Joodse nederzettingen blijven
middelpunt meningsverschillen
Polen en Polen is twee
BUITENLAND
D"ÏX$\
*aniek na berichten over
:anker door borstprotheses
KAPITEIN ROB
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
Woningen ex-DDR zitten vol asbest
,R 19fczicLe(3oivit£wi
MAANDAG 28 OKTOBER 1991
^België wil meer
^druk op Mobutu
in de
1 verc*
•e lv,
/24 1
door
Mayazawa na 2 jaar oponthoud premier Japan
BRUSSEL Volgens de Belgische
premier, Wilfried Martens, moet „een
uiterste inspanning" worden gele
een „drama" in Zaïre te
I/oorkomen. Daarbij mikt hij op een
v diplomatiek initiatief dat voor-
n de Verenigde Staten moet uit
zo maakte Martens gisteren
de Belgische televisie duidelijk.
;ns hem kan België, tot 1960 het
'fcoloniale moederland, in zijn eentje
uitrichten. Dat kan alleen sa-
jnen met Frankrijk en vooral de VS.
Ipeculaties over een rechtstreeks in
grijpen in Zaïre noemde Martens
iverdreven. Dit neemt niet weg dat
al wordt gepraat over het afzetten
n Mobutu, aldus Martens.
TOKYO De 72-jarige politicus
Kiichi Mayazawa, die gisteren tot
voorzitter werd gekozen van de
Liberaal-Democratische Partij
wordt 5 november tijden een bij
zondere parlementszitting automa
tisch de nieuwe premier van Ja
pan. De LDP is sinds 1955 onafge
broken aan de macht. Mayazawa
gaat het premierschap bekleden na
een gedwongen oponthoud van
twee jaar Hij moest in 1989 aftre
den als minister van financiën we
gens betrokkenheid in het Re
cruit- schandaal. Het Japanse
bedrijfsleven financierde met de
handel in effecten met voorkennis
de parlementaire meerderheid van
de LDP. De vice-premier zei dat
een secretaris van hem zijn naam
had gebruikt om aandelen te ko
pen. Miyazawa lijkt dan ook het
absolute tegendeel van de huidige
premier Toshiki Kaifu, die nauwe
lijks bekend was toen de partij
hem twee jaar geleden tot tijdelijk
boegbeeld koos. Als minister van
financiën aan het eind van de ja
ren tachtig was Miyazawa voor
stander van forse overheidsbeste
dingen, maar pleitte daarnaast ook
voor belastingverlaging en lagere
ieven. Hij zei dat Japan
,filantropisch-gezind" zou
zijn voor schuldenlanden
en meer initiatieven zou moeten
ondernemen om de wereldwijde
vermindering van kernwapens te
propageren.
Kiichi Miyazawa beant
woordt vragen van de pers,
nadat hij is gekozen tot
voorzitter van de Japanse
LDP. FOTO: AP
Regerende partij Colombia
behaalt verkiezingszege
BOGOTA De regerende Liberale Partij in
Colombia gaat op kop bij de gisteren gehouden
regionale- en parlementsverkiezingen, zo blijkt
uit de eerste, voorlopige resultaten. Volgens ge
gevens die het radiostation Caracol verzamelde,
zou de partij zou 54,9 procent van de stemmen
hebben vergaard. Twee nieuwe politiek groepe
ringen zouden een belangrijk deel van de stem
men hebben behaald. De vroegere guerrilla-be
weging M-19 scoorde 17 procent en de conser
vatieve Nieuwe Democratische Kracht 15,7
procent. Volgens de regering zijn de verkiezin
gen over het algemeen rustig verlopen. Er zou
den zich slechts enkele incidenten heben voor
gedaan. Op de verkiezingsdag reed een vracht
wagen met aanhangers van M-19 die in de stad
Cali wilden stemmen, in een ravijn. Daarbij
verloren 26 mensen het leven.
Toerkmenistan
onafhankelijk
MOSKOU Het parlement van
Toerkmenistan heeft gisteren de
onafhankelijkheid van de repu
bliek bij wet vastgelegd, nadat 94
procent van de deelnemers aan
een referendum zich daar zater
dag voor had uitgesproken. Het
opkomstpercentage lag rond de
75 procent. Van de twaalf Sovjet
republieken die na het uittreden
van de drie Baltische staten zijn
overgebleven, is Toerkmenistan
de tiende die zich onafhankelijk
heeft verklaard. De overige twee.
