'jUs ik mijn man zie,
'hiet ik hem dood"
Hoop voor gevangenen in kamp Khiam
BUITENLAND
HE,
De
Muur
Konturen van kapitein
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1991
derstroom
eigt Inzeil
De Duitse plaats Inzeil in de
'Alpen wordt bedreigd door een
modderstroom die van de flanken
meter hoge Teisenberg in de
van de huizen stroomt. De bevol-
ji de plaats is gealarmeerd. De on-
^keshonderd meter lange modder-
liomt met een snelheid van zeven-
ir per uur omlaag. Met bulldozers
dammetjes opgeworpen om de
te stoppen. De modderstroom,
fcich struiken, ontwortelde bomen
,fcen steen bevinden, is het gevolg
frdadige regenval. Door het veel-
Jappen van bomen op de berghel-
#e afgelopen jaren, ten bate van
(s, heeft de modder vrij spel.
Emir: Irak eiste derde van Kuwayt
CAIRO Volgens de emir van Kuwayt heeft de Iraakse leider
Saddam Husayn hem, drie maanden voordat Iraakse troepen het
oliestaatje binnenvielen, gevraagd een derde van Kuwayt af te
staan. Volgens sjeik Jaber had Saddam hem ook gevraagd olie- en
waterleidingen tussen Irak en Kuwayt te mogen aanleggen. De
emir zegde Saddam toe naar een oplossing voor hun grensconflict
te zullen zoeken en nodigde hem uit naar Kuwayt te komen. „Ik
kom over drie maanden naar Kuwayt. Ik heb geen uitnodiging,
protocol of datum nodig, dat zul je tegen die tijd wel begrijpen
zo luidde Saddams antwoord. „Hij kwam precies op tijd, maar met
tanks, vliegtuigen, met militair materieel", aldus de sjeik vandaag
in een interview in een Egyptische krant.
Turkije ziet af van bufferzone
ANKARA Turkije is gisteren teruggekomen op een plan om
een bufferzone te vestigen in het noorden van Irak, langs de
Turks-Iraakse grens. Minister van defensie Barlas Dogu zei dat de
inval van het Turkse leger in Irak vorige week aan zijn doel had
beantwoord en dat er niets vaststond over een bufferzone.
Irak toont superkanon
BAGHDAD Irak heeft zijn superka
non laten zien aan het wapencontrole-
team van de Verenigde Naties, dat op de
vernietiging ervan moet toezien. De
loop van het wapen is 52,2 meter lang
en heeft een diameter van 35 cm. Wolf
gang Buttler, hoofd van de VN-wapen
controleploeg die controleert of Irak
zich houdt aan de voorwaarden van het
bestand in de Golfoorlog, verklaarde
het reusachtige kanon te hebben gezien
in de bergen ten noorden van Baghdad.
Het was nog niet gevechtsklaar, aldus
Buttler. Na het Amerikaanse dreige
ment met bombardementen als Irak
niet al zijn nucleaire geheimen open
baar zou maken, erkende het land in
iuli dat het een superkanon had ge
bouwd en beproefd, en onderdelen had
voor een nog groter kanon.
„Proces grenswachten
van Berlijnse Muur"
BONN De Duitse bondskanselier
Helmut Kohl heeft tijdens de herden
king van de dertigste verjaardag van de
bouw van de Berlijnse muur opgeroepen
de Oostduitsers te vervolgen die verant
woordelijkheid dragen voor de dood
van mensen die uit Oost-Duitsland wil
den ontsnappen. Kohl zei dat het vere
nigde Duitsland aan de „slachtoffers die
hun leven hebben verloren bij de vlucht
van Duitsland naar Duitsland schuldig
is om de schuldigen voor het gerecht te
brengen".
Hij noemde de muur een symbool van
het geweld waarmee Het vroegere Oost-
duitse systeem regeerde en een duidelijk
teken van het karakter van de „com
munistische dictatuur".
