Leidse Courant | 1991 | 24 augustus 1991 | pagina 2

A

b

Waarom verdienen mensen hun

brood met maken van wapens?

1

o

Rusland als redder van de wereld

COMMENTAAR

Stikken of stikken

wei

EsidóeSoivuwit

GEESTELIJK LEVEN OPINIE

zaterdag 24 augustus 19!

Bisschop Salvador wil
hervatting van
vredesbesprekingen

SAN SALVADOR Aartsbisschop Arturo
Rivera Damas van San Salvador heeft de
regering en de leiders van de verzetsbewe
ging FMLN opgeroepen zo snel mogelijk de
vredesbesprekingen te hervatten. De aarts
bisschop reageert hiermee op de berichten
dat in de afgelopen week 41 mensen door
geweld de dood vonden. Hij ziet de dialoog
als enige mogelijkheid om een eind te ma
ken aan de spiraal van geweld in El Salva
dor. De onderhandelingen tussen regering
en FMLN zijn in april 1990 onder supervisie
van de Verenigde Naties begonnen, maar
zijn nu geheel vastgelopen. De hervatting
van de gesprekken wordt onder meer be
moeilijkt door de ontvoering van twee leden
van de regeringspartij.

Eén getuige is geen
getuige

Num. 35 30.

NG-Kerk ontkent ten stelligste
'gemene zaak met regering'

KAAPSTAD De Nederduitse Gereformeerde Kerk
(NGK) ontkent ten stelligste geld uit geheime rege
ringsfondsen te hebben aangenomen. Op de vraag of
de NG Kerk „gemene zaak met de regering heeft ge
maakt om bepaalde opvattingen of het beleid van de
regering te propageren" is het antwoord „ondubbel
zinnig nee", aldus een brief van de NGK aan de NG
Sendingkerk, de vroegere dochterkerk voor kleurlin
gen. „Voorzover ons bekend heeft de regering nooit
de NG Kerk benaderd om mee te doen aan projecten
die moesten leiden tot het opheffen van de economi
sche sancties tegen Zuid-Afrika," schrijft scriba dr.
F.M. Gaum van de NG Kerk. De assessor van de Sen
dingkerk, ds. H.R. Botman, had kortgeleden de NG
Kerk opgeroepen openheid van zaken te geven over
deze kwestie. Naar aanleiding van de geheime rege
ringssteun aan de Inkatha-beweging waren er vol
gens ds. Botman geruchten over betrokkenheid van
de NG Kerk in omloop gekomen.

Wereldbond stuurt
delegatie naar Zuid-Afrika

LEIDSCHENDAM De Wereldbond van Hervormde en Gere
formeerde Kerken (WARC) stuurt in november een delegatie
naar Zuid-Afrika om te bekijken of de blanke Nederduitse Ge
reformeerde Kerk (NGK) weer lid kan worden. De NGK werd
in 1982 wegens haar steun aan de apartheid geschorst.
De delegatie zal ook onderzoeken of een consultatie over het
eenwordingsproces van de NG-Kerken voor zwarten, kleurlin
gen, blanken en Indiërs zinvol is, zo meldt de hervormde secre
taris-generaal dr. K. Blei die deze maand een vergadering van"
het uitvoerend comité van de WARC in Sao Paulo heeft bijge
woond. De NGK, lange tijd een belangrijke steunpilaar van het
apartheidsbewind, werd geschorst op het moment dat de WARC
werd geleid door dr. Allan Boesak, predikant in de NG-Sending-
kerk. Het besluit, dat destijds veel stof deed opwaaien, is altijd
door de NGK aangevochten. De Zuidafrikaanse afdeling van de
WARC, de SAARC, kwam in april tot de conclusie dat de NGK
de apartheid nog steeds onvoldoende heeft veroordeeld.

'MIVA-MISSIONARIS' PUT MOED UIT MESSIAANS VISIOEN VAN VREDE

!>T>

door MARINUS V.D. BERG

Muziek

,,Er luisteren bijna
honderdduizend mensen, maar
je moet spreken tot één mens".
Het is een van de tips en de
gedachten die me zijn
bijgebleven na de opname voor
het KRO-radioprogramma:
„Daar word ik stil van...".