Rusland en Kazachstan, hebben
de soevereiniteit uitgeroepen,
maar zich niet onafhankelijk ver
klaard van de centrale regering.
Dierenvrienden willen
'Bordeaux' boycotten
BORDEAUX Franse en Bel-
gische dierenbeschermers heb
ben gedreigd met een groot
scheepse campagne voor een
boycot van de Bordeaux-wijnen
als de jacht op tortelduiven in
het wijngebied niet stopt. In een
brief die de wijnboeren in de
Médoc zaterdag ontvingen, ei
sen zij dat deze zich uitspreken
tegen het schieten op de tortel
duif.
De dierenbeschermers waar
schuwen dat ze het publiek zul
len oproepen om het gebied te
mijden en de Bordeaux-wijnen
te laten staan als de boeren zich
niet voor 20 november tegen de
jacht op de vogels keren.
LONDEN De menings
verschillen tussen Arabie
ren en Israëliërs zijn giste
ren en vandaag, enkele
dagen voor het begin
(woensdag) van de vredes
conferentie over het Mid
den-Oosten, opnieuw dui
delijk naar voren geko
men. De opvattingen bot
sen vooral over het princi
pe van „land voor vrede"
en het vestigen van joodse
kolonisten in de door Is
raël bezette gebieden.
Bevrijdingsorganisatie (PLO),
Arafat, noemt in een inter
view met de Britse krant The
Independent de vestiging van.
joodse kolonisten in bezet ge
bied het voornaamste gevaar
dat de conferentie in Madrid
bedreigt. Als Israël doorgaat
met de nederzettingenpolitiek
„dan zal het voor Palestijnen
en Arabieren erg moeilijk
worden de onderhandelingen
voort te zetten, omdat dat zou
betekenen dat Israël geen
vrede wil", aldus de PLO-
voorzitter.
De leider
Volgens de Britse krant is
Arafat vol goede moed, omdat
de Palestijnse hij verwacht dat Israël ge
dwongen zal zijn aan de druk
van de Verenigde Staten toe te
geven en het ruilen van land
voor vrede te aanvaarden. Is-
raëls minister van buitenland
se zaken, Arens, zei gisteren
dat de joodse staat „geen enkel
plan voor een eventuele terug
trekking uit de bezette gebie
den heeft". Premier Shamir
van Israël sloot de mogelijk
heid uit dat zijn land de onder
handelingen in de Spaanse
hoofdstad afbreekt. Naar zijn
zeggen zouden alle partijen ge
duldig moeten zijn en bereid
moeten zijn tot langdurige on
derhandelingen.
Shamir zei dat het probleem
van de nederzettingen niet be
staat. „Er is een land. Wij zijn
ervan overtuigd dat het ons
toebehoort en de Arabieren
zijn ervan overtuigd dat het
hun toebehoort. Maar zodra
wij het eens zijn over de gren
zen zal er geen nederzettin
genprobleem meer zijn", aldus
de Israëlische eerste-i
De PLO en alle Arabische lan
den die aan de conferentie
deelnemen. hebben vorige
week afgesproken dat zij geen
bilaterale gesprekken met de
joodse staat zullen aangaan zo
lang er geen einde komt aan
de vestiging van nieuwe ne
derzettingen op de Westelijke
Jordaanoever en in de Gaza-
strook, zo zei gisteren Farouk
Khaddoumi, die fungeert als
..minister van buitenlandse za
ken" van de PLO. in Parijs.
Deze bilaterale gesprekken
maken deel uit van de beoog
de tweede fase van de vredes
conferentie over het Midden-
Oosten. Deze afspraak over de
tweede fase is gemaakt door
de vier buurlanden van Israël
(Syrië. Libanon, Jordanië en
Egypte), de landen van Sa
menwerkingsraad van de Golf
(GCC) en de landen van de
Maghreb-unie (Libië, Tunesië,
Algerije, Marokko en Maurita
nië).
Brandweerlieden proberen in het Zuiditaliaanse plaatsje Bari de brand in het oude 'Petruzzelli The-
éter' te blussen. Op de achtergrond het uitgebrande podium van dit belangrijke theater.
FOTO: EPA
R ADZIE J O WICE Sta-
nislawa Kowalik heeft
haar wollen muts nog op
als ze de Sala Gimnastyc-
zna uitkomt. „Ik heb op
lijst dertien gestemd",
vertelt ze in de gang van
het schoolgebouw in Rad-
ziejowice, een dorp dertig
kilometer ten zuiden van
de Poolse hoofdstad War
schau.
