„Verenigd Europa lijkt op snelweg
met alleen rijstrook voor BMW's"
Belangrijke hindoe-tempel mag worden herbouwd
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
COMMENTAAR
Ceidae Gomxmt
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 19! güLóti
Studenten
priesterseminarie wijzen
Opus Dei-priester af
CHUR De overgrote meerderheid van de
studenten van het priesterseminarie in Chur
willen dat de pas benoemde rector, Opus
Dei-priester Peter Rutz, zijn functie niet
aanvaardt. „Peter Rutz moet weg" zeggen ze
in een gisteren verspreide verklaring over
de priester die eind juli door bisschop Wolf
gang Haas werd benoemd. „Met hem is geen
samenwerking mogelijk." Met Opus Dei
„dat meent de absolute waarheid te bezit
ten", zijn geen compromissen mogelijk, zo
zeggen de studenten. Op grond van de
„zorgwekkende situatie" had de overgrote
meerderheid van de studenten de vakantie
onderbroken om een protestbijeenkomst in
Zürich bij te wonen.
Dat is 't verlangen:
wonen in de golven
en geen
verblijfplaats hebben
in de tijd.
Rafner Maria Rilke
Voortbestaan Prisma-Lectuur bedreigd
VOORBURG Prisma-Lectuurvoorlichting, een van de
belangrijkste activiteiten van de protestantse stichting tot
bevordering van het bibliotheekwezen en de Lectuur-
voorlichting in Nederland, dreigt te verdwijnen, zo meldt
het Hervormd Persbureau. De stichting heeft van minis
ter Hedy d'Ancona van WVC te horen gekregen dat de
minister met ingang van 1 januari 1992 de subsidiëring
van deze instelling wil beëindigen.
De Prisma-Lectuurvoorlichting publiceert jaarlijks zo'n
4500 boekbesprekingen, in de eerste plaats bestemd voor
de functionarissen van bibliotheken die belast zijn met de
aanschaf van nieuwe boeken, maar ook gebruikt door an-
derssoortige organisaties en door particulieren. Dit werk
wordt door de stichting al zo'n veertig jaar verricht. Uit
een in 1989 gehouden enquête bleek nog de grote tevre
denheid van de gebruikers over deze dienstverlening. De
mededeling van de minister komt terwijl men juist de
laatste hand legt aan een rapport over automatisering van
de Prisma-recensies waardoor deze tot nu toe op losse
kaartjes gedrukte informatie binnenkort ook via het
beeldscherm te raadplegen zal zijn.
Ratzinger: RK Kerk moet
misdienaressen accepteren
LINZ Misdienaressen zijn volgens kardinaal Ratzinger
niet meer uit de Rooms-Katholieke Kerk weg te denken.
Het zou alleen maar in de kaart van de critici spelen als
het verbod zou worden herhaald. Bovendien zou er mis
schien geen aandacht aan geschonken worden. Daar zou
de kerk niet mee zijn gediend. Het Vaticaan werkt daar
om aan een kerkrechtelijke oplossing van dit probleem,
aldus de prefect van de Vaticaanse congregatie voor de
geloofsleer tijdens een bijeenkomst in Linz, Oostenrijk.
Hoe deze eruit zal zien, valt op dit moment nog niet te
zeggen.
Sprekend over de rol van de vrouw in de kerk zei Rat
zinger dat gelijkwaardigheid van geslachten niet zonder
meer gelijkheid van functies betekent. Dat laatste zou
zelfs „storend" voor de gelijkwaardigheid kunnen zijn. In
de kerk is het niet belangrijk welke functie iemand heeft.
„De deur naar de Verlossing werd geopend door iemand
die geen enkele functie had, namelijk door Maria."
ropees
„EG mag
sociaal niet
alles regelen'
L
DOORN De verant
woordelijkheid van werk
gevers en werknemers
moet ook in het Europa
van na 1992 recht over
eind blijven. Dit betoogde
Jan Cammaert, beleids
medewerker van het
Christelijk Nationaal Vak
verbond, gisteren op de
conferentie van het con
vent van christelijk-socia-
le organisaties in Doorn.
