Griep en kou
veroorzaken
sterftepieken
BINNENLAND
Egypte nu
voor f4,90.*
Staking bij Yan der
Giessen de Noord
Ook onderzoeken naar eigen personeel op andere ministeries
Fellere aanpak heling bepleit
Israël nu
vanaf f4,20.*
CcidócSouomit
DINSDAG 1 OKTOBER 1991
Paspoort jongeren
25 gulden duurder
DEN HAAG Het paspoort
voor jongeren onder de 16 jaar
wordt vanaf 1 januari 25 gulden
duurder en gaat dan 52 gulden
kosten. De overige paspoorten
worden twee gulden goedkoper
en daardoor ook 52 gulden. Het
ministerie van binnenlandse za
ken heeft in een brief aan alle
burgemeesters laten weten af te
willen van de goedkope pas
poorten. De Consumentenbond
vindt de prijsverhoging een
slechte zaak. De organisatie
j wijst er op dat het kabinet vorig
jaar nog vond dat jongeren een
eigen reisdofcument moesten
hebben.
Angst voor oorlogs
dreiging neemt af
NIJMEGEN Steeds minder Nederlanders
zijn van mening dat hun land militair be
dreigd wordt. Hield vorig jaar nog 45 procent
van de Nederlanders er geen vijandbeeld op
na, dit jaar is dat percentage gestegen tot 63
procent, zo blijkt uit een onderzoek van het
Studiecentrum voor Vredesvraagstukken van
de Katholieke Universiteit Nijmegen, dat gis
teren gepresenteerd is. De minste militaire
dreiging zien aanhangers van D66: 73 procent
tegen het gemiddelde van 63 procent. In het
onderzoek is nog geen rekening gehouden met
de jongste ontwapeningsplannen van presi
dent Bush. Met name in de omgeving van Ha-
velte zijn de plannen met gejuich ontvangen.
Een gevolg van de plannen zou kunnen zijn
dat de kernkoppen op de nabijgelegen leger
basis Havelterberg worden ontmanteld.
Kosto: celstraf en
tbs niet meer samen
DEN HAAG Staatssecretaris Kosto van
justitie wil dat bij een langdurige gevange
nisstraf geen tbs-maatregel meer wordt op
gelegd. Volgens de PvdA-bewindsman gaan
die twee straffen niet samen. „Het is het één
of het ander", zegt Kosto. Hij heeft vandaag
aangekondigd binnenkort met de rechters
over deze zaak te gaan praten. Rechters lij
ken steeds meer moeite te hebben met de
keuze tussen celstraf en tbs ofwel ter be
schikkingstelling van de regering. Indien
een rechter naast een gevangenisstraf ook
tbs oplegt, kan een veroordeelde daardoor
meestal niet vrijkomen als zijn 'reguliere'
straf erop zit. Want daarna gaat de tbs-
maatregel in. Daarbij wordt elke twee jaar
bekeken of de patiënt inmiddels is genezen
en kan terugkeren in de maatschappij.
Misdaadbende in
Rijnmond opgerold
ROTTERDAM Door de aanhou
ding van veertien personen is in
Rijnmond een criminele organisatie
opgerold, die zich heeft beziggehou
den met onder meer gewapende
overvallen en drugshandel. Met de
aanhoudingen zijn onder meer een
bankoverval in Papendrecht en een
overval op een juwelier in Den Haag
opgelost. Twaalf van de verdachten
zijn afkomstig van de Nederlandse
Antillen. De hoofdverdachten zijn
een 24-jarige en een 26-jarige Rotter
dammer, De politie heeft bij de ver
dachten vier vuurwapens, 2,5 kilo co
caïne, een sportwagen ter waarde
van 60.000 gulden en sieraden in be
slag genomen.
Controle-actie
onder studenten
GRONINGEN De Informatise
ringsbank van het ministerie van on
derwijs en wetenschappen is vandaag
begonnen met een grootscheepse in
komens- en uitwonendencontrole on
der studenten die studiefinanciering
hebben ontvangen. Doel is na te gaan
in hoeverre studenten ten onrechte
studiefinanciering hebben ontvan
gen. De inkomenscontrole geldt voor
het jaar 1989 en betreft 86.000 studen
ten. De uitwonendencontrole heeft
betrekking op 320.000 studenten en
behelst de periode januari tot en met
oktober 1991. De Informatiserings
bank verwacht door de controles res
pectievelijk 50 en 25 miljoen gulden
terug te ontvangen.
