Museum Mesdag gaat
weeënhalf jaar dicht
14 Jaar.
Verwaarloosd
Mishandeld
Op straat gezet
Roeiende Strijards van Het Vervolg
KUNST/RTV
13
Klinkend resultaat in een lied der nacht
Chris Rea fonkelt
BC-fotojaarprijs voor Hans Samsom
«lidaeSou/icmt
§>ekomst van zelfstandig Rijksmuseum nog onduidelijk CELLO ZINGT IN WERKEN VAN BRAHMS EN DE FALLA
55.- p.
ia 17.00 ui
ZATERDAG 12 OKTOBER 1991
STERDAM Het Rijksmuseum
msterdam moet een grotere onaf-
kelijkheid gaan ontwikkelen ten
chte van de rijksoverheid, maar
^lijkertijd moet de band met het
:erk blijven, vanwege de specia-
"jositie die het museum inneemt als
"lonale schatkamer. Hoe die band
de toekomst uitziet, is nog niet
te geven. Dat zei de directeur
het Rijksmuseum, H. van Os, gis-
n in Amsterdam bij de presenta-
van de beleidsnota 1991-1999:
voor de Nationale Schatkamer'.
Os vertelde dat het museum
proces van verzelfstandiging"
niet is ingegaan. De onderhande
met de rijksoverheid zijn nog
iegonnen, maar moeten vanaf 1
januari volgend jaar beginnen. Tij
dens de onderhandelingen moet dui
delijk worden wat voor rechtsvorm
het zelfstandige museum in de toe
komst moet krijgen. Van Os: „De
overheid wilde aanvankelijk dat alle
musea in één en dezelfde rechtsvorm
zouden worden ondergebracht. Dat is
nu van de baan. Er wordt per mu
seum onderhandeld". Uiterlijk in
1995 moeten de rijksmusea zelfstan
dig zijn, maar het Rijksmuseum acht
die termijn te krap. De term 'natio
naal', die in de titel van de beleidsno
ta is opgenomen, staat er volgens Van
Os niet voor niets. Wat daarmee
wordt bedoeld kan hij het beste aan
de hand van een anecdote duidelijk
maken. „We krijgen hier heel veel
klassen scholieren binnen, die vaak
voor meer dan de helft uit kinderen
van buitenlandse afkomst bestaan.
Bezoek aan ons museum is volgens de
onderwijzers de beste manier voor
die kinderen om zich thuis te voelen
in Nederland", aldus Van Os.
De komende jaren wil het museum
ook meer Nederlandse bezoekers
trekken, want 75 procent van het be
zoekersaantal bestaat uit buitenland
se toeristen. Dat binnenhalen van
een nieuw publiek wil het museum
bewerkstelligen met het organiseren
van tentoonstellingen elders in de
stad. De eerste expositie in die reeks,
'Beeldhouwkunst in Indonesië', is op
6 februari te zien in de Nieuwe Kerk
in Amsterdam.
Herre-Jan Stegenga (cello) en Jacob Bogaart (piano)
spelen kamermuziek van Rachmaninov, De Falla en
Brahms.
Cello en piano: een prachtige maar kritische
combinatie. Dat bleek gisteren weer eens bij het
concert van cellist Stegenga en pianist Bogaart.
Vooral Stegenga heeft een indrukwekkende
staat van dienst (een van de talentvolste leerlin
gen van Tortelier, solo-cellist van Les musiciens
de Paris, eerste cellist en solist bij het Rotter
dams Philharmonisch), maar ook Bogaart is be
slist geen kleintje. Toch beten deze musici zich
stuk op opus 19 van Rachmaninov, een sonate
uit 1901. Beiden vochten een gevecht uit met de
klank van hun instrument, de samenklank en
de akoestiek van de Kapelzaal van K O. De
cellotoon wilde maar niet dragen en vooral bij
de luidere passages kwam er een behoorlijk soe
perig geluid uit de Estoniavleugel. De sonate
ging dan ook aan het publiek voorbij zonder dat
er sprake was van een pointe of 'culminatie
punt'. zoals Rachmaninov een van zijn muzikale
stokpaardjes betitelde. We waren inmiddels wel
drie kwartier onderweg, dus laste het duo een
vervroegde pauze in. De musici keerden terug
met 'Siete Canciones' van Manuel De Falla.
