Harrie
Jekkers
de
wolken
1
mal
Ie
'haise glimlach vertoont bittere trekjes
;r,
CcidócSowuvnt
Harrie Jekkers treedt zaterdag 16 en
zondag 17 november op in de nieu
we schouwburg van Rijswijk met
zijn soloprogramma 'Het Gelijk Van
De Koffietent'.
gina:
zaterdag 9 november 1991 pagina 27
maan-
ijkheid'
itiseren
in
waar
ere kant
aamheid
hoop en
/erwach-j
Wereld
het rijke
nood,
In
cen-J
bereke-j
ordelij k-j
oor hunj
het den-j
Werkne-j
produktj
tot moet:
et docu-l
/erkloos-i
en zichl door
i niet als TOM VAN RIJSWIJK
staat inf
UTRECHT - Zijn staat van dienst
1 indrukwekkend: een gouden cd
pet Het Klein Orkest voor 'Over
Ie muur', een hit met 'Oh Oh Den
laag, mooie stad achter de dui-
ien', een Edison voor de kinder
maat 'Roltrap naar de maan', vier
per geslaagde en goed verkochte
a atirische romans, waarvan 'Uit de
j j thool geklapt' in bewerkte vorm
p '93 op de tv komt, liedjes voor
ünderen voor Kinderen, een kin-
lerboek en twee theaterprogram-
pa's, waarvan 'Het Gelijk Van De
Loffietent' momenteel alweer zijn
tveede seizoen beleeft en overal
«ie zalen trekt. En nog is Harrie
- want om hem gaat het-
ir ten a|en bekende Nederlander. Hij kan
rbeid. vpstig over straat lopen zonder di-
veel motet herkend te worden. Harrie
als de lapkkers vindt het wel goed zo. Hij
n prachtjjjft 0p zjjn veertigste een gewone
I terugt!}32^ Jongen> die met een krat
ils onder handbereik in de keuken
an zijn Utrechtse flatje best wil
bbeltjes pmen over het leven dat hem op
lt ogenblik goed gezind is.
een grte vindt het toch niet erg dat Koos
van Sqeinderts er bij is", vraagt Harrie Jek-
bunkerners, als het gesprek bijna een uur later
nderwijsjan was afgesproken kan beginnen. De
;chting >i»eurtocht naar de Utrechtse nieuw-
is daar nbuwwijk Lunetten bleek toch iéts pro-
;eds verflematischer dan aanvankelijk via een
ifstaan. «efonische wegwijzing had geleken. In-
rwijl ze lklemd tussen snelwegen vormt de wijk
rst zijnfn goed afgeschermd gebied voor be
de helhbekers. De ontwerpers van Lunetten lij
op 6n hun best te hebben gedaan een sfeer
vervreemding op te roepen. Koos
leinderts, mede-auteur van de boeken,
djes en theaterprogramma's, zit ge-
kunnen joedelijk met een pils in de hand in de
daamken. Een uur te laat. Zeg dan maar
is 'nee' tegen zo'n vriendelijk ogende
irijver, die voor de helft verantwoor-
maken clijk is geweest voor het succes van
eschikthfarrie Jekkers,
at een
««"ontROTOTYPE
werkge\
n F"-eerste vraag ligt voor de hand: hoe
erheid .>mt zo'n prototype van de rasechte
;enees als Harrie Jekkers - en naar
idig blijkt ook Loosduiner Koos
:inderts - in zo'n oord als Lunetten
terecht? Harrie: „Ik heb de eerste twintig
jaar van mijn leven in Den Haag ge
woond. Na mijn studie Engels in Gro
ningen ben ik les gaan geven in Utrecht
en ben er op kamers gaan wonen. Door
een toeval is mijn broer hier ook naartoe
gekomen. Op een gegeven ogenblik zei
mijn vader: Harrie, het is niet meer gei
nig in Den Haag. Iedereen is dood, we
vereenzamen een beetje. We willen in de
buurt van onze kleinkinderen wonen.