Lijst dertien, dat is de Boeren-
alliantie en dat kan wel klop
pen, zegt Stanislawa, want
haar gezin is een boerengezin.
„De kinderen zeiden me op
lijst dertien te stemmen, dus
dat heb ik gedaan. Ze hebben
het er uitgebreid over gehad
thuis en ze zeiden dat dit het
beste was: lijst dertien".
In de gymzaal van Radziejowi-
ce, die is opgeluisterd met een
Poolse vlag, zijn deze
27ste oktober 1500 Polen, af
komstig uit twaalf omliggende
dorpen, welkom om hun stem
uit te brengen op een kandi
daat voor de Sejm (Tweede
Kamer) en de Senaat. Hoeveel
van hen werkelijk op zullen
komen dagen is op dit moment
nog niet bekend, zeggen de
heren van de kiescommissie.
En als ze het wel zouden we
ten, zouden ze het trouwens
niet zeggen ook. Dat verbiedt
de kieswet, zeggen ze. en ze ei
sen dat de buitenlandse ver
slaggever de zaal onmiddellijk
verlaat. Als ze hem er even la
ter op betrappen in de hal te
staan praten met Wojciech
Gradkowski, ontsteken ze in
woede en verklaren hem 'bij
deze' te verwijderen. Grad
kowski lacht om zoveel para
noia. Hij is best bereid te ver
tellen dat hij en zijn ouders op
de Centrumalliantie hebben
gestemd. „Wij zijn boeren",
zegt hij, „en in de Centrumal
liantie zijn de boeren goed
vertegenwoordigd. We hopen
dat er in de toekomst meer re
kening met ons zal worden ge
houden, dat de overheid onze
produkten zal kopen en ons
zal beschermen tegen de im
port van gesubsidieerde pro
dukten uit het Westen". Ter
wijl Gradkowski verdwijnt in
de sneeuw, een sigaret in zijn
mond. vluchten andere kiezers
weg als hen gevraagd wordt
op wie ze gestemd hebben.
„Dat is geheim", zeggen ze en
een roept: „Lijst zeventien, de
Katholieke Verkiezings Ac
tie", om er vervolgens snel
van door te gaan.
„Ja, ik denk dat er grote ver
schillen bestaan tussen de stad
en het platteland", beaamt Da-
nuta Kieslawa, in de brand
weerkazerne die dienst doet
als kieslokaal voor het Wola-
district Warschau. Zij heeft zo
juist op de Democratische Unie
gestemd, omdat ze het belang
rijk vindt dat er „ontwikkelde
in de regering komen
Ze veronderstelt dat
op het platteland veel van de
kiezers zullen stemmen op de
agrarische belangenbeharti
gers, vooral te vinden in de
Centrum- en de Boerenallian-
tie. In de steden vinden de De
mocratische Unie en het Libe
raal-Democratisch Congres
hun aanhang. „Voor mij is het
volstrekt duidelijk", zegt Rafal
Mazurek. „De Unie is de enige
partij die voldoende in huis
heeft om dit land te regeren".
Dat is Lechoslaw Ordyniec
niet met hem eens. „Ik ben
zwaar teleurgesteld in de Soli-
dariteit-activisten. of ze nu bij
de Unie zitten of bij een ande
re partij. Mooie praatjes heb
ben ze, maar daden, ho maar.
Ik heb voor de Unie voor Rea
listische Politiek gestemd en
als die me nu ook teleurstelt,
dan rest mij alleen nog de 'bin
nenlandse emigratie': dan stem
I AILEEN BALLANTYNE en MICHAEL DURHAM
EW YORK Veel vrouwen dromen ervan, maar
ilechts weinigen kunnen het zich veroorloven: een
lorstvergrotende operatie. Rond deze populairste vorm
an cosmetische chirurgie zijn nu grote vraagtekens ge-
uuij-ezen na berichten uit de Verenigde Staten dat de sili-
conenprotheses kankerverwekkend zouden zijn. In
\merika gaan stemmen op om de chirurgische ingreep,
lie voor het eerst werd uitgevoerd in de jaren zestig, te
/erbieden.