Vertegenwoordigers van chris
telijke bonden en werkgevers
discussieerden daar over de
gevolgen van de gemeen
schappelijke Europese markt
voor het zogeheten maatschap
pelijk middenveld. Met andere
woorden: kan de positie van
de organisaties van werkge
vers en werknemers net zo
sterk blijven in het Europa na
'92 als zij nu nog is?
Voor het sociaal beleid is het
geen goede zaak, aldus Cam
maert, als de Europese Com
missie in alles regelend zal
gaan optreden. Hij pleitte voor
kaderafspraken tussen werk
en werkgevers op Eu-
iveau. Volgens Cam-
het beter de sociale
dialoog in Europa te verbete
ren en met name ook de func
tie van het Sociaal-Econo-
omité, een adviesor-
n de Europese Com
missie, te versterken. Deze zou
afspraken die gemaakt worden
tussen werkgevers en werkne
mers dienen te bekrachtigen.
Op die wijze blijft de verant
woordelijkheid voor een ver
antwoord sociaal beleid liggen
bij diegenen bij wie ze hoort,
de werkgevers en de werkne-
Drs. C. Timmer, vice-voorzit-
ter van het Nederlands Chris
telijk Werkgeversverbond
(NCW) was het in grote lijnen
met die zienswijze eens. Hij
bepleitte het overlaten van re
gelgeving en verantwoorde
lijkheden aan maatschappelij
ke organisaties, in casu vak
bonden en werkgeversorgani
saties. „Steeds duidelijker is
het dat de invulling van de so
ciale paragraaf en ook de op
lossing van sociale vraagstuk
ken als bijvoorbeeld werkloos
heid niet kan worden gegeven
door de overheid. Oplossingen
op dit vlak kunnen slechts
worden verwezenlijkt door de
meest verantwoordelijken en
betrokkenen daarop aan te
spreken", aldus Timmer.
Prof. mr. J. A. Winter, hoogle
raar Europees recht aan de
Vrije Universiteit, meende dat
de Europese integratie zeker
niet bijdraagt aan een verdere
tweedeling tussen rijk en arm
in Europa. Hij wees er op dat
de welvaartsverschillen tussen
de rijkste en armste EG-staten
juist zijn afgenomen. Verder
zijn volgens hem door het re
gionale fonds van de EG grote
bedragen ter beschikking ge
steld van de arme regio's in
EG-landen.
BEROEPINGEN
DISK WIL KERKEN INTERESSEREN VOOR PROBLEMEN EUROPA '92
UTRECHT Het vere
nigd Europa gaat steeds
meer lijken op een auto
snelweg, de E 92, waarop
de BMW's en de Merce-
dessen op de linker rij
strook voortrazen. De an
dere rijbanen - voor klei
nere auto's die minder
hard kunnen rijden zijn
wegens 'werkonderbre
king' gesloten.
Dat beeld gebruikt Euro-parle
mentariër Wim van Velzen
(sociaal-democraat) om aan te
geven hoe volgens hem het
ene Europa tot nu toe vrijwel
uitsluitend gunstig is voor de
economische krachten in de
diverse lidstaten. Hij sprak in
Utrecht ter gelegenheid van
de presentatie van een boek
over sociale en economische
vragen rondom het verenigde
Europa. Het boek is een initia
tief van DISK, de oecumeni
sche organisatie 'Dienst in de
Industriële Samenleving van
wege de Kerken'. Behalve het
gisteren gepresenteerde infor
matie-boek: 'De E'92. Een be
gaanbare weg?' verschijnt er
een werkboek voor gebruik op
in plaatselijke (kerkelijke)
groepen. KRO- en NCRV-ra-
dio begeleiden met uitzendin
gen het 'E '92-project van
Hub Crijns
DISK, evenals het kerkelijk
maatschappelijk activerings-
werk. Met het initiatief hoopt
DISK de 'blinde vlek' die ook
de kerken voor Europa heb
ben, te helpen wegwerken.
