„We nemen afscheid van de rouwperiode" Rabbijn Evers: steeds meer joden actief I GEESTELIJK LEVEN OPINIE Mariaverschijning werkt Etiopische rebellen op de zenuwen Kerkelijk conflict in Kortenhoef na „beeldenstorm New York rekent op Billy Graham COMMENTAAR Ceidóe Sou/iont ef 'We ai £cidóe£ou/ia*it DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1991F De kat eet graag verse vis, maar hij gaat niet het water Mongools spreekwoord ADDIS ABEBA De succes volle rebellen van het Etiopi sche Democratisch-Revolutio- naire Volksfront (EPDRFj proberen sinds hun verovering van Addis Abeba, in mei van dit jaar, op onzichtbare wijze militair aanwezig te zijn in de hoofdstad. „De mensen hebben al genoeg tanks en soldaten gezien", zeggen ze. Maar het afgelopen weekeinde was' het anders. Boven de klok van de Etio- pisch-Orthodoxe Mariakerk in Addis Abeba is Maria versche nen, wisten ooggetuigen te melden. Verscheidene gelovi gen hadden duidelijk een glan zende Moeder Gods met een jonge Christus op haar arm waargenomen. Hun relaas bracht een stroom van duizen den nieuwsgierigen op gang in de drukke wijk van de hoofd stad. In de buurt van de kerk wa ren opeens legervoertuigen met luchtdoelgeschut en mili tairen met machinegeweren te zien. Jeeps reden zenuwachtig heen en weer door de massa. Voor de kerk laadde een van de rebellen zijn machinege weer en richtte zijn wapen op de menigte. Gelukkig werd er alleen in de lucht geschoten. „Ik heb Maria gezien. U moet zich concentreren; dan ziet u haar ook", zegt een jonge man in tranen. Een andere oogge tuige leidt uit de verschijning af dat de nieuwe Etiopische regering niet lang aan de macht zal blijven. Voor een dergelijke vermenging van ge loof en politiek zijn de i machtsovername hebben dergelijke mensenmassa's nog niet op de been gezien. Zondagsmiddags trokken jon ge mensen met afbeeldingen van Maria door de stad om te demonstreren voor het aanblij ven van de omstreden Etio- pisch-Orthodoxe patriarch Merkurios. Het hoofd van de kerk staat symbool voor de machtsverstrengeling van de Etiopische staatskerk en het bewind van de verjaagde com munist Mengistu-Haile Mari- am ('De sterke door de kracht van Maria'). De Etiopisch-Orthodqxe Kerk, waarbij naar schatting de helft van de 50 miljoen inwoners is aangesloten, ondersteunde Mengistu in zijn pogingen om het land bijeen te houden. Nog in april overhandigde Merku rios de president een vlag met daarop de woorden: 'Een vere nigd Etipië of de dood'. Terwijl plaatselijke gemeenten hun in komsten van de arme leden ontvangen, kreeg de leiding van de kerk miljoenen van Mengistu. Daarvan wer den demonstratief grote ker ken gebouwd. Het nieuwe bewind heeft be sloten over te gaan tot de scheiding van kerk en staat, tot verdriet van de ortho doxen. De tweede kerk in het land, de lutherse Mekane Je- sus-kerk, is er daarentegen zeer gelukkig mee. Zij had een kritischer relatie met Mengistu en merkte dat door inbeslag name van kerkelijke goederen en ernstige discriminatie. Voorzitter Francis Stephanos hoopt dat de nieuwe regering de kerken gelijk zal behande len. KTUA GAAT LAATSTE ACADEMISCH JAAR IN AMSTERDAM De stemming was goed in de voormalige Remonstrant se Kerk aan de Amster damse Keizersgracht. Daar waar sinds vorig jaar het centrum voor eigen tijdse religieuze cultuur, de Rode Hoed is geves tigd, vierde de Katholieke Theologische Universiteit van Amsterdam (KTUA) gisteren voor het laatst met een speciale gebeds dienst de opening van het academisch jaar. Volgend jaar zullen de Amsterdam se theologen aanschuiven bij hun Utrechtse colle ga's. Het koor van de uni versiteit zong uiterst fraai en bedachtzaam een lied van Huub Oosterhuis „Gij die niemand