Jeltsin struikelt over
T s jets jen-Ingoezië
Computer verraadt
fraude journalisten
Parlement Israël tegen
onderhandelingen Golan
BUITENLAND
Vijftien
naanden cel
voor Duitse
neo-nazi s
(Croatië smeekt om hulpgoederen voor belegerde steden
ïn
(APITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN ïerluf
1991 leidtm Qowumt
DINSDAG 12 NOVEMBER 1991
Nieuwe aanklachten
:egen Marcos-familie
icht [Ai
,NILA De Filipijnse justitie heeft
andaag 17 nieuwe aanklachten inge-
ing vaj l'enc* teêen Irnelda Marcos, de vrouw
- "an de vroegere dictator Ferdinand
larcos, die in ballingschap is overleden,
melda Marcos keerde vorige week naar
e^neei 'e Eilipijnen terug. In de aanklacht
waaroi vor<^t samen met haar kinderen be-
e met chuldigd van het overtreden van voor-
terstof chriften van de centrale bank door ille-
Jrotere!33^ miljoen dollar (bijna 720 mil-
directf"en gulden) het land uit te brengen en
rivier 'P rekeningen van tien Zwitserse en
deel wee Amerikaanse banken te zetten. Te-
!en ^aar beide dochters, Irene en Imee,
ijn ieder 15 aanklachten ingediend en
egen haar zoon Ferdinand, alias Bong
ong Marcos, 12 aanklachten.
Doden op Oost-Timor
na ingrijpen leger
JAKARTA Verscheidene
mensen zijn gedood in Dili, de
hoofdstad van Oost-Timor, toen
het Indonesische leger het vuur
opende op een rouwstoet. Hoe
veel doden en gewonden er zijn
gevallen is niet bekend. Maar het
zou zeker om tientallen mensen
gaan.
Volgens een diplomaat was de
rouwstoet onderweg om de dood
te herdenken van een Oosttimo-
rese man die twee weken gele
den werd gedood bij gevechten
tussen voor- en tegenstanders
van Indonesisch bestuur in dit
deel van het eiland, dat in 1975
door Indonesië werd bezet en een
jaar later werd geannexeerd.
Gewapend met borden en
posters protesteren
Amerikanen voor de deur
van een tv-station in New
Orleans, waar de
republikeinse
gouverneurskandidaat
David Duke in een show
optrad. Duke's kandidatuur
is omstreden vanwege zijn
sympathieën voor extreem
rechtse organisaties en zijn
Ku Klux Klan verleden.
foto: ap
Vliegtuig stort neer
op Braziliaanse stad
RIO DE JANEIRO Een verkeers
vliegtuig is gisteren brandend neerge
stort op een plein in de Braziliaanse stad
Recife. De vijftien inzittenden zijn daar
bij om het leven gekomen, evenals twee
mensen die zich op het plein bevonden.
Het toestel van luchtvaartmaatschappij
Nordeste stortte neer vijf minuten nadat
het met bestemming Maceio was opge
stegen van het vliegveld van Recife. Het
vliegtuig kwam gedeeltelijk neer op een
huis. De twee bewoners moesten met
ernstige brandwonden worden overge
bracht naar een ziekenhuis. Het toestel
raakte toen het neerstortte een elektri
sche leiding, waardoor een groot gebied
zonder stroom kwam te zitten. De oor
zaak van het ongeluk is nog niet bekend.
Baker: grotere
rol voor Japan
TOKYO De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Baker heeft Japan gisteren ge
vraagd een grotere rol te spelen in de interna
tionale politiek en verantwoordelijkheden te
nemen die overeenkomen met zijn positie van
economische wereldmacht. Volgens Baker
heeft de Japanse bijdrage aan oplossingen van
internationale kwesties tot dusverre groten
deels bestaan uit wat hij chequeboek-diplomatie
noemde. Hij wil dat Japan een actievere rol
gaat spelen in het politieke debat, met name
waar het Oost-Azië betreft. In een rede voor
het Instituut voor Internationale Betrekkingen
in Tokyo zei Baker dat het tijd is dat de VS, de
Sovjetunie, China en Japan nauwer gaan sa
menwerken om de spanning tussen Noord- en
Zuid-Korea te verminderen.
irt
ïth
IONN De rechtbank in
et Oostduitse Zittau heeft
J* cht neo-nazi's tot gevan-
projec [enisstraf fen van maxi-
minali naai vijftien maanden
ren uferoordeeld.
