Onderwijsbegroting nadert
de grens van propaganda
Oud-strijders werven
vrijwilligers voor
strijd tegen Serviërs
BINNENLAND BUITENLAND
Prof. Plons maakt op tentoonstelling
kinderen wegwijs in ons waterland
Studentenbond eist
betere begeleiding
van eerste-jaars
CcicLe Qowuvnt
College van Utrecht werkt
twee D66-wethouders weg
UTRECHT PvdA, CDA en VVD in Utrecht hebben gister
avond besloten gedrieën een nieuw college te vormen. Daardoor
valt D66, dat met twee wethouders in het college zit, buiten de
boot. Om de twee zittende D66-wethouders Van 't Riet en Kern
kamp weg te krijgen zullen PvdA en CDA een interpellatie in Een gewicht
de gemeenteraad aanvragen en de VVD zal eventueel een motie van 50 kilo
van wantrouwen tegen de D66-wethouders ondersteunen. Aan- lijkt lichter
leiding voor de stap van de drie partijen is dat D66 gisteravond wanneer het
besloot niet meer mee te onderhandelen over problemen in het over
Utrechtse college van B en W. De oorzaak van het conflict tus- verschillende
sen de college-partijen CDA, PvdA en D66 ligt in de toekomsti- schijven van
ge openbaar vervoerverbinding die Vleuten, Utrecht-CS en het een katrol
universiteitscentrum De Uithof met elkaar moet gaan verbin- loopt,
den. D66 is een verklaard tegenstanders van een bovengrondse FOTO:
sneltramverbinding, die er nu lijkt te komen. CDA en PvdA joop
willen de bovengrondse sneltram wèl. bergsma
WOENSDAG 6 NOVEMBER 1991
1
ROTTERDAM In het Maritiem Museum
'Prins Hendrik' is vanmiddag de tentoonstel
ling Professor Plons geopend, bedoeld voor
kinderen van 4 tot 14 jaar. Óp de tentoon
stelling kunnen de bezoekertjes spelender
wijs enkele maritieme basisprincipes ervaren
en ontdekken.
In het museum kan naar hartelust geëxperimen
teerd worden. Zo komt de jonge onderzoeker er al
snel achter wat een kompas is, hoe het werkt en
waarom het niet altijd de juiste richting aanwijst.
In een speciale constructie kan de bezoeker ontdek
ken waarom een boot blijft drijven, hoe een duik
boot onder water blijft en op welke wijze zo'n ge
vaarte weer aan de oppervlakte komt. Via een pe
riscoop kan hij boven het dak over Rotterdam uit
kijken. Een doorzichtig model van een periscoop
laat zien hoe het werkt.
Op een heus eiland ervaart de jonge bezoeker wat
windkracht is en uit welke hoek de wind waait. Op
de scheepsbrug van het museum kan hij meeluiste
ren naar de scheepsradio en de weersvoorspellingen
direct uit de weercomputer ontvangen.
Vlak buiten het museum staat een enorme waterbak
waarin bij goed weer geëxperimenteerd kan worden
met materialen die blijven drijven of juist zinken.
Ook ligt in de bak een schip dat door bezoekers zo
geladen kan worden, dat het net of net niet
zinkt. De tentoonstelling is geschikt voor school- en
andere groepsreizen.
ABOP-VOORZITTER ELLA VOGELAAR:
DEN HAAG De onder
wijsbegroting van minis
ter Ritzen en staatssecre
taris Wallage „nadert de
grens van propaganda".
De bewindslieden „wijden
veel mooie woorden aan
de positie van de leraar,
maar met concrete maat
regelen komen zij niet".
Op dinsdag 12 november be
gint de Tweede Kamer aan de
behandeling van de begroting.
Aan de vooravond een ge
sprek met Ella Vogelaar, voor
zitter van de grootste onder
wijsbond, de Algemene Bond
van Onderwijs Personeel
(ABOP)
„Wij willen wel, maar het
wordt interessant waar het
geld vandaan komt", ant
woordt Vogelaar op de vraag
of ook de onderwijsbonden
een tweede „convenant over
het leraarschap" zouden wil
len sluiten. In 1990 trokken
Ritzen en Wallage structureel
300 miljoen uit voor zo'n af
spraak met de bonden. Walla
ge liet zich onlangs ontvallen
een vervolg op de afspraak te
willen maken. De ABOP heeft
echter nog geen uitnodiging
gekregen.
De bond vindt dat niet zo ver
wonderlijk, maakt Vogelaar
duidelijk. De verbetering van
de positie van de leraar is één
van de centrale punten uit de
onderwijsbegroting voor 1992.
'In de uitwerking komen Rit
zen en Wallage echter niet
verder dan het opsommen van
oude afspraken.
