23. Gnnthoop.
26 Terras.
28. Ren.
31. Opium.
32. Delfstof.
33. Aandoenlijk.
35. Water.
37. Graafwerktuig.
39. Sierlijk dier.
40. Muzieknoot.
45. Versiersel.
46. Mep.
48. Aromatische plant.
49. Villa.
51. Plaats in Noord-
Holland.
52. Stand.
54. Klappen.
56. Adellijk.
57. Welzijn.
58. Sieraad.
60. Frans
revolutionair.
63. Akte.
65. Effen.
67. Gevangenis.
68. Indon.
muziekinstrument.
70. Theater rang.
72. Spijskaart.
74. Zelfkant.
75. Schelle kreet.
77. Zangnoot
78. Tot rouwbeklag.
1
2
3
6
7
8
9
11
12
15
16
20
21
22
23
25
26
28
29
30
33
35
36
37
38
39
40
42
44
45
46
49
50
53
54
55
56
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
p?
Naam
Welk woord kunt u maken met de letters 13-2
31 - 49 - 43 - 76 - 3 - 75 - 57 - 47 - 3 - 38.
58 -
12-16-7
- 22 -
Boxmeer kent een actief bridgeleven,
waarbij b.c. De Bok de boventoon voert.
De formule van de bridgemarathon - tij
delijk onderbroken - was uniek en
sinds vorig jaar hebben ze met sponsor
Stork een geweldig parentoernooi in
huis. De landelijke top wordt genviteerd
en voor de rest van de vele honderden
deelnemers zijn er in diverse categorieën
meer dan genoeg prijzen te verdienen. In
de tweede editie van dit toernooi leken
Borst-Hoogeveen onbedreigd op de eer
ste plaats af te stevenen door in de eer
ste zitting 75% neer te zetten maar in de
tweede zitting werden ze nog net gepas
seerd door een van de regionale paren:
Wil Bekker en Peter Grüntjes.
Dit keer eens niet een groot spel maar
een heel kleintje. Uiteindelijk zijn daar
bij in een parentoernooi net zoveel pun
ten te verdienen. Het gaat om deze alle
daagse zuidhand:
10 8 3
H V 6 5 3
A 6
A 10 9
Het bieden gaat (Z/OW):
WEST NOORD OOST
24
Laten we 24 spelen en zo ja:
bleerd? Dat is vraag 1Vraag 2 luidt: la
ten we onze partner dat karwei klaren of
doen we het zelf?
'Ik ben uitgeboden, dus mijn partner
zoekt het verder maar uit,' lijkt een re
delijk argument, ware het niet dat er in
een parenwedstrijd veel voor te zeggen
valt om al een andere herbieding te
14
In het slechtste geval is dat een 4-3 fit,
maar de driekaart troef levert naast de
doubleton ruiten vaak een slag meer op
dan wanneer er sans-atout gespeeld
wordt en in een parenwedstrijd levert
dat zeer veel op.
Zuid liet de beslissing doorlopen naar
noord. Die had:
V 9 6 5
B
4 H 9 7
V 8 7 5 4
en paste. 3* zou nog wel een plan zijn
geweest.
Z/OW
NOORD
V 9 6 5
B
H 9 7
V 8 7 5 4
WEST
OOST
B 7 2
A H 4
9 4 2
A 10 8 7
V 10 5 3
B 8 4 2
H B 2
6 3
ZUID
10 8 3
H V 6 5 3
A 6
A 10 9
Een uiterst dubieuze actie van oost,
maar ja, in een parenwedstrijd wil je wel
eens wat en durf je wel eens wat. 24
werd precies gemaakt: 155-25 voor OW,
een vette kluif dus. Noord-zuid hadden
hun huid iets duurder moeten verkopen,
24 contract 'voor NZ al 122-58 ople
vert...
Je moet de tegenpartij nooit te goedkoop
laten ontsnappen. Daarbij kan het ook
opleveren wanneer je de mogelijkheid
creëert dat ze te hoog gaan bieden (34
bijvoorbeeld) en kan er een lucratief
rood kaartje worden getoond.
Voor volgende week een speelprobleem.
Dit zijn de OW-handen in een paren
wedstrijd:
WEST
A H V 10 6 2
4 A V
A B 3
OOST
V 9 3
B 9 7 3
4 B 9 2
V 10 5
Als west beland je in 6¥, waartegen
noord met troef start. Wat is je speel
plan?