Deze liederen uit 1915 zijn bewerkt voor cello
en piano, waarbij een van de zeven liederen (de
Sequidilla) het loodje legt. De problemen met de
klank bleken goeddeels opgelost, de piano
klonk alert en de cello begon prachtig te zingen.
Spannende zeer Spaanse muziek met wisselen
de stemmingen, heel goed gespeeld en op een
enkel aanzetje na foutloos; 'Nana' en 'Asturiana'
waren echte juweeltjes. In Brahms' eerste cello
sonate (opus 38 in e kl.terts, geschreven tussen
1862 en 1865) bleef de samenklank behouden en
kon de cello groeien naar een prachtige lyrische
toon. Het quasi menuetto was inderdaad net een
menuet. Mooi gespeeld ook, al waren er op
nieuw een paar aanzetten zoek en waren de ge
lijke noten voor piano en cello niet gelijk ge
noeg. Maar het uitbundige applaus was zeker
verdiend. Onder de indruk van zoveel aanhan
kelijkheid besloten de heren tot een toegift.
„Dit wordt een ogentest", verzekerde Stegenga,
die naarstig begon te turen naar het ene exem
plaar van 'Après un Reve' van Gabriel Fauré
(bewerking door Pablo Casals), dat anderhalve
meter bij hem vandaan op de vleugel stond.
Waarna bleek dat Stegenga wel over een prach
tige toon maar niet over arendsogen beschikt,
zodat hij een paar keer flink uitgleed. Na afloop
keek hij een beetje zuinig, maar het duo kan ge
rust zijn: er was veel moois te horen geweest.
'."I®""1 IM VAN RIJSWIJK
QQj HAAG Het Mu-
Mesdag in Den Haag
eind dit jaar dicht
k'etovërdir de duur van onge-
ciubintreijr twee-en-een-half
£)eze sluiting houdt
band met een ingrij-
ien a/d Uf verbouwing van »>-
1 het museum als het
aast gelegen voormali-
woonhuis van de schil-
H.W. Mesdag. Met
renovatie wil het
Goghmuseum, waar-
•r het Museum Mes-
sinds vorig jaar res-
ert, dat het publiek
V de weg naar de Laan
Meerdervoort 7f en 9
tunnen vinden.
met het Panorama Mesdag aan
de Zeestraat een bijkans
vergeten bestaan. Slechts en
kele duizenden bezoekers per
jaar komen er een kijkje ne
men. Vanwege dit geringe be
zoekersaantal is er enige tijd
sprake van geweest dat het
museum zou worden gesloten.
Nadat vorig jaar het beheer
van het Museum Mesdag was
overgegaan van het Haagse
Mauritshuis naar het Amster
damse Van Goghmuseum
werd besloten de nalatenschap
van H.W. Mesdag de aandacht
te geven die het verdiende.
Met de hernieuwde belangstel
ling voor negentiende-eeuwse
kunst werd gerealiseerd dat de
collectie van Mesdag 'uniek in
Europa' is. Het museum be
schikt over maar liefst twee
honderd schilderijen van de
Franse School van Barbizon
en de Haagse School. Er werd
een miljoenen kostend red
dingsplan opgezet.
De financiering is echter nog
niet helemaal rond, zo liet
hoofdconservator Fred Lee
man van het Van Goghmu
seum gisteren desgevraagd
weten. Er is een beroep ge
daan op WVC om een forse
subsidie te geven voor de op
knapbeurt van de panden.
Maar verwacht wordt dat het
ministerie binnen enkele we
ken met een definitieve toe
zegging komt.
Leeman: „We gaan het mu
seum terugbrengen in de oor
spronkelijke staat en kleurstel
lingen. Hendrik en zijn vrouw
Sientje hielden van kleur. We
hebben de onderliggende verf
lagen in het interieur bloot la
ten leggen. Daaruit is gebleken
dat de houten vloeren rood
waren en de wanden zacht
groen met een gouden biesje.
Er komen technische verande
ringen zoals betere beveiliging
en een subtielere belichting.
