'finale
TV
C
WEEKPUZZEL
Nr.40
Cryptogram
SCHAKEN
-Vv
MJ
m
mi
m
m
m
m
m
BRIDGEN
DAMMEN
MUNTEN
£eidóc0oma4it'
ZATERDAG 12 OKTOBER 1991 PAGINA
Oplossing vorige puzzel
In vier antwoorden komt de letter E niet
voor, t.w. in Golfclub, Noodhulp, Pla
giaat en Schavuit.
000000©©,
00000000'
QOO9®@0@
0®©©©©O©
OOQQftOfflO
.O0OO0OO0
00OO00O©
O0©©O®0©
M 60000000
g©O©©©©©©
OOO0O0O0'
©0©0©©©o
,00000000
0OOOOOOO
.00000000
OO0OOO0©
De winnaars van puzzel nr. 39 zijn:
M. Verhoog, Bosrode 10, 2317 BM Lei
den.
J.J. v.d. Lubbe, Vrouw Venneweg 8,
2374 BE Oud Ade.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 40 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
2. Dat adviesburo klinkt als een grapje
(3).
5. Taalarmoede (12).
8. In 't binnenland houden ze 't niet
droog (11).
9. Vertrek, man! (2).
11. In die massa is het een beestenboel
(11).
12. Edelachtbare en andere titels (2).
13. Rekje uit in dat land (6).
14. De bloeiende meikerstakken houden
bijen vast (7).
15. Verklaren er niet mee ingenomen te
zijn (9).
18. Kardinaal in ruste (2).
20. Ik word zo moe van hem (3).
21. Deel van een vertrek van de
regering (12).
24. Die man komt na een jaar in
Engeland terug (3).
25. Geen dagprijs (11).
26. Jammer van die winkel (2).
27. Zet zijde onderaan de jurk om
schade te voorkomen (9).
VERTICAAL:
1. Ontzettende wijze (13).
2. Moment waarop 't eten fijn gemaakt
wordt? (7).
3. Beging Lenin als debutant een fout?
(11).
4. Dichtzinnen verschaffen (11).
6. Stelband (10).
7. Afgezegd (12).
10. Lelijk ding (3).
16. Lichaamsdeel (7).
17. Uitstekend gekapt (7).
19. Bepaal de afstand vanaf de
beginstreep (4).
20. Wat 'n ezel! (3).
22. Een kei van een meid! (5).
23. Ach, om zo'n haantje moet je niet
treuren (5).
Naam
Adres
Postcode
Op dit moment is het eerste toernooi
om de nieuwe wereldbeker, in Reykja
vik, in volle gang. De vorige cyclus was
succesvol te noemen, maar had het be
zwaar dat er te veel geleund werd op de
Belgische Hollander Bessel Kok. Zijn be
drijf SWIFT stond garant voor de beno
digde gelden. Deze keer was het al moei
lijker om geld van diverse andere spon
sors los te peuteren, zodat het circus van
zes naar vijf toernooien moest worden
ingekrimpt. Nu Kok het bedrijf verlaten
heeft mag gevreesd worden dat dit de
laatste serie Cupwedstrijden in deze
vorm is. Wereldkampioen Kasparov was
bij de vorige wereldbeker ook een grote
animator, maar bedierf dit jaar, op het
laatste moment, bijna de pret door met
enkele absurde eisen te komen. SWIFT
(lees Kok) kon het conflict alleen maar
met veel geld uit de wereld helpen. In
Reykjavik is de wereldkampioen niet
aanwezig, waardoor Karpov en Ivants-
joek de grote favorieten waren. Zij
maakten dat waar, maar toonden zich
op enkele momenten wel kwetsbaar. Na
zijn soepele overwinningen in de kandi
datenmatches werd ook Jan Timman ge
tipt voor een hoge klassering. Helaas liet
onze landgenoot zich in Reykjavik van
de allerslechtste kant zien. Het begon al
in de eerste ronde toen hij de, op papier,
duidelijk zwakkere Joegoslaaf Ljubojevic
de gelegenheid gaf hem vreselijk van het
bord te vegen.
