Skibox rukt ontstuitbaar op ikt u ruim 486.000 lezeiy in Zuid-Holland Btw leidt tot controverse in Zuid-Afrika j&idóc AUTO /ECONOMIE 27 Winterbeurt al gauw taak voor garage [ercedes-Benz 300 SE: lonumentale etalage Hans Dorrestijn blijft onder de maat ER 19] Sou/unit ZATERDAG 5 OKTOBER 1 jdoor I RON MAAT jjog een paar maanden en Ie eerste ski-liefhebbers kekken er weer op uit. /eel wintersporters gaan jaarbij het liefst met de [igen auto en dat betekent Je ski's op het dak en hu- Lrichting sneeuw. Iteeds vaker maken de win- trsportgangers daarbij ge- an de skibox, waarbij ski's in een soort koffer op dak van de auto worden Meegevoerd. Ondanks aan hankelijke vooroordelen tegen boxen „daar gaat er ïer één met zo'n doodskist i het dak" heeft de ver- lop van skiboxen de afgelo- n vijf jaar een enorme [lucht genomen. Dat is niet zo [erwonderlijk, omdat ski een hoop materiaal Junnen bevatten. Je kunt er hele sets in meenemen en les blijft droog. Het materiaal is volledig afgeschermd. De skibox wordt zelfs vaak buiten het wintersportseizoen benut. Veel toeristen gebruiken het in de zomer als bagagebox. Allesdragers Het succes van de skibox lijkt mede te danken aan de uni versele toepasbaarheid. Vrij wel elke skibox kan worden gemonteerd op zogenaamde al lesdragers, waarmee zo onge veer alle auto's kunnen wor den uitgerust. Een set allesdra gers bestaat uit twee steunen plus twee leggers, die vervol gens op het dak worden ge monteerd. Voor prijzen die uiteenlopen van 130 tot 250 gulden word je de eigenaar van een set alles dragers en wie deze éénmaal op zijn auto heeft gezet of heeft laten monteren, kan ver volgens kiezen uit een scala aan mogelijkheden. Je kunt sets kopen voor het vervoer van fietsen, surfplanken, ski dragers en je kunt er dus ook een skibox op plaatsen. De goedkoopste oplossing voor ski's is de ski- dragerset, waaraan een prijs kaartje van zo'n 250 gulden hangt. De ski's, die dan 'open en bloot' op het dak liggen, moeten dan wel afgeschermd worden met hoezen, die al gauw veertig gulden per stuk kosten. Stel dat je vier paar ski's wilt vervoeren, dan be dragen de totale kosten dus 410 gulden. Inhoud De skibox is verkrijgbaar van af zo'n vijf- a zeshonderd gul den, al lopen de prijzen door tot ver boven de duizend gul den. Het meest gangbare type box heeft een inhoud van 250 liter en is berekend op vier paar ski's plus materiaal als skischoenen en -stokken. Vol gens de ANWB is de box een voudig zelf op de allesdragers te monteren. De skibox schermt dus de ver voerde spullen goed af en ligt stevig op het dak verankerd. De levensgrote 'koffers' zijn afsluitbaar zodat ook dieven minder snel hun slag kunnen slaan. Bovendien hebben veel fabrikanten de aërodynami sche eigenschappen niet uit het oog verloren, zodat het brandstofverbruik met een dergelijke box relatief weinig toeneemt. De stijging ligt tus sen de tien en twintig procent, maar dat is volgens de ANWB nog altijd minder dan bij het gebruik van skidragers. Bo vendien maken de ski's los op het dak meer lawaai. Openen Er zijn natuurlijk wel een paar zaken die de skibox-koper an nex gebruiker in de gaten moet houden. Ten eerste zijn er boxen die aan de linker- dan wel aan de rechterzijde opengaan. Even rekening hou den met parkeren dus, want als de box aan de linkerkant opengaat en je zet jouw auto rechts aan de weg, sta je mid den op straat de box uit te la den. Er zijn trouwens ook boxen waarbij je zelf kunt kie zen aan welke zijde je de ope ning wilt hebben. Verder moet de skibox-eige- naar de daklast van de auto niet uit het oog verliezen. De maximale belastbaarheid, die door de autofabrikant wordt opgegeven, kan