Onrust maakt bij
PvdA plaats
voor ongerustheid
1296: De moord op©1
'der keerlen God' *r
tl
BINNENLAND
CDJA tegen aantasting
duur wao-uitkeringen
PARTIJCONGRES PVDA
OVER SOCIALE ZEKERHEID
LOT KABINET IN HANDEN VAN CDA
„Ook kritiek binnen het CDA
moet gehoord worden"
STAPPEN MET MAGERE HEfesv
Draaginsigne Gewonden gewild erkenningsteken
l
£eicLe (Sou/tont
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1
DEN HAAG De jongerenorganisatie van het CDA (CDJA) is
tegen de kabinetsplannen om de duur van de wao-uitkering
voor arbeidsongeschikten onder de vijftig jaar te beperken. Het
streven van het kabinet om 4,4 miljard te bezuinigen op ziekte
wet en wao draagt volgens het CDJA niet bij tot oplossing van
het probleem. Het CDJA is de eerste groep binnen het CDA die
zich duidelijk tegen de plannen van het kabinet verzet. De voor
zitter van de CDA-afdeling Zoetermeer zaaide gisteren enige
verwarring door te suggereren dat hij met eensluidende kritiek
namens zijn afdeling sprak. Maar hij heeft dat later nadrukke
lijk tegengesproken. Het CDJA steunt wel het kabinetsvoorne
men om een bonus-malussysteem voor bedrijven in te stellen.
Bedrijven met veel arbeidsongeschikten moeten in dat geval
meer premie betalen dan bedrijven die kans zien passende ar
beid voor arbeidsongeschikte werknemers te vinden. De CDA-
jongeren zijn tevens warm voorstander van verplichte bedrijfs
gezondheidszorg voor alle bedrijven en intensievere begeleiding
van zieke werknemers.
(Vervolg van de voorpagina)
UTRECHT Tegen de zin
van de gewestelijke besturen
in heeft het partijbestuur gis
teravond besloten om pas op
26 oktober een buitengewoon
congres te houden. Dan zal
niet alleen de wao ter sprake
komen, maar de toekomst van
de gehele sociale zekerheid.
Het congres wordt gehouden
na Prinsjesdag en tevens na de
Algemene Beschouwingen in
de Tweede Kamer over de
rijksbegroting voor 1992. Het
congres zal dus geen directe
invloed meer kunnen uitoefe
nen op het standpunt van de
fractie.
Volgens partijvoorzitter Sint is
bewust voor een laat tijdstip
gekozen omdat het partijbe
stuur de discussie niet beperkt
wil houden tot de wao. De par
tijgewesten wilden eerder ver-
gaderen om meer invloed op
de meningsvorming te kunnen
uitoefenen. Op 28 september
komt de partijraad bijeen.
Deze eerder geplande vergade
ring gaat echter geheel over de
miljoenennota.
Tijdens de 2,5 uur durende bij
eenkomst van gisteravond
heeft Sint aan de gewestelijke
besturen verantwoording afge
legd over haar afwezigheid in
de afgelopen weken. De be
stuurders hebben de positie
van Sint echter verder niet be
sproken. De solo-actie van het
Rotterdamse raadslid Middel
koop, die heeft voorgesteld
Sint als voorzitter te vervan
gen door oud-partijvoorzitter
Van der Louw, is door geen
enkel gewest overgenomen.
UTRECHT De be
stuursvergadering van de
PvdA heeft het partijka
der gisteren allerminst ge
rustgesteld. De gewestelij
ke bestuurders deden alle
pogingen om de hervon
den eenheid te tonen,
maar in de reacties klon
ken de grootste twijfels
door. „Gerustgesteld? In
tegendeel, meer wil ik
niet zeggen", aldus voor
zitter Loonen van het ge
west Noord-Brabant-West.
Secretaris J. Eijzenga van het
gewest Friesland typeerde het
partijberaad als „een redelijk
geslaagde poging het vertrou
wen te herstellen". Datzelfde
omfloerste geluid steeg op uit
de gewestelijke gelederen van
Rotterdam. Waarnemend
voorzitter Van der Vaart was
vooral gerustgesteld in het
„functioneren van de partij".
