Nederlandse vrouwen
vragen aandacht voor
werk Marga Klompé
a
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Gezamenlijk poëzieproject kerken en kunstenaars
COMMENTAAR
Katholieke leer alternatief voor Sovjetunie?
jr
Marranen: de laatsten der 'nieuw-christenen' in Portugal
li
fteidóe Somatit
DINSDAG 17 SEPTEMBER
UTRECHT Kerken en
kunstenaars hebben geza
menlijk een serie poëzie-
posters samengesteld die
vooral jongeren aan de
praat moet krijgen over
geloof en vertrouwen.
Geen bekeringsactie, geen
kerkelijke kunst, maar
wel kunst die voor de
kerk van betekenis is, zo
bleek maandag in Utrecht
bij de presentatie.
Teksten van de dichters Rut-
ger Kopland, Jan Elburg, Ida
Gerhardt en Guillaume van
der Graft sieren de posters die
binnenkort te zien zullen zijn
in kerken, scholen, bibliothe
ken en andere openbare gele
genheden. Op stations zullen
ze niet hangen, „dat is een te
kostbare grap", zegt F. Eerhart
van de stichting Plint.
De stichting, die sinds 1980
poëzieposters uitgeeft, heeft
voor het project samengewerkt
met de Van der Leeuw-stich
ting, het kerkelijk centrum dat
sinds 1954 probeert kerk en
kunst dichter bij elkaar te
brengen. De twee organisaties
hopen dat zij jaarlijks een serie
van vier posters kunnen uitge-,
ven.
De eerste posters werden over
handigd aan oud-minister
Brinkman van WVC, die zei
dat de gedichten „geen bijbel
taal" en „geen kerktaal" be
vatten, maar toch een essentië
le rol toeschrijven aan „bijbel
se woorden en beelden". Hij
sprak de hoop uit dat de lezers
erdoor aan het denken worden
gezet en bijvoorbeeld „eens
gaan kijken wat er binnen in
die kerk gebeurt".
Eerhart wees erop dat „het ze
ker geen bekeringsactie is".
Met een verwijzing naar Kop-
lands gedicht dat eindigt met
de woorden „Ik heb,geen ant
woord", zei hij: „Poëzie en ge
loof laten zich niet begrijpen."
De posters zijn wat hem be
treft geslaagd als ze „tot ge
dachten of gesprekken leiden
over geloof en ongeloof, over
hebben en zijn".
Voorzitter A. van Hengel wees
erop dat de aandacht van de
Van der Leeuw-stichting sinds
1989 minder gericht is op litur
gie en kerkbouw en meer op
de ontmoeting met buitenker
kelijke kunstenaars. Het pos
terproject is daaruit voortge
komen, net als het idee om op
een aantal „inhumane plaat
sen" Schiphol, de Maas
vlakte en de Utrechtse Baan in
Den Haag internationaal
bekende kunstenaars „moder
ne bidkapellen" op te laten
richten.
Volgens Van Hengel is het no
dig dat kerken en kunstenaars
„nadat ze eeuwenlang geza
menlijk de wegen bewandeld
hebben" elkaar weer gaan
ontmoeten. „De kerk kan niet
zonder de eigen inbreng van
de kunst als reflectie op het
Evangelie en dé kunst mis
schien niet zonder de inspira
tie van de vragen i
kerk bezig is."
Alles is politiek,
maar politiek is niet
alles
Een autistisch kabinet
HET kabinet-Lubbers/Kok heeft een goede analj
maakt van de toestand van ons land. Het is waar dat
zienlijk minder goed gaat met de economie en het
eens een feit dat de overheid daar zelf vrijwel niets
veranderen. De staatsschuld neemt nog steeds toe met
tientallen miljarden per jaar. Onder die omstandighed
geen geld voor omvangrijke investeringen van de ov
Wil er dan toch extra werkgelegenheid geschapen
voor al die honderdduizenden die ook volgend ji
baan zullen zoeken dan moeten de lasten
bedrijfsleven zo laag mogelijk gehouden worden,
daar ruim de helft van onze ondernemingen moet
concurreren op de wereldmarkt.