wel wat wor den overschreden, maar na tuurlijk geen tientallen kilo's. Met een ski-box op het dak moet het rijgedrag enigszins worden aangepast. Door het gevaarte is de auto natuurlijk flink extra belast en een stuk windgevoeliger. De ANWB adviseert daarom niet harder te rijden dan 130 kilometer per uur en al te scherpe stuurma- noeuvres te vermijden. Maar wie die goede raad in acht neemt, kan zonder brokken te maken op pad gaan. Skiboxen zijn onder meer te koop bij winkels in auto-acces soires, bij ANWB-winkels en dealers van automerken. Een uitgave van vijfhonderd tot duizend gulden is echter geen kleinigheid. Het is daarom raadzaam als de aspirant-ko per zich bij genoemde adressen goed laat informeren over wat er te koop is en wat het meest geschikt is voor zijn auto. nd op p Mercedes 300 SE: 170.000 gulden. ;gers- pinnen de muren van flercedes' hoofdvestiging Stuttgart-Untertürk- feeim schijnt men het hieuwe S-klasse model te betitelen als 'De Kathe- Iraal'. Willetjes was men er bij het Jorige model al van overtuigd Jat dit type de beste auto van le wereld was en niet zonder (eden. Na enkele dagen sturen nieuwste versie vraag je om een volgende genera- e verbeteren. Want al dui kelt het reeds bij het lezen i over alle technische snufjes 1 die de nieuwe S-klasse biedt, □echt overtuigd raak je pas bij het rijden ermee Hoe je ook kver Mercedessen denkt, er [valt nauwelijks omheen te ko- n dat de huidige S-klasse i etalage is voor het beste de hedendaagse automo- Ibielbouw vermag Dijken. De kerstboom-achtige optui ging van de testauto gaat ver uit boven wat je zoal in een goede auto zou verwachten. Kun je ook overdrijven, een té goede auto bouwen? De 300 SE is het basismodel in de reeks en kost desondanks bijna 170.000 gulden. Om een in druk te geven van wat er aan extra aankleding mogelijk is voorzag de importeur deze auto van 75.000 gulden aan ac cessoires, negentien afzonder lijke extra's, van metallic lak en stereo-installatie tot aan be krachtigde deursluiting. Dat maakt een totaal van ruim 240 mille, net iets meer dan het eerstvolgend duurdere model 400 SE kost (f 223.700,-) Over het ELKE DONDERDAG DE BIJLAGE BI] UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA Veel autogarages hebben de brieven al weer klaar liggen, waarin hun klan ten er op wordt gewezen ook dit jaar even met hun auto voor een winterbeur- tje langs te komen. Het klinkt zo simpel, 'een winterbeurtje', maar hoe belangrijk die extra in spectie is, blijkt elk jaar weer als de Wegenwacht van de ANWB honderden automobilisten letterlijk uit d$ kou moet helpen. De winterbeurt bestaat eigen lijk uit twee delen: dat wat je als eigenaar zelf kunt doen en het onderhoud dat toch eigen lijk wel bij de garage moet ge beuren. Voor de prijsbewuste automobilist is het jammer, maar het werk dat je zelf kunt doen, is door de toenemende gecompliceerdheid van de au totechniek steeds minder ge worden. E.J. Hütte, chef van een van de ANWB-keuringsstations, geeft aan wat je zoal zelf aan voorbereidingen kunt treffen: „Het is aan te raden de auto voor de winter nog even een poetsbeurt te geven. De lak heeft in de winter namelijk veel te lijden. Pekel is de grootste ramp. Daarom moet je in de winter ook de onderkant van de auto goed schoonhou- „Zorg ook dat je antivries in het tankje voor de ruitesproei- er hebt zitten, want als dat be- Auto's zijn tegenwoordig te gecompliceerd om zelf veel meer te kunnen doen dan hier staat aangegeven. TEKENING: PERS UNIE vriest is het mis. Spiritus is niet aan te raden, omdat dit slecht is voor de lak en de geur ook niet prettig is". Hütte raadt aan ook de sloten even met olie