Vredesconferentie roept
in VS grote scepsis op
n
Van Melle speelt
verstoppertje
in Brazilië
chermutselingen in
roatië houden aan
DE SCHAT VAN OPA LARSEN
President Mitterrand eist
snel herstel openbare orde
lï
de
iller uit
in
binne
eventen
archite
rood in
Ie drie
and
e wereli
Billuni
'loop zii
aanwezi
borst hi
zijn
br£
-studio
u echi
hi
k dan
«JDEN Premier Lubbers, voorzitter van de
ecember te houden EG-top in Maastricht over
iterking van de politieke en monetaire unie
de gemeenschap, waarschuwt Groot-Brittan-
dat het het risico loopt „een werkelijk geïso-
d eiland" te worden, als het een verdrag af-
voor verdere integratie van de EG. Hij doet
n een vraaggesprek in het Britse weekblad
Independent on Sunday. De Britse premier,
i Major, kan rekenen op stevige kritiek in zijn
rende Conservatieve Partij, zoals van zijn
•gangster Margaret Thatcher, op elke stap in
•ichting van een federale EG, zodat hij een
kan uitspreken over de EG-voorstellen. „Ik
ik mij zorgen over Londen. Ik vrees dat er een
Jitie bestaat wat ik heb gezien bij Margaret
tcher dat het een goed gevoel geeft om nee
iggen", aldus Lubbers.
.S
jklaeSomcwt
BUITENLAND
MAJ 21 OKTOBER 1991
jbbers waarschuwt
inden voor isolement
North: Reagan wist van Iran-Contrazaak
NEW YORK Oliver North zegt in
een nieuw boek dat Ronald Reagan „al
les wist" van de Iran-Contrazaak tij
dens zijn presidentschap. Een mede
werker van toenmalig vice-president
George Bush, een Senator en een miljo
nair zouden druk op hem hebben uitge
oefend te zeggen dat Reagan van niets
wist.
North is voormalig medewerker van
het Witte Huis en speelde een sleutelrol
in het schandaal. Hij schrijft dat hij in
november 1986, toen de zaak ging spe
len, dacht dat Reagan op de hoogte was
van de illegale wapenverkopen aan
Iran en het doorsluizen van de daaraan
verbonden winsten naar de Contra-op
standelingen. Die streden tegen de
Oliver North (links) in gesprek met de^urnalist Ted Koppel tij- linkse Sandinistische regering van Ni-
dens een tv-interview voor ABC's 'Nigtline'. FOTO: AP caragua.
„En nu, vijf jaar later, ben ik er nog
sterker van overtuigd", schrijft North
in uittreksels uit zijn boek 'Under Fire'
(Onder Vuur). Deze uittreksels zijn za
terdag gepubliceerd. „Ronald Reagan
wist van een groot deel van wat er
speelde zowel in het Iran-initiatief als
ook de particuliere pogingen in de rich
ting van de Contras. Hij keurde het
goed en is over beide onderwerpen met
regelmaat en gedetailleerd geïnfor
meerd".
North (48) was luitenant-kolonel bij de
mariniers toen hij in het Witte Huis
werkte als assistent van de Nationale
Veiligheidsraad. Hij werd ontslagen als
medewerker van het Witte Huis en is
als marinier met pensioen gestuurd.
Reagan heeft steeds volgehouden dat
hij niets wist.
Doden bij aardbeving 'mst voor rechts
Indiase deelstaat Zwitserland
IN Rechts, en met
DEHRA DUN In de noor-ie de Auto-partij, heeft
delijke Indiase deelstaat Ut- e winst geboekt bij de
tar Pradesh heeft zich gister- ;ren gehouden Zwitserse
ochtend een krachtige aard- ementsverkiezingen.
