Moslims moeten
zich aanpassen
Je
Ceidóc Qowuvnt
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Yaticaan:
betrekkingen
met Albanië
BOLKESTEIN:
New Age-boodschapper ziet omwenteling in kerken dagen
L
Japan overspoeld door duizenden nieuwe godsdiensten
a
uT £cidóe6oma/nt
/a
ai
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1991
NCRV's kerkepad
in Den Haag succes
DEN HAAG Duizenden bezoekers hebben,
ondanks de drukte van het Voorthoutfestival,
zaterdag meegedaan aan Kerkepad. Deze route
langs verschillende kerken, naar aanleiding
van het vrijdag door de NCRV uitgezonden
programma, genoot veel belangstelling. Onder
meer waren ter gelegenheid van het vijftienja
rige bestaan van het populaire programma de
monumentale Grote- of St.- Jacobskerk, de
Oud-Katholieke kerk en de Kloosterkerk op
het Lange Voorhout opengesteld. Op verschil
lende tijdstippen werden feestelijke vesperdien
sten gehouden. De internationaal bekende or
ganist Ben van Oosten oogstte veel succes met
zijn optreden op het beroemde Metzler-orgel in
de Grote Kerk. Hij speelde onder meer werken
van Johnson, Krebs, Bach, Widor, De Wolf en
Mozart. Volgende week is er een tweede editie
van het Haagse Kerkepad.
IJdelheid: het
huldebetoon van een
dwaas aan de
grootheid van de
dichtstbijzijnde ezel.
Ambrose Bierce
Europese bisschoppen vergaderen
over oorlog in Joegoslavië
MILAAN De Europese rooms-katholieke bisschoppen hou
den van 12 tot 15 september een speciale vergadering over de
burgeroorlog in Joegoslavië. De Italiaanse kardinaal Carlo Ma
ria Martini heeft de Europese raad van bisschoppenconferen
ties (CCEE) bijeengeroepen voor een beraad in Milaan. „Wij
zijn tot elke ontmoeting bereid, als onze Kroatische en Servi
sche broeders daarom vragen", schrijft de voorzitter van de
Europese raad in zijn uitnodiging. Hij hoopt dat de bisschoppen
een bijdrage kunnen leveren aan vrede in Joegoslavië. Paus
Johannes Paulus II heeft vorige week alle rooms-katholieken
opgeroepen om dit weekeinde te bidden voor „het einde van
de oorlog in Kroatië en voor vrede en harmonie voor alle men
sen in de verschillende republieken van Joegoslavië". Afgelo
pen dinsdag is CCEE-secretaris Ivo Führer met zijn collega
Jean Fischer van de Konferentie van Europese Kerken (KEK)
naar Joegoslavië afgereisd. Hun bezoek dient ter voorbereiding
op de vredesconferentie van de Joegoslavische kerken en an
dere godsdienstige gemeenschappen die onder auspiciën van
beide organisaties zal worden gehouden.
Anglicaanse bisschoppen:
heroverweging standpunt
sancties Zuid-Afrika
JOHANNESBURG De anglicaanse bisschoppen
van zuidelijk Afrika willen hun standpunt over
sancties tegen Zuid-Afrika veranderen. Ze hebben
gisteren in Modderpoort (Oranjevrijstaat) besloten
op korte termijn een consultatie te houden over
deze kwestie.
Op grond van deze raadpleging moet uitgesproken
worden „wanneer en hoe de sancties moeten wor
den opgeheven, zodanig dat het welzijn van alle
Zuidafrikanen gediend is". Ook moet bekeken
worden „wat de beste manier is om de investerin
gen te kanaliseren die nodig zijn voor het herstel
en de ontwikkeling". Onder aanvoering van aarts
bisschop Desmond Tutu hebben de anglicanen
voorop gelopen in de internationale campagne om
de blanke minderheidsregering in Zuid-Afrika
economisch te isoleren.
Idoor
AART HEERING
ROME In Vaticaanstad
is zaterdag het herstel
aangekondigd van de di
plomatieke betrekkingen
tussen de Heilige Stoel en
Albanië, die aan het einde
van de Tweede Wereld
oorlog waren verbroken.
Onder het bewind van de in
1985 overleden communisti
sche partijleider Enver Hoxha
werd de katholieke kerk in
Albanië zwaar onderdrukt.