M'n broer heeft kinderen. Dus zijn we
hier woonruimte voor hen gaan zoeken.
Ze zitten nou vierhonderd meter verder
op. Ze hebben het geweldig naar hun
zin. Koos Meinderts woont hier een
paar huizen verderop".
Kennelijk aangestuurd door het ongeloof
dat hen tegemoet straalt, roept Koos
Meinderts: „Harrie, kap nou, dadelijk
woont de burgemeester van Den Haag
hier ook nog".
De inspiratie voor 'Het Gelijk Van De
Koffietent' lijkt actueel. Dat moet toch
zijn geput uit recente ervaringen in Den
Haag?
Harrie Jekkers: „Ik heb de helft van
mijn leven in Den Haag gewoond, eerst
in de Schilderswijk, daarna in Moerwijk.
Ik kom uit een arbeidersmilieu. Ik heb
er mijn tongval en mijn ideeën opge
daan. Maar ik kom er bijna nooit meer,
zeker niet sinds mijn vader en moeder
naar hier zijn verhuisd".
„Koos en ik zijn elkaar tegengekomen
op het Thomas More College in Den
Haag. Hij was vijftien, ik zeventien. We
zijn heel goede vrienden geworden. Op
de grens van Den Haag en Wateringen
gingen we dan wat drinken in de koffie
tent van Jan en Miep Kraan".
Dé husky die in het boek 'De zingende
zwanehals' en het theaterprogramma nee
zegt tegen koekjes van Hitier en ja tegen
koekjes van Beatrix (toentertijd Juliana)
heeft dus echt bestaan? „Ja", beaamt
Koos, „er is niets verzonnen. De leukste
dingen gebeuren in de werkelijkheid. Al
leen is Ome Jan Ome Dik geworden".
Koffiehuis Dik was nog zo'n echte ouder
wetse koffietent: een houten vloer, een
paar for micataf eitjes, een grote ketel kof
fie, een pilsje onder de toonbank en ver
der geen flauwekul. Alles bij elkaar was
de houten keet niet veel groter dan vijf bij
zes meter, maar alle problemen van ae
wereld pasten erin en werden onder een
bakkie pleur en een balletje mayo binnen
vijf minuten geanalyseerd en opgelost.
Het voetbalvandalisme zou vanzelf ver
dwijnen als er in de krant en op tv niet
zoveel aandacht aan werd besteed, want
daar was het dat tuig toch alleen maar
om te doen. Dus die twee biljartballen
van Studio Sport moesten alleen maar
beelden uitzenden van het voetballen en
niet van de tribunes. En ging dat getei
sem dan toch nog door met bommen
gooien en treinen slopen, dan zat er niets
anders op dan het hele zootje ongeregeld
tegen de muur te zetten. En als ook dat
niet hielp, dan moesten ze dat hele be
taalde voetbal maar eens afschaffen,
want die topvoetballen verdienden zo
schandalig veel, dat het ergens eig
toch wel begrijpelijk was dat een handje
vol lefgozertjes met een uitkerinkie af en
toe de boel in mekaar sloegen. Niet dan?
Ja toch!
Uit 'De zingende zwanehals'.
Draaikonten
Het Gelijk Van De Koffietent. Op het
toneel staan drie microfoons. In de lin
kermicrofoon zet Harrie Jekkers de Ha
genaars in de koffietent neer, in de rech-
NGKOK - Eens was Thailand
paradijs op aarde. Spierwitte
nden, smaragdgroene bossen,
ante en eeuwig lachende
ensen en een eeuwenoude cul-
ur zorgden voor vliegtuigladin-
n vol toeristen uit de hele wereld,
aar ergens is iets verkeerd ge-
I an. Veel stranden blijken ver-
ild, de regenwouden worden in
Dog tempo gekapt, de rijke fauna
konvalii ,r3t het mes op de keel gezet,
ds, corruptie en seksslavermj tie-
m welig in het Zuidoostaziatische
Chri
i g 1991
v
met dez
.chtergro
jtanken.
iat het c
}f 'actief
>an zou
Het gas a
spreken
pro 1
tot
Ik loop
als
:t toerisme, goed voor een jaarlijkse
)n van inkomsten van meer dan 9
ljard gulden, wordt serieus bedreigd.