ject
ibuurt !en aantal verdachten kreeg
ojectle en voorwaardelijke straf op-
elegd. De verdachten had-
en op Hemelvaartsdag van
de H lit jaar in Zittau een tehuis
ch< iangevallen waarin kinderen
Vier at de buurt van het door een
Ha itoomongeluk getroffen
'sjernobyl vakantie mochten
ieren. De daders hadden
tenen door de ruiten van
js, een jet tehuis gegooid. Ze had-
- van|en de Hitlergroet gebracht
"it n „Auslönder raus" geroe-
u^Se en. Twee van de kinderen
ten 'en*en êewond-
ar zeker zo belangrijk
itte de openbare aankla-
er de mentale schade die de
sgebo#inberen door de brute over-
ral hebben geleden. Hij had
:affen tot maximaal twee
ir en drie maanden geëist,
boi e overvallers zijn 18 tot 34
lar oud. Volgens hun verde-
selijke igers zijn ze het slachtoffer
iop o] an hun uitzichtloze maat-
wijki happelijke omgeving; geen
echte erk, geen perspectief. En
sticlius zoeken jongeren een uit-
leyeg in het geweld. Maar die
ergoelijking wenste de
om 1 rcchter niet te accepteren.
*e Pfllitie-agenten die op die be-
'hthcs mste avond patrouille re-
ae den, gaven voor de recht-
f m,ee bank toe dat ze niet ingegre-
,e£lJ ten hadden. Mede uit angst
en on "oor een mass£de slachtpartij,
reren raa^s ze verklaarden.
A uitspraak van de rechter
n Zittau is mogelijk trend-
ende attend voor toekomstige
irocessen, waarin neo-nazi's
or erecht moeten staan op be-
chuldiging van geweld,
wijze luisvredebreuk en mishan
dooi leling. De justitie in Dresden
van n leeft tot nu toe elf aanklach-
projei en gereed tegen rechts-radi-
at hei ajen jjg betrokken zijn ge-
onn( ,eest by dg ernstige onlusten
sbesii egen asielzoekers in het
0g 0 lostduitse Hoyerswerda.
t bii ^aar omdat de bevolking
liet nauwelijks meewerkt Wachtön
n ^et onderzoek is het voor
de o ustitie moeilijk bewijzen te
iis. inden.
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU De Russische
president Jeltsin is door
zijn parlement aangeval
len om datgene wat hij
Sovjet-president Michail
Gorbatsjov vroeger ver
weet: het dreigen met ge
weld tegen opstandige
deelrepublieken.
Om hem gezichtsverlies te be
sparen stemden de afgevaar
digden wel in met Jeltsins
analyse over het gevaar van
de afscheiding van Tsjetsjen-
Ingoezië voor de Kaukasus.
Sommigen stelden dat de pre
sident was misleid door enkele
van zijn adviseurs, met name
Sergej Sjachraj die het decreet
had opgesteld en vice-presi
dent Aleksandr Roetskoj. Een
parlementaire onderzoekscom
missie moet nu vaststellen wie
verantwoordelijk is voor Jelt
sins uitglijer.
Met zijn besluit van vrijdag
om de noodtoestand in de re
publiek uit te roepen en er
troepen heen te sturen, wilde
Jeltsin voorkomen dat de
Tsjetsjeense leider, generaal
Dzjochar Doedajev, de macht
in de republiek over zou ne
men. Doedajev werd vorige
week tot president gekozen in
verkiezingen die door Moskou
niet zijn erkend. Rusland eist
het herstel van de vorige rege
ring en het parlement, dat
door Doedajevs Tsjetsieens Na
tionaal Congres wera ontbon
den.
Al snel was gebleken dat Jelt
sins decreet een dode letter
zou blijven. In strijd met de
bevelen uit Moskou was Doe
dajev niet gearresteerd. De
versterkingen die de Russische
KGB en MVD (ministerie van
binnenlandse zaken) naar
Grozny hadden gestuurd om
de orde te herstellen moesten
zich onverrichterzake terug
trekken.
Het Russische parlement wil
de crisis in de opstandige repu
bliek oplossen met „politieke
middelen" en „zonder speciale
maatregelen". Daartoe moet
een Russische delegatie onder
handelingen aangaan met
„alle politieke krachten van de
republiek Tsjetsjen-Ingoezië".
