Beulen zijn ook
'gewone mensen'
Het leven moeiteloos teruggebracht tot een ei
Htf
£ckióeGoiwa/nt
BINNENLAND
Geen openbare hoorzitting politiemensen in gifaffaire
SYMPOSIUM OVER MARTELEN IN LEIDEN
m f
Vechten
HI>DETIJD
US
)V
V(
ELSEVIE
DONDERDAG 10 OKTOBER 19!
ALPHEN AAN DEN RIJN
Politiefunctionarissen zullen
niet worden gehoord door de
gemeentelijke enquêtecommis-
sie-Engwirda, zo bleek gisteren
tijdens de vierde zitting van de
commissie, die de betrokken
heid van ambtenaren en be
stuurders van de gemeente Al
phen aan den Rijn naar de gi
faffaire Coupépolder onder
zoekt. Diverse transportbedrij
ven weigerden al eerder een
hoorzitting door de commissie.
Volgens advocaat-generaal mr. A.
Couzijn van het openbaar ministerie
in Den Haag zouden mededelingen
van politiemensen in het openbaar de
houding van andere betrokkenen, die
ook nog moeten worden gehoord,
kunnen beïnvloeden.
Voorzitter Engwirda van de enquête
commissie stelde gisteravond in Al
phen aan den Rijn wel begrip te heb
ben voor de argumenten van het
openbaar ministerie. Hij legt zich
echter niet bij de absolute weigering
neer en heeft de advocaat-generaal
gevraagd toe te stemmen in besloten
hoorzittingen voor de politiefunctio
narissen. Engwirda hoopt eind deze
week uitsluitsel te krijgen, omdat
j 14 oktober twee politiefunc
tionarissen op de agenda van de com
missie staan. De functionaris die
dinsdagavond zou worden gehoord, is
van de agenda afgehaald.
verschijnen - kon gisteren overigens
weinig helderheid brengen in de
gang van zaken rond de sanering van
het terrein van boer De Lange, waar
over de commissie nog in het duister
tast. Het vervuilde weiland van de
boer is in 1981 gesaneerd door onder
meer de firma Biesterveld. Het be
drijf saneerde het terrein voor wat
betreft de vloeistoffen en met vloei
stof gevulde vaten en zou dat belan
geloos hebben gedaan. De gierwagen
waarin de vloeistoffen waren ge
pompt en de vaten waren geleegd,
werd echter op een avond in het was
hok van de garage van Gemeente
werken van Alphen aan den Rijn
aangetroffen. De getuige waarschuw
de zijn chefs waarna werd voorko
men dat het vuile water op de riole
ring werd geloosd.
De medewerkers C.J. Blaauw en J.
Klei van Biesterveld stelden tegen
over de commissie niet te weten wat
de overwegingen van de toenmalige
directeur van het bedrijf zijn geweest
om de sanering (kosten vijf- a tien
duizend gulden) belangeloos uit te
voeren. Zij verklaarden wel bekend
te zijn met de geruchten die destijds
de ronde deden, dat er ook afval van
Biesterveld op het terrein lag en de
burgemeester dat de toenmalige di
recteur zou hebben voorgehouden,
maar verwijzen die geruchten naar
het land der fabelen.
J.J. van Weeren, die van 1969 tot
1990 als automonteur bij Gemeente
werken van Alphen werkte, kon zich
weinig van het incident bij de garage
herinneren. Ook was hij vergeten dat
hij door de politie over de kwestie is
gehoord.
Volgende hoorzitting is maandag 14
oktober.
LEIDEN Wie denkt dat
beulen geen 'gewone
mensen' zijn maar afge
zanten van de duivel,
heeft slechts gedeeltelijk
gelijk. In principe schuilt
in ieder mens een beul.
Wie vervolgens denkt dat
martelen alleen in veraf
gelegen dictaturen voor
komt, is eveneens onjuist
ingelicht. Martelen is geen
ver-van-mijn-bed-show,
maar komt zelfs voor bin
nen onze Europese gren
zen.