Twee jaar cel en tbs voor
Rembrandtpark - verkrachter
AMSTERDAM De Amsterdamse rechtbank heeft
een 20-jarige man veroordeeld tot twee jaar cel en
tbs met dwangverpleging. De man, die door zijn
strafzaak berucht is geworden onder de bijnaam de
„Rembrandtpark-verkrachter", werd schuldig be
vonden aan twee gewelddadige verkrachtingen en
een geval van aanranding. Tegen hem was behalve
tbs zes jaar gevangenisstraf geëist, maar de recht
bank vond op advies van deskundigen uit het Pieter
Baan Centrum dat zowel de verdachte als de maat
schappij het meest zijn gebaat bij een snelle aanvang
van de behandeling. Hij werd op 17 maart van dit
jaar aangehouden in het Rembrandtpark. Tot op dat
moment had hij het park en omgeving ongeveer een
jaar lang onveilig gemaakt door willekeurige vrou
wen te volgen en in een aantal gevallen slachtoffer
te maken van zijn seksueel georiënteerde agressie.
Volgens de man zou het veertien keer tot een vol
tooid misdrijf zijn gekomen.
MEESTE STERFGEVALLEN OP 3 MAART
RIJSWIJK Uitschieters
naar boven in de dagelijk
se sterftecijfers hangen sa
men met influenza-epide-
mieën en met warmte en
kou, maar er lijkt geen
verband te bestaan met
luchtverontreiniging. Dit
blijkt uit een onderzoek
dat de Erasmusuniversi-
teit in Rotterdam heeft
uitgevoerd in opdracht
van WVC. Het eindrap
port, 'Binnenjaarlijkse
fluctuaties in de sterfte
naar doodsoorzaak', is
vandaag aangeboden aan
dr. B. Sangster, directeur-
generaal van de volksge
zondheid.
De afgelopen jaren is de sterf
te in augustus het laagst en
aanhoudend hoog van begin
januari tot diep in maart. Op
1 de 'topdag', 3 maart, ligt de
f sterfte gemiddeld 22 procent
boven die op de 'daldag', 24
augustus.
Tweederde van de hogere
sterfte in het winterseizoen is
een gevolg van hart- en vaat
ziekten en 13 procent van
luchtwegaandoeningen. De
verhoogde sterfte doet zich
vooral voor onder 80-plussers
1 en in mindere mate onder
mensen van 60 tot 80. De sterf
te op jongere leeftijd ligt de
meeste winters niet hoger dan
in de rest van het jaar.
In Engeland is de winterse
sterf teverhoging overigens
twee keer zo groot. De onder
zoekers vermoeden dat dit sa-
i menhangt met welvaartsver-
schillen. De huidige Neder-
landse situatie is ook gunstig
vergeleken met die in de jaren
'50. Hierbij speelt vermoedelijk
een rol dat de bevolking nu
beter tegen koude is be
schermd en/of dat ze beter be-i
stand is tegen de effecten van'
blootstelling aan kou. Het rap
port noemt het aannemelijk
dat de algemene sociaal-econo
mische ontwikkeling daar veel
aan heeft bijgedragen.
In februari en maart 1986
stierven 3700 (24 procent)
mensen meer dan op grond
van de gebruikelijke seizoens
variatie viel te verwachten. De
vorige sterftepiek, in zowel de
cember 1982 als januari 1983,
was met 1113 'extra' overlede
nen aanzienlijk kleiner.
Compensatie
Gemiddeld zijn jaarlijks zo'n
4000 sterfgevallen aan influen
za (griep) toe te schrijven. In
'86 was een grote influenza-
epidemie de belangrijkste oor
zaak van de stijging, ook onder
jongeren. Vooral mensen met
hart- en vaatziekten en lucht
wegaandoeningen hebben dan
een verhoogde kans op overlij
den. De onderzoekers hebben
geen aanwijzingen gevonden
voor een compensatie in de
vorm van een lagere sterfte na
maart 1986. Volgens hen wijst
dit erop dat het niet in hoofd
zaak terminale patiënten zijn
die bij een influenza-epidemie
overlijden.
Het sterfteniveau is het laagst
op dagen met een gemiddelde
temperatuur van 16,5 graden.
Zowel op koudere als op war
mere dagen is de sterfte hoger,
ook als de invloed van de ge
wone seizoensvariatie uit de
cijfers wordt gehaald. Er is
wel enige relatie met griep:
koudegolven worden na onge
veer twee weken gevolgd door
een stijging van het aantal in-
fluenza-gevallen en die gaat
weer gepaard met een hogere
sterfte. Maar ook afgezien
daarvan becijfert het rapport
dat jaarlijks gemiddeld ruim
7000 sterfgevallen samenhan
gen met koude en ruim 800
met warmte.