LOG JOEGOSLAVIË TREFT GEMENGDE HUWELIJKEN
REVO De vol-
Ikeer dat Mirjana
haar man ziet,
hem dood. Ten-
als hij haar niet
pakken krijgt. De
Joegoslavische moe-
lijdelijk gestopt met
lerk als serveerster
t aan te sluiten bij
atische legereen-
vroegere echtgenoot
wapens opgenomen,
het vijandelijk kamp:
zich aangesloten bij
Servische guerrilla's
;ilometer verderop,
beter dat ik hem
;t dan hij mij", zegt
terwijl ze de weg
met tevredenheid ga-
Met hout, trucks en
letaal zijn versperrin-
:worpen; haar Kroati-
»enbroeders staan of
achter zandzakken,
3uiten ^er in de aanslag.
en twintigjarige Vojno-
PERS U haar schort ingeruild
olijfgroen uniform en
inblad voor een ge-
rwijl haar zoontje van
itërïr\ maanden wordt ver
zelfde K)r haar moeder, gaat
trouille. Het risico dat
vuur wordt genomen
pschutters uit de een-
haar man neemt ze
Gesch
aftochl
land
n het
naam
ingewone situatie van
np^ -vpvics is een weerspie-
en -jan de manier waarop
jjaa spanningen tot voor
jaard
prob^
kort vreedzame gemeenschap
pen verscheuren. Mensen die
jarenlang gelukkig naast el
kaar hebben geleefd, als Joe-
goslaven, zien zichzelf nu in
de eerste plaats als Serviërs of
Kroaten. Ze zijn verplicht el
kaar te haten en zelfs te do
den.
Ongewenste kat
Toen Mirjana opgroeide ging
ze gewoon met Serven om.
Niemand dacht toen nog aan
etnische verschillen. „We
speelden met elkaar en kwa
men bij elkaar thuis. Onze ou
ders herinnerden zich de oor
log nog en hoe de Serviërs
duizenden Kroaten de dood
hadden ingejaagd, maar voor
ons was dat een ver verleden".
Mirjana is het levende bewijs
dat de politiek van de overle
den communistische leider
Tito, die de oude etnische
scheidslijnen wilde onder
drukken en vervangen door
communistische Joegoslavi
sche idealen, succes had.
Ze ontmoette haar vier jaar
oudere man Zeljko vlak nadat
ze van school kwam. „Het was
liefde op het eerste gezicht, als
je daarin gelooft. Hij was knap,
we hadden dezelfde ideeën
over het leven. Ik dacht: ja, dit
is het", zegt ze met een spijtig
lachje. Toen het echtpaar in
trok bij de ouders van Zeljko
begonnen echter de proble
men. De ouders, Serven in
Kroatië, waren in de ban ge
raakt van Slobodan Milosevic,
de meeslepende Servische de
magoog wiens regering in Ser
vië het groeiende nationalisme
aanmoedigde.
„Ze noemden me nooit bij
mijn naam, ik was alleen maar
'zij' en werd behandeld als een
ongewenste kat die in huis
rondhangt", vertelt Mirjana.
„Ze hadden het er de hele tijd
over hoe verschrikkelijk de
Kroaten waren, over de mas
samoorden die de Kroaten in
de Tweede Wereldoorlog had
den aangericht onder de Ser
viërs, alsof ik een meubelstuk
was zonder gevoelens. Ze
haatten me en ik begon hen te
haten. We hebben ons nooit
als mensen gedragen maar als
vijanden".
Na twee jaar ging Mirjana te
rug naar haar moeder in de
stad Sisak. Haar man kwam
met haar mee, maar het huwe
lijk overleefde de problemen
niet. Na twee maanden ver
trok Zeljko. Een paar weken
later ontdekte Mirjana dat ze
zwanger was.
De Vojnovics zijn een extreem
geval. Maar zelfs wanneer het
punt van echtscheiding nog
niet is bereikt, voelen de tien
duizenden gemengde Ser-
visch-Kroatische huwelijken
de druk van het nationalisme.
