Cao-overleg
angdurig en
rg moeilijk"
„De mensen die nu
juichen worden in
de Troonrede gepakt
Actie
groep
blijft
thuis
BINNENLAND
urger voelt zich machteloos bij politieke beslissingen
Niet goed, geld terug met de
GELE KAART
iQowuint
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1991
net
HOFLAND
anal]
r dat
niets
met
lighed
den.
moet
HAAG Burgers denken dat
uwelijks of geen invloed kunnen
'enen op politieke beslissingen.
grote meerderheid, ruim 65%,
dat de invloed die de individue
ler kan uitoefenen niet zo groot
zelfs gering. Veertien procent
die zelfs nihil.
jkt uit een onderzoek van het dagblad
dat het bureau DHV Coinsultants de
it gaf uit te zoeken hoe Nederlanders
Kjlitiek en macht denken. Ruim 40%
wil wel degelijk invloed, maar slechts 13%
meent dat dit ook werkelijk kan. Uitge
splitst naar politieke voorkeur, valt op dat
vooral VVD-aanhangers meer te zeggen
willen hebben. Van de vier grote partijen
scoort het CDA hier met 38% het laagst. Uit
gesplitst naar leeftijd willen mensen tussen
de 41 en 55 jaar, de generatie die zich in de
jaren zestig hevig roerde, veruit de meeste
invloed.
Tegelijk dicht de burger het parlement, Eer
ste en Tweede Kamer, weinig macht toe in
vergelijking met het kabinet. Veertig pro
cent dicht de regering de meeste macht toe,
ruim 20% de politieke partijen en 15% het
parlement. Een kleine 10% denkt dat de
macht elders ligt, 10% noemt in dit verband
de multinationals. Ambtenaren worden
nauwelijks genoemd.
Veertig procent van de burgers zou graag
zelf de burgemeester willen kiezen; een
kwart wil die keuze overlaten aan de ge
meenteraad. Door diezelfde gemeenteraad
voelt de burger zich overigens meer betrok
ken bij politieke beslissingen dan bij de
Haagse politiek; bijna 40% tegenover 18%.
Eén van de vijf Nederlanders zou lid van
een politieke partij willen worden om in
vloed uit te kunnen oefenen op de keuze
van de volksvertegenwoordigers. Slechts
één op de tien is daadwerkelijk lid. Zes van
de tien vinden het een goede gang van za
ken dat partijleden de kandidatenlijsten op
stellen.
Ruim een kwart van de kiezers weet mo
menteel nog niet op welke partij ze straks
moeten stemmen. Van de mensen die dat
wel weten, heeft één op de vijf een voor
keur voor het CDA. Onder de aanhangers
van deze partij is een meerderheid, ruim 62
procent, voor een referendum. De meeste
voorstanders voor dit middel om politieke
beslissingen te beïnvloeden, is te vinden on
der het electoraat van D66 (87%) en de
PvdA (81%).
Slechts 15% denkt dat de koningin invloed
heeft, 51% daarentegen meent dat het staats
hoofd weinig of niets heeft in te brengen.
Tot slot vinden de meeste burgers (54%) dat
de invloed van de EG op het beleid van Ne
derland niet groter mag worden.
Voor het onderzoek werden vorige maand
zeshonderd kiezers van 18 jaar en ouder be
naderd.
Tienduizend broodjes
voor demonstranten
ROTTERDAM De mensen die vandaag
op de Coolsingel in Rotterdam demonstreer
den tegen de wao-maatregelen van het ka
binet, hebben allemaal een broodje kaas ge
kregen. De Socialistische Partij (SP) liet er
10.000 aanrukken, onder het motto 'Laat je
de kaas niet van het brood eten'. Zoals be
kend hebben de vakbonden iedereen opge
roepen op de Coolsingel naar de Troonrede
te komen kijken en luisteren. De SP is te
gen ingrepen in wao en ziektewet en steunt
daarom de vakbondsacties. Volgens de partij
zijn het hoge werktempo, de onveiligheid en
de lange werktijden in veel bedrijven de
oorzaak van het ziekteverzuim en arbeids
ongeschiktheid. Daar moeten dan ook de
oplossingen worden gevonden en niet in het
verminderen van uitkeringen, vindt de SP.