Agenda: 22 nov. Valleidrive (Scherpen-
zeel, 03497-1293), 24 nov. Lionsdrive
Apeldoorn (055-552569), 30 nov. St.-Ni-
colaasdrive Maarssenbroek (030-
310713), 7 dec. Najaarsdrive Kampen
(05202-13845) en Gouwzee-drive Kat-
woude (02396-1253). Verder kan men
natuurlijk dagelijks wel ergens terecht
voor een Interpolis-voorronde.
Heel langzaam dringt de telefoonkaart
door tot het voormalige Oostblok.
Tsjechoslowakije, de Sovjet-Unie, Hon
garije en Polen hebben in ieder geval
zo'n alternatief voor de muntteletoon.
Veel informatie is niet voorhanden; de
betreffende landen hebben de kaarten
min of meer zwijgend ingevoerd.
Tot verbazing van menige bezoeker van
Tjechische of Slowaakse herkomst zijn
de meeste telefoons op het hoofdstation
in de hoofdstad Praag alleen te gebrui
ken met zo'n telefoonkaart. Dat nieuwe
snufje is zeker in de provincie nauwe
lijks bekend.
OPLAGE
Dat kan verklaard worden aan de hand
van de oplage van de telefoonkaarten:
20.000 stuks voor de 50-tikken (50 kro
nen) en 10.000 voor die van 150 tikken.
Te vergelijking, in Nederland, een land
met iets meer inwoners, gaan er per jaar
honderdduizenden kaarten over de toon
bank. De oplage van de Tjechoslowaak-
se kaart komt meer in de richting van de
bijzondere kaarten in Nederland zoals
die 'ter ere' van het landskampioenschap
van PSV.
UITVERKOCHT
De kaarten zijn ook niet makkelijk ver
krijgbaar. Op het hoofdpostkantoor van
Praag zijn ze soms uitverkocht. Op een
ander moment is er maar één van beide
kaarten in de handel. Hoeveel telefoon
toestellen de kaart 'happen' is moeilijk
te achterhalen. Op hetzelfde hoofdpost
kantoor is het antwoord in ieder geval
niet boven water te halen.
Telefoonkaartcatalogusmaker O. Biegel
uit Delft weet het ook niet exact. „Je ziet
ze af en toe opduiken. Ik denk dat ze
nog aan het experimenteren zijn welk sy
steem het beste is".
SCHAARSER
In de Sovjet-Unie is de kaarttelefoon zo
mogelijk nog schaarser. Af en toe duiken
er met name in de op buitenlanders ge
richte hotels (zogenaamde dollarhotels)
kaarten op. Die moeten volgens een za
kenman ook in dollars worden betaald.
Bekend is één kaart van 30 Roebel,
daarmee kan overigens in Moskou vele
uren mee worden gebeld omdat telefone
ren in die stad uiterst goedkoop is.
FILATELISTISCHE ATLAS
Haast net zo moeilijk te krijgen als me
nige zeldzame postzegel is 'the philatelic
atlas' van het Tsjecholswaaks schrijver-
paar Bohuslav Hlinka en Ludvik Mu-
cha. Maar eenmaal in bezit is ook die
zoektocht zeer de moeite waard. Niet al
leen voor de filatelist, maar ook voor de
politicus of historicus. En zelfs bloedje-
actueel gezien de losmaking van repu
blieken van de Sovjet kolos.
Het eerste gedeelte van de filatelistische
atlas bevat geografische kaarten. Natuur
lijk met een gedetailleerd overzicht van
het gebruik van buitenlandse postzegels
in het Tsjechoslowakije van na 1918.
Een bonte kaart. Duitsland, Oostenrijk,
Polen en Hongarije hebben ondermeer
postzegels uitgegeven op het tegenwoor
dige Tsjechoslowaakse grondgebied. Een
uitdaging voor menig filatelist om dat in
postzegels en brieven weer te geven.
Maar ook de Duitse lokaaluitgaven zijn
geportretteerd. Resultaat: tientallen stip
jes op de kaart. Nederland komt ook
enige malen op de kaart voor. Overigens
weinig schokkend omdat ons land in de
geschiedenis van de postzegel (sinds
1840) altijd ongedeeld is gebleven. Ver
der zijn tijdens de bezetting de Neder
landse postzegels in roulatie gebleven.
VERDWENEN
De andere kaarten bevatten eigenlijk een
blik in de hele wereld, zowel de huidige
als diverse andere stadia. Daar is veel
georgrafische informatie te halen, bij
voorbeeld interessant voor stempelver-
zamelaars.
Uit de bijna 250 tekstpagina's is te halen
dat er tot 1987 (het uitgiftejaar van het
boek) zo'n 740 'landen' postzegels heb
ben uitgegeven. Daarvan is nog een der
de over.
