tads vernieuwing is
;een heilig huisje meer
Amerika raakt behekst
BINNENLAND BUITENLAND
Conflict dreigt over datum van invoering milieubelasting
Vakbonden woedend op
directie Mees en Hope
06 - 0316
i d(d,
in artikef*
J van
sloten
eid voo
van hi
s is
nanning gered
brandend schip
TUIDEN De zes beman-
leden van de Texelse kot-
Deo Juvante zijn gister-
op de Noordzee gered,
in de machinekamer
was uitgebroken. Het
bevond zich zestig mijl ten
den van Terschelling. Na
ie enden van een noodsignaal
e de bemanning in een red-
ivlot. Een Amerikaanse
nehelikopter die deel uit-
ict van een NAVO-eskader
in de buurt oefende, hees
opvarende omhoog en zette
af op het marinevliegveld
Kooy bij Den Helder. De
ige vijf werden gered door
Belgische vissersboot.
Soutont
WOENSDAG 23 OKTOBER 1991
DEN HAAG De Tweede Kamer
zit op één lijn als het gaat om de in
voering van een milieubelasting op
meer produkten dan alleen brand
stof. Over het tijdstip van invoering
van die belasting dreigt echter een
daverend conflict tussen de coalitie
partners CDA en PvdA. CDA-
woordvoerder Lansink liet gisteren
tijdens de behandeling van de mi
lieu-begroting in de Tweede Kamer
weten invoering van een brede mi
lieubelasting per 1 juli 1992 moge
lijk te achten. Daarmee leggen de
christen-democraten een bom onder
de WABM-brandstoffenheffing, die
volgens het kabinet volgend jaar
een half miljard gulden extra moet
opbrengen. Coalitiegenoot PvdA
houdt het bij 1 januari 1993 als in
voeringsdatum voor de belasting.
De milieubelasting betreft brand
stoffen, grondwater, afval, chloor,
zware metalen en meststoffen.
Protest
Tegen de verhoging van de brand-
stoffenheffing, waarvan de op
brengst gebruikt wordt voor de al
gemene kosten van het milieube
heer, is fel geprotesteerd door zeven
grote ondernemingen. Zij vinden
dat zij ten onrechte worden aange
slagen voor het hele milieubeheer,
terwijl alleen hun brandstofver
bruik hoog ligt. Lansink meent dat
naar hun bezwaren geluisterd moet
worden. Als de heffing wordt ver
ruild voor de milieubelasting dreigt
een gat te vallen in de milieu-be
groting voor volgend jaar. Dat geldt
des te meer omdat de opbrengst van
de milieu-belasting via belasting
verlaging op andere terreinen moet
terugvloeien naar consument en
bedrijfsleven. Lansink drong giste
ren dan ook aan op grotere spoed in
het onderzoek dat de econoom
Wolfson al voert naar de energie
heffing, die op dezelfde wijze werkt
als de nu voorgestelde milieubelas
ting. Diens bevindingen moeten on
derdeel uitmaken van de totale her
ziening van het belastingsysteem
van de commissie Stevens. Het lijkt
uitgesloten dat een totale herzie
ning inclusief milieumaatregelen al
Zorgen voor morgen
De discussie in de Tweede Kamer
stond gisteren voor een groot deel
in het teken van 'Zorgen voor Mor
gen 2' van het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieuhygiëne
(RIVM). Kritiek op dit rapport over
de voortgang van het Nederlands
milieubeleid kwam met name van
het CDA. Volgens Lansink is het
soms nogal alarmerende rapport
onvoldoende wetenschappelijk on
derbouwd. Dat kwam hem zelf
weer op kritiek te staan van Wil-
lems (Groen Links), Tommei (D66)
en Te Veldhuis (VVD), hetgeen
Lansink tot de verzuchting bracht
..dat men er blijkbaar moeite mee
heeft als er kritisch naar zo'n rap
port wordt gekeken". Andere par
tijen zagen echter in het rapport re
den voor een snellere invoering
van milieumaatregelen. De PvdA
wil naast de milieubelasting bij
voorbeeld lagere motorrijtuigenbe
lasting voor schone motoren, een
extra accijns op diesel en lpg en be
lasting op bestrijdingsmiddelen.