OP CONGRES INTERNATIONALE KATHOLIEKE VROUWENUNIE
GUADELAJARA (Mexi
co) Marie-Thérèse van
Heteren-Hogenhuis leidt
vanaf morgen in Guadela-
jara (Mexico) de conferen
tie van de wereldunie van
katholieke vrouwenorga
nisaties (WUCWO). Daar
zal gesproken worden
over concrete voorbeelden
die voor de daar verza
melde vrouwen inspire
rend zijn. De Nederlandse
delegatie zal uitgebreid
persoon en werk van oud
minister Marga Klompé
belichten.
In Guadelajara zijn van 18 tot
27 september ruim vijfhonderd
vrouwen bijeen voor de vier
jaarlijkse Assemblee, een com
binatie van studieconferentie
en algemene vergadering. Me
vrouw Van Heteren-Hogen
huis maakt als presidente deel
uit van de twaalfhoofdige Ne
derlandse delegatie, waarin al
lemaal vrouwen zitten die af
komstig zijn uit katholieke
vrouwenorganisaties.
Wat drijft Marie van Heteren-
Hogenhuis zo veel tijd en
energie te steken in deze vrij
willigers- en dus onbetaalde
baan? „De overtuiging dat
vrouwen een zeer wezenlijke
bijdrage kunnen leveren aan
kerk en maatschappij. Vrou
wen hier en in andere welva
rende, veelal westerse landen
verkeren natuurlijk in een ri
ante positie ten opzichte van
vrouwen in bijvoorbeeld Azië
of Afrika. Ik zie het als mijn
taak zoveel mogelijk vrouwen,
met name die in achterstand
posities - en dan heb ik het
niet alleen over materiële za
ken - te helpen. Die steun
kunnen we onder meer geven
via onze internationale vrou
wenorganisatie, de WUCWO".
Voordat zij vier jaar geleden
voorzitter werd, was mevrouw
Van Heteren-Hogenhuis gerui
me tijd voorzitter van de stich
ting Melania Ontwikkelingssa
menwerking, een Nederlandse
organisatie die kleinschalige
projecten in ontwikkelingslan
den steunt, speciaal gericht op
vrouwen. Mevrouw Van Hete
ren-Hogenhuis: „Acht jaar ge
leden heb ik op verzoek van
de toenmalige presidente van
de WUCWO een inleiding ge
houden en een workshop ge
leid over dat onderwerp. Dat
heeft tot gevolg gehad dat de
vergadering unaniem stemde
voor een resolutie van de Ne
derlandse delegatie om een
commissie ontwikelingssamen-
werking in te stellen. Mij is ge
vraagd die commissie te leiden
en tevens zitting te nemen in
het bestuur van de unie. Vier
jaar geleden hebben vrouwen
uit ontwikkelingslanden mij
voorgedragen voor de functie
van president en ik ben toen
tot voorziiter gekozen".
Volgens mevrouw Van Hete
ren-Hogenhuis gaat het er om
die ontwikkelingssamnenwer-
king concreet te maken. „Je
kunt wel met allerlei woorden
idealen bedenken, maar het
gaat om de praktijk van alle
dag die in ontwikkelingsaln-
den vaak erg hard en zwaaar
is. Nu adviseren wij vrouwen
in ontwikkelingslanden waar
ze terecht kunnen voor pro
gramma's en projecten. Wij
helpen die vrouwen met het
aanvragen van die projecten.
De Wucwo heeft zelf geen
geld voor dit soort projecten,
daarom moeten wij de boer op
om zelf geld te vinden bij or
ganisaties waarvan wij weten
of vermoeden dat ze geld be
schikbaar stellen".
