Universiteiten komen onder curatele te staan
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Paus weer op bezoek in Poolse vaderland
ZIEN EN GELOVEN
,Ik probeer een tochtgenoot te zijn'
COMMENTAAR
Ceidóc Qowumi
woensdag 14 augustus 1
Slechts weinigen
denken, maar toch
houdt iedereen er
meningen op na.
George Berkeley
KRAKOW Paus Johannes
Paulus II is gisteren voor een
kort verblijf in Polen aangeko
men op doorreis naar Hongarije
waar hij vrijdag zal aankomen.
Bij aankomst op de luchthaven
van Krakow liet hij de gebrui
kelijke kus op de grond achter
wege, omdat het bezoek offi
cieel geldt als een verlenging
van de negendaagse rondreis
die hij in juni door Polen maak
te.
De kerkvorst werd op de luchthaven
welkom geheten door onder anderen
aartsbisschop Jozef Glemp en presi
dent Lech Walesa. Een druk praten
de en gebarende Walesa vergezelde
de paus op de wandeling naar het
luchthavengebouw. In Krakow, waar
hij aartsbisschop was voordat hij in
1978 paus werd, bezocht Johannes
Paulus II het graf van zijn ouders,
Emilia en Karol Wojtyla. Hij bad tien
minuten voor het graf, terwijl achter
hem een koor zong. Later zei de paus
dat zijn vader een zeer gelovig mens
was. „Ik was nog maar een kind (9
jaar oud) toen mijn moeder stierf,
voordat ik Communie deed. Daarom
was mijn vader zowel een vader als
een moeder voor mij".
De paus wijdde in Krakow ook een
nieuwe vleugel van een door Ameri
kanen gefinancierd Pools-Ameri-
kaans kinderziekenhuis in. De Ame
rikaanse president George Bush
stuurde de paus een boodschap waar
in het ziekenhuis het symbool werd
genoemd van de samenwerking tus
sen beide landen „die zal bijdragen
aan een vrij en democratisch Polen".
De paus zal morgen een toespraak
houden op de zesde Wereldjongeren
dag die dit jaar in de bedevaartplaats
Czestochowa wordt gehouden. Ver
wacht wordt dat honderdduizenden
jonge katholieken uit heel Europa
deze dag zullen bijwonen. In Czesto
chowa bevindt zich de ikoon van de
Zwarte Madonna en het belangrijkste
heiligdom in het overwegend katho
lieke Polen.
Paus Johannes Paulus II slaat een kruis bij
het graf van zijn ouders in Krakow.
NIJMEEGSE BESTUURSVOORZITTER IR. VAN LIESHOUT:
NIJMEGEN Hij was ze
ventien jaar voorzitter van
het college van bestuur
van de Katholieke Uni
versiteit Nijmegen. Op
donderdag 15 augustus be
gint hij als de nieuwe
voorzitter van het samen
werkingsverband van de
universiteiten: de Vereni
ging van Samenwerkende
Nederlandse Universitei
ten (VSNU). Als opvolger
van ir. P. van der Schans
krijgen de de instellingen
voor wetenschappelijk on
derwijs een krachtige
voorman. Een gesprek
met ir. W.C.M. van Lies
hout over de universitei
ten, minister Ritzen van
onderwijs en natuurlijk
zijn nieuwe werkgever: de
VSNU.
„De ingenieur" noemen ze ir.
W.C.M. (Willy) van Lieshout
(63) liefkozend in Nijmegen.
Voor het grote publiek onbe
kend, is hij achter de scher
men al jaren één van de in
vloedrijke mensen in het Ne
derlandse onderwijs. Hij is lid
van de onderwijscommissie
van de Sociaal-Economische
Raad en van de onderwijscom
missie van het wetenschappe
lijk bureau van het CDA.
Sterk betrokken bij het wel en
wee in de katholieke kerk
vervult en vervulde hij daar
naast in het onderwijs talrijke
andere functies.
Even, in 1986, leek het er op
dat hij uit de schaduw zou tre
den. Zelf had hij al ja gezegd
tegen het aanbod van forma
teur Lubbers om minister van
onderwijs te worden. Deet-
man, de zwaar bekritiseerde,
zittende bewindsman, zo luid
de het scenario, zou de Twee
de-Kamerfractie van de chris
ten-democraten gaan leiden.
Maar Deetman zei nee en Van
Lieshout bleef thuis.