Na afloop van de vergadering
werd duidelijk dat de partijtop
de achterban allerminst met
opwekkende woorden heeft
toegesproken. Achter gesloten
deuren kreeg het partijkader
te horen "dat het komende ka
binetsberaad bijzonder moei
lijk wordt. Dat de inzet van
Kok resultaat zal hebben
wordt sterk betwijfeld.
Voor Kok bestaat praktisch
gezien geen ruimte meer voor
het sluiten van een compromis
ten aanzien van de huidige
groep wao'ers. Volgens secre
taris van het gewest Den
Haag, Baart, leidt het aantas
ten van de uitkering voor de
huidige groep wao'ers onver
mijdelijk tot een kabinetscrisis.
Het enige politieke compromis
dat theoretisch nog mogelijk
lijkt, is het 'gedeeltelijk' ont
zien van. de huidige groep
wao'ers onder de vijftig jaar.
De zogenaamde „aanstellers"
van Brinkman zouden vooral
zitten in de groep die arbeids
ongeschikt is verklaard op
grond van psychische en socia
le indicatie. Die groep kent
een aanzienlijk percentage dat
na verloop van tijd weer aan
de slag kan. Voor hen heeft
beperking van de uitkerings
duur dus minder gevolgen. De
arbeidsongeschikten die echter
door aanwijsbaar lichamelijk
letsel thuiszitten zouden in het
compromisvoorstel ontzien
worden. In de PvdA-fractie
wordt dag en nacht gezocht
om hiervoor een sluitend cri
terium te vinden, maar de
kans op succes is gering. Om
de onrust in de achterban nu
niet te vergroten wordt de
zoektocht stilgehouden. De ge
westelijke bestuurders hebben
gisteren immers duidelijk ge
maakt dat aan de bestaande
wao-uitkeringen niet getornd
mag worden.
Sleutelrol CDA
De steun die fractievoorzitter
Wöltgens naar zijn zeggen van
de gewesten ervaart, kan ook
uitgelegd worden als een
wurggreep. De bewegings
ruimte voor de fractie en ei
gen bewindslieden is in ieder
geval tot een minimum geslon
ken. Dat verklaart het klem
mende beroep dat Wöltgens en
partijvoorzitter Sint gister
avond nog eens op het CDA
deden. „Wij vertrouwen er op
dat ook onze coalitiepartner
bereid is om serieus naar alter
natieven te zoeken", aldus
Wöltgens die vervolgens het
woord 'kabinetscrisis' zorgvul
dig meed. Hij wilde evenmin
de aantasting van de rechten
voor de huidige wao'ers 'on
aanvaardbaar' noemen. „U be
grijpt nu toch wel, welke rich
ting we uitgaan?"
Het lot van het kabinet is gis
teravond dus eigenlijk in han
den gelegd van het CDA nu de
PvdA-achterban geen ruimte
meer overlaat voor concessies
op het meest heikele punt van
de bestaande groep wao'ers.
Alleen in het geval de chris
ten-democraten tegemoet ko
men aan de PvdA is een crisis
te vermijden. Morgen verga
dert het kabinet over deze
kwestie. Naar verwachting zal
dan ook CDA-fractievoorzitter
Brinkman aanwezig zijn. Zijn
opstelling zal van doorslagge
vend belang zijn voor het ka
binet.
De politieke problemen van de
PvdA houden echter niet halt
bij de wao. Hoewel de sociaal
democraten dit onderwerp
zorgvuldig mijden, doemt plot
seling het einde van de koppe
ling op als enige alternatief
•vpor de pijnlijke ingreep in de
wao. De gelijk opgaande groei
van uitkeringen met lonen
komt namelijk te vervallen in
dien de stijging van het aantal
niet-actieven doorgaat. Minis
ter De Vries van sociale zaken
heeft die gedachte gisteren
zachtjes geopperd in een inter
view met het NRC/Handels
blad. Alleen door het aantal
arbeidsongeschikten op korte
termijn terug te brengen zou
de koppeling nog gered kun
nen worden.
