Met de Stones
jp het podium
Leidse Schouwburg verbiedt live- commercial
Documentaire over media- oorlog in Joegoslavië
17
linl
Moody Blues hoeft
nog niet lang naar
het bejaardenh uis
Booker
Prize voor
schrijver
Ben Okri
eidócSotvuuit
ytone
»ps
iroep
s treedt
genavoi
luziekc.
gd aan
e Haver
jenheii
latie bri
pstick
vang
lang grr
FO
KUNST/RTV
WOENSDAG 23 OKTOBER 1991
nger Prijs 1991
or Marian Plug
REN De schilderes Ma-
i Plug uit Hilversum krijgt
linger Prijs. De onderschei-
die eens in de drie jaar
dt toegekend, bestaat uit
geldbedrag van 5.000 gul
een zilveren plaquette en
oorkonde. Dit heeft de
n hting Singer Memorial
:a ndation bekendgemaakt,
toekenning van de prijs ge-
edt op grond van de artis-
kwaliteit van Plug's
Haar verdienste als
p lderes is, dat zij een nieuw
ha ;ct heeft toegevoegd aan de
a Ischapssehilderkunst.
Kg.
LEIDEN De directeur
van de Leidse Schouw
burg heeft de opvoering
verboden van de live-
commercial, die vooraf
gaat aan de musical 'Fun
ny Girl'. De reclame-een
akter, die in samenwer
king met producent Joop
van den Ende is gemaakt,
roept op tot het gebruik
van een bepaald sigaret
tenmerk. Directeur P.
Wallis de Vries zegt op
zich niet tegen kunstspon-
soring te zijn.
..Maar", zo meent hij, „de nor
men van sponsoring worden
overtreden doordat de recla
me-boodschap op het toneel
wordt vertoond". Dat het bo
vendien een commercial voor
een sigarettenmerk betreft,
maakt de zaak volgens hem al
leen nog maar erger.
Na de vijf voorstellingen in
Leiden zal de musical vanaf
vrijdag in de Stadsschouwburg
in Groningen te zien zijn. Of
'Funny Girl' daar al dan niet
wordt voorafgegaan door de
levende reclame is nog niet
bekend De directie heeft er
nog geen besluit over geno
men. aldus directeur T. van
der Klink. Van der Klink is
tevens voorzitter van de Vere
niging van Schouwburg- en
Concertgebouwdirecties
(VSCD), waarbij de circa zestig
schouwburgen waar de musi
cal wordt opgevoerd zijn aan
gesloten. Volgens Van der
Klink is er recentelijk overleg
geweest tussen de VSCD en de
groep Vrije Theater Producen
ten over kunstsponsoring. Af
gesproken is toen vooraf over
leg te voeren over de manier
van de sponsoring. Joop van
den Ende is als vrije producent
niet bij deze groep aangeslo-
Schadeclaim
Voorafgaand aan de voorstel
lingen in de Stadsschouwburg
Arnhem begin oktober
is volgens een woordvoerster
geen contact geweest over
deze vorm van reclame. „We
werden er door overvallen,
omdat we pas op de eerste dag
van opvoering het contract on
der ogen kregen. In principe
zijn we er tegen." Ook het pu
bliek reageerde volgens haar
zeer negatief op de reclame.
Wallis de Vries spreekt in dat
verband van een Paard van
Troje-methode. Pas op de dag
dat de musical in de Utrechtse
Stadsschouwburg in première
ging. op 4 oktober, werden de
schouwburgen en de bezoekers
voor het eerst met de live
commercial geconfronteerd.
Uitvoerend producent Robin
de Levita zegt dat er wel dege
lijk contact is geweest over de
sponsoring. „Ik weet zeker dat
70 procent van de schouwbur
gen er geen problemen mee
heeft. Leiden wil gewoon wat
publiciteit", aldus De Levita.