L. LJUBOJEVIC - J. TIMMAN
Damegambiet
l.d4 Pf6 2.PO e6 3.c4 d5 4.Pc3 dxc4.
In vroeger tijden dacht men er niet over
om zo maar het centrum op te geven.
De tekstzet leidt tot een scherpe variant,
waarin de Joegoslaaf als eerste met een
nieuwtje komt.
5.e4 Lb4 6.Lg5 c5.
Zwart moet scherp spelen, want na het
rustige 6...h6 7.Lxf6 Dxf6 8.Lxc4 0-0
9.0-0 Pd 7 10.e5 biedt het sterke centrum
wit de betere kansen.
7.Lxc4 cxd4 8.Pxd4 Lxc3+ 9.bxc3 Da5
10.Lb5+ Pbd7 ll.Lxf6 Dxc3+ 12.Ke2!?
Tot hier was alles bekend. Met de tekst
zet doet wit een poging de variant nieuw
leven in te blazen; na het gebruikelijke
12.Kfl bleek wit te veel tijd nodig te
hebben om zijn stukken te aktiveren.
12...gxf6 13.Tcl Db4 14.Tc4 De7 lS.Dcl
0-0 16.Tc7 a6.
Een kritiek moment voor zwart. Zijn be
langrijkste zorg is het ontwikkelen van
de damevleugel, dus eerst de penning
van Pd7 opheffen. De tekstzet blijkt niet
te werken, maar ook na de alternatieven
16...Td8 (met het plan 17...Db4) of di
rect 16...Dd6 staat wit duidelijk beter.
Vermoedelijk is de door zwart gespeelde
variant net zo onbetrouwbaar als het er
uit ziet.
17.La4 Dd6 18.Tdl Pe5 19.Pf5 Db4
20.Td4 Db6 21.Pe7+ Kg7 22.Dc3 Pg6
23.Pxg6 hxg6.
24.e5!
Niet al te moeilijk, wit verhindert ...e5
en maakt de weg vrij voor Td4 naar de
koningsvleugel. Zwart is zo slecht ont
wikkeld, dat de verdediging niet meer te
organiseren is.
24...fxe5.
Nu zou het na 25.Th4 Kf6! nog moeilijk
worden, hetgeen na 24...f5 25.Th4 g5
(anders 26.Dd2) 26.Th5 Kg6 27.Dh3
niet het geval zou zijn. Ljubojevic laat
zijn prooi echter niet meer ontsnappen.
25.Td3! Kg8 26.Dxe5 Db4 27.Th3 f6
28.De3 Db2+ 29.Kf3 g5 30.Thh7 Td8
31.Tcg7+ Kf8 32.Dc5+.
Zwart gaf het op.
De veteraan Lajos Portisch heeft na zijn
afschuwelijke nederlaag tegen Timman
in de kandidatenmatches, twee jaar gele
den, niet meer goed gepresteerd. Dat hij
toch nog niet uit de wereldtop verdwe
nen is bewijst hij nu in Reykjavik; hij
speelt mee om de hoogste plaatsen. In
onderstaand fragement zien we hem de
vroegere kampioen van Rusland van het
bord offeren.
Tl
i
i
i
i
t
nr
tl
I
in
m
im
wB
1
L. PORTISCH - B. GOELKO
Stelling na de 20ste zet van zwart.
21.Pxf7! Kxf7 22.Pxd5!
Goelko zal slechts gerekend hebben op
22.Lh5, waarna zwart met 22...d4! goede
tegenkansen krijgt.
22...Pf8 23.Pxf6 g6 24.Df4 Pe6 25.Lxc6
Dxc6 26.De4!
Zwart gaf het op, hij blijft twee pionnen
achter.
Toen het ACCU, het Academisch Com
puter Centrum Utrecht, tien jaar be
stond in 1981, organiseerde het een
computerschaaktoernooi, waaruit inmid
dels een bloeiende vereniging is ont
staan. Dit jaar bestond het ACCU twin
tig jaar en zo'n drie maanden voor de
feestweek besloot men om nu een com-
puterbridgetoernooi te organiseren.
