«fi
Afvaltransporteurs
tegen hoorzitting
enquêtecommissie
Vervoersbond in beroep
tegen verbod acties
BINNENLAND
De stress
van de wao
Hoogleraar verwacht meer stakingsverboden
2 foüdóaQouAant
WOENSDAG 2 OKTOBER 1991
Stichting Ereschulden
gaat naar Japan
DEN HAAG De Stichting Japanse Ereschul
den gaat naar Japan, zo heeft voorzitter S. La-
pré vanmorgen meegedeeld. Drie bestuursleden
zullen op 16 oktober afreizen, om gebruik te
maken van de aandacht voor het staatsbezoek
dat koningin Beatrix en kroonprins Willem-
Alexander van 22 tot 26 oktober aan Japan
brengen. Lapré hoopt onder meer de contacten
met de Japanse pers uit te bouwen. De be
stuursleden zullen aanwezig zijn bij de krans-
legging door de koningin op 24 oktober op de
Commonwealth Ere-begraafplaats in Hodogaya.
Daar is vanuit Japan toestemming voor gege
ven, aldus Lapré. Op de begraafplaats in Hodo
gaya is ook de Stichting Ex-Krijgsgevangenen
en nabestaanden Japan (EKNJ) aanwezig, een
Nederlandse organisatie die het vijandbeeld wil
afbreken dat er in ons land van Japan bestaat.
Hartstichting ziet alcohol niet als hartversterkertje Zeven watersporters gered
UTRECHT Medisch di-
recteur dr. W. Stiggelbout
van de Nederlandse Hart
stichting heeft vandaag
een literatuuroverzicht in
ontvangst genomen over
de sociale en medische as
pecten van alcoholge
bruik. Maar hij heeft er
wel lang en diep over na
moeten denken alvorens
hij besloot het boek aan te
nemen. In het boek wordt
meermalen de link gelegd
tussen enkele glaasjes al
cohol per dag en een ver
minderde kans op hart
en vaatziekten.
Dat verband bestaat inder
daad, aldus Stiggelbout. „Maar
we willen het alcoholgebruik
absoluut niet aanmoedigen".
De directeur sprak dan ook
een kritisch woord bij de over
handiging. Het boek is gefi
nancierd door de alcoholindus
trie en bovendien geven de
onderzoekers geen bovengrens
aan, is Stiggelbouts kritiek.
Internationale wetenschappers
zijn het er zo langzamerhand
over eens: een paar borrels per
dag geeft enige bescherming
tegen hart- en vaatziekten.
TNO in Zeist kwam dit voor
jaar tot de conclusie dat twee
tot vier glazen per dag positie
ve gevolgen hebben voor de
vet- en cholesterolstofwisse-
ling. Op een conferentie, van
daag in Scheveningen praatten
deskundigen uit allerlei lan
den (onder wie TNO-onder-
zoeker ing. J. Veenstra) over
het onderwerp. Stiggelbout
vreest dat mensen de resulta
ten van het TNO-onderzoek
gaan zien als een vrijbrief om
maar te gaan drinken. Veen
stra vindt de kritiek niet hele
maal op zijn plaats. „Dit zijn
resultaten die uit vele onder
zoeken zijn voortgekomen. Die
kun je niet zomaar begraven",
stelt hij.
IJMUIDEN Door een gezamenlijke actie van
de marine, de rijkspolitie te water en reddingbo
ten zijn gisteren rond de Waddeneilanden zeven
watersporters in veiligheid gebracht. Zij waren
in twee jachten door de stormachtige wind in
problemen geraakt, aldus het Kustwachtcen
trum in IJmuiden Een vuurtorenwachter ont
dekte dat bij de noordpunt vah Texel het Duitse
jacht Avive met twee opvarenden in te ondiep
water was geraakt. De reddingboot van het
eiland kon het jacht door haar eigen diepgang
niet te hulp komen. Twee reddingboten van
Terschelling konden het jacht onder coördinatie
van een helikopter van de marine wel bereiken.
Het schip is naar Terschelling gesleept. Het Bel
gische jacht Bargecy kon tussen Harlingen en
Terschelling door te weinig motorvermogen niet
meer op eigen kracht de kust bereiken. Ook dit
jacht kon met sleephulp van een reddingboot
een veilige haven bereiken.
COMMISSIE ENGWIRDA SCHRAPT ZITTING OVER COUPEPOLDER
ALPHEN AAN DEN
RIJN De afvaltranspor
teurs J.Vos, Verkerk en P.
Vos weigeren hun perso
neelsleden te laten horen
door de enquêtecommissie
Engwirda, die een onder
zoek instelt naar de rol
van de gemeente Alphen
aan den Rijn in de gifaf
faire Coupépolder.
Voorzitter M. Engwirda is
daar teleurgesteld over. Hij
stelde gisteren na afloop van
de tweede zitting dat de com
missie het had verwacht, aan
gezien de opgeroepen bedrij
ven en personen niet verplicht
schijnen.
Als gevolg van de weigeringen
is de hoorzitting van vandaag
geschrapt. Volgens Ergwirda
hebben de betrokken bedrij
ven van meet af aan moeilijk
gedaan over de verhoren. Al
leen van de firma Verkerk,
die gedurende vele jaren in de
Coupépolder heeft gestort, zeg
de toe dat iemand van het be
drijf zou verschijnen. De ande
re bedrijven lieten het afwe
ten. Met het bedrijf Biester-
feld, dat volgens de laatste ge
ruchten betrokken zou zijn bij
het storten van containers met
gas, voert de commissie nog
onderhandelingen.
Ondanks de lakonieke reactie
van Engwirda zette de com
missie na afloop van de verho
ren van twee gemeentelijke
ambtenaren die tussen 1971 en
1985 toezicht op de stortplaats
hielden, de vergadering achter
gesloten deuren voort, om te
overleggen welke middelen de
commissie te beschikking
heeft om de bedrijven toch te
laten verschijnen. Wettelijk
heeft de gemeentelijke enquê
te-commissie volgens de En
quêtewet echter geen dwang
middelen.
Weinig duidelijkheid
Op gemeente-ambtenaren na
hoeven de opgeroepen perso
nen niet te verschijnen en
kunnen zij evenmin onder ede
worden gehoord. Uit het ver
hoor van de opzichters J. Gei
tenbeek en I. Soumokil kreeg
de commissie gisteren o
gens weinig duidelijkheid
de gang van zaken op de i
plaats. Beide gemeente-ambte
naren ontkenden ooit zwijg
geld van transporteurs te heb
ben ontvangen en verklaarden
nooit het storten van verdach
te vaten of chemische afval
stoffen te hebben gezien. Twee
van hun ondergeschikten wer
den echter vorig jaar door de
rechtbank in Den Haag ver
oordeeld tot boetes wegens het
aannemen van steekpennin
gen.
Wel gaven beide opzichters toe
dat zij in opdracht van hun
meerdere De Vries van de ge
meentelijke reinigingsdienst
diverse malen 's avonds de
sleutel van het hek van de
stortplaats hebben afgegeven
aan chauffeurs van afvaltrans-
porteur Verkerk, die toestem
ming van de gemeente zou
hebben in de avonduren te
storten. Verantwoordelijkheid
voor wat er in die avonduren
op de stortplaats gebeurde
schoven ze beiden af naar de
gene die hen de opdracht gaf.
De volgende hoorzitting is op 8
oktober.
Eerste paal
Via de walkie-talkie dirigeert minister Dales van
binnenlandse zaken de eerste paal van het nieu
we gebouw van de Binnenlandse Veiligheids
dienst (BVD) naar de juiste plaats. Ook de chef
van de dienst Docters van Leeuwen (r) deed gis
teren zijn best de operatie vlekkeloos te laten
verlopen. De nieuwe behuizing van de BVD
wordt gebouwd in Leidschendam, maar de
exacte plaats van de bouwput werd - conform
het mysterieuze imago van de organisatie - niet
in de publiciteit gebracht. Achteraf bleek dit een
slordigheidje te zijn, want het nieuwe onderko
men moet juist "openheid" uitstralen, zo maak
te de minister duidelijk.
Meer kans schadevergoeding voor slachtoffers asbest
DEN HAAG Mensen die
zijn blootgesteld aan asbest en
daardoor ernstig ziek zijn ge
worden, hebben meer kans om
schadevergoeding te krijgen
dan in het recente verleden.
Er is nu meer bekend over de
risico's van asbest, maar ook is
in de rechtspraak een zekere
kentering opgetreden waar het
gaat om de bewijslast.
zieke werknemers uitgespro
ken. Onlangs heeft ook een
kantonrechter, die moet vast
stellen of de ziekte inderdaad
door asbest is veroorzaakt, een
werknemer in het gelijk ge
steld. Dit blijkt uit het van
daag gepresenteerde boek
'Schadevergoeding voor as
bestslachtoffers; een juridische
handleiding' van de jurist G.
Deibel. Het eerste exemplaar
van het door de FNV uitgege
ven boek vandaag aangeboden
- De Vries van so
ciale zaken en werkgelegen
heid.
Volgens voorzichtige schattin
gen sterven in Nederland elk
jaar zeshonderd mensen aan
de door asbest veroorzaakte
ziektes asbestose (stoflong) en
mesothelioom (kanker aan
buik- of longvlies). Per jaar
komen er zo'n tweehonderd
nieuwe gevallen bij. Het be
treft vooral werknemers in as-
bestverwerkende fabrieken, in
de bouw en van isolatie- en
garagebedrijven.
r BERT JANSMA
Wat beweegt volksmassa 's? Het blijft een eng
fenomeen. Je hoeft maar ooit de Nazi's met
geheven arm de rijen te hebben zien sluiten om ze
daarna voorgoed met een behoedzame frons te
bekijken. Zag u die Roemeense mijnwerkers
verwoestend optrekkenJe krijgt pas mensen
achter eenzelfde banier als ze onwetend zijn, niet
genuanceerd (meer) denken, door eenzijdige
propaganda murw gebeukt zijn of hysterisch zijn
geworden. Aan die motivatie van de massa denk ik
wanneer ik de laatste dagen vakbondmensen van
boven tot onder aan de ladder over de wao-
plannen hoor praten. Ieder z'n mening natuurlijk,
maar je mag je afvragen waarop die gebaseerd is of
dat het om een slaafs nagebauwde collectieve
mening gaat. Gisteren zit ik te werken met de
radio aan. Hoeveel keer ik de wao heb horen
noemen heb ik niet geturfd, maar je zou er stress
van krijgen. Mensen klinken of de bodem uit de
samenleving wordt geslagen. Ik hoor een
vakbondsman met een snik in z'n stem zeggen:
„Nederland wordt zo de Derde Wereld". Kom nou
toch. Naar driehonderd Amsterdamse kerken is
een kanselboodschap over de wao gestuurd. Hij is
hier en daar uitgesproken, soms afgedrukt in het
parochieblad en in een kerk werd de liedkeus
aangepast: „Gij maakt mij steeds meer
vreemdeling ontvreemdt ge mij dan. ding voor
ding al 't oude en vertrouwdeEen prachtige
tekst die je kunt toepassen op ouder worden,
secularisatie, wegvallen van-zekerheden. Maar op
de wao? Dat is maar een feilbaar
mensenbedenksel. Weidenkenden ter linkerzijde
hebben zich de afgelopen weken in diverse bladen
kolommenlang uitgeput om de feilen ervan onder
de aandacht te brengen. Niet eens om dat echtpaar
dat al jaren wao geniet en met andere wao'ers een
bloeiend bedrijf opbouwde, maar over wezenlijker
zaken: de onbillijkheid van het stelsel, het feit dat
het een slechte verzekering is die elke privé-
verzekeraar zou kunnen verbeteren. Iemand
rekende voor dat op elke dertig wao'ers één
ambtenaar actief moet zijn. Een
verzekeringsmaatschappij die 't zo zou doen, was
binnen de kortste keren failliet. Dapper van Kok
dat hij z'n kont tegen de krib gooide, durfde te
stellen dat we met z'n allen, werkgevers,
werknemers, arbeidsbureaus en vakbonden er een
vuilnisbak van gemaakt hebben. Intussen gaat
FNV's Stekelenburg steeds meer lijken op iemand
die te ver te water is geraakt, niet terug durft en
nu maar door zwemt. En z'n vakbondmensen
huilen mee. Je hoort steeds minder echte
argumenten van ze Wat overblijft is een
stemming. En stemmingmaken is een middel om
volksmassa's te motiveren. Benieuwd of die massa
de Rotterdamse haven platlegt. Of op 5 oktober
richting Den Haag marcheert.
Hoge Raad wijst
cassatieverzoek
Finkensieper af
DEN HAAG De Hoge
raad heeft gisteren het
cassatieverzoek van voor
malig psychiater-directeur
van de Heldringstichtin
gen in Zetten, H. Finken
sieper, afgewezen. Hij had
beroep aangetekend tegen
de uitspraak van het ge
rechtshof in Arnhem.
Het hof veroordeelde hem tot
zes jaar gevangenisstraf met
ontzetting uit zijn beroep voor
de duur van 11 jaar, wegens
het als geneeskundige plegen
van ontucht met een opgeno
men persoon, aanranding van
de eerbaarheid en verkrach
ting.
De Hoge Raad achtte geen van
de negen door advocaat mr. G.
Spong aangevoerde cassatie
middelen gegrond.
Het niet dagvaarden en horen
van door zijn advocaat opge
roepen getuigen (de slachtof
fers) heeft Finkensieper niet
in zijn verdediging geschaad,
oordeelt de Hoge Raad. Ook
het bezwaar van Spong dat
één van de getuigen alleen
door de politie en niet door de
rechter-commissaris was ge
hoord wees de Hoge Raad in
tegenstelling tot een aarzelen
de procureur-generaal Rem-
melink af. De Hoge Raad
steunt het hof in zijn overwe
ging dat de vrouw niet nog
eens mocht worden gehoord
wegens haar emotionele en
I psychische problemen en het
feit dat er reeds vele andere
relevante getuigenverklarin
gen waren.
Het Landelijk Steunpunt Zet
ten sprak na afloop van de uit
spraak van een „goede afloop
van het grootste kinderbe
schermingsschandaal van deze
eeuw dat ruim 17 jaar kon
voortduren". Het heeft het mi
nisterie van justitie gevraagd
het Openbaar Ministerie op
dracht te geven tot onmiddel
lijke aanhouding van Finken
sieper.
Een gemeente
werker bezig
met het
ophangen van
wensen van
demon
stranten in een
boom voor het
stadhuis in
Rotterdam. De
oude versierde
boom werd
'geplant' uit
protest tegen
de wao-
regerings-
plannen.
FOTO: ANP
ROTTERDAM De Ver
voersbond FNV gaat in
hoger beroep tegen de uit
spraak van de president
van de rechtbank in Rot
terdam, waarin alle sta
kingen in de Rotterdamse
haven werden verboden.
Over de rechterlijke uitspraak
is binnen de FNV grote woede
is ontstaan. Overigens heeft de
vervoersbond zijn leden ten
stelligste ontraden om zich
massaal ziek te melden nu de
bond de acties niet meer mag
organiseren. „Zo'n reactie is
wel begrijpelijk, maar wij wil
len absoluut niet dat er mis
bruik wordt gemaakt van soci
ale voorzieningen", aldus
FN V-bestuurder J. Verroen.
De president van de Rotter
damse rechtbank, mr. L.F. ter
Kuile, verbood de stakingen in
de Rotterdamse haven tegen
de wao- en ziektewetplannen
op straffe van een dwangsom
van 100.000 gulden per over
treding. Ook de voor komende
vrijdag en zaterdag aangekon
digde stakingen mogen niet
doorgaan. De Vervoersbond
FNV mag daar niet toe oproe
pen en moet de gisteren geda
ne oproep alsnog intrekken.
FN V-woord voerder Marges
beoordeelde de uitspraak van
Ter Kuile als de meest ver
gaande in de gedingen die tot
nu toe gevoerd zijn door werk
gevers tegen het vakbondsver-
zet inzake de wao- en ziekte
wetplannen. De president
meent dat de werkgevers geen
partij zijn, dat acties onrust
brengen in de toch al moeilij
ke situatie in de Rotterdamse
haven en dat de klanten teveel
onder druk worden gezet.
„Ter Kuile sluit met zijn uit
spraak elke nuancering uit",
reageert FNV'er Marges, „er is
geen enkele vorm van actie
meer mogelijk. De Vervoers
bond had minstens meer be
grip verwacht van een recht
bankpresident die geacht
wordt boven partijen te staan.
De acties van de bonden bij
andere bedrijven in de rest
van het land gaan onvermin
derd door. Vandaag zij op tal
van plaaten werkonderbrekin
gen, demonstraties en 24-uurs-
stakingen gehouden. In de
Haagse regio organiseerde de
Industriebond FNV poortac
ties bij Gist Brocades in Delft.
Bij NKF Kabel, eveneens in
Delft, hield de bond kantine
bijeenkomsten, terwijl bij de
dienst sociale werkvoorziening
werkonderbrekingen werden
gehouden. Het laatste gebeur
de ook bij Parkeerbeheer in
Leiden.
ADVERTENTIES
Vier jaar geëist
voor overval op motel
UTRECHT De officier van
justitie bij de rechtbank in
Utrecht, mr. J. van Hout, heeft
gisteren vier jaar gevangenis
straf geëist tegen een 27-jarige
man uit Breda. De officier ziet
hem als hoofdverdachte van
de overval op het Van der
Valk-motel Oriental Palace in
Breukelen op 6 augustus vorig
jaar. Tegen een 22-jarige ont
kennende verdachte werd drie
jaar gevangenisstraf geëist.
Volgens de officier had hij de
overval samen met K. ge
pleegd. Twee andere verdach
ten hoorden voor hun aandeel
in de voorbereiding elk twee
jaar cel eisen.
CASPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
HfT IS ffN ITRASfNPf
PRA/WATISCH? ROL.
NA Vt TWffPf A'ktp
ZM- IK HfT PUBUftC TOT
TRANfN Tof BfWoGfN HfBBfN.
UTRECHT Naarmate
de acties van FNV-bon-
den tegen de ingrepen in
ziektewet en wao langer
gaan duren, zullen rech
ters vaker een stakings
verbod opleggen. Dit stelt
hoogleraar arbeidsrecht
prof. mr. P. van der Heij
den (UvA) in een reactie
op de uitspraak van de
rechtbankpresident in
Rotterdam, die gisteren
stakingen in de havens
verbood.
„Korte protestacties zoals op
Prinsjesdag hoeft een rechter
niet te verbieden. Bij langduri
ger acties komt er een punt
waarop de rechten van derden
-en dat zijn in dit geval de
werkgevers - met voeten wor
den getreden", aldus Van der
Heijden. Hij is het eens met de
stelling dat werkgevers op dit
moment geen partij zijn omdat
ze niets aan de voorgenomen
ingrepen kunnen doen.
In het Europees Sociaal Hand
vest (ESH). dat bij het ontbre
ken van nationale wetgeving
in de gedingen als toetssteen
dient, is bepaald dat collectie
ve acties niet toelaatbaar zijn
als „fundamentele rechten van
derden daardoor worden be
perkt". De zeer uiteenlopende
uitspraken in de kort gedingen
die werkgevers deze en vorige
week tegen FNV-bonden heb
ben aangespannen, tonen aan
dat rechters een behoorlijke
vrijheid hebben om de bepa
lingen van het ESH uit te leg
gen. „Het zijn ook waarde
ringskwesties. Rechters zijn
ook maar mensen", aldus Van
der Heijden.
Oud-kamerlid
Mommersteeg
overleden
DEN HAAG Naar pas
deze week bekend is ge
worden is op 21 september
op 74-jarige leeftijd het
oud-kamerlid mr. J.A.
Mommersteeg overleden.
De op 6 maart 1917 in 's Herto
genbosch geboren Mommer
steeg kwam in 1963 voor de
KVP in de Tweede Kamer.
Daarvoor was hij onder andere
hoofdredacteur van Keesings
Historisch Archief. In 1971
werd Mommersteeg gekozen
tot lid van het Europees Parle
ment voor de Katholieke
Volkspartij. Twee jaar lang
combineerde hij het kamerlid
maatschap met een plaats in
het Europese parlement. In
1973 werd Mommersteeg
staatssecretaris van defensie in
het kabinet Den Uyl. Een jaar
later trad hij om gezondheids
redenen af. In 1976 keerde hij
terug in de Kamer, nu voor
het CDA. Zes jaar later werd
hij gekozen in het Europees
parlement waar hij dit keer
slechts twee jaar zitting had.
Drie jaar later werd hij, als
eerste Nederlander, benoemd
tot lid van de mensenrechten
commissie van de Verengde
Naties, een functie die hij tot
1990 zou behouden.
In dat jaar kwam Mommer
steeg in opspraak. In het
weekblad Elsevier werd hij er
van beschuldigd voor en tij
dens de Tweede Wereldoorlog
lid te zijn geweest van de fas
cistische organisatie Nationaal
Front. Mommersteeg erkende
het lidmaatschap. „Het anti-se-
mitisme heeft mij altijd dwars
gezeten", aldus Mommersteeg
in een reactie. „Ik heb zeker
bedankt toen het front opriep
het
Ne-
het