Sociale wetgeving op Europees
niveau, zo vervolgde de voor
zitter van de Commissie Socia
le Zaken van het Europees
Parlement gisteren zijn betoog,
is nog nauwelijks Van de
grond gekomen, evenals die
voor milieuzaken. „De gedach
te overheerst dat eerst de eco
nomie maar goed geregeld
moet zijn en dat dan de rest
wel komt. Welnu, dat werkt
niet zo. De
FOTO: PERS UNIE
niet veel terecht gekomen. Dat
komt door blokkades die na
tionale regeringen opwerpen,
ook de Nederlandse. Zo houdt
Nederland een belangrijke
richtlijn voor zwangere vrou
wen tegen. En minister De
Vries blokkeert nog meer din
gen".
Er is volgens Van Velzen alle
reden om heel bezorgd té zijn
over de positie van de (sociaal-
)zwakkeren in het verenigd
Europa Het was de opdracht
van de nationale regeringen
om op Europees niveau er aan
te werken dat de landen met
slechtere sociale voorzieningen
zich zouden optrekken aan de
Europese landen die een goede
sociale regel- en wetgeving
hebben, maar de praktijk leert
anders: Europa '92 wordt in
rijke landen, ook in Neder
land, 'gebruikt' door te zeggen
dat een goed sociaal stelsel te
duur is in Europees verband,
als rechtvaardiging voor het
op een lager niveau brengen
van de voorzieningen.
Toename aantal armen
Van Velzen schetste een som
ber beeld van de armoede-ont-
wikkeling in Europa. Het aan
tal armen in Europa is geste
gen van 35 miljoen in 1975 tot
52 miljoen in 1990. De stijging
wordt mede veroorzaakt door
ontwikkelingen in Groot-Brit-
tannië en Nederland (in ons
land is bijvoorbeeld het aantal
arme ouderen fors gestegen).
Door het ontbreken van een
adequaat sociaal-economisch
Europees beleid is er nauwe
lijks reden tot enig optimisme,
vond hij. Dat wil niet zeggen
dat Europa '92 er niet zou
moeten komen, vervolgde hij,
afgezien van het feit dat het er
toch komt. „We moeten niet
vergeten dat Europa '92 mede
is ontstaan omdat allerlei pro
blemen niet meer op het ni
veau van nationale staten zijn
op te lossen. Denk maar aan
de milieuproblematiek. Die
doelstelling staat nog steeds
overeind".
Hub Crijns, een van de direc
teuren van DISK, zei dat het
project rond Europa '92 erop
gericht is mensen in parochies
en gemeenten te helpen zich
een standpunt te
Grieken: zwijgen Russisch-Orthodoxe Kerk looft Gorbatsjov
paus onacceptaDei
ATHENE Het is volgens de
Grieks-Orthodoxe aartsbis
schop van Athene, Seraphim,
„onaanvaardbaar" dat de paus
zwijgt over de blokkade van
het Oecumenisch Patriarchaat
in Istanbul.
Uit protest tegen de behande
ling van de Turkse minder
heid in Griekenland hebben
de Turkse moslims sinds zon
dag de zetel geblokkeerd van
de Oecumenisch Patriarch van
Constantinopel, het hoofd van
de 250 miljoen orthodoxe
christenen in de wereld. Giste
ren kondigden de moslims aan
dat zij hun acties tot zondag
zouden opschorten.
De Griekse regering heeft
maandag een dringend beroep
gedaan op paus Johannes Pau-
lus II en de Wereldraad van
Kerken om bij de Turkse rege
ring te interveniëren ten be
hoeve van patriarch Dimitrios
I. Het Vaticaan is nog bezig
zich diepgaand over de blok
kade te informeren, zo heette
het gisteren bij de Pauselijke
raad voor de eenheid der
christenen. Eerst zal via diplo
matieke kanalen worden ge
tracht aan een oplossing bij te
dragen. Zich in het openbaar
over deze zaak uitlaten is het
laatste waaraan het Vaticaan
denkt. De Turkse minister van
buitenlandse zaken, Giray,
heeft zijn collega Van den
Broek, voorzitter van de EG-
raad van ministers van buiten
landse zaken, schriftelijk ver
zekerd dat de Turkse regering
alles heeft gedaan om het Oe
cumenisch Patriarchaat te be
schermen.