Voor het beleid noemen de on
derzoekers het van belang
sterftepieken sneller te signa
leren. Dan kan beter worden
nagegaan of daarbij andere
factoren een rol spelen dan in
de jaren '80. Ze pleiten er ook
voor het publiek en de hulp
verleners te doordringen van
het nut van inenting tegen in
fluenza. De vaccinatiegraad is
nu nog laag.
Verder zou blootstelling aan
ernstige koude kunnen wor
den verminderd door voor
lichting over de effecten er
van, aanvullende bejaarden
hulp bij koud weer en verbete
ring van de huisvestings- en
arbeidsomstandigheden. Wat
warmte betreft verwijst het
rapport naar de Verenigde
Staten. Daar krijgen ouderen
en chronisch zieken tijdens
hittegolven de raad de koelte
op te zoeken, zich niet licha
melijk in te spannen en veel te
drinken.
Luchtverontreiniging lijkt
geen aantoonbare effecten te
hebben op de sterfte op korte
termijn. Maar dat wil volgens
de onderzoekers nog niet zeg
gen dat de overlijdenskansen
op langere termijn of de ge
zondheid er niet door worden
PTT Telecom heeft weer een aantal internationale
telefoontarieven verlaagd. Zo kost automatisch bellen naar
Egypte voortaan geen f 5,85 meer, r%ja
maar f 4,90"
Internationaal telefoneren kost minder dan je denkt.
Vlag 'geplant'
Alle twaalf ministers van landbouw zijn gisteren door de knieen
gegaan. Zij deden dat in Akkrum in Friesland om de laatste bol
len in de grond te stoppen en daarmee de Europese vlag te
'planten', die is uitgevoerd in hyacintebollen. De ministers, die
bijeen waren voor een informale landbouwraad, kregen van hun
Nederlandse collega Bukman allen een pakket met duizend bol
len mee naar huis, om dit voorbeeld in alle lidstaten te laten na
volgen. foto: anp
UTRECHT De werkne
mers bij de scheepswer
ven van Van der Giessen
de Noord in Krimpen aan
den IJssel en in Alblasser-
dam hebben vanmorgen
massaal het werk neerge
legd uit protest tegen de
plannan van het kabinet
met wao en Ziektewet, zo
heeft de Industriebond
FNV meegedeeld.
Volgens een woordvoerder
van de bond ligt op beide wer
ven het werk de hele dag stil
en hebben vrijwel alle werk
nemers aan het stakingsparool
gehoor gegeven. De werf in
Krimpen telt 350 werknemers,
die in Alblasserdam 100.
Ook de aangekondigde stakin
gen bij twee grafische bedrij
ven in het Noorden zijn vol
gens een woordvoerder van de
FN V-bond Druk en Papier
volgens plan van start gegaan.
Bij Form-Plastic in Grootegast
(60 werknemers) en bij druk
kerij Abbringh (75 werkne
mers) in Groningen ligt het
werk plat. Volgens de vak
bondswoordvoerder zij er circa
100 stakers.
In de provincie Groningen
staan werkonderbrekingen op
het programma bij de PTT, de
arbeidsbureaus en bij het ka
daster in de stad Groningen.
Naast de stakingen en werk
onderbrekingen gaan dinsdag
ook de „hete herfsttochten"
van de Voedingsbond FNV
door.
Op diverse fronten probeerden
vandaag werkgevers via de
rechter een stokje te steken
voor verdere stakingsacties.
Voor de Rotterdamse recht
bank diende vanmorgen een
kort geding van de haven-
werkgevers tegen de Ver-
voersbond FNV. En voor de
rechtbank in Leeuwarden vra
gen twee pluimveebedrijven -
die morgen door de Voe
dingsbond FNV als actiedoel-
wit zijn uitgekozen - eveneens
een stakingsverbod.
Verder hebben vanmorgen de
ochtendploegen van de over
slagbedrijven ECT (hometer-
minal) en NTB in de Rotter
damse haven het werk neerge
legd. Bij ECT gaat het om on
geveer 200 havenarbeiders, bij
NTB om ongeveer 100. Dis
trictsbestuurder Kees Marges
van de Vervoersbond FNV
heeft dit meegedeeld. Kaderle
den van de bond hebben gis
teravond besloten vrijdag een
24-uursstaking in de hele ha
ven uit te roepen. Die moet
doorlopen tot zaterdag om ha
venarbeiders gelegenheid te
geven de landelijke manifesa-
tie tegen de kabinetsplannen
in de Den Haag bij te wonen.