82.20
122.60
190.30 )e Amerikaanse raad voor le-
'ensmiddelen en medicijnen
5920 iverweegt borstprotheses uit
43.90 le handel te nemen, op grond
19.90+yan het feit dat de fabrikanten
M2'on re 6ebi"uikers niet voldoende
^30 Pp hoogte hebben gesteld
2&90 Pver de veiligheid van hun
32.80 firodukt. Inmiddels zijn de eer-
2.00 te protestdemonstraties al ge-
149 7n Pou<^en door vrouwen die vin-
7180 Ben dat iedereen zelf het recht
6480 heeft om de grote van haar
47.80 buste te bepalen.
3670 krtsen geloven dat de recente
153 80 kochten dat de siliconen
5g'oo borstprotheses kankerverwek-
59.50 tend zouden zijn ernstige ge-
45.40 j-olgen zullen hebben voor de
[Lstische chirurgie in z'n al-
10050 ^emeenheid, maar in het bij-
58 io [onder voor borstkankerpa-
100.20 lentes. Een derde van alle
70.40
41.90
borstimplantaties wordt uitge
voerd bij vrouwen van wie als
gevolg van kanker één of bei
de borsten is geamputeerd.
Volgens professor Michael
Baum, hoofd van de afdeling
chirurgie in het Londense
Royal Marsden ziekenhuis, is
er geen enkel bewijs dat de
protheses de kans op kanker
vergroten De actie van de
Amerikaanse raad voor le
vensmiddelen en medicijnen
heeft onnodige angst gezaaid
onder-vrouwen. „Dit is waar
schijnlijk het meest stompzin
nige besluit dat de raad in tij
den heeft genomen. Sommige
vrouwen hebben gewoon geen
leven omdat ze ontevreden
zijn met hun lichaam. Het is
lang niet altijd een kwestie
van ijdelheid", protesteerde
De bekende Britse plastisch
chirurg David Sharpe heeft
sinds het verschijnen van het
bericht al meer dan honderd
verzoeken van vrouwen ge
kregen om hun protheses te
verwijderen. Met een verbod
op de siliconen-implantaties
zal de plastische chirurgie om
borstkankerpatiëntes weer een
normaal uiterlijk te geven veel
lastiger en riskanter worden.
„Het wordt dan geen ingreep
meer, maar een zware opera
tie. We moeten weefsel van de
onderbuik transplanteren naar
de borst. Daarmee wordt het
risico van complicaties uiter
aard veel groter dan bij de
huidige procedure".
De huidige paniek vindt z'n
oorsprong in een rechtszaak
die eerder dit jaar diende in
New York, waarbij een vrouw
een schadevergoeding van
vijftien miljoen gulden werd
toegewezen omdat ze borst
kanker had gekregen na het
inbrengen van siliconenpro-
theses. Amerikaanse fabrikan
ten van protheses ontkennen
dat hun produkten gevaarlijk
zouden zijn. Het wachten is nu
op de bevindingen van een
Amerikaanse onderzoekscom-
(c) The Sunday Times
Broodroof
MOSKOU Bewoners van
het gebied Tsjita, bij het Baj-
kal-meer in de Sovjetunie,
hebben een trein aangehouden
om brood uit de restauratiewa
gen te stelen. De bewoners
van Tsjita hebben per dag
recht op slechts 125 gram
brood, waarvoor zij 's avonds
al een plaats in de rij voor de
volgende ochtend moeten re
serveren. Uit protest tegen het
broodtekort hebben de dorpe
lingen aangekondigd dat zij al
het treinverkeer in het gebied
zullen blokkeren. Tijdens de
blokkade van Leningrad door
de Duitsers tijdens de Tweede
Wereldoorlog was het brood
gerantsoeneerd op 125 a 150
gram per dag.
ANC en PAC één vuist
DURBAN De rivaliserende
Zuidafrikaanse anti-apartheid
sorganisaties ANC en PAC
gaan een 'patriottisch front'
vormen om „een gezamenlijke
vuist" te maken in de bespre
kingen over democratische
hervormingen met de blanke
regering van president Frede-
rik de Klerk. Dat hebben de
organisaties gisteren na drie
daags overleg in de havenstad
Durban bekendgemaakt.
1 Hard rock Executies op
Chinese tv
lancv
Een bezoeker
van het
gisteren in
Berlijn
gehouden
rockconcert
tegen racisme
draagt een T-
shirt met 'Ich
bin ein
Auslander' ('Ik
ben een
buitenlander').