Een echtpaar in Belgrado, dat
geen achternaam wil noemen,
beschrijft het isolement en de
spanning. Zoran, een Serviër
van 31, neemt zijn Kroatische
vrouw Verica niet graag meer
mee naar zijn Servische vrien
den. „Wanneer we er niet zijn,
is er al die nationalistische
praat. Maar iedereen gedraagt
zich heel opgelaten wanneer
zij erbij is. We zijn heel sociale
mensen, maar we gaan niet zo
veel meer uit. En onze zoons
komen van school met allerlei
vormen van nationalisme.
Onze jongste is drie, maar hij
zegt vol trots 'Ik ben een Ser
viër'. Dat leren ze hem op de
kleuterschool. Er wordt een
druk op je gelegd, hoezeer je
die ook wilt weerstaan, en het
heeft zeker een uitwerking op
ons huwelijk".
(c) The Sunday Times
Volgen
3
•«branden
(ADVERTENTIE)
t kuni
t zou a
Dat
bekeel
wil,
t Bon ter dan
het H<
d van
VnogegneWaeht
alsjebl
issen.
:on je ijiDQE De oliebran-
°Pe*l 4)rmen een bedreiging
et- ^"jhele Golfregio en zul-
u 1/ gelijk zelfs gevolgen
k ik <%00r Afrika en India,
aar deL
aên,£r~{happers en gezond-
ut Tri^jjUn(jjgen ujt je hele
CURSUS CAFÉBEDRIJF f295,-
Binnenkort start da cursus Vakbekwaamheid Cafébedrijf o.a. In:
Den Haag, Delft, Zoetermeer, Lelden, Hlllegom, Alphen a/d Rijn, Gouda.
Deze cursus bestaat uit 10 wekelijkse lesavonden en kost In totaal f 295,-.
Men kan zich nog aanmelden. Lagere school als vooropleiding is voldoende.
Het examen is op 8 januari. De zeer afwisselende cursus wordt zowel door
vrouwen als mannen uit pure hobby gevolgd. Sommige hebben in hun achter
hoofd de gedachte om ooit nog eens 'n eigen bedrijf(je) te beginnen.
Ook is er thans een groot tekort aan vakbekwaam Horecapersoneel
De lessen worden levendig gebracht met dia's, vrijblijvend wijnproeven etc.
Ook gaat men gezamenlijk naar een Brouwerij Met het Diploma kan men
zelfstandig een Café, Petit-Restaurant, Disco, Kantine, etc. beheren.
De cursus is zowel mondeling als schriftelijk te volgen.
SUBSIDIE TOT 100% MOGELUK.
Voor gratis Brochure of aanmelden, bel:
tungi) Stichting Horeca Onderwijs
Postbus 1161, Breda. Tel. 076-710078
OQK CURSUS HANDELSKENNIS HORECA of RESTAURANT BEDRUP
c ooit
ïiden nu pas enig in-
j8®eiïkrijgen in de omvang
dan J00r Golfoorlog ver-
maniég milieuvervuiling.
Ie oliebranden is de
alleen verontreinigd
en rook, maar ook
l fijne nevel van niet-
de ruwe olie, die over-
leerslaat. Een Ameri-
Brts zei dat het sterfte-
erzekd gevolg van luchtweg
en eerbogen in Kuwayt in de
-arrièrfcekomst mogelijk met
iwkeujcerit zal stijgen,
verzeü
Italiaanse politiemannen slepen twee Albanese vluchtelingen weg uit de haven van Bari. Na de
botsingen tussen de Italiaanse autoriteiten en de vluchtelingen zondag was de haven gisteren vrij
wel ontruimd. Zowel van de zijde van de Italiaanse oppositie-partijen, alsook van de kant van bui
tenlandse autoriteiten is een storm van kritiek losgebarsten op de manier waarop de Italianen de
vluchtelingenproblematiek hebben aangepakt.
FOTO: AP
Italië belooft Albanië voedsel en grondstoffen
BARI/ROME De Itali
aanse minister van buiten
landse zaken, Gianny de
Michelis, heeft gisteren
Albanië tonnen voedsel
en industriële grondstof
fen beloofd om te voorko
men dat Albanezen naar
Italë blijven vluchten.