naar de ogen ziet.." Toch is er intern met de nodi ge spanning op de komende fusie gereageerd. De KTUA zal opgaan in zijn Utrechtse zusterinstelling. Het afgelopen half jaar is er intensief verga derd om de fusie rond te krij gen. De plannen zijn nu zo goed als rond, de vraag die wie in het plaatje zal worden opgenomen dat nu is gemaakt. Van bisschop Hen- ny Bomers hebben alle docen ten de licentia docendi gekre gen, het recht om te doceren. Maar het zal uiteindelijk aan kardinaal Simonis zijn om te bepalen wie in Utrecht mag komen werken. Intern is er ook het nodige ge mor geweest. Afgezien van de theologische screening zal ie dere docent die in Utrecht een aanstelling wil krijgen binnen vijf jaar moeten promoveren. FOTO: CAPITAL PRESS Gehuwde priesters (met dis pensatie) die eertijds vaak in de staf van de katholieke theo logische hogescholen te vinden waren, krijgen in opleiding geen kansen me „Er is de afgelopen tijd 1 tuurlijk wel getreurd dat nier uit Amsterdam weg moeten" zegt voorlichtster en studente Dominique Bloem kolk. Rector magnificus dr. W. Tillmans noemde het in zijn rede een verlies voor de lokale kerk dat Amsterdam zijn ka tholieke theologische universi teit kwijtraakt, de parochies hadden immers een uiterst waardevolle denktank met de KTUA, maar hij vraagt nu om een constructieve opstelling van personeel en studenten. Voorlichtster Bloemkolk zegt dat het „niet realistisch was om door te gaan met een aan was van slechts enkele full time eerste jaar studenten per We hebben nu de moge lijkheid door samenvoeging met Utrecht er een bloeiend instituut van te maken". Ook voor wat Tillmans betreft is de rouwperiode nu voorbij. In zijn rede troost hij de aanwezi gen met een woord uit de Pre diker. „Er is een tijd om te ba ren en om te sterven.." Maar er staat volgens hem ook dat het moment zelf genoten moet worden. Welnu, er staat nog een vol jaar voor de boeg voor onderwijs en onderzoek. Belangrijkste aandachtspunt zal zijn de viering van het vij fentwintigjarig jubileum. Ei genlijk maakt de KTUA dat net niet meer mee. De oplei ding werd immers opgericht op 2 december 1967. Volgend jaar zou het jubileum dus pas aan de orde zijn. Maar de rec tor en zijn staf gaan dit jaar al vast werken aan een boek met herinneringen. Het eigenlijke jubileum zal samen met de Ka tholieke Theologische Univer siteit van Utrecht gevierd worden die net zo oud is als de Amsterdamse en een vol jaar in beslag zal nemen. Ook al staat het vast dat de KTUA naar Utrecht verhuist, er is nog steeds niet beslist over de niet-doctorale theolo gische opleiding, al dan niet in deeltijd gevolgd. Tillmans deelde mee dat er zich toch nog in totaal zeventig nieuwe studenten hebben aangemeld van wie het merendeel de niet-doctorale opleiding kiest. In .de fusiebesprekingen is het nog een punt van overleg of deze opleiding in Amsterdam kan blijven. Als dat het geval is, zal ook de bestemming van de bibliotheek van de KTUA makkelijker zijn op te lossen. Gehoopt wordt dat deze biblio theek die is opgebouwd uit het boekenbezit van de grootsemi naria van de orden die bijna vijfentwintig jaar geleden het initiatief namen voor de nieu we theologie-opleiding, in ie der geval in Amsterdam kan blijven. In Utrecht zit men er niet op te wachten, want daar heeft men voor het merendeel dezelfde boeken. Druzische schrijver verbrandt eigen boek JERUZALEM De Druzi sche schrijver Mosbah Halabi heeft zijn nieuwste boek, 'Dag boek van een Druzisch meisje', verbrand en zijn uitgever de opdracht gegeven de hele op lage te vernietigen. Dit meldde gisteren de Israëlische krant Haaretz. De schrijver wilde zich met zijn daad veront schuldigen bij de Druzen, die hem en zijn