Op 15 augustus komt hij dan
toch in de schijnwerpers. Niet
Ir. W. van Lieshout
als minister, maar als de nieu
we voorzitter van de Vereni
ging van Samenwerkende Ne
derlandse universiteiten, de
VSNU. In 1985 was hij de drij
vende kracht achter de op
richting van de vereniging, die
de Academische Raad moest
gaan vervangen. Zes jaar later
staat hij er zelf aan het roer.
Van Lieshout begint aan zijn
nieuwe baan op een moment
dat het weer goed gaat met de
universiteiten. „De instellin
gen zijn uit de woelige jaren
zestig, zeventig en tachtig
sterk tevoorschijn gekomen",
zegt hij. „De bestuurlijk setting
is evenwichtiger geworden.
Het aantal aanvaringen tussen
universiteitsraden en -bestu
ren is aanzienlijk minder dan
in de jaren zeventig en tachtig.
En de omslag van elite- naar
massa-universiteit is gelukt."
Dat laatste was voor de uni
versiteiten niet eenvoudig, be
klemtoont hij. „We zaten plot
seling met onvoorstelbaar veel
studenten en te weinig gekwa
lificeerd personeel. Met name
de jonge staf is door een toena
me van het aantal promoties
nu op niveau gebracht."
De laatste jaren hebben de
universiteiten verder laten
zien dat zij hun onderwijsaan
bod op de wensen van de sa
menleving kunnen afstem
men, meent de voorzitter. En
door de invoering van de zoge
noemde „voorwaardelijke fi
nanciering", waarbij goed on
derzoek apart wordt be
schermd, is het wetenschappe
lijk onderzoek kwalitatief en
kwantitatief „aanzienlijk ver
beterd".
Onderzoeksscholen
Natuurlijk zijn er in 1991 nieu-
FOTO: ANP
we problemen. Van Lieshout
begint met de invoering van
de onderzoekscholen, een idee
van minister Ritzen, waarmee
de opleiding van jonge onder
zoekers definitief moet wor
den veiliggesteld. Vooral dé
aanwijzing van de scholen, nu
en in de toekomst, baart hem
zorgen. „We moeten zeer be
ducht zijn voor de opbouw van
een nieuw bureaucratisch sy-
De kersverse voorzitter wijst
verder op de discussie over
een verandering van de uni
versitaire bestuursstructuur,
de toenemende concurrentie
tussen de instellingen („natio
naal en internationaal") en de
vergrijzing van de universitei
ten. „Als je niet voldoende
mensen in de leeftijd van 25
tot 40 jaar hebt, mensen die
onbezonnen en creatief den
ken over nieuw onderzoek.
dan is dat een bedreiging voor
de taak van een universiteit."
Een laatste probleem in de op
somming brengt hem op de
persoon van minister Ritzen:
de discussie over het bindend
studieadvies. Ritzen wil dat de
universiteiten de studenten na
het eerste jaar wegsturen als
zij denken dat zij de studie niet
zullen afronden. De instellin
gen zelf hebben grote moeite
met zo'n advies.
Van Lieshout kent de be
windsman al vele jaren. Tien
jaar geleden hielp hij hem aan
zijn eerste baan als hoogleraar,
in Nijmegen. „Hij ging onder
wijsplanning doceren. Nie
mand wist wat dat was."
De voorzitter noemt Ritzen
„een zeer integer mens", die
„samen met de universiteiten
door één deur wil". De be
windsman is verder zeer open.
„Hij bekijkt de problemen met
een kritische, academische
blik. Dat laatste heeft ook na
delen, weet hij uit ervaring.
„De minister is met voorstel
len zeer plooibaar. Dat kan erg
lastig zijn."
Gevraagd naar de inhoud van
zijn beleid blijft er echter wei
nig positiefs meer over. Over
het hoger-onderwijsbeleid van
de bewindsman is hij niet te
spreken. „Kritiek en vraagte
kens", vat hij samen en die
omschrijving is nog mild.
De wijzigingen die Ritzen in
de Wet op het Hoger onderwijs
en Wetenschappelijk onder
zoek (WHW), het grote wetge
vingsproject van zijn voorgan
ger Deetman, wil aanbrengen
kunnen bij Van Lieshout niet
door de beugel. De minister
wil te diep ingrijpen in de be
loofde vrijheid van de univer
siteiten om nieuwe studierich
tingen te beginnen. „Hij be
doelt het misschien goed, maar
de instellingen worden onder
curatele gesteld."