„Zo'n assemblee als nu in
Mexico wordt om de vier jaar
gehouden. Het is een combina
tie van een studieconferentie
en een officiële statutaire ver
gadering. Dat ze in Latijns-
Mevrouw Marie-Thérèse van Heteren-Hogenhuis
Amerika wordt gehouden, is
niet toevallig. Een van onze
eerste zorgen is de contacten
met vrouwengroepen in La
tijns en Midden Amerika te
versterken die door allerlei
politieke problemen enigszins
verloren zijn gegaan.
Het thema van de assemblee
dit jaar luidt: Vrouwen en le
ven: visie, realiteit, actie. Spe
ciaal zal gesproken worden
over spiritualiteit. Daar heb je
voorbeelden bij nodig. Van
daar dat de theologe uit Uru
guay die daarover een inlei
ding houdt alle deelnemers
heeft gevraagd na te denken
over wat zij onder heilig ver
staan. Zij was namelijk zelf tot
de ontdekking gekomen dat
vrouwen de grote voorbeel
den, de heiligen, zo ver van
FOTO: PERS UNIE
zich af plaatsen, terwijl die
vaak in ons midden te vinden
zijn. De Nederlandse delegatie
komt met Marga Klompé. „Ze
zou waarschijnlijk zelf het
grootste bezwaar hebben ge
had om heilig genoemd te
worden". Haar activiteiten als
minister, als voorzitter van de
commissie Justitia et Pax zul
len door de Nederlandse dele
gatie uitgebreid belicht wor
den.
Mevrouw Van Heteren-Ho
genhuis: „We hopen op een
feest van verbondenheid, ze
ker ook in het dagelijks sa
menkomen voor het ochtend
gebed en de eucharistie die tel
kens wordt voorbereid door
een bepaald land. Wij doen dat
samen met de Duitsers".
VAL COMMUNISME VEROORZAAKT IDEOLOGISCHE LEEGTE
MOSKOU Na de val
van het communisme als
de ideologie van de Sov
jetunie is er in Moskou
ruimte voor denkrichtin
gen die vroeger als „legi
timering van het imperia
lisme" werden afgedaan.
Niet alleen wordt er veel ge
sproken over de liberale idee
ën over de markteconomie,
maar ook wordt de katholieke
sociale leer gezien als 'derde
weg' tussen het socialistische
systeem en het systeem van de
vrije markt. Deze maand zijn
er in Moskou twee bijeenkom
sten waarop de katholieke so
ciale leer centraal staat.
Woensdag begint een interna
tionaal symposium van de
Sovjetacademie van de arbeid,
waar westerse geleerden en
vertegenwoordigers van orga
nisaties van werkgevers en
werknemers uit het westen
zich beraden met tal van poli
tici en deskundigen uit de
Sovjetunie. Een week later be
gint in het Huis van de Jeugd,
de vroegere academie van de
communistische jongerenorga
nisatie Komsomol, een reeks
lezingen waarin westerse
hoogleraren de ontwikkelin
gen in de economie en de
maatschappij schetsen aan de
hand van de katholieke sociale
leer.
Rerum Novarum
De aanleiding voor beide bij
eenkomsten is de viering van
100 jaar Rerum' Novarum, de
eerste sociale encycliek van de
RK Kerk, en de publikatie
eerder dit jaar van de ency
cliek 'Centesimus Annus'.
De rooms-katholieke sociale
leer kwam ook uitgebreid aan
de orde tijdens de conferentie
van filosofen uit de Sovjetunie
en vertegenwoordigers van
het Vaticaan eind mei in Mos
kou, hoewel het thema 'demo
cratie en morele waarden' dat
niet deed vermoeden. Maar de
intense belangstelling onder
politici, filosofen, sociologen
en geleerden uit de Sovjetunie
voor de leer van de kerk, wees
toen al op een geestelijk va
cuüm na de mislukking van
het marxisme-leninisme. Ook
de perestrojka, die bedoeld
was als hervorming van het
leninisme, hangt filosofisch in
de lucht en moet een nieuwe
ethische basis krijgen.