familie hebben verstoten vanwege de inhoud van het boek. Het 'Dagboek van een Druzisch meisje' heeft, net als de meeste andere werken van Halabi, de ontbin dingsverschijnselen van de moraal binnen de Druzen-ge- meenschap als thema. In Zuid- Libanon, Zuidwest-Syrië en het noorden van Israël wonen ongeveer 360.000 Druzen. Zij vormen een sekte die in de elfde eeuw is voortgekomen uit de islam. Paus stuurt telegram aan Van den Broek VATICAANSTAD Paus Jo hannes Paulus II heeft een beroep gedaan op het federale presidium in Belgrado en de EG om het uiterste te doen om een totale burgeroorlog in Joe goslavië af te wenden. In een telegram aan Hans van den Broek, voorzitter van de Euro pese ministerraad, wijst de paus op de noodzaak om tus sen alle Joegoslavische repu blieken een vreedzame dialoog op gang te brengen. De dialoog moet ertoe leiden dat in Joego slavië het „reorganisatieproces wordt versneld", aldus het te legram. In een deze week aan de Kroatische presidium-voorzit ter Stipe Mesic verstuurd tele gram zegt de paus te vrezen dat Joegoslavië met het steeds grotere oorlogsgeweld in Kroatië aan de rand van een totale burgeroorlog staat. De paus heeft de onafhankelijk heid van Slovenië en Kroatië, waar het gros van de bevol king katholiek is, openlijk ge steund. BEROEPINGEN Speelman, kandidaat te El- bergen. Aangenomen naar Ee en Oostrum- Jouswier(part-time) N.J. van Rijswijk te Engwierum(SOWXpart-time) die te vens predikant blijft te Engwierum; naar Lunteren (deelgemeente Mara- nathakerk) A. Groeneveld te Berli- Beroepbaarstelling dhr. A.C. Kooy- man, Regentesselaan 59. 2562 CN 's- Gravenhage. AMSTERDAM In Joods Nederland is de passieve houding tegen over het Joods-zijn omge bogen in een actieve hou ding, die zich uit in steeds meer Joodse kennis en praktische ervaring. De passieve liefde tot de 'Jid- disjkeit' - alleen maar aandacht voor traditie - is volgens Rav Evers ver vangen door een creatieve houding van toewijding tot en verantwoordelijk heid voor het gedachten- goed van de Tora. Joods Cultureel Centrum te Amsterdam, waar hij als rector van het Nederlands Israëlie- tisch Seminarium werd geïn stalleerd door emeritus opper rabbijn A. Schuster, die van 1953 tot 1972 rector was. Steeds meer jongeren zien in dat de Tora niet alleen een on derwerp van studie is, maar dat de Tora geleerd en geleefd moet worden. De Tora is de basis van het Joodse leven, zei Evers. „Alleen zo kunnen wij als trotse Joden stand houden in een steeds sneller verande rende maatschappij." Evers, die behalve in rechten en psychologie ook afstudeer de aan de opperrabbijnenoplei ding te Jeruzalem, liet wel een waarschuwend woord horen. „Als Oldenzaal en Roosendaal de horizon van het Nederlands Jodendom vormen, als er geen diepgaande kennis van de Tora is en als er meer respect bestaat voor academische titels dan voor kennis van de Tora, dan is er weinig reden om te hopen op een opleving van het Joods geloof en van een krachtige Joodse Gemeente." AMSTERDAM In het Gooise dorp Kortenhoef (gemeente 's Gravenland) is tussen twee kerkge meenten een diepgaand conflict ontstaan over een beeldententoonstelling in en om de gemeenschappe lijk gebruikte, hervormde kerk. Gisteren legden bei- de gemeenten de kwestie in kort geding voor aan de vice-president van de Am sterdamse rechtbank, mr. J.M. Vrakking. De inzet van de ruzie is een door de Oecumenische Streek Gemeente (OSG) Kortenhoef georganiseerde beeldenten toonstelling, die sinds 1986 jaarlijks plaatsheeft. De expo sitie is getiteld „Aanraken Ge boden" en is bedoeld voor zo wel blinden als zienden. Doel stelling is het koppelen van kunst en kerk, aldus de orga- Dit jaar werd de tentoonstel ling op 11 augustus