Het is elke maandagmorgen te
beluisteren op radio 4 om half
tien. Ik ken het programma al
lang en luister er naar als ik
thuis ben. Niet alleen de
gekozen religieuze muziek is
vaak verrassend en ontroerend,
maar ook de kiezer. De gast die
zijn of haar persoonlijke keuze
presenteert. Ik ben met extra
oren gaan luisteren toen ik zelf
werd uitgenodigd voor dit
programma.

Martien van Buuren is de man
achter het programma en ook
de geestelijke vader. Ik ontmoet
hem voor de eerste keer in de
Pepperbox, een bekende
vergaderplaats, vanaf het
station gemakkelijk bereikbaar,
in Utrecht. Hij is een mens die
niet over één nacht ijs gaat.
„Haast noemt hij de vijand van
ieder programma". Hij houdt
van zorgvuldigheid. „Elk woord
luistert nauw", zegt hij. „Eén
storend woord, verkeerd
gekozen, kan al het goede
andere verloren laten gaan". De
ontmoetingen met hem zitten
vol wijsheid. Martien van
Buuren is een kenner. Je merkt
't onmiddellijk. Ik voel me leek.
Maar hij stelt me op mijn
gemak. Hij geeft me#iiet het
gevoel leek te zijn. Hij is
geïnteresseerd in wie je bent.
Daar is hij ook zelf gevoelig
voor. Hij is een gentleman in de
dubbele betekenis van het
woord: vriendelijk en waardig.
Ook zijn leven kent crisis, de
noodzaak tot nieuwe oriëntatie,
maar hij werd er meer mens
van. Bitterheid, rancune om
onheusheid is hem vreemd.
Samen praten we over de keuze
van de muziek die ik hem
voorstel. Martien houdt van
dialoog en heeft het wat minder
gemakkelijk met eigenwijze
mensen. Ik luister op mijn beurt
graag naar zijn opmerkingen.
We maken een afspraak voor
de opname. Vanwege de
vakantie zal dat al spoedig
gebeuren. Een onverwacht
verdrietig gebeuren noodzaakt
mij om de opname enkele
dagen te verschuiven.
De begroeting in de historische
hal van de KRO is hartelijk. Ik
ben zijn gast en de gastheer
verstaat de kunst. Dan zitten we
in de studio, vanwaaruit vroeger
elke middag om twaalf uur het
„angelus" werd gebeden en
uitgezonden met de klokken
van de nabijgelegen Vituskerk.
Het Magnificat van Vivaldi is
één van mijn keuzes. Martien
heeft me gevraagd om de
toelichtende teksten op papier
te zetten. Hij verontschuldigt
zich voor zijn

schoolmeesterachtige trekken.
Eenmaal in de opnameruimte
schept hij een sfeer van rust en
vertrouwen. Hij laat mijn eerste
spanning wegvloeien. Zo wordt
het mogelijk om van de
geschreven taal een spreektaal
te maken. Ik raak vrij van wat ik
heb opgeschreven. Humor over
mijn eigen „vals" zingen,
waartoe ik al sedert het derde
jaar van de lagere school ben
veroordeeld, krijgt de ruimte.
Gaandeweg groeit het
spontane en word ik warmer.
Als alle verbindende teksten
zijn opgenomen, ben ik
aangenaam verrast. Martien
van Buuren heeft door zijn
bescheidenheid mij geholpen
om er een levende opname van
te maken.

Zo leert hij me hoe geloven niet
is als het niet meer bewegen
van een dode fossiel, maar het
levende bewegen van mensen
die in Godsnaam geven om
mensen. Ik ben dankbaar voor
de geboden mogelijkheid, maar
nog meer voor de ontmoeting
en de opgedane ervaring. De
uitzending vindt plaats op
maandag 26 augustus om half
tien, radio 4.