Alternatief
De economische denkers in de
Sovjetunie willen de negatieve
effecten van de marktecono
mie vermijden. Voor de coup
vertraagde dat de invoering
van economische hervormin
gen: massa-ontslagen waren
ook voor hervormingsgezinde
communisten geen gangbare
weg voor de gezondmaking
van de economie. Tijdens de
conferentie van mei werd dui
delijk dat in die situatie de ka
tholieke sociale leer als echt
alternatief werd gezien. Voor-
ai het katholieke uitgangspunt
v,an de mens als subject van de
geschiedenis sprak de filosofen
uit de Sovjetunie aan.
De nieuwe fase in de pere
strojka heeft een fundament
nodig. Voordat de vrije markt
wordt ingevoerd, willen de po
litieke en economische leiders
van de Sovjetunie een ant
woord hebben op de vraag,
waarom het 'kapitalisme' als
remedie wordt beschouwd, na
dat dit economische systeem
meer dan 70 jaar zoveel moge
lijk zwart is gemaakt. De poli
tici hopen in sociale encylie-
ken als 'Centesimus Annus'
aanknopingspunten daarvoor
te vinden.
Anti-Hongaarse
actie Roemenië
CLUJ Vandalen hebben af
gelopen week vernielingen
aangericht bij de graftombe
van de zeventiende Hongaarse
theoloog en uitgever Kis. Ni-
colaas Kis ligt begraven op de
nationale begraafplaats Haz-
songard in Cluj, Roemenië.
De grafschending vindt plaats
nog geen week nadat er in
Kis' geboortedorp Totfalu een
expositie is ingericht over het
leven en het werk van de ze
ventiende eeuwse geleerde.
Dat werd gisteren bekendge
maakt door Laszlo Maracz,
vice-voorzitter van het Fries-
land-Transsylvanië Comité.
Maracz ziet de vernielingen als
een regelrechte provocatie aan
de Hongaarse minderheid in
Roemenië. „Het is een waar
schuwing, zo kort na de ope
ning van het museum ter ere
van Kis. Men wil voorkomen,
dai de Hongaren in Transsyl-
vanië verder nog initiatieven
ondernemen om de eigen
identiteit te benadrukken", al
dus Maracz.
Er wonen naar schatting twee
miljoen Hongaren in Transsyl-
.vanië. Ze onderscheiden zich
van de Roemenen door hun
taal, cultuur en godsdienst.
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Moordrecht(deelge-
meente Bethel) L. Quist te Bruchem-
Kerkwijk. Aangenomen naar Delfsha-
ven P.L. de Jong te Nunspeet.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Drl)ber(part-time) en te
Westerbork(part-time) D.G. ter Horst,
kandidaat te Drljber, die deze beroe
pen heeft aangenomen. Aangenomen
naar Utrecht A.C. van Beek te Barne-
veld; naar Lemmer drs. H. Thon te 't
Zandt en Zljldljk.
AMSTERDAM Er le
ven nog 120 marranen in
het noorden van Portugal,
afstammelingen van de
ongeveer honderdduizend
joden die in 1492 uit Span
je werden verdreven en
die vijf jaar later in Portu
gal onder dwang werden
gedoopt. Een deel van
deze 'nieuw-christenen'
bleef in het geheim trouw
aan het jodendom: de
marranen. Een ander deel
kwam naar Amsterdam
en stichtte de Portugees-
Israëlietische Gemeente.
Beide thema's worden behan
deld op de tentoonstelling 'De
laatste marranen in Portugal.
De Portugese joden van Am
sterdam' in het Joods Histo
risch Museum in Amsterdam
(tot en met 24 november). In
een afgelegen bergstreek in
het noorden van Portugal le
ven nog 120 marranen, die
zichzelf 'judeus' (jood) of 'da
nacao' (van de natie) noemen.
Officieel zijn ze rooms-katho-
liek, maar in de beslotenheid
van de familie houden ze vast
aan hun joodse geloof.