beving voorgedaan, waarbij ondanks behoudt de rege-
ten minste 341 mensen zijn rSCOalitie nog een riante
omgekomen. 'rderheid in het parle-
Het epicentrum van de be- tt. De Auto-partij stijgt
ving, die volgens de Indiase twee zetels in het parle-
seismologische dienst een it naar negen,
kracht had van 6,1 op de eveneens rechts geöriën-
scjjiaal van Richter, lag aan de Zwitserse Democraten
de voet van het Himalaya-ge- >rheen Nationale Actie)
bergte, in het grensgebied g van 3 naar 5 zetels. De
met Tibet. Het aantal gewon- itse „Lega dei Ticinesi"
den in 400 getroffen dorpen jg als nieuwkomer twee
wordt geschat op zeker 2000. is.
lkenaliaanse
erer inister
de voor -m II
Doordejtslaat lakse
ng bi]
'ie,rr chters
vei
huisdi
e spulle JE In Italie is een hefti-
voordat
verliep,
amen t<
een gi
wist ontbrand tussen de
rechterlijke
ht. Aanleiding is het be-
van minister van justitie
BAKER WERKT IN MIDDEN-OOSTEN TEVENS AAN EIGEN TOEKOMST
r\ (u junuvii.
jila'di° Martelli om drie Sici-
ïse rechters te schorsen
y®ens hun gebrek aan inzet
strijd tegen de maffia. De
voor het conflict werd
jd op 9 september toen de
aanse regering bij decreet
lalde dat zware misdadi-
in het vervolg niet meer
fwachting van hun proces
iggende
,an hoger beroep in vrij
gesteld mogen worden,
gens officiële cijfers lopen
tot dus j heel Italië op dit moment
)3 'gevaarlijke individuen',
huldigd van roof, moord,
shandel, afpersing of ont-
ng, vrij rond. Eenmaal
jn de gevangenis, in af-
wie drii^^g van processen die
een
nsen
vlamm f,
Ruim0,
>ben zie
ten latei
ookverf
•f ander
handige advocaten jaren-
kunnen worden opgehou-
hebben zij zich schuldig
aakt aan onder meer 1335
rden, 1840 pogingen tot
rd en 1369 gevallen van
[shandel. Maar het hoogste
jchtshof van Sicilië, het
[van Assisen, heeft aan dit
eet een eigenzinnige en
/echtbare interpretatie ge-
jn door het alleen op toe-
stige processen van toe
ing te verklaren. In de
itijk bleven de mafiosi
door op vrije voeten. Dat
k vorige week, toen de po-
de beruchte gangster Pie-
"Vernengo kwam halen uit
gemeentelijk ziekenhuis,
nengo werd niet bewaakt
ileek een dag eerder al te
verdwenen.
•der doodt bruidegom
iUNREUT Tijdens een
elijksfeest in de Beierse
ts Traunreut is zaterdag
39-jarige bruidegom door
moeder doodgestoken. Op
feest, dat thuis werd ge-
d, kwam het 's ochtends
hooglopende ruzie tussen
bruidegom en zijn vader,
moeder van de bruidegom
m haar echtgenoot te hulp
-erwondde haar zoon dode-
met een mes.
WASHINGTON Talrij
ke Amerikanen vragen
zich af wat president
George Bush en zijn mi
nister van buitenlandse
zaken James Baker bezielt
om de onwillige partijen
in de Israëlisch-Arabische
twist een vredesconferen
tie door de keel te duwen.
Het ongetwijfeld meer
voudige antwoord kan on
der andere zijn: Bush wil
het begin van 'zijn' nieu
we wereldorde zichtbaar
maken in 's werelds ge
vaarlijkste conflicthaard
en Baker wil in 1996, als
Bush er twee termijnen
heeft opzitten, president
worden van de VS.
Persoonlijke eerzucht van het
vriendenpaar Bush-Baker
moet wel één van de drijfver
en zijn voor de ongekende
hoeveelheid energie die met
name de laatste gestoken heeft
in een proces waarvan de zin
door veel experts wordt be
twijfeld. Sommigen menen
zelfs dat de vredesconferentie
gevaarlijk is, omdat ze de ge
moederen van de deelnemers
meer kan verhitten dan beda
ren en de afzonderlijke partij
en ten prooi maken aan diepe
re interne verdeeldheid dan
ooit.