Art. 37 van de Albanese
grondwet van 1976 luidt: „De
staat erkent geen enkele vorm
van godsdienst en propageert
het atheïsme om de bevolking
de opvattingen van het histo
risch materialisme bij te bren
gen." In de praktijk betekende
dat dat iedere vorm van reli
gieuze activiteit van zowel de
katholieke minderheid als de
Mohammedaanse meerderheid
zwaar werd bestraft.
Verandering
Sinds ook de Albanese rege
ring een matiger koers is gaan
varen, is in die toestand snel
verandering gekomen. In mei
vorig jaar werd de strafbaar
stelling van godsdienstige han
delingen uit de strafwet ge
schrapt en op 4 november
werd op het kerkhof van
Shkodër de eerste openbare
mis van na de oorlog opgedra
gen. In Tirana verzorgde op 19
mei van dit jaar de bisschop
van de Albanees sprekende
minderheid in Italië mgr. Er-
cole Lupinacci voor een hon
derdtal volwassen gelovigen
de doop, communie en vorm
sel tegelijk. Na twee oriënte
rende bezoeken van Vaticaan
se delegaties aan Albanië in
dit voorjaar kreeg het snelle
normaliseringsproces ziin be
slag op 4 juli, toen de Albanese
minister-president Ylli Bufi
door de paus in Vaticaanstad
werd ontvangen.
Tijdens dat bezoek werd een
principe-afspraak gemaakt,
waardoor binnenkort een nun
tius in Tirana en een ambassa
deur in Vaticaanstad hun ge
loofsbrieven kunnen aanbie
den. Van de Albanese bevol
king is tien procent katholiek.
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Rozenburg J.A.J. Seele-
man te Heemse; te Nieuw-Vennep
P.L. Tolhoek te Jaarsveld.
Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Medembllk(herv-
.geref.kerkgemeenschap) H. van den
Burg, l.l. toerustingspredikant te
Rwanda, wonende te Hoogeveen;
naar Berlikum drs. P. Dijkstra te Bird-
LUZERN VVD-leider
Bolkestein is van mening
dat in Nederland wonen
de moslims zich moeten
aanpassen aan de Neder
landse waarden en nor
men. Compromissen zijn
niet mogelijk, zei Bolke
stein dit weekeinde in Lu-
zern op een conferentie
van de Liberale Interna
tionale in Luzern.
Bolkestein voelt niets voor
compromissen op het gebied
van de scheiding van kerk en
staat, vrijheid van meningsui
ting, verdraagzaamheid en ge
lijke behandeling. In veel mos
lim-landen worden deze uni
versele liberale beginselen niet
gehonoreerd, aldus de VVD-
leider.
Hij wees onder meer op de
Rushdie-affaire, die volgens
l
VVD-leider Bolkestein.
foto: ANP
hem aantoonde hoever men in
islamitische landen nog ver
wijderd is van de vrijheid van
meningsuiting. Wat de ver
draagzaamheid betreft, „werpt
de manier waarop vrouwen in
de wereld van de islam wor
den behandeld een smet op de
reputatie van deze grote gods
dienst".
Bolkestein noemde het huidige
Nederlandse beleid „onhoud
baar". De overheid gaat uit
van het behoud van eigen cul
turele waarden van minder
heidsgroepen, zoals de 400.000
moslims, maar wil tegelijk dat
deze groepen in de samenle
ving integreren. „Als iedereen
zijn culturele identiteit kan be
houden, zal integratie nooit
slagen."
De VVD-leider wees erop dat
islamitische meisjes op school
zonder problemen een hoofd
doek kunnen dragen. Daaren
tegen moet wat hem betreft de
Nederlandse wet prevaleren
boven moslim-gebruiken als
de leerplichtwet in het geding
is: een moslim-meisje moet
naar school, ook als ze de pu-
berteits-jaren bereikt.
Dank voor de vrijheid
Zusters waren aanwezig op de grote dankmanifestatie in het be
devaartoord Shiluva in Litouwen om de onafhankelijkheid van Li
touwen te vieren. foto: ap
BILTHOVEN De chris
telijke kerken zullen op
korte termijn een grote
verandering ondergaan.
Mevrouw Zohra Bertrand,
een bekend New Age-
boodschapper, had deze
mededeling „vanuit de
geestelijke begeleiding"
doorgekregen voordat ze
zaterdag naar Bilthoven
reisde voor de dialoog tus
sen New Age-aanhangers
en christenen.