Ook zal het Italiaanse leger de
Albanese marine gaan helpen
de Adriatische kust te bewa
ken en erop toezien dat de
voedselhulp zonder problemen
wordt afgeleverd.
De Michelis was gisteren voor
overleg met de Albanese pre
mier Ylli Bufi in de Albanese
hoofdstad Tirana. Na afloop
van het overleg zei hij dat Ita
lë de komende drie maanden
voor zo'n 135 miljoen gulden
voedsel naar Albanië zal stu
ren. Ook krijgt Albanië voor
90 miljoen gulden aan grond
stoffen.
De Europese Gemeenschap
heeft gisteren besloten de hulp
aan Albanië voor dit jaar te
verdubbelen. Dat betekent dat
het land zo'n 4,6 miljoen gul
den extra krijgt. Het geld is
vooral bedoeld om voedsel en
medicijnen te kopen. De EG
zal ook een missie naar Alba
nië sturen om vast te stellen
aan welk soort voedsel op de
langere termijn behoefte is.
Binnenkort zal reeds een half
miljoen ton tarwe worden af
gezet in de gebieden die het
meest hebben te lijden onder
de economische crisis.
Intussen is de politie nog op
speurtocht in de straten van
Bari naar vluchtelingen die
van het haventerein waren
ontsnapt om aan repatriëring
te ontkomen. De politie bood
de Albanezen elk ongeveer 75
gulden en nieuwe kleren aan,
wanneer ze vrijwillig naar
hun land zouden terugkeren.
Veel van de naar schatting
1.500 overgebleven vluchtelin
gen zeiden echter tegen hun
uitzetting te zullen blijven
vechten.
Paus Johannes Paulus II heeft
scherpe kritiek geuit op de be
handeling van de jongste
vluchtelingengolf.
De Nederlandse parlementa
riërs van Groen Links Beckers
(Tweede Kamer) en Van
Wijngaarden en De Broek
(Eerste Kamer) hebben minis
ter van buitenlandse zaken
Van der Broek gevraagd aan
te dringen op een menswaar
diger behandeling van de
vluchtelingen.
door FRANS WIJNANDS
BERLIJN Gespleten geweest. En gebleven.
Berlijn herdenkt vandaag, terloops de oprichting
van de Muur, dertig jaar geleden. Hij kwam -
zoals het meeste kwaad - in de nacht. Niet
ineens, maar het begin ervan.
Intussen is de Muur verdwenen; het enige wat
tussen Oost en West echt weg is. Alle andere
absurde, schrijnende, karakteristieke verschillen
tussen de beide stadsdelen zijn gebleven. Het lijkt
alsof de stad zonder Muur nog nadrukkelijker twee
gezichten toont: Berlijn, de Januskop van het
herenigde Duitsland.
De Muur was 250.000 ton zwaar. In het stadsdeel
Pankow verkruimelt een moderne machine in nog
geen dertig seconden de losse onderdelen.
Klompjes, liefst beschilderde Muur, waar je een
jaar geleden nog enkele tientallen Marken voor
betaalde, zijn voor de souvenirsverkopers
nauwelijks nog winstgevende handel. De klap zit
in de puinverwerking.
De directie van het Duits Historisch Museum moet
knokken om aan de Bernauer Strasse het laatste
stukje Muur van zo'n vijftig meter te behouden, als
onderdeel van een permanente tentoonstelling
over het recente verleden.
De vroegere eigenaren van de grond, waarop de
Muur gebouwd was, hebben pech. In het
herenigingsverdrag is netjes geregeld, dat stukken
grond die gebruikt werden voor ondermeer
verdedigingsdoeleinden van de DDR, niet voor
restitutie in aanmerking komen.
De tweehonderd jaar oude Brandenburger Poort is
een monument gebleven. Meer dan een symbool
van de eenwording, lijkt de Poort evenwel een
symbool van de verdwenen scheiding.