RIJSSEN De tafel in de
woonkamer ligt bezaaid
met kranteknipsels, pape
rassen en brieven. Eén be
richtje heeft hij apart ge
legd. Een stukje, waarin
melding wordt gemaakt
van het feit dat de wapen
export van Nederland
naar de Derde Wereld ge
groeid is tot jaarlijks vier
miljard gulden. Alfons ter
Beke: „Waarom stond dat
bericht niet op de voorpa
gina? Waarom verdienen
mensen hun brood met
het maken van die wa
pens. Weten zij eigenlijk
wel wat ze daarmee aan
richten?"

„Ik weet het wel. Vrouwen en
kinderen, ik heb ze de lucht in
zien vliegen. Babies met hun
hoofd eraf, vrouwen zonder
een arm. In Soedan zie je om
je heen de misère. De mensen
zijn voortdurend op de vlucht.
Alles is er op de bon: brood,
benzine, suiker, thee. Maar op
het vliegveld in Karthoum
staan supermoderne straalja
gers, in de grote kazerne aan
de spoorlijn kannonen en
tanks. Militair materiaal uit
Irak, die dat weer gekocht
heeft in ons rijke westen".
Ter Beke werkt al enige jaren
in het extreem gemilitariseer
de Soedan. Vijfenvijftig pro
cent van het budget van de
overheid wordt besteed aan
wapenaankopen.

Geen kerkgebouw

Daar in het noorden van Soe
dan ondervindt Ter Beke in de
vluchtelingenkampen wel de
gevolgen van de burgeroorlog.
Samen met twee Oegandese
priesters verrichtte hij er op
beperkte schaal wat pastoraal
werk. De twee priesters be
schikken er over een auto, ge
financierd door de MIVA uit
Oostenrijk, waarmee ze de
kampen rondom kunnen be
zoeken en verzorgen, en de
verbindingen met Karthoum
onderhouden. Alfons ter Beke
zit vooral in En Nahud om er
naar school te gaan: Arabisch
leren „Arabisch is voor wes
terlingen een erg moeilijke
taal", zegt hij en dat heeft hij
ervaren in Umm Bedda, mid
denin een vluchtelingenkamp
bij Karthoum. Samen met fa-

Pater Alfons ter Beke in het vluchtelingenkamp in Um Bedda bij Karthoum, in het noorden van
Soedan. Met de onderwijzeres Aïda bespreekt hij het wel en wee van de voor de oorlog en hon
gersnood gevluchte Afrikanen uit het zuiden. foto: kna

Opbrengsten MIVA-collecte lopen terug

Dit weekend houdt de
Missie Verkeersmiddelen
Aktie (MIVA) de jaarlijkse
landelijke actie onder het
motto 'Overbrug die af
stand'. Doel ervan is om
gelden bijeen te brengen
voor de uitvoering van het
nieuwe vervoersprogram
ma, waarvoor meer dan
500 projekten ingediend
zijn door kerkelijke orga
nisaties, missionarissen en
ontwikkelingswerkers in
de Derde Wereld. Daar
voor heeft de MIVA een
bedrag van 5 miljoen gul
den nodig. Dat geld is voor
fietsen, motoren, auto's en
boten, maar ook voor ga
rages, onderdelenvoorzie-
ning en technische oplei
ding. Een van de missiona
rissen die in zijn werk
profiteert van de MIVA is
Alfons ter Beke uit Wier-
den. De missionaris van
Mill Hill werkt de laatste
jaren in Soedan in Afrika.
Hij is momenteel met ver
ons land.

hij i
lof i:

BREDA Miva, de Missieverkeersmiddelen
Aktie in Breda die dit weekeinde zijn jaarlijkse
collecte houdt, haalde vorig jaar 3.526.000 gul
den op, een daling ten opzichte van het jaar
daarvoor. Dit bedrag omvat, aldus de MIVA, de
opbrengsten in kerken, kloosters en van de
aanschrijving van vaste donateurs van de
MIVA. De opbrengst van de kerkcollecte alleen
bedroeg /l. 185.000. De inkomsten uit andere
wervingsactiviteiten, zoals de Miva-loterij, viel
eveneens tegen. Aan totale bestedingen gaf de
Miva vorig jaar ruim zeven miljoen gulden uit.
Veruit het meeste geld ging naar Afrika

3.612.725). De Miva rekent voor dit jaar op
een bedrag van vijf miljoen gulden. De helft
van dit bedrag zou morgen moeten worden op
gebracht.