CTIES OP MILJOENENNOTA 1992
big van de voorpagina)
jVAN RIETSCHOTEN
/(HAAG Vakbon-
1 werkgevers en tal
(naatschappelijke or
aties hebben hun
T ongenoegen uitge
ven over de maatre-
n die het kabinet in
Rijksbegroting 1992
ïielt. De regerings
in CDA en PvdA
qaarentegen tevreden
iket voorgestelde be-
Ipe oppositie twijfelt
i sterk aan de haal-
cleid van de doelstel-
este kritiek van de be-
I li p Organisaties spitst zich
LILr de lastenverzwaringen
pit kabinet wil opleggen.
vergevers- en werk-
HT ^organisaties vinden
.t dat het kabinet bij
inennota te veel uit-
in gunstige vooronder
in, zoals beperkte loon-
vermindering van het
arbeidsongeschikten,
van de
Wöltgens.
i foto: dijkstra
iet te verf^»end Jaar- Bovendien
met name de de zwak-
J IN N(^-oepen er slecht van af
j» jgevers
W' p' socialë partners is de
iversorganisatie VNO
;e die het kabinet on-
jroot aantal kriti-
•merkingen het voor
in de twijfel gunt. Het
iudt overigens vast aan
iek op het nieuwe stel-
h ziektekostenverzeke-
Dat zou een zware
j betekenen op de fi
ll van burgers en bedrij-
|>taatssecretans Simons
blksgezondheid bestrijdt
Eigens ten stelligste,
ristelijke werkgevers
NCW en NCOV twij-
sterk aan de haalbaar-
Koot.
i an de voorgestelde be
ngen. Bovendien vrezen
r moeilijke en langduri-
-onderhandelingen. De
m H .ene Werkgeversvereni-
drs k°\ n(k dat het kabinet de
ieven moet verlagen,
D D het het KNOV (mid-
m kleinbedrijf) meent
h Pii kabinet veel te zwaar
pp de sociale partners.
oven geen goede afspraken
5 Pieterse werkgevers en vakbon-
Diekstra dnnen worden gemaakt,
neider F1 kabinet met lege han-
jdus het KNOV.
nemers
^centrales hebben naast
ritiek op de plannen in-
rao en ziektewet even-
:ote moeite met de aan-
ligde lastenstijgingen
urgers. Zij voorzien net
werkgevers harde cao-
bndelingen. Voor het
B de miljoenennota een
ft dieptepunt van dit
t, terwijl de FNV
t van een kabinetsbeleid
A. Heeringi
(Nieuw Del'
inderink (Mo
'ijland (Belgi
in een verziekt klimaat. De
vakcentrale MHP (middelbaar
en hoger personeel) noemt de
rijksbegroting rampzalig voor
de midden- en hogere inko
mens.
De vier centrales van over
heidspersoneel ACOP (FNV),
CCOÖP (CNV), CMHF (MHP)
en AC (Ambtenarencentrum)
vinden de loonruimte van drie
procent voor ambtenaren te
laag. Het Centraal Planbureau
becijfert die loonstijging in het
bedrijfsleven op 3,75 procent.
De centrales zullen in februari
daarom alsnog een gelijke
loonontwikkeling eisen als die
in het bedrijfsleven. De amb-
tenarencentrales vegen de
vloer aan met de verslechte
ring van pensioenen, vut-rege-
lingen en wachtgelden.
Politieke partijen
De regeringsfracties CDA en
PvdA reageren instemmend
op de maatregelen die de rege
ring vandaag heeft aangekon
digd. CDA-fractieleider Brink
man noemt de kabinetsplan
nen op hoofdlijnen onont
koombaar en verdedigbaar.
Volgens Brinkman heeft zijn
fractie overigens „herhaalde
lijk de adem ingehouden" tij
dens de voorbereidingen van
de miljoenennota. Hij noemt
de incidentele dekkingen op
de begroting van het ministe
rie van onderwijs en weten
schappen „wel erg creatief".
Hii duidt op de verkoop van
gebouwen aan de onderwijsin
stelling. Zijn fractie zal een al
ternatief indienen voor verho
ging van de lesgelden in het
middelbaar onderwijs. Ook de
zogenaamde vermogenstoets
voor bejaarden in een ver
pleeghuis is voor het CDA een
moeilijk te accepteren punt.