Woordvoerder Van der Vaart uitte
daarbij nog wel zijn ontstemming
over minister Alders' onvermogen
aan te geven hoeveel de lagere
overheden de huishoudens al voor
milieumaatregelenal in rekening
brengen.
Vrijspraak ex-karate-
kampioen Roethof
DEN HAAG Ex-wereld kampioen
karate Otti Roethof is gisteren door de
jury van het Engelse Crown Court in
Canterbury vrijgesproken. De 41-jarige
karateka zat sinds maart van dit jaar ge
vangen op verdenking van drugssmok
kel.
Samen met drie andere Nederlanders
werd Roethof begin dit jaar aangehou
den op verdenking van de smokkel van
435 kilo hasj. Toen de betrokkenheid bij
drugssmokkel niet kon worden bewe
zen, werd de aanklacht veranderd in
'samenzwering'. Adriaan V. uit Delft en
Jan van O. uit Steenbergen zijn in de
ogen van de jury wél schuldig. De
rechtbank zal binnenkort de gevange
nisstraf bepalen.
iUL KOOPMAN
J HAAG Staatsse-
aris Heerma laat de
rte viltstift met grote
over het papier flit-
Wat hij neerzet oogt
een wat gammele trap
vier flinke treden,
k, op dit niveau zitten
nu", zegt de bewinds-
i, wijzend op de hoog-
trede die blijkens het
iekje ongeveer 1,1
ard gulden per jaar
t voorstellen. „En
gaan we naartoe",
'olgt hij, terwijl hij
zijn stift de nullijn
wijst. „Dat trapsgewijs
wen heeft als voor
dat de gemeenten
en op hoeveel geld ze
een aantal jaren kun-
rekenen".
en waar je aan toe bent, is
het motto van Heerma, zo
Ik gisteren bij de presenta-
tan de ontwerpnota Belsta-
iBeleid voor de stadsver-
wing in de toekomst). De
ieenten die tot dusverre
I konden putten uit het
!svernieuwingsfonds weten
iiddels dat stadsvernieu-
ig geen heilig huisje meer
jarenlang werden de over-
Jsuitgaven op dit terrein bij
bezuinigingen ontzien,
r tijdens Prinsjesdag kon-
het kabinet aan dat de
/en in 1993 structureel
150 miljoen (ruim tien
ent) verlaagd zullen wor-
In 1992 was al een bezui-
ig van ruim 60 miljoen
?n ingeboekt.
linigingen die volgens
ssecretaris Heerma eigen
geen bezuinigingen zijn.
het stadsvernieuwingskar
af te ronden, zo heeft hij
ambtenaren laten uitreke-
is vanaf 1990 gerekend in
il nog zo'n 11 miljard gul
den rijksgeld nodig. Heerma:
„Handhaven we het huidige
uitgavenniveau, dan moeten
we ergens op een donderdag
middag in het jaar 2000 zeg
gen: het karwei is klaar en we
draaien de geldkraan dicht.
Dan val je dus terug van ruim
1 miljard per jaar naar niets.
Dat lijkt ons uit managemen-
toogpunt niet verstandig".
Het departement kiest er dus
voor de uitgaven over een wat
langere periode uit te smeren
(tot 2005) en gedurende die pe
riode 'getrapt' te verlagen. Een
eenvoudige rekensom leert dat
bij vier stappen, zoals het mi
nisterie van VROM in zijn
nota aankondigt, de uitgaven
elke drie jaar met zo'n 250 mil
joen gulden worden vermin
derd. Dat mogen dan mis
schien geen bezuinigingen zijn,
maar het 'afboeken' van de
stadsvernieuwing vormt toch
een leuke meevaller voor het
kabinet Lubbers-Kok en de
regeerploegen die na 1994 het
estafettestokje overnemen.