In zijn informatiebulletin van augustus schrijft
de organisatie dat de kosten van transport voor
mnissionarussenen ontwikkelingswerkers
steeds groter worden. Kosten van het vervoer
zijn steeds moeilijker in ovewreenstemming te
brengen met d eteruglopende baten van de
MIVA. Daarom streeft de organisatie naar een
transportbeleid om de kosten te drukken.

ther Peter Major, een Ameri
kaan van oorsprong, woonde
hij er ruim een half jaar in een
lemen huis, temidden van de
kampen, waar de vluchtelin
gen in kartonnen hutjes wo
nen of in tenten van jute of
plastic. Een kerkgebouw was
er niet Dat is streng verboden
door het islamitische bewind.
Misschien is dat ook wel goed,
vindt Ter Beke, tenslotte ligt
de kern van het christendom
niet in een uiterlijke structuur,
maar in de innerlijke rijkdom
van het hart van de christen.
Want is het bouwen van ker

ken ook hetzelfde als kerk-
zijn? Kerken bouwde Alfons
ter Beke dan ook niet in het
kamp, maar wel bouwde hij er
zo goed en kwaad als het ging
aan de christelijke gemeen
schap, gaf hij leiding aan het
opzetten van allerlei zelfhulp
projecten en organiseerde hij
het onderwijs in de schooltjes.

Distributie

Iedere vrijdag stouwde Alfons
ter Beke in Umm Bedda met
zijn vriend Peter Major een
truck vol met zakken bonen
en gerst, blikken met botero-

lie, stukken plastic, zeildoek
en dekens. Een eigen truck
hadden ze niet. De vrachtwa
gen kregen ze ze te leen van
UNICEF, de brandstof voor de
truck en de hulpgoederen
werden door SOEDAN-AID,
de hulpverleningstak van de
Soedanese Raad van Kerken
verschaft. Dan reden ze de
hele dag door meerdere kam
pen (een kamp is een gebied
van zo'n veertig vierkante ki
lometer) en leverden ze de
spullen af bij speciaal aange
stelde vrouwen in de distric
ten.

Alfons ter Beke verhaalt van
zijn medebroeder Ben Stopel
die in het diocees Malakal ten
zuiden van Karthoum werkt.
Die kreeg in de afgelopen ja
ren geld van de MIVA om de
motor van zijn boot te revise
ren. „Zijn boot heet de St.
Martinus. Het hele bisdom Ma
lakal kent de St. Martinus."
Met de St. Martinus bezoekt
Ben Stopel de missieposten
langs de Witte Nijl en de zij
takken daarvan. Hij vervoert
er voedsel, cement en bouw
materialen mee, om de verval
len missieposten in ere te kun
nen herstellen.

Wat Alfons ter Beke op de
been houdt om in dit door oor
logsgeweld en extreme hon
gersnood geteisterde land te
werken? Nuchter pakt hij er
de bijbel bij, spreekt over de
messiaanse droom dat er eens
een tijd zal komen dat zwaar
den zullen worden omgesmeed
tot ploegscharen en slaat de
passages uit het boek Micha en
uit het Lucasevangelie op. „De
armen de blijde boodschap
brengen, blinden laten zien,
kreupelen laten lopen, gevan
gen de vrijheid melden. Daar
gaat het toch om in het chris
tendom?"

Info: Missie Verkeersmiddelen
Aktie, Vijverstraat 12, 4818 ST
Breda. Tel. [phone]. Giro:
272249

„Rusland heeft de wereld ge
red", zei Boris Jeltsin deze
week voor het parlement
van de Russische federatie.
Het was de merkwaardigste
uitspraak die Jeltsin zich
deze week veroorloofde toen
de grootste verwarring na de
mislukte staatsgreep voorbij
leek.