:eds meer toeristen die terugkeren van
n droomvakantie klagen en de glim-
h van de Thais vertoont bittere trek-
rond de mond. Het imago van Thai-
ïd staat op het spel.
ir mannen die een zeer specifiek ver
zoeken staat Thailand te boek als
groot huis van plezier. Maar in de
massagesalons en bordelen in
igkok hangt tegenwoordig het aids-vi-
zwaar in de lucht. Regeringsfunctio-
is Mechai Viravaidya schat het aan-
prostituees op 150.000 tot 500.000.
basisL
oi result!
elijk soc
Dat b
tuele vii
aar ik
:r wel
concreet
'Iris
lomstig uit de arme streken of uit na-
rige landen en werden door hun ou-
s verkocht. Deskundigen nemen aan
tegen het eind van de eeuw het aan-
aids-lijders in Thailand tussen de 3
6 miljoen zal liggen.
prookje
reisgidsen omschrijven Thailand nog
ieds als een sprookje, een Aziatisch
Arcadie, maar er gaat geen dag meer
voorbij of de relatief vrije pers bericht
over berovingen of gewelddadigheden en
milieugroeperingen betogen dat heb
zucht de regenwouden en het dierenle
ven naar de eeuwigheid helpt.
De regering van premier Anand Panya-
rachun is uitermate gevoelig voor het
verslechterende imago van het land en
moet daarbij ook nog afrekenen met het
stigma 'bananenrepubliek' na de militai
re coup in februari dit jaar. Panyara-
churis regering bestaat voornamelijk uit
technocraten en wordt beschouwd als
een van de eerlijkste en slagvaardigste
uit de moderne Thaise geschiedenis. De
beweegruimte van deze regering is echter
beperkt en men staat voor immense pro
blemen. Verkiezingen worden begin vol
gend jaar verwacht.
Anand zei onlangs in een interview dat
er veel is dat hem niet bevalt in de Thai
se maatschappij. „Veel zaken wil ik op
lossen, maar iedereen moet begrijpen
dat er veel beperkingen zijn", aldus de
premier.
De oorzaken van de ziektes die Thailand
vertoont zijn complex. Een hiervan is de
uitholling van de traditionele moraal
door de razendsnelle modernisatie. In
Thailand botst het economische 'alles is
mogelijk'-systeem, dat de persoonlijke
beloning benadrukt, met het belang van
de gemeenschap.
Corruptie
De economische groei van Thailand is
fenomenaal; meer dan 11 procent jaar
lijks over de afgelopen vier jaar. Maar
dit heeft tegelijkertijd bijgedragen tot het
vergroten van het gat tussen rijk en arm
en heeft hebzucht en corruptie in de
hand gewerkt. De vooraanstaande intel
lectueel Sukhumbhand Paribatra liet al
vertwijfeld weten dat het eerste politieke
gebod in zijn land tegenwoordig „U zult
geen andere goden beminnen dan het
geld" heet.
Buitenstaanders beschouwen Thailand
nog altijd als een vreedzame gemeen
schap omdat willekeurig geweld, zeker
tegen buitenlanders, minimaal is. Toch
telt het land een van de hoogste percen
tages moordzaken in de wereld. Volgens
de politie zijn er 22 miljoen wapens ge
registreerd, ongeveer een voor iedere
volwassen Thai. Illegale wapens zijn op
bestelling leverbaar.
Een netwerk van corruptie verbindt
dorpsleiders met de machtige provincia
le peetvaders, de chaopho. Op hun beurt
onderhouden de chaopho zorgvuldig
goede contacten met politici, regerings
functionarissen, politie en militairen.
Belangrijke zakenmensen slepen ge
schenken af en aan voor ambtenaren.
