a3e middeling nodig
oor voortzetting
an vredesoverleg
Servië tart EG met
aanval op Dubrovnik
BUITENLAND
Eigenbelang
contra
redelijkheid
'KAPITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
Ex-koning van Afghanistan gewond bij aanslag
MBER lilW.gfHl/m/nl
DINSDAG 5 NOVEMBER 1991
'ode *oskovieten nu ook
vozende- de ri j voor brood
het he
rganisatf^ in moeten sTaan voor brood. In bepaalde
000 doo>OU -
elk doc,tunie 13
De voedselsituatie in de hoofdstad van de
zo hachelijk geworden dat de Moskovieten
tie is eerfn 's ^et inmiddels nodig vroeg in de ochtend brood
Rode Ki'P6" om n*et ^et r^co te l°Pen dat de bakkerswin-
te ven'ee£ z^n' ®rooc* was het belangrijkste voedings-
al gerur" van Moskovieten sinds andere basisprodukten
behoefte0^ nauwehjks meer te koop zijn. De bakkers zijn niet
ifesteert'in staat tegemoet te komen aan de grote vraag naar
oral in hd' ^dus Michael Kovalenko, directeur van de groot-
ïwedeel jroodleverancier Mosjleb in Moskou. Het gevolg is
nilioen eknSe "Jen v00r hakkerswinkel sinds enkele we-
iet leni&tot het vaste straatbeeld behoren. De vrees bestaat
ië Zuid'an tek°rten Seen spoedig einde zal komen. Giste-
hi gepubliceerde cijfers geven aan dat de graanoogst dit
4 ö2 miljoen ton lager uitvalt dan in 1990.
Haïtiaanse regering betaalt
voor protest tegen Aristide
WASHINGTON De door het leger geïnstalleerde
regering van Haïti biedt de bevolking geld om te de
monstreren tegen de terugkeer van de verdreven
president Jean-Bertrand Aristide, zo hebben Haïti
aanse parlementsleden die op bezoek zijn in de Vere
nigde Staten gisteren gezegd.
Haïtianen krijgen zo'n twintig tot veertig gulden aan
geboden om deel te nemen aan demonstraties tegen
Aristide, meer dan zes maal het gemiddelde dagloon,
zo verklaarden twee parlementsleden.
Een twaalf leden tellende missie van de Organisatie
van Amerikaanse Staten (OAS) gaat morgen naar
Haïti om te proberen de terugkeer van Aristide te be
werkstelligen.
Ook wil de missie de regering ertoe bewegen een 500
leden tellend OAS-team toe te laten, dat moet toezien
op het herstel van de democratie.
Miziyama (72) Gezondheidstoestand van
premier Japan nobelprijswinnares kritiek
TOKYO Het Japanse
parlement heeft vandaag
Kiichi Miziyama als pre
mier gekozen. De 72-jarige
Miziyama volgt daarmee
Toshiki Kaifu op, die
eerder op de dag aftrad.
Het hogerhuis heeft de
verkiezing van Miziyama
bevestigd. Miziyama kreeg
276 van de 492 stemmen in
het Lagerhuis, waar zijn
Liberaal Democratische
Partij (LDP) 279 zetels be
zet. De vier oppositielei
ders verdeelden de overi
ge stemmen onder zich.
NEW YORK Volgens de Myanmarese (Burmese)
oppositie is de gezondheidssituatie van de Nobelprijs
winnares voor de vrede Aung San Suu Kyi als ge
volg van een hongerstaking kritiek. Javier Perez de
Cuellar, secretaris-generaal van de Verenigde Naties,
is ernstig verbolgen over het feit dat een hoge VN-
functionaris voor de mensenrechten vorige week de
Myanmarese oppositieleidster niet heeft mogen be
zoeken. De Japanner Yokota, een afgevaardigde van
de VN-commissie voor de mensenrechten, kreeg van
de militaire machthebbers in Rangoon geen toestem
ming Suu Kyi te spreken. De Nobelprijswinnares
staat al sinds 20 juli 1989 onder huisarrest en mag
geen bezoek ontvangen. Het is geruime tijd onduide
lijk geweest of zij wist van het winnen van de Nobel
prijs die haar op 14 oktober werd toegekend. Suu
Kyi kreeg de prijs wegens haar geweldloze strijd
voor de democratie en de rechten van de mens.