GEDETAILLEERD
Per gebied dat postzegels heeft uitgege
ven is verder een beschrijving opgeno
men die vooral voor filatelisten veel be
langrijke informatie bevat.
Bij Nederland wordt bijvoorbeeld mel
ding gemaakt van het feit dat dit land
als eerste in Europa een zegel met toe
slag voor een goed doel uitgaf (1906).
Verder wordt Nederland indirect lof toe
gezwaaid voor de hoge kwaliteit van
ontwerpen van zegels. Ook grappige de
tails zijn niet vergeten zoals het noemen
san de brandkastzegels die daadwerke
lijk op post werd geplakt die over zee is
vervoerd via een op het dek van een
schip gemonteerde brandkast. Bij ver
gaan van het schip bleef de brandkast
drijven op de golven waardoor de post
niet ook verging.
Voor zover bekend is het boek in Neder
land niet via de officièle handel te koop.
In Tsjechoslowakije wordt het wel spaar
zaam aangeboden in de boekhandel en
een heel enkele postzegelwinkel (Pofis).
Een van de Sovjet-kaarten, de 30 Roebel-kaart van Comstar.
Het laatste Interpolistoernooi hoort
thuis in een rijtje legendarische toernooi
en, waarvan St. Petersburg 1912, New
York 1924, Nottingham 1936, AVRO-
toernooi 1938 en Zurich 1953,' de meeste
roem hebben gekregen.
De laatste dertig jaren zijn er echter zo
gigantisch veel topwedstrijden geweest,
dat de historische waarde van zo'n eve
nement gedevalueerd is. Qua bezetting
geldt dat ook voor Interpolis-1991, maar
de enorme vechtlust van de deelnemers
zorgde voor het bijzondere van deze
krachtmeting. De statistische gegevens
zeggen hierover genoeg: Van de 56 par
tijen eindigden er maar 25 remise, waar
van slechts twee zonder strijd!
Jan Timman gaf een goede reden voor
het ontbreken van enige vredelievend
heid. De deelnemers bemoeiden zich dit
jaar zeer weinig met elkaar, bovendien
was de verstandhouding tussen enkele
collega's slecht. Dit in tegenstelling tot
andere jaren, waarin de meeste deelne
mers met elkaar aten en gezellige avon
den doorbrachten. Kortom een geani
meerde sfeer, waarin een vriendenremise
meer kans had.
Onze landgenoot Timman speelde niet
goed in Tilburg, maar de twee punten te
gen de volledig van slag zijnde Bareev
(ELO: 2680!), gaven zijn score nog een
aardig aanzien. De volgende twee frag
menten geven een goed beeld van Tim
man als hij slecht in vorm is. In de eer
ste stelling voert hij met vaste hand een
goede stelling tot winst, een ronde later
verliest hij op kinderachtige wijze. Het
zijn deze momenten die hem hebben
weerhouden van een hogere plaats op de
wereldranglijst.
J. TIMMAN-V. KORTSJNOJ
Zevende ronde.
Stelling na de 12e zet van zwart.
Timman heeft in deze partij gebruik ge
maakt van zijn voorbereidingen op de
kandidatenmatch tegen dezelfde tegen
stander. De huisvlijt werpt nu zijn
vruchten af.
l3.Pxf7! Txel+ 14.Dxel Kxf7 15.Lc4+
Kf8 l6.De6 Lxg5+ 17.hxg5 Dxg5+
l8.Kbl.
Tot zover was alles geforceerd. Zwart
moet zich nu verdedigen tegen mat op f7
en een inval op g8. Dit kan niet meer op
fatsoenlijke wijze.
18...Pe5 19.De8+ Ke7 20.Tel Ld7.
Het enige tegen de dodelijke samenwer
king van dame en toren.
21.Dxa8 Dd2 22.Txe5+! Kf6 23.a3 Kxe5
24.Db8+ Kf5 25.Df8+.
Zwart gaf het op, Ld7 gaat zonder meer
verloren.
G. KASPAROV-J. TIMMAN
Achtste ronde.
Stelling na de 31e zet van wit.
Zwart heeft iets minder ruimte, maar bij
goed spel zou een remise voor de hand
liggen. Timman meende dat zijn gewel
dige tegenstander zich vergaloppeerd
had en speelde het rampzalige:
31...Lxa6?? en moest na 32.Dcl! consta
teren dat het aftrekschaak Pe7+ hem een
vol stuk ging kosten.
Het wonderkind Gata Kamsky speelde
een uiterst wisselvallig toernooi. Bij vla
gen leek hij een echte wereldtopper,
maar te vaak wisselde hij deze momen
ten af met kansloze nederlagen.