Dat de Russen zich een rol toe
kennen ten behoeve van het
heil van de wereld dateert niet
alleen maar van het nu defini
tief afgesloten marxistisch-le-
ninistische tijdperk. Het geloof
in de noodzaak de revolutie te
exporteren was tot onder
Brezjnev een onaantastbaar
dogma, ook al werd er onder
zijn leiding officieel gestreefd
naar „vreedzame coëxisten
tie". Alleen al de naam van
een krant als de Pravda
(„Waarheid"), dit erfstuk van
het leninisme illustreert de to
renhoge, mateloze pretenties
die de aanhangers van Lenin
destijds hadden. Maar het ge
loof in de roeping van het
oude Rusland heeft veel oude
re papieren en Jeltsins uit
spraak bewijst slechts de conti
nuïteit ervan onder de meest
barre omstandigheden.

Moskou, en bij uitbreiding
heel Rusland, gold voor de sla-
vofielen van de vorige eeuw
als het derde Rome (waarbij de-

redenering werd gehanteerd
dat het vanuit Byzantium ge
kerstende Rusland de banden
met het centrum van het
oriëntaalse christendom na de
val van Constantinopel had
moeten verbreken en deze
laatste stad in 1054 de banden
met Rome had doorgesneden).
De slavist Peter Krug wijst in
een cultuurhistorische studie
over Oost-Europa op het ont
staan van deze opvatting. De
monnik Philotheus formuleer
de deze leer in de eerste helft
van de zestiende eeuw ten
dienste van zijn vorst Ivan de
Verschrikkelijke, toen alle po
gingen om weer aansluiting te
vinden bij Constantinopel of
Rome mislukt waren. „Het
oude Rome is vervallen en het
tweede, Constantinopel, is in
het bezit van de Turken en
daarom werd uw rijk, o eer
biedwaardige tsaar, het derde
Rome. Alle andere christelijke
rijken zijn voortaan in uw
heerschappij begrepen. Gij zijt
de enig waarlijk christelijke
soeverein. Gij zijt de meester
van alle gelovigen".

Kerk en machthebbers waren
al sinds de bekering ruim dui
zend jaar geleden van Vladi
mir de Heilige tot het christen
dom onafscheidelijk op elkaar
betrokken, maar na deze theo
rie van Philotheus werd de
tsaar - het woord is afgeleid
van het latijnse Caesar, de titel
die de Russische vorsten over
namen na de aanvaarding van
deze filosofie - ook nog eens de

verpersoonlijking van een po-
litiek-religieus ideaal.

Deze versmelting van politie
ke en religieuze idealen in een
sterk centraal gezag die elke
speelruimte voor afwijkende
initiatieven inperkte, valt na
tuurlijk niet te begrijpen zon
der acht te slaan op de kwets
baarheid van dit enorm uitge
strekte rijk dat toen net het
bijna twee eeuwen durende
Mongoolse juk van zich af we
ten te werpen.

Maar dit gezegd zijnde is het
aardig de keerzijde van deze
medaille te laten zien. Krug ci
teert daarvoor een uitspraak
van de Rus Michael Cherniav-
sky die hierop neerkomt: de
heilige mythe van Rusland als
het Derde Rome rechtvaardig
de ook alle middelen om haar
tot werkelijkheid te maken.
Hoe groter de ellende was van
het Russische volk, des te gro
tere vormen moest de mythe
aannemen om al deze ellende
te rechtvaardigen en te over
stijgen.

In de vorige eeuw toen de con
tacten met het westen inten
siever werden dan ze ooit ge
weest waren, ontstond het be
kende debat tussen de wester
lingen die vonden dat Rusland
zich op basis van westerse
ideeën moest vernieuwen, en
de slavofielen die de mythe
van Rusland als het derde
Rome hooghielden. Krug ci
teert in zijn boek de dichter
Fjodor Tjoettsjev om de men
taliteit van de laatsten weer te

geven. „Met het verstand is
Rusland niet te begrijpen
met de gewone maat niet te
meten;/ het heeft een bijzon
dere gestalte,/ aan Rusland
kan men slechts geloven".
Volgens Krug is er een opmer
kelijke parallel tussen de op
komst van het marxisme in
Rusland en die van het chris
tendom. De leer van de Duit
ser Karl Marx ontwikkelde
zich in Rusland tot een natio
nale Sovjet-ideologie, een al
ternatieve godsdienst, met dui
delijk anti-westerse trekken,
het orthodoxe christendom dat
Rusland zag als het Derde
Rome, keerde zich eveneens
tegen het Westen.