Om deze en andere luchtbal
lonnen omtrent martelen door
te prikken en om het onder
zoek naar de oorzaken van
marteling een nieuwe impuls
te geven organiseert het Pi-
oom (Programma voor Inter
disciplinair Onderzoek naar de
Oorzaken van Mensenrechen-
schendingen) morgen in Lei
den een symposium onder de
titel: 'Beulen en hun Meesters:
de Politiek van Pijn'.
De huidige internationale in
spanningen ter bestrijding en
voorkoming van martelingen
schieten volgens het Pioom
onder meer te kort omdat het
zich tot nu toe teveel heeft be
perkt tot de slachtoffers. Men
senrechtenorganisaties en on
derzoekers zijn te weinig bezig
met de vraag waarom en wan
neer mensen folteren. Juist
daarom is het symposium
'Beulen en hun Meesters' zo
interessant. Internationale des
kundigen zullen zich buigen
over vragen als: wie zijn de
beulen?; waardoor worden ze
gedreven?; door wie worden ze
gesteund?; en hoe kunnen ze
het volhouden?. „Doel van het
symposium is het wetenschap
pelijk onderzoek naar de da
ders van mensenrechten
schendingen een nieuwe im
puls te geven, maar vooral ook
de beulen en hun meesters een
gezicht te geven", aldus dr.
Alex Schmid, coordinator van
het symposium.
De eerste onderzoeken naar
beulen vonden plaats naar
aanleiding van de misdaden
tegen de mensheid tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Een
doorbraak in dit opzicht was
het Eichmann-proces van 1974
in Jeruzalem. Toen werd voor
het eerst duidelijk dat beulen
geen afgezanten van de duivel
zijn maar 'gewone' bureaucra
ten voor wie martelen een
normale taak is.
Omgeving
In hetzelfde jaar toonde Stan
ley Millgram in zijn laborato
rium met experimenten aan
dat vooral de omgeving be
paalt of mensen beulen wor
den of niet. Zijn experimen
ten, die tijdens het symposium
op video zullen worden ge
toond, maken duidelijk dat
(alle) mensen bereid zijn ande
ren te martelen als ze daartoe
worden aangezet. De bereid
heid wordt groter als de beul
zich kan verschuilen achter
zijn superieur waardoor hij
zijn eigen verantwoordelijk
heid kan ontkennen.
De bereidheid is ook groter
naarmate de beul zich minder
kan identificeren met zijn
slachtoffer. Om dit te bereiken
worden slachtoffers zoveel
mogelijk ontmenselijkt door ze
hun identiteit te ontnemen.
Maar ook beulen moeten, om
goed te kunnen presteren, zo
veel mogelijk hun individuali
teit afstaan. Dit gebeurt via
verschillende hersenspoelings
technieken waarbij de beul
een effectief vijandbeeld krijgt
voorgehouden. De vijand is in
dit verband haast nooit een
persoonlijke vijand van de
beul, maar een vijand van de
staat of de groep waartoe de
beul behoort. De beul is slechts
een radertje in het grotere sy
steem. Hij ziet zijn daden dan
ook als niets meer dan het uit
voeren van hogere orders. In
de ogen van de beul geeft hem
dit een morele rechtvaardiging
waardoor hij zelf een schoon
geweten houdt.
Noodzaak
Maar wie maakt nu eigenlijk
de beul en waarom? „Het zijn
vooral regimes die niet door
een brede laag van de bevol
king worden gesteund. Het
martelen van tegenstanders is
daarbij één van de belangrijk
ste methoden om het regime
in stand te houden", aldus or
ganisator Schmid. In veel lan
den is martelen een geprofes
sionaliseerd onderdeel binnen
het staatsapparaat. Met name
de politie, het leger en de vei
ligheidsdiensten blijken zich te
hebben gespecialiseerd in mar
telen. In een aantal landen be
staan er zelfs heuse opleidings
instituten voor beulen en blij
ken beulen zelfs carrière te
kunnen maken. Als ze bewe
zen hebben het éénvoudige
handwerk gjoed te beheersen
dan kunnen ze worden over
geplaatst naar meer geavan
ceerde psychologische martel
technieken.
