lodental storm
ïlipi jnen geschat
>p meer dan 6000
1Q01^tdóc(3otvumt
BUITENLAND
[ieuw strategisch concept NAVO laat veel onbesproken
W
A u torijden gaat
soms goed in
Oost-Europa
Omstreden werkgroep
wil werving soldaten
voor Kroatië staken
PITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN Sint Petersburg viert nieuwe naam
1
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1991
tiesier doden op eerste
Ln^nterse dag in Beieren
caderw
\^CHEN De eerste winterse dag in noordoost-
ansplairen heeft aan vier mensen het leven gekost. De
is koffers kwamen om bij verkeersongelukken. De
sneeuwjachten en de spekgladde wegen, voor-
ll het Thuringer- en Beierse Woud zorgden voor
duqgrote verkeerschaos. Daarmee is precies bewaar-
waar de politie begin deze week al voor waar-
dergejwde, toen in de nacht van zondag op maandag
:ein, jenden auto's in een tientallen kilometers lange
voor (verzeild raakten en daar de hele nacht in zijn
jerde. len staan. Zij voorspelden dat het in de aanbre-
ihuis de winter zeer vaak, en minstens ieder weekein-
r Groraak zal zijn op de A9. De snelweg zit sinds de
het ljse hereniging vrijwel doorlopend verstopt, mede
het kWege het enorme aantal pendelaars, dat per auto
de oude DDR naar het werk in Beieren reist.
Gevoelige klap voor Dodelijk drankje
Britse conservatieven eist tol in India
Treinen Kanaaltunnel
niet op tijd klaar
LONDEN De Britse Conservatieve partij van pre
mier John Major heeft bij tussentijdse verkiezingen
twee parlementszetels verloren. Volgens de officiële
uitslag werden de Conservatieven in Langbaurgh in
Noordoost-Engeland verslagen door Labour en in het
Schotse district Kincardine-Deeside door de Liberaal
Democraten. In het Noordengelse Hemsworth slaag
de Labour erin zijn zetel te behouden. De Conserva
tieven verloren daar zeven procent van de stemmen.
De verkiezingsuitslag wordt gezien als een belangrij
ke graadmeter voor de positie van Major, die voor
juli volgend jaar algemene verkiezingen moet uit
schrijven. Volgens de jongste opiniepeiling kan La
bour rekenen op 44% van de stemmen en de Conser
vatieven op 36%, hetgeen Neil Kinnock en de zijnen
een absolute meerderheid zou geven.
NEW DELHI De Indiase politie heeft
gisterep gewaarschuwd tegen een verbo
den maar niettemin onder de arme be
volking zeer geliefd alcoholhoudend me
dicijn, waaraan in de afgelopen dagen in
New Delhi al 105 mensen zijn bezweken.
New Delhi al 105 mensen zijn bezweken.
De politie reed door de sloppenwijken
van New Delhi en riep de bewoners via
de megafoon op geen 'sura' te drinken.
Het is een imitatie van een duurdere
drank die ook wel wordt gebruikt tegen
griep. De aanbevolen maximale dosering
is een eetlepel per dag. Sura bevat vaak
wel 68% alcohol. Armen, voor wie het
een goedkoop alternatief is voor whisky,
drinken het flesje van 300 ml. dikwijls
onverdund in een keer leeg.
LONDEN De voor de nieuwe Kanaaltun
nel bestemde treinstellen voor passagierver-
voer zullen bij de ingebruikname van de
'Chunnel' in juni 1993 niet klaar zijn. Vol
gens de spoorwegmaatschappij British Rail
hebben technische problemen ertoe geleid
dat de eerste voertuigen pas enkele maan
den later worden opgeleverd. British Rail,
alsmede de nationale Franse en Belgische
spoorwegmaatschappijen, hebben in totaal
34 treinstellen besteld bij een speciaal Brits-
Frans-Belgisch consortium. Eerder was al
bekend geworden dat ook de bouw van de
autotreinstellen vertraging had opgelopen
vanwege aangescherpte veiligheidseisen.
Slechts de helft van het aantal bestelde au
totreinen is in juni 1993 klaar.
SIILA Op de Filipij-
Izijn bij de grootste ty-
Iramp in decennia vol
de jongste schattin-
waarschijnlijk meer
zesduizend mensen
I het leven gekomen,
[tropische wervelstorm
Jlma, die dinsdag over
lilanden Leyte, Samar,
Negros trok,
een spoor van dood
Vernieling achtergela-
i havenstad Ormoc (Ley-
varen gisteren al bijna
I doden geborgen. De lij
ken werden snel naar massa-
fraven afgevoerd om het uit
reken van epidemieën te
voorkomen. Bij Ormoc spoel
den gisteren lijken aan van
mensen die twee dagen eerder
door water- en modderlawines
in zee waren gespoeld.
