„Handdruk niet genoeg voor succes"
Nederlandse huurling maakt rentree op het Europees slagveld
KAPITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN Scheepskonvooi
Wat B
ma8kii
„godve
i de Mil
het tu
lestijne
Irage
jd - i
niskend
stijnen
ndustrj
e Israi
ÏÏT >e
BJI zi
arachte
ivoel
begeleii
tends
Saidoe. Goatant
Zesendertig doden bij
treinongeluk in India
NEW DELHI Bij een treinongeluk in India
zijn gisteren zesendertig mensen om het leven
gekomen. Het ongeluk gebeurde vijftig kilo
meter ten noorden van de hoofdstad van de
leelstaat Karnataka, Bangaloretoen waar een
iassagierstrein tegen een rots botste die door
ïevige regeval op de rails terecht was geko
men. De doden en gewonden zaten vastge
klemd in de verwrongen metalen onderdelen
van de uit eenentwintig wagons bestaande
trein. Ook in andere delen van de deelstaten
Tamil Nadu en Karnataka zijn door de regens
ten minste achtenvijftig mensen om het leven
gekomen. Veel mensen kwamen om het leven
door instortende huizen of werden door de re
gens meegesleurd.
NAVO gaat samen
met Oost-Europa
BRUSSEL De NAVO besluit
waarschijnlijk volgende week tot
de oprichting van een samenwer
kingsraad met Oost-Europa. Dat
hebben bronnen bij het militaire
bondgenootschap gezegd.
Het besluit wordt verwacht op een
speciale vergadering van de
NAVO op 7 en 8 november in
Rome. Frankrijk zou nog geen
goedkeuring hebben gegeven,
maar de bronnen verwachtten die
wel. Het land heeft bedenkingen
tegen een uitbreiding van de in
vloed van de door de Verenigde
Staten gedomineerde NAVO naar
Oost-Europa.
Vijf miljoen
Sovjet-burgers
naar Westen
BERLIJN De Sovjet-rege
ring rekent in de komende ja
ren op een uittocht van miljoe
nen Sovjet-burgers richting
West-Europa. Dat is gisteren
door de minister van binnen
landse zaken Viktor Baranni-
kov verklaard. Barannikov zei
op een tweedaagse conferentie
van Europese ministers in
Berlijn dat vier tot vijf miljoen
Sovjet-burgers de liberalise
ring van de migratiewetgeving
in de USSR willen benutten
om in de EG werk te zoeken.
BUITENLAND
Slecht rapport:
jongen schiet
zijn vader dood
DONDERDAG 31 OKTOBER 1991
NATIONAL CITY Een 13-
jarige jongen heeft zijn 36-jari-
ge vader doodgeschoten nadat
deze opmerkingen had ge
maakt over zijn schoolrapport.
Volgens de politie in National
City, in de Amerikaanse staat
Californië, speelde de ruzie
over het rapport zich af in het
huis van de grootouders van
de jongen. De jongen, die bij
zijn grootouders woont,
vluchtte in eerste instantie,
maar gaf zich later aan.
Kernwapens Oekraïne
worden vernietigd
MOSKOU Rusland en de Oekraïne zijn
het er gisteren over eens geworden dat de
kernwapens in de Oekraïne allemaal wor
den vernietigd. De Oekraïne liet onlangs
weten dat het op zijn weg naar verregaande
autonomie een volledig kernwapenvrije re
publiek wil worden.
Na die aankondiging overwoog Rusland eni
ge tijd de Oekraïense kernwapens naar zijn
grondgebied te verplaatsen. De ministers
van buitenlandse zaken van beide republie
ken ondertekenden nu echter een algemeen
samenwerkingsprotocol, waarin onder meer
staat dat de kernwapens onder supervisie
van een centrale instantie ter plekke wor
den ontmanteld.
MADRID Een Pale
stijnse vertegenwoordiger
zei het gisteravond nog
maar eens. „Twee of drie
toespraken brengen geen
vrede". Voor de buiten
wereld, de televisiekijkers
ergens op de wereld, is de
vredesconferentie over
het Midden-Oosten in Ma
drid een serie weinig
schokkende en vernieu
wende toespraken die gis
teren op gang kwam in de
".uilenzaal van het Ko
ninklijk Paleis.
