relefooncirkel
n Stevenshof
eidócOowumt LEIDEN OMGEVINGWOENSDAG 21 AUGUSTUS 1991 n
„Geen betere plek dan op het Rapenbrug"
Persoonlijk cadeau
£cidóe@otwoni
GYMLERAAR
ZOEKT SOEPELE
LENING
KOPSTUKKEN
Werkdruk bedreiging voor kwaliteit
hulpverlening maatschappelijk werk
LEIDEN De toenemende werkdruk bij het Maatschappelijk
Werk Leiden (MWL) vormt een bedreiging voor de kwaliteit
van de hulpverlening. De aandacht van de maatschappelijk wer
kers richt zich noodgedwongen steeds meer op de hulpvragende
cliënten terwijl er geen tijd overblijft voor scholing, beleidsont
wikkeling en het onderhouden van contacten binnen het net
werk van hulpverlening. Dat schrijft het MWL in zijn jaarver
slag over 1990. Daaruit blijkt dat vorig jaar 2937 mensen contac
zochten met het maatschappelijk werk, bijna tweehonderd men
sen meer dan in 1989. Het aantal zogeheten 'korte contacten',
waarbij alleen om informatie of advies wordt gevraagd, nam af.
Daar stond tegenover dat het aantal intensieve contacten steeg,
die bovendien langer moesten worden vastgehouden. Uit het
jaarverslag wordt duidelijk dat het gemiddeld langer duurt
voordat een contact met een cliënt kan worden afgesloten maar
dat het aantal contacten met een cliënt afneemt.
Leidse universiteit ontkomt niet
aan aankoop van gebouwen
LEIDEN De Leidse universiteit
koopt pas in 1993 de gebouwen waar
in zij nu wetenschappelijk onderwijs
en onderzoek verzorgt. Een woord
voerder bevestigt dat ,,er straks niets
anders op zit", maar wijst erop dat de
hogescholen dit jaar en volgend jaar
het eerst aan de beurt zijn. De uni
versiteiten lopen achter. De Leidse
universiteit huurt vrijwel alle huidi
ge gebouwen al jaren van het minis
terie zonder daarvoor een huurver-
goeding te betalen. Welke gevolgen
de verkoop van panden voor de uni
versiteit zal hebben is nog onduide
lijk. Dat is afhankelijk van de koop
prijs en van de vergoeding voor het
onderhoud van de gebouwen.
De aankoop van de gebouwen vloeit
voort uit de plannen van minister
Ritzen om de gebouwen waarin uni
versiteiten, hogescholen en instellin
gen voor mbo-onderwijs zijn gehuis
vest, te verkopen aan de onderwijsin
stellingen zelf. De verkoop moet mi
nimaal een miljard gulden opbren
gen, te verdelen over een waarborg
fonds voor de onderwijsinstellingen
en een eenmalige opsteker voor de
bewindsman zelf van 700 miljoen.
Onderuit door
olie en zand
LEIDEN Een plas olie op het
wegdek van de Langegracht/Oude
Herengracht heeft gisteren twee
schuifpartijen veroorzaakt. Een 35-
jarige man uit Leiden ging onderuit
met zijn motor nadat de olie de bo
venlaag van het wegdek had opge
lost. De gemeentereiniging strooide
daarop zand om meer ongelukken
te voorkomen. Dat hielp niet: een
30-jarige bromfietsster uit Leider
dorp raakte door het zand in een
slip en maakte een schuiver. Ook
op de Lammermarkt werd een plas
olie aangetroffen. Waar de olie
vandaan komt is niet bekend.
VVD: Middenstandsbelasting
is juridisch niet mogelijk
LEIDEN Volgens de VVD-fractie in de Leidse ge
meenteraad is het juridisch niet mogelijk om winkeliers
in de binnenstad een heffing van vijfhonderd gulden per
jaar op te leggen voor het schoonhouden van de stad. Die
taak behoort volgens de liberale fractie tot de plicht van
een gemeente en moet daarom uit de algemene middelen
worden betaald. Uit gerechtelijke uitspraken leidt de
VVD af dat voor openbare diensten geen speciale heffin
gen mogen worden opgelegd. Bovendien gaat het opleg
gen van de belasting in tegen het gemeentelijk beleid om
een goed klimaat te scheppen voor ondernemers. In het
pakket bezuinigingsvoorstellen dat het college in mei pre
senteerde en dat tien miljoen gulden moet opleveren, de
den B en W het voorstel om binnenstadwinkeliers vijf
honderd gulden te vragen voor het schoonhouden van de
straten. Dit moet 200.000 gulden opleveren.