Verontrusting
De kabinetsvoornemens heb
ben onder volkshuisvestings
wethouders in het land grote
verontrusting veroorzaakt en
niet alleen vanwege de gam
mele trap van Heerma. Aller
eerst schatten de betrokken
gemeenten de kosten van de
nog noodzakelijke stadsver
nieuwing veel hoger in. De
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG) noemde in
dit verband gisteren een be
drag van 15 miljard gulden.
Als het kabinet na 11 miljard
gulden de schatkist met een
klap dichtgooit, blijven veel
vooroorlogse wijken er verloe
derd bijliggen, zo vreest de
VNG. Overigens wordt het
verschil in de geschatte bedra
gen voor een deel veroorzaakt
omdat het kabinet bepaalde
kosten (zoals de monumenten
zorg) niet meetelt en de VNG
wel. Zo mogelijk nog verhitter
zijn de gemoederen over de
door het kabinet voorgestelde
andere verdeling van de gel
den over enerzijds de vier gro
te steden (Den Haag, Rotter
dam, Amsterdam en Utrecht)
en anderzijds de 23 middelgro
te gemeenten die in het meer
jarenplan stadsvernieuwing
zijn genoemd. De verdeelsleu
tel die nu wordt gehanteerd,
zal in 1994 herzien worden, zo
heeft Heerma aangekondigd.
En over de gevolgen van die
herziening laat hij geen mis
verstand bestaan: de grote ge
meenten zullen een relatief
groter aandeel krijgen, de
middelgrote gemeenten
moeten met minder toekun
nen en de meeste dorpen krij
gen vermoedelijk straks hele
maal niets meer. De 23 mid
delgrote gemeenten worden de
dupe van dit kabinet, zo heeft
de 'groep van 23' al geconclu
deerd. Volgens Heerma is dat
wat bezijden de waarheid. De
rijksbijdragen aan stadsver
nieuwing worden namelijk
vastgesteld aan de hand van
de achterstanden. Heerma:
„En de achterstand bij de grote
gemeenten is groter, zij zullen
dus een forser deel van het
fonds mogen aanspreken".
Streng
Een 'afgeronde' stadsvernieu
wing wil niet zeggen dat alle
achterstanden zijn wegge
werkt. In de nota van Heerma
wordt er nadrukkelijk op ge
wezen dat bij het bepalen van
de 'behoefte' van gemeenten
een streng kriterium gehan
teerd wordt. Zo is achterstand
in de ogen van het ministerie
alleen achterstand als hij
'sprongsgewijs' moet worden
ingehaald. Verder gelden bij
de stadsvernieuwing alleen de
achterstanden zoals ze in 1981
bij de oprichting van het stads
vernieuwingsfonds werden
aangetroffen. Voor het weg
werken van de extra verloede
ring na 1981 (denk aan de pro
blemen bij naoorlogse hoog
bouw) hoeft dus geen geld te
worden vrijgemaakt.
Overigens blijkt uit de nota
dat de stadsvernieuwing in
zijn opzet (een forse impuls ge
ven aan de vernieuwing van
achtergebleven wijken) won
derwel geslaagd is. Naarmate
de vernieuwing verder gevor
derd is, neemt de animo van
gemeenten en particulieren
om geld in (ver)nieuwbouw te
steken toe, zo wordt verheugd
vastgesteld. Stadsvernieuwing
blijkt ook een forse impuls te
geven aan de stedelijke econo
mieën. Ten slotte besteden de
gemeenten de stadsvernieu-
wingsgelden vrij doelgericht.
Het ministerie van volkshuis
vesting schat dat de stadsver
nieuwing na een kleine tien
jaar voor ongeveer de helft is
afgerond.
Bijdrage
Of ook de tweede helft slaagt,
zal in belangrijke mate afhan
gen van de bereidheid van ge
meenten, woningbouwcorpo
raties en particuliere verhuur
ders om fors in de buidel te
tasten. Van deze partijen
vraagt de overheid de komen
de tien jaar een aanmerkelijk
hogere bijdrage dan in het
verleden het geval was. Heer
ma maakt zich over die be
reidheid weinig zorgen, omdat
de praktijk heeft uitgewezen
dat renovatie van oude wijken
als vanzelf nieuwe activiteiten
en geldstromen genereert.