Hij overweegt een schadeclaim
in te dienen tegen de Leidse
Schouwburg voor de geleden
schade, maar daar moet eerst
nader overleg over worden ge
voerd met de sponsor Met de
sponsoring is een bedrag van
een half miljoen gulden ge
moeid.
lit
OSCOOPBEZOEKER MAG IN DETAIL GENIETEN
ien plei
/oorjaarifj0||jng stones at the Max. Con-
ïstand Mj|m van de Urban Jungle Tour
van d1990- Imax-theater (Leuvehaven
zou rriRo,,efdam- Ma. t/m zo: 17.00,
,te tevij 22 00 uur Vr en za- ook
het cljor
met ee&NS PIËT
1 enige
over djTTERDAM Dezelf-
college I koude rillingen van
'ene Bevinding, die de Stones-
■len ovd vorië Jaar mei in de
inwijzerfterdamse Kuip kreeg
?t beleidde openings-akkoorden
in der 'Start me up', zijn
erwachtjjgeiegd Voor de bio-
j'^vgfpp-bezoeker die naar
e 2000eJe Rolling Stones at the
1 belast*' gaat kijken.
iet nadde concert-registratie is na-
jimte eijk het absolute neusje van
ildus VÏalm in de geschiedenis van
rock-film. Met name door-
toezeggde bezoeker, lekker zittend
geen ezijn bioscoopstoel plaats
van dehit op het podium van het
j 1992 tf geoliede rock rollcircus
een vflwereld en zo in detail kan
dA/D6flijken wat zich daar eigen-
an de v afspeelt. Dat maakt 'The
/alstoffffing Stones at the Max' tot
ichtingsl him voor twee generaties
e bij>s- In de eerste plaats voor
i het ifiane die er op een van de
id vanl dagen tijdens de Rotter-
te betrpse 'Urban Jungle Tour' bij
ibestuuri en verder voor degene die
prini} te oud voelde om tussen
kleine ptzinnige menigte van vijf
gen sub-tizend fans mee te dansen
behoede muziek.
[sactivitide bioscoopbezoeker sterk
iar vol|
het idee heeft op het podium
aanwezig te zijn, is te danken
aan het immens grote Imax-
scherm waarmee het theater
in Rotterdam, het enige in Ne
derland, is uitgerust. Het
enigszins holle scherm is na
melijk drie keer groter dan het
standaard-doek voor een ze
ventig millimeter-film. Boven
dien draagt de bouw van de
zaal zijn steentje bij. Hij loopt
trapsgewijs op. waardoor ie
dereen op de eerste rij zit. Dat
maakt de confrontatie met wat
zich op het scherm afspeelt be
hoorlijk intens en als het ge
luid dan ook nog perfect de
oorschelp binnendringt, dan
staat niets een opwindende
streling van de muze in de
weg. Op zo'n moment is het
theater koning. De bezoeker
wordt daar immers gevrij
waard van regen... of wind,
waardoor het geluid verwaaid.
Te speciaal
Niet dat elk concert nu maar
verfilmd op het witte doek
moet verschijnen. Alsjeblieft
niet. Daarvoor blijft de bele
ving in de open lucht of in de
concertzaal, en later de herin
nering, te speciaal. Voordeel
van de bioscoop is echter het
detail. Zo kun je bijna letter
lijk volgen wat de gitaristen
Keith Richards en Ron Wood
tegen elkaar zeggen als Mick
Jagger tijdens 'It's Only Rock
Roll' plotseling even zijn
tekst kwijt lijkt te zijn. En dan
de uitdrukking van bassist Bill
'Parking' Wyman, wanneer
Jagger hem liefdevol over zijn
hoofd aait. Dat is dus genieten.