GENEVE De Russisch-
Orthodoxe Kerk heeft de
Sovjet-bevolking voorge
houden de verdiensten
van Michail Gorbatsjov
voor de democratisering
niet te vergeten. „Hij is
begonnen met glasnost en
perestrojka en hij heeft
het volk nieuwe vrijheid
gegeven."
Dit zei Olga Ganaba, staflid
voor oecumene bij het bureau
buitenland van de Russisch-
Orthodoxe Kerk, tijdens een
conferentie in het studiecen
trum van de Wereldraad van
Kerken te Bossey bij Genève.
„Wij zijn dankbaar dat we van
het totalitaire systeem bevrijd
zijn."
„Niet altijd waren de leiding
van de kerk en de gelovigen
het met elkaar eens", merkte
zij op. Zo heeft de Russisch-
Orthodoxe Kerk geen woord
van protest laten horen tegen
de inval in Afghanistan.
De nieuwe godsdienstvrijheid
in de Sovjetunie heeft geleid
tot een sterke bewustwording
van de kerkelijke identiteit.
Die tendens wordt versterkt
door de nationale bewegingen,
omdat nationale en religieuze
identiteit vaak nauw met el
kaar zijn verbonden.
De pedagoge en germaniste,
die ook lid van het centraal
comité van de Wereldraad van
Kerken is, erkende dat haar
kerk fouten tegenover andere
kerken heeft gemaakt. Welis
waar worden kleine geloofsge-
Patriarch Aleksej: steun voor Gorbatsjov
ROTTERDAM Indiase
hindoes mogen de tempel op
de geboorteplaats van de god
Shri Ram, waar nu een mos
kee staat, na- veertig jaar on
derhandelen met de Indiase
overheid herbouwen. De mos
lim-gemeenschap heeft daar
toestemming voor gegeven.
Shri Ashok Singhai, de secre
taris-generaal van de Wereld
Hindoe Federatie die op dit
moment een tweedaags bezoek
aan Nederland brengt, vertelt
het nieuws tevreden. De be
langrijke hindoe-tempel in
Janma Bhoomi werd in de
veertiende eeuw afgebroken.
De secretaris-generaal had zijn
gehoor in het hindoestaans
cultureel centrum in Rotter
dam geen beter nieuws kun
nen vertellen. „Voor hindoes
is de geboorteplaats van Shri
Ram te vergelijken met het
rooms-katholieke Vaticaan of
het islamitische Mekka", legt
mevrouw mr. drs. K. Adhin
uit. Zij is secretaris van de Ne
derlandse afdeling van de fe
deratie.
De Indiase hindoes begonnen,
na eeuwen van stilte, veertig
jaar geleden weer diensten te
houden op de heilige plaats.
Maar de tempel mochten ze
van de overheid niet herbou
wen. De autoriteiten waren
bang voor de reacties van de
moslims. De Wereld Hindoe
Federatie heeft de zaak later
aangekaart bij de overheid.
Volgens Shri Ashok Singhai
ging de veertig jaar durende
strijd om de tempel niet zon
der geweld gepaard. Veel
hindoes werden doodgescho
ten door moslims die hun mos
kee niet wilden opgeven. Vo
rig jaar veroorzaakten hindoes
die teleurgesteld waren over
de afwijzende houding van de
regering, rellen rond de mos
kee. Dit geweld keurt de fede
ratie af.
Na Nederland, dat naar schat
ting 120.000 hindoe's telt, be
zoekt Shri Ashok Singhai nog
tien andere Europese landen.
De Wereld Hindoe Federatie
heeft afdelingen in zestig lan
den.
De federatie werd in 1964 in
India opgericht. „Na acht eeu
wen overheersing door de
moslims en twee eeuwen Brit
se heerschappij waren de
hindoes apatisch geworden.