„Niks nieuws. Geen midde
len". Vandaar dat zij spreekt
van propaganda. Een voor
beeld: dat de jonge leraren, de
zogeheten „Na-hossers", ach
teraf extra geld krijgen, heb
ben de bewindslieden nu al
drie keer verteld. De ABOP-
voorzitter: „Zo kan ik het ook.
Ieder half jaar suggereren dat
je weer wat aan die positiever
betering doet".
Ordinair
..Ze doen hun best, maar de
marges zijn bijzonder smal", is
het oordeel van Vogelaar over
de twee PvdA-bewindslieden,
ruim twee jaar na hun aantre
den. Anders dan onder oud
minister Deetman is er bij
voorbeeld nog geen directe in
greep als een formatiekorting,
waarbij de klassen groter wor
den, geweest.
Maar na een hoopvol begin be
merkt zij nu stagnatie. Zelf
hebben Ritzen en Wallage
weinig nieuws meer te bieden
en tegelijkertijd komt het ka
binet met een aantal algemene
maatregelen die ook de leraar
direct merkt.
Vogelaar wijst op de inkomen
sontwikkeling voor de ambte
naren, de plannen met de
wachtgelden en de maatrege
len rond wao en ziekte. Maat
regelen die voortvloeien uit de
„financiële randvoorwaarden"
die het kabinet heeft gesteld.
Ook de bewindslieden op on
derwijs houdt zij daar „voluit
verantwoordelijk" voor.
Zij vraagt zich ook af hoelang
een „ordinaire formatiekor
ting" nog kan uitblijven. De
fracties van PvdA en CDA in
de Tweede Kamer wijzen de
aangekondigde lesgeldverho
ging af, maar hebben de alter
natieve invulling voor een be
drag van 85 miljoen gulden
nog niet gevonden. Een for
matiekorting zou een „trend
breuk" zijn, luidt het dreigend.
„Het wordt spannend op dat
punt".
Vooralsnog krijgen Ritzen en
Wallage nog een „zes voor
vlijt" van de ABOP-voorzitter.
Haar achterban ziet dat al heel
anders. Die gaf de bewindslie
den begin dit schooljaar ge
middeld net iets meer dan een
Traditioneel hebben wij veel
PvdA-stemmers. dat zie je dan
ook: de verwachting en de te
leurstelling over wat er wordt
waargemaakt".
Is er verschil tussen Ritzen en
Wallage?
Vogelaar, voorzichtig, maar
toch: „Ritzen was nieuw. Hij is
niet zo ingevoerd. Af en toe
denk ik bij hem: weet hij wel
precies hoe het zit? Dat zal je
bij Wallage niet gebeuren".
Zij ontkent dat de opstelling
van de bond tegenover de be
windslieden in de afgelopen
twee jaar is veranderd. Vol
gens haar is die altijd al „kri
tisch en zakelijk" geweest.
Toch stokte het overleg met de
bewindslieden de laatste
maanden enige keren.
„Geen misverstand. Wij zijn
niet per definitie uit op con
sensus. Ook wij hebben belang
bij de oplossing van bepaalde
overschrijdingen. Die komen
anders als een boemerang
weer terug. Maar niet tot elke
prijs".
Ella Vogelaar: „leder half jaar suggereren dat je weer wat aan die
positieverbetering doet, kan ik ook".
foto: anp
Ook CNV
meldt groei
van ledental
UTRECHT Het aantal
den van de bij het Christel
Nationaal Vakverbond (CN
aangesloten bonden is tussei
januari en 1 oktober van
jaar met 9132 gegroeid
316.814. Vorige maand meld
de FNV een netto-winst v
bijna 26.000, waarmee de
vakcentrale op in tot;
1.050.383 leden kwam. Binn
de CNV-gelederen bevind
zich nu ook circa 3000 kuns
naars. Op 1 oktober heeft
vereniging Continental Soui
die deel uitmaakt van de As
ciatie Christian Artists (de I*
derlandse 'tak' van een int<
nationale federatie) zich bij
christelijke vakcentrale aanj
sloten. Van de CNV-bond
heeft de Industrie- en V<
dingsbond in de eerste di
kwartalen van dit jaar
grootste ledenwinst gebc
met 2238 nieuwe leden kwi
het totaal op 54.665.