ÏIDEN In de Stevens-
f gaat op 2 september
n nieuwe telefooncirkel
n start. Een telefooncir-
1 wordt gevormd door
n groepje mensen vanaf
jaar die elkaar iedere
g op een afgesproken
d bellen. Het onderlinge
ntact geeft de deelne-
srs een veilig gevoel,
ivendien is elke dag een
aatje maken voor al-
ïnwonenden een plezie-
;e afwisseling.
telefooncirkel in de Ste-
ihof zal de tiende in Leiden
rden. Inmiddels hebben ne-
deelnemers zich aange-
ld bij medewerkster van de
chting Ouderenwerk Maija
sar. Naast de tien telefoon-
kels zijn er drie telefoon-
rren in gebruik. Bij de cir
kel belt een leider of leidster
de eerste deelnemer, die ver
volgens de nummer twee belt,
en zo verder totdat het rondje
weer afgesloten wordt bij de
leider. Bij een ster belt de lei
der iedere deelnemer zelf.
Wanneer iemand de telefoon
niet opneemt zonder vooraf
gaande melding van afwezig
heid, dan wordt één van de
sleuteladressen ingelicht. Deze
sleuteladressen zijn vertrou
wenspersonen van de deelne
mers - familieleden, buren,
goede vrienden - die in dat ge
val een kijkje gaan nemen.
Afkappen
Het leiden van een telefoon
cirkel of -ster is helemaal vrij
willigerswerk. In de Meren-
wijk is Frans Kathmann al
ruim vijf jaar bezig als leider
van een telefoonster. Iedere
ochtend belt hij alle deelne
mers van zijn ster. „Sommigen
moet je wel eens een beetje af
kappen. Die blijven doorpra
ten en dan moeten de anderen
lang wachten. Maar dat is alle
maal geen probleem hoor, het
lukt best", vertelt Kathmann
over zijn ervaringen. „De
mensen vinden het gewoon
leuk om 's morgens even 'goe
demorgen' te kunnen zeggen".
Soms zitten er ook wat onple
zierige kanten aan het vrijwil
ligerswerk. Het kan voorko
men dat een deelnemer de te
lefoon niet beantwoordt, om
dat hij of zij inmiddels is over
leden. „Je stelt je er een beetje
op in. Je bent tenslotte niet
met jonge mensen bezig. Toch
blijft het natuurlijk heel ver
velend", aldus Kathmann.
Geruststelling
Medewerkster van de Stich
ting Ouderenwerk in de Me-
renwijk Will den Heeten be
nadrukt nog eens het gevoel
van veiligheid. Ter illustratie
toont zij een brief van een
dochter van één van de deel
nemers, waarin zij schrijft
dankbaar te zijn dat haar moe
der toch een beetje in de gaten
wordt gehouden. „Een hele ge
ruststelling", schrijft ze.
Wil den Heeten, Marja Désar en Frans Kathmann, initiefnemers van de telefooncirkel in de Stevenshof. foto: wim van noort
Dat is ook één van de doelstel
lingen. Niet zozeer het gevoel
van veiligheid bij de familiele
den, maar zeker bij de deelne
mers. De vrijwilligers gaan
echter niet op huisbezoek. Het
werk blijft beperkt tot het bel
werk. „Dat moet ook wel, an
ders worden de vrijwilligers
voor alles gevraagd en dat
hoeven ze niet te doen", aldus
Van Heeten. „Ik heb nu al een
enorm respect voor al die lei
ders. Je moet toch iedere och
tend, zeven dagen per week op
een bepaalde tijd beschikbaar
zijn". De meeste telefooncir
kels staan dan ook onder lei
ding van twee vrijwilligers,
die onderling een rooster rege
len. Het probleem is echter dat
vrijwilligers schaars zijn, het
geen bepaald geen onbekend
verschijnsel is in Leiden.
Man kan wond
niet verklaren
LEIDEN Een gapende
wond in zijn kuit had een 43-
jarige inwoner van Maars-
senbroek gisteravond toen
hij het politiebureau aan de
Langegracht binnenstapte.
De hevig bloedende man
verklaarde in de Merenwijk
in een kapotte fles te zijn ge
vallen, maar het bloedspoor
leidde naar de Oude Vest. De
man heeft geen betere ver
klaring voor zijn wond kun
nen geven. Hij is aan het in
fuus overgebracht naar het
AZL.
Buizen gestolen
LEIDEN Bij een in aan
bouw zijnd kantoorpand aan
de Schipholweg is afgelopen
nacht een partij waterlei
dingbuizen en beugels gesto
len. De Haagse eigenaar van
de buizen is gedupeerd voor
6.500 gulden.