De tijd zal het leren", aldus
Bertrand die met haar 'psy-
chosofie' een belangrijke stro
ming binnen de beweging van
New Age vertegenwoordigt.
Voor haar is het duidelijk dat
de omwenteling in de kerken
te maken heeft met de ont
moeting tussen het christen
dom en het New Age-denken.
Deze religieuze bewegingen
moeten „niet tegenover elkaar
staan, maar proberen bruggen
te slaan".
Voor een dergelijke ontmoe
ting bestaat grote belangstel
ling, zo bleek in Bilthoven
waar maar liefst driehonderd
mensen waren samengeko
men. De organiserende Logos
Akademie (voor spirituele op
leidingen en trainingen) heeft
inderhaast dit najaar drie an
dere 'dialoog-dagen' belegd om
tegemoet te komen aan de gro
te vraag.
De bijeenkomst werd geopend
met stilte, gebed en passende
New Age-muziek en afgeslo
ten met een liturgische viering
waarin zowel christelijke als
typische New Age-elementen
waren verwerkt. Daar tussen
in speelde zich een discussie af
tussen Zohra Bertrand en de
gereformeerde godsdienstwe
tenschapper dr. R. Kranen
borg, die bij tijd en wijle alleen
door ingewijde New Age-aan-
hangers gevolgd kon worden.
Een van hen wees er tijdens
de discussie op dat de dialoog
geen enkele kans van slagen
heeft als er mensen als Ber
trand aan meedoen. „We zijn
gauw uitgepraat als een van de
deelnemers steeds zegt dat ze
een bepaalde boodschap van
hogerhand heeft doorgekre
gen", aldus de man die overi
gens Bertrand zeer hoog had.
„Met meneer Kranenborg
kunnen we praten, met Zohra
valt niet te praten. Als Chris
tus door haar spreekt, wat heb
ik dan nog te vertellen. Dan
kan ik alleen maar eerbiedig
mijn hoofd buigen."
Inderdaad werd er vooral ge
discussieerd met Kranenborg,
werkzaam aan de Vrije Uni
versiteit. Hij had uiteengezet
op welke punten de kerken
wat kunnen leren van het
Nieuwe Tijdsdenken en waar
zij moeten afhaken. En de be
zoekers, voor het grootste deel
afkomstig uit de zeer diverse
New Age beweging, waren het
duidelijk niet altijd met hem
eens.
Het christelijk geloof kan vol
gens Kranenborg heel goed
verrijkt worden met „het in
tuïtieve, het gevoelsmatige en
het mystieke van New Age".
Wat meer respect voor reli
gieuze ervaringen kan voor
christenen - doorgaans nogal
rationalistisch ingesteld - geen
kwaad.
Kranenborg heeft dan ook
geen moeite met bijna-dood-
ervaringen en ontmoetingen
met engelen, waarover in som
mige New Age-kringen veel te
doen is. De angst voor het pa
ranormale en occulte zou wat
hem betreft eveneens over
wonnen moeten worden; deze
„duistere kant" hoort nu een
maal bij het mens-zijn. Meer
aandacht voor zelfverwerkelij
king en voor de holistische
verbondenheid met natuur en
wereld: ook geen probleem.
Daarna gaan echter onze we
gen uiteen, hield Kranenborg
zijn gehoor voor. God is voor
christenen een persoon, de
Ander. Voor de meeste New
Age-aanhangers daarentegen
is hij een onpersoonlijke
kracht, goddelijke energie. De
mens kan - in de christelijke
visie - een relatie met God
aangaan, maar blijft mens. Het
New Age-denken gaat ervan
uit dat God en mens samen
vloeien, dat elke mens een
goddelijke kern bezit.
Ook met reïncarnatie, een be
langrijk New-Age-dogma, kan
het christendom niet uit de
voeten. De mens is „een vol
strekt uniek individu" en is
piet op te splitsen in een „on
eeuwig en een eeuwig deel,
dat in een volgend leven terug
kan komen". Ook de New
Age-visie op het kwaad, als
„evolutionaire noodzaak", is
volgens Kranenborg onchris
telijk. „Zo krijgt het kwaad
een functie/'
Het grootste probleem vormt
voor Kranenborg de visie op
Jezus, in New Age een van de
meesters in de hiërarchie van
wijsheid. Het Christus-princi
pe, de Christus-energie enzo
voort, „het klinkt allemaal erg
mooi, maar het slaat werkelijk
niet op wat ik in de bijbel
lees", zei Kranenborg tot drie
keer toe. Aanhangers van New
Age moeten volgens hem eer
lijk zeggen dat het hier om
heel andere dan christelijke
termen gaat.