De PvdA staat dus voor de
pijnlijke taak dat zij moet kie
zen tussen een rigoureuze in
greep in de wao (inclusief de
huidige wao'ers) en het losla
ten van de koppeling. Beide
ingrepen in één kabinetsperio
de is voor de PvdA ondenk
baar. Maar één van de beide
maatregelen zal de PvdA ko
mende weken zonder meer
moeten slikken.
AFDELINGSVOORZITTER ZOETERMEER
WIL VERZET TEGEN WAO-PLANNEN
Idoor
KOOS VAN WEES
ZOETERMEER Dat het
wat verwarrend is wil
Lex van der Burg wel toe
geven. De open brief aan
het CDA-partijbestuur,
waarin hij oproept stelling
te nemen tegen het kabi
netsstandpunt over de
wao, is geschreven op
briefpapier van de CDA-
afdeling Zoetermeer. En
ook duidelijk ondertekend
met 'Lex van der Burg,
voorzitter CDA-afdeling
Zoetermeer'.
Jammer alleen dat niet alle
bestuursleden van de afdeling
van tevoren over de inhoud
van de brief geconsulteerd wa
ren. En dat algemeen de in
druk is ontstaan dat de CDA-
afdeling Zoetermeer iets tegen
die kabinetsplannen heeft. Dat
is dus niet zo. Er dient eerst
binnen die afdeling maar eens
goed gediscussieerd te worden
over de wao, zo lieten tal van
prominente CDA-leden uit de
afdeling Van der Burg enigs
zins geschrokken weten. Tot
zolang moet hij niet de indruk
wekken namens de afdeling te
spreken, vinden ze.
Van der Burg zelf zegt de brief
in eerste instantie te hebben
geschreven als sociaal bewo
gen lid van het CDA. Dat hij
tevens voorzitter is van de af
deling leek hem ook niet on
belangrijk, dus heeft hij dat er
bij de ondertekening maar aan
toegevoegd. De verwarring
komt zijns inziens door de me
dia die net doen of ze doof zijn
als hij zegt niet namens de af
deling te spreken.
Hoe dan ook, de brief sloeg
gisteren overal in als een bom.
Terwijl algemeen de indruk
bestond dat alleen de PvdA
vechtend over straat wil gaan
in de discussie over de wao,
blijkt nu ook de CDA verdeeld
te zijn. Prima vindt Van der
Burg dat. „Ik had de bedoeling
te reageren op uitlatingen als
zou er binnen het CDA geen
enkele discussie zijn, terwijl ik
dagelijks mensen spreek die
veel kritiek hebben op die
plannen. Die kritiek mag best
gehoord worden, vind ik. En
ik wilde de verwoording er
van naar de buitenwacht wel
op mijn schouders nemen".
Vangnet
Die kritiek richt zich wat Van
der Burg betreft vooral op de
benadering van het wao-pro-
bleem. „De invalshoek van het
kabinet is anders dan die van
mij. Het kabinet kijkt puur
naar de financiële consequen
ties van de wao, terwijl ik
vind dat je ook naaf andere
zaken moet kijken. We hebben
indertijd gekozen voor dit sy
steem, met instemming van ie
dereen: werkgevers, werkne
mers en overheid. Als iemand
niet meer in staat was te wer
ken kwam hij in de wao, een
vangnet waar zowel werkge
ver als het slachtoffer zelf te
vreden mee was. Maar het ge
volg was ook, dat solidaritëit
tussen werknemer en arbeids
ongeschikte werd losgelaten.
Als er drie mensen kwamen
solliciteren, werd de man met
de beste papieren maar met
een slechte rug afgewezen. En
daar zit he* probleem. Als je
daar niks aan doet, blijft het
aantal wao'ers groeien".
Van der Burg ziet de oplossing
in het aantrekken van zoge
noemde mentoren in bedrijven
die ervoor moeten zorgen dat
arbeidsongeschikten worden
begeleid en niet uit het ar
beidsproces worden gestoten.