Het is duidelijk dat ondanks
de aarzelend op gang komende
democratisering het oude Rus
sische gedachtengoed, mythes
als men wil, van voorgaande

izoel
t me

het zwartste politieke scenario is voor de PvdA in 1
gezet. Het is een kwestie van stikken of stikken gewoi geconsi
Vandaag vergaderen de sociaal-democraten vanuit de n ,r^e Pr<
benijdenswaardige positie in hun geschiedenis. Kiest de nie°a
tie voor het kabinetsvoorstel tot beperking van hoogtn s
duur van de wao, dan valt de hele partij over haar 1
Kiest de fractie echter voor het bijstellen van het moei;
bereikte compromis van het kabinet, dan is de val var motie r
kabinet eigenlijk onvermijdelijk. jrmatie

ening C

IJ AAR komt nog eens het slechte nieuws overheen, da t onder
CDA al voor volgend jaar ontkoppeling eist van lonen er g houd<
keringen. Nu kan de PvdA-fractie vandaag besluiten on^ssl30*

voorstel van De Vries en Ter Veld in weerwil va
achterban te accepteren, maar dan blijft de dreigende
koppeling bestaan. En dat is een heet hangijzer. Partijlr
Kok heeft waarschijnlijk voor zichzelf gekozen om de g
zigde wao-plannen te accepteren en tevens vast te hoi
aan de koppeling. Als het kabinet valt kan de PvdA ziel
ter tot de achterban wenden met de strijd voor handha
de koppeling, dan met de strijd tegen een gewijzigd
voorstel. Want één ding is duidelijk bij het huidige kabi
voorstel: zowel de komende als de huidige wao'ers mc\j jjAr
fors inleveren.

Kiev, bakermat van het Russische christendom, wordt onder de
voet gelopen door de Mongolen.

(V

bere
de w

AaN de winst die Kok ten aanzien van de wao heef lang i
boekt, beleeft hij geen minuut plezier. De zogenaamde s( delen
pe kantjes zijn bepaald niet van het voorstel verdwenen/V-frac
al is de huidige groep arbeidsongeschikten beslist betenorgei
Desalniettemin is de winst die hij heeft geboekt na we bewii
lang draaien op de vierkante milimeter een absolute Py er in
overwinning.

De CDA-fractie is wantrouwend geraakt vanwege he
brek aan standvastigheid van de coalitiegenoot. De chri kabin.
democraten moeten nu namelijk zaken doen met een Pi werd g
leider die niet meer kan beslissen zonder een mandaating var
zijn ernstig verdeelde fractie. En van dat mandaat is
vanaf vandaag niet meer zeker.

Het is te vroeg om een oordeel aan te matigen oveij
wao-voorstel. Maar één ding mag ook de PvdA-fractit^
harte nemen: niemand is er in geslaagd om een beter
natief voor de aanpak van de wao op tafel te leggen. I
naast is ook de PvdA er van doordrongen dat een stij
van de uitgaven voor de wao een halt toegeroepen ri
worden. Over de wenselijkheid om de uitgaven voor de
sterk te korten kan oeverloos gediscussieerd worden,
der geval is in de politiek algemene bereidheid gevondei
te korten. De politieke werkelijkheid wijst dan ook oijl
mijdelijk in de richting van het gisteren neergelegde con
mis ook al is dat tot verdriet van de arbeidsongeschikte!
meeste Pvd A-kiezers en in wezen alle burgers. door

paul k

De PvdA heeft vandaag dan ook geen andere keus j.