Daarbij werd er duidelijk van uitgegaan
dat een aantal programmeurs hier al
mee bezig was en gelukkig bleek dat ook
zo te zijn. Van de twaalf inschrijvingen
vielen er te elfder ure twee af en dat be
tekende op zaterdag 28 september in het
gebouw van ACCU op de Uithof een
Zwitsers viertallentoernooi over vier
ronden tussen tien bndgeprogramma's,
waarbij het Nederlandse produkt Einde
loos Bridge (gebruikt werd een proefver
sie van het nieuwe EB3) licht favoriet
was. De stand na drie van de vier ron
den weerspiegelde dat ook: 1 EB3, 2.
Bridge Baron (van Ton Throop), 3. Pu
pil (van J.F. Jacob uit Leiden) en 4. Bor
land Turbo Bridge (een door R.W. Le
Mair verbeterde versie van Turbo Brid
ge). EB3 had in de voorafgaande ronden
al tegen de no's 2 en 3 gespeeld - en
daarvan gewonnen - dus volgens het
Zwitserse systeem was BTB nu de aange
wezen tegenstander, terwijl de no's 2 en
3 tegen elkaar op het scherm kwamen.
In deze ronde gleed EB3 finaal uit, waar
door de eindstand zeer verrassend werd:
1. BTB. 2. Bridge Baron, 3. Pupil (een
fantastische prestatie), 4 EB3 en 5. Beu
pal (van J.P. v.d. Pal, in zes weken ge
schreven voor de C64Ü). De no's 3 en 5
kregen terecht de aanmoedigingsprijs,
terwijl de prijs voor het beste gebruikers
interface ging naar het programma Brid
ge! van J. Scheffers.
Het is leuk om het allerlaatste spel van
de wedstrijd mee te bieden en te spelen.
Zuid kijkt aan tegen:
en de bieding begint (N/—
NOORD OOSTZUID WEST
pas 24 pas
34 pas V
Op dit moment boden de meeste pro
gramma's 4SA, waarna na 54 (1 key
card) in 64 werd aangelegd. In plaats
van 4SA is het inzetten van een cueserie
(b.v. met 44) ook een plan. Ook 5SA na
4SA om naar de heren te vragen is niet
zo gek. Als antwoord komt dan 5V (2
heren), waarna 74 kansen moet hebben.
Een van de programma's eindigde inder
daad in 74, waartegen west startte met
*H.
NOORD
H V
V A H 8 6 2
4 b 10 5 2
b 10
ZUID
A 6 3
y b 5
4 A H V 9 6
A 7 4
Hoe speel je dat?
Het bewuste programma ging down
74 en dat scheelde natuurlijk heel ve|,j00r
plaatsen op de ranglijst. I qiqk ke
In je speelplan moet je rekening houdcP-
met de troeven 3-1 en de hartens 4-2.LEIDLIs
lijkt een
1klaver voor *A
2. 4A
ter, maa
ijn mi
iangt in
luntsch
are v
ionchal
nond,
'ent. N
harten naar VA
4. VH
5. harten hoog getroefd
6. schoppen naar 4H
7. 4V meenemen!
8. harten hoog getroefd
9. 4A (op tafel klaver weg)
10. troeftrekken en de tafel (noord)
hoog. 1^° ë*P
oude ne
In de praktijk zat het spel 'gegoten'. H$chappe
programma dat in 74 down ging, bloljang bc
keerde zichzelf op het eind nogal knullig na}j
in schoppen. jn diver
ïn Bonn
kum-telg
egen bij
(iet Ned
eoorbere
|n Perth
:lkum
-erhaal
leren m
na-
noord
H V
y A H 8 6 2
4 B 10 5 2
B 10
WEST
10 9 8
y V 9 7
4 4 3
H V 9 6 2
OOST
B 7 5 4 2
y 10 4 3
4 8 7
8 5 3
ZUID
A 6 3
y b 5
4 A H V 9 6
A 7 4
eveneen
tebeld c
pen Itali
gen de
Samen i
af naar
bewijzei
Belkum
het Ned
ivater gf
pitie gi
Een van de programma's eindigde oofnet hot
nog in een inferieure 6SA. Na klavei^erd vi
start is dat down. Die start kwam, maapen Jo<
aangezien dat een kleine klaver betrofBelkum
kwam 6SA toch binnen. krats, n
West kan na de start met *H nog wel ogen de
een aardige manier ingegooid wordenyoetbal
maar als west daar adekwaat op reageertenkelin
is 6SA alsnog down. [zijn to<
De klaverstart is voor het aas en aansluipen hei
tend worden er drie schoppen- en 5 ruiderland
tenslagen meegenomen. Dat zijn er sade trai:
men 9 en iedereen heeft dan nog 4 kaarden zie
ten over: maat.