Ook na de afschaffing van de
Inquisitie in 1821 bleef de
angst er bij deze zwaar ver
volgde groep in zitten. Vijf
honderd jaar hebben ze zonder
boeken hun identiteit weten te
handhaven. Ado-naj, waarmee
God wordt aangeduid, is hun
Portugese joden verlaten de synagoge in Amsterdam: foto uit de
tentoonstelling
enige Hebreeuwse woord nog.
Tot voor enkele jaren was ge
heimhouding een onderdeel
van hun ritueel.
Op de tentoonstelling is een
unieke serie foto's te zien die
de Franse antropoloog en foto
graaf Fréderic Brenner vorig
jaar van de marranen maakte.
Brenner, die dit jaar de 'Prix
de Rome' voor fotografie won,
vertelde tijdens de perspresen
tatie dat hij lang had getwij
feld of hij de foto's zou publi
ceren. Hij kwam terug van
zijn belofte aan de marranen
dat hij niet tot publikatie zou
overgaan, nadat enkele marra
nen zelf de geheimhouding
hadden doorbroken.
Om de onduidelijkheid over
hun identiteit op te lossen
door de christenen niet als
christen beschouwd en door de
joden niet als jood beschouwd
riepen de marranen een
rabbijn uit Israël te hulp. De
groep is nu weer officieel jood
geworden. „Over tien, twintig
jaar is er van de marranen
niets meer over," aldus Judith
Belinfante, directeur van het
Joods Historisch Museum.
Het streven van Rome om de
kerk zuiver te houden, heeft
volgens Belinfante een grote
rol gespeeld bij de verdrijving
van de joden uit Spanje. In
heel West-Europa werd de
aanwezigheid van joden als
een bedreiging voor de kerk
gezien. Joden en christenen
moesten worden gescheiden.
Zonder goud, geld en goederen
vluchtten de meeste joden
naar Portugal. Daar waren ze
ook niet geheel veilig, maar
tot 1637 was er geen Inquisitie.
Verder werden ze als groep
beschouwd, terwijl de joden in
Spanje individuen zonder eni
ge onderlinge verbondenheid
waren.
Vlucht
Om aan de Inquisitie te ontko
men, vluchtten velen via de
Franse havensteden naar Am
sterdam. Aan het eind van de
16e eeuw kwamen ze hier aan,
HA/
iweli
[enen
grote
dat c
die
r|jjkt uit
dat 1
1 ht gal
olitiel
'Kleine oecumene'
geen stap verder
EDE Er zit nog geen schot
in de 'kleine oecumene', in de
rechterflank van het reforma
torisch erf. Een verzoek van
de Nederlands gereformeerde
kerk in Enschede-Noord aan
het landelijk verband van de
Nederlands gereformeerden
om eens te gaan praten over
hereniging met de vrijge-
maakt-gereformeerden, is af
gewezen tijdens een bijeen
komst in Ede.
Na „een bewogen discussie"
wees de landelijke vergade
ring twee voorstellen van En-
schede-Noord af. Er wordt
geen contact met de vrijge-
maakten gezocht. De oecume-
nische commissie zal reageren
als er van vrijgemaakte kant
openingen komen. Afgaande
op de vrijgemaakte synode is
er volgens voorzitter P. Wasse
naar geen enkele reden te
denken dat er zoiets komt.
Ook het Enschedese voorstel
om op plaatselijk vlak contac
ten te zoeken, werd afgewe
zen. „We zullen de zaak met
belangstelling volgen en zijn
bereid te helpen en te advise
ren waar dat nodig is," aldus
voorzitter Wassenaar.
De vergadering reageerde so
ber op de brief van de Gere
formeerde Kerken in Neder
land (GKN), waarin deze
schuld belijdt aan de kerk
scheuring van 1944, waaruit de
vrijgemaakten voortkomen.
De Nederlands gereformeer
den op hun beurt zijn weer
aan afsplitsing van de vrijge
maakten.
De landelijke vergadering
wees een voorstel af om in het
antwoord aan de gereformeer
den een uitnodiging voor een
gesprek op te nemen.