Veel is dat niet, maar in Ma
drid gebeurt meer dan dat his
torische vertoon van een grote
tafel met belangrijke mensen.
Èr gebeurt zoveel in de Spaan
hoofdstad, dat veel deelne-
•rs en delegatieleden aan de
conferentie door de bomen het
bos niet meer zien. Madrid is
op het moment een diploma
tieke chaos, verspreid over dat
paleis, de verschillende hotels
ambassades en het enorme
perscentrum in het stadspark.
Overal lopen Israëliërs, Jorda-
irs, Palestijnen, Amerikanen
andere nationaliteiten rond,
:wetsba
rdt gei
jldgevi
op h
a fv
net wie praat, ruziet of
geen moment duidelijk.
De vredesconferentie mist dui
delijk leiderschap. Geen mens
coördineert centraal de ver
schillende wensen en afspra-
de delegaties. Spanje
is slechts gastheer, verzorgt de
'infrastructuur, maar wil en
mag niet meer dan dat doen.
De beide organisatoren, de
Verenigde Staten en de Sov-
Politie
verwijdert
Amerikaanse
advocaat
Idoor
WILLY WERKMAN
MADRID De Spaanse poli
tie heeft gisteravond tijdens de
persconferentie van de Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, James Baker, de
30-jarige Amerikaanse advo-
voor de vredesconferentie a
het Midden-Oosten had be
machtigd, met geweld verwij
derd. Root was naar Madrid
gekomen om de aandacht van
de wereldopinie te vragen
voor de dood van zijn 26-jarige
echtgenote die op 21 december
1988 omkwam tijdens de ont
ploffing van een Panam-vlieg-
tuig boven Lockerbie in Schot
land. Hij had zich voor de vre
desconferentie aangemeld als
verslaggever van het blad 'The
Jewish Press' in Brooklyn.
Hier vergadert 'de wereld': in de
Zuilenzaal van het Koninklijk
Paleis in de Spaanse hoofdstad.
FOTO: AP
jetunie,
illen
dan wat ze zichzelf
i-sponsors. Zij hebben de par
tijen in Madrid bij elkaar ge
nie op eiin de eerste Plaats zen maar
tot velt uitzoeken. Zij willen niemand
dezelfde tafel zitten,
het gisteren nog vooi
Afrll zichtigheid troef aan die tafel,
de eerste toespraken van
direct betrokken partijen.
Netjes, binnen de tijd en zon
der opstootjes. De Zuilenzaal is
op dit moment ogenschijnlijk
de enige geordende plaats 1
lie magJMadrid-
"Daarbuiten draaien de propa-
a-apparaten op volle toe-
Woordvoerders van dele
gaties brengen bezoeken
het perscentrum om de wereld
via duizenden journalisten
rijgedri hun standpunt te laten weten
ne tn om, zoals de Jordaniërs-Pa-
!Sti lestijnen gisteren, uit te leggen
zijn
iongeri|
ek Afr. Dl
ij. „Het
5 vluck
pakt H
gingsdo
dzijde
eel An
mening of idee opleggen,
Palestijnen marionetten in vredesspel
Minister Van den Broek krijgt met zijn speech de handen op el
kaar in Madrid.
de Israëliërs geen
hand wilden geven. „Wat een
drukte over een handdruk,"
was de repliek van de Jor
daanse minister van buiten
landse zaken, Kamel Abu Ja-
ber. „Het zou toch belachelijk
zijn als de vrede in het Mid-
MADRID De Amerikaanse
politiek heeft een veelbeteke
nende overwinning behaald
door de Israëlische regering en
de PLO over te halen naast el
kaar plaats te nemen in Ma
drid. Het is tevens een teken
van het Amerikaanse over
wicht in het Midden-Oosten
na de operatie Desert Storm.
Maar overwicht betekent niet
automatisch almacht, en niets
anders dan almacht kan er
voor zorgen dat de Israëli's en
de Palestijnen tot
komst komen in ruil
Optimisten wijzen op signalen
die het tegendeel beweren.