Nu hangen er nog tl-buizen.
Het wordt eigenlijk een kwes
tie van terugrestaureren. Ui
terlijk gaan we terug in de tijd.
Het ernaast gelegen woonhuis,
dat we vorig jaar hebben ge
kocht, moet ingrijpender wor
den aangepakt. Jarenlang is er
een opleidingsinstituut in ge
vestigd geweest. Er is nog één
stijlzuivere kamer uit 1919, dus
uit de tijd, vlak na het overlij
den van Mesdag in 1915. Maar
voor de rest is er niets authen
tieks over. Er komen ruimten
voor wisseltentoonstellingen,
het depot, een restauratieate
lier, kantoren en de museu
mingang". Ook bestaan er
plannen om er een atelier in te
richten, zoals het er in de tijd
van Hendrik Mesdag moet
hebben uitgezien, aldus Lee
man.
Het voormalige woonhuis van de in 1915 overleden schilder Hendrik Mesdag_ Het pand gaat on-
Uitje
De achter de huizen liggende
tuinen grenzen direct aan het
terrein van het Vredespaleis.
„Het is de bedoeling dat we in
derdeel uitmaken van museum Mesdag
het museum en in de tuin een gesloten is worden de schilde-
horecagelegenheid creëren, rijen schoongemaakt en de
Gecombineerd met een bezoek kostbare vergulde lijsten ge-
aan het Vredespaleis kan een restaureerd. De huidige catalo-
bezoek aan het Museum Mes- gus met zwart-wit foto's zal
dag voor toeristen en dagjes- worden vervangen door een
mensen een echt uitje wor- catalogus in kleur. Hanna
den". Pennock van het Van Gogh-
In de jaren dat het museum museum is volop bezig met het
FOTO: MILAN KONVALINKA
catalogiseren van de Mesdag
collectie. Noortje Heijboer, die
in 1988 afstudeerde op D. Sala
en Zonen de makers van de
lijsten rond veel schilderijen in
het Museum Mesdag neemt
een hoofdstuk voor haar reke
ning over deze in oorsprong
Leidse firma.
y*
toilet,
:ndige|
art 2e I
IIZEN
WM
NCRV-concert 2. Het Radio Filhar
monisch Orkest speelt onder leiding
van Edo de Waart de 7e Symfonie in
e van Mahler. Gisteravond.
De NCRV brengt dit seizoen
een serie van acht concerten
uit in het AT&T theater. De in
eerste instantie voor ballet-uit
voeringen gebouwde zaal,
waar tot nu toe alleen inciden
teel concerten werden gege
ven, wordt door deze serie een
tweede concertzaal. Voor het
balletorkest, dat vanuit de or
kestbak speelt, is de akoestiek
bevredigend gebleken. De er
varingen met de enkele uit
voeringen met orkesten op het
podium daarentegen vielen
door de droge akoestiek tegen.
Iedereen was dan ook extra
benieuwd hoe gisteravond het
eerste concert in de NCRV-se-
rie met Edo de Waart en het
Radio Filharmonisch Orkest,
zou uitvallen. Dat was extra
interessant, aangezien het
avondvullende programma
met alleen de tachtig minuten
durende 7e Symfonie van
Mahler, een bijzonder groot
orkest vraagt. Er zijn vijf de
len met als centraal uitgangs
punt twee orkestrale noctur
nes, geheimzinnige 'nachtmu-
zieken'.
De 7e Symfonie wordt geken
merkt door overdaad, niet zo
zeer door de veelkleurige in
strumentatie met gitaar, man
doline en koebellen, maar
vooral door de wervelende
stroom van korte sterk con
trasterende muzikale frasen
binnen ieder van de delen. Dat
vraagt veel van de strijkers en
vooral van de blazers, die ie
der deeltje zijn eigen kleur en
karakter moeten geven, ter
wijl de dirigent echter tegelij
kertijd steeds ervoor moet zor
gen, dat het zicht op het ge
heel niet verloren gaat.