De voortzet-
;rnietigei
ichael D
ze energ
n voon
ge liefdr
lim spel'
itieke fi
triomf.
?t vrede
m-Oost&
er de nf
agd won van de besprekingen
t van Madrid over het Mid-
-even do-Oosten is onzeker. De
et de npprhandelingsdelegaties
En6" ^sraëT Syrië, en de
in ^engde Jordaans-Pale-
flict datse afvaardiging gin-
van de gisteren aan het eind
ans effei de eerste bilaterale
noetingen uiteen zon-
dat zij het eens waren
rorden over het hou-
ft geen van een nieuwe ge-
1 voor hjksronde en de plaats
want i handeling,
lossing I
spelers zo kort na de af-
e d weigeren de bal vaart te
i F-c lp yF' *s ^et aan Verenigde
J i, ®eibn en de Sovjetunie als or-
ne,fIsatoren van de vredescon-
'ntie- compromisvoorstellen
om e. te leggen. De Israëlische
tu T 0 meldde gisteren dat de
ee P^rikaanse minister van
^.qq-P^enlandse zaken, James Ba-
de Israëlische premier
zlJn hak Shamir telefonisch
rfn lwe!hington als volgende ver-
aar ,ze?rplaats heeft voorgesteld.
>nog die Egyptische diplomatieke
,Def®eigen in Cairo verluidt
,c?^eens dat Jordaniërs, Pa-
ran ^tejnen en Israëliërs elkaar
van zij bilaterale besprekin-
w^ara waarschijnlijk in Was-
W th^ton zu^en ontmoeten. De
o h rcte onderhandelingen tus-
een Israëlische en een Sy-
tiooi zjhe delegatie, die gezien de
^IjMfdrid schril aan het dag-
°it gekomen tegenstellingen
prake
'n de belangrijkste tegen
polen in de regio moeizaam
beloven te zijn, worden vol
gens deze bronnen gehouden
op het Griekse eiland Rhodos.
De bilaterale onderhandelin
gen tussen Israël en Libanon
zouden plaatsvinden in het
Zwitserse Lausanne. De eerste
directe bilaterale onderhande
lingen tussen Israël en zijn
Arabische buurstaten sinds 43
jaar begonnen zondag in de
Spaanse hoofdstad pas na het
met hulp en drang van de VS
en Sovjetunie overwinnen van
talloze obstakels en met aan
zienlijke vertraging. Het best
verliepen de twee ontmoetin
gen van de Israëliërs met de
Jordaans-Palestijnse delegatie,
waarbij aan het slot de delega
tieleiders elkaar ten overstaan
van de camera's voor het eerst
de hand schudden en gewag
maakten van een goede atmos
feer. De Amerikaanse presi
dent George Bush verklaarde
gisteren bemoedigd te ziin
over de historische Arabisch-
Israëlische vredesbesprekin
gen, waar een „nieuwe basis is
gelegd".
Syrië deelde mee te blijven
meedoen aan het vredesproces,
maar hekelde fel Israëls on
derhandelingsstrategie. „Wij
in Syrië willen vrede: recht
vaardige, echte vrede Nie
mand kan zich vrede voorstel
len zonder de teruggave van
de bezette gebieden", ver
klaarde minister van buiten
landse zaken Farouk al-Shara
voor zijn vertrek uit Madrid.
Hoewel ze tegen hun zin naar
Madrid waren gekomen en vol
achterdocht waren dat zij daar
in de „beklaagdenbank" zou
den terechtkomen, waren de
Israëliërs gisteren bij vertrek
de enigen die meenden de eer
ste winstpunten te hebben ge
boekt. Geen andere delegatie
was zo tevreden als die van Is
raël, met het voor het eerst
verkrijgen van een vorm van
erkenning door de Arabische
landen die het begin van de
bilaterale besprekingen vorm
de.