„Wat ik bepleit is een lange
termijn visie. Voorkomen dat
mensen in de wao belanden,
werkgevers bewegen tot een
socialer beleid en vakbonden
meer solidair laten zijn met
mensen die wat minder ge
zond zijn. Natuurlijk haal je
dan die 4,4 miljard gulden niet
die het kabinet wil besparen,
maar dat is mijn invalshoek
ook niet. Het gaat om een soci
ale aanpak. Er is berekend dat
door de kabinetsplannen vier
honderdduizend wao'ers er
vijftienhonderd gulden per
maand op achteruit gaan. Dat
kan natuurlijk niet".
De voorzitter van afdeling
Zoetermeer vindt wel dat er
gezocht moet worden naar een
goedkopere wao-aanpak,
„maar die moet dan wel door
een breed maatschappelijk
draagvlak gesteund worden.
En met het oog op alle protes
ten kan je moeilijk volhouden
dat dat nu het geval is".
Veel toeristen
bezoeken een stad,
dorp of streek
vanwege de
natuurrijke omgeving,
architectonische
bezienswaardigheden,
interessante musea of
vrolijke attracties
zoals een pretpark. In
deze serie komt echter
een ander type toerist
aan het woord: de
sensatiezoeker die nu
wel eens het fijne wil
weten van een
bloederige gebeurtenis
uit onze vaderlandse
geschiedenis.
pan
MUIDERBERG Het
lugubere middeleeuwse
tafereel op die prachtige
oude schoolplaat staat
als het ware nog op mijn
netvlies. In de schaduw
van een grote eik op de
oever van het Naarder-
meer zagen we een op
de grond liggende, ster
vende edelman, dolk in
het hart en bijna bedol
ven onder zijn eveneens
neergezegen schimmel.
Vlak bij hem woest uit
ziende, zwaar gewapen
de ridders te paard met
op de achtergrond ge
schrokken reagerende,
met knuppels zwaaiende
boeren.
De moord op graaf Floris V,
niet ver van het Muiderslot
begaan op 27 juni 1296, was
in onze kinderogen een
schokkende gebeurtenis. De
in juli 1254 te Leiden gebo
ren Floris, graaf van Hol
land en Zeeland en Heer
van Friesland, stond bekend
als een weldoener van het
volk en verwierf daarmee
de trotse bijnaam 'der keer
len God".
Het was zonneklaar een
wandaad van de jaloerse Ge
rard van Velzen, Gijsbrecht
van Aemstel en Herman van
Woerden om een complot te
gen de populaire graaf te
smeden, hem in diens eigen
slot 'te Muden' gevangen te
zetten en hem vijf dagen la
ter op hun vlucht voor het
boze, in rep en roer geraakte
volk te doorsteken.
De Amsterdamse studente
geschiedenis die dagelijks
tientallen bezoekers rond
leidt in het rond 1280 in op
dracht van Floris V gebouw
de Muiderslot, stelt dat al te
'edele, grafelijke beeld' wat
bij. Hoog bovenin het kas
teel, in de 'Floriskamer' van
waar men een prachtig uit
zicht heeft over de Vecht en
het buiten-IJ, vertelt ze hoe
Floris midden in de Vecht
een burcht stichtte om dood
gewoon tol te heffen en zich
te verrijken.
Dat de graaf het daarbij niet
zo nauw nam met de belan
gen van de overige adel
blijkt uit het relaas van de
klerk Melis Stoke die diende
op de kanselarij van Floris'
vader Graaf Willem II. Het
in het Muiderslot verkrijg
bare boekje 'Dat was te Mu
den' vermeldt over de graaf:
„Hij was dertel opgevoed,
wellustig en tot overspel en
verandering van vrouwen
genegen. Den Adel achtte hij
weinig en socht die in hare
voorrechten te besnoeyen,
haar kleyn te maken en
haar gezag te verminderen
om 't sijne te vermeerderen
en eindelijk daardoor te ver-
krygen grooter heerschappij
over een vry volk".