Een onlangs in Israel gehou
den opiniepeiling wees uit dat
96 procent van de Israëlische
bevolking voor 'land voor
vrede' is. Maar wanneer Israë
liërs praten over het opgeven
van land bedoelen ze mis
schien de Gazastrook. Voor
Palestijnen betekenen dezelfde
woorden op z'n minst de te
ruggave van alle, in 1967 geac
cepteerde gebieden, alsmede
de verwijdering van alle jood
se nederzettingen in de bezette
gebieden. Geen enkele Israëli
sche regering zou daar onge
straft mee kunnen
Onwaarschijnlijk
Een overeenkomst tussen Is
raëli's en Palestijnen lijkt zó
onwaarschijnlijk dat men zich
zou kunnen afvragen waarom
de Amerikanen zich zoveel
moeite hebben getroost om
deze onwillige gesprekspart
ners bij elkaar te brengen.
Naar alle waarschijnlijkheid
zijn de Palestijnen, zoals al zo
vaak het geval is geweest, ma
rionetten in een spel waarin ze
opnieuw zullen worden opge
offerd. Het werkelijke Ameri
kaanse doel is, in tegenstelling
tot het ogenschijnlijke doel,
wel degelijk te verwezenlij
ken: vrede tussen Israël en Sy
rië, een verstevigde, langduri
ge Pax Americana in de
streek. Dit kan niet worden
bereikt tenzij premier Shamir
bereid is de Golan-hoogte te
rug te geven aan Damascus,
iets waar de premier zeer te
rughoudend tegenover staat.
Maar de druk op 'Judea en Sa
maria', die Shamir niet kan
toelaten, zal hem er wellicht
toe bewegen toch de Golan-
concessie te doen. Dit is op z'n
minst mogelijk, hoewel on
draaglijk.
Er is een precedent. Camp Da
vid in 1978. Toen bezegelde
Jimmy Carter de afzonderlijke
vrede tussen Israël en Egypte.
De tactische verwaarlozing
van de Palestijnen bij het slui
ten van die vredesovereen
komst, zowel door Egypte als
door Amerika, werd op Camp
David gecamoufleerd door de
insluiting van een wezenlijk
onbelangrijk document over
Palestina dat 'Raamwerk voor
Vrede' werd genoemd. Onge
twijfeld kan er een dergelijke
verhulling worden gevonden
voor de vredesovereenkomst
tussen Syrië en Egypte die de
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, James Ba
ker, voor 1996 rond wil heb
ben.
(c) The Times
Desnoods maar
één wijze
uit het Oosten
door FRANS WIJNANDS
BONN-BAD GODESBERG Het huis verderop
in de straat heeft niet lang leeggestaan. Je moest
trouwens weten dat het te huur was. zien kon je
dat niet. De foefjes om krakers, inbrekers en ander
ongewenst volk buiten de deur te houden zijn
internationaal: gordijnen voor de ramen, 's avonds
was licht aan. en een nooit verstopte brievenbus.
Een buurvrouw vertelde me duidelijk opgelucht
het nieuws dat het huis weer verhuurd was. Aan
een keurige ambtenaren familie. Jawel. Duitsers!
En dat was ook onderdeel van haar opluchting.
Geen kwaad woord over Hollanders en zo. maar je
mocht er toch niet aan denken en laat ik maar
citeren „dat er zwarten of gelen of zoiets waren
komen wonen. Je moet tenslotte toch ook een
beetje rekening houden met de buurt".
Zelfs in het tweelingdorp Bonn-Bad Godesberg,
waar toch heel wat Duitsers een dikbelegde
boterham verdienen aan diplomatieke en andere
buitenlanders, wordt met kleinburgerlijke huiver
gewaakt tegen buurt-'verloedering'. Of is het
oneerlijk om die zorg 'kleinburgerlijk' te noemen
Of is het nóg oneerlijker om onderscheid te maken
tussen zwarten met een CD-nummerplaat op de
auto en berooide gelukzoekers die hun dagelijks
brood nauwelijks kunnen betalen, laat staan het
belastingvrije beleg
In den vreemde, of toch weer thuis. Zo voelde ik
me. na die opgeluchte mededeling dat het huis
gelukkig weer verhuurd was aan een keurige
familie, „iemand van ons".