geopend. In de nacht van 13 op 14 au gustus werd een uit een tiental kunststof bloemkelken opge bouwd plastiek van beeld houwster Tineke van Veen door boze Kortenhoevers, ver moedelijk deel uitmakend van de „buitengewone wijkge- meente Kortenhoef", van de kerkgrond verwijderd en op de stoep van het gemeentehuis in 's Gravenland gedeponeerd. De Kortenhoevers willen dat de grond als wordt gerespecteerd. De gemeente had de OSG kort daarvoor al opgedragen het beeld te verwijderen. De OSG en de gemeente verschillen van mening over de vraag of de plaats waar het beeld stond een kerkhof is of niet. De om streden lokatie (een strook gras ten zuiden van de kerk) bevat het graf van een voor malig predikant van de her vormde gemeente Kortenhoef. Een beeld dat al langer bij de kerk stond en van het ge meentebestuur na de zomer van 1991 moest worden weg gehaald, werd in de nacht van 17 op 18 augustus vernield. „De dader ligt vooralsnog op het kerkhof", aldus de advoca te van de gedaagde partij OSG, mr. L.M. Krans-Bruins. De raadsvrouwe sprak van een „beeldenstorm". De wijkgemeente is van oor deel dat de OSG zich geheel ten onrechte aan een voor de Kortenhoefse kerk geldende beheersovereenkomst heeft onttrokken. Die overeenkomst werd gesloten na de oprichting van de wijkgemeente in 1982, nadat een aantal parochianen zich niet langer achter hun predikant konden scharen. Sindsdien maken beide kerk gemeenten gebruik van één kerk, met wisselende predi kanten. Door de jaren heen heeft een en ander voortdu rend geleid tot spanning en conflicten. Volgens raadsvrouwe Krans- Bruins is er „een sfeer van haat" gegroeid die elk overleg zinloos maakt. Voor OSG was dit aanleiding om in mei van dit jaar de medewerking aan de beheersovereenkomst op te schorten. Een gevolg hiervan was dat over de gewraakte tentoonstelling geen overleg meer werd gepleegd met de wijkgemeente. De wijkgemeente heeft de rechter gevraagd zich over de rechtmatigheid van deze een zijdige opschorting uit te laten. De OSG stelt zich in het ge ding op het standpunt dat dit geen zaak voor de burgerlijke rechter is. Mr. Vrakking wijst op 5 september vonnis. Kind op de preekstoel De tienjarige Christopher O'Bryant zag deze week een grote wens in vervulling gaan. Hij mocht plaats nemen achter de preekstoel in de baptistenkerk van zijn geboortestadje Macon in de staat Georgia. Hij zegt voortdurend goddelijke raadgevingen te krijgen. Vandaar. NEW YORK De Ame rikaanse Raad van Ker ken (NCC) is diep onder de indruk van de bekende evangelist Billy Graham. „U weet nauwelijks hoe hartverwarmend de steun voor uw werk in onze ge meenschap is", zei secreta ris-generaal Joan Camp bell deze week in een ont moeting met de baptisten- voorganger. Deze eerste ontmoeting in New York onderstreepte nog eens dat Graham's werkter rein al lang niet meer beperkt is tot de evangelische wereld. Enkele weken geleden sprak zelfs de aartsbisschop van New York, kardinaal John O' Con nor, de hoop uit dat de evan gelisatiecampagne die Graham in september in Central Park zal houden, afvallige rooms- katholieken weer naar de kerk zal brengen. Ook Camp- imal mit ooi Veenbrand nog niet gedoof< Het debat gisteren in de Tweede Kamer over de ontkop ling, de wao en de ziektewet wekte weliswaar de schijn eenheid tussen CDA en PvdA, maar toch heeft het belan ke debat de sluimerende veenbrand in de coalitie niet blust. In de PvdA-fractie wordt nu met angst en beven wacht op de cijfers van het Centraal Planbureau. En oi de boezem van het CDA is het geloof in de haalbaarheid het kabinetsvoorstel niet groot. De cijfers van het CPB moeten het optimisme van pren Lubbers over de te verwachten loonstijging rechtvaardij r Het