NIET ALLEEN BIJ 'LANDBOUW'
DEN HAAG Het blijkt
gebruikelijk te zijn dat
ook opsporingsdiensten
van andere ministeries
dan die van Landbouw
onderzoeken instellen
naar het eigen departe-
mentspersoneel. Soms
strekken deze onderzoe
ken zich net als bij de
AID ook uit tot het perso
neel van zo'n opsporings
dienst zelf.
Dit valt op te maken uit het
schriftelijk antwoord van mi
nister Bukman (Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij) aan
de Tweede Kamer op vragen
van fractievoorzitter Beckers
van Groen Links, vorige week
donderdag, tijdens het spoed
debat over het functioneren
van Bukman's ministerie. Bec
kers vindt dat de AID (Alge
mene Inspectiedienst) de na
speuringen onder het perso
neel van Landbouw moet sta
ken en die taak aan de Rijks^
recherche moet overlaten. Zij
vroeg Bukman eens bij andere
ministeries te kijken hoe die
de zaken aanpakken.
„Uit nader onderzoek is in
middels gebleken dat ook bij
andere departementen met
een bijzondere opsporings
dienst of afdeling recherche,
sprake is van feitenonderzoe
ken bij personeelsleden van
het eigen departement. Bij en
kele van die departementen
strekt een dergelijk onderzoek
zich ook uit tot het eigen per
soneel van die bijzondere op
sporingsdienst", aldus Buk
man. Zijn AID neemt daarmee
geen, zoals Beckers suggereer
de, unieke positie in, zo blijkt
uit verder uit zijn antwoord.
De samenstelling van de ex
terne commissie wordt moge
lijk deze week maar uiterlijk
volgende week bekendge
maakt, zo zei een woordvoer
der van het ministerie van
landbouw gisteren. Of bij de
samenstelling van
sie wordt gedacht aan
men die inmiddels al
circuit zijn gevallen i
VVD-er Pieter Winsemius (ex-
minister van VROM; le kabi-
net-Lubbers) en de CDA-er
Job de Ruiter (minister van
justitie; le kabinet-Van Agt en
minister van defensie; le kabi-
net-Lubbers) wilde de woord
voerder bevestigen noch ont
kennen. De commissie gaat de
interne spanningen en de ver
meende mistoestanden op
Bukmans ministerie onderzoe
ken.
premier Lubbers schriftelijk
om opheldering gevraagd over
het antwoord van minister
Bukman. Van Lubbers wil
fractievoorzitter Beckers we
ten of hij het met Groen Links
ongewenst vindt dat medewer
kers van opsporings- en re
cherchediensten van ministe
ries onderzoek verrichten naar
hun eigen collega's. Ze wil bo
vendien weten om welke mi
nisteries het gaat, om welke
onderzoeken, wie de opdracht
geeft en welke onderzoeksme
thoden worden gebruikt.
Man aangehouden na roof dienstwapens
Agenten onderzoeken een auto
waarmee een man gisteravond
probeerde te vluchten nadat
hij twee agenten van hun
dienstwapens had beroofd. De
agenten waren eerder op de
avond naar een woning in
Westervoort (bij Arnhem) ge
roepen, omdat daar een in
braak plaats zou vinden waar
bij de inbreker nog in de wo
ning zou zijn. Later bleek die
melding vals te zijn, aldus een
politiewoordvoerder. Nadat de
man geprobeerd had met de
dienstauto te vluchten is hij
een nieuwbouwwijk in Wester
voort in gevlucht. Daar dwong
hij een vrouw haar auto af te
staan. Na een drie uur durende
zoektocht werd de man in Arn
hem-noord tot stoppen ge
dwongen. Daarbij raakte hij
zodanig gewond dat hij in het
Radboudziekenhuis in Nijme
gen moest worden opgeno
men. Over zijn toestand of mo
tieven is nog niets bekend.
DEN HAAG Politie en
justitie moeten meer aan
dacht besteden aan de be
strijding van heling. Bo
vendien zullen de onlangs
verzwaarde strafbepalin
gen over heling in het
Wetboek van Strafrecht
nog verder moeten wor
den aangescherpt. Deze
aanbevelingen staan in
een vanmorgen door Jus
titie gepubliceerd rapport
dat de resultaten bevat
van een onderzoek naar
de aanpak van heling.
Het misdrijf heling blijkt in
verreweg de meeste politie
korpsen en justitiële arrondis
sementen een ondergeschoven
kindje te zijn. Dit heeft ver
schillende oorzaken: de opspo
ring van helers vergt veel tijd
en mankracht, het is vaak
moeilijk een bewijs van heling
te leveren en bovendien is de
aanpak van heling voor poli
tiekorpsen en officieren van
justitie dikwijls ondankbaar
werk omdat met dit werk nau
welijks kan worden 'gescoord'.
