[leer kippen dan mensen bij
aatste Kroatische bolwerk
V
mm.
ti
Veel doden door
noodweer rond Donau
Kroatië bevriest alle
contacten met Servië
ihauffeurs niet
laar Joegoslavië
alië rekent af met leider Rode Brigades BEURS VAN AMSTERDAM
i99i tidóvQowiarit
BUITENLAND
MAANDAG 5 AUGUSTUS 1991
.woord verstoord
Fjr dodelijk schot
^lYVILLE Terwijl een bruid
iruidegom in het Amerikaanse
tville op het punt stonden elkaar
[a-woord te geven werden zij
n vrouw in de kerk bescho-
paar bleef ongedeerd, maar
?r, een vroegere klasgenoot
man en de vrouw, schoot
even later een kogel door het
n overleed ter plekke. Vol-
I de politie was de 25-jarige
t slechts een oude bekende van
tidspaar en heeft ze nooit een
Isrelatie gehad met de bruide-
„Het ziet er naar uit dat het
om een verzwegen verliefd-
aldus een woordvoerder. Na
Onderbreking van een uur werd
Huwelijk alsnog gesloten.
„Politiechef leidde
moord op zwarten"
JOHANNESBURG In Zuid-Afrika is
een blanke politiecommandant gearres
teerd in verband met de moord op elf
zwarten tijdens een dodenwake bijna
drie jaar geleden. De commandant werd
gearresteerd op basis van verklaringen
van twee voormalige, zwarte politie-^
mannen. Zij verklaarden vrijdag tegen
over de rechter op 3 december 1988 in
een zwart woonoord bij New Hanover
in de provincie Natal in opdracht van
hun commandant het vuur te hebben
geopend op een groep zwarten. De com
mandant zou hen hebben opgedragen
„terroristen in een barak" te doden. La
ter bleek het echter te zijn gegaan om
een groep mensen, die een wake hield
bij een man die een natuurlijke dood
was gestorven.
Ook Nederlands
slachtoffer bij
ongeluk Zimbabwe
HARARE Zeker tachtig Zimbab
waanse schoolkinderen en zeven vol
wassenen zijn zaterdag gedood toen de
bus waarin ze zaten over de kop sloeg
en in een ravijn stortte. Onder de dode
lijke slachtoffers bevinden zich de 39-ja-
rige Nederlandse docente Will van
Kalmthout en de chauffeur. Elf kinde
ren en docenten raakten ernstig ge
wond. De slachtoffers waren allen leer
lingen en docenten van een katholieke
middelbare school in het oosten van
Zimbabwe. Ze hadden een sportdag ge
had en waren op weg terug naar huis.
Splitsing in communistische
partij Rusland
MOSKOU Hervormingsgezinde
hebben zaterdag een splijting in de machtige Russi
sche communistische partij teweeggebracht door
een nieuwe afdeling op te richten. De groep, die
wordt aangevoerd door de Russische vice-president
Alexander Roetskoj, heeft beloofd Sovjetpresident
Gorbatsjov als leider van de nationale partij te
steunen zolang deze zijn hervormingsbeloften na
komt. Hij zei dat hij Gorbastjov komende week zou
vragen de nieuwe factie te erkennen als de officië
le partij-afdeling van de Russische Federatie. Het
Centraal Comité van de overkoepelende commu
nistische partij in de Sovjetunie heeft de oprichting
pchter onmiddellijk veroordeeld als een onwettige
poging om de partij te splijten door „een partij in
een partij" te vormen. De breuk werd al weken
verwacht en betekent een nieuwe bedreiging voor
de nationale partij, die zelf vorige maand een split
sing ternauwernood wist te voorkomen.
MOORDKANSEN IN VS
NAAR DIEPTEPUNT
WASHINGTON Volgens een rapport van
het Congres zullen dit jaar 23.700 Amerika
nen een gewelddadige dood sterven, waar
mee een nieuw dieptepunt is bereikt. Het ri
sico voor een Amerikaanse burger om ver
moord te worden is de laatste 30 jaar ver
dubbeld. Per 100.000 inwoners worden dit
jaar 9,5 moordgevallen voorspeld. Ten op
zichte van vorig jaar stijgt het aantal moord
gevallen met 260. De voorzitter van de ge
rechtelijke commissie wijt de toenemende
gewelddadigheid aan drugs, de verspreiding
van wapens en de groei van jeugdbendes. In
Detroit in de staat Michigan voorspelt het
rapport dit jaar een daling van 120 moorden
naar een totaal van 850. Detroit gaf het du
bieuze predikaat van 'moordhoofdstad' van
de VS enkele jaren geleden over aan Was
hington.