kabinet trachtte gisteren met aandoenlijke tonen dat er koopkrachtbehoud is voor uitkeringsgerechl- den ondanks de ontkoppeling. Lubbers zei dat de lonei het bedrijfsleven en bij de overheid volgend jaar zelfs 3,75 procent mogen stijgen om de minima koopkracht te randeren. Lubbers vergaande optimisme over de loonm ging is echter niet erg reëel. Als de lonen in het bedrijfsle namelijk met de verwachte vier procent stijgen is er sprake van een achteruitgang voor de uitkeringsgerech 1IOB «Ir - den. Voor de minima met een uitkering van 1660 gulden maand betekent dat een minimale verslechtering, de mensen met een iets hogere uitkering gaat het toch enkele tientjes per maand. DiT laatste beeld is bepaald niet onwaarschijnlijk. In elk val houdt de PvdA-fractie volop rekening met dit seen Mocht het op Prinsjesdag werkelijkheid blijken te zijn, verandert het smeulende veenbrandje in een uitsla; brand. Binnen de PvdA-fractie wordt nog vrij openlijk sproken over een „dreigende kabinetscrisis na Prinsjesd; - Met de hete adem van opspelende gewesten in de nek de PvdA-kamerfractie na het debat gisteren beslist niet rust onderuit in de groene kamerbankjes. Verwacht worden dat het CDA bij monde van fractievoorzitter Bri man geen clementie zal tonen met de verontruste PvdA-; terban. Het volgend jaar achterwege laten van de infl correctie (belastingverhoging voor de bovenmodale i mens) heeft van het CDA al de nodige flexibiliteit gevt Extra nivellerende maatregelen stuiten terecht op de o van het CDA. Zonder die maatregelen namelijk kan koopkracht voor de uitkeringen niet op peil blijven. De nervositeit in de PvdA-fractie is sinds gisteravond afgenomen. Integendeel, de onderhuidse spanning is tc nomen. Het afscheid van Piet de Visser als fractielid daar in psychologische zin toe bij. Hij had al lang geen vloed van betekenis meer in de fractie, maar gevoelsm; wordt met zijn persoon toch een beetje afscheid genon van een deel van de achterban. Het dreigende vertrek de 'laatste arbeider' uit de fractie, Frans Moor, versterkt melancholieke stemming. Verschillende PvdA-fractieiei liepen in de wandelgangen van het Binnenhof dan ook droevig rond. Als fractielid weten ze niet meer waai grens ligt, waar ze voor stil moeten houden nu ook k krachtbehoud waarschijnlijk voor de minima een te ri belofte van het kabinet is. DAT Van Mierlo gisteren ondanks dappere pogingen geen keukenbrandje kon stichten in de regeringscoalitie danken aan het feit dat de kwestie van ontkoppeling niet feitelijk aan de orde kwam. De Kamer kreeg immer leen de globale plannen, maar kon daarover geen eind-|d. deel vellen. De ziektewet en wao komen pas volgend v jaar aan de orde, terwijl het echte voorstel over de koppe h nog drie weken moet wachten. De twee. mee-regerende fractievoorzitters konden bat dus niets anders doen dan elkaar buiten schot houd Dat deden ze bekwaam. Maar Brinkman en Wöltgens ben daarbij de smeulende conflictstof niet weggenom Voor Brinkman kan een hogere loonstijging dan 3,75 proef niet leiden tot compensatie voor de uitkeringsgerechtigd Daarentegen zal Wöltgens zich straks met hand en tand zetten tegen het uitkomen van die boze droom. ,NH/ 1 ^Se •lijks ien n leidt wor geda hulp aan iierlai dat [spui Solidariteit met aids-patiënten niet gewaardeerd LONDEN Verscheidene anglicaanse en rooms-katho- lieke bisschoppen in Groot- Brittannië hebben zich de kritiek van conservatieve politici op de hals gehaald door een solidariteitsverkla ring met aids-patiënten te ondertekenen. Tot de ondertekenaars van de 'Verklaring van de rechten van mensen met HIV en aids' behoren aartsbisschop George Carey van Canterbury en tien andere anglicaanse bisschop pen, alsmede de