De wegenbelasting omlaag en een
apk-keuring voor rijbewijshouders
BINNENLAND BUITENLAND
sRode Khmer
werpt zwarte
>chaduw over
(toekomst van
Kampuchea
Weggebruiker moet meer
z'n verstand gebruiken
I CeidócSoirtcmt
ZATERDAG 26 OKTOBER 1991
FFICIER MR. SPEE SCHRIJFT BOEKJE OVER WANGEDRAG IN VERKEER
SOESTERBERG In zijn
boek 'Ik rij als een scheer
mes' wilde de Utrechtse
officier van justitie mr. J.
Spee, de verkeersveilig
heid eens van de andere
kant benaderen: eerst la
chen om de ander en dan
jezelf tegenkomen. „De
veiligheid op de weg is al
vanuit alle mogelijke we
tenschappelijke disciplines
behandeld, maar dat
blijkt nauwelijks tot de
verbeelding te spreken",
zegt de boomlange offi
cier.
3 Twintig jaar reed hij al auto
zonder ongelukken. Maar een
Jj half jaar geleden kwam op een
M'kruising in Amersfoort aan die
8130 (vlekkeloze staat van dienst
i abrupt einde. „Geen ern-
;e aanrijding, maar je er-
irt wel de ingrijpende wer
king op je leven van zo'n inci-
|dent", zegt Spee, ook wel be
kend als 'verkeersofficier'. En
zo kwam hij ertoe een boekje
te schrijven over gedrag en
wangedrag in het verkeer.
319(00- Daarin behandelt hij 'op per-
61.00 soonlijke titel' een aantal veel
22.50 voorkomende en gevaarlijke
isfi'nn verkeersdelicten, waarmee hij
in de loop der jaren als officier
3330 te maken kreeg.
64.70 Spee bespreekt al die ver-
40 00 keersregels die dagelijks aan
i«5on scbending onderhevig zijn zo-
5100 als snelheidsbeperking, rijden
4950L!onder invloed, verkeerslich-
47.80 ten, parkeren, autogordels,
17.00 spoorwegovergangen. Maar
ook het rijbewijs, ouderen in
87Q0 het verkeer, mist, en natuur-
22.50+ilijk de toenemende agressivi-
11200 teit in het verkeer een the-
7620 Ima dat zijn bijzondere belang-
^telling heeft.
87 50 „De normvervaging in de
72.00 maatschappij zie je ook in het
48.50 rverkeer", aldus de officier, die
^20 (geneigd is stress op het werk
42600 als voornaamste oorzaak aan
1630 te wijzen voor de toenemende
600.00Ljagressiviteit. „Werknemers lo-
37 60 pen normaal al gestresst rond.
Zodra ze in de auto zitten
4750, komt daar de stress van het
50 Kot
w
verkeer nog eens bovenop. Het
rare is dat in de auto zitten
door de werkgever niet als
werktijd wordt beschouwd.
Het gevolg is een gejaagd en
gespannen rijgedrag. Fatsoen
lijke en vriendelijke mensen
zie je in de auto veranderen in
opgewonden schelders en
agressieve gebarenmakers, die
ten slotte zelfs klappen uitde-
Kaakslag
Zoals die keurige Rotterdamse
bedrijfsdirecteur in driedelig
grijs kostuum en met een
smetteloos blazoen, die mr.
Spee niet meer kon vertellen
waarom hij een medewegge
bruiker een gebroken kaak
had geslagen, behalve dat er
een rotdag op het werk aan
vooraf was gegaan. Een inci
dent waarvan de officier in
zijn boekje geen melding kon
maken „omdat de zaak nog
loopt".
Het is de vraag of tegen een
dergelijke opeenstapeling van
spanningsfactoren nog wel
enig preventief kruid als 'Ik
rij als een scheermes' gewas
sen is. „Je kunt het vergelij
ken met een rieten mandje
waarin je zand gooit dat er net
zo hard weer uitloopt. Er blij
ven telkens een paar korrels
hangen, zodat ten slotte alle
kieren verstopt raken".