De PvdA-fractie is evenmin
blij met de verhoging van de
lesgelden. Voor het overige
zijn de sociaal-democraten te
vreden met de voorgestelde
maatregelen. PvdA-fractie-
voorzitter Wöltgens beziet
1992 als een overgangsjaar
naar betere tijden. Hij prijst de
moed van het kabinet door nu
orde op zaken te stellen. Vol
gens Wöltgens houdt het kabi
net vast aan de prioriteiten in
het regeerakkoord, zoals mi
lieubeleid, verlichting werk
druk gezondheidszorg en de
bestrijding van de criminali
teit.
De oppositiepartijen kunnen
weinig waardering opbrengen
voor het geschetste kabinets
beleid. D66 vindt wél dat de
begroting aan soliditeit heeft
gewonnen ten opzichte van
voorgaande jaren, maar de
fractie houdt „gemengde ge
voelens" vanwege de vele in
cidentele dekkingsvoorstellen.
VVD-fractievoorzitter Bolke-
stein noemt het een vooruit
gang dat het kabinet in tegen
stelling tot voorgaande jaren
„nu wel een fors ombuigings
pakket heeft ingezet". „Maar
dit berouw komt na de zonde
en wordt door de burger duur
betaald", aldus Bolkestein.
Volgens de fractie van Groen
Links gaat de miljoenennota
mank aan visie en idealen.
„Het primaat van de politiek
heeft plaatsgemaakt voor het
dictaat van berekeningen en
tabellen. Milieu en sociale ver
nieuwing zijn de eerste kinde
ren van de macro-economi
sche rekening", aldus Beckers.
GPV, SGP en RPF twijfelen
aan de haalbaarheid van het
beleid om uit de sociale, econo
mische en financiële proble
men te geraken. „Halverwege
de rit lijkt het beleid van het
derde kabinet-Lubbers te stag
neren", aldus het GPV.
Milieu
Natuur en Milieu zullen in
1992 verder achteruit gaan.
Een „fundamentele aanpak"
die naar een verantwoorde,
duurzame ontwikkeling
streeft, ontbreekt. Dat stelt de
stichting Natuur en Milieu in
een reactie op de rijksbegro
ting. Terugdringen van het au
togebruik zal volgens de stich
ting niet lukken, terwijl de
kosten van het openbaar ver
voer wel jaarlijks met zes pro
cent oplopen.
Het Landbouwschap vindt dat
het ministerie van landbouw
een onevenredig groot aandeel
moet leveren aan de ombui
gingen. Het ministerie zet met
name het mes in de subsidiere
gelingen. Bovendien kampen
de boeren met extra milieu-ei
sen en wijzigingen in het Eu
ropese landbouwbeleid die
nieuwe kostenstijgingen zullen
veroorzaken.
De woningbouwcorporaties
verenigd in NWR en NCIV
schilderen een somber beeld
van de gevolgen die de jaar
lijkse huurverhoging van 5,5
procent zal hebben. Zij vrezen
dat gemeenten en woning
bouwverenigingen plannen
voor nieuwbouw en renovatie
zullen uitstellen om extra
woonlasten te vermijden.
Een man wacht vanmorgen in het centrum van Utrecht tevergeefs op de tram.
Personeel
NZH verdeeld
(Vervolg van voorpagina)
LEIDEN Voor de poort van
de NZH-garage werd vanmor
gen vanaf vijf uur al gepost
door stakende chauffeurs.
Werkwillige collega's belem
merden zij niet de doorgang,
zij het dat dat niet van harte
ging. Aanvankelijk had de
NZH-directie de bonden
toegang tot het gebouw gewei
gerd maar na kort overleg
werd dat verbod ingetrokken.
Tussen de chauffeurs teken
den zich echter wel tegenstel
lingen af. De meesten waren
wel overtuigd van het nut en
de noodzaak van de acties te
gen de WAO-plannen van het
kabinet, die behelzen dat de
arbeidsongeschiktheidsuitke
ring na drie jaar tot bijstands
niveau wordt verlaagd. „We
weten waar we voor staken.