Zelfs de laatste onderhande
lingsronde, waarin Syrië zich
niet ontvankelijk toonde voor
alle Israëlische verzoeken en
het Israël op zijn beurt van on
buigzaamheid beschuldigde,
was voor de joodse staat een
unieke gebeurtenis. „Wij heb
ben eindelijk gekregen waar
we altijd om hebben gevraagd:
directe onderhandelingen met
onze Arabische buren", ver
klaarde de Israëlische onder
handelaar Elyakim Rubin
stein.
Israëlische ministers woonden
gisteren de inwijding bij van
de nieuwe nederzetting Kela
op de bezette Golan-hoogvlak-
te. Ze noemden het hun ant
woord op de Syrische eis tot
teruggave van het strategisch
gelegen plateau. „Wij zijn hier
als antwoord op de tiran in het
oosten", verklaarde minister
van landbouw Rafael Eitan
over de Syrische president Ha-
fez al-Assad. Woordvoerder
Dedi Gofer van de joodse ko
lonisten op de Golan zei dat
„onze boodschap nog steeds
dezelfde is. „Wij blijven hier
voor altijd en het maakt niet
uit wat er in Madrid gebeurt".
Herdenkingsdienst op de Westelijke Jordaanoever. Moshe Armoser, hier met kleinzoon, verloor zijn
zoon Rachel Druck toen deze met enkele andere joodse kolonisten in een hinderlaag liep.
FOTO: AP
nes A. uitse steden
srbieden
)Ojerdenkingen
htmerre°~nazi's
verrek
;ek besRLIJN Twee steden in
e in eel oosten van Duitsland
r een jpzig en Halle hebben het
s niet hende weekeinde bijeen-
?re klatisten van neo-nazi's verbo-
gedes». De Vrije Arbeiderspartij
n. de Nationaal Democrati-
het te Partij, die beide sympa-
>annersieren met het vroegere na-
taalprojk van Adolf Hitler, willen
Je krijgrdag de zogenoemde Kris-
duidelnacht uit 1938 herdenken,
t en nitde bewuste nacht werden
Hij aeel Duitsland joden aange-
cultuuien en joodse bezittingen
rdt gehield. Uit vrees dat de
onkelbnbare orde niet kan wor-
ïdenpla gehandhaafd hebben de
ijke voisbesturen van Leipzig en
tsen. lie marsen door de neo-na-
ziekte, i verboden. Hans-Eberhard
Parijs"mkow, stadsbestuurder van
ïtgenotipzig, zei gisteren te vrezen
bijvoo: de neo-nazi's ondanks het
iden dobod toch naar zijn stad ko-
best om. Volgens hem worden, in-
oegt dm nodig, militaire eenheden
'ndrooijeroepen om de politie bij-
ide imd te verlenen. Linkse
:inslevfleperingen, die de afgelopen
an zijnken gewelddadig botsten
omdatt neo-nazi's, hebben inmid-
commB aangekondigd zaterdag in
leeft djpzig en Berlijn grote anti-
en is otisme demonstraties te hou-
i.
van dfc
Kuwayt al bijna uit Golfschuld
DUBROVNIK Het door
Servië beheerste leger
heeft gisteren met tanks,
artillerie en houwitsers
hernieuwd aanvallen uit
gevoerd op onder meer
Dubrovnik, Vukovar en
Karlovac. Volgens berich
ten uit Dubrovnik opende
het leger vanuit Zarkovi-
ca, op minder dan twee
kilometer ten zuidoosten
van de stad, de aanval
met mortiergranaten.
Er kwamen onder meer gra
naten neer bij het Lovrjenac-
kasteel, op minder dan 200
meter van de ommuurde oude
stad. Radio Zagreb meldde dat
het leger een felle mortieraan
val op de andere zijde van de
stad had ontketend. De ge
vechten van het afgelopen
weekeinde hebben zware
schade aangericht in de stad.