(ADVERTENTIE)
RECTOR MAGNIFICUS PROF. DR. LEERTOUWER:
Deze originele Parker Rollerpen, waarin uw eigen
naam wordt gegraveerd, krijgt u toegestuurd
na het opgeven van een nieuwe abonnee.
De nieuwe lezer wordt ook hartelijk onthaald:
deze krijgt de krant de eerste twee weken gratis.
i§€-1
I Noteer als nieuwe abonnee ingaande:I
J Dhr./Mevr.: Voorl.:J
Straat:
I Postcode/plaats:I
Telefoon:(voor conuolc be/org.nq) 10
I Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis. I
Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per:
I maand (automatische betaling) f 25,70
kwartaal (automatische betaling) f 76,60
kwartaal via acceptgiro
I
J Stuur als dank een Parker Rollerpen naar:
Naam:
J Straat:
I Postcode/plaats:
I Op de pen moet staan:
i I I I II I I I I I I I I
i
i
J Stuur deze bon in een open envelop - postzegel niet nodig nj
I Leidse Courant, antwoordnummer 998, 2501 VC Den Haaq
I
Brandweer takelt
vrouw van balkon
LEIDEN De brandweer
heeft gistermorgen groot ma
terieel ingezet om een bejaarde
vrouw van het balkon van
haar flatwoning aan de Apol-
lolaan te halen. De 79-jarige
Leidse was op haar balkon ge
vallen en had ernstig schedel
letsel opgelopen. Met een lad
derwagen en een brancard
werd de vrouw van vijf hoog
naar beneden getakeld. Ze is
overgebracht naar het AZL.
Bromfietser
aangereden
LEIDEN Bij een botsing op
de kruising Wassenaarseweg-
/Max Planckweg heeft een 31-
jarige Katwijker gisteren letsel
opgelopen aan nek en been.
De Katwijker reed op zijn
bromfiets toen hij werd aange
reden door de auto van een 30-
jarige Leidenaar. Die had de
Katwijker niet zien aankomen.
Verkeerde fotograaf
Twee foto's op de stadspagina
in de krant van afgelopen za
terdag zijn ten onrechte toege
schreven aan fotograaf Wim
van Noort. Alle foto's op deze
pagina werden gemaakt door
fotograaf Henk van den Ende.
Juist, hij snel naar de
Gemeentelijke Kredietbank
Leiden.
Daar maken ze persoonlijke
leningen tot f. 30.000,-vlot in
orde. Zonder moeilijk gedoe en
geheel op de persoonlijke
situatie afgestemd Tegen een
lage rente en soepele aflossings-
voorwaarden.
Dus plezierig geregeld allemaal.
Datzelfde geldt trouwens voor
een doorlopend krediet van de
GKB om steeds over wat extra
geld te kunnen beschikken.
Ook interessant voor u? Welkom
voor nadere informatie.
Op werkdagen van 9.00 -12.30
uur en donderdagavond van
17.30-19.30 uur.
Bellen kan natuurlijk ook.
GOED VOOR
UW LENING
Gemeentelijke Kredietbank
Leiden
Breestraat 24,
Postbus 11300,2301 EH Leiden
tel. 071-254145
In deze serie portretten van Leidse magistraten en gezags
dragers. Vandaag: de rector magnificus.
i In alle
lar klein
alleen
jp de di
LEIDEN De Universi
teit Leiden heeft een
nieuwe rector. Prof. dr.
L. Leertouwer, die kan
terugblikken op een rui
me bestuurlijke ervaring
(hij leidde de Vereniging
van Academici in het
Wetenschappelijke On
derwijs, was decaan the
ologie en lid van de
Omroepraad), heeft een
zwak voor anarchistische
organisaties zoals... de
universiteit.
„In de vijftiger jaren werkte
ik als freelance verslaggever
voor de regionale radio-om-
roepen ROZ en RNO. Er wa
ren nauwelijks vaste krach
ten en als een soort vertegen
woordiger reisde ik tussen de
kleine studiootjes in verschil
lende provincies van het
land. Vlak na de oorlog had
den we nog problemen met
het toenmalige militaire ge
zag. Er heerste een traditie
van dwarsliggen en conflic
ten. Zo heeft een geluidstech
nicus ooit weten te voorko-
,men dat mijn programma
werd vervangen door een
uitzending van het Urker
Mannenkoor".