De bestuursstructuur ligt nog
open, constateert hij vervol
gens, en over het principe van
de nieuwe financiering van de
universiteiten werd kort voor
de zomer dan wel overeen
stemming bereikt, maar ook
dat onderdeel van de wet moet
nog worden'ingevuld. „Er zit
ten in de wet nog grote gaten
die niet de marge betreffen",
aldus Van Lieshout. En dat
terwijl Ritzen de wet liefst nog
voor Prinsjesdag wil verdedi
gen in het parlement.
Op het terrein van de studiefi
nanciering en het rendement
van de universiteiten mist Van
Lieshout „een helder beeld"
van de bedoelingen van de mi
nister. Nu weer het voorstel
voor een koppeling tussen de
studiebeurs en de studiepresta
ties. De voorzitter wijst op de
reacties binnen het buiten het
parlement. „De politieke egel
stellingen zijn alweer betrok
ken. Ik zou die discussie zo
graag in een breder kader ge
plaatst willen zien."
Het aanvankelijk enthousias
me bij de universiteiten over
Ritzen („Hij is één van ons.")
is weg, beaamt Van Lieshout.
„De vraag is natuurlijk wat de
realtiteitswaarde van dat en
thousiasme was, maar het
klopt, het is verminderd. Dat
is de huidige situatie."
Van Lieshout kent de kritiek
op zijn nieuwe werkgever.
Een kruiwagen met dertien
kikkers is de meest gehoorde
typering van de VSNU. Net
als in de Academisch Raad
(„een machteloos praatcolle
ge") ging de gezamenlijkheid
van de universiteiten binnen
de VSNU vaak niet verder
dan het eensgezind demonstre
ren van hun verdeeldheid. Als
belangenorganisatie is de
VSNU daardoor nog steeds
geen volwaardige partij voor
het ministerie van onderwijs.
„Het was te voorzien dat het
niet gemakkelijk zou zijn om
van de vereniging een krachti
ge organisatie te maken", rela
tiveert hij. Maar volgens hem
heeft de VSNU het in de eer
ste fase van haar bestaan ook
weer niet zó slecht gedaan.
Een betere samenwerking is
zijn eerste oogmerk.
Van Lieshout wijt de negatie
ve beeldvorming aan het ge
drag van de universiteiten en
aan hun positie in de samenle
ving. „De universiteiten zijn
meesters in het op schilderach
tige wijze en vaak nog aange
dikt naar buiten brengen van
de vuile was. En daar komt
nog bij dat het maatschappe
lijk gezien heel belangrijke in
stellingen zijn.
VN bezorgd over
toename religieus
fanatisme
GENEVE De mensenrecht
tencommissie van de Verenig
de Naties is bezorgd over de
groei van het nationalisme en
het religieus fanatisme in de
wereld. Godsdienstig geïnspi
reerd fanatisme leidt tot ge
weld en instabiliteit, aldus de
commissie dinsdag in Genève.
Steeds vaker wordt de religie
als dekmantel voor politieke
of nationalistische belangen
gebruikt, zei prof. dr. Theo
van Boven, lid van de commis
sie en van 1977 tot 1982 direc
teur van de VN-afdeling voor
de rechten van de mens. Bo
vendien bestaat er volgens
hem een samenhang tussen
nationalisme en religie. De
huidige tendens tot nationalis
me berust vaak op religieuze
factoren. Dat kan ertoe leiden
dat aanhangers van een reli
gieuze minderheid door de
meerderheid worden gediscri
mineerd.
Een woordvoerster van de in
ternationale raad van joodse
vrouwen wees er tijdens de
commissievergadering op dat
in Oost-Europa het antisemi
tisme groeit. De ineenstorting
van het communisme heeft
niet tot de opbouw van een
nieuwe samenleving geleid
waar de mensenrechten wel
worden gerespecteerd. In
plaats daarvan is er sprake
van nationalisme en religieuze-
onverdraagzaamheid.
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Driesum A. Vlietstra te
Mellssant; te Blarlcum als predjkant
voor bijzondere werkzaamheden
(geestelijke verzorging streekzieken
huis Gooi-Noord) mevr. drs. K.E. Bie-
zeveld, eervol ontheven predikant te
Hilversum die dit
beroep heeft aangenomen.