Het pleit voor Edo de Waart,
dat hij zodanig rekening bleek
te hebben gehouden met de a-
koestiek, dat het klinkend re
sultaat aan de meeste eisen
voldeed. Een groot voordeel
van de zaal bleek dat alle de
tails goed hoorbaar naar voren
kwamen, zonder de doorgaan
de lijn daarbij in gevaar te
brengen. Alleen in het eerste
deel was het spel wat al te
luid. Met een gedisciplineerd
spel en in pittige tempi lever
den dirigent en orkest deze
avond een bijzonder goede
prestatie.
berging,
eethL.
ligbai
Minelli's hond Lilly was.gisteren sneller uit de vliegtuigkennel dan haar bazin uit het vlieg-
I. Hij begroette haar in de aankomsthal van Schiphol. Liza geeft vanavond een concert in
Rotterdamse Ahoy.
JETERMEER Hans
46 msom uit Amsterdam
hterom. pt dit jaar de fotowed-
iiaapkmrjijd van 'Het ABC van
n huis. jt Bedrijfsleven' gewon-
Hij kreeg de prijs,
10.000 gulden, uit
iden van Ria Lubbers-
igeweegen op de Flori-
in Zoetermeer.
1 titel van zijn inzending
'We leveren iedere
kleur, als het maar oranje is'.
Het betreft een foto van de
finale Nederland-Sovjetunie
op de Europese Voetbalkam
pioenschappen in München
in 1988. De jury, bestaande
uit Paul Huf, Vincent Ment-
zel en Eddy Posthuma de
Boer, nomineerde uit de in
zendingen zes foto's van Max
Dereta, Jurjen Drenth, Cor-
né Netten, Ruud Taal, Edwin
Walvisch en van de winnaar.
ABC voor handel en indus
trie, uitgever van naslagwer
ken, heeft de wedstrijd in
1989 bij zijn 40-jarig jubileum
voor het eerst uitgeschreven.
De juryleden brachten toen
de letters, A, B en C in beeld,
als voorbeeld voor vakgeno
ten. Dit jaar was het thema
de E van export. Het is uit
eindelijk de bedoeling dat
alle letters van het alfabet
aan bod komen, aldus het be
drijf.
The Naked Truth Tour: Chri» Rea
(zang, gitaar), Max Middleton (pia
no), Martin Ditcham (drums), Robert
Ahwai (basgitaar), Matt Irving (gi
taar), Anto Drennan (gitaar) en The
Tubas. Ahoy', Rotterdam. Gister-
nooit gekomen, want hij koos
voor de muziek en gelukkig
maar. Hierdoor was de Engels
man in staat zijn schrijvers
ambities te combineren met
zijn muzikale gave en mocht
het publiek in de afgelopen ja
ren daarvan de rijpe vruchten
plukken.
Na elf elpees en minstens zo
veel tournees is Rea uitge
groeid tot een podiumpersoon
lijkheid, die dat tijdens deze
'Naked Truth Tour' voor het
eerst ook op ondubbelzinnige
wijze toont. Zo was hij gister
avond de enige van de rijk ge
talenteerde muzikantenschare
die het licht van de uiterst
fraaie lichtshow op zich ge
richt zag. Nou verdiende hij
dat ook, want niet alleen in
zijn krakende, rondborstige
zang, maar ook ln zijn rijke gi
taarspel fonkelde hij als nooit
tevoren. Zo speelde hij op alle
fronten de eerste noot en dat is
wel eens anders geweest. Ge
volg was dat de rest van de
groep wat in het donker stond
weggedrukt. Hierdoor leek het
alsof ze waren gedegradeerd
tot de rol van begeleiders.
Niets is minder waar, want de
muzikale bijdragen van zijn
vrienden tellen zwaar. Zij zijn
de moorkop, Chris is de room.
Het een uur en driekwartier
durende concert (inclusief toe
gift) in een uitverkochte Rot
terdamse Ahoy werd gedom
peld in een heel eigen sfeer.
Reden daarvan was vooral de
ingehouden schoonheid in spel
van Chris, die eigenlijk pas in
de laatste driekwartier fel van
leer trok met baldadige slide-
gitaar-uithalen. Daarvoor was
er vooral sprake van effectief
muziek gebruik. Zo leverde de
blazerssectie bijvoorbeeld
prachtige ingehouden passa-
Chris had zijn eigen materiaal,
tot groot genoegen van het pu
bliek, weer flink bewerkt.