Door de verdeeldheid onder
de hindoes in India werden ze
op politiek terrein
door de moslims. Ook in ande
re delen van de wereld werd
en wordt het de hindoes moei
lijk gemaakt, zo moeilijk zelfs
dat ze hun land ontvluchten",
aldus de secretaris-generaal.
De federatie wil opkomen
voor de belangen van hindoes
in de hele wereld en wil de
bewustwording van hindoe
waarden en normen bevorde
ren. Zij pleit voor eenheid on
der de hindoes en doet haar
best het kastensysteem uit te
bannen.
„Iedereen is gelijk", zegt Shri
Ashok Singhai. „Wij willen
vreedzaam met iedereen sa
menleven, want tolerantie is
een onderdeel van onze gods
dienst. Dat mogen we niet ver
liezen. Maar we willen wel
heel duidelijk opkomen voor
onze rechten".
Dat laatste probeert ook de
Nederlandse afdeling van de
Wereldfederatie. „Voor een
goede uitoefening van ons ge
loof hebben wij een mandir,
een hindoe-tempel nodig. Het
ontbreken hiervan wordt door
de Nederlandse hindoes als
een groot gemis ervaren", ver
telt mevrouw Adhin. „Het is
één van de dingen waarvoor
de federatie zich inzet."
Er zijn wel gebouwen in Rot
terdam en Den Haag, waar
kleine hindoe-tempels zijn on
dergebracht. Maar een mandir
die door de bouwstijl ook aan
de buitenkant herkenbaar is
als hindoe-tempel, ontbreekt
in Nederland.
De overheid steunt het streven
naar een eigen hindoe-tempel
niet. Zij beroept zich op de
scheiding tussen kerk en staat.
Dekolonisering
Wat vroeger taboe was wilde men althans niet
actionair versleten worden is nu algem»
meengoed: de Sovjetunie is het laatste koloniale rijk rij
wereld. Vroeger wilde de progressieve wijsheid dat de
jetunie een multinationale staat was, waar de etnische
ningen dank zij het communisme waren opgeheven
verschillende volkeren broederlijk met elkaar
ten'aan hetzelfde communistische ideaal.
irvangi
iar zest
•ht voor
laag van a
De Twf
'Otjestemd m
inters Ter B
jale zake
(e al eerd
van de
:nvigende die
Het recente verleden leert dat het helemaal anders
Sovjetunie is de laatste Europese macht die haar wingejns
ten moet prijsgeven en de verdrukte gekoloniseerde
ren de vrijheid moet toestaan. De Baltische landen he
met relatief weinig inspanning en bloedvergieten hun
hankelijkheid terug veroverd, zeker wanneer men hun
hankelijkheidsstrijd vergelijkt met wat bijvoorbeeld de
rijnen of de Vietnamezen ervoor hebben moeten lijden;
De vraag is of het even gemakkelijk zal gaan in
traalaziatische republieken, echte wingewesten van
in Azië. Kazachtstan, Oezbekistan, Toerkmenistan,
en Tadzjikistan hebben tijdens en na de mislukte sta
van de 'bende van acht' niet veel van zich laten horen,
schijn kan bedriegen. In de Europese Sovjet-republi
heeft men nog te maken met Europeanen met
cultuur en traditie, in Centraal-Azië krijgt men te doen
mensen van een ander ras, een andere cultuur, en voora
andere godsdienst.
i dt het
een d
latste
aldus
Mo,
Kii
ats; I
"Tkl r
ajlc
de komende eenwording van
uit de eigen geloofstraditie.
Dat betekent concreet onder
meer: kijken met het oog op de
zwakkeren in de samenleving.
Ds. Willem van der Zee, voor
zitter van de Nederlandse
Raad van Kerken, zei het ini
tiatief van harte te ondersteu
nen, mede met het oog op de
komende tweede Kerkendag
in het kader van het Conciliair
Proces. Bisschop H. Ernst van
Breda adviseerde DISK en de
Raad van Kerken vooral sa
men te werken met bijvoor
beeld organisaties die zich met
'Europa' bezig houden vanwe
ge de Europese bisschoppen
conferentie.