Wat de film tegelijkertijd nog
eens ondubbelzinnig duidelijk
maakt, is dat zo'n tournee een
enorme onderneming is. Neem
alleen het podium al. Dat is
niet groot, dat is immens. En
als Mick Jagger zegt dat hij
elke avond een paar kilometer
loopt, laat de film zien dat hij
niet overdrijft. Bovendien
wordt op het witte doek, meer
nog dan het voetbalstadion,
het vakmanschap waarmee
Jagger Co het publiek be
spelen benadrukt. Mick als
een ballet-danser in spé, Ron
Wood als de kwajongen met
zijn rode gympies, het ritme
team Watts-Wyman, vooral in
de bijna Zwitserse precisie van
elke drumslag, elke plukkende
basnoot en Keith Richards als
de meester-gitarist, die zich
verliest in subtiliteiten in
plaats van snelheid, maar al
tijd de juiste noot pakt. Hij be
drijft de liefde met zijn gitaar,
zoals een beroemde schrijver
met zijn vulpen en kleurt hier
mee het materiaal in met een
schoonheid als nooit tevoren.
En als bezoeker sta je er met je
neus boven op.
Het plezier straalt van de ge
zichten van de musici. Zijn het
goede acteurs of hebben ze er
echt zin in? De passie die ze in
de muziek leggen, spreekt in
hun voordeel. Ze staan, vlak
voor ze op moeten, te trappe
len van ongeduld, vooral
Charlie Watts die 'dansend'
zijn spieren wat losmaakt. In
het visueel sterke decor kan
Keith Richards: meester-gitarist, die zich verliest in subtiliteiten.
vervolgens het feest losbar
sten. Speciaal voor de film
werd daarvoor de overdadig
futuristische 'Steel Wheels'-
set, die werd gebruikt voor het
Amerikaanse deel van de we
reldtournee, nog vijf keer in
elkaar gezet in Europa. Voor
'At the Max' werd namelijk
gefilmd in Turijn, (Oost)Ber-
lijn en Londen. Dat Rotterdam
daar niet bij was, kwam door
dat The Rolling Stones pas
heel laat besloten met Imax in
zee te gaan. De groep wilde
eerst niet. De muzikanten
vonden dat er al genoeg con
certfilms van The Stones in
omloop waren en over geen
van die rolprenten waren ze
echt tevreden. Een live-regis
tratie op film was volgens het
vijftal als een slecht huwelijk.
De beslissing toch mee te wer
ken viel enkele dagen voor de
start van de Europese reeks in
Rotterdam. In de havenstad
bezochten Jagger en zijn
vrienden het Imax-theater en
tilden het project op de rails
na het zien van een film over
bevers.
Om de groep te laten
aan de grote Imax-camera's
werden in Duitsland proef-op-
namen gemaakt. Dat de came
ra's niet makkelijk wendbaar
zijn, is te zien, regelmatig ver
schijnt er een in beeld. Om de
kwaliteit van het project te
waarborgen, werd regisseur
Julian Temple, op voorspraak
van The Stones, ingehuurd als
creatief-consulent en werd
Stones-producer Chris Kimsey
aangetrokken voor de perfecte
geluidsweergave. Laatstge
noemde heeft uiteindelijk der-
FOTO: RICHARD BLANSHARD
tig keer de 89 minuten duren
de film moeten bekijken voo
het beeld en het geluid naat
loos op elkaar aansloten. Maa
het resultaat is imponerend
Niet alleen vanwege de clow
nerie van The Stones, de thea
trale schoonheid in nummers
als 'Honky Tonk Women' en
'Streetfighting Man', maar ook
door de manier waarop het ge
heel in beelden werd gevan
gen. 'At the Max' is een monu
ment in concert-registraties.
Het ving The Stones in de
bloei van hun leven.