Kranenborg liet zich sceptisch
uit over de kans van slagen
van een dialoog. Voor evange
lische groeperingen is deze
volstrekt verwerpelijk, maar
ook voor bijvoorbeeld de
Rooms-Katholieke Kerk „die
druk bezig is zich op oude stel
lingen terug te trekken".
Daarbij is New Age vooralsnog
een typisch westerse aangele
genheid, waarvan kerken in
de Derde Wereld helemaal
niets moeten hebben.
De dialoog wordt bovendien
bemoeilijkt door het feit dat
New Age slaat op „een alle
gaartje" van bewegingen,
groepen en organisaties. Zij
hebben met elkaar gemeen dat
ze geloven in de komst van
een nieuw tijdperk. Volgens
astrologen verlaat de zon rond
het jaar 2000 het sterrenbeeld
van de Vissen (niet voor niets
is de vis een symbool voor Je
zus) en komt zij te staan in het
teken van de Waterman, ofwel
Aquarius.
New Age betekent een breuk
met het wetenschappelijke, ra
tionalistische denken dat voor
al in het westen hoogtij viert.
De mensen rafelen de wereld
om zich heen niet meer analy
tisch uiteen, maar zien vooral
de eenheid, heelheid en ver
bondenheid. Het verstand
krijgt minder nadruk, in het
nieuwe tijdperk hebben de
mensen vooral aandacht voor
intuïtie, gevoelens en lichaam-
taal.
Zohra Bertrand hield haar
volgelingen in Bilthoven ove
rigens voor dat zij zich niet te
veel moeten laten „meeslepen
door navelstaarderij en mooie
muziek". „Bewaar uw kritisch
bewustzijn, blijf in uzelf", zei
ze met een beroep op hogere
krachten. „Het is niet de be
doeling dat u zich overgeeft
aan een soort walhalla."
TOKYO Een Japanner
die beweert een reïncar
natie te zijn van Buddha
heeft de afgelopen maan
den een schare van meer
dan een miljoen volgelin
gen achter zich gekregen.
Ryuho Okawa, vijfender
tig jaar, een bolwangige
voormalige kantoorbe
diende van een handels
bedrijf, adverteert met pa
ginagrote kleurenadver-
tenties in de populaire
pers. Daarnaast maakt hij
reclame op televisie en
boven Tokyo vanuit een
luchtschip.
Okawa's „Instituut voor On
derzoek naar Menselijk Ge
luk" verwacht in 1994 tien
miljoen aanhangers te hebben.
Okawa is er een riik man door
geworden. Hij heeft 27 miljoen
exemplaren van ongeveer der
tig boeken verkocht. Zijn
boodschap is moeilijk te begrij
pen, vooral wanneer hij uit
weidt over de metafysica van
de 'negende dimensie'. De
godsdienst is een mengelmoes
van onder meer het christen
dom, de islam, het buddhisme
en het shintoïsme.
Okawa lardeert passages in
zijn boek met citaten van Lin
coln en Caesar. 'Wetten van de
Zon', waarvan meer dan drie
miljoen exemplaren over de
toonbank zijn gegaan, is geba
seerd op de voorspellingen van
de zestiende-eeuwse Franse
astroloog Nostradamus. Een
van Okawa's eigen voorspel
lingen, waarbij de wens de va
der van de gedachte lijkt te
zijn, is dat de Verenigde Sta
ten spoedig zullen verdwijnen.
Okawa zelf weigert interviews
te geven. Zijn volgelingen
daarentegen staan te trappelen
om met de pers te praten. „Dit
zal de voornaamste denkwijze
zijn in de eenentwintigste
eeuw", beweert dr. Fuminori
Masugi, een van de directeu
ren van het instituut. Koichi
Inasawa, advocaat en volge
ling, voegt er aan toe: „Heel
Japan wordt er door veran
derd".
Dit is geen grootspraak. Japan
kent meer religieuze bewegin
gen met een enorme aanhang.