De rector magnificus, het ge
zicht van de universiteit, is
lid van het college van be
stuur, voorzitter van het col
lege van decanen en rookt
pijp. Zijn taken liggen voor
namelijk op het terrein van
onderwijs en onderzoek.
Voor zijn aantreden was
^eertouwer hoogleraar ver-
jelijkende godsdienstweten-
chap. Een goede vooroplei-
ling voor het rectorschap?
Iedere universitaire oplei
ding heeft positieve maar ook
negatieve kanten. Als gym
nasiast heb je al geleerd altijd
vragen te stellen: „Dat zegt u
nu wel, maar wat bedoelt u
precies?". In sociale contac
ten kan dat hinderlijk zijn.
Mijn bestuurlijke ervaring
heb ik opgedaan in een tame
lijk klein wereldje en nu sta
ik aan het roer van een heel
groot schip. De theologie zegt
dat alles om mensen draait.
Ook de universiteit zou om
mensen moeten draaien en
niet om papier, maar als ik
naar mijn bureau kijk... Toch
kenmerkt de Leidse Univer
siteit zich door een soort
opendeurmentaliteit; ieder
een is aanspreekbaar. Als ik
word aangesproken door een
student met een gek idee
voor een onderzoek, dan is er
altijd wel een gek te vinden
die zich daar ook voor inte
resseert. Meestal is het even
bellen naar de overkant en
„kom vanmiddag maar
langs". Leiden ademt een
heel andere sfeer uit dan bij
voorbeeld Groningen, waar
het Academiegebouw een
uitstraling heeft van boeren
trots".
Lawine van kritiek
In hoeverre spelen zaken als
geloof nog een rol bij univer
siteiten? De universiteit van
Tilburg heeft 'Katholiek'
voor haar naam staan, bete
kent dat iets? „Dat zou je na
tuurlijk aan mijn collega daar
moeten vragen. De bijzonde
re universiteiten staan wel
altijd onder invloed van bij
voorbeeld kerken en bisscho-
pen. Maar de Vrije Universi
teit van Amsterdam, gesticht
door Abraham Kuyper, moet
vrij zijn van zowel kerk als
staat. Of je als student iets
van geloofszaken merkt,
hangt vooral af van de vak
ken die je volgt. Bij fysica zul
je er weinig van bespeuren,
maar bij theologie en filosofie
ligt dat anders. In de jaren
zestig zijn de bijzondere uni
versiteiten overspoeld met
studenten die er maling aan
hadden. Diepenhorst van de
Vrije Universiteit heeft nog
voorzichtig geprobeerd stu
denten te laten verklaren dat
ze toch in ieder geval enige
affiniteit hadden met het ge
loof. Er barstte een lawine
van kritiek los en het is ook
niet doorgegaan".
Ritzen
Voor wat hoort wat, rede
neert minister Ritzen. Zo wil
hij meer greep op onderzoek
door de universiteiten met fi
nanciële prikkels te dwingen
om goed en maatschappelijk
relevant onderzoek te bevor
deren en moet het rende
ment van het onderwijs wor
den verbeterd. Ook het
bedrijfsleven krijgt steeds
meer vingers in de pap. De
Leidse Universiteit heeft het
plan om hoogleraren gedu
rende meerdere jaren aan
een sponsor te koppelen. Het
lijkt erop dat de wetenschap
pelijke vrijheid op meerdere
fronten onder druk komt te
staan. „De universiteiten, ze
ker de Leidse als bolwerk
van vrijheid, zullen sterven
als ze niet bereid zijn die aca
demische vrijheid te verdedi
gen. Iedereen die iets van de
universiteit wil, of dat nu een
minister is of het bedrijfs
leven, komt met een bod.
Soms is dat duidelijk, maar
soms ook heel vaag. Je hebt
meestal een pakket met
voorstellen en dan is het een
kwestie van onderhandelen.
De minister hechtte bijvoor
beeld enorm aan het bindend
studie-advies. We zouden al
na één jaar een uitspraak
moeten doen over de ge
schiktheid van studenten
voor de doctoraalfase. De
universiteiten voelen er hele
maal niets voor, maar hebben
gezamenlijk toch mild gerea
geerd. Leiden heeft toen een
aparte brief gestuurd die bij
de minister heel slecht is ge
vallen. We zijn natuurlijk
niet de eerste de beste. Het
begint in dit soort zaken al
met de wijze van formuleren
en de brief was tamelijk hard
gesteld. In andere zaken zul
len we ons misschien anders
opstellen, maar hier is echt
de academische vrijheid in
het geding. Het bindend stu
die-advies leidt tot een
schoolsheid die het soort aca
demici kweekt waar wij niet
voor staan. Het is niet een
voudig een juiste selectie te
maken, maar simpele metho
den werken contraproduc
tief. Ik heb wel eens aan bui-
telandse collega's uitgelegd
dat we in Nederland ook met
lotingen werken. „Dat vin
den wij eerlijk", moet ik dan
zeggen. Ze kunnen het niet
geloven".