RB
Zuid kan west nu met klaver ingooien.
Als west nu maar W naspeelt, is 6SA
net nog down. N.B.: Oost moet het ook
goed doen: die moet geen driekaart har-B dooi
ten en een singleton klaver vasthouden, J_KEE
want dan wordt 47 van zuid de twaalfde leju
slag' KNV
Correspondentie: p/a Leharstraat 10, de t
2162 AC Lisse podil
der i
avoni
Nooi
met
men.
twee
divis:
sen i
Enige weken geleden, en wel op zaterdag
14 september, is in de landelijke afdelin
gen de jaarlijks terugkerende bondscom-
petitie van start gegaan. Enkele honder
den dammers, waaronder ook dit jaar
weer heel wat Russen, gingen die dag
weer achter de borden zitten, om het in
teamverband tegen elkaar op te nemen.
Bijzonder opvallend was het bij deze
start, althans voor wat de hoofdklasse en
de beide eerste klassen betreft, al zal de
situatie in de afdelingen van de tweede
klasse wel niet anders geweest zijn, dat
er een relatief groot aantal partijen door
grove fouten en regelrechte blunders
werd beslist! Zo maakte bijvoorbeeld de
voor Hiltex (voorheen Amsterdam '80)
uitkomende oud-wereldkampmen Sjtsje-
goljev in zijn parti.
volgende vreselijke i
W. SJTSJEGOLVJEV - G. BERENDS
Hiltex - Huissen, 14-09-91.
1.33-28 18-23; 2.31-27 12-18; 3.35-30
20-25; 4.39-33 14-20; 5.40-35 7-12; 6.34-
29 25x34; 7.29x40 20-24; 8.44-39 10-14;
9.40-34 14-20; 10.45-40 17-22; 11.28x17
11x31; 12.36x27 5-10; 13.33-28 10-14;
14.39-33 6-11; 15.49-44 11-17; 16.44-39
24-29; 17.33x24 20x29.
In deze positie waarin nog weinig aan de
hand lijkt, speelde Sjtsjegoljev het af
schuwelijke 18.35-30??. Na vervolgens
29-33 19.38x29 18-22; 20.27x7 2x11
29x18 13x24 stond hij maar liefst twee
stukken achter. Desondanks speelde hij
door, al was een nederlaag uiteraard on
afwendbaar. Huissen won de wedstrijd
overigens met 14-6.
Zo mogelijk nog bonter maakte oud-top-
speler Hermelink het, door in zijn partij
tegen Den Doop zelfs in een openings-
Haarmemmer te lopen:
F. HERMELINK - L. DEN DOOP
NOAD - Ons Genoegen, 14-09-91.
1.32-28 18-23; 2.33-29 23x32; 3.37x28
16-21; 4.39-33?? en na 16-21! gaf wit op:
na 5. 31x22 19-23 enz. komt hij twee
schijven achter.
Ongetwijfeld moet Hermelink even niet
hebben opgelet, want deze openingcom
binatie is algemeen bekend. Het verbaas
de me dan ook in het nieuwe door Lau-
wen uitgebrachte tijdschrift, Dam-
nicuws, te lezen dat deze slagzet al in
heel wat partijen is uitgevoerd, en dat
zelfs op het hoogste niveau! Wat bij
voorbeeld te denken van partijen als M.