„Zo zie je de sociale controle
op alcoholgebruik in het ver
keer toenemen. Dat heeft ja
ren geduurd. Tien jaar geleden
kwam het voor dat mensen
met tien borreltjes op nog rus
tig achter het stuur kropen.
Dat kom je tegenwoordig bijna
niet meer tegen"
Fatsoensrakker
In het hoofdstukje over ver
keerslichtinstallaties kritiseert
de officier nog eens het 'voor
beeldgedrag' van de bekende
gedragspsycholoog professor
Piet Vroon, met wie hij eerder
in enkele televisieprogram
ma's al in aanvaring kwam.
De professor een verwoed
motorrijder zei bij die gele
genheid de verkeersregels re
gelmatig aan zijn laars te lap
pen omdat ze volgens hem niet
deugen.
Vroon vindt ze te ingewikkeld
en bovendien worden ze door
de overheid niet gehandhaafd.
Veel zin hebben die regels vol
gens hem derhalve niet. In
middels heeft de professor ook
een reactie op Spee's boekje
aangekondigd.
Spee: „Vroon stelt me graag
voor als een fatsoensrakker.
Maar ik ben helemaal geen
voorstander van een rigide na
volging van de verkeersregels.
Er moet vooral ook met ver
stand worden gereden. Ver
keerslichten die 's nachts ge
woon doorwerken op wegen
waar het doodstil is, lokken
overtredingen uit. Ook ik er
ger me aan het laten staan van
verkeersdborden bij werk in
uitvoering terwijl er helemaal
niet meer gewerkt wordt".
Waar de officier met zijn
boekje vooral op wil wijzen,
zijn de deastreuze gevolgen die
een kleine, op het oog onschul
dige overtreding kan hebben.
„Het verkeer is een zeer se
rieuze zaak, en dat is precies
wat met name de ervaren ver
keersdeelnemer steeds vaker
vergeet. Kijk maar eens naar
al die automobilisten die geen
richting meer aangeven, uit
luiheid of vergeetachtigheid
Ook zo'n voorbeeld van. norm
vervaging. Maar dat kan wel
vreselijke gevolgen hebben
voor je medeweggebruiker".
Hij is dan ook een sterk voor
stander van regelmatige 'bij-
scholingsproeven' voor auto
mobilisten. „Ik spreek nu echt
voor mezelf, hoor, maar als ik
de politiek was dan zou ik de
wegenbelasting drastisch ver
lagen en in de plaats daarvoor
periodieke herhalingslessen
voorschrijven, een soort apk-
keuring voor rijbewijshou
ders".
Geen pardon
Anders dan professor Vroon
kent de verkeersofficier voor
bepaalde overtredingen geen
pardon. „Voor alcohol geldt
eenvoudig geen excuus. Voor
veel te hoge snelheden even
min. En 'kleven', dat is hoogst
irritant en levensgevaarlijk,
vooral als ze ook nog met hun
lampen achter je gaan zitten
knipperen".
In 'Ik rij als een scheermes'
geeft Spee vermakelijke maar
daarnaast ook hoogst schrij
nende voorbeelden, plus een
aantal nuttige tips. Het zijn za
ken waar elke automobilist in
Nederland dagelijks mee te
maken heeft, opgeschreven in
een heldere en toegankelijke
taal.
Helaas was hem geen ruimte
vergund iets te zeggen over
bromfietsers, fietsers en voet
gangers, verkeersdeelnemers
die Spee ten minste zo belang
rijk vindt. Maar de auteur sluit
niet uit dat hij daar ooit nog
eens een vervolg aan wijdt:
„Het schrijven in een niet-
ambtelijke taal is me heel goed
bevallen. Heerlijk, 's Avonds
achter je computer, schikken
en wissen, breien en verande
ren, net zolang tot een tekst
(Ik rij als een scheermes is
verschenen bij Uitgeverij
Balans in Amsterdam en
kost ƒ17.50)
Rebellen van de Rode Khmer in 1985 die zich hergroeperen na een vernietigende aanval door Vietnamezen
op het hoofdkwartier in Ampil in de buurt van de Thais-Kampucheaanse grens. foto: afp
PARIJS De vier strij
dende Kampucheaanse
jartijen tekenden afgelo-
nfonds B,en week in Parijs for-
0 90G o vrede- Daarmee is
)bèlde°tvien periode van twintig
t naar (burger)oorlog in
DSM Kampuchea afgesloten,
naar lhp het eerste gezicht lijkt
arkt v&et vredesakkoord waar-
s*^"Hij Kampuchea onder de
Holland!uPervisie van de VN
jna 14 tornt veelbelovend. Toch
op /0,fe het de vraag of Rode
G leverirhmer met honderddui-
iQsnapo(enden doden °P zijn ge-
eten wel bij de nieuwe
lationale regeringsraad
letrokken had moeten
orden.