Men houdt zich over het alge
meen liever bezig met aan
sprekende zaken zoals het on
derscheppen van een partij
drugs, het oplossen van een
moord of het oprollen van een
inbrekersbende.
het rapport een belangrijke
bijdrage leveren aan vermin
dering van het aantal diefstal
len en inbraken. Immers: als
er moeilijk helers te vinden
zijn wordt het voor criminelen
minder aantrekkelijk om goe
deren te stelen. Helingbestrij
ding dient dus hoger op de
prioriteitenlijst van politie en
justitie te komen, concludeert
het rapport. Daarvoor is onder
meer nodig dat politiekorpsen
op dit punt meer samenwer
ken en meer controle uitoefe
nen op plaatsen waarvan men
vermoedt dat er veel geheeld
wordt, zoals bepaalde cafés,
buurthuizen, schoolpleinen of
zwarte markten. Verder zal er
meer druk moeten worden uit
geoefend op verdachten van
inbraak en diefstal om namen
van helers
Volgens het rapport is het ook
van groot belang dat het pu
bliek regelmatig wordt ge
waarschuwd tegen heling. In
dat geval zal het voor ver
dachten van heling steeds
moeilijker worden aanneme
lijk te maken dat zij er geen
idee van hadden dat de door
hen gekochte goederen uit een
misdrijf afkomstig waren.
De onderzoekers geven ten
slotte ook het advies om in het
Wetboek van Strafrecht geen
onderscheid meer te maken
tussen 'opzetheling' (waarop
maximaal vier jaar gevange
nisstraf staat) en 'gewoontehe-
ling' (maximaal zes jaar). Bij
opzetheling wordt ervan uitge
gaan dat het delict voor de
eerste maal is gepleegd en bij
gewoonteheling gaat het om
personen die al vaker wegens
het „verwerven, voorhanden
hebben of overdragen van een
door misdrijf verkregen goed"
zijn veroordeeld. Voor beide
vormen van heling zou de
maximumstraf zes jaar moeten
worden. In dat geval heeft jus
titie meer mogelijkheden om
verdachte helers in voorarrest
te houden. Voor verdachte op-
zethelers zijn die mogelijkhe
den nu zeer beperkt.
(advertentie)
CASPER EN HOBBES
IK VKofS AAN ?a oF mama
f(n bay KKIJST EN HIJ
WIST
DOOR BILL WATERSON
PAPA zt\ PAt Als
mama bln baby zm
KEIJGfN li ER UIT
z/xi zJfN Als bbn
nijlpaaep
PTT ieiecom heeft weer een aantal internationale
telefoontarieven verlaagd. Zo kost automatisch bellen naar
Israël tijdens de piekuren (maandag t/m vrijdag tussen 8.00
en 18.00 uur) voortaan geen f 5,85 meer, maar f 4,90*.
En tijdens de daluren (overige uren en in het week
end) kost bellen naar Israël geen
f 4,90 meer, maar f 4,20*.
Internationaal telefoneren kost minder dan je denkt.
School heeft recht om
leraar te laten schaduwen
MAASTRICHT De Koningin Gerberga-mavo in Meerssen
heeft rechtmatig gehandeld toen zij besloot geschiedeniesleraar
H. Janssen uit Geleen te laten schaduwen toen die ziek was.
Janssen verloor hierover gisteren een kort geding dat hij tegen
het bestuur van zijn school had aangespannen.
Het geding diende voor de president van de rechtbank in Maas
tricht, mr. J. Seelen. Het schoolbestuur stond in zijn recht toen
het privé-detective S. Swaen uit Maastricht inschakelde, om na
te gaan of Janssen werkzaariiheden verrichtte tijdens zijn ziekte.
Dit onderzoek vormde geen inbreuk op de persoonlijke levens
sfeer, omdat de detective zich zuiver beperkte tot de vraag of
Janssen ergens werkte. Het inschakelen van een detective was,
aldus het vonnis, voor het bestuur de enige controlemogelijkheid
omdat de leraar op pogingen met hem in contact te komen niet
reageerde.
De detective nam waar dat Janssen voor het bedrijf Baggen in
zijn woonplaats reclame verspreidde. Volgens de president
maakt het niet uit dat de leraar dit gratis deed. Zonder toestem
ming van zijn werkgever mag een zieke werknemer ook geen
onbetaald werk doen. Janssen was twintig jaar aan de mavo ver
bonden. Er loopt een procedure om hem definitief voor zijn
werk af te keuren.