Riskant is het avontuur zeke;
ook voor de binnenlandse poli
tieke standing van Bush ei
Baker. Nu al geldt de verricl-
te Amerikaanse inspanning n
het Midden-Oosten voor le
Democratische (oppositif-)
Partij in de VS als bewijs vcor
de verwaarlozing door de re-
gering-Bush van de economi-
Israël beschikt over
honderden kernbommen
NEW YOtK Israël beschikt over veel meer kernwapens
dan de CA tot dusver aannam. In het verleden heeft Israël
ze driem^l in volle paraatheid gebracht. Dit meldde de New
York Ti^es gisteren naar aanleiding van een nieuw boek,
'The Sansom Option' van researëh-journalist Seymour Hersh.
VolgensHersh heeft Israël momenteel minstens 300 kernkop
pen op /ranaten, raketten en in landmijnen in de bezette Go-
lan-hoqjvlakte. Daarnaast zou Israël over honderden neutro-
nenbonmen beschikken. Volgeds de Amerikaanse inlichtin-
gendieist heeft Israël niet meejr dan honderd kernwapens.
Tijden de Yom Kippur-oorlogj zouden kernraketten twee
maal gereed zijn gemaakt vooir lancering. Ook tijdens de
Golfo>rlog dit jaar, toen Israël door Irak werd aangevallen,
zou At eenmaal zijn gebeurd. Israël heeft altijd ontkend over
kernvapens te beschikken. I
De Amerikaanse minister Ba
ker.
fotó: ap
sche en sociale problemen in
het eigen Amerika.
Als de vredesconferentie
slaagt waarvan al sprake
zal zijn als partijen voor lange
re tijd met elkaar in gesprek
blijven en op ondergeschikte
punten tot afspraken ko
men dan zal dat zoveelste
buitenlandse succes van de VS
extra scherp afsteken tegen de
taaie economische recessie in
Amerika, met verarming en
misdadigheid als de meest ur
gente symptomen. En als de
conferentie mislukt, dan zul
len de critici van Bush al hele
maal kunnen gaan prijsschie
ten tijdens de komende Ame
rikaanse verkiezingsstrijd.
Volgend jaar november zijn de
presidentsverkiezingen.
Gedrevenheid
Maar George Bush heeft blijk
baar zoveel vertrouwen dat
zijn huidige 'post-Golfoorlog-
populariteit' in eigen land zal
beklijven én dat geen van de
Democratische tegenkandida
ten het enthousiasme van een
meerderheid der Amerikanen
zal weten te wekken, dat hij
de gok in het Midden-Oosten
waagt.
Een gok die nog groter is voor
Baker, die zijn hele politieke
persoonlijkheid (en toekomst)
heeft verbonden aan een Is
raëlisch-Arabische vrede. Ba
kers persoonlijke gedreven
heid staat in schril contrast
met het gebrek aan motivatie
in de sleutellanden Israël en
met de ongemakkelijke positie
waaarin 'de' Palestijnen aan
het proces moeten beginnen.
De sfeer nu is wel zeer ver
verwijderd van het klimaat
waarin Israël en Egypte in
1979 in Camp David vrede slo
ten. Voor zover bekend heeft
Washington nu voor zichzelf
geen eindresultaat voor ogen.
Voorts was president Carters
succesvolle bemiddeling in
1979 mede mogelijk omdat de
VS zowel Israël als Egypte ex
tra kon gaan bewapenen.
Thans ontbreekt dat instru
ment, omdat juist ontwapening
geboden is (hetgeen al hele
maal een illusie lijkt nu juist
gisteren bekend werd hoeveel
groter dan gedacht de Israëli
sche kernmacht is).
Wie de berg twistpunten ziet
die de weg naar een echte
vrede in het Midden-Oosten
blokkeren, kan gemakkelijk
alle geloof in succes verliezen.