Het nieuws over de ramp
drong pas woensdag tot de bui
tenwereld door omdat de ver
bindingen tussen de getroffen
getroffen gebieden en de
hoofdstad Manila pover zijn.
Ormoc werd het zwaarst ge
troffen omdat de zware regen
val waarmee de storm gepaard
ging enorme modderlawines
veroorzaakte die mensen be
groeven of in zee spoelden.
De gouverneur van Leyte, Le-
opoldo Patilla, zei dat in de
omgeving van Ormoc zoveel
bos van de berghellingen was
weggekapt dat er geen sprake
meer was van een natuurlijke
afvloeiing. Daardoor was de
omvang van de ramp veel gro
ter dan de kracht van de
storm kon doen vermoeden.
Een van de modderlawines be
dolf een aantal krottenwijken
rond de havenstad. Winston
Garcia, een provinciefunctio
naris die de getroffen stad be
zocht, zei dat er in Ormoc
„geen straat zonder lijken"
was en dat er in de stad een
vreselijke stank van dood
hing.
Nabestaanden waden met doodskisten door een rivier in Ormoc. De brug is door de vloedgolf
WIJNEN/AART HEERING
E Hoewel hoge
'O-functionarissen
in Rome erg ingeno-
toonden met het
strategisch concept
de staatshoofden en
ringsleiders van de
[en NAVO-landen gis-
hebben goedge-
;he denrd, was er ook kritiek
FOTO.ieluisteren.
I concept
jl gekomen, laat een groot
al zaken onbesproken en
weinig recht aan de zich
(noeg elke dag wijzigende
(tie in Oost-Europa en de
etunie. Wel kende de
NAVO zichzelf een veel grote
re politieke rol in Europa toe.
Vandaar dat in het strategisch
concept voortdurend melding
wordt gemaakt van het feit
dat met het afnemen van de
militaire betekenis van het
bondgenootschap, de politieke
mogelijkheden zullen toene-
Dat laatste willen vooral de
Amerikanen en hun trouwste
Atlantische bondgenoten, zoals
Nederland en Engeland. Maar
een aantal andere landen
vraagt zich af of Europa zelf
geen grotere rol op het stuk
van de eigen veiligheid moet
gaan spelen, of zich zelfs ge
heel van de VS moet losma
ken. De Amerikanen realise
ren zich intussen dat ze zonder
de NAVO militair-politiek
vrijwel zijn uitgespeeld op het
Europese continent. President
Bush heeft de top in Rome dan
ook voorgehouden dat Ameri
ka zijn plaats in Europa niet
zal prijsgeven en dat voor de
NAVO daarom een hoofdrol is
weggelegd als het om de vei
ligheid van Europa gaat.
Dat een aantal landen daar ge
heel anders over denkt, werd
gisteren duidelijk toen de
Franse president Mitterrand
een paar indringende vragen
over die Europese verdediging
stelde. Mitterrand heeft ernsti
ge twijfels over het nut van de
Amerikaanse aanwezigheid in
Europa en men wil dan ook
naar een exclusief Europees
veiligheidsconcept toe waarin
de EG de boventoon voert. De
op dat punt zeer uitgesproken
Mitterrand krijgt daarbij de
voorzichtige steun van vooral
Duitsland en Spanje.
Tussen toespraken en officiële
communiqués in is de NAVO-
top ook een rijke bron van
roddels over de groten der
aarde. Zo heeft Mitterrand in
het perscentrum een eigen
schminkruimte laten inrichten
om journalisten en tv-camera's
niet met zijn eigen lijkbleke
teint tegemoet te treden.
Kohl heeft een kamer in het
Sheraton-hotel afgeslagen om
in het centrum van Rome een
suite van 4500 per nacht af te
huren. Bush wilde niet naar
het perscentrum komen, om
dat daar geen bomvrije ka
mers bleken te zijn. De presi
dent overnacht in de residen
tie van Amerikaanse ambassa
deur Peter Secchia in een met
foto's van hemzelf gedecoreer
de 'Bushroom'. Welingelichte
bronnen verzekeren dat Sec
chia, die zijn benoeming te
danken heeft aan zijn finan
ciële steun aan de verkiezings
campagne van Bush, nu op een
politieke funcie in Washington
aast. Hij zou de directe nabij
heid van de president willen
gebruiken om hem daarover
een bindende belofte af te
dwingen.