aanden
link za
koper
die woie Kampucheaanse velden
Duitse les doods zijn nog altijd be-
ein und paid met ontelbare schedels
jer gewah botten die de gruwelijke
Heine herinnering aan het onmense-
Daartoeljke Rode Khmer-regime van
2 winst <fol Pot (1975-1978) levend
vooruitglouden Dertien jaar en een
en verfernietigende burgeroorlog la-
1 met ir, is het gevaar van een te-
ibbeltjes ügkeer van de Rode Khmer
log altijd niet geweken. Zeker
niet nu de 'verzets'-beweging
als gevolg van het vredesak
koord deel gaat uitmaken van
de nieuwe regeringsmacht.
Niet alleen joeg de Rode
Khmer tijdens zijn korte
schrikbewind minstens een
miljoen burgers de dood in,
ook tijdens de burgeroorlog die
volgde op hun verdrijving in
1979 hebben de Khmers nog
eens tienduizenden slachtof
fers gemaakt. En zelfs tot op
de dag van vandaag raken ie
der etmaal tientallen Kampu-
cheanen verminkt als gevolg
van de ontelbare door de Rode
Khmer verspreide landmijnen.
Toch staan de Verenigde Na
ties toe, dat Rode Khmer-lei
der Pol Pot achter de scher
men en Khmer-ideoloog
Khieu Samphan ervoor, mee
doen met de democratische
restauratie van Kampuchea.
Het is alsof de geallieerden na
afloop van de Tweede Wereld
oorlog aan Hitier en Himmler
zouden hebben gevraagd een
bijdrage aan de wederopbouw
van Duitsland te leveren. Ver
gezocht? Ook Pol Pot en
Khieu Samphan zijn schuldig
aan het koelbloedig voorberei
den en uitvoeren van een vol
kerenmoord.
Uitsluiting
uitsluiting en vervolging van
de Rode Khmer kan slechts
averechts werken. De guerril
la-beweging zou wederom on
dergronds gaan en een vreed
zame oplossing van het Kam
pucheaanse conflict onmoge
lijk maken.
Toch is het de vraag of deze
variant op 'If you can't beat
them, join them' (Als je ze niet
kan verslaan sluit je dan bij
hen aan) definitief de angel uit
het Rode Khmer-gevaar zal
trekken. Deze organisatie
heeft haar onmenselijke 'na-
tionaal-maoïstische' ideologie
nauwelijks bijgesteld, laat
staan afgeschaft. Nog altijd is
de Rode Khmer uit op absolu
te heerschappij en nog altijd
wil het, desnoods met nietsont
ziend geweld, een boeren- en
arbeidersparadijs van de Kam
pucheaanse grond tillen.
V reemd genoeg zijn Pol Pot en
kompanen, gewelddadige ex
tremisten in Kampuchea zelf,
flexibele meesters in het inter-
nationaal-diplomatieke spel.
Tot 1990 maakte de Rode
Khmer ingenieus gebruik van
de Koude Oorlogs-verhoudin-
gen tussen beide supermach
ten. Vietnam dat na de ver
drijving van Pol Pot Kampu
chea bezette, was een bondge
noot van de Sovjetunie en dat
maakte de Rode Khmer als
felle bestrijder van Vietnam
automatisch een ongemakke
lijke bondgenoot voor de VS.
Een meer liefdevolle bondge
noot was China, die de Rode
Khmer vooral van militair
materieel voorzag. Door deze
internationale 'paraplu' kon
Pol Pots verzetsgroep de bur
geroorlog volhouden en een
enorme voorraad aan wapens
en munitie opgebouwen.