Maar Baker zal ook in de ko
mende weken en maanden
blijk geven van vasthoudend
heid. „Hij gaat er geheel van
uit dat de bilaterale onderhan
delingen die op de openingszit
ting zullen volgen, snel zullen
stagneren. Maar hij is over
tuigd van de mogelijkheid een
eenmaal begonnen gesprek
voort te zetten. Het kleinst
mogelijke succesje kan volgens
Baker al een doorbraak wor
den naar belangrijker akkoor
den", aldus een van de naaste
medewerkers van de minister.
De hypergereserveerde in
stemming van alle partijen
met een openingszitting op 30
oktober in Madrid is volgens
een gezaghebbend commenta
tor in de New York Times niet
meer dan „een doorbraak naar
een doodlopende weg".
Nu al film over coup
Nauwelijks twee en een halve maand na de coup in de Sovjeturordt er al een film over ge
maakt. 'Drie dagen in Augustus' heet de rolprent over de mislukteep naar de macht waarvoor
in Moskou opnamen worden gemaakt. De film, waarvan de foto jisteren nagespeelde-acties
rondom het Witte Huis in Moskou laat zien, gaat ongeveer acht€ntig miljoen gulden kosten.
Russische burgers, die als figuranten aan de film meedoen, krijgenrvoor ongeveer veertig gul
den per dag uitbetaald. FOTO: ap
Leusachtige
jsberg
iedreigt
chepen
ge
;n
REB Het hulpkon-
van de organisatie Art-
Zonder Grenzen dat za-
ruim honderd zwaar-
oonden evacueerde uit de
Kroatische stad
;ovar en daarbij onder
tiervuur kwam, is gister-
tend veilig achter de
atische linies
zei dit
zo
aan wil
binnen
aldus
o
te belas
te
n het konvooi zaterdag
Vukovar vertrok reed
van de auto's op een
imijn. Bij de explosie
Itjcten twee verpleegsters
ond. Een van de ver-
jsters werd aan de be-
gewond, de andere liep
hersenschudding en
:k op. Het federale leger
ikte in een communiqué
dat de mijn moedwil-
tot ontploffing was ge
bracht door een Kroatische
strijder die zich in een veld
naast de weg had verstopt.
Gistermiddag laaiden de ge
vechten in Kroatië weer op,
waarbij het federale leger en
Kroatische milities elkaar als
schuldige aanwezen. Het
tiende bestand in de burger
oorlog, dat vrijdag in Den
Haag werd overeengekomen,
werd geschonden in Dubro-
vnik, Osijek, Vukovar en in
dorpen ten zuiden van Za
greb. In Zagreb zei EG-
woordvoerder Simon Smits
dat er na gesprekken tussen
federale en Kroatische mili
taire leiders in de stad „aan
wijzingen" waren dat het le
ger zich uit Kroatië zou te
rugtrekken en dat de twee
partijen elkaar opnieuw zou
den ontmoeten om over een
tijdschema te praten.
Een Kroatische soldaat helpt een vluchtend boerenechtpaar bij het inladen van hun
teriële bezittingen.
dieren en ma-
foto: epa
RIO DE JANEIRO
„Hoeveel gaat me dit kos
ten?" Met deze vraag
werd de Denarc, de nar
cotica-brigade van de Bra
ziliaanse deelstaat Sao
Paulo verwelkomd door
directeur H. Lensink van
de Braziliaanse vestiging
van de snoepjesfabrikant
Van Melle.
Niet goed begrijpend waar zij
dit onverwacht gulle aanbod
aan te danken hadden, legden
de politiefunctionarissen de
Nederlander uit dat zij alleen
langs kwamen om hem de hel
pende hand te reiken in de
zaak van de mysterieuze co-
caïnesnoepjes.
Donderdag 3 oktober barstte
het schandaal in Brazilië rond
de verontreinigde Van Melle-
fruitpastilles in alle hevigheid
los. Nadat een week tevoren in
Rio de Janeiro elf schoolkin
deren onwel waren geworden
na consumptie, doken plotse
ling ook in andere Braziliaanse
steden verdachte snoepjes op.