In een tien minuten durend
gesprek met Andreotti stootte
Bush een grote pluizige tv-mi-
crofoon om. „Die wollen bees
ten maken het ons maar moei
lijk. Ze hebben me nu al een
paar keer gebeten, maar niet
met opzet hoor", zei hij ami
caal tegen de Italiaanse pre
mier. Nog geruime tijd schijnt
Andreotti zich te hebben afge
vraagd wat voor pluizenbeest
onze veiligheid bedreigt.
Kritiek op de organisatie is
overigens niet van de lucht.
„Vorige week was ik in Ma
drid en daar liep alles op rolle
tjes, terwijl ze maar tien dagen
hadden om alles te organise
ren. Jullie hadden twee maan
den de tijd en het is een zoot
je!", roept een boze Italiaanse
journalist uit, wanneer alle be
schikbare telefoons voortdu
rend in gebruik blijken. Giste
ren zijn in alle haast extra lij
nen aangelegd.
Kohl vanuit verschillende
punten van de stad naar de
bijna tien kilometer verderop
gelegen conferentieruimte
vervoerd moeten worden, is
heel Rome 's morgens lamge
slagen door afgezette straten,
loeiende sirenes, duizenden
politie-agenten en onontwar
baar in elkander vervlochten
files.
door STEVO AKKERMAN
WARSCHA U Het is vroeg donker geworden op
deze regenachtige vrijdagmiddag. Het uitzicht op
de weg naar Warschau beperkt zich tot vlagen
duisternis, afgewisseld door bakken regen. Daar
tussendoor flikkert af en toe een lichtje, soms links
van me, soms rechts. Soms voor, soms achter. Ik
vraag me af op welke baan ik rij geen idee. Een
vrachtwagen haalt me in, ik bijt me vast in zijn
spoor, volg hem vijftig kilometer lang, vastbesloten
geen bocht te missen. Na een uur mindert hij
plotseling snelheid. We stuiten op een pas ontstane
opstopping; de linkerbaan is geblokkeerd, er ligt
iets op de weg en daardoor moet al het verkeer
over de rechterbaan. Stapvoets passeren we het
obstakel en als het mijn beurt is om er een blik op
te werpen zie ik dat het een man is, aangereden,
dood.
De eerste twintig kilometer na de plek des onheils
springen de lichtjes wat minder wild om elkaar
heen dan daarvoor, de weggebruikers houden zich
in. Maar niet voor lang. Al snel is alles weer bij het
oude: duisternis en regen, halfverlichte FSO's
tergend langzaam op de linkerbaan, rechts
ingehaald door de ongeduldigde bezitters van
Westers fabrikaat, die slalom-rijdend proberen
stilstaande bussen en kapotte vrachtwagens te
ontwijken. In de berm lopen oude vrouwtjes met
koeien. Af en toe vliegt een schaduw van links
naar rechts of omgekeerd, dan is iemand aan het
oversteken. Soms gaat dat goed.
Ik hou mijn beide handen krampachtig aan het
stuur, de muziek heb ik uitgezet en de gordels
omgedaan. Het gezicht van de dode man laat me
niet meer los en ik weet wel waarom: omdat ik
binnenkort zelf iemand dood ga rijden.
Waarschijnlijk wordt het die dronkelap in Dablice,
maar dat hoeft niet per se, er zijn meer kandidaten
op en langs de wegen van Oost-Europa. Dablice is
een gehucht binnen de stadsgrenzen van Praag. Ik
rij er bijna dagelijks doorheen, want het ligt tussen
mijn huis en het centrum. Er loopt een weg door
Dablice. Aan die weg staat een kroeg. Uit die
kroeg vliegen op onregelmatige tijden mannen
door de deur. Die mannen komen, meestal tollend
en met hun armen zwaaiend, op straat terecht.
Daar rij ik dan altijd.
Natuurlijk hou ik steevast een schuin oog op de
deuren van de kroeg gericht als ik door Dablice
kom. Dat heeft al heel wat mensenlevens gespaard.
Maar die ene dronkelap, een blonde man van een
jaar of veertig, laat zich niet zo gemakkelijk
redden. Hij is gespecialiseerd in allerlei geniepige
schijnbewegingen, zoals doen alsof je helemaal niet
dronken bent en dan toch opeens de weg
opspringen of een lantarenpaal omhelzen en dan
plotsklaps omvallen als er een auto aankomt. Dat
soort dingen.