Bedankt voor Garsthulzen-Zandeweer
c.a. F.A. van Liere, kandidaat te Gro
ningen.
Beroepbaarstelling T.M. de Klerk, T.
de Bockstraat 51-1, 1058 TX Amster
dam, tel. 020-6691042.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Aangenomen naar Spakenburg-Zuid
voor de missionaire dienst te Zaire
G.J. Bruijn te Voorthuizen-Barneveld.
Beroepen te Smithvllle (Canadian Re
formed Churches) J. de Gelder te
Gronlngen-Oost.
De pastorie van de St. Jo
seph in de Haagse Schil
derswijk is een gewoon
huisnummer waarin Mar-
léne Falke-De Hoogh (29)
de scepter zwaait. Twee
jaar geleden is zij hier met
haar man die arts is ko
men wonen. Zij beheert
de kleine St. Josephkerk
die verscholen ligt in de
hof van het Limburg Sti-
rumhuis aan de gelijkna
mige straat. Het intieme
gebouwtje vervangt de
vroegere Josephkerk die
ooit stond op de plaats van
het Limburg Stirumhuis
en toen een van de ge
zichtsbepalende gebou
wen van 'het wijk' vorm
de.
Toen ze in de Josephpastorie
kwam wonen, heeft een neef
van haar een fraaie smeedijze
ren doornenkroon gemaakt.
Ze vindt het een symbool dat
past bij de manier waarop de
mensen hier leven. „Ik vind
dit een prachtige wijk om in te
wonen, maar je komt hier veel
ellende tegen. Het knappe is
echter dat de mensen een
enorm incasseringsvermogen
hebben. Je hebt in deze wijk
een grote groep doorbijters, die
doorgaan, die weigeren het op
te geven".
„Als je goed naar die krans
kijkt is het niet zo maar een
doornenkroon, het is tegelij
kertijd een stralenkrans van
de overwinnende Christus. Zo
voel ik het leven ook hier".
Ik voel mii in menig opzicht
bevoordeeld ten opzichte van
de mensen met wie ik ver
keer. Ik heb uit deze wijk
kunnen komen, maar hier in
deze wijk wilde ik ook uit
drukkelijk weer werkzaam
zijn".
„Ik begin elke ochtend met
gebed, want uit het gebed put
Marlène Falke-De Hoogh
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
je kracht om verder te gaan.
In mijn gebedsleven fungeert
de krans als symbool voor de
solidariteit die je in je leven
met anderen wilt laten door
klinken".
„Als ik mensen tegenkom, zijn
ze niet geïnteressseerd in de
theorie achter mijn handelen,
in de ideologie. Ik probeer een
tochtgenoot te zijn voor men
sen. Je trekt met ze op en
soms draag je hen mee en ook
deel je af en toe alleen maar
samen gevoelde onmacht".
„De kerk is een vindplaats
van solidariteit, van gemeen
schap. Zondags bij de dienst
zijn we maar met een betrek
kelijk kleine groep, zo'n zestig,
zeventig man. We zijn bereid
voor elkaar te bidden maar
ook om elkaar echt te helpen.
De mensen kennen elkaar, ze
zien elkaar elke zondag en wat
ze doen menen ze ook. Je ziet
drugsverslaafden bij, alcoholis
ten, aan drugs verslaafde moe
ders die hun kinderen de eer
ste communie willen laten
doen".
„Je pri véle ven en je leven als
pastor kun je ook niet schei
den. Dit is geen baan die je
hebt tussen negen en vijf. Mijn
man staat achter mijn werk.
Hij volgt een diakenopleiding
en dan kan hij actief zijn op
het terrein van kerk én sa
menleving. Mijn verantwoor
delijkheid gaat vooral uit naar
het wel en wee van de paro
chie".
„Ik ben niet gelovig opgevoed.
Wel ben ik gedoopt en heeft
mijn moeder mij ooit gezegd
dat God bestond. Maar dat was
een blanco verhaal, er gebeur
de niets mee. Zij was erg anti-
clericaal. Dat mijn moeder mij
liet dopen, was omdat zij een
huisvriend had die jezuïet was,
maar die heeft mij nooit wat
bijgebracht. Toen ik zestien
was, ontdekte ik de kerk. Ik
ging overal kijken en vroeg
me af, wat spreekt me aan? Ik
was enorm geboeid door de ri
tuelen en de symbolen. De li
turgie in de kerk is een voor
bereiding op je werk. Ik voel
de me er thuis. De leer sprak
me aan, niet als die naar de
letter wordt uitgelegd, maar
als de geest ervan wordt door
gegeven".