wao-voorstel te accepteren. De sociaal-democraten ztn
voor hun gevoel tot diep in het stof moeten buigen, mat a
een kabinetscrisis is niemand gebaat. Een volgend ka^n w
maakt immers geen beter wao-voorstel. Dat is uitgesk j-jen
ondanks alle politieke verkooptechnieken van D66 en vercj
Een crisis kan de PvdA trouwens in het geheel niet u|er^a„,
gen. Waarom zou een kiezer stemmen op een partij dieL]^
vóór was en die nu ineens tegen is? jenhof

- -y. ove

Balke wordt hoogleraar in Pralen

tas in

AMSTERDAM De kerkhis- Midden-Europa. Hij zal p"Splo(
toricus dr. W. Balke (58) is be- een instituut voor de gesjoze bi
noemd tot gasthoogleraar aan denis der Hussieten opzë-herm
de Karelsuniversiteit in Praag, Het betreft een halftime-Lrs g
de oudste universiteit van voor de periode van vierjne^ q

mstaru

J

onj

eeuwen opnieuw zal doorwer
ken. De rol van de Russisch-
orthodoxe kerk zal door het
vacuüm .van waarden dat het
communistische tijdperk heeft
veroorzaakt ongetwijfeld al
leen maar groter worden.

Wie mocht denken dat de de
mocratie in Rusland aan een
zegetocht is begonnen nu de
communisten definitief versla
gen lijken, zou wel eens bedro
gen uit kunnen komen. Het
verdwijnen van het commu
nisme betekent niet dat ook
dit messianisme, deze Russi
sche zendingsdrang, is ver
dwenen. Boris Jeltsin bewijst
het.

N.a.v. Peter Krug, Ost-Europa
in de spiegel. Cultuurhistori
sche en literarire verkennin
gen. Uitgave Kok Agora,
Kampen. Prijs 41,50.

ÊcicbcSotncmt

Uitgave Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv)

Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden.

Telefoon 071 -122 244.

Telefax: 071 - 134 941

Postadres Postbus 112300 AA Leiden.

Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9. 2288 BC Rijswijk

Telefoon 070-3190 933

Telefax 070-3906 717.

Postadres: Postbus 9. 2501 CA Den Haag

Directeur/hoofdredacteur: J Leune
Adjunct-hoofdredacteur J. Timmers
Chef-redacteur: G - J. Onvlee

Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808) L. van Koot

047): R Kleijn (chef), M.

n Herpen (chef). F Buurman,

Sport Leiden e o. (tel 071 - 144 049): K van Kesteren.

Binnen- en buitenland, financien en economie (tel: 070 - 3190 815): o

A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A van Holstein n
E Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R de Roo, drs. K. Veraa3ncjen

Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834)- G. Ansems (coordinator), B Jansma, H. Pie

Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835) L. Kooistra, drs P van Velthoven

Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S Evenhuis, S. Pieterse.

Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de E

B Hermans, J Hofmeester, C. de Kier, H. Nieuwman

Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors

De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten v,

- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn versp

- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stic

dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederlan )b
Belgie De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swiers en Mva
Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef), H. Bijleveld, D.
land, P Koopman, D van Rietschoten en K. van Wees.

- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus,

- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag),
drs D J. van den Bergh (Peking), drs H Botje (Tunis), A Courant (Athene]
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs A Heering (Ror
B van Huèt (Parijs), M. de Koninck (Washington), H Kuitert (Nieuw Delhi),
F. Lindenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs R. Vunderink (Moskoi
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrado)
F Wijnands (Bonn), J Wijnen (Brussel)

De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaddi

publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster

M. de Cocq

25.70
76,60
294,30

n 08.30 tot 17 00 uur

Nabezorging

Telefoon: 071 -122 248 op ma. t/m vr. van 18.00 tot 19 00 uur. op z;
15 00 uur.

Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)

Bij automatische betaling,
per maand
per kwartaal
per jaar

Bij betaling per acceptgirokaart:

per kwartaal 78,60

per jaar 299,30

Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.

Advertenties

Informatie en tarieven over advertenties tel. [phone].

Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941

Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902
Bankiers

AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050

ARLI
justi

egir
20-ja
ite si

hij

^jndam
h

4olgei

SP/