Gisteren vergaderden het zo
geheten Convent van christe
lijke organisaties ook over de
Europese toekomst. Op de
vraag waarom DISK en het
Convent niet samen de proble
matiek van Europa aanpak
ken, zei DISK-secretaris Ei-
mert van Herwijnen dat de
Conventsorganisaties (uitge
zonderd het CNV) en DISK
ondanks hun gemeenschappe
lijke christelijke achtergrond
niet 'dezelfde blikrichting'
hebben. Om in het beeld van
de snelweg E '92 te blijven:
„Een organisatie als het Ne
derlands Christelijk Werkge
versverbond rijdt op die linker
rijstrook voor snelle, dure au-
Inlichtingen over het Europa -
project bij DISK in Amster
dam, 020-6228505.
can
Zeventi& jaar van virulente anti-godsdienstige
nes hebben er bijvoorbeeld niet toe geleid de islam
traal-Azië te ontwortelen. Integendeel: de islam is in
opmars. En bovendien is het de fundamentalistische
van de islam die op de meeste aanhang kan bogen,
volg daarvan is paradoxaal genoeg dat de kleine kernen
democratisch gezinde hervormers nog liever hebben d
communisten aan de macht blijven dan dat ze de plaats
den moeten ruimen voor Khomeini-achtige figuren.
De leiders van de Centraalaziatische republieken
naam zeer orthodox communist hebben niet lang ge'
om zich te ontdoen van de ideolgische dwangbuis
marxisme-leninisme. De partijleiders van Kazachstan,
bekistan en Tadzjikistan ontbonden donderdag de CP op
grondgebied en namen de bezittingen van de partij
DaT is echter niet meer dan een symbolisch
wat de linkerhand weggaf, nam de rechterhand weei
partijnomenclatuur maakt immers ook de dienst uit
verschillende republieken. Noersoeltan Nazarbajev van
zachstan nam wel ontslag als leider van de partij,
blijft aan als president van de republiek; een handigh
waardoor de president weer wat punten hoopt te score,'
de nationalisten en islamitische militanten.
belu.
MAAR of politieke handigheidjes volstaan
dat de grote interne spaningen zich in gewelddadige
stingen ontladen, moet nog worden afgewacht. De
ziatische republieken zijn een creatie van Stalin. Ze ziji wege de
vrij recent dus. Wat niet belet dat er genoeg conflictsto
sen de verschillende republieken ligt
heeft de grenzen zo getrokken dat er automatisch et
spanningen moeten ontstaan zonder de knoet
meenschappen als Doopsgezin
den, Baptisten, Pinkstergroe-
pen en Adventisten niet meer
zoals in de 19e eeuw als ket
ters vervolgd, maar de beslui
ten uit die tijd over contacten
met deze kerkgenootschappen
zijn nog steeds van kracht. De
Russisch-Orthodoxe Kerk
heeft nog niets gedaan om het
oecumenisch klimaat te verbe
teren, zo zei Ganaba.
De godsdienstvrijheid heeft
haar kerk overigens voor gro
te problemen gesteld. Steeds
meer gemeenten worden opge
richt, maar de kerk is nauwe
lijks in staat te voldoen aan de
immense behoefte aan pries
ters. Nu reeds worden mensen
tot priester gewijd die geen en
kele opleiding daartoe hebben
genoten. Als voornaamste taak
bij het sociale werk noemde
Ganaba het werk onder drugs
verslaafden en alcoholici. Dit
probleem werd jarenlang ver
zwegen. Nu vraagt de over
heid de kerk hier aandacht
aan te besteden.
Zij was tegen een tweede
hulpactie voor het Sovjetvolk,
zoals in de afgelopen winter is
gevoerd. „Als zo'n groot volk
zichzelf niet kan helpen, dan
kan alleen de lieve God dat,"
Een vertegenwoordiger van de
Georgisch-Orthoodxe Kerk
pleitte ervoor dat theologiestu
denten in de Sovjetunie de
mogelijkheid krijgen in het
Westen te studeren. Met zulke
beurzen kunnen de kerken in
het Westen ertoe bijdragen dat
de mentaliteit van de Sovjet
gelovigen verandert.