in te spuiten. De rubber strips rond de portieren (en kofferbak/achterklep) moeten met talkpoeder of va seline worden behandeld, om te voorkomen dat ze aan de deur vastvriezen. Ook de an dere rubbers die van de rui- tewissers verdienen inspec tie. Strepen op de ruit tijdens het wissen betekenen dat ze vervangen moeten worden. En er is nog meer rubber te controleren aan de auto: de banden. „De banden worden meestal over het hoofd gezien, maar ze zijn zó belangrijk", be nadrukt de ANWB-man. Te weinig bandenprofiel is vol gens Hütte één van de meest voorkomende fouten. „De Nederlandse regels schrij ven voor dat een band tenmin ste 1,6 millimeter profiel heeft. Nou, ik zou niet graag met zo'n band op een natte weg rij den. Bij ook maar een klein beetje water op de weg heb je geen schijn van kans, door de aquaplanning glij je alle kan ten op". Zelf vervangt Hütte zijn banden zodra ze nog maar vier millimeter profiel hebben. Dat is de norm die ANWB en BOVAG hanteren. Waar toch echt een keurings station van de ANWB of een garage naar moet kijken, is het elektrische deel van de auto, dat voor de winterdag toch ui- belangrijk is. De verlichting moet het goed doen. Te vaak komt het voor dat lampen niet werken of verkeerd staan afgesteld, waardoor je zo heerlijk door de tegenligger wordt verblind. Dat afstellen kan tijdens de gratis verlichtingsacties, die de ANWB meestal deze maand houdt. Tijdens een grondige winter beurt wordt de accu, die in de winter extra zwaar wordt be last, nauwkeurig bekeken. De bougies worden gecontroleerd en de elektrische bedrading op afwijkingen nagezien. „In de moderne auto's is de elektronica zo gecompliceerd dat je er als amateur-sleutelaar nooit zelf aan moet zitten. Door zelf te sleutelen aan de bougies is de kans zeer groot dat je de computer van de mo tor kapot maakt. En zo'n ding kost toch al gauw vijftienhon derd gulden", waarschuwt Hütte. Elke winter een nieuwe accu is volgens Hütte echt niet no dig. „De accu's in nieuwe au to's zijn veel beter en vrijwel onderhoudsvrij. Ze gaan ten minste vijf jaar mee". Veel kilometers Het is volgens Hütte een mis verstand dat auto's Mie alleen in de stad worden gebruikt minder te lijden hebben dan wagens die lange ritten ma ken, en er dus voor de winter niet veel hoeft te gebeuren. „Tegenwoordig ligt het mis schien iets anders, maar toch kun je zeggen dat een auto die veel kilometers heeft gereden minder last heeft van slijtage dan eentje die constant kleine ritjes heeft gemaakt". ri Brieven onder - i nummei moeten I plaatsen plaatsen wolden afgehaald 2,,2M «4.451 Wat u wat kopen of verkopen? Heeft ij een korte mededeling of wilt u uw auto verkopen? Met een rubrieksadvertentie - een zgn. 'Kleintje - in de Haagsche Courant, dagblad Het Binnenhof, de Goudsche Courant en in de Leidse Courant, maakt u een grote kans van slagen. Uw advertentie komt onder ogen van ruim 486.000* koopkrachtige lezers in Zuid-Holland. Het opgeven van uw advertentie gaat heel een voudig. Zet uw tekst in de vakjes - één letter, letterteken of spatie per vakje - en in éen oog opslag kunt u in de laatste kolom zien wat de advertentie u gaat kosten. Prijzen incl. BTW. i4ls u de advertentie zonder tekstwijziging drie maal plaatst binnen 7 dagen, dan hoeft u maar voor 2,5 maal te betalen. Tussentijds wijzigen of annule ren is niet mogelijk. N.B U kunt uw tekst ook telefonisch doorgeven. Den Haag: 070-3950 304 - Gouda: 01820-12744 Leiden: 071-122244 - Delft: 015-126700. De tarieven gelden niet voor de rubrieken Personeel gevraagd - Zaken en financieringen - Automarkt m.u.v. auto's t/m f.3500,- - Postorders - Bedrijfsobjecten - Clubs - Onroerend goed gevraagd/aangeboden. 