Het was het zwaarste offensief
tegen Dubrovnik sinds het fe
derale leger een week geleden
instemde met een plaatselijk
staakt-het-vuren.
Ook het Oostkroatische bol
werk Vukovar kwam weer
zwaar onder vuur. Federale
vliegtuigen vlogen laag over
de belegerde Kroatische veste.
Kroatische defensiefunctiona
rissen zeiden per telefoon van
uit hun bunker dat de explo
sies in Vukovar zo luid en
veelvuldig waren dat het on
mogelijk was om te bepalen of
ook de federale vliegtuigen
meededen aan het bombarde
ment. Persbureau Tanjug
meldde dat er werd gevochten
bij het stadscentrum, waar
Kroatische verdedigingseenhe
den zich hebben ingegraven.
Vukovar, eens een pittoresk
stadje aan de Donau, die daar
de grens vormt tussen Kroatië
en Servië, wordt al meer dan
twee maanden belegerd door
Servische rebellen en het fe
derale leger. Het westelijke
deel van Vukovar werd zon
dag na een lucht- en grondof-
fensief door het federale leger
veroverd, waarna de aanval
werd geopend op een oostelij
ke voorstad. De Kroatische ra
dio riep de Kroaten op de ver
dedigers van Vukovar te hulp
te komen, omdat de stad door
het leger ingenomen dreigt te
worden. De Servische tv
meldde gisteravond dat gene
raal Mladen Bratic, bevelheb
ber van een legerkorps in de
Servische provincie Vojvodi-
na, bij de strijd in Slavonie
was gesneuveld.
Lokale defensiefunctionaris
sen in Osijek, de hoofdstad
van de Kroatische regio Slavo
nie, maakten melding van een
aanval met artilleriegeschut op
het centrum en de industrie
terrein van de stad. De scho
ten werden gelost vanuit het
dorp Tenja, ten zuiden van de
stad.
Ook Karlovac, 40 km ten zuid
westen van Zagreb, werd
zwaar onder vuur genomen.
Een ziekenhuis aan de rand
van de stad vol met gewonden
van eerdere aanvallen zou gis
teren tot drie keer toe door
een granaat zijn getroffen.
Kroatische functionarissen
maakten ook melding van
aanvallen op de plaats Sisak,
ongeveer 50 kilometer ten zui
den van Zagreb en de stad
Duga Resa, ten zuidwesten
van de Kroatische hoofdstad.
KUWAYT-STAD Kuwayt
heeft al bijna zijn hele schuld
aan de bondgenoten van de
Golfoorlog terugbetaald. Het
olierijke golfstaatje had een
schuld van 22 miljard dollar
aan de Verenigde Staten,
Groot-Brittannië en andere
landen die Kuwayt hebben
bijgestaan in Operation Desert
Storm. De „verwaarloosbare"
som geld die nog uitstaat,
wordt in november en decem
ber afgelost. Kuwayt heeft wel
geld uit het Fonds voor Toe
komstige Generaties gehaald.
Daarvoor is een uitzondering
gemaakt op de wet, die ont
trekkingen verbiedt. Als alle
geallieerden uit de Golfoorlog
de door hun toegezegde bijdra
gen in de kosten van de Golf
oorlog ook werkelijk leveren,
houden de VS zo'n 800 miljoen
dollar (bijna 1,5 miljard gul
den) aan de oorlog over. In to
taal hebben de diverse landen
de VS 48,3 miljard dollar (bij
na 90 miljard gulden) aan bij
dragen in de kosten toegezegd,
zo'n 800 miljoen dollar meer
dan de reëel gemaakte kosten,
zo heeft de Amerikaanse Re
kenkamer berekend.
door AART HEERING
ROME Twee keer per jaar komen de bewoners
van de 24 appartementen die ons flatgebouw telt,
bij elkaar in een hok op het dak, dat in een grijs
verleden plaats bood aan vaten met drinkwater.