Verder is voorgesteld strenge
controles langs de grenzen in
te stellen om de leverantie van
wapens te voorkomen.
In het centrum van Grozny,
de hoofdstad van Tsjetsjen-In
goezië, begroetten duizenden
aanhangers van Doedajev het
besluit van het Russische par
lement met gejubel en schoten
in de lucht. „Als gezond ver
stand triomfeert, is dat natuur
lijk goed nieuws. Dat betekent
dat er valt te praten", zei
Daoed Achmadov, een naaste
medewerker van Doedajev.
De generaal zelf toonde zich
tevreden maar wantrouwend:
„We vertrouwen de situatie
niet. We zijn natuurlijk ver
plicht onze capaciteit te hand
haven voor de verdediging
van de belangen van de repu
bliek, haar grenzen en territo
riale integriteit". Volgens hem
hebben 300.000 mannen, op
een totale bevolking van 1,3
miljoen in de republiek, zich
aangemeld voor dienstplicht.
lp ZAGREB De Kroati
sche minister van volks-
jezondheid Andrija He
irang heeft gevraagd om
ïulpgoederen voor Vuko-
'ar, Dubrovnik en Slunj.
n Vukovar, dat al 72 da
len wordt belegerd en be
schoten, sterven „15.000
nensen van de honger,
nfecties, vuil water, ge-
irek aan bloed en medi
anen", schreef Hebrang
listeren in een brief aan
ninister Van den Broek
en de regeringsleiders van
alle NAVO-landen.
Wekelijks zouden er onder be
scherming van de EG-waarne-
mers internationale hulptran
sporten naar deze steden
moeten worden georganiseerd,
stelt Hebrang voor, want „het
is een kwestie van leven en
dood". De speciale VN-gezant
voor Joegoslavië, de Ameri
kaan Cyrus Vance, zei gisteren
dat er nu 420.000 vluchtelin
gen in Joegoslavië zijn, exclu
sief het aantal dat de grens is
overgegaan.
Het besluit van de EG econo
mische sancties te treffen te
gen Joegoslavië heeft tot nu
toe weinig of geen invloed ge
had op de strijd. Verscheidene
landen, waaronder Canada en
de Verenigde Staten, hebben
zich aangesloten bij de sancties
en de Sovjetunie overweegt
zich aan te sluiten bij een mo
gelijk olie-embargo. De VN-
ambassadeurs van Groot-Brit-
tannië, België en Frankrijk
overleggen momenteel met le
den van de VN-Veiligheids-
raad over een resolutie voor
een totaal olie-embargo gericht
tegen het federale leger en de
Servische milities.
Het federale leger voerde ook
gisteren hevige aanvallen uit
op Dubrovnik. Zowel de land
macht als de luchtmacht wa
ren betrokken bij de beschie
tingen, waardoor brand uit
brak in gebouwen vlak bij het
historische centrum van de
stad.
Volgens radio Zagreb zijn gis
teren bij de gevechten in
Kroatië zeker 24 doden geval
len. Ook op andere fronten in
Kroatië, wordt nog steeds fel
gevochten.
Nenad Canak, de voorzitter
van de sociaal-democratische
partij in de Servische provin
cie Vojvodina en uitgesproken
tegenstander van de burger
oorlog, is volgens journalisten
in Belgrado gearresteerd en
naar het front gestuurd. Tij
dens zijn arrestatie werd aan
Canak een oproep van het le
ger uitgereikt en daarna werd
hij meteen naar het gevechts-
gebied in Kroatië gebracht.
Canak heeft naam gemaakt
door zijn scherpe kritiek op de
oorlogskoers van de Servische
leiding.
staatsburgerschap
de ti )N992 - De beide schipbreukelingen worden aan boord van de
.Zephir" nogal koel ontvangen en eerst duchtig aan de tand ge-
de foeld door kapitein Barker. Ja, van het vergaan van de „Dol-
(hynM heeft hij gehoord en het relaas van de twee mannen klopt,
ital a,Goed", zegt hij, „ik zal jullie meenemen, maar je zult de handen
"it de mouwen moeten steken, want luiwammesen kan ik aan
boord niet gebruiken. „Uit de slapkist worden de mannen aange
kleed. „Jullie hadden beter op dat eiland kunnen blijven...", zegt
één der matrozen. „Hoezo?" vraagt Kees Touw. „Dat zul je gauw
genoeg merken", is het antwoord; „kapitein Barker is nog van
het oude stempel. Een slavendrijver, dèt is-ie. En de opperstuur
man Lynx doet niet voor 'm onder, 't Is hier een hel aan boord".