Vooral Herman van Woer
den en Gijsbrecht van Aem
stel moesten het ontgelden.
Nadat Floris V bij 'Muden'
een stenen versterking had
laten bouwen en ook op
dracht had gegeven voor het
optrekken van vier kastelen
in Noord-Holland (Mede-
mblic, Enigeborch, Middel-
burch en Nyburch) onder
wierp hij het tweetal en lijf
de hun goederen in.
Wraak
Bovendien moest Gerard
van Velzen met lede ogen
aanzien hoe Floris het met
zijn vrouw aanlegde. Geen
wonder dus dat het drietal
op wraak zinde. In de zomer
van 1296 zagen zij hun kans
schoon. Ze organiseerden zo
genaamd een vreedzame
jachtpartij, namen de graaf
onverhoeds gevangen en
wierpen hem in een koude,
vochtige kerker van zijn ei
gen Muiderslot. Terwijl de
graaf hoog in het slot (in de
huidige Floriskamer) zuchtte
vernamen de boeren uit
Gooiland en andere omlig-
qende streken dat hun Heer
gevangen zat en kwamen in
opstand.
'Dat volc wert al in roere
verwoet om dese voere.
Kenemaren entie Vrie I
mede en Waterlanders V
ren ter stede. Daer men Ij
dede verstaen dat haar H
lach gevaen. Dat was te J
den", rijmde Melis Std
Vijf dagen nadat de edqs LINDE
Floris gevangen genorr
hadden werd hen de gril
te heet onder de voetenJILIA
sloegen voor de boze boen van
op de vlucht en niet ver ^gresl
het slot sloegen ze de hL.prup
aan de graaf. Volgens);
kroniek bracht Gerard r
Velzen hem uiteindelijk )am
doodssteek toe. „Si gafclarm
hem ten selven stonden,mt de
diepe en so vele wonden, Uad 1
hi daer den gheest op gat*
Floris stierf in Muiderbc^
Het dorp houdt de herinP1"1^
ring daaraan levend met étter I
nabij een grote eik temidó
van veel groen neergezette po<
gedenksteen en plaques, ma;
met het opschrift „Floris irekke
Graaf van Holland en Zwbliotl
land. Heer van Frieslae wor<
Leiden, juli 1254 - Muidjn de
berg, 27 juni 1296". Op luto's
'historische plaats' waar i zijn
edelen zich aan de grikt de
vergrepen prijkt sinds kiel var
op het fietspad tussen Mie te h
derberg en Hakkelarij ecan de
herinneringstegel. Het stitricht*
felijk overschot van Flol. Bij
werd later overgebracazilia;
naar de Benedictijner abgebie'
voor adellijke vrouwen jaties i
Rijnsburg. Ie pa
Nog niet zo lang gelecfat woi
heeft men daar na opgravi gee
gen de beenderen van efigers
aantal graven van Hollaf zij p
geïdentificeerd. Ook het £id ge
raamte met de deerlijk a
beukte schedel van Floris10 -g€
werd aangetroffen. Gera|thulli:
van Velzen en diens trawaLjk c
ten is het slecht vergaan. uiter
het Muiderslot wordt v&rtrou
haald dat Van Velzen dicongi
zelfde zomer op gruwelijl
wijze in Leiden terecht wei
gesteld. Men stopte de riddL
naakt in een met spijker
'gewatteerde' ton en rol^r
hem daarin urenlang dofHIC
de stad tot de dood er
volgde. T101
Het Muiderslot. Het kasteel waar graaf Floris V vijf dagen in gevangenschap doorbracht, waar' Jz
na hij door drie edelen om het leven werd gebracht.
I FOTO: PERS UNIE
SUSKEENWISKE
HET WITTE WIEF
(c) Standaard Ultgeverlj/Wavary Productions
DEN HAAG Meer dan tien
duizend Nederlandse oud-mili
tairen, die in het verleden bij
oorlogshandelingen of onder-
soortgelijke omstandigheden
gewond zijn geraakt, kunnen
in de periode tot 1994 het nieu
we Draaginsigne Gewonden
ontvangen. Het ministerie van
defensie in Den Haag heeft,
een half jaar nadat het de aan
meldingsmogelijkheid instelde,
al meer dan tweeduizend aan
vragen ontvangen. Vierhon
derd keer is het Draaginsigne
Gewonden inmiddels uitge
reikt.