Schrijfster
moet Ierse
boekenprijs
teruggeven
DUBLIN De vorige maand
nog als de grote ontdekking"
omschreven winnares van de
belangrijkste Ierse literatuur
prijs moet haar titel en het
prijzengeld van 10.000 Ierse
ponden (ruim 30.000 gulden)
weer inleveren. De zich Nina
Fitzpatrick noemende schrijf
ster heet Witoszak, komt uit
Polen, heeft in Krakau en
Stockholm gestudeerd en
woont sinds acht jaren in Ier
land. Dit hebben de sponsors
van de literatuurprijs, de krant
Irish Times en de luchtvaart
maatschappij Aer Lingus, gis
teren bekendgemaakt.
Ook de foto van een donker
harige schoonheid, waarmee
de uitgever het boek 'Fables of
the Irish Intelligentsia', sierde,
was niet die van de schrijfster.
In werkelijkheid is Nina
blond. Zij is in de Ierse univer
siteitsstad Galway bevriend
met verscheidene academici.
Een van hen heeft waarschijn
lijk het bekroonde boek ge
schreven, want slechts een
man kan de auteur van een
dergelijk werk zijn. aldus lite
ratuurcritici in de Ierse pers.
Nina, die zegt een Ierse vader
te hebben, bestrijdt de aantij
gingen. Zij zegt voor een valse
naam en foto te hebben geko
zen omdat zij onder pseudo
niem het boek wilde schrijven.
Schrijver Goodrich
(93) overleden
RICHMOND In zijn woon
plaats Richmond in de Ameri
kaanse staat Virginia is deze
week Marcus Goodrich overle
den. Hij is 93 geworden. Good
rich was schrijver en getrouwd
geweest met actrice Olivia de
Havilland. Marcus Goodrich
publiceerde een roman. Deli
lah'. over het leven aan boord
van een oorlogsschip in de
Eerste Wereldoorlog. Dat
boek, door The New Yorker
„de roman van het jaar" ge
noemd. was in 1941 in de Ver
enigde Staten een bestseller.
Goodrich was vooral bekend
als schrijver van filmscena
rio's, waaronder dat van 'It's a
Wonderful Life' van Frank
Capra. Ook schreef hij voor
The New York Times over za
ken die de marine betroffen
en voor The New York Herald
Tribune over toneel. Goodrich
was van 1946 tot 1952 ge
trouwd met Olivia de Havil
land. De enige zoon uit die
verbintenis, het vijfde en laat
ste huwelijk van Goodrich,
overleed drie weken geleden
in Parijs.
'ittende
E
fel
thgfjgjn
Bosch
dNoord-
ebants
ieum in Den
bjch heeft het
-llderij 'De
ajtende boerin'
t: Vincent van
rih weer terug,
jlcteur drs.
jïgriet van
den laat het
Jlderij zien, dat
0ra jaar juni
|ien met twee
jjere Van
•Jhs uit het
Jeum werd
Jolen. 'De
/dtende boerin',
J een waarde
^enkele
ijaenen
sjens, is
sjngs
ggevonden in
o bankluis in
;ijBelgische
Jo. Het
'Jlderij is licht
>chadigd.
)lfOTO: ANP
Documentaire media-oorlog in Joe
goslavië in serie 'Reporter', KRO-te-
levisie, vanavond, Nederland 1, 22.50
HILVERSUM „Het is
verschrikkelijk wat daar
gebeurt: Joegoslavië is
niet alleen in oorlog. Het
is puur een volkeren
moord. De media doet
daar aan mee. Zowel de
Servische als de Kroati
sche journalisten willen
de wereld het barbarisme
van de vijand laten zien.
Maar het blijft onduidelijk
wie de slachtoffers heeft
gemaakt."
In deze 'complete chaos' volg
de Hans Wynants uit Amers
foort voor de KRO de afgelo
pen week de Joegoslavische
media. Het resultaat hiervan is
een aangrijpende documentai
re die de KRO in de serie 'Re
porter' vanavond uitzendt.