TORONTO De Canadese
regering heeft nazi-collabora
teur Jacob Luitjens het Cana
dese staatsburgerschap ontno
men en zal een procedure in
gang zetten om de 72-jarige
professor uit te wijzen naar
Nederland, zijn oorspronkelij
ke vaderland.
De beslissing is genomen nadat
de regering tot de conclusie
was gekomen dat Luitjens in
1971 op valse gronden het
staatsburgerschap heeft ver
kregen. Tot diezelfde conclusie
was vorige maand een Cana
dese rechter al gekomen. Luit
jens verzweeg indertijd tegen
over de Canadese autoriteiten
dat hij in 1948 in Nederland bij
verstek tot levenslang werd
veroordeeld wegens collabora
tie met de nazi's.
Een rabbi in Jeruzalem zegent de Zuidafrikaanse president De Klerk.
JERUZALEM Zowel
vertegenwoordigers van
de Israëlische Arbeiders
partij (oppositie) als leden
van de regeringspartijen
hebben gisteren in het
parlement een resolutie
gesteund die de regering
verbiedt om met Syrië te
onderhandelen over te
ruggave van de Golan.
In de resolutie, die met 26 te
gen 12 stemmen werd aange
nomen, wordt daarnaast opge
roepen tot verdere kolonise
ring van de Golan-Hoogte.
Momenteel wonen er 18.000 Is
raëlische kolonisten in het Sy
rische gebied dat in 1967 door
het Israëlische leger werd be
zet en in 1981 werd geanne
xeerd. Syrië heeft de terugga
ve van de Golan-Hoogte als
voorwaarde gesteld voor
voortzetting van de onderhan
delingen. Leden van de oppo
sitie in de Knesset onthulden
dat de regering van plan is
volgend jaar meer dan een
derde van de nieuwbouw in de
bezette gebieden te realiseren.
Dit jaar en de afgelopen jaren
werd slechts zestien procent
van de nieuwbouw in bezet
gebied gepland.
Tegenover de Zuidafrikaanse
president F. W. de Klerk zei
premier Yitzhak Shamir giste
ren dat Israël de bezette gebie
den niet zal prijsgeven, omdat
de joodse staat de ruimte nodig
heeft. Het was voor de eerste
maal dat Shamir openlijk het
argument van ruimtegebrek
gebruikte om de voortdurende
ezetting van Arabische gebie
den te rechtvaardigen. Israël
kan de bezette gebieden niet
ontruimen want „de Israëli
sche afmetingen zijn klein" en
„wij hebben behoefte aan een
minimale ruimte", aldus Sha
mir. „In dit kleine gebied is er
geen plaats voor twee staten,
en daarom zal er hier geen
Palestijnse staat worden geves
tigd". Eerder gebruikte de pre
mier steevast het argument
dat de bezette gebieden niet
kunnen worden teruggegeven
aan de Arabieren, omdat de
gebieden deel uitmaken van
het Bijbelse 'Land van Israël'.
Ondanks de klaarblijkelijk
harde opstelling van de pre
mier en het parlement zijn
Shamir en andere Israëlische
leiders optimistisch over de
voortzetting van het vredes
overleg. Palestijnse leiders, on
der wie Hanan Ashrawi, waar
schuwden evenwel dat de bila
terale besprekingen niet wor
den hervat, tenzij Israël de
voortdurende en systematische
kolonisering van de bezette
gebieden staakt. Shamir begint
donderdag aan een bezoek aan
de Verenigde Staten. De pre
mier verwacht dat dan een da
tum wordt bepaald voor her
vatting van de onderhandelin
gen.
Er zijn verschillende manieren om de tijd door te komen, als je wacht op het vertrek van je vliegtuig vanaf de luchthaven Orly bij
Parijs. Omdat de verkeersleiders sinds 8 november staken kunnen vertragingen van enkele uren optreden. foto: afp
ROME Een lijstje van
zevenentwintig kandida
ten compleet met be
schermheren en de eerste
regels van ieder exame
nopstel. Dat kreeg de
stomverbaasde parlemen
taire redacteur van een
Italiaanse krant onlangs
op zijn beeldscherm te
zien toen hij op zoek was
naar een persbericht.