En we hopen dat degenen die
nu nog op de weg zitten, op
tijd hun ogen open hebben om
in te zien dat het ook in hun
belang is", aldus stakingsleider
en voorzitter van de Vervoers-
bond FNV afdeling Leiden,
Jaap Koome.
Toch waren er ook andere ge
luiden op te tekenen. „Het is
wel jammer dat de passagiers
hier de dupe van worden". De
harde stakingskern ergerde
zich aan de in hun ogen laf
hartige opstelling van met
name de CNV'ers, die hadden
besloten tot een mildere vorm
van actie. „Daardoor ont
breekt de massaliteit, die je nu
zö hard nodig hebt".
BART DE HAAN en WOUTER BREEDVELD
DEN HAAG „Wilt u
soms een neut, agent?",
vraagt een mevrouw om
half negen aan een boom
lange politieman voor het
Paleis Noordeinde. Hij
weigert vriendelijk. Op
het plein voor het paleis
bezetten al enkele oranje
fans de beste plaatsen.
Voor de vrijgevige dame is
Prinsjesdag een heuse familie
reünie. „Dit is de moeder van
mijn schoondochter en die
klapstoeltjes zijn voor Piet en
Ria uit Rotterdam. Ze zijn wat
laat... Oh, staakt het openbaar
vervoer in Rotterdam? Als ze
dan nog maar komen".
Op de hoek Heulstraat/Noord-
einde zit mijnheer Schuiffel
uit Amsterdam. Compleet met
oranje strikje en rood-wit-
blauwe paraplu wacht hij op
een verder nog lege tribune op
de koningin. „Ik hoop niet dat
ze gaan demonstreren, dat
helpt toch geen donder", zo
zegt hij.
Over de demonstraties lopen
de meningen sterk uiteen. De
meeste mensen kunnen wel
sympathie opbrengen voor de
boze wao'ers. Op het Lange
Voorhout patrouilleert een po
litiebeambte met een „Gezond-
werk-verzekert-beter" button
op. Cynisme voert bij hem de
boventoon. „Het is toch zielig.
De mensen die hier staan te
juichen worden straks in de
Troonrede gepakt", zegt hij.
Voor Paleis Noordeinde is de
oranjegezindheid heel even
ver te zoeken als een wachten
de zegt; „De koningin kan best
een paar miljoentjes aan de ao-
w'ers geven. Ze heeft toch
geld zat, niet dan".
Voor Diligentia is een cateraar
bezig een terras te maken.
„Mijn opdrachtgever, een gro
te bank, biedt zijn relaties een
mooi plekje, een hapje en een
drankje aan. Dat doen ze al ja
ren. Hoeveel oranjebitter ik
heb ingeslagen? Mijnheer dat
kan ik u niet zeggen. Dat is
vertrouwelijk".
Een gezinnetje uit Arnhem
staat voor Paleis Noordeinde.
Vader komt al 41 jaar naar de
koets kijken en heeft nu ein
delijk zijn vrouw meegekre
gen. De kinderen, Maarten
Jan en Frederike, („schrijft u
alstublieft mijn naam goed"),
vinden het hele spektakel
schitterend. „Kijk de rode lo
per wordt al uitgerold".
Twee studentes van de Haagse
foto-academie hollen naar het
hek: „We hebben een spoedop
dracht en moeten de voorbe
reidingen van Prinsjesdag fo
tograferen. Gisteravond heb
ben we al het weghalen van
de politieposten voor de am
bassades geschoten. Zo'n loper
hoort er natuurlijk ook bij".
De toeschouwers praten met
elkaar over de wao, de Gou
den Koets en de zieke prins
Claus. In de vroeg morgen
wijst nog niets op demonstra
ties. De enige samenscholing is
een groep OV-jaarkaartbezit-
ters op het Binnnenhof. Ze he-
ben vlaggetjes op hun wang
geschilderd. „We komen niet
om te demonstreren, we ko
men voor Trix".
ALKMAAR Op de dag
dat duizenden mensen de
monstreren tegen de wao-
plannen van de regering,
kijkt de wao-actiegroep
toe. Murw gemaakt door
de vakbonden met het
grote geld.