Hierin wordt uitgebreid aan
dacht besteedt aan de rol die
de televisie in de oorlog tussen
Servië en Kroatië speelt. Van
beide kanten maken de leiders
voor propagandische doelein
den gebruik van de lol^le tv-
mmoedingsprijzen oudere dansers
ISTERDAM De Stichting Dansersfonds '79 heeft gisteren
Jet Muziektheater in Amsterdam aanmoedigingsprijzen uitge-
kt aan Karin Post, Joanne Zimmermann en Hans Minnaert.
1 de toekenning wil de jury de aandacht onder meer vestigen
fde verdiensten van een oudere generatie dansers. Joanne
imermann kreeg de 'Prijs van Verdienste' overhandigd, op
hd van haar bijdragen aan de Nederlandse danskunst. Voor
rtgelijke verdiensten kende de jury aan Hans Minnaert een
toe. De jury bekroonde Karin Post voor haar produktie
- Colour. Met Pauline Daniels, Ted Brandsen en Hans van
ten nam Karin Post de choreografie van deze produktie voor
rekening.
The Moody Blues. Met o.a. Justin
Hayward (zang, gitaar), John Lodge
(zang, basgitaar), Ray Thomas
(zang, fluit) en Craeme Edge
(drums). De Doelen, Rotterdam. Gis
teravond.
The Moody Blues lijken niet te
stuiten. Na een rustperiode
van meer drie jaar waarin de
levens-energie-batterijen meer
dan overvol raakten, werd het
tijd ze te ontladen. Daarvoor
verkoos het kwartet uit Bir
mingham in eerste instantie de
studio waar de achttiende el
pee 'Keys of the Kingdom'
werd opgenomen. Vervolgens
lonkten de schijnwerpers en
blijkbaar in zo'n hevige mate
dat de heren, die in juni van
dit jaar hun eerste concert
speelden, inmiddels aan de
tweede wereldreis in een jaar
zijn begonnen.
Dat je daarvoor over een be
hoorlijk uithoudingsvermogen
dient te beschikken, lijkt The
Moody Blues niet te deren. Al
leen het publiek heeft er last
van, want in een uitverkochte
Doelen in Rotterdam speelden
ze weliswaar een gezellig,
maar tevens nogal slordig con
cert. De puntjes op de i ontbra
ken en dat is juist bij de mu
ziek van deze groep dodelijk.
Nou ja, dodelijk. Het spat hier
door minder verfrissend uit de
geluidsboxen en vooral bij de
gedragen stukken, het han
delsmerk van The Moody
Blues, is dat uiterst storend.
De musici kozen gisteravond
voor alle remmen los. Dat is
op zich leuk natuurlijk, maar
niet bij The Moody Blues en
zeker niet als de installatie een
nogal blikkerig geluid laat ho
ren Hoewel het publiek op de
stoelen ging voor een fitte ver
sie van 'I'm Just a singer (in a
rock roll band)', klonk het
'olé' toch vooral na tranen
trekkers als 'Tuesday After
noon' en 'Nights In White Sa-
tin'. Misschien moesten The
Moody Blues iets bewijzen, bij
voorbeeld dat het bejaarden
huis voor de muzikanten nog
lang niet in zicht is. Dat is na
tuurlijk ook zo. maar alleen als
de nieuwe composities weer
met wat meer fantasie in el
kaar worden geknutseld en de
musici een volgend keer ge
woon toegeven dat ze tegen de
vijftig lopen. Want oude roc
kers die jong willen lijken, zijn
een lachtertje en bovendien
meer dan rijp om met pen
sioen te worden gestuurd.
stations en verdraaien daarbij
om het hardst de wapenfeiten.
In de zwaar gebarricadeerde
Kroatische HTV-studio in Za
greb sprak Wynants met de
minister van informatie. Ver
slaggevers en programmama
kers vertellen voor de camera
over de manipulatie van het
nieuws, de diepgewortelde
haat tussen Serven en Kroa-
ten, over het allesoverheersen
de nationalisme en het meedo
genloze geweld.