Duitsers reizen de hele wereld rond. Ze praten
gloedvol over de Provengaalse zon, hebben
kokoscocktails leren drinken in de zwembadbar op
een tropisch eiland, ze prijzen zich met een doos
Algerijnse wijn om de tafel en snoepen
likkebaardend van het Turkse fruit of genieten na
van de Griekse keuken. Maar o wee, als Ahmed de
schapenslachter in een kleine Duitse gemeente
stemrecht dreigt te krijgen. Dat schaap ritueel
slachten, alla, dat wordt oogluikend nog wel
toegestaan. Maar stemrecht.'? Dat breekt de Duitse
ziel, zei de socialistische oppositieleider Björn
Engholm onlangs, en hij voegde er de aardige zin
aan toe: „Maar wie zo nadrukkelijk in de hele
wereld aanwezig is, zoals wij Duitsers, moet in
eigen huis diezelfde wereld niet buiten sluiten".
Alsof je luiken aan een huis hebt die niet alleen
naar buiten, maar ook naar binnen open kunnen
Het gelukkig afnemende en versnipperde geweld
tegen asielzoekende buitenlanders staat op dit
moment in geen verhouding tot de golf van
liefdadigheid en naastenliefde. „De asielzoekers
laten zien dat we mensen zijn is de nationale
slogan aan het worden. Wat begon met schaars
bezochte bidstonden en praatgroepjes in het
gemeenschapshuis is, via burgerwachten voor
asielzoekerstehuizen en solidariteitsmarsen,
uitgegroeid tot een stroom van actief medeleven.
Als menslievend voorbeeld heeft de vaderlijke
president Von Weizsöcker voor dè tweede maal
een tehuis voor vluchtelingen bezocht en voor het
oog van de camera's vrolijk kraaiende of benauwd
kijkende kleuters en kinderen op de arm genomen.
Het is dat ik in Duitsland woon en werk. waar ze
altijd alles beter weten en waar wedden dus geen
zin heeft, anders zou ik er een kerstpakket onder
durven verwedden, dat het al dan niet oprechte
medeleven van veel Duitsers met de komende
Kerstdagen een sentimenteel hoogtepunt zal
bereiken.
Als per schoolklas tegelijk kerstkaarten en
tekeningen verstuurd worden aan die arme
kindertjes uit den vreemde; als voor elk
asielzoekerstehuis een grote kerstboom zal worden
geplaatstals er aan elk vluchtelingengezin meer
kerstgaven en cadeautjes zullen worden aangereikt
dan ze ooit bij elkaar hadden kunnen sparen; als ze
nachten uit de slaap worden gehouden met 'Stille
Nacht' en de 'Tannenbaum'. Hoe vluchtig, tijdelijk
en oppervlakkig ook, koudvuur, kerststerretjes zijn
duizend maal duizend keer verkieslijker dan een
molotov-cocktail door het venster.
Als er onder die vluchtelingenstroom uit het
oosten nog eens een keer die drie wijzen konden
meekomen, desnoods eentje maar. Dat zou voor de
politici die hopeloos verdeeld naar een oplossing
van het vraagstuk zoeken, een uitkomst kunnen
zijn. Want zelfs de buurvrouw vindt dat je die
asielzoekers niet voortdurend met kerstballen,
paaseieren en carnavalsmaskers aan het lijntje en
tegelijk voor de gek kunt houden.
Jacqu
DEN HAAG Ze wor
den 'Soldiers of Fortune'
o genoemd. Soms worden ze
ri als held geroemd. Maar
n krijS meestal heeft men geen
SOm x §°ed woord voor hen
over. Ze oefenen het op
één na oudste beroep uit:
huurlingen.
Gisteren werd bekend dat Ne-
Europes
oogde p
l de hist
n Eur<
derlandse huurlingen via de
bemiddeling van een 'Vlaamse
pater' aan de zijde van Kroatië
tegen de Servische milities en
het Joegoslavische leger vech
ten. Daarmee heeft de Neder
landse huurling z'n rentree ge
maakt op het Europese slag
veld. De laatste keer dat Ne
derlandse huurlingen in Euro
pa vochten was tijdens de
Spaanse Burgeroorlog aan de
vooravond van het bewind
van Franco.