„Het mooie van de liturgie is
dat zij aan iedereen de moge
lijkheid biedt dat je daarin
wordt opgenomen. Iedereen
wordt dan deel van het ver
haal van God met zijn mensen.
Je kunt je afvragen: waarop
baseer je dat? Het is een diep
gevoel van binnenuit. God
moet stem krijgen. Die Ander
moet je in jezelf ontdekken.
Smakeloze vergelijkin|
Om het door de actie tegen de treintaxi zo geschondj
go van de chauffeurs te verbeteren, biedt de Haagse f
tale HTMC bezoekers van de dodenherdenking bij r
disch Monument morgen een gratis rit aan van en
station Hollands Spoor en het Centraal Station. De je lijk
voerder van de HTMC geeft als verklaring dat de chss vrijd
zich verbonden voelen met de mensen die de dodenl,
king bezoeken, omdat „naar hen al vijftig jaar niet w<*"eic^
luisterd". Dat is ronduit een smakeloze vergelijking1^
het verlies van familie, vrienden en bezittingen op h eüd k
niveau te stellen als de problematiek rond de treintax voor
de taxichauffeurs eens te meer geen enkel gevoel te ht. ,J
voor wat kan en niet kan in deze samenleving. rdend
Israël aan zet
Er wordt de regering-Shamir weinig rust gegund, te lijk
moment dat zij nog niet alle interne geschillen over de een
caties van deelname aan een vredesconferentie heefi
wonnen, wordt zij door de manoeuvres van de Libane(t all
bollah geraakt op een ander teer punt: haar sleutelrolingei
oplossen van de gijzelaarscrisis in Bayrut. Het aanbod per e
Hezbollah aan VN-secretaris-generaal Perez de Cuelk he
gijzelaars vrij te laten als Israël ook al zijn Libanese ei
stijnse gevangenen laat gaan, vergroot nog de druk ot-y-p.
zalem zich soepel op te stellen. UU
ZOALS bij alle andere aspecten van de complexe M
Oostencrisis heeft Israël steeds zijn eigen weg willen g
de gijzelaarskwestie. Hoewel het niet rechtstreeks betij 1
is, wist het dat de gijzelhouders een globale oplossing,
afhankelijk zouden maken van de vrijlating van de biy
Palestijnen en Hezbollah-leden die zich momenteel inj
lische gevangenissen bevinden. Dat maakt dat Israël uj
stevig wapen in handen heeft om te veel westerse conjoor
aan de Hezbollah (en indirect ook aan Iran en Syrië) taLARfé
houden. Maar dat betekent ook dat het door omstandig
kan worden gedwongen zelf deals te sluiten met de Lilgj)
extremisten daarmee zijn politiek weerleggend da^en€
akkoorden met terroristen worden gesloten.
tin
DERGELIJKE deals kunnen binnenlands veel scha<Len
brengen. De samenhang van de toenmalige regering
tionale eenheid tussen Shamir en Labour-leider Simonjl ze
werd in 1985 zwaar op de proef gesteld toen zij onder A va]
kaanse druk instemde met de vrijlating van 1150 Lilme]
en Palestijnse gevangenen. Als tegengewicht kreeg IsrL ze
vrijlating van drie in Libanon vermiste soldaten, maL
kon nooit de indruk wegwerken dat de ruil was opgez
de medewerking van de Libanese moslimleiders te kop
het oplossen van de kaping van een Amerikaanse Bod ku'
(i na
De vrijlating waarover nu wordt onderhandeld, fjvn
Shamir voor hetzelfde dilemma. Opnieuw wordt hij bgen
ken bij een overeenkomst waaruit hij weinig direct vo<P ge(
kan halen. Hij eist als tegenprestatie de vrijlating van a*s
heldering over de zeven in Libanon vermiste milittei?