Paus nodigt Jeltsin
uit voor bezoek
MOSKOU Paus Johannes-
Paulus II heeft de Russische
president Boris Jeltsin uitge
nodigd voor een bezoek aan
het Vaticaan. Dat is meege
deeld na afloop van de ont
moeting van Jeltsin met de
Vaticaanse 'minister van bui
tenlandse zaken', aartsbisschop
Jean-Louis Tauran, in Mos
kou.
Tauran en Jeltsin spraken af
dat de Russische Federatie en
het Vaticaan officiële betrek
kingen gaan onderhouden en
een verreikende samenwer
king nastreven.
De Russische minister van
buitenlandse zaken, Andrej
Kozyrev, zei na afloop van de
ontmoeting tussen Jeltsin en
Tauran dat de Russische rege
ring het teruggeven van ker
ken en andere kerkelijke ge
bouwen aan de rooms-katho-
lieke gelovigen stimuleert.
Jeltsin zal eind dit jaar tijdens
een bezoek aan Italië ook het
Vaticaan aandoen.
CTl
DeS te verwonderlijker is het dat hetzelfde kabinet
terste best lijkt te doen om met iedereen tegelijk ruzie
ken. Was het nu echt nodig de vakbonden zozeer
in het harnas te jagen? Is er nu echt geen enkele mi
heid meer om het bittere conflict over de wao en de
wet bij te leggen? De vakbeweging is zich ervan bev
het ziekteverzuim in ons land te hoog is en dat er
veel mensen afhankelijk zijn van een wao-uitkering.
den hebben zich ook bereid getoond samen met de
naar oplossingen te zoeken. Dan moeten er, zeker
land waar men zo prat gaat op de bereidheid naar el
luisteren, toch mogelijkheden zijn elkaar te vinden
A.LS de regering de uitgestoken hand van de vakl
niet grijpt, roept zij zelf het noodlot over zich af. Wi
mag zichzelf in staat achten het PvdA-congres te ove
van zijn gelijk, de vakbonden zijn een hardere noot
kraken. Zij zullen zich niet door een paar redevoerin
ten afhouden van het stellen van compenserende loc
Nu lopen er al meerjarige cao's waarin een hogere
ging is afgesproken dan de door.het kabinet verantwi
achte drie procent. Ook het Centraal Planbureau gaa^
uit dat de lonen volgend jaar met tenminste 3,75 proci
len stijgen. Hoe denkt de regering dan in vredesnaa
doel te bereiken. Hoopt zij soms op een wonder?
OOK de Raad van State constateert dat deze Miljoei
een 'naar binnen gekeerde indruk' maakt. De Raad
daarmee dat de regering zich eigenlijk alleen om zich
kommert, zoals een autistisch kind. Laat er geen misv
over bestaan: het is natuurlijk een goede zaak dat het
het eigen financieringstekort omlaag wil brengen. In
der is het ook te prijzen dat het kabinet op zoveel ei^ties
gaven bezuinigt. Maar er is geen sprake van, zoals h< onj
net wil doen geloven, dat dit in voldoende mate gebeten c
ders zou het niet nodig zijn de lasten te doen stijgeq die
het aantreden van het kabinet zijn de collectieve la:
stegen met ruim anderhalf procentpunt. Van elke ve elt.
gulden moet nu 53,4 cent aan de fiscus worden afgefcn
Niet verwonderlijk dus dat ook de werkgevers mgaare
brand schreeuwen. Nu dreigen zelfs zeven zeer grotejiet 1
landse ondernemingen hun investeringen over te lpe
naar andere, goedkopere landen. Dat moet toch een" ste
aan de wand zijn, zeker voor een kabinet dat het sdeid
van werkgelegenheid beschouwt als zijn eerste priori.
HOFL
HA,
wer
tnaat
UW HULP Paf
LEGT WEL DEGEtg
GEWICHT K-
IN DE SCHAAIjoen.