De Soka-Gakkai bijvoorbeeld,
een lekenbeweging gestoeld op
het Nichiren buddhisme, heeft
sinds de tweede wereldoorlog
tien miljoen volgelingen ge
kregen. De Soka-Gakkai heeft
de Komeito in het leven ge
roepen, de op twee na grootste
politieke partij in Japan, die
regelmatig tien procent van
het totale aantale stemmen
krijgt bij verkiezingen. De
krant die de Soka-Gakkai uit
geeft gaat prat op een oplage
Een menigte in Tokyo viert het Setsubun-feest ter markering van het einde van de winter en het
begin van de lente. Onder leiding van een Japanse schoonheid worden de demonen vervloekt en
de goede feeën verwelkomd. foto: ap
van 5,5 miljoen en de jaarlijkse
inkomsten, gebaseerd op de
verplichte contributie van de
leden, bedragen meer dan een
miljard gulden.
Na de tweede wereldoorlog en
de daaruit voortvloeiende af
schaffing van de keizervere-
ring, werd Japan overspoeld
door duizenden nieuwe gods
diensten. De periode staat in
Japan te boek als „het spitsuur
van de goden". In die tijd we
dijverden buitenaardse wezens
en de verheerlijking van Edi-
zing en exorcisme.
Veel van deze cultussen zijn
een vroegtijdige dood gestor
ven. Het totale aantal geregis
treerde gelovigen in Japan is
nu echter 230 miljoen, wat bij
na twee keer zoveel is als het
aantal inwoners is. De verkla
ring voor dit verschijnsel is
dat de meeste Japanners niet
al hun vertrouwen op een ge
loof willen vestigen en het
slimmer achten om zich bij
meer dan een godsdienst aan
te sluiten.
Een Amerikaanse katholieke
priester die sinds 1954 in Ja
pan woont heeft een andere,
minder bemoedigende reden
voor het succes van Okawa.
„Deze bewegingen bieden een
zame mensen het gevoel er
gens bij te horen, ze zijn.een
soort familie", zei hij. „Maar
wat ze allemaal gemeen heb
ben is hun allesoverheersende
geldhonger".
Vorige week bracht het popu
laire Japanse weekblad 'Vrij
dag' een interview met een
vrouw die beweert Okawa's
maïtresse geweest te zijn. Ze
zou hebben gezegd dat hij een
„psychopaat" was en een
„geldmachine". Woedende de
monstranten belegeren sinds
dien de uitgeverij van het
blad.
Wat ook Okawa's psychologi
sche eigenaardigheden mogen
zijn, ze doen niets af aan zijn
zakelijk inzicht. Iedereen die
zich aanmeldt bij zijn bewe
ging is verplicht tenminste
tien van zijn boeken te kopen
en een examen te ondergaan
over de inhoud ervan. Wan
neer aspirant-leden toegelaten
zijn tot zijn instituut moeten ze
55 gulden inschrijfgeld betalen
en per maand 20 gulden con
tributie. Ook moeten ze zich
abonneren op een nieuwsbrief
voor 17 gulden per maand en
bijdragen aan toekomstige in
zamelingsacties.
Godsdienst is zonder enige
twijfel een lucratieve zaak in
Japan. Wat godsdienst echter
pas echt hemels maakt is het
feit dat volgens de Japanse
wetten alle opbrengsten van
een godsdienstige beweging en
de verdiensten van de leider
ervan belastingvrij zijn.
(c) The Times
COMMENTAAR
Strohalm
oemei
mi
kt
jsmeei
oen mer
imencor:
er het n
trokke
ilwagen:
versie:
Het ziet er naar uit dat het kabinet en de vakbewe|
medio deze week alsnog rond de tafel gaan zitten om de
en ziektewetplannen met elkaar te bespreken. FNV-voosers
ter Johan Stekelenburg en vice-premier Wim Kok nodi|h
elkaar gisteren tijdens een televisiedebat in het open
voor zo'n gesprek uit.
Erg hooggestemd zijn de verwachtingen van beide h|d
overigens niet. Kok noemde de handreiking die Stekt ioj
burg medio vorige week deed (geen stakingen en loonr'
ging op voorwaarde van uitstel van de wao-ingrepen)
ren een 'loos gebaar'. Stekelenburg houdt op zijn beurt
dat het kabinet moet terugkeren op zijn schreden.
Holla:
t in hel
;meerse
tal zo h<
was ni
Dat er tóch gepraat wordt, is eerder een teken val
wanhoop die zich de laatste weken van de hoofrolspele
het wao-debat heeft meester gemaakt. Kok realiseert ziel
niet alleen zijn eigen positie, maar ook die van het kal
alsmede de relatief goede arbeidsverhoudingen in het
op het spel staan. Stekelenburg is het op zijn beurt een
ding waard als de storm kon overtrekken en de FNV ni<
'moord op Kok' op zijn geweten hoeft te hebben.