In Polen kennen ze die grappen ook, daar houden
de mannen ook meer van wodka dan van het
leven. En net als in Tsjechoslowakije doen ze er
alles aan om de spanning erin te houden; alleen al
door de aanwijzingen op de verkeersborden op te
volgen en de bewegwijzering serieus te nemen
verander je als automobilist in een stuiterende
kegelbal en worden alle voetgangers kegels
probeer er maar eens geeneen te raken, dat valt
niet mee. Maar tot nog toe is het me gelukt en ik
rij met een onschuldige bumper Warschau binnen.
De regen neemt af, ik zet de muziek weer aan, de
straatverlichting wordt helder, ik doe de gordels
los. Prettig om weer te kunnen zien waar je rijdt,
even kijken waar ik heen moet, daar linksaf,
borden centrum volgen. Ho, wat doet dat jochie
daar? Net op tijd stè ik stil.
nwef Jtsin benoemt
sdej4zelftot
ondc
aplein, Seringsleider
KreJKOU De president van
buiten-Russische federatie, Boris
de sindin, heeftzichzelf bij de-
oup fori ook tot regeringsleider
m ongejemd.
igte vqin heeft dit besluit geno-
herdenj „teneinde zijn program-
voorj/an radikale economische
or dit gjorming in de praktijk te
het gen". Volgens het decreet,
over „de organisa-
rouwen de regeringsfunctie on-
or en ide voorwaarden van de
zal de Russische,
:ijn zegQdent gedurende de perio-
issen tan hervormingen zelf lei
en dod geven aan het uitvoerend
i de aai|raat. Blijkens de tekst
ize der^t Jeltsin ook de verant-
J-delijkheden op zich van
r het Russische ministerie van
nsie, van binnenlandse za-
en en tn van de KGB in de Rus-
o|e federatie,
g. Ook Jeltsin had al eerder, tij-
len in d| de presentatie van zijn
este Moformingsprogramma, zijn
5 en hiihtie laten blijken om rege-
aanhan^ieider te worden. Het
aan hetjische parlement heeft
e bewej nu met ingang van 1 nov.
komische „volmachten"
telexend waardoor hij in staat
waarinkr decreet te regeren,
de hoofj
DEN HAAG Een aantal leden uit het comité van aanbeveling
van de Nederlands-Kroatische Werkgroep in oprichting (NKW)
verleent niet langer steun aan Nederlanders die in Kroatië wil
len vechten.
federale leger
FOTO: AP
Volgens een van de prominente leden, kolonel der
b.d. H. de Roode, distantieert de werkgroep zich van het verle
nen van steun aan vrijwilligers „gezien het ongunstige verloop
van de Joegoslavië-conferentie ei\ de uitspraak van president
Tudjman met betrekking tot het weren van buitenlandse vrij
willigers". De werkgroep handhaaft haar doelstelling, waarin zij
er bij de Nederlandse regering op aandringt, binnen VN- dan
wel EG-verband, gewapende eenheden in te zetten, om een eind
te maken aan de zinloze volkenmoord in Kroatië.
De Roode zegt een verklaring van die strekking te hebben opge
steld in overleg met Douwe van der Bos en Broer Wiersma,
twee andere initiatiefnemers van de NKW. De verklaring volgt
op de negatieve publiciteit die de werkgroep heeft geoogst, ter
wijl de motieven volgens De Roode volstrekt humaan zijn en
g:en politieke doel beogen.
egevens van het Fascisme Onderzoeks Kollektief (FOK) leren
dat zeven van de vijftien leden van het comité van aanbeveling
van de NKW een rechts-radicale politieke overtuiging hebben.
Zowel De Roode, Wiersma als Van der Bos waren of zijn betrok
ken bij de acties voor de Centrumpartij, de Centrumdemocraten
of de Levensboom, de organisatie die wordt geleid door de we
duwe Rost van Toningen.
Weer aanval Israël
op Zuid-Libanon
SIDON Israël heeft gisteren
luchtaanvallen uitgevoerd op
Palestijnse stellingen in het
zuiden van Libanon. Drie ge
vechtshelikopters vuurden ra
ketten af op een Palestijns
vluchtelingenkamp aan de
rand van Sidon, de grootste
plaats in Zuid-Libanon. In dat
kamp bevindt zich een com
mandopost van Al Fatah.