Bonnard-J. Kuyer WK 1928, R. For-
claz - M. Verleene WK 1952 en P. van
Heerde - W. Rozenburg NK 1960?
Voor de volledigheid: de Utrechtenaren
wonnen de wedstrijd met 14-6.
Verder kwam ook oud-wereldkampioen
Wiersma, evenals vorig jaar spelend
voor Maas van 't Hoog, door middel
van een eenvoudige combinatie tot
winst. Dat ging als volgt in z'n werk:
H. WIERSMA - C. VAN DER VLIS
Maas van 't Hoog - IJmuiden, 14-09-91.
I.32-28 19-23; 2.28x19 14x23; 3.37-32
10-14; 4.34-30 17-21; 5.31-27 21-26;
6.41-37 11-17; 7.30-25 14-19; 8.25x14
19x10; 9.40-34 17-21; 10.33-28 9-14;
11.28x19 14x23; 12.38-33 10-14; 13.45-
40 6-11: 14.33-28 5-10; 15.28x19 14x23;
16.39-33 15-20; 17.43-38 11-17; 18.44-39
17-22; 19.46-41 22x31; 20.36x27 12-17;
21.33-28 3-9; 22.28x19 13x24; 23.39-33
20-25?
Na deze ernstige fout besliste wit de par
tij met 24.34-30 25x45; 25.27-22 17x39;
26.38-33 39x28; 27.32x5.
Maas van 't Hoog won de wedstrijd te
gen IJmuiden met 12-8.
Uiteraard werden er natuurlijk ook wel
partijen gespeeld die meer inhoud had
den. Zo boekte Sijbrands, uitkomend
voor Marketresponse/ADG - de over
stap van de oud-wereldkampioen van
Maas van 't Hoog naar deze Amersfoort-
se vereniging is eigenlijk de enige be
langwekkende transfer geweest - een
mooie hekstelling-zege:
T. SIJBRANDS - B. STENEKES
Marketresponse/ADG - Huizen, 14-09-
91.
1.33-29 18-23; 2.29x18 13x22; 3.31-26
12-18; 4.36-31 7-12; 5.32-27.
Uiteraard is Sijbrands een allround
speler. Toch kan men wel zeggen dat de
onvoltooide hekstelling en de gewone
hekstelling die straks zal onstaan, een
streepje voor hebben bij de oud-wereld
kampioen.
1-7; 6.38-33 19-23; 7.42-38 9-13; 8.41-36
4-9; 9.46-41 14-19; 10.34-29 23x34;
11.39x30 19-23; 12.47-42 10-14; 13.30-
25 14-19; 14.25x14 9x20; 15.35-30.
Want 15...17-21; 16.26x28 23x21 is van
wege 17.30-25 toch zeer onaantrekkelijk.
5-10 16.30-25 10-14; 17.33-29 23x34;
18.40-29 3-9.
Zwart heeft het moeilijk. Ook een spel-
gang als 18... 19-23; 19.44-40 23x34;
20.40x29 13-19 kan niet bepaald vrijblij
vend worden genoemd, want na bijvoor
beeld 21.45-40 en nu 17-21 22.26x28 18-
23 enz. of 21... 18-23; 22.29x18 22x13;
23.37-32, is het open veld 9 een zwakte.
19.37-32 19-24; 20.44-40 24x33;
21.38x29 20-24; 22.29x20 15x24; 23.42-
38 13-19; 24.41-37 19-23; 25.43-39 8-13;
26.49-43 2-8; 27.48-42.
23-28.
Niet 27... 14-19 wegens 28.39-33, en op
27... 13-19 zou de dam 28.32-28! enz. ge
volgd zijn.
28.32x23 18x29; 29.27x18 12x23; 30.37-
32.
Wit heeft nu in de schijvengroep rond -
29 een prachtig aanknopingspunt. Overi
gens herinnert u zich misschien nog de
hekstellingpartij Koeperman - Sijbrands
uit het wereldkampioenschap van vorig
jaar, waarvan, naar aanleiding van het
verschijnen van het toernooiboek, enige
tijd geleden in deze rubriek een gedeelte
stond afgedrukt. Daarin won Sijbrands
in een soortgelijke positie vlot, en ook
nu zal het pleit snel worden beslecht:
7-12; 31.39-33 14-19; 32.50-44 9-14;
33.44-39 17-22; 34.40-35 12-17?