Geldstroom
De uitgangspositie van Kam
puchea is buitengewoon onge
lukkig. Het westen heeft het
door burgeroorlog verscheurde
land al zestien jaar consequent
geïsoleerd alsof het de vliegen
de builenpest had. Nu de Sov
jetunie en Oosteuropa na de
ineenstorting van het commu
nisme de geldstroom naar
Kampuchea hebben afgekne
pen is de economie op sterven
na dood.
De bedoeling van het vredes
akkoord is Kampuchea zo snel
mogelijk uit het slop te halen.
Maar een eventuele forse fi
nanciële injectie van het Wes
ten kan onmogelijk direct
vruchten afwerpen. Grote de
len van het land zijn door de
burgeroorlog praktisch onbe
woonbaar geworden Land
bouwarealen liggen braak en
zijn bezaaid met landmijnen.
In de tientallen vluchtelingen
kampen in Thailand staan
ruim 300.000 Kampucheanen
te trappelen om naar hun land
terug te keren. Maar er is voor
hen voorlopig geen enkel zicht
op verbetering van hun tragi
sche levensomstandigheden.
Inmiddels is een hele genera
tie Kampucheanen in Thaise
vluchtelingenkampen opge
groeid. Zij kennen geen ander
leven dan willekeurig geweld,
honger en dood.
Maar Kampuchea's grootste
probleem is en blijft de erfenis
van het Pol Pot-regime. Naast
de complete vernietiging van
de infrastructuur roeide de
Rode Khmer destijds de gehele
intellectuele en leidinggeven
de bovenlaag van de bevol
king uit Het gevolg is dat er
tot op de dag van vandaag een
schreeuwend tekort is aan
kennis, ervaring en voorzie
ningen op bestuurlijk-econo
misch gebied.
Het is derhalve onwaarschijn
lijk dat het kleurrijke gezel
schap dat nu in Phnom Penh
de lakens gaat uitdelen in staat
is Kampuchea naar een betere
toekomst te loodsen. De super
visie van de Verenigde Naties
kan helpen, maar ook die
heeft zijn beperkingen. Khieu*
Samphan en Pol Pot weten dat
de VN niet tot in de eeuwig
heid zullen blijven. En naast
een enorm arsenaal aan wa
pens heeft de Rode Khmer
vooral veel geduld.
Het bord 'verboden af te slaan' verdwijnt hele
maal. Ervoor in de plaats komt een blauw bord
dat aangeeft in welke richtingen de automobilist
wél mag. Op de plek waar dit bord staat komt
dus een blauw bord met een pijl rechtdoor.
(Brom)Fietsers mogen voortaan rechtsaf door
rood, maar alleen als een bordje dat aangeeft
zoals hier en daar al (onofficieel) c
i foto's: ron nagtzaan
De onafzienbare brij van verkeersregels en -borden zal per 1
november tot het verleden behoren. Het RVV (reglement ver
keerstekens en verkeersregels) wordt minder betuttelend.
Voor regels die verdwijnen komt het begrip 'eigen verantwoor
delijkheid' in de plaats. Niet langer zijn alle verkeerssituaties
tot in de puntjes afgedekt met borden en regels. Voortaan moet
de weggebruiker zelf in staat zijn de op dat moment meest juis
te beslissing te nemen. 'Je verstand voorrang geven' noemen
de betrokken ministeries (verkeer en justitie) dat en onder dat
motto is ook een voorlichtingscampagne begonnen.
NIEUW REGLEMENT VERKEERSREGELS
DEN HAAG Vijfhon
derd bepalingen kende
het oude reglement ver
keerstekens en verkeers
regels maar liefst. Een
groot aantal daarvan was
niet eens bekend bij ver
keersdeelnemers, andere
waren hopeloos verouderd
of zo betuttelend dat we
ze voor het gemak maar
massaal negeerden. Van
daar dat de bezem flink
door het reglement is ge
gaan: per 1 november zijn
er nog rond de 250 ver
keersregels over. Boven
dien krijgt het 'nationale
verkeersbordenpark' een
nieuw jasje. De verkeers
borden worden duidelij
ker, moderner en kleiner
in aantal.