Bij deze actie vielen vijf ge
wonden. Eerder op de dag had
Israël een luchtaanval uitge
voerd op een gebouw van het
Democratisch Front voor de
Bevrijding van Palestina in
een vluchtelingenkamp bij Ty-
rus. Hierbij kwamen twee per-
Congr
keet i
,-19 - Maar al is het eiland onbewoond, voedsel en water zijn
J-cl overvloed en ze behoeven dus niet bang te zijn van honger
>rst om te komen. En voorlopig maken ze zich geen zorgen,
moeten ze maar eens flink op krachten komen; dan kunnen
,-irder zien. Olaf Larsen vermoedt, dat ze niet ver van het
goede |,j panapê af zijn, waar af en toe nog wel eens een schip op
de rede verschijnt. Ze besluiten een poging te doen daar heen te
zeilen, knappen hun bootje flink op en brengen een flinke lading
voedsel en water aan boord. Dan - na een verblijf van ongeveer
een half jaar - kiezen ze weer zee. Maar bij het uitvaren wordt
hun sloep op de riffen kapot geslagen en zelf weten ze maar ter
nauwernood hun leven te redden.
ST. PETERSBURG
Sint Petersburg heeft gis
teren feestend zijn revolu
tionaire naam Leningrad
ten grave gedragen. De
plaatselijke autoriteiten
hadden om de naamswis
seling luister bij te zetten
een volksfeest georgani
seerd op de dag waarop de
afgelopen 73 jaar traditio
neel de bolsjevistische re
volutie van oktober 1917
werd gevierd.
Hervormingsgezinde politici,
anti-bolsjevieken, monarchis
ten en communisten herdach
ten gisteren op eigen wijze de
geschiedenis van hun stad; de
voormalige hoofdstad van het
tsarenrijk, centrum van de
Oktoberrevolutie van 1917 en
in de Tweede Wereldoorlog
een onneembare veste voor
Nazi-Duitsland. Burgemeester
Anatoli Sobtsjak zei dat hij
voor de naamswisseling voor 7
november had gekozen om de
inwoners te wijzen op het be
gin van een nieuw hoofdstuk
in de geschiedenis van St. Pe
tersburg.
Zo'n tienduizend mensen had
den zich voor het Winterpaleis
verzameld om de festiviteiten
bij te wonen. Auto's uit het be
gin
de
en
historische kle
dij trokken langs het paleis.
Daarnaast konden de burgers
een popconcert, vuurwerk en
andere attracties bijwonen. geld in tijden
„Deze stad is nog steeds de
meest Europese stad van Rus
land. Zij krijgt vandaag haar
oude naam terug en wordt we
derom het venster naar Euro
pa; precies zoals haar stichter
Peter de Grote destijds wilde",
zo sprak Sobtsjak de menigte
bij het Winterpaleis toe. De
burgemeester zette vervolgens
enthousiast zijn economische
hervormingsplannen uiteen.
Hij beloofde dat de priizen van
de eerste levensbehoeften niet
zullen stijgen. Volgens de au
toriteiten kostten ae festivitei
ten St. Petersburg 3,7 miljoen
roebel (bijna vier miljoen gul
den). De plaatselijke kranten
gaan van het dubbele uit en
hekelden de afgelopen dagen
dergelijke „verkwisting van
Verzet Amerikaans
;res tegen
hulp Sovjetunie
WASHINGTON Een storm
van protest is gisteren opge
laaid in het Amerikaans Con
gres over een plan om een
miliard dollar (ruim 1,8 mil
jard gulden) defensiegeld te
gebruiken voor noodhulp aan
de Sovjetunie.
„Als je eigen land de grootste
economische crisis sinds tijden
doormaakt, dan is het buiten
gewoon moeilijk te verkopen
aan het Amerikaanse volk dat
we de financiën hadden om de
Sovjetunie een miljard dollar
te geven. De Amerikaanse be
lastingbetaler kan het moeilijk
verkroppen de Sovjetunie
hulp te bieden terwijl miljoe
nen Amerikanen werkloos
zijn", bracht Democraat Chris
topher Dodd naar voren.
Ook andere senatoren, woe
dend over het plan voor hulp
aan de Sovjets terwijl het Con
gres geen middelen heeft voor
tal van binnenlandse program
ma's, kraakten het voorstel.
De Republikeinen in het Huis
van Afgevaardigden riepen de
regering de bijdrage aan de
Sovjetunie uit de defensiebe
groting te schrappen.
Voorzitter van de defensie
commissie van het Huis van
Afgevaardigden, Les Aspin,
auteur van het hulpplan, zei
dat de onderhandelaars van
het Huis en de Senaat naar
een compromis zouden zoeken.