De islamitische fundamentalisten dromen niet
afhankelijke nationale staat, maar van een islamitische!
lutie. Voor hen zijn er geen Oezbeken, Tadzjieken of
menen, maar alleen islamieten die allen moeten worden
enigd in een grote islamitische gemeenschap. Bewust
islamitische dreiging, hoort men de Centraalaziatische
ders, ondanks hun nationalistische retoriek, niet het
van het Sovjet-leger eisen.
Mevrouw Adhin vindt dat
jammer, omdat een mandir
een belangrijk instrument is
om de hindoe-waarden en cul
tuur te bewaren en over te
dragen naar de volgende gene
ratie. „Bovendien hebben an
dere godsdiensten vroeger wel
de kans gekregen om eigen ge
bouwen neer te zetten. Kijk
maar eens naar de vele rooms-
katholieke kerken."
„Om betere faciliteiten te krij
gen, moeten hindoes in Neder
land hun krachten bundelen",
vindt mevrouw Adhin, „Wij
zijn nu te veel verdeeld in ver
schillende groepen en organi
saties. Maar als wij gemeen
schappelijk optreden in een
koepelorganisatie, dan hoeft
de overheid maar met één par
tij te praten.
a' Ccidbc Goumnt
v (maakt d
Apothekersdijk 34, L
—1 -122 244.
1 - 134 941
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Westerp
Apothe
071 -1
34
I. 2300AAL
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
070-3190 933
070-3906 717.
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
RANS BOS
He,
IDEN -
e regio's
choond
plantei
schappe]
ook po
besef i
ook ee
aan
ismiddel
rdt geho
jaar gele
fatief va
Insti
be groot, it
loek gesta
k tropiscl
(ineren i
kzame st
ren aids.
verrichl
Afrika
jerzoeksin:
Hortt
Ul rijksunive
Centimt deel a
rOost-Az
ing dat h
r vijftien
fel enkele
Istc zulle
Ti bij c
>rd - zal
Vooral tr
de id<
honden
v^zameld z
hierbij i
"Ar. P.V]
Directeur/hoofdredacteur: J L<
Adjunct-hoofdredacteur: J. Tirr
lirectie/hoofdredacti
Leiden (tel. 071 -1
(tel. 070-31!
4 046 of 071 -
4 047): R. Kleijn (chef), M.'j
Omgeving L
drs R. Kolde
Sport Leider
if, M Kroft, T. F
i. (tel 071 -14'
/an Herpen (chef), F. Buurrr
an Kesteren
Dmie (tel: 070-3190 815):
Sport algemeen (tel. 070 - 3190 826) F. Werkman (chef), P t
D Kiers, R. Langeveld, drs. H.-F. Ruijl.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834); G Ansems (coördinator), B. J.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835):
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de Bruljn, W
is, J. Hofmeester, C. de Kier, H. Nieuwmans, H. Schr
ecretaresse (tel. 070 - 3190 819):
Courant maakt verder gebruik vai
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs
aire redactie bestr~' «- LJ~
nde ri
oktc
te ru
HAAG
Hefoud mod
dit nog t
uilen teg
astificeert
ber dit
het oudi
worder
lalgemeni
mr
dit 1
De parlementaire
land, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wees.
het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus,
de volgende correspondenten in het buitenland: S Akkerman (Praag),
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs H Botje (Tunis), A Courant (Athene wi
R Hasselerharm (Johannesburg), T Heard (Kaapstad), drs. A. Heering (Ro ?ric
B. van Huét (Parijs), M de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Delhi), J50
F. Lindenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs R. Vundennk (Moskj L
W. Werkman (Jeruzalem), Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrad; eruild.
F Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel) end ja
e Stichting Pers Uni
of London. Vertaalsls IU
POSTBANK NV 663 050
SPAR