Een foutzet in tijdnood - zwart had nog
slechts twee minuten over, maar de
stand was al heel lastig.
35.32-27! en zwart gaf op: hij heeft geen
goede zet meer.
Ondanks deze overwinning verloren de
Amersfoorters deze ontmoeting echter
met 9-11.
De Europese Beweging in Nederland
geeft in verband met het Nederlandse
voorzitterschap van de EG een specia
le Erasmus Ecu uit. Ondanks het feit
dat de Ecu-muntreeks nog niet bestaat
als Europees wettig betaalmiddel, is er
veel belangstelling voor de Ecu als
penning.
De voorzijde toont Erasmus, verwij
zend naar de late middeleeuwen waar
in hij leefde, voor een Gotisch raam.
Het afgebeelde citaat luidt: 'Liever wil
ik een burger van de hele wereld zijn,
dan van een stad'. De achterzijde
toont een Hanzeschip met 12 sterren,
een verwijzing naar de 12 EG-lidsta-
ten op weg naar eenwording, zoals in
de middeleeuwen het economische
Hanzeverbond tot stand kwam.
CANADA
De Canadese Rijksmunt geeft een set
van vier platina munten uit. Op de
munten van 1, 0,5, 0,25 en 0,1 ounce
zijn verschillende details van de
sneeuwuil te zien. Het ontwerp is van
Martin Glen Loates. De voorzijde van
de munt toont het portret van Eliza
beth II. De wereldoplage bedraagt
slechts 3500 sets. Een set is verkrijg
baar voor ongeveer 3345 gulden.
TENTOONSTELLING
In het Belastingmuseum aan de Park
laan 14 in Rotterdam is van 16 no
vember tot en met 5 januari volgend
jaar de tentoonstelling 'Uitgerekend
met kerstmis' te zien. De Romeinse
belastingen in Palestina, hoe zag het
geld eruit in die tijd en waarom moes
ten Maria en Jozef zich in Bethlehem
registreren, zijn een aantal vragen die
op de tentoonstelling worden beant
woord. Het museum is van dinsdag
t/m vrijdag geopend van 10 tot 5 uur
en zaterdag en zondag van 11 tot 5
uur. Informatie: 010-4365629.
BOEK
'De geschiedenis van het Nederlandse
bankbiljet' is een nieuwe uitgave die is
samengesteld door J.j. Grolle aan de
hand van zijn artikelenreeks versche
nen in De Beeldenaar. De laatste gege
vens zijn in deze uitgave verwerkt en,
aangevuld met tabellen en een zeeri
uitgebreid register.
Het is jammer dat alle illustaties in
het boek zwart/wit zijn afgedrukt. Ver
der is deze uitgave een prachtig boek
voor de verzamelaar van Nederlands
papiergeld en ondanks de forse prijs
zeker de moeite waard om aan te
schaffen.
'De geschiedenis van het Nederlandse
bankbiljet' door J.J. Grolle. Uitg. Lau
rens Schulman b.v., Bussum, gebon
den, 144 pagina's. Te bestellen door
overmaking van 75 gulden op postgiro
447314 onder vermelding van Grolle
BEMACHTIGEN
Enkele leuke wetenswaardigheden:
voor een bedrag van 68,90 kan men
alle munten die in Nederland in om
loop zijn, bemachtigen. Voor een
complete 'set' papiergeld is 1490,-
nodig. Tot slot: Holland Coin Fair
wordt volgend jaar gehouden op vrij
dag 21, zaterdag 22 en zondag 23 fe
bruari in het Nederlands Congresge
bouw in Den Haag.
top i
ste i
Daai
resul
Quic
Zwa
Quicl
een
jaar
mom
NEC
rondi
Roos
ontz;
ner 1
van
i zoen
gezie
we
Vooi
vaar
was
Op de Canadese platina munten komen verschillende details van de sneeuwuil voor.