Bij het vaststellen van het
oude reglement in 1966 ging
de overheid er van uit dat elke
verkeerssituatie in principe
geregeld moest zijn. Een al
maar groeiend aantal regels en
verkeersborden was het ge
volg. Van die gedachtengang is
de rijksoverheid nu afgestapt
'Eigen verantwoordelijkheid'
is het motto voortaan: de weg
gebruiker moet, om het bij de
slogan van de voorlichtings
campagne te houden, z'n ver
stand eens voorrang geven.
Per 1 november verandert
niet alleen het RVV, maar ook
wordt een nieuw Besluit Ad
ministratieve Bepalingen inza
ke Wegverkeer (BABW) inge
voerd. Dat laatste besluit heeft
als doel vermindering van het
aantal borden langs, op, en bo
ven de weg. Wegbeheerders
moeten kappen in het woud
van verkeersborden dat in de
loop der tijd is opgebouwd.
Sociaal rijgedrag
Laten we eerlijk zijn: welke
voetganger hield zich nog aan
het gebod haaks over te ste
ken, terwijl het soms juist vei
liger is om schuin over te ste
ken? En welke (brom)fietser
haalt niet eens rechts een file
auto's in om vooraan bij het
stoplicht te komen en slaat
dan maar meteen rechtsaf
'door rood'? In het nieuwe
RVV is een aantal onnodige,
verouderde en betuttelende
regels geschrapt. Er voor in de
plaats is nadrukkelijker dan
voorheen het begrip 'eigen
verantwoordelijkheid' geko-
De hoop is dat de weggebrui
ker straks meer geneigd zal
zijn zich aan de regels te hou
den juist omdat het er minder
zijn en het nut er meer van zal
inzien omdat de onnodige er
uit zijn gehaald. Of we ons met
z'n allen als gevolg van de in
voering van een nieuw RVV
ineens wél behoorlijk zullen
gedragen in het verkeer, is de
grote vraag. Dat beseft de
overheid ook en daarom zul
len er in de komende jaren
weer tal van voorlichtings
campagnes op ons worden los
gelaten.
Een ander, misschien effectie
ver middel is het fors verho^
gen van een aantal boetes bij
de invoering van het nieuwe
RVV. Hardrijden gaat tiental
len procenten méér kosten,
'door rood licht rijden' kost
voortaan 150 gulden (was 100),
parkeerovertredingen 50 gul
den (was 35), parkeren op een
invalidenparkeerplaats 100
gulden (was 35) en onnodig de
vluchtstrook gebruiken 250
gulden (was 120).
Zuur
Voor één groep is het feit dat
het RVV verandert wel erg
zuur. mensen die middenin
hun rij-opleiding zitten. Voor
het theorie-examen hebben ze
het oude reglement in hun
hoofd moeten stampen, tegen
de tijd dat ze het praktijkexa
men moeten afleggen, moeten
ze zich volgens het nieuwe,
veranderde reglement gedra
gen.
Woordvoerder J. de Jong van
het Centraal Bureau Rijvaar
digheidsbewijzen (CBR) kan er
niet zo mee zitten. Een over
gangsregeling voor deze cate
gorie is er niet, meldt hij. „De
wijzigingen gaan op 1 novem
ber om 0.00 uur in en vanaf
dat moment zullen we op basis
van het nieuwe RVV exami
neren. Maar het gewijzigde
RVV komt natuurlijk niet uit
de lucht vallen; de hele rij
schoolwereld is van te voren
geïnformeerd dat het zaak is
de kandidaten voor te berei
den op de veranderingen. Bo
vendien: een aantal regels is
veranderd, maar het blijft bij
het praktijkexamen natuurlijk
primair om de rijvaardigheid
Eenvoudiger
Het CBR grijpt de datum 1 no
vember aan om voor het theo-
slaag-
Bij de politie heeft het 1
RVV ook al voor menige cur
susdag gezorgd. Het Politie
Verkeers Instituut in Apel
doorn heeft 600 'kerninstruc
teurs' opgeleid, die op hun
beurt de betrokkenen bij de
korpsen instrueren. „In totaal
gaat het om tussen de 25.000
en 30.000 agenten in het hele
land. die voorgelicht moeten
worden over het nieuwe
RVV", aldus hoofd Verkeers
opleiding M. van Stroe van het
instituut Voor de politie bete
kent het nieuwe RVV deels
een verandering in werkwijze.