Krakers stelen
19 dossiers
uit ziekenhuis
DEN HAAG De direct^
van het Ziekenhuis Hilversui
heeft gisteren aangifte gedaa
van diefstal van dossiers w
het voormalige Dresselhuii
paviljoen, een verlaten vleug
van het gesloten ziekenhu
De Zonnestraal. De aangifte j
gedaan, nadat een kraken
groep gisterochtend 19 dossiej
van ex-Zonnestraal patiënte}
via de post had afgeleverd bj
dagblad Het Parool in Amstei
dam. De redactie van dt
krant bracht de directie va
Ziekenhuis Hilversum hiervd
op de hoogte. Op verzoek vaj
het ziekenhuis zijn de patiënj
gegevens vervolgens naar hd
politiebureau van Hilversun
gestuurd. Daar werd vastge
steld dat het inderdaad ginj
om dossiers met testresultatei
van de psychologische afdelinj
van De Zonnestraal.
Idoor
KOOS VAN WEES
DEN HAAG De Lan
delijke Studenten Vak
bond (LSVb) vindt dat
een betere begeleiding
van studenten in het eer
ste jaar studie-uitval kan
voorkomen. Bovendien
kan dit leiden tot een ef
fectiever gebruik van de
studietijd. Het invoeren
van een zogenoemde 'tem
pobeurs' kan daarmee
worden voorkomen. De
LSVb schrijft dit in de no
titie 'Ander beleid leert
beter!', die vandaag werd
aangeboden aan de leden
van de vaste kamercom
missie voor onderwijs.
In de notitie verzet de bond
zich tegen het besluit van het
kabinet de studenten die hun
propedeuse niet in een jaar ha
len de basisbeurs te ontnemen.
Volgens LSVb-voorzitter René
Danen zijn er jaren dat nog
geen twintig procent van de
eerste-jaars de propedeuse
haalt. De bond geeft daarom
de voorkeur aan intensieve
studiebegeleiding in dat prope
deuse-jaar, die uitgevoerd
moet worden door oudere
jaars-studenten, docenten en
studie-adviseurs. Als uit regel
matige 'voortgangscontroles'
blijkt dat de student achter
blijft bij de eisen, vinden „des
noods dwingend opgelegde"
gesprekken plaats met de stu
die-adviseurs, zo stelt de LSVb
zich voor. Studenten die door
'onvoorziene omstandigheden'
achterop zijn geraakt moet ex
tra ondersteuning worden ver
leend.
Naast deze maatregelen wil de
bond dat studenten en docen
ten ook de kwaliteit van het
onderwijs zelf in het eerste
jaar onder de loep nemen. Dat
zou eventueel moeten resulte
ren in aanpassingen van het
lesprogramma.
Etiket verplicht op gevaarlijke stoffen
DEN HAAG Met ingang
van 1 januari 1992 mogen ge
vaarlijke stoffen alleen nog
worden verkocht als op de
verpakking een waarschu
wingsetiket voorkomt. Deze
wettelijke verplichting wordt
van kracht voor alle hobby-
en huishoudelijke chemicaliën,
alsmede voor fotochemicaliën
en middelen voor industriële
doeleinden. Het ministerie
WVC heeft deze verplichting
gisteren bekend gemaakt. De
etiketteringsplicht wordt inge
voerd op grond van de Wet
Milieugevaarlijke Stoffen
(WMS). Verf, oplosmiddelen,
lijm en drukinkt moeten op dit
moment al zijn voorzien van
een waarschuwend etiket.
Een inwoner van Dubrovnik probeert in een pan regenwater op te vangen. In de stad die een
maand geleden werd omsingeld door het federale Joegoslavische leger is water een schaars goed
geworden.
foto: ap
DEN HAAG Gesteund
door oud-militairen roept
de 'Nederlands-Kroatische
Werkgemeenschap in op
richting' Nederlandse vrij
willigers op om aan de zij
de van de Kroatische mili
tie in Joegoslavië deel te
nemen aan de strijd tegen
de Serviërs. Gisteravond
zouden zich al tien men
sen hebben gemeld.
De NKW is opgericht door on
der anderen oud-adjudant B.
Wiersma uit Bergen op Zoom
en Libanon-ganger D. van der
Bos uit het Friese Oldelamer.
De werkgemeenschap wil een
„gebaar" maken naar de Kroa-
ten en er minstens twintig Ne
derlanders naar toe sturen, die
dan door de militie bewapend
zal worden.
Via advertenties in landelijke
en provinciale kranten pro
beert de NKW kandidaten te
werven. Van der Bos zegt dat
het initiatief tot de NKW is
onstaan uit onvrede met de re
sultaten van het vredespogin
gen van de EG. „Wij denken
dat het nu wel tot de meeste
Nederlanders is doorgedron
gen dat de Kroaten het slacht
offer zijn van het federale le
ger en de Servische milities.
Kroatië verdient de morele
steun van de Nederlandse be
volking, zolang de politiek die
niet biedt".