Zal de noodzaak tot martelen
in de toekomst minder worden
nu zoveel regimes in Latijns-
Amerika, Oost-Europa en
Afrika over gaan tot democra
tisering? Schmid zegt dit niet
te verwachten: „Democratie
op zich is geen garantie voor
het niet voorkomen van mar
telen. In de rapporten van
Amnesty worden Grieken
land, Groot-Brittannië, Spanje
en Turkije regelmatig ge
noemd als landen waar nog
steeds martelingen plaatsvin-
Gebrekkige informatie
Het verkrijgen van informatie
over de oorzaken van marte
ling is moeilijk. Volgens
Schmid is dit één van de be
langrijkste obstakels voor het
wetenschappelijk onderzoek.
„De meeste slachtoffers van
martelingen lopen niet te koop
met hun getuigenverklaringen
uit angst voor repressailles.
Bovendien sterven veel slacht
offers als gevolg van hun mar
teling, of ze hebben hun beu
len nooit onder ogen gekregen
omdat ze tijdens hun foltering
geblinddoekt waren. Getui
genverklaringen van slachtof
fers zijn om deze en andere re
denen vaak niet betrouwbaar.
De beste bron van informatie
is daarom de beul zelf", aldus
Schmid.
Om toch aan informatie te ko
men heeft het Pioom de laatste
maanden diverse oproepen ge
daan voor zogenaamde ego-do
cumenten, van beulen. Dit zijn:
getuigenissen (al dan niet voor
Een ex-
gevangene in
Zuid-Afrika
toont
snijwonden en
striemen op
zijn rug.
Weten
schappelijk
onderzoek
naar de
oorzaken van
martelen is
noodzakelijk
om een einde
te maken aan
de gruwelijke
daden waartoe
beulen in staat
zijn.
FOTO: SP
een rechtbank), dagboek-aan
tekeningen, brieven en inter
views voor radio, krant of te
levisie. Ook tracht het Pioom
individueel contact te maken
met beulen die tot inkeer zijn
gekomen en hun verhaal wil
len doen. Schmid: „In een aan
tal gevallen betreft het hier
ex-beulen die in een eerder
stadium zelf slachtoffer van
marteling waren".
ters hoogst noodzakelijk acht,
verzekert Schmid dat hij het
niet voor de lol doet: „Ik doe
het omdat niemand anders het
doet. Maar het is walgelijk. Ei
genlijk moet je zelf een sadist
zijn om dit onderzoek te kun
nen doen".
AMSTERDAM De we
reld is een ei. Het leven
eiig. Aan het ontbijt, in
het landschap, in de baar
moeder, het kippenhok,
de kunst, advocaat, meet
kunde en in de taal. Het
Amsterdamse IJ schrijf je
eigenlijk niet met een lan
ge ei en eieren werken
absoluut niet potentie-ver
hogend, maar wat was er
nu eerder, de kip of het
ei?
Op de Vrije Universiteit van
Amsterdam werd het leven
gisteren moeiteloos terugge
bracht tot een ei. In het kader
van de Wetenschapsweek
praatten wetenschappers van
uit verschillende disciplines
een dag lang over het ei. Maar
al deze kennis leverde geen
eenduidig antwoord op de
brandende vraag wat er
eerder was, de kip of het ei.
Het antwoord op die vraag is
volledig afhankelijk van de
persoon aan wie de vraag ge
steld wordt. Vanuit de taalwe
tenschap zegt dr. M. Philippa
dat de kip er eerder was dan
het ei, eenvoudigweg omdat
het Latijnse 'ovum' (ei), 'pro-
dukt van de vogel' betekent.