„Vroeger was er voor elke
overtreding wel een artikeltje
in het RVV. Die gedetailleerd
heid is verdwenep. Daarvoor
in de plaats wordt nu in grote
lijnen aangegeven hoe je je
verkeersveilig moet gedragen.
Verkeersonveilige situaties
kun je straks vaak niet meer
terugvoeren op specifieke re
geltjes. Dat doet een groot
beroep op de deskundigheid
van de betrokken agenten".
Ook voor de wegbeheerders
verandert er per 1 november
nogal wat. Ze kunnen niet
meer onbeperkt borden plaat-
het
het
60,
63
de 70 vragen goed zijn. De
Jong: „Het oude RVV was veel
uitgebreider en gaf aanleiding
tot veel meer vragen. Door de
vereenvoudiging zou je kun
nen zeggen dat het voor de
examenkandidaat eenvoudiger
is geworden, omdat het aantal
te leren regels is verminderd".
De invoering van het nieuwe
RVV is voor het CBR. net als
een aantal andere instellingen,
een grote operatie Nieuw les
materiaal, nieuw examenmate
riaal, een opleiding voor alle
menwerking met de BOVAG,
r duizenden rij-
het hele land.
aantal borden te verminderen.
Bovendien zijn veel borden
veranderd, verdwenen en ko
men er nieuwe bij. Overigens
mogen de oude borden nog
minstens vijf jaar blijven be
staan; vervanging zal geleide
lijk gebeuren. De regionale di
recties van Rijkswaterstaat
verzorgen voorlichtingsdagen
voor gemeente-ambtenaren.
En alle overige voetgangers,
(brom)fietsers, motorrijders en
automobilisten die geacht wor
den per 1 november het nieu
we reglement te kennen? Voor
hen is er precies één Postbus
51-folder en een spotje op tele
visie Een kleine troost: diver
se rijscholen en de plaatselijke
afdelingen van Veilig Verkeer
Nederland organiseren voor
lichtingsavonden voor geïnte
resseerden. Zodat iedereen die
het wil toch kennis kan ne
men van de nieuwe inhoud
van het begrip 'eigen verant
woordelijkheid' in het ver
keer.
Veranderingen
Een voetganger die een zebrapad oversteekt heeft voor
rang 'zodra hij op het punt staat over te steken' en niet,
zoals voorheen, pas als hij al op het zebrapad staat;
Op veel plaatsen wordt het oranje knipperlicht voor voet
gangers (weer) ingevoerd. Dit betekent oversteken op ei
gen risico;
1 Voorsorteren voor links of rechts afslaan is voortaan al
leen nog verplicht als voorsorteervakken aanwezig zijn;
Voetgangers mogen voortaan schuin oversteken;
1 Voor voetgangers verdwijnt de verplichting om buiten de
bebouwde kom aan de linkerkant van de rijbaan te lopen;
1 Automobilisten moeten bij alle richtingveranderingen
(van de kant wegrijden, inhalen, afslaan, wisselen van rij
strook, oprijden van de rijbaan) richting aangeven;
1 'Haaietanden' krijgen een zelfstandige betekenis en hoe
ven niet meer in combinatie met het voorrangsbord te
worden gebruikt;
1 Skateborders en rolschaatsers worden gezien als voetgan
gers en moeten dus gebruik maken van het trottoir;
1 Het is voortaan verboden op 'verdrijvingsvlakken' (schui
ne strepen) te rijden;
1 Het rijden op de vluchtstrook wordt uitdrukkelijk verbo
den. ook bij het in- en uitvoegen mag de vluchtstrook niet
meer gebruikt worden,
1 Rechts inhalen mag op in- en uitvoegstroken op de snel
weg;
1 De vermelde snelheid op elektronische signaleringsborden
(matrixborden) op de snelweg is voortaan geen adviessnel
heid meer, maar een maximumsnelheid.