maar dat weegt niet op tegen de vrijlating van 400 Hn°^
lah-gevangenen. Andermaal zal Shamir beschuldig/choi
moeten horen van figuren als Ariel Sharon dat hij de ïar o
nale veiligheid compromitteert door Amerikaanse belé'e v
te laten voorgaan. 'en
fake,
RECENTE uitlatingen van minister van defensie Are ,m^
ten vermoeden dat Israël principieel al heeft ingestem n°fjj
de ruil. Algemeen wordt nog deze week de vrijlating Stic
wacht van de shi'itische leider sjeik Abdel Karim Obeic n ei
de crisis zóu deblokkeren. De verwachtingen dat de KNJ
laars eindelijk zullen vrijkomen, zijn wereldwijd zo sterf
genomen dat Israël zich niet kan permitteren niet
werken. Maar Shamir heeft niet voor niets de reputatiU 0|
keiharde onderhandelaar te zijn. Het is niet ondenkbaader
hij als prijs voor zijn medewerking nieuwe eisen zal stn w.
voor de vredesconferentie. ik
Ontdekken dat je in dienst
van je zelf méér bent dan je
zelf. Dat je in dienst van jezelf
de ander tegenkomt en dat je
dan weet dat dat God is. Dat is
voelen én weten. Ik heb mijn
leven lang tegen iemand aan
gepraat. Vanaf mijn zestiende
heb ik mij gerealiseerd dat dat
bidden is, praten tegen God".
„Het is misschien wel gelukkig
dat ik nooit de gewone weg
gegaan ben. Nooit is er iemand
geweest die me gedwongen
heeft. Mijn geloof kon groeien
in volle openheid. Daardoor
kon ik er ook niet door be
schadigd worden wat bij som
migen wel gebeurd is.".
„Ik zie het niet als een nadeel
dat ik een vrouw ben in deze
kerk. Als vrouw kan ik het
zachte gelaat van deze kerk la
ten zien. Ik ben een nieuw
soort werker in deze kerk,
juist omdat ik leek onder de
leken ben. Ik heb gekozen
voor de mogelijkheden die er
in die positie zijn. Ik aanvaard
de mogelijkheden en onmoge
lijkheden van dit moment. Als
ik mij geroepen voel, is het
Zijn roep en niet mijn profiel
schets die ik zonodig moet rea
liseren. Je kunt elkaar aanvul
len. Ik heb hier gesprekken
met mensen die parels zijn, dat
noem ik met een ouderwets
woord genade. Daarin vind ik
houvast, daar trek ik mij aan
op".
„Er zijn mensen, ook uit mijn
familie, die weten beter dan ik
zelf hoe ik ben. Ze vergelijken
me wel met een beroepsheili-
ge. Maar ik ben gewoon een
mens van vlees en bloed hoor.
Ik voel mij hier als een vis in
het water, ik ben blij met het
werk en blij met de wijk".
Kinderen heeft Marléne de
Hoogh nog niet. Of die ook ko
men? „Vast wel".
Dit is het vijfde artikel in een
serie over mensen die vertel
len over hun geloofservaring
naar aanleiding van een
(kunst)voorwerp. De eerdere
afleveringen stonden in de
krant van 27 juli, 31 juli, 3 au
gustus en 6 augustus.
£cldóc0owumt
Uitgave-
Kantoor:
Telefoon: 071 - 122 244.
Telefax: 071 - 134 941
Postadres- Postbus 112300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9. 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Telefax 070-3906 717.
Postadres- Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Chef-redacteur: G.- J. Onvlee.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. v
4 048): K. van Herpen (chef), F. Buurman,
drs. R. Köidenhof, M. Kroft, T. Pieters.
Sport Leiden e.o. (tel. 071 -144 049): K. van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A. van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. C van Haersma Buma, A. van HolsteinJ
E. Huisman, H Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R de Roo, drs. K Veraa
Kunst/rtv (tel. 070- 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piet
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831):NCh. Bels (chef), A.
B. Hermans, J. Hofmeester, C. de Kier, H. Nieuwi
Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819): T. Kors
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van: [~V
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied: il
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, eeil
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swiers en M. var»m
Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef), H. Bijleveld, D. in
land. P. Koopman, D van Rietschoten en K van Wees. «a
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag),
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A Courant (Athei
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heering (I
B. van Huèt (Parijs). M. de Koninck (Washington). H. Kuitert (Nieuw Delhi,.
F Lmdenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderink (Moskou)iouc
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G van Wijland (Belgrado).
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal*mZl
publicatierechten van The Times en The Sunday Tiines of London Vertaalster r,J.
M deCocq Pat
n 08.30 tpt 17.00 uur.
n 18.00 tot 19.00 uur, op
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand 25,70
per kwartaal 76,60
per jaar 294,30
Bij betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal 78,60
per jaar 299,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