Sinds begin deze maand staat Viktoria - de
overwinningsgodin - met haar vier
paardenkrachten weer boven op de poort. In de
uitzinnige Nieuwjaarsnacht '89-'90, waarin de
Muur werd opengekrikt, hadden feestende
jongeren het historische paardenspan ernstig
beschadigd. Compleet met de adelaar en het
ijzeren kruis, die er ooit door een verontwaardigde
DDR-regering uit waren gehaald. Stel je voor: het
kenmerk van Pruisen zegepralend op het
niemandsland van de Potsdammer Platz.
Abstandsraum' heette het lege gebied rond de
beroemde Poort. West-Berlijn heeft de omgeving
van de Brandenburger Poort en de oude Rijksdag
nooit willen bebouwen. Dat kwam straks wel,
later...
Dat later is heden geworden. Het hart van Berlijn
is een speelplaats voor planologen,
projectontwikkelaars, architecten, kapitalisten. De
stugge, massieve Rijksdag wordt een oud stukje
vernieuwing. Voor de ruwe kruisen, die
herinneren aan een paar van de tientallen
slachtoffers, die hun vlucht van Duitsland naar
Duitsland met de dood moesten bekopen, zal wel
een piëteitsvol plekje worden ingeruimd. Ter
herinnering aan hun oversteek op het dodelijke
zebrapad naar de vrijheid.
Misschien deze herfst - het kan ook later
worden - begint in Berlijn het proces tegen vier
voormalige DDR-grenswachten. Midden
twintigers, die in februari '89 de twintigjarige
kelner Chris Geoffroy doodschoten, toen hij met
zijn even oude vriendin probeerde te ontsnappen
naar het Westen. Het meisje raakte gewond en
werd tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Haar vriend werd op slag gedood. Het laatste
slachtoffer van de Muur.
De schutters werden op een officiële ontvangst
toegedronken; ze werden aantrekkelijk
overgeplaatst, kregen een medaille en 150 Mark de
man beloning. Voorlopig is vastgesteld dat ze -
ook als eenvoudige dienstplichtigen - hadden
kunnen weten dat het schietbevel onrechtmatig
was.
Een handvol DDR-kopstukken zit nog steeds vast.
Schrijftafelmisdadigers, zoals ze genoemd worden.
Per half jaar wordt hun voorarrest verlengd. Tot
het - wie weet - ooit tot een rechtszaak komt.
Egon Krenz, die als oud-lid van de DDR-
verdedigingsraad bijna voor alles, inclusief de
schietbevelen, verantwoordelijk was, heeft
intussen een goed betaalde adviseursbaan
gekregen. Bij een gerenommeerde Westduitse
financieringsmaatschappij in een sjieke West-
Berlijnse wijk.
De Muur? Waar stond ie ook weer?
Bende Peruanen op heterdaad betrapt
BARCELONA De politie van Barcelona heeft acht leden van
de 'Bende der Peruanen' in en rond de stad gearresteerd. De
bende berooft dagelijks toeristen op de snelweg tussen de Frans-
Spaanse grens en Barcelona door te doen alsof ze pech heeft.
Voor het eerst sinds het ontstaan van de bende in 1987 werd één
van de Peruanen op heterdaad betrapt toen hij met twee kompa
nen een Italiaans echtpaar beroofde. De betreffende Peruaan,
Luis Alberto Reyes Misajel, wordt beschouwd als één van de lei
ders en is al veertien keèr eerder aangehouden.
KHIAM De wilgen, popu
lieren en moerbeibomen in de
vruchtbare vlakte in het zui
den van Libanon vormen een
bedrieglijk vreedzaam decor
voor het gevangenenkamp te
Khiam. De landelijke tafereel
tjes maken echter al snel
plaats voor de wachttorens en
prikkeldraadversperringen die
de oude Franse legerbarakken
omringen. Ze laten bezoekers
weinig twijfel over de harde
werkelijkheid in het door Is
raël tot veiligheidszone ge
bombardeerde gebied.
Tot vorige week had slechts
een handjevol mensenrechten
organisaties interesse voor het
lot van de naar schatting 400
gevangenen in het kamp, dat
onder leiding staat van het
door Israël gesteunde Zuidli-
banese leger (SLA). Voormali
ge gevangenen hebben uitge
breid verslag gedaan van de
mishandelingen door soldaten
van het SLA, die de veilig
heidszone zien als een particu
lier leengoed waar de Libane
se en Israëlische wetten niet
gelden.