Voorzitter Bertus Tijms van de
landelijke wao-actiegroep zou
eigenlijk blij moeten zijn. Kort
nadat het kabinet de omstre
den kortingen op de wao be
kendmaakte, riep Tijms als
eerste op tot actie. Hij richtte
een actiegroep op, plaatste ad
vertenties in landelijke dag
bladen en doopte zijn huiska
mer om tot zenuwcentrum.
'Wao'ers, wacht niet op de
hete herfst. Kom tot actie. Nu!'
De strijdvaardige advertentie
teksten werden vandaag be
waarheid. Ontelbare mensen
gingen de straat op om te pro
testeren tegen de wao-plan-
nen. Maar niet de wao-actie
groep. „We hebben ons doel
bereikt: mensen zijn massaal
in het geweer gekomen tegen
de voorgenomen plannen.
Maar we zijn ook teleurge
steld. In de vakbonden. We
zijn financieel platgewalst
door de vakbonden", aldus een
berooide Tijms. De wao-actie
groep heeft hem bijna twee
duizend gulden aan adverten
ties, enveloppen en postzegels
gekost. „En dan komt de FNV
en die trekt een paar ton uit
voor buttons en stencils. Ik
heb ze nog gevraagd om een
financiële bijdrage, maar dat
konden we helemaal verge
ten". De FNV ziet geen enkele
reden om de wao-actiegroep te
ondersteunen, omdat de vak
bond zegt zélf de belangen van
de arbeidsongeschikten te ver
tegenwoordigen. „Maar dat
doet hij niet. De vakbond ver
tegenwoordigt de belangen
van de werkenden omdat de
belangen van niet-werkenden
geen sterke onderhandelings
positie vormen tegenover de
werkgever", aldus Tijms.
Rookbommen
Het Landelijke wao-beraad
loopt volgens Tijms aan de lei
band van de vakbond. Daarom
streeft hij naar een nieuwe
landelijke belangenorganisatie
voor wao'ers, waarbij de Ge
handicaptenraad en de Cliën
tenbond zijn aangesloten. „Zo
ongeveer iedere ziekte in Ne
derland heeft haar eigen orga
nisatie. Er is dringend een
overkoepelende organisatie
nodig". De club zou zich in
status moeten onderscheiden
van het landelijke wao-beraad.
„Meer vakbond en minder
praatclub. Wij zoeken op dit
moment naar een juridische
structuur om te komen tot een
verplichte gesprekspartner
voor werkgevers en politici.
Opdat er niet meer óver ons
wordt beslist maar mét ons".
"ndaag? Vandaag zat
**e buis en heeft hij
een in» gegeven voor de
radio. Wa». ie achterban (en
kele honderden wao'ers) heeft
gedaan weet hij niet. „Mis
schien dat er op de route van
de gouden koets toch nog is
gegooid met rookbommen. Eén
van onze leden zei zoiets".
Mevrouw Van der Stoel
nieuwe voorzitter SNV
DEN HAAG Mevrouw Van
der Stoel, voorzitter van de
VVD-fractie in de gemeente
raad van Amsterdam, is de
nieuwe voorzitter van de Or
ganisatie voor ontwikkelings
samenwerking en bewustwor
ding (SNV).
advertentie
Het nieuwe machtigings-gemak van de girorekening:
5ER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
ST!...lNS^i HoPVÉfc'
IS 12*7
WACHT 'NS! PAT
KAN NoolT GoéP zJJN!
Regelmatig terugkerende nota's (denk aan gas
licht, telefoon, verzekering) betaalt u 't makkelijkst
automatisch. U kunt daarvoor een (GROENE)
machtigings-KAART aanvragen bij het bedrijf
waaraan u moet betalen. Deze machtiging
kunt u altijd weer intrekken met de
nu ook een GELE KAART is? Hiermee kunt u
een automatische afschrijving onmiddellijk op uw
girorekening terug laten boeken als u vindt dat de
afschrijving niet terecht is. Zo blijft u nog meer
baas in eigen beurs. De GELE KAART
is (evenals de RODE KAART) ver-
RODE KAART. Maar wist u dat er POSTBANK krijgbaar op het postkantoor.
U kunt steeds meer met uw girorekening.