'Bron: Summo Scanner le kwartaal 1990 t/m 4e kwartaal 1990 (f.4,45) betalen Brieven moeten 52,47 U worden toege- 52,47 zonden (f.4.45) '471 n Bewijsnummer 1,971 tqesturen (1.3.55) n Kleintje plus ("W advertentie, inclusief kaderUjn) per plaatsing (f.5,90) „O,, onen envelop (geen po. advertentie-opdracht in ee P VG Den Haag. 1 Supers. Antwoordnummer 2345. ou.u. iAantouisenwatvan co 157.40toepassing is. kunt uw o^c^cheCourant/ «et Binnenhof. !puSieaSai87V DmHaag^ plaspoeipoider. Koopmanestraat^, Mswijh Leidse Courant. AP „„antwoordnummer indien u gebruikunaattv plaatsmgsdatum dient uminur^ 2 togen j ondiacht aan ons toe te 1 I l l l 1 l 1 .uw l ,ei opdracht aan un=> I |di Het gaat goed met Hans Dor restijn, zo roept hij ons van alle kanten toe. Gelukkig met zijn oude ironische ondertoon, maar toch. De zwartgallige liedjesschrijver en zanger zegt nu hij bekend is en op tv komt eindelijk behandeld te worden aio w.. (wel laat), en zelfs de tandarts boort wat zachter. „Daar ben ik dan, in al mijn glorie" en „Ik maakte menig huppelpas sinds het leed geleden was". Dorres tijn heeft succes, het valt niet te ontkennen. Dat is hem graag gegund. Maar zou het dan toch zo zijn dat goede literatuur geboren wordt uit miskenning en el lende? Pretpark is een veel minder programma dan we van Hans Dorresjijn gewend zijn. Hij treedt op in een oranje glitterjasje waar de trainings- broekstreep goed bijpast en de schoenen heel erg niet. Hij loopt druk van de vleugel naar de lessenaar naar de electri- sche piano naar het tafeltje met de schrijfmachine en weer terug, kennelijk om meer dy namiek in zijn presentatie te krijgen. Hij speelt in een doos een stukje absurd toneel dat met even nadenken al veel be ter moet kunnen, komt op in een majorettepakje, even leuk. en eindigt de voorstelling als een zwarte paljas op een draai- ton, mooi slotbeeld van een ar tiest waar men ondanks hem zelf om lacht. Maar het blijft even houterig als vroeger, en dat is geen bezwaar. Wat wel een kwalijke zaak is dat de aandacht in het pro gramma lijkt te verschuiven van tekst naar, zeg maar, re gie. Dorrestijn maakt zijn lied jes steeds vaker niet of zwak af, maar laat de vleugel dat doen. Hij herhaalt zichzelf met oude grappen, soms wat meer uitgewerkt en begint steeds meer op de grote hoop treurig heidsmelkers te lijken om wie bij willekeurig welk sombere onderwerp toch wel gelachen wordt. Dorrestijn kan veel beter. Hij is niet voor niets een veelge vraagd liedjesschrijver met prachtige teksten op zijn naam. Soms komt hij in Pret park in de buurt van zijn oude niveau, als hij het heeft over Vakantiegangers kiezen steeds vaker voor een 'koffer' op het dak. FOTO: ANP KAAPSTAD Door een nieuwe vorm van belas tingheffing te introduce ren heeft de Zuidafri- kaanse regering de schijn werpers gericht op een netelige politieke kwestie: het feit dat de zwarten nog geen stemrecht heb ben. De belasting die deze week in het hele land is ingevoerd, is naar internationale maatsta ven een goed systeem. Het is de belasting op de toegevoegde waarde (btw), die in Europa en elders zeer gebruikelijk is. De btw-heffing vervangt de alge mene omzetbelasting (ob), vol gens welke artikelen bij ver koop worden belast. Bij de btw worden goederen en diensten in alle produkties- tadia belast. Het systeem wordt beschouwd als eerlijker en efficiënter. De omzetbelas ting lekte als een zeef: de schatkist liep miljoenen mis doordat de belasting niet werd nagekomen of door fraude zonder meer. Dit geeft de Zuidafrikaanse regering open lijk toe. De omzetbelasting is een uit nodiging voor corrupte ambte naren en het publiek om