De dertien kilometer brede
'veiligheidszone' bestaat sinds
1985, toen Israël zich na de
driejarige oorlog, die voort
vloeide uit de invasie van Li
banon door Israël in 1982, te
rugtrok uit Libanon. In de vei
ligheidszone zijn zowel Israëli
sche soldaten als manschappen
van het SLA actief, met de be
doeling gewapende infiltratie
aan de noordgrens van Israël
te voorkomen. Klachten over
het gedrag van de militairen
zijn door het ministerie van
defensie in Tel Aviv echter
van tafel geveegd als een
'strikt interne Libanese kwes
tie'.
Het lot van deze vergeten ge
vangenen, die nooit in staat
van beschuldiging zijn gesteld,
nooit zijn veroordeeld of zelfs
maar vertegenwoordigd door
een advocaat, staat nu plotse
ling in het middelpunt van de
belangstelling na de vrijlating
van John McCarthy vorige
week donderdag in Bayrut.
Zondag overhandigde McCart
hy een brief van zijn ontvoer
ders aan Javier Pérez de Cuél-
lar, de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties. In ruil
voor de vrijlating van de wes
terse gijzelaars in Libanon ei
sen zij de vrijlating van de ge
vangenen in Khiam en de an
dere Libanezen die in Israël
zelf worden vastgehouden.
Hoewel Israël zegt dat de vrij
lating van de gevangenen uit
gesloten is wanneer een ze
vental vermiste Israëlische
soldaten en drie manschappen
van de SLA niet in de deal
worden opgenomen, is de vrij
heid voor de meeste gevange
nen in Khiam nu dichterbij
dan op enig ander moment
sinds hun opsluiting in 1980.
Het is niet duidelijk of de ge
vangenen zich bewust zijn van
hun gestegen waarde op de gij-
zelaarsmarkt. De meesten mo
gen geen bezoek of brieven
ontvangen en hebben geen en
kel contact met de buitenwe
reld. Hoewel sommige Israëli
sche kranten beweren dat de
gevangenen een verzameling
'opgesloten terroristen' zijn,
bestaat het merendeel van hen
uit jonge Libanezen die in aan
varing zijn gekomen met de
plaatselijke burgerwacht. In
het huidige klimaat is het niet
ondenkbaar dat zij, evenals de
verstokte Hezbollah-militan-
ten die zich ook in het kamp
bevinden, binnenkort weer in
vrijheid gesteld zullen worden.
(c) The Times
JAN VAN RIEBEECK IN ZUID-AFRIKA Dakloos
M Wekenlang meot de bemanning van „Het Hof van Hol-
St. George da Mina blijven, vóór er eindelijk een Neder-
:hip komt opdagen. Het is de „Prins Hendrick", een fluit-
an de West Indische Compagnie, maar het schip kan
de geredde lading van de verongelukte Oostinjevaarder
ord nemen. Voor de schipbreukelingen is geen plaats,
in van Riebeeck heeft de schipper nog een droeve tijding:
zijn vader blijkt in Pernambuco te zijn overleden. Het gedwongen
verblijf van de schepelingen op de Afrikaanse kust duurt nog ge
ruime tijd, tot drie schepen van de Verenigde Oost Indische
Compagnie hun anker laten vallen in de baai. Op het signaal van
de hoornblazer komen de Hollanders van alle kanten aangesneld
en zij begroeten de vaderlandse schepen, die hen eindelijk uit
hun ballingschap komen verlossen, met gejuich.
Wanneer in
Frankrijk
kraakpanden
worden ont
ruimd, laat het
gemeentebe
stuur de bewo
ners daarvan
in de kou
staan. Dat is
ook het lot van
89 gezinnen
die, in afwach
ting van een
nieuw onder
komen, provi
sorisch kam
peren in het
oosten van Pa
rijs.
FOTO: AP