De corruptie en, zoals de Thai het noe
men, 'donkere krachten' zorgen voor een
grote hoeveelheid aan illegale praktijken:
het kappen van bomen in nationale par
ken, de openlijke piraterij in de verkoop
van computersoftware en buitenlandse
luxegoederen, grootschalige heroïne
smokkel en de uitbating van bordelen
waar vrouwen als slaven worden vastge
houden op slechts enkele meters afstand
van politiebureaus.
Wouden
Het imago van Thailand wordt ook da
nig aangetast door de niets ontziende
vernietiging van de eens spectaculaire
wouden, kustgebieden en faiina. En dat
alles ten behoeve van korte-itermijnwin
sten. Het Wereldnatuurfonds beschuldig
de Thailand er dit jaar van 's werelds
grootste overtreder te zijn van het ver
bod op de handel in met uitsterven be
dreigde diersoorten, waaronder jachtlui
paarden, gibbons, beren en vogels. De
Verenigde Staten en de Europese Ge-
termicrofoon hun tegenpolen: tweever
dieners die ieder een inkomen van hon
derdduizend gulden binnenhalen, de zo
genoemde tweetonners. Als zichzelf staat
hij er ietwat verontschuldigend tussenin.
Het is duidelijk: zijn sympathie ligt bij
de jongens in de koffietent. Bezetenheid
door bezit, geen tijd om het verdiende
geld uit te kunnen geven, het allesrege-
lende spoorboekje in het leven van de
tweeverdieners maken hen inderdaad
niet bijster sympathiek. Hun motto is:
'Opstaan en verdienen maar'. Hij noemt
ze draaikonten, die fout zijn geweest na
de oorlog. Eerder al ontleedden Harrie
en Koos dit milieu messcherp in 'Tejo,
de lotgevallen van een geëmancipeerde
man'. Hoe het verder met deze zakken-
vullende twijfelkont ging, is dus nu via
de rechtermicrofoon in 'Het Gelijk Van
De Koffietent' te horen.
Harrie Jekkers: „Soms wordt er zo moei
lijk gedacht en getheoretiseerd over din
gen die soms heel simpel liggen. Die
weet je, want zo zit het gewoon. Ieder
een vindt het bijvoorbeeld leuk om veel
geld te hebben. Doe daar dan niet moei
lijk over. In het koffiehuis zeggen ze
dan: geld maakt niet gelukkig, maar ge
lukkig maken ze geld. Dat vind ik leuk".
In het verlengde van de geportretteerde
tweeverdieners stelt Harrie Jekkers door
middel van de liedjes 'Jan Willem' en
'Kunst aan de Muur' het 'oeverloos sno
bisme' aan de kaak. „Dat is het ergste
wat er is. Mensen die niet zeggen wat ze
bedoelen. Die er maar omheen lopen te
draaien, te snobistisch zijn om er bij te
horen. Iets aan de muur hangen, terwijl
ze het helemaal niet mooi vinden".
In zijn theaterprogramma zingt Harrie
Jekkers een paar liedjes van zijn pas ver
schenen cd 'De man in de wolken'. Ver
geleken met zijn vorige plaat 'Yoghurt
met banaan', die hij in opdracht van de
Voedingsbond FNV schreef met het the
ma Werk als bindende factor, is 'De
man in de wolken' muzikaal en tekstueel
volwassenen Een grote invoelbaarheid
en persoonlijke bewogenheid identifice
ren de luisteraar met onder andere de
mentie en iemand die zich plotseling
realiseert dat hij in het bezit is van een
kostbaar schilderij en er nooit meer on
bevangen van kan genieten.
Hersenschimmen
Koos Meinderts over het bedenken van
dit soort onderwerpen: „Je hoeft het niet
persoonlijk te hebben meegemaakt. Mijn
moeder en de ouders van Harrie zijn
nog goed bij de pinken. Maar je leeft in
deze wereld. Je kijkt tv, je leest de krant
of een boek als 'Hersenschimmen' van
Bernlef. Je kunt je wel voorstellen wat er
gebeurt als je hele persoonlijkheid ver
nietigd wordt - want dat gebeurt er
eigenlijk als je dement wordt - als je af
hankelijk wordt. Maar ook bezien vanuit
jezelf: hoe zou ik tegenover mijn moeder
staan als ze me niet meer zou herken
nen? Daar kun je je een voorstelling van
maken. Als dan schrijven je vak is, kun
je daar vorm aan geven door er een lied
je als 'Terug Bij Af van te maken".
