Vredesconferentie begint
in sfeer van wantrouwen
„Ik wilde testen hoe ver ik kan
lopen'
Verbaal geweld in Vredespaleis
,Europa, schaam
£eidóc Gou/uwit
BINNENLAND
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1991 gïcLóti
SUSKE EN WISKE
Q//? DE UMWE6 tl 16 MBB EE USE
BEHE/HEtl OtllE yBIEHDEtl DE BEKEtl-
DE BBU6 DIE DE BEIDE OEVEHS Vfltl
DE SCHELDE MET ELKflftR VERBINDT.
Pronk wil wachten met hulp
aan Suriname
DEN HAAG Minister Pronk voor ontwikkelings
samenwerking is niet bereid op korte termijn over
bruggingshulp aan Suriname te geven, zoals de nieu
we Surinaamse president Venetiaan na zijn recente
verkiezing heeft gevraagd. Wel is de Nederlandse re
gering snel tot gesprekken bereid, als de nieuwe Suri
naamse regering over enkele weken zal zijn gevormd,
aldus Pronk gisteren voor de NCR V-radio. Die ge
sprekken moeten volgens de bewindsman gaan over
een totale herijking van de relatie tussen Suriname
en Nederland. Hervatting van de hulp is daar een on
derdeel van dat er niet uitgelicht moet worden. Mi
nister van Staat Max van der Stoel zal de Nederland
se delegatie leiden bij de inauguratie van president
Ronald Venetiaan en vice-president Jules Ajodhia in
Paramaribo. De aanwezigheid van Van der Stoel bij
de inauguratie in Paramaribo wordt gezien als een
„positief sein" van de Nederlandse regering op weg
naar herstel van de diplomatieke betrekkingen.
Politie pakt IRA-kopstuk
AMSTERDAM Een speciale arrestatie-een
heid van de politie in Amsterdam heeft gisteren
de 45-jarige Ier Peter McNally aangehouden die
een kopstuk zou zijn van het IRA-netwerk dat
wapens vanuit het Europese vasteland naar
Noord-Ierland smokkelt. McNally wordt er ver
der van verdacht in 1989 betrokken te zijn ge
weest bij een schietpartij in het Antwerpse Ha
vengebied. Daarbij raakte een Belgische politie
agent gewond. De Amsterdamse politie hield in
verband met deze schietpartij in december 1989
al de 29-jarige Ier A. Kerr aan. Deze werd vorig
jaar uitgeleverd aan België. Kerr, die de politie
man in de arm schoot toen deze voor een routi
necontrole op de auto van de Ieren afliep, kreeg
vier jaar cel. McNally, die de wagen bestuurde,
werd in België bij verstek veroordeeld tot twee
jaar. In de wagen in Antwerpen werd een grote
hoeveelheid munitie en een aantal automatische
wapens gevonden die bestemd waren voor
transport naar Noord-Ierland.
Esso: geen test meer
op alcohol en drugs
ROTTERDAM Esso is afgestapt van ver
plichte alcohol- en drugtesten voor het ei
gen personeel in ons land. Het olieconcern
heeft dat tijdens het weekeinde in een brief
aan alle medewerkers meegedeeld. Twee
jaar geleden kwam het concern met de om
streden testen op de proppen na de olieramp
met de tanker Exxon Valdez in maart 1989,
waarbij sprake was van alcoholmisbruik
door de kapitein. Volgens de Industriebond
FNV wilde het bedrijf de plannen buiten
elke openbaarheid om doordrukken. Be
paalde categorieën werknemers zouden
worden verplicht ademtesten en urine-on-
derzoeken te ondergaan om mogelijk alco
hol- en drugsgebruik op te sporen. Esso telt
ongeveer 1.200 werknemers in ons land,
werkzaam op het hoofdkantoor in Breda en
de raffinaderij in Botlek/Europoort.