Door een computerfout
kwam zo een journalistie
ke massafraude aan het
licht die inmiddels is uit
gegroeid tot een nationaal
schandaal.
De aanleiding is het jaarlijk
se toelatingsexamen voor de
Italiaanse Orde van Journa
listen. Het lidmaatschap van
dit onder Mussolini ingestel
de beroepsgilde biedt vele
voordelen. Alleen leden van
de Orde gelden in Italië als
journalist en alleen zij heb
ben recht op een uitstekend
stelsel van sociale voorzie
ningen, goedkope huurwo
ningen en honoraria die
twee tot drie keer zo hoog
liggen als die van de 'beun
hazen' die geen lid zijn. Er is
de Orde veel aan gelegen om
haar bevoorrechte positie te
beschermen en daarom wor
den aan aspirant-leden
dit jaar zevenhonderd
strenge toelatingseisen ge
steld. Het toelatingsexamen
bestaat uit een opstel dat
wordt beoordeeld door een
commissie van ervaren jour
nalisten, maar het is niet al
tijd duidelijk welke maatsta
ven daarbij worden gehan
teerd. Vorig jaar probeerde
de bekende schrijver Aldo
Busi zich als journalist te
kwalificeren, maar zijn ano
niem geschreven stijloefe
ning werd door de commissie
als 'slecht geschreven' afge
wezen. Toen Busi zijn identi
teit had onthuld en verklaar
de dat het hem er alleen om
te doen was geweest om de
onbenulligheid van het exa
men aan de kaak te stellen,
boden diverse kranten dui
zenden guldens voor hel
'slechte' stuk.
Geen geheim
Het is in Italië ook geen ge
heim dat de 'toelating tot het
journalistengilde niet zozeer
een kwestie is van kwaliteit.
Veel belangrijker is de aan
beveling van een invloedrij
ke vakbroeder of politicus.
Volgens de journalist en
voormalige burgemeester
van Turijn, Diego Novelli,
worden daardoor alleen nog
maar „kinderen van journa
listen en politici toegelaten
die vaak ook nog van een
hemeltergende domheid
zijn". Om het gebruik van de
aanbeveling tegen te gaan is
het examen sinds een paar
jaar anoniem, maar in de
praktijk blijkt dat weinig te
betekenen. Wie een of meer
kandidaten bij de examen
commissie wil aanbevelen
laat nu de naam van de per
soon vergezeld gaan van de
eerste regels van het opstel
dat hij heeft geschreven zo
dat de commissieleden pre
cies weten welke 'anonieme'
auteurs er moeten slagen.
Het commissielid Aldo Amo-
rosi had daarvoor als geheu
gensteuntje alle gegevens op
geslagen in de computer van
zijn werkgever, het persbu
reau Agi. En doordat die ge
gevens onverwacht in een
andere terminal terechtkwa
men is nu gebleken dat vele
vooraanstaande journalisten
op deze manier aanbevelin
gen hebben verstrekt. Onder
meer de voorzitter van Orde
zelf, een redacteur van de
Corriere della Sera en de
hoofdredacteur van het
christen-democratische par
tijblad II Popoio.
„Het is een schande. Elke
dag schrijven we onvervaar
de artikelen tegen de mis
standen in de politiek en dan
maken we ons schuldig aan
dergelijke smeerlapperij. Dat
examen is altijd al idioot ge
weest en nu is het nog zelf
moord ook!" Het bittere com
mentaar is afkomstig van In-
dro Montanelli, de 82-jarige
hoofdredacteur van het dag
blad II Giornale, die geldt als
het geweten van de Italiaan
se journalistiek. Ook volgens
president Cossiga kan de
Orde van Journalisten het
best maar meteen afgeschaft
worden: „Als er indertijd een
Orde van Musici had be
staan, dan was er nooit een
Mozart geweest". Minister
van justitie Martelli laat een
onderzoek instellen naar de
gang van zaken rond het
examen en zal waarschijnlijk
een regeringscommissaris
aanstellen bij de Orde van
Journalisten.
De politici staan gnuivend
aan de zijlijn. „Wat is dat
nou, wij waren toch cor
rupt?", vroeg het socialisti
sche kamerlid Silvano La-
briola zich breed grijnzend
af. En volgens de christen
democratische staatssecreta
ris Francesco D'Onofrio is nu
weer eens duidelijk gebleken
dat .journalisten geen haar
beter zijn politici".