In het plaatsje
Mackenrode,
nabij
Göttingen, was
sprake van
échte 'hard
rock'. Daar
gooiden
jongeren uit
protest tegen
racisme keien
brandbommen
naar het
opleidings
centrum van
de extreem
rechtse
'Onafhanke
lijke Duitse
Arbeiders
partij'.
FOTO:EPA
PEKING Bij openbare te
rechtstellingen in het zuidwes
ten van China zijn zaterdag
meer dan 35 opium- en heroï
nehandelaren ter dood ge
bracht. De executies werden
via de televisie uitgezonden.
Bij een executie in de stad
Kunming werd het doodvon
nis voltrokken door een schot
door het hoofd. In veertien an
dere plaatsen in de regio wer
den eveneens druk bezochte
openbare executies voltrok
ken.
Amerikaan
vermoord
in Turkije
ANKARA Een Amerikaan
is vandaag in de Turkse
hoofdstad Ankara bij een bom
aanslag om het leven geko
men. De bom explodeerde on
der de bestelwagen van de 30-
jarige Victor Marwik. Een
functionaris van de Ameri
kaanse ambassade in Ankara
vertelde dat Marwik als trans
portmedewerker in dienst was
bij het Turks-Amerikaanse be
drijf Tuslog. De verdenking
van de aanslag gaat uit naar
de guerrillagroepering Dev Sol
(Revolutionair Links), die
eerder dit jaar de verantwoor
delijkheid voor de dood van
twee Amerikanen en een Brit
in Turkije heeft opgeëist.
avië, is ÜN979 - Twee maanden na het vertrek uit IJmuiden gaat de
Zagreb. (.Vrijheid III" ten anker voor de kust van Oost-Afrika, want de
seft dat Watertanks zijn zo langzamerhand leeg geraakt. Dan wordt de
an Stiphfeis voortgezet en wekenlang zien Rob en Taaie Toon niets dan
rrappe, Jicht en water. Dan, na ongeveer vier maanden, naderen ze de
ng en o^rchipel, waar zich het eiland van opa Larsen moet bevinden. In
d. Se zeilaanwijzingen is het eilandje niet vermeld en ze moeten ver
trouwen op het kaartje van Larsen en Kees Touw. Vermoedelijk
is het onbewoond en dat verwondert hen ook niet, wanneer zij
de rotsachtige kusten zien. Uit de geschiedenis van het eiland is
alleen bekend, dat het in 1901 door het toenmalige Duitse gou
vernement is verpacht aan een Chinees, vermoedelijk een zon
derling, die hier de rest van zijn leven wilde slijten.
BERLIJN Bij de wo
ningbouw in de vroegere
DDR is op verontrustend
grote schaal gebruik ge
maakt van het kankerver-
oorzakende asbest. Onaf
hankelijke onderzoeksin
stituten in Hamburg en
Berlijn spreken van een
gevaarlijke situatie. 'Een
tikkende tijdbom', aldus
het vandaag verschenen
weekblad Der Spiegel.
Min of meer bij toeval tij
dens de verbouwing van een
kindermodezaak in het Saksi
sche Riesa werd onlangs
een materiaal ontdekt dat
sterk asbesthoudend bleek te
zijn. Tot nu toe werden de
bouwmaterialen waarin onge
zond veel asbest verwerkt is
niet meteen herkend, omdat ze
doorgaans met een laagje verf
bedekt waren.
Aangenomen wordt dat in een
groot deel van de ongeveer
twee miljoen flatwoningen in
Oost-Duitsland onverantwoord
veel asbesthoudend materiaal
is gebruikt. Maar niet alleen in
woningen. Ook tal van open
bare gebouwen, scholen, be
jaardentehuizen. ziekenhuizen,
fabrieken en zelfs metrosta
tions in Oost-Berlijn zijn be
smet bevonden.
Produktie- en verbruikscijfers
van asbest in de oude DDR
zijn nog altijd geheim Wel is
bekend dat jaarlijks zo'n 56.000
ton asbest in de bouw ver
werkt werd. Dat is gemiddeld
3,5 kilo per hoofd van de be
volking, bijna 3,5 keer zo veel
als tot voor kort in West-
Duitsland gebruikt werd
Sinds eind vorig jaar geldt in
de Bondsrepubliek een verbod
om asbesthoudende stoffen in
de bouw te gebruiken.
Hoewel in de DDR in de loop
van de jaren '80 voor de volks
gezondheid minder gevaarlijke
alternatieve bouwstoffen ont
wikkeld werden, zijn die nooit
op grote schaal toegepast.