IMF verwacht herstel van
wereldeconomie
WASHINGTON Het Internationale Monetaire Fonds
(IMF) verwacht dat de wereldeconomie zich volgend jaar
zal herstellen van de huidige periode van zwakte zonder
dat de inflatie duidelijk toeneemt, zo is gisteren vernomen
van diplomaten in Washington. Volgens de jongste ramin
gen van het IMF, die op 9 oktober officieel worden gepu
bliceerd tijdens de jaarvergadering van het fonds in Bang
kok, zal de groei van de wereldeconomie in 1992 aantrek
ken tot bijna drie procent. Dit jaar zal de groei beperkt blij
ven tot ongeveer een procent, het slechtste resultaat in bij
na tien jaar. De ramingen van het IMF komen in grote lij
nen overeen met de prognoses in het halfjaarlijkse rapport
van de Organisatie voor Economische Samenwerking en
Ontwikkeling (OESO) van begin juli. De Amerikaanse eco
nomie zal een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel.
Het IMF voorspelt voor volgend jaar een groei in de Vere
nigde Staten van ongeveer drie procent na een lichte ach
teruitgang dit jaar.
WVC onderzoekt wantoestandei
in opvanghuis A'dam
AMSTERDAM Het ministerie van wvc
onderzoek naar de situatie in het opvanghuis
moeders en kinderen Beth Palet in Amsterdaijj
het opvanghuis zou nauwelijks meer sprake ziji v
een goede hulpverlening. De door het gevoerd tj
leid ontstane wantoestanden zijn zo nadelig
kinderen dat kinderen die daar door een
rechter waren geplaatst, weer naar huis g
zijn. Sinds begin dit jaar zouden ongeveer tv
van de zestig personeelsleden niet meer wei
omdat ze ontslag hebben genomen of hebben
gen. Een derde van het overige personeel 1<
de ziektewet. „Er is behoorlijk wat mis", aldujj
woordvoerster van WVC. Het ministerie heeft j(
schillende malen signalen gekregen van het pv
neel, maar de directie heeft een onderzoek lang j
weten tegen te houden, zo zei de woordvoerster
onderzoek zal worden uitgevoerd door de insp
jeugdhulpverlening van het ministerie van wv
i)erki(
ger<
ENOS AI
tijnse pre
van de g
'tie te ver
rerneurs]
rerneurs]
in de be
de Arge:
bij het t«
fifcen eerst<
tiek de F
iige vice-
.Ie, wordt
P rincie Bi
icale Bui
jartij vai
'ie Cordc
Idoor
TWAN VAN DEN BRAND
DEN HAAG De eerste
officiële onderhandelin
gen over vrede in Joego
slavië worden komende
donderdag gehouden.
Lord Carrington, die na
mens de Europese Ge
meenschap de vredescon
ferentie in Den Haag
voorzit, wil dan ontdek
ken of er sprake is van
enige eensgezindheid on
der deelrepublieken en
federale regering.
Van een gemeenschappelijke
gedachte was zaterdag, bij de
ceremoniële opening van de
conferentie, nog weinig te
merken. In het Vredespaleis
heerste een sfeer van openlijk
wantrouwen. In diplomatieke
kringen in Den Haag wordt er
rekening mee gehouden dat de
conferentie maanden kan gaan
duren.
Carrington besefte, nadat hij
de redes van ondermeer de
Kroatische president Tudjman
en diens Servische collega en
opponent Milosevic had ge
hoord, dat hij aan een lastig
karwei begint. „Ik moet pro
beren de partijen op een lijn te
krijgen. Dat zal niet meeval
len, het lijkt me zelfs niet
overdreven te zeggen dat het
moeilijk wordt", aldus de Brit
se oud-minister en voormalig
Navo-secretaris. Kroaten en
Serviërs wezen elkaar ook aan
de onderhandelingstafel aan
als voornaamste agressor.
Tudjman maakte bovendien
duidelijk vast te houden aan
een Kroatische onafhankelijk
heid, hij wenst bij voortgaande
gevechten zelfs een militaire
reactie uit Europa. De Servi
sche president Milosevic sug
gereerde dat bij een afschei
ding eerst eens onderhandeld
moet worden over de onder
linge grenzen.
Hoe verdeeld de partijen aan
de onderhandelingstafel zijn,
blijkt ook uit de twee nog va
cante zetels in de arbitrage
commissie die zich over de ge
schillen gaat buigen. De Euro
pese Gemeenschap heeft haar
drie vertegenwoordigers
rechtskundigen uit Duitsland,
Italië en Frankrijk - reeds
aangewezen, maar de Joego-
slaven konden het niet eens
worden. De door de EG be
noemde leden zullen nu, zo
werd zaterdag overeengeko
men, hun twee collega's voor
dragen.