te met" de belastbare in goederen en het de eigen zak te ste ken. Hoewel de belasting deze week werd afgeschaft lopen er nog steeds veelbesproken rechtszaken tegen vermeende fraudeurs. De btw moet Zuid-Afrika op een lijn brengen met de mo derne landen en de staat meer inkomsten bieden, al is het sy steem waarschijnlijk moeilijk uitvoerbaar. Door het zelfs voor kleine zakenmannen voordelig te maken om zich te laten registreren als btw-beta- lers (ze krijgen belastingver mindering op btw die ze aan anderen hebben afgedragen) is het systeem te prefereren bo ven de oude omzetbelasting, waarbij de mensen niet wer den gestimuleerd om te beta- knoeien waarde verschil i grote vrouwen, sportverdwa- zing („Iemand met een zeil plank kan niet deugen"), en variaties speelt a la Vivaldi, Mozart, Beethoven en Schu bert op Joepie Joepie is geko men. Wel blijven studeren op de piano. Schrijvers gooien veel weg, zegt Dorrestijn aan het begin van zijn programma. Ten op zichte van zijn ideeën, aanzet ten en teksten voor Pretpark is hij te weinig kritisch ge- ontwikkelde die in Europa, het systeem is volgens Marais eenvoudigweg praktisch niet haalbaar in het huidige Zuid-Afrika. Ondertussen ziet de regering van president F.W. de Klerk de btw als een geschenk uit de hemel om de belastinginkom sten te maximaliseren en de economie sterk te maken in de maanden en jaren die vooraf gaan aan een democratisch be stel. Zij worden zwaar beïn vloed door scenarioschrijvers uit de zakenwereld die bewe ren dat nu de tijd is voor een radicale hervorming van de Zuidafrikaanse economie, nu een efficiënte, tamelijk autori taire regering aan de macht mocratische orde Addertje Er is echter een addertje onder het gras. Zuid-Afrika is nog geen democratisch land. De zwarten hebben nog geen stemrecht van betekenis. Bin nenkort zullen de onderhan delingen beginnen over de in troductie van een democra tisch stelsel. De roep onder de stemloze zwarten, en in het bijzonder de vakbonden, is het aloude: geen belasting zonder vertegenwoordiging. De grote vraag is: waarom zou de regering een revolutionair belastingstelsel doordrukken voor er sprake is van een nieuwe politieke orde? Bewe gingen als het ANC, vakorga nisaties als het machtige Con gres van Zuidafrikaanse Vak bonden, burgerorganisaties en zovoorts hebben aangedrongen op radicale veranderingen of een opschorting van de nieu we belasting tot het moment dat alle partijen er mee in stemmen. Zij zijn bereid hun eisen kracht bij te zetten met stakingen, demonstraties en zelfs terugtrekking uit officië le lichamen als de National Manpower Commission. De nieuwe belasting ontmoet bin nen het hele politieke spec trum weerstand Zuid-Afrika is geen hoogont wikkelde, post-industriële eco nomie, maar een ontwikkelen de met een uitgestrekte infor mele sector van Afrikaanse ondernemingen waar de mees te betrokkenen nog nooit van het woord boekhouding heb ben gehoord. Iemand die kritiek heeft op de invoering van de btw is dr. Jan S. Marais, public relations consulent, voormalig parle mentslid en oud-directeur van de vernieuwende Trust Bank. Hij vestigt de aandacht op de praktische boekhoudkundige problemen in een land als Zuid-Afrika. „Hebben onze briljante plannenmakers zich er in hun grote wijsheid wel van verzekerd dat we genoeg accountants, boekhouders en ervaren administrateurs heb ben om de btw effectief toe te passen in de duizenden en dui zenden ondernemingen die geen echt boekhoudsysteem hebben?" Niet haalbaar Marais zegt dat "het geweld voornamelijk het resultaat is van de werkloosheid en dat kleine en gemiddelde onder nemingen ongeveer negentig procent van de banen zullen