Allereerst het hoogtepunt voor hem in
Tilburg; zijn overwinning, mat zwart, op
Karpov.
A. KARPOV-G. KAMSKY
Twaalfde ronde.
Stelling na de 48e zet van wit.
Zwart staat, vanwege de aktieve opstel
ling van zijn stukken, duidelijk beter. De
manier waarop hij dit voordeel tot winst
voert is erg knap.
48...g5! 49.hxg5 h4+ 50.Kg2 Tel.
Dit tijdelijke pionoffer heeft zwart een
uiterst gevaarlijk vrije h-pion bezorgd.
De slecht opgestelde witte stukken kun
nen deze alleen ten koste van beslissend
materiaal stoppen.
51.Tc2 Kg6 52.Kf2 Tal 53.f4 Ta3
54.Td2 Tg3 55.Lc5 Kg7 56.Td3 Tg2+
57.KT1 Txe2! 58.Kxe2 Lc4 59.d5.
Het enige om de h-pion te stoppen.
59...exd5 60.Kd2 Lxd3 61.Kxd3 d4
62.Ke2 h3 63.Kf3 d3 64.Le3 Pd4+
65.Kg3 h2 66.Kxh2 Pf3+ 67.Kg3 d2
68.Lxd2 Pxd2 69.f5 Pc4 70.Kf4 Pxa5
71.Ke4 Pc6 72.Kd5 a5.
Wit gaf het op.
Twee ronden later werd hij echter, met
de witte stukken, kansloos opgebracht,
door de in Tilburg goed spelende Brit
Short. Het slot van die partij was zeer
aardig.
G. KAMSKY-N. SHORT
Veertiende ronde
Stelling na de 28e zet van wit.
28...Pg3+! 29.hxg3 Tf6 30.De7.
Het enige om de matdreiging 31.Th6 te
pareren.
Nu Sinterklaas al weer met rasse schre
den nadert, wil ik u in deze rubriek eens
wat cadeau-suggesties aan de hand doen.
Er is tegenwoordig op damgebied van al
les te koop; laten we maar eens beginnen
met de (nieuwe) ontwikkelingen op het
terrein van de computer.
Het is al enige tijd geleden dat ik u in
formeerde over het programma Damba-
se, waarmee partijen opgeslagen konden
worden, en op criteria als opening, da
tum, naam enz. konden worden geselec
teerd. In deze geheel nieuwe ontwikke
ling is intussen een reusachtige sprong
voorwaarts gemaakt. De Huizum-speler
Klaas Bor heeft namelijk een verbeterde
versie van Dambase ontwikkeld die hij
zeer terecht de naam Turbo-dambase
heeft gegeven. Dit programma zoekt bui
tengewoon snel een door u gewenste se
lectie op. Zo 'bekijkt' een AT met be
hulp van Turbo-dambase maar liefst
30.000 partijen per minuut! En ook hier
kan men weer selecteren op criteria als
naam, datum, concrete stelling, en pa
troon, een stelling dus die voor een deel
vastligt en die voor het overige niet is
gedefinieerd. Zonder meer een revolutio
naire ontwikkeling, die de hele bestude
ring van het spel in een stroomversnel
ling heeft gebracht. Het bijbehorende
partijenbestand telt al meer dan 65.000
partijen, en zoveel 'hanteerbaar' gewor
den materiaal heeft nog nooit iemand in
bezit gehad! Logisch dus dat er bijvoor
beeld op de centrale trainingen mee
wordt gewerkt. Maar uiteraard kan men
er ook zelf mee studeren, terwijl het pro
gramma eveneens zeer geschikt is om
zich op een concrete tegenstander voor
te bereiden. Turbo-dambase is op dit
moment nog alleen verkrijgbaar voor
MS-dos computers, terwijl Dambase, dat
nog steeds in de handel is, bovendien
ook op Atari computers werkt. Voor
meer informatie verwijs ik u graag door
naar Lauwen van de denksporthandel
L'Esprit (adres aan het slot van deze ru
briek), die in feite de grote man achter
deze ontwikkelingen is. U kunt bij hem
ook bestellingen doen: het programma
Turbo-dambase kost 195,-, en voor de
aanschaf van partij bestanden wordt
f 0,05 per partij berekend.
Behalve programma's voor partijenop
slag en selectie, zijn er zoals u ongetwij
feld weet, ook programma's ontworpen
die zelf kunnen spelen. En ook op dit
terrein zijn grote vorderingen gemaakt.