Verder is van belang of de
verhuurders er de komende
jaren in zullen slagen het on
derhoud en beheer van de wo
ningreserve op peil te houden.
Achterstallig onderhoud en
gebrekkige bouwtechnieken
begin deze eeuw waren im
mers de oorzaak van de ver
paupering in honderden oude
re woonbuurten. Als de naoor
logse woningbouw eveneens
verwaarloosd wordt, kunnen
hier nieuwe getto's ontstaan.
Heerma ziet dat risico ook wel
in. In zijn nota schrijft hij:
„Alertheid blijft nodig om te
zorgen dat buurten die nu nog
goed zijn, niet met een soortge
lijke opeenhoping van proble
men te maken krijgen. Want
de veroudering blijft ons op de
hielen zitten". Vooralsnog
denkt Heerma er echter niet
aan nu al gelden voor die
'oude dag'
Moderne heksen voeren heidense riten uit rond een houten tafeltje dat als altaar dient.
FOTO: SF
WASHINGTON Vaar
wel bezemstelen. Vaarwel
salamanderstaarten. Mo
derne Amerikaanse hek
sen nemen de telefoon op
en zeggen: „Morgen ben
ik er zelf niet, maar mijn
stem is er wel om vragen
te beantwoorden". De
stem op het antwoordap
paraat behoort toe aan
Cheryl Costa, een compu
terprogrammeur bij een
adviesbureau in Washing
ton. Buiten kantooruren is
ze Lady Cassandra, derde
graads hogepriesteres in
Wicca, een afgodendienst.
De naam komt van het
Oud-Engels voor heks.
„Wij zijn net als ieder ander,
hoor", zegt Costa. Maar niet ie
der ander gaat op een regen
achtige vrijdagavond een hei-
rond een provisorisch altaar
(een houten tafeltje) met cho
coladekoekjes en appelsap van
de supermarkt, terwijl op de
achtergrond vierstemmig ge
zang klinkt uit een draagbaar
cassetterecorde r tje
Lady Cassandra hult zich voor
deze gelegenheid in een kreu
kelig zwart gewaad en draagt
een metalen tiara. Het doet
haar schijnbaar niets dat som
mige mensen haar maar
vreemd vinden. „Vreemde spi
ritualiteit is nog altijd beter
dan helemaal geen spirituali
teit", lacht ze. En daarin
schuilt nu het geheim van de
populariteit die het heidendom
op het moment geniet in de
Verenigde Staten. Veel vrou-
hebben zich afgewend
van het door mannen gedomi
neerde christelijke geloof.
Toch verlangen ze naar riten
in deze chaotische wereld.
Volgens intellectuelen is de
godinverering het laatste sta
dium van de rechten van de
Heidenen
Het aantal actieve heidenen
valt moeilijk vast te stellen.
Margot Adler, een radiover
slaggeefster, schat dat het er
minimaal honderdduizend
zijn, wellicht zelfs vijfhon
derdduizend. Van het boek dat
Adler een jaar of tien geleden
publiceerde („Drawing Down
the Moon", over heksen, druï
den, godinverering en andere
heidenen) worden jaarlijks nog
zo'n tienduizend exemplaren
verkocht. De vraag naar boe
ken over astrologie, hekserij
en horoscopie is zo groot dat er
een postorderbedrijf van kan
bestaan. En uit een publicatie
lijst van uitgeversmaatschap
pijen bleek dat de drie onder
werpen die de recessie hadden
weten te trotseren vermage
ring, feminisme en occultisme
In academische kringen heeft
het heidendom ook aanhan
gers. De theologische faculteit
van Harvard houdt er zelfs
een deskundige op na. Op uni
versiteitscampussen door het
hele land worden sessies geor
ganiseerd over de spiritualiteit
van vrouwen. Behalve de sa
tansverering is bijna alles mo
gelijk op dit gebied.