Op het moment dat de Denarc
binnen in zijn kantoor stond,
verloor de geplaagde Neder
lander zijn hoofd. Stijf van de
zenuwen verklaarde hij tijdens
een telefoongesprek met onze
krant dat de politie van Rio de
Janeiro en een misdaadbende
verantwoordelijk waren voor
de plotselingen opschudding
rond zijn snoepgoed. Zij zou
den hem trachten te chante
ren. Vreemd genoeg trok Len
sink enige uren later via een
woordvoerder zijn verklaring
in. Dat de 'plompverloren'
vraag of de Denarc-recher-
cheurs ook geld wilden heb
ben niet op zichzelf stond,
werd de politie pas een week
later duidelijk. Het recherche- ONDEN Britse we-
onderzoek was inmiddels com- >nschappers hebben af-
pleet vastgelopen, omdat de eiopen weekeinde een
Denarc bij Van Melle op een ;usachtige ijsberg ont-
muur van stilte botste. Het-,*i,OOT
snoepgoedbedrijf hield bij die duize
hoog en bij laag vol niet bena- roter is dan de berg die
derd te zijn door afpersers. In- e Titanic tot zinken
middels was Van Nelle-top- ,racht. De ijsberg drijft
man B. van Dijk uit Breda inoomenteel jn de richting
allerijl naar Brazihe afgereisd. d Falkland.eilanden
Inmiddels Inkt Lensinks leu- dli u i;;b0
gen achterhaald te worden,n naar een mogelij
door de waarheid. Ook de De- amp.
nare is op de hoogte van Len
sinks uitspraken in de Neder-De ijsberg is gehuld in een
landse pers. Lensink maakt tolkende mist en vormt een
moeilijke tijden door. Morgen oenemend gevaar voor sche-
moet de geplaagde Nederlan-jen. Het Britse Antarctische
der bij de Denarc op- het matje jnderzoekscentrum, dat de
komen. Hoge politie-functio- jerg in de gaten houdt met be-
narissen uit Rio willen Len- julp van een weer-satelliet,
sinks aantijgingen over cor- Deeft een zone van 80 kilome-
rupte elementen binnen hun .er rond de berg tot verboden
gelederen tot op de bodem uit- gebied verklaard. Weten-
zoeken. Een hoofdcommissaris ichappers menen dat interna-
van de Denarc zei dat Lensink ionale vloten die in de omge-
van smaad beschuldigd zal [ring aan het vissen zijn, als
worden, wanneer hij geen be- jerste risico lopen tenzij de ijs-
vredigende uitleg zal geven. jerg geïsoleerd wordt.
De rechercheurs van de De- De vijfduizend jaar oude ijs-
nare zijn bijzonder geïrriteerd 'massa begon zijn reis uit
over Van Melle. Het bedrijf Antarctica in 1986. Ongeveer
ontkent sinds enkele dagen weehonderd ton ijs is al ge-
dat haar snoepgoed überhaupt nolten in de Zuidatlantische
ooit met cocaïne is verontrei- 0:eaan, maar de berg weegt
nigd. Ook trekt het bedrijf bij \g altijd zo'n duizend miljard
monde van de uiterst geslepen k>. Een volledige Antarcti-
topman Van Dijk in twijfel of see basis, die in het verleden
er ooit kinderen ziek zijn ge- is gebruikt door Sir Vi vian
worden na consumptie van de Füis, de Britse ontdekkings-
gewraakte Van Melle-fruitpas- reiger, vormt de top van de
tilles. „Ik heb nog nooit offi- ijsïrg.
ciële medische verklaringen De komende weken zal de
onder ogen gehad. Zolang ik be* terecht komen in water
die niet te zien krijg, geloof ik dawarmer is dan 1 graad Cel-
niets". ciu Verwacht wordt dat de
Berichten in de Braziliaanse be* zich dan zal opdelen in
pers bevestigen dat de politie du:enden kleine bergjes. In
van Rio Van Melle heeft aan- diate mist vormen deze berg-
geboden om de belastende re
sultaten van het gerechtelijk
laboratorium Carlos Eboli in
de doofpot te stoppen, mits het
bedrijf bereid zou zijn om
400.000 gulden te schuiven.