Het beslist sterkste programma van dit
moment, het door Stefan Keetman ont
worpen programma 'Truus', is in snel-
dampartijen zelf al praktisch onverslaan
baar! Zo speelde 'zij' na afloop van het
sneldamkampioenschap van Nederland
van dif jaar, tegen de nieuwe kampioen
Scholma, en in die partij werd de Gro
ningse grootmeester volledig overspeeld!
Het programma is zeer geschikt als trai
ningspartner, en u kunt er ook partij
standen mee analyseren. Het werkt op
MS-dos computers en kost 100,-. En
hebt u ten slotte geen p.c. dan zijn er
nog de damspelende computers in de
handel. De bekendste is wel de door de
firma Saitek op de markt gebrachte
damcomputer, die tal van mogelijkhe
den heeft. Men kan er uiteraard zelf te
gen spelen, en dat naar keus uit acht
speelsterkte niveau's, men kan de com
puter tegen zichzelf laten dammen, en
men kan er ook weer een bepaalde stel
ling mee analyseren. 'Saitek' is in twee
versies leverbaar: tafelmodel (f 189,-) en
de pocketversie (f 119,-). Dan gaan we
nu naar de boekenafdeling. Want hoewel
de computer dus ook in de damwereld
nadrukkelijk een plaats heeft veroverd,
de 'traditionele' damboeken zullen er be
slist niet door verdwijnen. Ik wil hier
een drietal recent verschenen boeken on
der uw aandacht brengen. Om te begin
nen het door L'Esprit uitgebrachte eind-
spelboek 'Eindspelgeheimen van H. J.
van Alphen, ontsluierd door Johan Bas-
tiaannet'. In dit boek bespreekt de be
kende eindspelkenner Bastiaannet bijna
tweehonderd composities van Van Al
phen, die hij op overzichtelijke wijze
heeft gerangschikt. En ofschoon Van Al
phen misschien wat minder bekend is,
wie het boek inziet weet al direkt veel
meen deze eindspelcomponist heeft een
uitgesproken voorliefde voor de kleine -
en dus tevens zeer praktische! - schijve-
neindspelen. Hij is beslist een grootheid
op dit gebied, en de door Bastiaannet ge
maakte selectie bevat dan ook zeer veel
fraais. Als voorbeeld zomaar een grappi
ge positie.
In deze praktische stelling, die we aan
treffen op pagina 50, wint wit als volgt
charmant (ik geef het commentaar in ei
gen woorden weer): 1.22-18 16-21; 2.18-
13 21-27; 3.13-9. Nu mag 3...27-31 niet
vanwege 4.9-4 enz., terwijl wit na 3...27-
32; 4.37x28 26-31; 5.9-4 31-36; 6.28-22
2-8 (offeren met 2-7 komt op hetzelfde
neer). 7.12x3 36-41 wint door 8.3-14.
Zwart doet er daarom het beste aan nu
reeds schijf 2 op te geven: 3...2-8; 4.12x3
27-31. Dit lijkt remise, maar: 5.3-21! n.k.
6.9-3 26x17 of 31x42; 7.3x48+. Het boek
kost 15,- (exclusief 3,20 porto) en u
kunt het bestellen bij L'Esprit.
De twee andere boeken zijn van Russi
sche afkomst. Eerst het in het Neder
lands vertaalde werk 'Strategiekompas
deel 1' van Katz. Op overzichtelijke wij
ze behandelt deze succesvolle Russische
trainer strategische items en speelplan
nen als opsluitingsposities, flankspelvor
men, het klassieke tempospel, achterge
bleven schijven, aanvalsstrategieén enz.
Daarbij weet hij tevens heldere voor
beelden te kiezen. Dit uitstekende leer
boek is te bestellen bij het Bondsbureau
(adres aan het slot): kosten 19,50 (por
to 5,50).
Als laatste het door Gantwara en Balja-
kin geschreven boek '1. 32-28 19-23, 12
systems'. In dit in het Engels geschreven
openingshoek gaat het grootmeesterduo
op 12 populaire spelgangen van de ope
ning 1. 32-28 19-23 in. Hun aanpak is
grondig, veel varianten, veel diagram
men en ook partij notaties, terwijl het ge
heel niettemin vrij overzichtelijk is. Dit
inhoudrijke boek telt ruim 130 pagina's
en kost 17,- (porto 5,50).
Tot slot de adressen waar u terecht kunt
voor meer informatie en/of bestellingen:
Denksporthandel L'Esprit (Lauwen).
Postbus 172, 5240 AD, Rosmalen, tel.
073-139533. Bondsbureau KNDB, Post
bus 294, 6880 AG Velp. tel. 085-616840.