In de wolken
„Datzelfde geldt voor 'De man in de
wolken'. Je hoeft niet zelf iets kostbaars
te bezitten om zo'n tekst te maken. Ik
keek 'ns naar Tussen Kunst en Kitsch,
komt er een vrouw met een prachtige,
oude klok. Een echt familiebezit, dat al
generaties van moeder op dochter was
overgegaan. Als klein meisje had ze in
De stranden van Thailand raken steeds leger
gulden, wordt serieus bedreigd.
meenschap hebben inmidels een embar
go ingesteld tegen alle export uit Thai
land van bedreigde diersoorten. In
Groot-Brittannie wordt campagne ge
voerd om geen enkel Thais exportpro-
dukt meer te kopen en niet meer naar
het land te reizen.
Ondertussen proberen ze in Thailand
zelf het imago te verbeteren zonder de
Het toerisme, goed voor een jaarlijkse
problemen daadwerkelijk te lijf te gaan.
Zo werd onlangs een inval gedaan in een
boerderij waar wilde dieren geslacht wer
den voor de verwerking tot voedsel en
twijfelachtige medicijnen. De arbeiders
werden gearresteerd, maar de eigenaren
ontsprongen de dans. De campagne
bloedde dood ondanks het feit dat de
grote stropers algemeen bekend zijn.
van inkomsten van meer dan 9 miljard
FOTO: AP
Nu treffen de autoriteiten voorbereidin
gen om 1.500 inwoners van een sloppen
wijk te evacueren. De mensen hebben de
domme pech precies tegenover het ge
bouw te wonen waar volgende week een
vergadering van de Wereldbank plaats
vindt. Voorlopig moet een muur met
fleurige tekeningen de sloppenwijk aan
het zicht onttrekken.
Harrie
Jekkers
blijft op zijn
veertigste
een gewone
Haagse
jongen, die
ook in zijn
woonplaats
Utrecht wil
bomen over
het
leven dat
hem op dit
ogenblik
goed gezind
is.
FOTO: PR
het huis van haar oma het rustgevende
getik van de klok gehoord. In het pro
gramma werd haar verteld hoe oud de
klok was, waar en door wie 'ie was ge
maakt en... hoeveel hij waard was. Ont
zettend veel geld. Toen die vrouw het
bedrag hoorde, zag je, pats, haar mond
hoeken naar beneden zakken, van ver
bijstering. Eigenlijk is het helemaal niet
leuk om te weten hoeveel iets waard is.
De waarde van die klok heeft veel meer
te maken met emoties dan met geld.
Toen heb ik dat idee verzonnen van de
man met het prachtschilderij, dat hij uit
eindelijk moet gaan bewaken omdat het
zo kostbaar is. Dan wordt bezit een last.
Je angst hangt dan in een lijst aan de
muur".
Harrie Jekkers: „Dat lied hebben we met
z'n tweeën in elkaar zitten timmeren tij
dens een vakantie in Schotland. Daar
hebben we weken aan gewerkt. Het is
misschien wel het mooiste lied dat we
ooit hebben gemaakt. Het zal geen hit
worden, want daarvoor is het te lang.
Heel veel mensen vinden er van alles in
terug, omdat je voor het schilderij iets
anders kunt invullen dat je heel mooi of
kostbaar vindt: een carrière, geld, een
vrouw. Je kunt van een vrouw houden,
maar je kunt haar uit jaloezie bij wijze
van spreken in een kast stoppen. Iets
kan zo belangrijk voor jezelf worden, dat
je er last van krijgt. Dat geldt ook voor
mij. Als je succes begint te krijgen, moet
je er niet bang voor worden of jezelf op
sluiten".