$•73 - Rob vertelt meneer Bijloo het verhaal van opa Larsen,
w de scheepsmakelaar trekt al net zo'n ongelovig gezicht als
i ie Toon. Nee, hij heeft nooit van de familie Duin gehoord over
^scheepsmodel, dat de tweede helft van de sleutel zou zijn tot
grote schatMaar als u dat scheepsmodel zou vinden, ka-
Min", zegt hij, „en u zou die schat willen gaan zoeken, hoe wilt
ifin naar de Stille Oceaan reizen? U hebt me net veteld, dat uw
schip vergaan is". Ja, daar heeft Rob nog niet over nagedacht,
maar te zijner tijd zal hij wel ergens een nieuw schip op de kop
kunnen tikken. Dan slaat de scheepsmakelaar opeens met zijn
vuist op tafel. „Maar dan heb ik iets, dat geknipt voor u is",
roept hij uit, „een stalen kits van 15 ton, een prachtig éènhands-
jacht. Fonkelnieuw! Hebt u er zin in?" Nou, Rob voelt er wel iets
voor, hij wil het schip graag eens bekijken.
PARIJS President Mitter
rand heeft de Franse regering
gevraagd de openbare orde in
het land te herstellen. Vooral
in de provincies wordt die re
gelmatig verstoord door boze
boeren, die het tot hun specia
liteit hebben gemaakt socialis
tische ministers en oud-minis
ters in het nauw te drijven. De
boeren protesteren tegen de
gevoerde landbouwpolitiek.
Gezien de érnst van de situatie
riep Mitterrand zaterdagavond
zowel premier Cresson als de
ministers van binnenlandse
zaken en justitie naar het Ely-
sée voor spoedoverleg. De pre
sident eiste maatregelen opdat
'het staatsgezag zou worden
gerespecteerd'. Verschillende
bewindslieden hebben aan den
lijve ondervonden dat dit mo
menteel niet het geval is. Ge
vreesd wordt voor een verhar
ding van de boerenacties wan
neer de Franse landbouwmi
nister morgen voor een deel
zal instemmen met verlaging
van enige EG-landbouwsubsi-
dies.
De sociale onrust in Frankrijk
beperkt zich niet tot het plat
teland. Uit protest tegen de
straffe bezuinigingspolitiek
van de regering zijn deze
week vele stakingen of andere
acties aangekondigd in zieken
huizen, openbaar vervoer,
postbedrijven, elektriciteitsbe
drijven, banken, sociale dien
sten en zelfs hotels en restau
rants. Terwijl president Mit
terrand en premier Cresson al
maar dieper zakken in popula-
riteitsonderzoeken heeft de
rechtse oppositie vervroegde
verkiezingen geëist om 'het
land uit de crisis te halen".
jes een onzichtbaar gevaar
voc schepen.
(c) The Sunday Times
F<rse nederlaag
Moederlandpartij
AXKARA De Moederland-
patij (MP) van president Tur-
gLl Ozal van Turkije heeft bij
de gisteren gehouden verkie-
ziigen een forse nederlaag ge
leien. Zij behaalde ongeveer
eoi kwart van de stemmen en
wmd als grootste partij ver
drongen door de Partij van de
Jiiste Weg (PJW) van oud-
piemier Suleyman Demirel.
Dt PJW, traditioneel rechts,
krijgt volgens de nog niet offi
ciële uitslag ruim 27 procent
van de stemmen en kan reke
nen op 181 parlementszetels.
De islamitische Welvaartspar
tij (WP), die een stembusalli
antie was aangegaan met de
uiterst rechtse Nationalistische
Arbeidspartij (NAP) en de
fundamentalistische Partij van
de Reformistische Democratie
(PRD), heeft ziin intree ge
daan in het parlement. Com
mentatoren achten de kans
aanwezig dat de WP een coali
tie zal vormen met de PJW.