Ooit, in een optimistischer tijdsgewricht, werden
deze bewonersvergaderingen gezien als een vorm
van directe democratie en een middel om de
onderlinge verstandhouding te bevorderen. De
praktijk is ook dit keer heel wat minder
harmonisch.
De vergadering begint om negen uur 's avonds,
want in Rome wordt om acht uur gedineerd. Punt
1 betreft de centrale verwarming. Net als de
meeste flats in Rome heeft ook de onze een
centrale ketel, die alle appartementen tegelijk
verwarmt. Om energieverspilling en
luchtverontreiniging tegen te gaan heeft de
gemeente bepaald, dat voor 15 november niet
■gestookt mag worden. Maar daarna gaat het dan
ook in één ruk door tot 31 maart. Twaalf uur per
dag, ook wanneer het - zoals afgelopen februari -
meer dan 20 graden is.
Het zou natuurlijk een stuk zuiniger en
ecologischer zijn als iedereen zijn eigen ketel zou
hebben. Bij bijna elke vergadering wordt daarover
uitvoerig gedelibereerd, maar er komt nooit iets
van terecht, omdat een meerderheid van de
bewoners de ombouwkosten van 15.000 gulden per
appartement te hoog vindt.
De verwarming mag twaalf uur per dag aan, maar
welke twaalf? In het debat daarover splitst de
vergadering zich in twee kampen: een groep met
kleine kinderen die het huis 's morgens vroeg
graag verwarmd ziet, en een groep zonder, die het
in de avond warm wil hebben. En omdat die
laatste in de .meerderheid is, wordt ook dit jaar
weer besloten om de verwarming van tien uur 's
morgens tot tien uur 's avonds aan te zetten. Dat
betekent dat kleine kinderen 's winters in de
vroege morgen bij een temperatuur die vaak
weinig boven het vriespunt ligt, over ijzige
marmeren vloeren moeten scharrelen en peuters
in de box liggen te snotteren. (In Rome mag het
dan zelden vriezen, doordat de meeste huizen
tochten als een gek, heb ik het binnenshuis nog
nooit zo koud gehad als hier). De kinderloze
bewoners zal dit een zorg ziin. „Ach, de kinderen
groeien vanzelf wel", luidt het meelevende
commentaar van een van hen. Een compromis
voorstel - de verwarming aan van zes tot tien en
van twee tot tien - maakt dan ook geen schijn van
kans, omdat twee keer opstarten extra kosten met
zich mee brengt. In een poging de tegenpartij toch
nog te overreden, doe ik zelfs een beroep op de wet
van behoud van de energie. Maar mijn redenering
dat alle stookenergie weer wordt afgegeven in de
vorm van warmte, zodat er van verlies geen
sprake is, wordt als te theoretisch van tafel
geschoven en klopt misschien ook wel niet.
Punt 2 komt om half twaalf ter tafel. Bij onze
buren op de bovenste verdieping is de afgelopen
maanden twee keer op klaarlichte dag ingebroken.
De laatste keer verraste hun 11-jarige dochter twee
dieven, die er gelukkig vandoor gingen. Beide
keren bleken de inbrekers via het dak van de flat
op hun terras te zijn afgedaald. Erg moeilijk ging
dat niet, omdat de deur die naar het dak leidt,
gemakkelijk te forceren was. Om herhaling te
voorkomen hebben de buren daarvoor in de plaats
een degelijke metalen deur laten aaleggen a raison
van 3000 gulden. Zij schoten dat bedrag voor in de
redelijke verwachting dat de
bewonersvergadering, die vlak voor de vakantie
niet meer bijeen geroepen kon worden, achteraf
wel toestemming zou geven. Maar daarbij hebben
ze buiten een gepensioneerde ambtenaar gerekend,
die de andere bewoners haarfijn uitlegt dat de
zonder voorafgaande vergadering aangelegde deur
onwettig is. Hoewel hij het nut van deze nieuwe
veiligheidsmaatregel voor de hele flat niet wil
ontkennen, weigert hij daarom bij te dragen in de
kosten. Het argument dat onze buren toch moeilijk
hadden kunnen wachten tot ze voor de derde keer
werden beroofd, doet volgens hem niet terzake.