Maar lang voordat er taal be
stond, waren er kippen en eie
ren. Geen vraag dus voor een
taalwetenschapper.
Theologen waren er gisteren
niet op de Dag van het Ei,
maar wanneer van christelijke
huize, zouden zij wellicht ver
teld hebben dat er eerst een
haan was, toen een kip en ver
volgens een ei. Adam en Eva
in de kippenren. Volgens het
scheppingsverhaal van Indi
aanse volken daarentegen is
de wereld ontstaan door het
uitbroeden van een ei; een ei
dat door de schepper werd ge
maakt. Dichter bij huis gaven
de Germanen de doden eieren
mee als symbool van de over
gang naar een nieuw leven.
Vrouwen die geen kind kon
den krijgen kregen eieren toe
gestopt en op de akkers wer
den ze in de grond gestopt. Als
symbool voor vruchtbaarheid
en nieuw leven. Het verstop
pen van paaseieren in de ach
tertuin is meer dan kinderspel.
Verwarring
Bioloog drs. G. van Maanen
gelooft evenals de Indianen
dat het ei er eerder was dan de
kip. Niet als produkt van de
schepper, maar van reptielen.
Zo-'n 350 miljoen jaar geleden
verliet een gewerveld dier het
water en begaf zich op het
land. Amfibieën heten deze
dieren, die voor de voortplan
ting nog volledig afhankelijk
waren van het water. Zij ston
den aan de wieg van het rep
tiel, de eerste echte landbewo
ner. In tegenstelling tot amfi
bieën leggen reptielen een ei
met een schaal er omheen.
Deze nieuwe verpakking be
schermt het jong niet alleen,
maar herbergt ook een voor
raad voedsel. Het jonge dier
kan zich daarom binnen het ei
ontwikkelen tot een kleine
volwassene en hoeft niet eerst
een complete gedaanteverwis
seling te ondergaan zoals een
amfibie (kikkerdril, kikkervis
jes, kikkers). Vogels, en dus
ook kippen, zijn weer afstam
melingen van reptielen. Van
Maanen: „De kip kwam pas
geheel aan het eind van de rit.
Het ei was er dus eerder dan
de kip. Maar als u nu vraagt of
de kip er eerder was dan het
kippeëi, dan denk ik toch dat
de kip de beste papieren heeft.
Men spreekt immers pas van
een kippeëi als het door een
kip gelegd is". En om de ver
warring compleet te maken:
„De kip is de manier waarop
het ei zich verzekert van de
produktie van een nieuw ei.
Dit lijkt me een prachtig the
ma voor de Dag van de Kip".
Potentie
X)e vraag over de kip en het ei
werd dus ook op de Dag van
het Ei niet beantwoord. Wel
werden allerlei fabeltjes uit de
wereld geholpen. Fabeltjes
waarin velen van ons o zo
graag geloven. Zo vertelde
prof. dr. A. Bast, dat het vol
strekte onzin is dat eieren de
seksuele potentie verhogen.
„Dat idee komt voort uit de
arme tijd toen mensen blij wa
ren met een ei vanwege de ei
witten die extra kracht ga
ven". En de lekkere smaak
van een scharrel- of een meer-
granen ei? Ook onzin. Wit,
bruin, scharrel, batterij, mais
of meer-granen: alle eieren
smaken exact hetzelfde. Dat
heeft onderzoek van 'Het
Spelderholt' in Beekbergen
uitgewezen. Maar mensen die
bij hoog en laag beweren dat
een scharrelei toch lekkerder
is, krijgen geen ongelijk van
drs. A. de Vries. „Feitelijk
smaken de eieren wel hetzelf
de, maar de perceptie van
mensen kan fors worden beïn
vloed door kleur, verpakking
en produktiemethode. En daar
is natuurlijk niets mis mee".