Avonturisme
.De 66-jarige Wiersma is zelf
niet van plan te gaan. Daar
voelt hij zich toch wat te oud
voor. De doelgroep? „Nee,
geen Rambo-types hoewel er
natuurlijk een flinke dosis
avonturisme bij moet zitten.
En idealisme. Gewone, simpe
le jongens die bijvoorbeeld bij
de Unifil hebben gezeten. Die
de armoede hebben gezien van
volken die worden onder
drukt".
De oud-adjudant is absoluut
niet bevreesd labiele types aan
te trekken, die de eventuele
consequenties van hun daden
niet kunnen overzien. „Dege
nen die in Libanon en de Si
nai zijn geweest kun je toch
niet labiel noemen? Die zijn
toch niet gek, die zijn psycho
logisch absoluut niet in de
war!" Kandidaten worden vol
gens Wiersma zo goed moge
lijk „gescreend". „En we heb
ben er al een paar afgewezen.
Zo was er iemand die zei luite
nant-kolonel bij het vreemde
lingenlegioen te zijn geweest.
Dat kan helemaal niet".
Wiersma vertelt belangstellen
den telefonisch wat ze in
Kroatië kan overkomen. „Ja,
er is het risico dat ze sneuve
len. Maar daar kies je voor
Daar moet je niet over klager"
Wie in de oorlog in het verze
ging wist toch ook wat de con
sequenties -waren". Hij zoek
vooral infanteristen, comman
do's en mariniers. „Het een er
ander zal worden uitgevoerr
binnen het raam van de Ne
derlandse wetgeving".
Ronselen
Een woordvoerster van her
ministerie van justitie laat we
ten dat geen enkele wet hei
ronselen of oproepen van Ne
derlanders voor deelname
gewapende conflicten in hei
buitenland verbiedt. Sinds een
wettelijke aanpassing in '88 is
dat mogelijk. „Iets anders is of
je strafbare activiteiten ont
plooit in het bewuste land", al
dus justitie.
Een woordvoerster van hel
ministerie van defensie zei gis
teren dat het iniatiatief van de
NKW in strijd is met het Ne
derlandse beleid inzake Joego
slavië. „Wij proberen een
vreedzame oplossing te vinden
en daar passen geen particulie
re acties bij". Het ministerie
van buitenlandse zaken deelt
dit standpunt. De Koninklijke
Marine distantieert zich na
drukkelijk van de actie van de
oud-militairen.
SUSKEENWISKE
tazuur en TAzuN" Militaire oefenterreinen
verplaatsen naar noorden
Kop eraf
GRONINGEN Een ge-
deelte van de militaire ac
tiviteiten op de Veluwe
wordt mogelijk verplaatst
naar andere delen van het
land. Daarbij wordt ge
dacht aan Oost-Gronin-
gen, Zuid-Drenthe, Flevo
land, het noordelijk deel
van Overijsel of West-
Brabant.
Dat onthulde gisteren de frac
tie van Groen Links in de
Provinciale Staten van Gro
ningen. Het ministerie van
Defensie bevestigde dat het
plan naar voren is gebracht tij
dens de evaluatie van het
Structuurschema Militaire Oe
fenterreinen, waarbij de mi
nisteries van Defensie, Land
bouw, natuurbeheer en visserij
en VROM .zijn betrokken. Het
college van Gedeputeerde Sta
ten in Groningen reageerde in
tuurschema oefenterreinen
vindt iedere vijf jaar plaats.
Het is de bedoeling dat de stu
die eind dit jaar is afgerond.
De parlementaire behandeling
kan begin volgend jaar begin
nen. Verplaatsing van de ter
reinen is slechts één van de
opties. Ook het handhaven
van de huidige situatie behoort
tot de mogelijkheden.
In het verleden kreeg Defen
sie zogenaamde 'woeste gron
den' toegewezen als oefenter
rein. Intussen worden dergelij
ke terrreinen aangemerkt als
zeer waardevolle natuurgebie
den. Tegelijk is er sprake van
het onttrekken van grote ge
bieden landbouwgrond aan
hun bestemming. Zo bestaat er
in Groningen een plan tot het
realiseren van een groot recre-
atiemeer van minstens dui
zend hectare oppervlakte en
voor een boscomplex dat vijf
honderd tot duizend hectare
groot zou moeten worden. Bij
het verplaatsen van zoge
naamde Compagnies Oefenter
reinen (COT's) gaat het om
eenheden van minstens dui
zend hectare.
Het inrichten van nieuwe oe
fenterreinen zal honderden
miljoenen guldens kosten, om
dat kazernes en alles wat daar
bij hoort zouden moeten mee
verhuizen. Daarbij komen dan
ook nog de kosten voor het
verwerven van de grond. Tot
nu toe wordt geen voorkeur
aangegeven voor een bepaalde
lokatie.