De haat blijkt zo diep te zitten
dat de journalisten geen enke
le moeite hebben om de meest
afschuwelijke beelden van
slachtpartijen en verminkte li
chamen te tonen. Maar tegelij-
LONDEN De Nigeri-
aanse schrijver Ben Okri
heeft gisteren de presti
gieuze Booker Prize ge
kregen voor zijn derde ro
man 'The Flamished
Road'.
Met prijs is een bedrag van
20.000 pond (65.600 gulden) ge
moeid. Bij de bekendmaking
van de winnaar van de litera
tuurprijs prees de jury Okri's
„kernachtigheid en ambitie",
alsmede zijn „meesterlijke be
heersing van de werelden van
de fantasie en het alledaagse".
Andere genomineerden voor
de prijs waren: William Tre
vor voor Reading Turgenev;
Timothy Mo voor The Redun
dancy of Courage; Martin
Amis voor Time's Arrow; Ro-
hintin Mistry voor Such a
Long Journey en Roddy Doyle
voor The Van.
De 31-jarige Okri, die in Lon
den woont en werkt, is gebo
ren en ogegroeid in de Nigeri-
aanse hoofdstad Lagos.
'The Famished Road' gaat
over het „geestenkind" Azaro,
kertijd worden echte cijfers
over verliezen van manschap
pen achterwege gelaten. Wy
nants: „Het is afgrijselijk, maar
ze laten alles zien. Stapels lij
ken. Hele dorpen met doorge
sneden kelen. Oude mensen
die in koelen bloede worden
afgemaakt. En het Servische
leger laat alles en iedereen zo
liggen om de Kroaten onzeker
te maken en in hun strijd te
demotiveren. Zo zag ik het
tenminste van de Kroatische
kant. Maar als ik van Servi
sche zijde de media had ge
volgd, had je wellicht het om
gekeerde gehoord
De documentairemaker zegt
„flink geschrokken" te zijn
van de situatie in Zagreb. „Je
weet niet wat je ziet. Heel het
land is in oorlog. Iedereen
draagt ineens uniformen, zelfs
artsen en psychiaters. Veel
mensen zijn zwaar bewapend.
Overal zie je zandzakken op
straten, gehavende en gebarri
cadeerde huizen. En de aan
vallen zijn ook zo onvoorspel
baar. Je weet nooit waar en
wanneer de strijd kan losbar
sten. De situatie kan van uur
tot uur veranderen. Je kunt
niet zonder radio op pad gaan,
want voor je het weet ben je in
de vuurlinie terechtgekomen.
Zo zijn er verschillende men
sen omgekomen. Bovendien
zijn er overal gekken die door
de stad sjouwen en plotseling
in het wilde weg op alles gaan
schieten. Niemand heeft nog
wat in de hand. Het is een
complete chaos. Zelfs de am
bulances van het Rode Kruis
worden regelmatig beschoten.
Je kunt je niet voorstellen dat
het er ooit nog goed zal ko
men Inmiddels heeft deze
bloedige oorlog ook het leven
gekost aan tientallen verslag
gevers. Zo worden in 'Repor
ter' de allerlaatste beelden ge
toond van de Kroatische ca
meraman Zarko Kaic die tij
dens de opnamen werd dood
geschoten.
dat heen een weer reist tussen
de wereld van de stervelingen
en de wereld der geesten. Hij
verkend de wereld der sterve
lingen, daarbij achterna geze
ten door geesten die hem niet
willen laten gaan. Eerdere
werken van Okri zijn 'Flowers
and Shadows' uit 1981 en 'The
Landscape Within' uit 1981.
Van zijn hand ziin ook twee
boekwerken met korte verha
len verschenen. Later dit jaar
zal uitgeverij Jonathan Cape
een gedichtenbundel van Okri
doen verschijnen. Okri zei dat
hij „zeer blij' was met de prijs.
Hij zei dat hij de prijs opdroeg
„aan al degenen die in stilte en
in het openbaar worstelen en