De hedendaagse Amerikaanse
heksen hebben echter niets te
maken met toverspreuken om
het kwaad te bezweren, maar,
zo beweren ze, met bezwe
ringsformules voor de wils
kracht om zo het lot een be
paalde wending te geven.
Afkeer
Cheryl Costa kreeg een katho
lieke opvoeding. De nadruk op
heteroseksualiteit in de katho
lieke leer wekte echter haar
DEN HAAG Vijf Duitse
vrachtwagens vol zwaar ver
ontreinigde grond zijn giste
ren door de Rijksinspectie
voor het Vervoer (RIV) bij
Bergh-autoweg onderschept
en overgedragen aan de
Duitse politie. De vrachtwa
gens waren volgestort met
ruim 20 ton grond, die ver
ontreinigd was met benzeen,
tolueen, xyleen en polycycli
sche aromatische koolwater
stoffen. De wagens waren af
komstig uit Essen en op weg
naar Utrecht. De chauffeurs
zijn door de RIV geverbali
seerd.
AMSTERDAM/U-
TRECHT De vakbon
den voelen zich danig ge
schoffeerd door de direc
tie van Bank Mees en
Hope. Aanleiding zijn de
beweringen van de direc
tie van de bank over het
terugbrengen van de per
soneelsomvang. Bij de
ABN AMRO-dochter ver
dwijnen in twee jaar 450
arbeidsplaatsen. In maart
was nog sprake van een
verlies van 250 banen.
De vakbonden spreken over
„een zeer nadrukkelijk ver
schil van inzicht met de hoofd
directie van de bank over wat
betamelijk is in het overleg
tussen vakorganisaties en deze
bank". Toen de bonden in sep
tember hoorden van een on
derzoek door McKinsey, zou
de directie nog met nadruk
hebben beweerd dat een ver
mindering van de werkgele
genheid niet was voorzien.
„De bonden kunnen zich niet
voorstellen dat in de afgelopen
drie weken deze ontwikkeling
pas bekend is geworden", stel
len de vakorganisaties
verklaring. Ze eisen op korte
termijn een gesprek met de di
rectie. Daaraan aansluitend
zullen zij met hun leden in
overleg treden.
Eind 1993 moet de personeel
somvang zijn teruggebracht tot
1.400 tegen 1.950 eind 1989.
Een en ander heeft volgens de
bank te maken met de aange
scherpte doelstellingen, die
overigens nog onderwerp van
overleg zijn voor commissaris
sen, ondernemingsraad en
vakbonden.
In het voorjaar van 1990
maakte de bank een beleids
plan over haar positionering.
Dit plan voorzag in een ver
dergaande concentratie op
markten en een daarmee ge
paard gaande flexibilisering en
algehele afslanking. In de zo
mer van dit jaar heeft het or
ganisatiebureau McKinsey op
verzoek van de bank dit plan
getoetst aan recente marktont
wikkelingen en bedrijfsecono
mische parameters. McKinsey
adviseerde positief, maar legde
nadruk vanuit de markt en de
rendementsontwikkeling op
een hoog tempo van doorvoe
ring.
Wachten voor
de streep op
Rotterdam CS
UTRECHT In navolging
van de banken en postkanto
ren gaan de Nederlandse
Spoorwegen experimenteren
met het 'wachten voor de
streep'. Op de perrons van het
Centraal Station van Rotter
dam beginnen NS morgen een
experiment om het gedrang bij
de treinen te verminderen.
Vooral in de spitsuren leidt
het dringen bij het in- en uit
stappen tot onnodige vertra
gingen en irritaties bij reizi
gers. Instappers worden geacht
te wachten voor de gele streep
op het perron zodat de uitstap-
pers de trein vlot kunnen ver
laten. Een andere noviteit is
de perronmanager. Deze per
manent aanwezige functiona
ris kondigt aankomende trei
nen via de omroepinstallatie
aan, beantwoordt vragen van
reizigers en kan snel reageren
op problemen i
Onderzoek naar
fraude verblijfs-
documunten
afkeer op en ze ruilde de god
geleerdheid in voor 'godinge
leerdheid'. Haar opperwezen is
moeder aarde. Zij en haar as
sistente Erica Angell, alias Ke-
stryl, een tweedegraads hoge
priesteres, verzorgen twee
maal per week een program
ma op de kabeltelevisie waarin
ze een aantal verschillende be
zweringsrituelen laten zien.