Sterker nog, Spelderholt is nu
bezig met een onderzoek dat
moet uitwijzen welke eieren
mensen het aantrekkelijkst
vinden. Een klein bruin schar
releitje met een donkere dooi
er of juist een groot wit no-
nonsense ei in plastic verpak
king? Voor elke doelgroep zal
een eitje op de markt verschij
nen.
Het Ei van Columbus kwam
van Boudewijn Büch. Hij heeft
de atlas erbij gepakt en is tot
de conclusie gekomen dat de
wereld een ei is. „Een ei is niet
zozeer een biologisch iets,
maar een verzameling van ge
ografische dingen. Er zijn Zo
veel plaatsjes die egg heten.
En dan hebben we natuurlijk
eilanden, maar ook bergen:
Mountain Eggmond, Ei-ff el.
Van een ei kun je namelijk ge
makkelijk afvallen". Ei heeft
in de ogen van Büch alles met
eiland te maken. „Ei betekent
'omgeven door water'. Zierik-
zee moet dus eigenlijk zijn Zie-
rikei". En het ei van Colum
bus? „Columbus was niet al
leen op zoek naar een ei, maar
was zelf ook een vogelachtige.
Columbus is afgeleid van Co-
lumba, wat duifachtige bete
kent. Hij heeft die vogelnaam
gekregen uit passie voor al
hetgeen eiig is. Columbus was
het ei zelf".
SUSKE EN WISKE
"TAZUUR EN TAZIJN
(c) Standaard Ultgeverl)/Wavery Produc
Ruim 400 personeelsleden van verschillende pe
nitentiaire inrichtingen in Drenthe hebben giste
ren op een demonstratieve bijeenkomst in
Veenhuizen geprotesteerd tegen het verlies van
bijna 160 arbeidsplaatsen in Assen en Veenhui
zen. De personeelsleden waarschuwden voor de
veiligheid van het personeel en meenden dat de
kwaliteit van de omgang met de gedetineerden
onder een onaanvaardbare druk zal komen te
staan.
FOTO: ANP
UIT DE WEEKBLADEN
Idoor
ERIK HUISMAN
Er wordt op grote en klei
ne schaal en in alle soorten
en maten gestreden in de
weekbladen. In HP vecht
Air-Hollandpersoneel met
tonnen gier tegen de fru
stratie. HN bevat een plei
dooi voor een duurzame
samenleving en Klaziens
strijd tegen het imago van
kruidenvrouwtje. VN toont
een Duits Kampf: hang je
nazi-kunst op of niet? Else
vier gaat in de slag met
ranglijsten van politici. De
Groene is terug uit Afrika
en pakt uit met Haïtiaanse
revoluties en strijd tegen
misbruikers van de 'bede
ling'.
We zijn nog niet 'uitge-Air
Holland'. En de (voormalige)
werknemers van de op ape
gapen liggende vliegmaat
schappij ook niet. HP kreeg
een vluchtafhandelaar en
een piloot aan de praat. Ze
zijn niet zuinig bij het
sproeien met tonnen gier
richting ex-directeur John
Block. Hij geldt als een ei
genwijze kwibus, een van de
grootste ego's in Nederland
en een megalomane ruzie
maker. Hij blunderde en re
geerde alsof Air Holland zijn
'kingdom' was. Tegen kri
tiek en goed bedoelde op
merkingen kon hij helemaal
niet.
HP lanceert nog een aanval.
Op de auto dit keer. Want
het is oorlog in de stad, met
de auto als agressor. Boos
heid is troef: „Bij burenover-
last bellen we de politie, een
winkeldief wordt aangege
ven door collega-kopers,
maar wie door een auto
wordt gesneden of op een
zebra van de sokken wordt
gereden, scheldt, staat te
trillen en doet verder niks".
Waarom? „Misschien komt
het doordat elke Nederlan
der zélf elke dag gemiddeld
22 minuten automobilist of
autopassagier is. Dat men de
rest van de tijd voetganger,
spelend kind, astmapatiënt
of donateur van Natuurmo
numenten is, is blijkbaar
minder bepalend".