Bn g
Steun ons nu: |en'
S 06-30012
Honger is niet te verr^e'
VS/ MENSEN IN NO^p
terwijl in 1602 de eerste syna-
gogedienst in Mokum werd ge
houden.
De joden die naar Italië waren
gevlucht, werden daar 'Portu-
gesi' genoemd, terwijl ze op de
Balkan 'christenen' heetten.
Met deze groepen hebben de
Amsterdamse joden overigens
weinig contact gehad.
Aanvankelijk bestond er een
tamelijk dubbelzinnige situa
tie. Enerzijds vroegen 'nieuw-
christenen in Frankrijk, die
zich volkomen joods be
schouwden maar het niet
mochten zijn, Amsterdamse
rabbijnen om advies. Ander
zijds was een vooraanstaande
Amsterdamse jood van Portu
gese afkomst, Jeronimo Nunes
da Costa, in de 17e eeuw in
Nederland gezant van de ko
ning van Portugal.
In Amsterdam hebben de uit
Portugal afkomstige joden tot
het midden van de vorige
eeuw de Portugese taal in de
synagoge en voor de admini
stratie gebruikt. Ook nu wor
den nog enkele teksten in het
Portugees gezegd, maar de
joodse gemeente beschikt over
een boekje waarin staat hoe
deze moeten worden gebruikt
en wat ze betekenen.
Onder joodse weesmeisjes
werd jaarlijks een bruidsschat
verloot. Won een meisje uit de
joodse gemeente in Rouen of
Bayonne de prijs, dan moest ze
wel in Amsterdam trouwen.
Zo kwam werd nieuw bloed in
de gemeenschap.
De tentoonstelling besteedt
ool^ aandacht aan de joodse ge
meenschappen in de West: Cu
racao, Suriname en Brazilië.
In Suriname heette de streek
langs de Surinamerivier, waar
de joden eigen plantages had
den, de Joodse Savanne.
r»* CeidbcSotetont
Uitgave. Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv)
Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon 071 - 122 244
Telefax: 071 - 134 941
Postadres Postbus 112300 AA Leiden.
Hoofdkantoor Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
Telefoon 070-3190 933.
Telefax 070-3906 717.
Postadres Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J Leune.
Adjunct-hoofdredacteur J Timmers
Chef-redacteur G - J Onvlee
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L van Koot
Stadsredactie Leiden (tel 071 -144 046 of 071 -144 047): R. Kleijn (chef).fi Nl
drs. J. van Zeijl 5terj
Omgeving Leiden (lel 071 - 144 048): K. van Herpen (chef). F Buurman jan i
ngei
r mc
olksj
Krist
drs R. Koldenhof. M. Kroft, T Pieters
Sport Leiden e o. (tel. 071 -
Binnen- en buitenland, financiën
A. van Rijn (chef), W Bunschoten, di
E Huisman, H Jansen, drs J van L
n Kesteren.
(tel: 070-3190 815)
n Haersma Buma, A. var
- Voorbij. R. de Roo, drs K. \i
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jans
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs, P van Veil
Foto (tel. 070 - 3190 838) M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S Pieterse
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten v
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijr
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting P
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale k
Belgie De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs K swie
Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout (chef). H. I
land, P. Koopman, D van Rietschoten en K. van Wees
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus.
- de volgende correspondenten in het buitenland S. Akkerman (Praag). urg*
drs. D J van den Bergh (Peking), drs. H Botje (Tunis), A. Courant (Athev—
R Hasselerharm (Johannesburg), T Heard (Kaapstad), drs A. HeeringL
B. van Huet (Parijs). M de Koninck (Washington). H Kuitert (Nieuw Del":
F Lindenkamp (Sao Paulo). R Simons (Londen), drs. R Vunderink (M<f
W Werkman (Jeruzalem), E Winkels (Barcelona), G. vanWijland (Belgif'
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vf va:
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London Vertar
M.de Cocq.
n 18.00 tot 19.00 u
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand 25,70
per kwartaal 76.60
per jaar 294.30
Bij betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal 78,60
per jaar 299.30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 -
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