moeten leveren. Hij stelt dat de invoering van de btw de in formele sector zal vernietigen die deze werkgelegenheid kan bieden. Hoe wetenschappelijk en eer lijk de btw ook mag zijn in werkproblemen kampende re gering gebrék aan tijd, vastbe radenheid en expertise zal hebben om de economie te herstructureren. Dit btw-initiatief zal de jaren die komen gaan van invloed zijn op het belastingbeleid en zal waarschijnlijk op den duur inflatie tot gevolg hebben zelfs al is het btw-tarief voor deze aanloopperiode vastgesteld op tien procent (vergeleken met de dertien procent omzetbelas ting van de afgelopen jaren). Er zijn nu al winkeliers die hun goederen eenvoudigweg in prijs verhogen en hun klan ten afzetten in een tijd van verwarring over de betekenis en de omvang van de nieuwe belasting. Er is ook veel ver warring over de soorten voed sel die ontsnappen aan de be lasting. De regering is in de aanloopperiode meer dan eens van mening veranderd. Computerkracht Het btw-systeem is mogelijk ingewikkelder om uit te voe ren dan de omzetbelasting, omdat het noodzakelijk zou zijn alle belastbare winsten bij iedere produktiefase te contro leren. Het is te betwijfelen of de regering het personeel en de computerkracht heeft om deze klus te klaren, dus lijkt het waarschijnlijk dat er veel inefficiëntie zal optreden. De regering De Klerk wil de economie dolgraag een vlie gende start bezorgen als voor spel op de 'een persoon - een stem' verkiezingen en ziet de extra inkomsten van de btw als een goede manier om dit te doen. Ook al zullen veel men sen en kleine bedrijven door de mazen van het btw-net glippen, de grote ondernemin gen zullen het leeuwedeel van de inkomsten opbrengen. Zwarte groeperingen zijn ech ter fel tegen de btw gekant, niet alleen op grond van het feit dat de belasting is inge voerd zonder overleg of geza menlijke besluitvorming met de gemeenschap als geheel. Evenals de blanke midden klasse vrezen zij de inflatoire effecten van de belasting. Sommigen voorspellen binnen een jaar een verdubbeling van de inflatie van vijftien naar dertig procent. Miljoenen zwarten zijn in de bedeling, slechts honderd op de duizend werkzoekenden vindt een baan. Het is heel goed moge lijk dat de extra gespannen economische situatie als gevolg van de invoering van de btw tot sociale onrust zal leiden. In het machtsspel van Zuid- Afrika wordt de btw gezien als een politiek wapen dat tegen De Klerk kan worden ingezet. Deze week toonden demon straties die gepaard gingen met een zekere mate van ge weld in de straten van Kaap stad en elders de gevaren die in het verschiet liggen. Ironie De i de 5 dat het ANC waarschijnlijk standige grenzen stelt aan de oppositie tegen de btw. De ANC-leiders zijn zich goed be wust van het feit dat president De Klerk op het moment on misbaar is voor het democrati seringsproces. Toen onlangs bekend werd dat de Zuidafrikaanse regering de de Zulu-organisatie Inkatha geheime financiële steun had geboden, waren er tekenen dat het ANC De Klerk het vuur niet al te na aan de schenen zou leggen uit vrees dat hij er in ten onder zou gaan, wat een terugslag zou betekenen voor de onderhandelingen. Zelfs als in andere kringen in een soort 'Red De Klerk' ope ratie de protesten worden ge smoord, zal de controverse rondom de btw nieuwe span ningen en conflicten opleve ren in de Zuidafrikaanse poli tiek. Hierdoor is het des te ur genter om bij de onderhande lingen tot een schikking te ko men In de tussentijd zou er effectieve gezamenlijke be sluitvorming tot stand moeten komen tussen de blanke be stuurders en de zwarte be stuurden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 27