Shirtreclame
De universiteit draait niet al
leen om papier, maar vooral
ook om geld. Faculteiten
kampen met een voortdu
rend geldtekort. Waardevolle
hoofddocenten dreigen te
vertekken als ze geen hoogle
raar kunnen worden. Spon
sors zijn welkom, maar bij
sponsoring van leerstoelen
bestaat het risico dat bedrij
ven zullen proberen invloed
uit te oefenen op het te ver
richten onderzoek. Wat krij
gen ze voor hun geld: shirtre
clame? „Het verschaft presti
ge als je kunt zeggen dat je
een Leidse leerstoel op je
naam hebt staan. In het bui
tenland blijkt het ook te wer
ken en niet alleen bij com
mercieel interessante leer
stoelen. Oxford heeft in dat
opzicht zelfs een lange tradi
tie. Al eeuwenlang wordt
daar 'the chair of moral phi
losophy' bekostigd uit een le
gaat van een 17e eeuws zeep
fabrikant. De man had een
slecht geweten. Vaak kan het
bedrijfsleven heel goed be
oordelen wat wetenschappe
lijk onderzoek ten goede
komt en dat is vrijheid".
Maar hoe zit het met de goe
de naam van de Universiteit
als een geldschieter door
vreemde praktijken in een
kwaad daglicht komt te
staan? De leerstoel Middeleu-
ropese Studiën kwam in de
publiciteit toen deze in ver
band werd gebracht met de
in opspraak geraakte Oosten
rijkse president Waldheim.
„Als er iets mis is in Oosten
rijk, betekent dat dan dat je
geen onderzoek meer zou
mogen doen naar Oostenrijk?
Mevrouw Nicolette Mout is
een historica verheven boven
iedere verdenking en met
een onkreukbare reputatie.
Als zij getwijfeld had aan de
kwaliteit van hel onderzoek,
zou zij de leerstoel nooit heb
ben aanvaard. Het werkelij
ke probleem met sponsoring
schuilt in de continuïteit.
Zelfs bij grote bedrijven heb
ie mensen die de financiën
beheren en die van gedach
ten kunnen veranderen.
Leerstoelen kun je niet naar
believen opheffen".
Provincialisme
Binnenkort zal de rector
magnificus de nieuwe eerste
jaars weer toespreken in de
Hooglandse Kerk. Jaarlijks
vindt tussen de universitei
ten een concurrentieslag
plaats om die eerstejaars. Lei
den doet het minder goed
dan verwacht. Waarom? „Uit
onderzoek is gebleken (ik
haat die kreet) dat de keuze
voornamelijk wordt beheerst
door de afstand en waar
vriendjes of vriendinnetjes
naartoe gaan. Al de eerbied
waardige hoogleraren en pro
fessoren van internationale
allure ten spijt. Of het nu om
Leiden gaat of Groningen,
universiteiten kenmerken
zich door provincialisme.
Onze instroom van eerste
jaars houdt direct verband
met de bevolkingsopbouw
hier. Het aanbod wordt
steeds kleiner en dat baart
ons zorgen. Ik weet niet in
hoeverre voor de VWO'ers
ook de standing en de repu
tatie van de Leidse Universi
teit de keuze bepaalt. We
hebben een eeuwenlange tra
ditie waar we trots op zijn.
Een traditie van kleinscha
ligheid. Dat wordt soms ver
taald als duf en stoffig, maar
omdat ik hier zelf niet gestu
deerd heb, durf ik te zeggen
dat dat onzin is. Al sinds 1975
vinden de promoties plaats in
dezelfde kamer in het Acade
miegebouw en op dezelfde
wijze. De traptreden zijn diep
uitgesleten. Als men daar on
gevoelig voor is, moet men
vooral niet naar Leiden ko
men. Vanaf de eerste dag dat
ik in Leiden was, heb ik met
vreugde gewerkt, ondanks
alle achterlijke types die er
óók rondlopen. Er is gewoon
geen betere plek dan op het
Rapenburg". De rector mag
nificus voorziet zijn pijp van
een nieuw plukje tabak.
Prof. dr. L. Leertouwer: „Iedere universitaire opleiding heeft positieve maar ook negatieve kanten.