Waarvan hij was afgebleven,
waren de danspatronen, die
ragfijn door zijn materiaal ver
weven zitten, danswerk dat
overigens eerder in de ball
room dan in de disco thuis
hoort. Hij bracht ook nieuw
materiaal zoals de sfeervolle
ballade 'Footprints in the
snow', maar kon het publiek
pas echt ontdooien met succes
sen als het uitgesponnen 'Let's
Dance'. Chris Rea fungeerde
gisteravond als een journalist
Chris Rea was de room, zijn groep de moorkop.
dan toen hij ze beschreef,
problemen in de werekf niet Chris is gelukkig en dat straal-
die uit eigen werk zong, de
uit de wegging, maar tegelij- de hij, met zijn korte koppie
kertijd liet horen dat ze tegen- ook uit. Geef hem eens onge-
woordig minder zwaar tellen lijk.
Hobbema voor
3,5 miljoen
aangeboden
op kunstbeurs
AMSTERDAM Een schilde
rij van de 17e eeuwse meester
Meindert Hobbema is voor
drieeneenhalf miljoen gulden
aangeboden op de gisteren be
gonnen kunstbeurs PAN Am
sterdam, in de RAI. Deze
grootste nationale kunst- en
antiekbeurs van ons land
wordt dit jaar voor de vijfde
keer in Amsterdam gehouden
en duurt tot en met 20 okto
ber.
Het werk van Hobbema wordt
gezien als een van de mooiste
kunstwerken op PAN Amster
dam. Het toont een stemmig
boslandschap met boerderijen
en vissers. Samen met een in
tiem stilleven van Ambrosius
Bosschaert en een expressief
schilderstuk van de 68-jarige
San Franciscus behoort het tot
de topstukken op de beurs.
Wezenlijk onderdeel van de
beurs vormen schilderijen en
tekeningen van 17e eeuwse
Nederlandse en Vlaamse
meesters. Ook Franse en Ne
derlandse schilderijen uit de
19e eeuw zijn op PAN Amster
dam in ruime mate te vinden.
Jevgeni Svetlanov
een ware maestro
Residentie Orkest onder leiding van
Jevgeni Svetlanov in werken van
Mendelssohn, Grieg en Brahms. So
list de pianist Naum Grubert. Gister
avond, Anton Philipszaal, Den Haag.
Herhaling: hedenavond.
Maestro Jevgeni Svetlanov
(63) maakte gisteravond het
gezegde waar dat er geen
slechte of goede orkesten be
staan, maar dat alleen sprake
is van slechte of goede dirigen
ten. Hij dirigeerde het Resi
dentie Orkest in 1965. na 26
jaar stond hij gisteravond weer
voor het Haagse orkest. In die
afgelopen periode is hij uitge
groeid tot een internationale
grootheid die in ons land in
1989 werd bejubeld na concer
ten met zijn Russische Staat
sorkest. Het uitverkochte op
treden werd geopend met De
Hebriden-ouverture van Men
delssohn. Svetlanov ontpopte
zich als een muzikale gids die
royaal de tijd nam om van na
tuur en landschap te laten ge
nieten. Het Residentie Orkest
wist zich geïnspireerd en
kwam in alle volheid tot klin
ken. Een verrassende volheid
in een Anton Philipszaal
waarvan in de afgelopen vier
jaar meer dan eens werd be
weerd, dat met name de vio-
lengroepen niet goed tot hun
recht zouden komen. Svetla
nov schoof die kritiek opzij.
Niet alleen in Mendelssohn,
ook en vooral in de tweede
symfonie van Brahms. Een
breed uitgesponnen Brahms.
De melodieuze pracht, de
warmbloedige romantiek, de
intensiteit, het waren aspecten
die deze pathetisch getinte in
terpretatie tot een door het pu
bliek enthousiast ontvangen
belevenis maakten. Het piano
concert van Grieg stond ook
op het programma. Dat was
lang geleden! De in Riga gebo
ren en in Nederland woonach
tige pianist Naum Grubert
dwong Grieg tot het aanne
men van een andere nationali
teit: van Noor tot Rus. Een
vertolking a la Rachmaninov
en dan nog eens extra geac
centueerd. Grieg ondergedom
peld in bombastisch geweld en
dan ook nog niet geheel en al
puntgaaf. Svetlanov voelde
kennelijk voor die Rachmani-
nov-aanpak, het orkest-aan
deel werd dik onderstreept,
meer dan eens ten koste van
klank-evenwicht en klank
schoonheid.