Ook hierover ontspint zich een gepassioneerd
debat, waarin de redelijkheid een harde strijd moet
leveren tegen formalisme en eigen belang. Om
half één is het gevecht nog onbeslist en wordt het
onderwerp verdaagd naar de volgende
vergadering, die dus niet minder levendig belooft
te worden.
Historische reünie in Californië
Het was een historische reünie gisteren tijdens de officiële ope
ning van de presidentiële bibliotheek van Ronald Reagan in het
zuiden van Californië. De huidige Amerikaanse president George
Bush trof op de winderige heuveltop vier voorgangers en hij
greep de gelegenheid aan hen stuk voor stuk te prijzen. Met
name Reagan, onder wie Bush acht jaar als vice-president heeft
gediend, kreeg lof toegezwaaid. Bush, wiens populariteit in het
binnenland volgens opinie-onderzoeken is gedaald, kreeg een
hart onder de riem gestoken door Reagan en Jimmy Carter. Sa
men met Richard Nixon en Gerald Ford, nam het drietal deel aan
de officiële ceremonie bij de opening van de twee verdiepingen
tellende bibliotheek die ongeveer 290 miljoen gulden heeft ge
kost.
FOTO: EPA
officie»l986 - Rob en Taaie Toon weten nu, dat zij op de goede weg
l guldfl: hier moet de schat van opa Larsen begraven liggen. Ze ha-
•oete, t schoppen en houwelen en beginnen koortsachtig te graven.
de eig
overscóór de avond valt, zijn we millionnairs", zegt Rob. „Ja, en ei-
ent tohlijk dood-jammer, dat ik die ouwe Japanner de helft van het
•gramVd heb toegezegd'jjmerkt Taaie Toon op. Maar na enkele
uren ingespannen arbeid stoten ze op stukken van kisten en kof
fers: hier is dus al eens eerder gegraven en kennelijk zijn ande
ren hun voor geweest. Die zullen heus wel geen goudstaafje voor
Rob en Taaie Toon hebben achtergelaten.... Teleurgesteld gaan
de vrienden naar hun schip terug. Dat is een tegenslag. Twee
Japanners, die de hele dag hun verrichtingen uit de verte hebben
gadegeslagen, staren hen na....
ROME Mohammed Zahir
Shah, de voormalige koning
van Afghanistan, is gisteren
bij een aanslag gewond. De da
der, de Portugees Jose Paulo
Santos, had zich voorgedaan
als journalist om binnen te
dringen in de zwaarbewaakte
Romeinse villa waar de 77-ja-
rige Zahir Shah sinds 1973 in
vergulde ballingschap leeft.
Tijdens het interview opende
de Portugees een pakje waarin
geen cadeau bleek te zitten
maar een dolk, waarmee hij
begon in te hakken op de ex-
monarch, die vervolgens door
zijn personeel werd ontzet. Als
reden voor zijn daad gaf San
tos later „politieke motieven"
op.
Zahir Shah, die gisteravond
buiten levensgevaar was, re
geerde van 1933 tot 1973. Hij
probeerde zijn land te moder
niseren, maar werd afgezet in
een door zijn zwager uitge
voerde staatsgreep. Sedertdien
leidt hij een teruggetrokken
beslaan in een luxueuze villa
aan de Romeinse Via Cassia.
Politiek liet hij pas twee jaar
geleden weer van zich horen.
Na de terugtrekking van de
Sovjettroepen uit Afghanistan
bood hij aan om naar zijn land
terug te keren en de monar
chie te herstellen. Sedertdien
heeft hij in Rome meerdere
malen informele contacten ge
had met Afghaanse vertegen
woordigers. De carabinieri
zoeken de opdrachtgevers
voor de aanslag daarom in
kringen van politieke tegen
standers van ae afgezette ko
ning.