Voor vijftig gulden per per
soon geven ze zo nu en dan
ook een spoedcursus elemen
taire Wicca.
Op die klamme vrijdagavond
verscheen een tiental belang
stellenden, voornamelijk ge
trouwde of gescheiden vrou
wen. Gehoorzaam zochten ze
naar de „ruimte in jezelf waar
van je niet gescheiden kunt
worden" en stelden zich voor
als een boom waarvan de wor
tels steeds dieper in de aarde
grepen. Niemand moest la-
Nadat ze de geesten van het
Oosten en de hoeders van het
Westen vanuit de hoeken van
het klaslokaal had aangeroe
pen met haar zwaard, sprak
kestryl, onderwijl knabbelend
aan een chocoladekoekje, haar
eerste formule uit. Intussen
moesten de gelovigen iets posi
tiefs bedenken om voor te bid
den. „Mijn auto, want die lekt
olie", bedacht Lady Cassandra.
Onder de ontevreden klanten
was ook één van de twee man
nen. In de pauze van Kestryls
voordracht over de herkomst
van de meiboom, liet hij een
nootje achter op haar lesse
naar: „Graag wat minder his
torische onjuistheden". Kestryl
liet zich echter niet van haar
stuk brengen. „Wat is het ver
schil tussen een heidense bij
eenkomst en een New Age er
varing?", vroeg ze haar toe
hoorders. Niemand had enig
idee. „Zo'n drieduizend dol
lar".
(c) The Times
DEN HAAG De Rijksre
cherche gaat onderzoeken of
ambtenaren betrokken zijn bij
het illegaal verstrekken van
verblijfsdocumenten aan ille
gale vreemdelingen. De procu
reur-generaal bij het gerechts
hof in Den Haag heeft hiertoe
gisteren besloten op verzoek
de secretaris-generaal van het
ministerie van justitie. Volgens
de verklaring van de procu
reur-generaal vormt de aanlei
ding voor het onderzoek de
aanhoudende geruchten dat
ambtenaren betrokken zouden
zijn bij een omvangrijke han
del in verblijfsvergunningen
en Nederlandse paspoorten
voor illegalen. Het zou gaan
om ambtenaren van het minis
terie van justitie, van de ge
meente Den Haag en /of van
de Haagse politie. De ambtena
ren zouden deel uitmaken van
een Haagse criminele organi
satie, die vreemdelingen tegen
betaling op illegale wijze aan
verblijfsvergunningen helpt.
TIJDEN
VERANDEREN
Daarom voert
AbvaKabo
campagne voor
betere tijdelijke,
flexibele en
deeltijdcontracten.
Onderscheiding
voor Bukman
en Deetman
DEN HAAG Minister
Bukman van landbouw, na
tuurbeheer en visserij en
Tweede-Kamervoorzitter
Deetman hebben vandaag
van de Indonesische ambas
sadeur in Nederland een on
derscheiding voor hun aan
deel in de verbetering van
de betrekkingen tussen beide
landen gekregen.
De Bintang Mahaputra Adi-
prana is de hoogste Indonesi
sche civiele onderscheiding
voor personen die buitenge
wone diensten hebben gele
verd voor het land. Minister
Bukman heeft als minister
van ontwikkelingssamen
werking en als IGGI-voorzit-
ter „een belangrijke bijdrage
geleverd aan de ontwikke
ling van Indonesië".
Deetman heeft als minister
van onderwijs „de samen
werking tussen beide landen
op het terrein van onderwijs
en wetenschappen een be
langrijke impuls gegeven".
Heeft u vraaen,
suggesties, ideeën,
plannen of
problemen?
Bel dan gratis onze
speciale infolijn:
tot en met vrijdag
1 november op
werkdagen van
9.00 - 16.30 uur.
AbrcrKdbo
I De vakbond die lorp v