ADVERTENTIE
Vervolg speelt 'De Overwin-
rs' van Frans Strijards. Bewer-
Theo Pont. Regie: Han Römer.
or: Herbert Janse. Kleding: Do-
i de Jonge. Licht: Johan Vonk.
tien op 11 oktober in het Theater
I) de Haven. Herhaling: vanavond.
CK VAN TEYLINGEN
naam van de hoofdredac-
r en die van zijn tijdschrift
':en al duidelijk dat Theo-
Zilch zich met religieuze
^logenheid inzet voor De
ischrift. Maar voor zijn
aliteitsblad met stukken die
de waarheid spitten is
steeds minder publiek te vin
den. De directie en een redac
trice willen daarom een nieu
we formule: commerciëler,
met meer lifestyle, sfeer, zieke
filmsterren en exotische sex.
Uiteraard wint de economie
het van het idealisme en Zilch
vliegt eruit. Op de dag van zijn
jubileum nog wel.
'De Overwinnaars' is een
wrang stuk van Strijards uit
1981/82. Het werd bewerkt
door Theo Pont, al jaren ac
teur bij Strijards' groep Art
Pro. Pont neemt bij Het Ver
volg ook de hoofdrol voor zijn
rekening. Dat de voorstelling
zonder Strijards' directe lei
ding toch sterk zijn stempel
draagt, ligt dus voor de hand.
Het stuk is concreter dan Strij
ards' meer recente werk; situ
atie, context en conflict zijn di
rect duidelijk. Dat vind je ook
terug in de regie van Han Rö
mer. De personages zijn emo
tioneel manisch als bij Strij
ards, ze flitsen van stemming
naar stemming. Alleen komen
in Romers regie hun bewegin
gen directer uit de tekst voort
dan bij Strijards doorgaans het
geval is. Het stuk heeft meer
werkelijkheid en minder losse
schroeven van de menselijke
geest.
Theo Pont is de ster van het
stuk, dwingend als meestal,
komisch en aandoenlijk tege
lijk, maar zonder het onbe
vlekte slachtoffer te zijn. Hij
valt in zijn vertwijfeling ook
op zijn knieën voor het nieuwe
beleid. Strijards kiest niet een
duidig partij en in zijn wereld
beeld is geen plaats voor hel
den. Dat maakt zijn stukken
des te interessanter.
Ook de andere spelers blijven
boeien. Mieneke Bakker geeft
de lagen vorm die, de naam
van redactrice Anna van
Gogh-Dreesman al laat ver
moeden: een dochter van een
rijke, middenstander die zich
heeft ingelikt in de kunste
naarswereld. Ook Marie-
Christine de Both als de twij
felende secretaresse en Hans
Trentelman als de cynische di
recteur doen goed werk. 'De
Overwinnaars' is volgens het
persbericht het eerste stuk van
Strijards dat niet door hemzelf
wordt geregisseerd. Dat mag
vaker gebeuren, al is het niet
per se nodig dat ook in de
vorm de geest van de schrijver
zó duidelijk rond blijft waren.
Zondagavond bij RTL 4 zwerfkinderen in Nederland.
Kinderen van dertien, veertien jaar. Soms wat ouder, soms
zelfs nog jonger. Door ouders of verzorgers verwaarloosd.
Mishandeld. Op straat gezet.
Of zelf van huis weggelopen.
Duizenden kinderen die hulp
nodig hebben. Dus is er geld
nodig. Geld voor opvanghuizen. Eten.
Kleren. Onderwijs. Werk. Het begin
van een geregeld leven. Uw bijdrage
is meer dan welkom
op gironr. 100.000
ten name van'Doen!
Zwerfkinderen'.
Zondagavond 13 oktober om 21.20 uur bij RTI4.
Geef zwerfkinderen een thuis: giro 100.000.