(Vervolg van voorpagina)
gime in Kroatië te vestigen,
schenden de mensenrechten,
de vrede en bedreigen de de
mocratische ontwikkelingen in
Joegoslavië", donderde de Ser
viër Milosevic.
Tudjman, die maar een paar
stoelen van Milosevic vandaan:
zat, sprak op zijn beurt over
„een door de Serviërs georga
niseerde en mede door het fe
derale leger uitgevoerde oor
log", die al meer dan 2200 do
den en gewonden heeft geëist.
Bij voortgaande beschietingen,
moet vanuit Europa een mili
taire reactie komen, zei de
Kroatische president ronduit.
„Internationale mechanismen,
de oprichting van een vredes
macht en zelfs directe militai
re betrokkenheid om uitbrei
ding van de oorlog te voorko
men, moeten in werking ge
steld worden om de agressie
een halt toe te roepen".
Verliezen
De Serviërs mogen dan van
alle Joegoslaven het langst
hebben gedubt over de zin of
onzin van een vredesconferen
tie (president Milosevic sprak
zaterdag tegenover journalis
ten even plotseling als goedge
mutst over „een stap in de
goede richting"), het zijn de
Slovenen die uiteindelijk met
een katterig gevoel aan tafel
zitten. De noordelijkste repu
bliek van Joegoslavië was de
eerste brandhaard, maar in
middels heerst er een betrek
kelijke rust en de inwoners
gaan hun eigen weg, niet ge
hinderd door wie dan ook.
Kroatië en Servië hebben wat
te halen op deze vredesconfe
rentie, maar Slovenië kan ei
genlijk alleen maar verliezen,
hoogstens gelijk spelen, zo liet
president Kucan bij monde
van zijn minister van buiten
landse zaken weten. „Toen ik
uit Lubljana vertrok heerste
dat onze ere gevoel ook in het
parlement. Wij hebben de on
afhankelijkheid uitgeroepen
en daar willen we aan vast
blijven houden ook. Dat zal
niet gemakkelijk te verdedi
gen zijn, maar we doen het
wel".
"TAZUUR EN TAZIJN"
DEN HAAG Met moeite zag de politie zateraag
een deel van de demonstranten ertoe te
te verspreiden. Een deel bleef bij het
dere groepen betogers namen luidruchtig
binnenstad.
DE-MAN-VAN-VIJFTIEN-MARATHONS-AAN-EEN-STUK:
Idoor
EP VAN TELLINGEN
RUINERWOLD Na Pa
rijs-Dakar, Parijs-Roubaix,
Bordeaux-Parijs en de fi
nish van de Tour de Fran
ce op de Champs Elysées,
nu dan Parijs-Ruinerwold.
Een absoluut wereldre
cord, maar vreemd ge
noeg kan het Guinness
Book of Records niet uit
de voeten met de onge
kende prestatie. Het ging
de 48-jarige boer uit Rui
nerwold ook niet om een
record. „Tijdens de duur-
lopen is mijn ademhaling
in cadans. Dan loop ik zo
lekker dat ik mijzelf ging
afvragen hoe ver ik kan
lopen. Dat wilde ik tes
ten".
Erg ver dus. Parijs werd het
mikpunt, de stad der steden.
Zaterdagmorgen 31 augustus
vertrok hij bij de Notre Dame,
in de duisternis. In zijn voet
spoor een begeleidingsteam
van twaalf mensen in campers
en caravans. Zie maar hoe je
uit Parijs komt, had de politie
meegedeeld. Dat lukte won
derwel. Motorrijders van de
motorclub Havelte zetten krui
sing na kruising af, stoplichten
werden genegeerd. De indruk
wekkende uittocht beleeft
Arend Middelveldt opnieuw in
zijn uitbundig versierde boer
derij. Vlaggen, spandoeken,
bloemen en een ereboog voor
de man die zo nuchter is als
een Drent maar kan zijn.
Zaterdagavond 7 september,
kwart over acht. Sempre Sere-
no, de muziekvereniging van
Ruinerwold, speelt de hit van
het mannenkoor Karrespoor.