rooms-katho- lieke bisschoppen Derek Wor- lock en Victor Guazzeli. De verklaring wordt verder on dersteund door 17 organisaties, waaronder organisaties voor homoseksuelen. „De bisschoppen bevinden zich in het onwelvoeglijke ge zelschap van strijdlustige voor vechters van de homoseksuele zaak", aldus de reactie van een groep parlementariërs en an dere politici die onder de naam 'Conservatieve familie campagne' een tegenactie is begonnen. De ondertekenaars wijzen op de rechten van aids-patiënten en mensen besmet met het HIV-virus, zoals een vrije be roepskeuze en toegang tot de medische en sociale hulpverle ning. Hun tegenstanders vin den de plichten belangrijker: besmette mensen zouden on der meer verplicht moeten worden hun werkgever en de verzekering in te lichten over hun gezondheidstoestand. bell verwacht veel de preek die de bejaarde evange list op 22 september in het be roemdste park van New York zal houden. „We hopen dat de boodschap die u brengt, deze stad vol problemen kracht zal geven", aldus Campbelle. De Amerikaanse Raad van kerken probeert de band met de evangelische christenen te verbeteren. Ook Graham vindt dat de kerkmuren zou den moeten worden gesloopt. Kantoor: Telefax: Telefoon: Telefax: Apothekersdijk 34, l 071 - 122 244. 071 - 134 941 Postbus 112300 Ai 070?3190 9333t Directeur/hoofdredacteur: J. Leune Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers. Chef-redacteur: G- J. Onvlee. Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. Stadsredactie Leiden (tel. 071 -144 046 of 071 - 144 047): R. Kleijn (chef), M. drs. J. van Zeijl. Omgeving Leiden (tel. 071 - 144 048): K. van Herpen (chef), F. Buurn drs. R. Koldenhof, M. Kroft, T. Pieters Sport Leiden e.o (tel. 071 -144 049): K. van Kesteren omie (tel: 070-3190 815) Kunst/rtv (tel 070 - 3190 834) G Ansems (coördinator), B. Jansma, H Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven. Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S Pieters Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch Bels (chef), A. de Bruijn, W. Diekstra Hermans, J. Hofmeester, C. de Kier, H. Nie Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): De Leidse Courant maakt verder gebruik v - freelance-medewerkers - de parlementaire redact ;l samenwerkingsverband Ven. De I. Schnei Kors n in zijn verspreidingsgebied, st van de Stichting Pers Unie, f Belgie. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs K. Swiers en M v parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef). H. Bijleveld, I Koopman, D van Rietschoten en K. van Wees Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus; volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag), D J van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis). A. Courant (Atheni R Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs A. Heering (Roï (Parijs), M de Koninck (Washington). H. Kuitert (Nieuw Delhi), Tip (Sao P; B.vanHuët, F Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs R. Vunderink (Moskou). W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G van Wijland (Belgrado) F. Wijnands (Bonn), J Wijnen (Brussel). e Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaa ublicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster. Telefoon- 071 - 313 677 o Nabezorging Abonnementsprijze ri 18.00 tot 19.00 u Telefax voor uitsluitend adverteni Voor uitsluitencLhet doorgeven v Bankiers AMRO BANK NV 73 575 515 POSTBANK NV 6 3 050 S 071 - 134 941 omstf lenkir •ijding onp iiteit lus v h N HA iteit rt te itssecr irst tc sie vi; te tra twee j M« het achtv Rlt aai delgr word de S M en G-22: heeft ren a, laten huidi ittransj derl •vliegl SPE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 2