Europa kent een lange ge
schiedenis van huurlingenle
gertjes. Eeuwenlang werden
goede zaken gedaan, totdat de
Europese landen reguliere le
gers oprichtten en een algeme
ne dienstplicht invoerden. Tot
de Franse Revolutie was leger
vorming puur particulier on
dernemersschap. De eigenaar/
commandant runde zijn ge
vechtseenheid als een bedrijf
dat winst moest maken. Na de
Franse Revolutie (1789) werd
het leger steeds meer een
staatszaak. Op 31 december
1828 schafte koning Willem I
met een pennestreek het laat
ste Nederlandse huurlingenle-
ger, bestaande uit Zwitserse
infanterie-regimenten, af. De
koning moest zijn huurlingen
onder druk van de regering de
laan uitsturen omdat het te
veel overheidsinkomsten op
slorpte.
Tijdens het dekolonisatiepro
ces na de Tweede Wereldoor
log stak het fenomeen weer de
kop op. De staatsgrepen en ge
wapende conflictjes werden
een prettige inkomstenbron
voor de hedendaagse huurling.
Na wat schermutselingen rond
het voormalig Belgisch Kongo
verplaatsten de huurlingen
hun activiteiten naar het Mid
den-Oosten. Ze doken op in de
burgeroorlog in Yemen. Aan
het eind van de jaren '60 wa
ren Britse huurlingen te vin
den in landen als Oman, Bah-
rayn, Kuwayt, Qatar en de
Verenigde Arabische Emira-
Jungle Commando
In 1982 waren nog zo'n 32 Ne
derlanders als huurling werk
zaam in Libanon en Syrië. In
1988 trainde een groep Neder
landers, tezamen met enkele
Schotten en Israëli's, huurlin
gen in Peru. De groep instruc
teurs werd gerecruteerd door
een Amsterdamse wapenhan
delaar van Israëlische af
komst. In 1986 werd in de
Commowijne-rivier in Oost-
Suriname het lijk van een Ne
derlandse huurling gevonden.
In 1989 ronselde George Ba
ker, koffieshop-eigenaar in
Amsterdam, huurlingen voor
het Jungle Commando van
Ronnie Brunswijk. Een aantal
van die huurlingen werd door
de Franse autoriteiten in
Frans-Guyana tegengehouden.
Steeds meer huurlingen zijn
tegenwoordig ook in dienst
van drugskartels.
Op 1 januari 1985 veranderde
Nederland de uit 1892 dateren
de 'Wet op het Nederlander
schap'. De oude wet kende de
zogenaamde automatische ver-
liesbepaling.: wie zonder toe
stemming vóóraf in 'vreemde
krijgsdienst' trad, verloor
daarmee zijn Nederlander
schap. In de nieuwe wet is
deze bepaling verdwenen. De
bepaling werd geschrapt nadat
Nederland het VN-verdrag tot
het tegengaan van staatloos
heid (verdrag van New York
uit 1963) tekende. Automatisch
verlies van het Nederlander
schap is dus niet meer moge
lijk. De bepaling dat er vooraf
toestemming nodig is om in
vreemde staatsdienst te treden
is gehandhaafd. Deze bepaling
wordt doorgaans soepel toege-
bereikt alsnog
haven Dubrovnik
eerst nog, maar
Jeduidt de twee vreemdelingen hem te volgen. Ze slaan het
bergpad in en na een lange, vermoeiende wandeling staan
DUBROVNIK Het konvooi
van schepen waarmee Kroati
sche burgers en hoge functio
narissen naar Dubrovnik wil
den varen is na een dag ver
traging op de rede van die stad
aangekomen. Aan boord van
de veerboot bevond zich naast
Stipe Mesic, officieel nog
steeds het hoofd van het col
lectieve presidentschap, ook de
Kroatische premier Franjo
Greguric. Het tegen Joegosla
vië en zijn republieken inge
stelde wapenembargo wordt
geschonden. Volgens de voor-
zitter van de VN-Veiligheids-
geleid en komen eindelijk in
het vertrek," wa'ar een stokoude, half blinde Japanner, die hier
blijkbaar de ongekroonde koning is, hen wantrouwend ontvangt.
Een jonge Viet
namees kijkt
triest, wanneer
hij per truck
naar een inter
neringskamp
in Hong Kong
wordt gereden.
Hij behoort tot
een groep van
41 bootvluch
telingen die
werd gearres
teerd na bot
singen met de
politie. De
bootvluchtelin
gen verzetten
zich tegen het
feit dat de
meesten van
hen naar Vlet-