Heel Ruinerwold host mee.
Arend is in aantocht. Zijn ou
ders en schoonouders zitten
pontificaal op de boerenwa
gen. Moeder Middelveldt is
trots, zeg maar supertrots.
„Gekkenwerk wat mijn zoon
heeft gedaan? Nee hoor. Hij is
acht en veertig jaar en op zo'n
leeftijd moet je zelf maar we
ten wat je doet. Het is altijd
een echte doorzetter geweest".
Vijf minuten later: het mo
ment. Arend Middelveldt,
scheef hangend onder de bloe
men, gaat lachend over de fi
nish. Daarna wankelt hij. Niet
van uitputting, maar zijn spie
ren willen doorlopen. De emo
ties volgen. Zijn twee dochters,
zijn twee zoons en begeleiders
vallen elkaar huilend in de ar
men. Masseur Jan Bernhard
Zwiers houdt het overzicht.
Tien minuten later strekt
Arend Middelveldt even de
benen in de camper. „Ik voel
mij zo ontzettend goed. Zo
fris". De huldiging die volgt
zal Ruinerwold nog lang heu
gen. De Loopgroep Ruiner
wold '88, waarvan Middelveldt
een van de oprichters is, voert
de regie. Als een dorp kan
gloeien van trots, dan gloeide
het zaterdagavond.
Zweven
Tien jaar geleden kreeg Arend
Middelveldt de smaak te pak
ken van het hardlopen. Een
verdienstelijk sportman was
hij al, een schaatser, die nog
trainde met Jan Bols; een sub
topper. Twintig marathons, in
clusief de marathons die deel
uitmaken van zeven triath-
lons, had hij al gelopen, voor
dat Parijs-Ruinerwold werd
voltooid. Met zijn persoonlijke
tijden van 3.08 uur op de ma
rathon en 10.35 uur op de
triathlon behoort hij in zijn
DEN HAAG „Europa
schaam je", stond op het span
doek. Het bolde zaterdagoch
tend in de wind voor het
Haagse Vredespaleis en werd
enkele uren later meeges
jouwd naar het ministerie van
Buitenlandse Zaken. De tekst
op het doek was ondubbelzin-
ning, verfoeide het gebrek aan
daadkracht in de Europese
Gemeenschap.
Maar de vermaning op het
dundoek, uitgedeeld door beto
gende Kroaten en etnische Al
banezen, ging voorbij aan de
onverzoenlijke houding van de
partijen in Joegoslavië zelf.
Kroaten en Serviërs vertonen
momenteel de flexibiliteit van
een betonnen flatgebouw.
De EG-ministers moeten zich
zelfs in de statige zalen van
het Vredespaleis machteloos
hebben gevoeld. Toen de
Kroatische president Tudjman
en zijn Servische collega en
opponent Milosevic zaterdag
ochtend aan de beurt waren
deden ze niet eens moeite om
diplomatieke teksten voor te
dragen en vijandschap te ver
bergen. De een wees de ander
als grote boosdoener en wreed
ste vechtersbaas aan.
En enkele uren later kozen de
twee tegengestelde richtingen
op de roltrappen van het mi
nisterie van Buitenlandse Za
ken. Tudjman zoefde naar be
neden, Milosevic haastte zich
naar boven. Veilig en wel op
de begane grond repte de
Kroaat over 'Groot-Servisch
expansionisme', op de eerste
verdieping meldde zijn Servi
sche tegenspeler in dezelfde
minuut: „Ik kan het kennelijk
niet vaak genoeg herhalen:
Servië heeft geen territoriale
aspiraties".
Krijgshaftig
„Praten en schieten, dat gaat
niet samen", meende Van den
Broek, fungerend voorzitter
van de EG-ministerraad, in
zijn openingswoord tot de con-
fere tiegangers. Joegoslavië is
kennelijk een geval apart,
want de persbureaus waarop
ook het ministerie van buiten
landse zaken een abonnement
heeft, meldden later zaterdag
vanuit Kroatië schietpartijen.