Tsjechoslowakije:
samenwerken met
Baltische staten
PRAAG Tsjechoslowakije beeft
samenwerkingsovereenkomsten op
economisch, wetenschappelijk en
technisch gebied gesloten met de drie
Baltische republieken Letland, Litou
wen en Estland, zo heeft het Tsjecho-
slowaakse persbureau CTK gisteren
gemeld. Op basis van deze overeen
komsten zijn directe contacten moge
lijk tussen Tsjechoslowaakse en Balti
sche bedrijven, kan men elkaar in
harde valuta betalen en kan men wa
renruil plegen op basis van produk-
tenlijsten. CTK meldde dat Tsjecho
slowakije het eerste land is dat dit
overeenkomsten sluit
Baltische Sovjet-republieken.
de
aos
iregeii*arevo-
FOTO: RT VAN WIJLAND
wraki
kust vïAREVO/PITRINJA
metjen uit zandzakken en
st'. oude vurehouten kist
»tmkVor. versterking
keert de Kroatische
tlinie bij het plaatsje
De voor het
commandopost inge-
te schoolgebouw pos-
le agent oogt haast
krueloos. Zijn oude jacht-
ertrekk^er hangt ver buiten
in een boom,
de tradtunie^ *s nonchalant
gezorgdigeknoopt, zijn blik
rkeerspoecht waakzaam. Alsof
De lai>p oefening midden in
g kilomj.eh staat) alsof de Ser-
•eri het^e ünies n*et °P min"
1 naar de^an een kilometer om
itsen enioek liggen, alsof niet
en Monfentallen van zijn ka-
aden in het etnisch
chuwdfeld
1941 werden gedood door Kroatische fascisten.
die
Aieren in de berm tegen-
zijn de het schoolgebouw raadt
intig allgchter ten strengste af:
verkr,liggen mijnen, gebaart hij
bedreijtwee omgevallen en door
ze v*gen onleesbaar geworden
afgschuwingsbordjes. Ook
r doorrijden richting
is volgens hem niet
iam, want daar hebben
irroristen het voor het
ÏRVOERSBOND:
zeggen, daar kan hij
voor de veiligheid
Zijn er niet juist vandaag al
acht journalisten vermist ge-
De commandant van dit laat
ste Kroatische bolwerk is niet
te vinden. Navraag leert dat
het juist wisseling van de
wacht is, waardoor de post tij- Toch mag uit het ogenschijn-
I FOTO: AP
staken, als ze de verderop ge
legen rivier de Kupa hebben
bereikt. Deze zou dan de na
tuurlijke grens moeten vor
men tussen het te stichten
Groot-Servië en 1
(kleinere) Kroatië.
delijk alleen door de dienst
doende agent plus twee meis
jes en tien kippen wordt be
heerd. Alsof het schoolgebouw
niet gisteravond onder vuur
heeft gelegen, alsof de Ser
viërs niet hebben aangekon
digd hun opmars pas te zullen
lijk gebrek aan organisatie
discipline niet worden gecon
cludeerd dat de Kroaten de
verdediging van Komarevo
niet serieus ter hand hebben
genomen, zo laat de agent we
ten. „Onze mannen liggen in
de bossen, die zie je natuurlijk
niet". Inderdaad is er even
voor het dorp een glimp te
zien van het in het bos inge
richt legerkamp. Over de
grootte of het aantal man
schappen is niets te zeggen.
Kroatische vlag
Nog ligt de overwegend door
Kroaten bewoonde plaats Si-
sak, 70 km. ten zuiden van Za
greb, in Kroatië, nog wappert
er de Kroatische vlag. In dat
deel van de stad, dat aan de
'verkeerde kant' van de rivier
ligt, kon echter wel eens snel
het Servische dundoek wappe
ren, zo vrezen de meer realis
tisch ingestelde Kroaten. Het
andere deel zal bij de gratie
der Serviërs waarschijnlijk
Kroatisch mogen blijven.
Dat zal niet gelden voor het
dorp Pitrinja, waar Serviërs en
Kroaten elkaar qua getal in
evenwicht houden. Pitrinja
ligt even onder Sisak in het
hart van de door beide bevol
kingsgroepen bewoonde maar
door de Serviërs opgeëiste
streek Banija. De Kroaten
hebben hun vrouwen en kin
deren geëvacueerd. Ze ver
wachten al dagenlang de defi
nitieve aanval.
„De Servische bewoners zijn
ook al gevlucht. Dat is een
slecht teken. Ze hebben waar
schijnlijk gehoord dat ons dorp
de volgende domino is die gaat
vallen", aldus de Kroaat Slat-
ko Hij is medewerker van het
Rode Kruis en belast met de
opvang van Kroatische vluch
telingen uit de regio. In totaal
telt hij al 1252 mensen die hun
huis hebben verlaten. „De
buurdorpen zijn al ingenomen,
nadat deze eerst dagenlang
met mortieren zijn bestookt.
Vooral in Glina zijn veel do
den gevallen toen het leger de
Serviërs te hulp schoot en het
Kroatische politiebureau met
tanks beschoot", aldus Slatko.
Met vluchtelingen praten kan
niet, die zijn allemaal elders
ondergebracht. Collega Zjelko
heeft niet veel hoop op een
succesvolle verdediging van
het stadje. „We zullen het ze
ker proberen. