Uithoudingsvermogen
Mobutu legendarisch
mÊÊÊBm
Geld,
geld,
geld
VN-team is onder
indruk van nucleair
programma Irak
4 &ükceouW RTTTTFMT AXTD
DINSDAG 1 OKTOBER 1991
In de Amerikaanse
staat Colorado zijn
gisteren twee
spoorwegemployés
om het leven
gekomen en raakten
enkele anderen
gewond toen een
goederentrein
ontspoorde. Oorzaak
van de treinramp in de
bergen bij Pinecliff
was schuivend
gesteente.
FOTO: AP
Nederlands snoepje gevuld met cocaïne
RIO DE JANEIRO Elf lage-
re-schoolkinderen uit Rio de Ja
neiro zijn onwel geworden na
het eten van Van Melle snoepjes
die geïnjecteerd waren met co
caïne. Het snoepgoed hadden zij
gekocht van een ambulante ver
koper voor het schoolplein. Tot
nu toe heeft nog niemand de
verantwoordelijkheid voor de
vergiftiging opgeëist.
Politie-onderzoek heeft inmid
dels aangetoond dat niet alleen
Van Melle het slachtoffer is ge
worden van de injectie-praktij
ken. Ook in de snoepjes van de
Amerikaanse fabrikant Warner
Lambert zijn drugs aangetrof
fen. Directeur Harmen Lensink
van Van Melle Brazilië ontkent
met klem dat zijn produkt tij
dens het fabricageproces is inge
spoten met de drugs. Ook de
mogelijkheid van afpersing sluit
hij uit, omdat nog niemand
heeft gebeld met de eis tot beta
ling. De autoriteiten vermoeden
dat de dader het snoepgoed
heeft geïnjecteerd voor privé-
gebruik. Waarschijnlijk is het
produkt door onachtzaamheid in
de handel gekomen.
Gorbatsjov dreigt
weer met aftreden
MOSKOU President Mi-
chail Gorbatsjov heeft giste
ren gezegd dat hij liever af
treedt dan leiding te moeten
geven aan een Sovjetunie
die uiteenvalt. Volgens Gor
batsjov moet door de leiders
van de republieken een
verdrag worden onderte
kend dat een nieuwe lossere
Unie van Soevereine Staten
schept. Hij wil samen met
de Russische president Boris
Jeltsin binnenkort alle
Sovjetrepublieken een der
gelijk Unieverdrag voorleg
gen. Het is de tweede keer
binnen een maand dat Gor
batsjov dreigt af te treden.
Langste man ter
wereld in ziekenhuis
LONDEN Artsen in een ziekenhuis in
Londen zijn bezig met de behandeling van
een 27-jarige man die 2.51 m lang is en nog
altijd groeit. Het gaat om Parimal Chandra
Barman uit Bangladesh. Hij wordt volgend
jaar in het Guinness Book of Records geno
teerd als de langste mens ter wereld. De dok
toren van het Sint Bartholomeus ziekenhuis
wilden niets over zijn behandeling zeggen.
Volgens een Brits persbureau heeft Barman
een tumor op de hypofyse, een klier die on
der andere verantwoordelijk is voor de pro-
duktie van groeihormonen. Barman is de op
drie na langste man aller tijden. Hij passeerde
onlangs in lengte de 38-jarige Pakistaan Haji
Mohammad Alam Channa, die 2,33 meter
meet. De Amerikaan Robert Wadlow was
met 2,71 meter de langste mens ooit gemeten.
Bob Kerrey vierde
presidentskandidaat
voor de Democraten
LINCOLN De uit Nebraska afkomstige se
nator Bob Kerrey heeft zich gisteren kandi
daat gesteld voor het presidentschap van de
Verenigde Staten. De 48-jarige Kerrey deed
de aankondiging in zijn woonplaats Lincoln.
Hij is na de senatoren Paul Tsongas (Massa
chusetts) en Tom Harkin (Iowa) en gouver
neur Douglas Wilder van Virginia de vierde
Democraat die het volgend jaar op 2 novem
ber tegen president George Bush wil opne
men. Naar verwachting zal gouverneur Bill
Clinton van Arkansas zich donderdag als
vijfde Democratische presidentskandidaat
aanmelden. De Democraten kiezen volgend
jaar juli tijdens hun partijconventie de tegen
stander i
i Bush.
KINSHASA Terwijl
zijn uitgehongerde onder
danen het al verwoeste
land leegplunderden,
deed de president van
Zaïre, Mobutu Sese Seko,
de 'leeuw die geen vijand
vreest', zich op zijn luxe
rivierboot tegoed aan ge
roosterde kwartel, overgo
ten met een Loire-wijntje.
De Kamanyola, i
te Belgische koloniale
boot, is een drijvend paradijs
op de zee van schrijnende ar
moede die Zaïre heet. De boot
is toegerust met een helikop
terplatform, dinerzalen en
badkamers met gouden kra
nen en wordt door een opeen
volging van jonge vrouwen
bezocht: een mogelijke inter
pretatie van de naam die de
zestigjarige president zich
heeft aangemeten is: 'jonge
haan die van hen naar hen
gaat en een spoor van vuur
achter zich laat'. De Kamanyo
la is sinds enige jaren de presi
dentiële residentie.
Tijdens de achtenveertig uur
durende orgie van rooftochten
en plunderingen door Zaïrese
soldaten die in geen tijden sol
dij hadden gezien zijn Kinsha
sa en verscheidene andere ste
den praktisch verwoest en
ontvluchtten duizenden bui
tenlanders het land. Velen
vertelden dat zij zich in hun
ondergoed of nachtkleding in
de rimboe hadden moeten
schuilhouden terwijl plunde-
Overlevende
Mobutu, omringd door loyale
elitetroepen, achtte het gevaar
kennelijk niet groot genoeg
om te vluchten. Na zesentwin
tig jaar aan de macht leek hij
vastberaden een nieuwe titel
toe te voegen aan zijn officiële
bijnamen, De Grote Bevrijder,
De Roerganger en De Vader
van de Revolutie: die van De
Grote Overlevende. „Hij is
van plan hard op te treden te
gen het leger", aldus premier
Mulumba Lokoji. Het eerste
wat Mobutu deed om de groei
ende onvrede te beteugelen
was zijn beurs opentrekken.
Nadat hij maandenlang de ar
moede als excuus had ge
bruikt, bleek hij opeens ge
noeg geld te hebben om zijn
soldaten hun achterstallige sol
dij uit te kunnen betalen, rond
de vijf miljard Zaïres (onge
veer 65.000 gulden). Of het
geld afkomstig is uit de natio
nale schatkist of van de Zwit
serse bankrekening waarop
Mobutu tijdens zijn bewind
volgens geruchten zeven mil
jard gulden heeft opgepot is
niet duidelijk.
Mobutu heeft ook beloofd de
democratische ontwikkelingen
tot een meer-partijenstelsel te
zullen voortzetten, maar hoe
lang hij het onvermijdelijke
nog zal kunnen afwenden in
niet duidelijk. Hij heeft een
adempauze gekregen door de
interventie van de Franse en
Belgische troepen die moesten
toezien op de het veilige ver
trek van de Europeanen uit
Zaïre. Door hun aanwezigheid
zijn verdere demonstraties van
onvrede uitgebleven.
De werkelijkheid is natuurlijk
ook dat er weinig te plunderen
valt. Praktisch iedere winkel
en fabriek in het centrum van
Kinshasa is leeggeroofd. De
voedseltekorten dreigen een
rampzalige omvang te krijgen.
Haat
Zaïre, met zijn mineralen en
grote oppervlakten vruchtbare
grond in potentieel een van de
rijkste landen van Afrika, is
door de jaren van wanbeleid
onder Mobutu
de
armste Afrikaanse landen ge
worden. De inflatie bedraagt
tussen de 1000 en 3000 procent
per jaar. Van enige gezond
heidszorg is nauwelijks sprake
en het ldhd is niet in staat zijn
34 miljoen inwoners te voeden:
de helft van de kinderen sterft
voor het vijfde levensjaar.
Mobutu heeft in zijn bezits
drang kastelen en villa's ge
kocht door heel Europa en
Afrika. Hij importeert kaviaar
en kisten Franse champagne.
De meeste ZaïTezen zijn het er
in besloten kring over eens dat
Mobutu moet gaan, zelfs zijn
ministers. „Er zal geen vrede
komen als hij blijft", zegt op
positieleider Etienne Tshiseke-
di. De oppositie is een verza
meling van meer dan hon
derddertig verschillende groe
peringen. Het enige wat zij
.iet elkaar delen is hun haat
jegens Mobutu. Maar het uit
houdingsvermogen van Mobu
tu is welhaast legendarisch.
De Zaïrese oppositieleider
Etienne Tshisekedi heeft giste
ren niettemin gezegd dat de
regering die hij gaat vormen
het einde betekent van de
machtspositie van Mobutu.
Tshisekedi werd zondag be
noemd tot premier van een
crisiskabinet. De maatregel
dient vandaag nog te worden
bevestigd door een conferentie
van de gezamenlijke oppositie
partijen. De nieuwe premier
heeft de steun van Frankrijk
en België, de landen die vorige
week paratroepen naar Zaïïre
zonden om een einde te ma
ken aan een muiterij van het
leger. Tshisekedi zei dat hij
het land zal leiden en niemand
anders.
(c) The Sunday Times
Sovjets: snel
praten over
voorstellen
ontwapening
MOSKOU De Sovjetunie
zal onmiddellijk met de Vere
nigde Staten gaan praten over
de nucleaire ontwapenings
voorstellen die president
George Bush vrijdag heeft ge
presenteerd. Ook van Moskou
zijn vrijwillige wapenreducties
te verwachten. Dit hebben
functionarissen van het Sov
jet-ministerie van buitenland
se zaken gisteren laten weten.
„Wij sluiten eenzijdige stappen
niet uit, maar zoals u weet is
ook voor bepaalde eenzijdige
stappen specificatie en consul
tatie nodig", aldus onderminis
ter van buitenlandse zaken
Vladimir Petrovsky.
Niettemin wil de Sovjetunie
vermoedelijk nog een stap ver
der gaan dan Bush. Petrovsky
gaf aan dat Moskou de Ameri
kaanse voorstellen wil uitbrei
den met een plan om het aan
tal ondergrondse kernproeven
verder te beperken. Moskou
heeft de afgelopen jaren her
haaldelijk gepleit voor eeri al
geheel verbod op kernproe
ven. Maar dit pleidooi werd
steeds-door de VS van de hand
gewezen, omdat die de nucle
aire afschrikking in hun mili
taire strategie willen handha-
Daarnaast wil de Sovjetunie
ook de drie andere erkende
kernmachten, Groot-Brittan-
nie, Frankrijk en China, bij de
besprekingen betrekken, aldus
de onderministers.
Verder wil de Sovjetunie pra
ten over een aanpak om be
drijven die werken voor het
defensie-apparaat te laten
overschakelen op civiele pro-
duktie.
Zwarte Zuidafrikanen demonstreren tegen btw
PRETORIA Duizenden
zwarten hebben gisteren
in Zuid-Afrika geprotes
teerd tegen de invoering
van een btw. De betogers
vinden dat deze voor
Zuid-Afrika nieuwe belas
ting in het voordeel werkt
van de blanke zakenlie
den, terwijl de toch al
arme zwarten er de lasten
van moeten dragen.
burg en andere steden. De
vakbonden noemden de acties
een succes en zeiden dat zij het
begin vormen van een grote
campagne van burgelijke on
gehoorzaamheid tegen de in
voering van de btw. Winnie
Mandela, echtgenote van
ANC-leider Nelson Mandela,
zei dat men nu de zwarten laat
opdraaien voor het voor de
economie rampzalige apart-
heidsbeleid. „Wij hebben een
regering nodig, geen
belasting", zei zij tot
menigte van 15.000 men-
die zij in demonstratieve
optocht door Pretoria had ge
leid. De circa 1,8 miljoen leden
tellende vakbond Cosatu heeft
voor november al een staking
van twee dagen aangekondigd
om het hele belastingsysteem
te ondermijnen.
De btw bedraagt tien procent,
terwijl de oude omzetbelasting
13 procent bedroeg. Maar an
ders dan de omzetbelasting,
moet btw ook worden betaald
over water, elektriciteit, dien
sten als medische verzorging
en levensmiddelen die nu nog
onbelast zijn.
Fraude
Aanhangers van de nieuw ge
kozen Mexicaanse gouver
neur Fausto Zapata zijn in
gevecht met demonstranten
die de verslagen kandidaat
Salvador Nava een warm hart
toedragen. De fans van Nava
zetten in San Luis Potosi een
demonstratie op poten, om
dat bij de verkiezingen frau
de zou zijn gepleegd.
Referendum in
Toerkmenië
MOSKOU Op 26 oktober
wordt in Toerkmenië een refe
rendum gehouden over de on
afhankelijkheid van deze Cen-
traalaziatische Sovjetrepu
bliek, zo heeft het parlement
in Asjchabad besloten. Aan
Toerkmenië, dat grenst aan
Iran en Afghanistan, zijn de
veranderingen die het gevolg
waren van het aantreden van
president Michail Gorbatsjov
in 1985 in hoge mate voorbij
gegaan. In Toerkmenië, een
van de kleinere republieken
van de Sovjetunie, wonen 3,5
miljoen mensen. Het zijn voor
het merendeel Turks spreken
de islamieten.
Geen Britse
verkiezingen
in november
LONDEN De Britse pre
mier John Major heeft beslo
ten geen algemene verkiezin
gen te houden in november.
Volgens ministers uit zijn ka
binet wil Major de verkiezin
gen pas komend voorjaar uit
schrijven. De Britse premier
heeft de vrijheid op elk mo
ment verkiezingen uit te
schrijven zolang die maar voor
juni 1992, het einde van de
vijfjarige regeringstermijn,
worden gehouden. Het is ge
bruikelijk dat een tijdstip
wordt gekozen dat voor de re
geringspartij de grootste kans
geeft op een stembusoverwin
ning. Volgens de recente opi
niepeilingen is de regerende
Conservatieve Partij in een
nek-aan-nek-race verwikkeld
met de Labour Party, de
grootste oppositiepartij.
LONDEN Allen onder u die geld smerig
vinden, te onzedig om over te praten, krijgen het
thans moeilijk. Waht ik ga het over geld hebben.
Mijn kop rammelt van het geld. Dat komt door de
grootste nog levende Engelse valsemunter, die ik
op de televisie heb horen spreken over zijn duivels
vak en zijn beestachtig lot. Hij was na tien jaar
penitentie in gruwelijke strafinrichtingen tot
inkeer gekomen en verdient thans wat schamele
penningen aan zijn boek 'Counterfeit', waarin hij
inzicht geeft in zijn vaardigheden op het
intrigerende terrein van de valsemunterij. Hij
werkte slechts in opdracht en hij vroeg voor het
drukken van een partij geld 14 procent van de
nominale waarde. Bij miljoenenorders kon dat
percentage omlaag. Op deze manier hoefde hij zich
geen zorgen te maken over het moeilijkste aspect
van de valsemunterij, de distributie. Een aardige
man, zoals je die wel vaker in het drukkersvak
tegenkomt. Intelligent ook en met het berouwvol
uiterlijk van een bedroefd croupier.
Hoe smerig is geld eigenlijk? Ik heb de
geconcentreerde waarheid, zoals die in de loop der
eeuwen over geld is verzameld, bijeengezocht uit
de schatkamers van het Spreekwoordenboek der
Nederlandsche Taal van 1858. Van die
overvloedige, vaak wat preutse oogst heb ik een
krachtig distillaat getrokken Daar gaan we:
Alleen het geld, dat maakt den held
Als men van stront droomt, zal men in het geld,
De drinkpot maakt menigeen geldeloos
De misslagen der geneesheren worden met aarde,
de gebreken der rijken met geld bedekt
De vrek gaat met zijn gat op de geldkist zitten
Die geldeloos is, zijne vrienden zijn dun
Die geld heeft, kan zich roeren
Die geld heeft krijgt den droes (duivel) te vriend,
en alle hoeden tot zijne devotie
Die reist zonder geld vreest geen geweld
Het geld dat stom is, maakt regt dat krom is en
snedig dat dom is
Een man zonder geld is een schip zonder zeilen
Een man zonder geld verdwijnt en versmelt
Geen zwaarder rouw dan om geldverlies
Geld is de regte liefde
Geld is steeds den vrek tot straf, maar de arme tot
een staf
Had ik dat geld in een bevuilden doek, ik zou den
knoop met mijne tanden losmaken
Het geld opent alle deuren, behalve die van den
hemel
Het is geene schande geen geld te hebben, maar
het is zoo ongemakkelijk
Het laatste geld in den zak weegt het zwaarst
Hij heeft veel kak, maar weinig geld op zak
In geld. in vrouwen en in wijn is deugd en vreugd
maar ook venijn
Men moet wel zijn geld, maar niet zijn jaren tellen
Voor geld kan men den duivel laten dansen.
U ziet, men heeft zich in de loop der tijden nogal
intensief met geld en met wat het alzo kan
aanrichten, beziggehouden. De grote schilder
Willem de Kooning, die, voor men bereid was
tonnen voor zijn schilderijen te betalen straatarm
was. heeft een mooie, bescheiden uitspraak over
geldgebrek op zijn naam staan: ..De ellende van
armoede is dat al je tijd er in gaat zitten".
MANAMA Irak is bezig een
kernwapenprogramma te ont
wikkelen, zo blijkt duidelijk
uit de documenten die het in
spectieteam van de Verenigde
Naties in Baghdad heeft ge
vonden. Iraks nucleaire pro
gramma stond kwalitatief op
hoog niveau en de nuclaire on
derzoeksfaciliteiten waren be
ter dan de meeste in Europa
en Noord-Amerika, aldus VN-
deskundigen gisteren in Mana-
Volgens hen kon het program
ma met zijn bedoeld voor
vreedzame doeleinden. Het
omvangrijkste programma
richtte zich op de produktie
van verrijkt uranjum, waarbij
vrijwel iedere bekende metho
de werd onderzocht. „En dat
in een land waar voor geen
enkele werkende energiecen
trale verrijkt uranium nodig
is", merkte een teamlid op.
„Wanneer je kijkt naar de
kwaliteit van het verrichte
werk, de diepgang ervan...dan
moet je wel onder de indruk
zijn", aldus David Kay, leider
van het VN-inspectieteam. Het
aangetroffen materiaal toont
aan dat Irak bezig is een kern
wapenprogramma te ontwik-
Er zijn ook duidelijke aanwij
zingen dat de Irakezen met
het oog op de programma's
contracten hebben afgesloten
met buitenlandse bedrijven,
aldus Kay. Hij vond het moei
lijk te begrijpen dat die bedrij
ven, gezien enkele van de ge
leverde zaken, niet beseften
dat zij voor een nucleair pro
gramma gebruikt zouden wor
den.
De Irakezen proberen hun
programma voort te zetten,
zelfs na de Golfoorlog, aldus
Kay. Naar zijn zeggen zijn er
in Irak plaatsen waar de ont
wikkeling van het nucleair
programma nog steeds wordt
voortgezet.
Treinramp
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB".
JAN VAN RIEBEECK IN ZUID-AFRIKA
QN878 Niet alleen het binnenland laat Van Riebeeck nu gron
dig verkennen, ook de kustlijn, de baaien, de eilanden worden
met behulp van driehoekmeting en kompaspeiling in kaart ge
bracht. Verscheidene eilandjes voor de kust neemt Van Riebeeck
namens de Oost-Indische Compagnie in bezit en hij laat op een
stuk gladde rots het monogram van de Compagnie inbeitelen.
Geheel van gevaar ontbloot zijn deze ondernemingen niet en Van
Riebeeck begrijpt maar al te goed, waarom de Portugezen, die
indertijd de Kaap hebben ontdekt, er de naam 'Stormkaap' aan
hebben gegeven. Want het kan in deze streken raar spoken! Op
een van deze tochten vergaat een klein scheepje, het Robben-
jachtje. Het schip strandt op de rotsige kust en spoedig hebben
de golven het geheel uit elkaar geslagen.