Trouwens de woorden klon
ken ook krijgshaftig; in het
Vredespaleis werden verbale
kogels afgevuurd. „Illegale in
voer van wapens en het op
richten van paramilitaire
groepen met de bedoeling een
totalitair en chauvinistisch re-
Het is de bedoeling dat de ar
bitragecommissie, die een ei
gen rol heeft in het kader van
de vredesconferentie, woens
dag voor het eerst bijeenkomt.
Ze kan bindende uitspraken
doen over geschillen die door
alle partijen worden aangedra
gen.
Minister Van den Broek vroeg
in zijn openingswoord als
voorzitter van de EG-minis
terraad „de rede een kans te
geven" om, met het oog op de
ontwikkelingen in OostEuro-
pa, te kunnen werken aan een
nieuw Europa. In een geza
menlijke verklaring van alle
conferentiegangers staat nog
eens dat voor het succes van
het overleg „een wapenstil
stand essentieel is" en dat
grenswijziging door middel
van geweld of zonder overleg
onaanvaardbaar is.
Duizenden demonstranten nemen bezit van de Haagse binnenstad.
,,De Europese politici lijken alle tijd te hebben, maar ons geduld is op", zo maken de betogers
duidelijk. foto's-. Stephen evenhuis
Bij het Vredespaleis werd elke auto met een Europese
onthaald op een schril fluitconcert. De boodschap van de
gers was duidelijk: het topberaad kwam in hun ogen veel te
„Europa, schaam je!" luidde niet voor niets de tekst op een
doek. Ook de andere spandoeken spraken duidelijke taal:
tië moet oriafhankelijk worden en het federale leger van Jo Eric I
slavië en Servische strijdgroepen moeten de republiek
dellijk met rust laten. Sommige demonstranten klommen
hun vlaggen op tramhuisjes en in bomen. Anderen zaten
grasperk voor het Vredespaleis en lieten hun tranen de
loop.
„Stop de oorlog in mijn Kroatië", luidde de tekst op een
doek van de elfjarige Iva Kutle uit Zagreb, momenteel
kantie in Nederland bij haar tante Mirjana. „Ik durf dit
in de huidige situatie niet naar Joegoslavië terug te
straten in Zagreb worden beheerst door tanks. Er wordt
kinderen geschoten", aldus de ongeruste Mirjana. Het
ze over de dranghekken zijn geklommen om de ministers
Vredespaleis persoonlijk te overtuigen. „Kroatië heeft
tegen het communisme en vóór onafhankelijkheid. Dat
'interne kwestie' maar een zaak die de hele wereld aangaau"<=oicci
- zon
Arend Middelveldt, scheef hangend onder de bloemen, gaat lachend over de finish na acht da
hardlopen. foto: pers
leeftijdsklasse tot de top van
Nederland.
„Tijdens de eerste dagen was
ik bang voor blessures. Als dat
zou gebeuren, kon ik het wel
vergeten. Een keer verzwikte
ik mijn enkel. Ik schrok ver
schrikkelijk, maar gelukkig
viel het mee. Het grote pro
bleem was het verkrijgen van
voldoende nachtrust. Wij gin
gen uit van elf tot twaalf kilo
meter per uur, maar dat aantal
moesten wij aanpassen. Ik zou
twee uur lopen, en dan weer
twee uur rust, maar er bleef
steeds minder tijd voor de
rustpauzes".
„Ook de nachtrust werd steeds
korter. Elke ochtend stond ik
om vijf uur op. Maar elke
avond kwam ik later op bed.
Om aan het schema vast te
houden moest ik langer door
lopen. Onderweg gebruikte ik
sportvoeding en water, 's A-
vonds was het bunkeren. Bor
den vol aardappelen, groente
en een goed stuk vlees gingen
er door. En een borreltje voor
dat ik ging slapen. Vaak was
ik, na weer een blok van twin
tig kilometer, totaal kapot,
lemaal uitgewoond. Maai
herstelde snel"
Albert Middelveldt bleef ii
dans. De trance bracht
telkens een stukje dicht
Ruinerwold. De benen
keerden nooit, de
liet hem zweven over de
Het gevoel dat verslavj^L*!*^1
werkt en elke loper herk J0331,
„Vijftien marathons achtei
kaar. Ik geloof het zelf
Alsof ik iemand anders bei
versteld sta ik naar mij ze o p-"!"
kijken".
gezelli
en die
ip pas:
ipen c