Uit het één en ander mag vol
gens een woordvoerder van
het ministerie worden afgeleid
dat het erkenningsteken aan
slaat onder militaire oorlogsge
wonden. Minister R. ter Beek
van defensie, die het erken
ningsteken heeft ingesteld, be
schouwt het Draaginsigne Ge
wonden als een stimulans voor
de maatschappelijke erken
ning van alle veteranen. On
langs riep hij de Nederlandse
burgemeesters op mee te wer
ken aan de uitreiking van het
draaginsigne en bovendien om
aan die uitreiking het nodige
cachet te geven. Dat is volgens
het Comité Draaginsignes Ge
wonden een uitstekende ma
nier om maatschappelijke en
persoonlijke betrokkenheid te
tonen.
Overigens is dit comité de aan
gewezen instantie voor de be
oordeling van de aanvragen
voor het draaginsigne. Onder
voorzitterschap van D. van der
Mei, voormalig vertrouwens
man oud-militairen Indiëgan-
gers, verwacht het tot 1994
druk te zijn met de uitvoering
van z'n taak.
Het Draaginsigne Gewonden
is geen koninklijke onder
scheiding. De Kanselarij der
Nederlandse Orden in Den
Haag, die de regering advi
seert inzake het instellen en
wijzigen van koninklijke on-
Voorschotenaar onderscheiden
VOORSCHOTEN Aan L.P. de Boer uit Voorschoten wordt
vrijdag het Draaginsigne Gewonden uitgereikt. De Boer on vangt
de ministeriële onderscheiding uit handen van burgemeester P.
Cannegieter. De Voorschotenaar krijgt - als eerste uit deze
plaats - het Draaginsigne op grond van het feit dat hij tijdens
een patrouille in Depok, Indonesië, 24 maart 1946 onder vuur
werd genomen door sluipschutters, waarbij hij ernstige verwon
dingen aan beide benen opliep.
derscheidingen, vindt dat dit
benadrukt moet worden. Kan
selarij-secretaris H. Elbertse:
„Onderscheidingen zijn be
stemd voor mensen die zich
door hun verdiensten hebben
onderscheiden van hun gelij
ken. Gewond raken behoort
daar niet toe. Dat is geen ver
dienste".
Een organisatie, die in het ver
leden sterk op het instellen
van het erkenningsteken heeft
aangedrongen, en nu ook blij
is met het bestaan van het in
signe, is de Bond van Neder
landse Militaire Oorlogs- en
Dienstslachtoffers (BNMO).
„We hebben er niet voor niets
jaren voor geijverd", geeft
woordvoerder Th. de Mooij
van deze in Doorn zetelende
organisatie aan. Hij wijst erop
dat het Draaginsigne Gewon
den qua aard vergeleken kan
worden met het Amerikaanse
Purple Heart.
„Centrale Eemsmonking
bedreigt visstand"
vijfvoudiging van de capaciti
van de elektriciteitscentrale L,
de Eemsmond dreigt er eft;
massale vissterfte. Die wai
schuwing richtte voorzitlf
van de Waddenverenigif
Geerling Visch gisteren aan i
landelijke en regionale pol
tiek en aan het bedrijfsleveö
Volgens Visch heeft de
breiding van de Eemsmonl
centrale enorme warmtelozf
gen tot gevolg. Daardoor zal 6
veel leven in de Eems en Difc^:
lard verdwijnen. De voorzit®
haalde ook uit naar de nP
steeds in bedrijf zijnde smed37
pijp uit Oost-Groningen: „ijkee
Nederlandse overheid wil d me'
pijp, waarop nog altijd tien bpt me
drijven zijn aangesloten, n?
weghalen. Dit ondanks activan
van de Waddenvereniging fophe
die richting". |j hel