BlEDEN deze uitgangspunten voldoende basis voor eei'ervolg
sprek? Vooropgesteld dat ook de CDA-ministers in het 1
net de dialoog met de vakbeweging willen aangaan, moe
antwoord op die vraag ondubbelzinnig 'ja' luiden. Wan
prijs voor het alternatief géén gesprek en een harde
frontatie aangaan is te hoog, zo mag ook het CDA
langzamerhand wel realiseren. Zonder medewerking va
N HA.
ne vai
Van c
vakbeweging zal immers van de onomstreden volumernekent
regelen'in de wao weinig terecht komen, en dreigt de Pi een j;
blijvend een flink deel van zijn electoraat te verliezen. Iedere
eens
MOET het kabinet dan alsnog terugkeren op zijn schn eei
:RMAN I
irt
mand
alen.
gemeei
bouww
l-de
erlandt
r geen
eren
:mde'
en van de betwiste ingrepen in de uitkeringsduur afzien?
laatste is uitgesloten. Zowel PvdA als CDA hebben zich
mate krachtig achter deze maatregel geschaard, dat
schrappen ervan niet zonder verlies van geloofwaardig
kan. Maar er is een alternatief. Het kabinet zou kunnen
zeggen dat de uitkeringen enige tijd (bijvoorbeeld tot
onaangetast blijven. Pas als in dat jaar zou blijken dat deeveninj
lumemaatregelen onvoldoende werken, komt de duurbede n
king alsnog om de hoek kijken. De vakbeweging zou op
beurt reeds nu met die mogelijke ingreep moeten instemn
UlT de positie die Kok gisteren in zijn debat met Steke
burg innam, bleek dat een dergelijke ruil voor het kab
politiek aanvaardbaar is. Uitstel van de ingrepen in uitke
gen wil Kok best voor zijn rekening nemen, als hij
garantie krijgt dat de bonden met de duurverkorting zu
instemmen als het volumebeleid 'op moment X' onvoldoe
oplevert.
Die toezegging wilde Stekelenburg gisteren nog niet dl
maar wellicht komen de vakcentrales deze week toch tot
ander inzicht. Want, zoals betoogd, er staat veel op het
en er is daarom ook veel te winnen. De vakbeweging
alsnog de kans krijgen volumemaatregelen in de praktij
laten slagen. En het CDA/PvdA-kabinet, bungelend bi
de afgrond, krijgt de kans een laatste strohalm met b
handen vast te grijpen. Het klinkt wat cynisch, maar op
zelf is dat in deze 'bange dagen' al een hoopvolle consl
ring.
uw hulp
legt wel degelijk
gewicht
in de schaal.
Uitgave
Kantoor:
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Westerpers bv (maakt deel uit v.
Apothekersdijk 34, Leiden.
071 -122 244.
071 - 134 941
Postbus 112300 AA Leiden
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon" 070 - 3190 933.
Telefax: 070-3906 717
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune
Adjunct-hoofdredacteur J. Timmers.
Chef-redacteur: G - J. Onvlee
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808):
3): K van Herpen (chef), F. Buurman,
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs C. van Haersma Buma, A van Holstein,
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K. Veraart.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piet
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs P van Velthoven
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse.
Opmaak (tel 070 - 3190 831): Ch Bels (chef), A. de I
B. Hermans, J. Hofmeester, C de Kier, H Nieuwman
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland'
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swiers en M. van c
Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef), H. Bijleveld, D. Hi
land, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wees.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus,
- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag),
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A Courant (Athene),
R. Hasselerharm (Johannesburg), T Heard (Kaapstad), drs A Heering (Rome)
B van Huët (Parijs). M. de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Delhi),
F Lindenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs R. Vunderink (Moskou)
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrado),
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaai-
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster di
M deCocq.
Nabezorging
Telefoon 071 -
15.00 uur.
122 248 op ma. t/m v
n 08.30 tot 17.00 L
n 18.00 tot 19.00 u
25,70
76,60
294,30
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal
per jaar
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
N HA
aan ee
korte
den op
progi
derlanc
igt-o'
An
zie
uw bij
overi
srol w
a der
ie afge
irview
d. Het
ASP
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702 1
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