Moderne managers en Va
clav Havel raken geregeld
buiten zichzelf: zes klanten
transcendente meditatie.
staa
srer
INGTOl
hebber
aan dat
woordig in (vracht)auto'i en ^et e
zit in de grafdelving. r teg(
val?
De Duitsers zitten met
dilemma. Kun je nazi-k
ophangen? En zo ja: hoqpi kan
waar? Er liggen in div ln het L
depots duizenden kunst\, door h<
ken uit de nazi-tijd. ve
vormden de artistieke stq
mag
Ibben, ni
hier verbeeld: het nationjvergevo
socialisme als gespierd,
zond, krachtig, de ont -
ding overwinnend, har
nieus en kroostrijk", a'
VN. Niemand mag ze
En dat maakt nieuwsgidl
Peter Henkes nam nan
VN een kijkje bij schild
en in zo'n depot. Onder
geleiding. „Het eerste
opvalt is hoe stijlvast re
tisch alles is. Dromerig, f
timenteel, zinnelijk, bi
kunst om met half geslt
ogen van te genieten".
den de nazi's er hun rusü
De Cocq streed een eenzj
strijd tegen witgoed-vei
pers. Hij wilde de beste,,UNDER|
wasmachine vinden, ra
werd vernederd, afgesch(
en opgescheept met onv<[OU -
dige, irrelevante informlncjer
Op deze manier wast P
Cocq de vaat nog jaren Nfe
de hand. (lebben
|rtoe g
nemt
iboero
leiden
repul
Politici worden tot een ondat ze
wilde bekendheids- en pmi de I
lariteitsstrijd gedwor^he to]
|n niet
eidersci
door Elsevier. Omdat
tiek in Nederland, net alT-
het buitenland, vooral f
kwestie is van poppetjes*weg L
minder van
program]
•We
ische
Er valt uit HN hoop te put
ten voor de tegenstanders
van de auto. En vrees voor
de snelle, meedogenloos
scheurende stadscoureurs.
Deeltijdhoogleraar Leo Jan
sen denkt dat we in het jaar
2040 tuffen in een tut-auto.
Dan is de auto geen energie
verslinder en milieu-aantas-
ter meer. Uitgerust met hy
bride-motor en zonnepane
len 'scheuren' we dan met
zestig over de (niet meer zo)
snelweg. Alles wordt ook
duurzaam, denkt Teunissen.
Bottle-neck vormen 'slechts'
een tientallen miljoenen
kostend 'Nationaal onder
zoeksprogramma duurzame
technologische ontwikke
ling' en het feit dat de maat
schappij compleet opnieuw
wordt georganiseerd.
Van het aura 'kruiden
vrouwtje van de NCRV'
baalt ze. Klazien (Rotstein-
van den Brink) uit Zalk is
de naam, bekend van het tv-
programma Passage en van
boekjes over de natuur. Ze
heeft oog gekregen voor de
natuur omdat haar dove opa
en blinde oma steeds vroe
gen wat ze gezien had. En
omdat ze geen 'soeze' (kind
dat zit te suffen) wilde zijn,
leerde ze goed op te letten.
Ze heeft bepaald een prakti
sche inslag. Tegen jicht advi
seert ze het eten van een
enorme portie aardbeien.
„Baat het niet, het schaadt
ook niet en zo'n lekker mid
del is zeker het proberen
waard". Een aardige babbel
heeft ze ook. Als de RPF
zegt dat ze niet gedacht had
den drie kamerzetels te ver
overen, vindt ze dat 'ave
rechts'. „Dat is zoiets als een
smerige kast niet schoonma
ken".
Afvalkoning Zegwaard
2,5 jaar geleden werd bij
zijn vuilverwerkingsbedrijf
in Delft een politie-inval ge
daan vindt zichzelf geen
boef. Hij is een pragmaat.
„Degene die het afval accep
teert is verantwoordelijk. En
als die zegt dat hij het mag
accepteren, en het accep
teert, en als iedereen ook
ziet dat het wordt gestort
Dan is het legaal, helpt VN.
„Dan is het legaal ja",
beaamt Zegwaard. „Blijkt
dat ik dat afval niet in
Mont-Saint-Guibert had mo
gen brengen, dan haal ik het
gewoon terug". Geen pro
bleem, Zegwaard doet tegen-
dacht Elsevier: We apen'
buitenland na. Daar m^
ze periodiek de bekend!
van politici, dat kunnenpv, die
ook. En we hebben er ijnomiscl
een een rubriekje die vc
Schokkend is het allencening
niet: één verhaal bij zesiische o^
belletjes, Lubbers en Inwoord
zijn het bekendst en ft|Sovjet-i
Weggen wint ook. Zeand in i
kampioen haar werk dstad A
goed doen. Maar die gee econt
den horen we al jaren. was 1
merkelijk is dat het vertisintegr;
wen in het kabinet is toiomie t<
nomen. Alsof er geen voe jaar n
opstand tegen de wao-els hee
ziektewetplannen is. ir van ji
Als je de ondertitel bijhdteken:
interview met Toon BAlma A
mans leest „Het taSaboer
ment van Toon ifed, aldi
mans" denk je dat deh beurt
taris opening van zamachtif
geeft na het. verscheiden pk te dc
„het ding dat de lach opvsische r
bij de mensen". Maar Resident
leeft. De 75-jarige kon! belang
toont zich op zijn liefst. Irwerkte
de met meer en minnet val
diepgang. Liefde voor Zee, gi
overleden vrouw Rietje, (he ong<
liefde voor het theateriische i
'de' liefde. „Niet iedere bor zijn
desdaad veroorzaakt Roemer
kindje. Er gebeurt zojpubliel
meer dan het piemeltje Voorl
mag". Vroeger vond hij sland e
beter. t van
Anil Ramdas krijgt
heimwee naar De 1
Aanleiding is de oorlogl
'Ost-skinheads' en ander
cistisch volk tegen de all)
tonen in Duitsland ypgOND H/
En erger: een kwart vai
burgers heeft 'begrip' \NNES
de wandaden van die I vred
snotneuzen. Hoor nou kfrika
blaag: „Vroeger durfden g
niets te zeggen, want I
stond de Stasi voor de q. n n
Nu hebben we democftjn 01
en mogen we zeggen walpolitit
van die zwarte zwijnen i de e
den". Zeggen is voor kj maa
Duitsers blijkbaar synoiyi l
met doen. pannai
Martin Ros mag reclj9r.
maken voor zichzelf en iginge
nieuwe boek 'Vuurnaer en
Het gaat over een opstarj drie
Haïti, maar dan 200 jaaije
leden. Zwarte slaven oy 0nde
leiding van Toussaint Rijkste
verture revolteerden t(jn 2ui
de Franse overheersersioest
die Toussaint wordt sc|{
melijk te kort ge
mondiale geschiedschrij^
Of het nou gaat om Dl
boeken, Franse diction
res, Engelse geschiedsct
ving, steeds wordt zijnP
weggelaten, verdraaid oW
ders onheus belicht.
Ros. Dan moet de conc§
welhaast zijn dat hij m
zijn wijsheid en objectiw
met Vuurkracht het ultia
perfecte werk over deL
stand heeft afgescheic
Hulde en op naar de tw
druk.
Naast de 'advertentie'
Ros prijkt een beschouw
over de lieve priester"
)president Aristiae. De 1:
van hem is niet genoeg f
Haïti, zelfs niet in comty^^^-
tie met geld uit het WeU^
„Buurtwerker als hij is, - Rob
hij het geld onder de aria „Vrij
verdelen. Dat is uiteindln zeil
het enige wat een priötoestar
als Aristide kan: liefd^aar is
troost geven, terwijl het tonder
werk en onderwijs njhoort d
heeft". half ont
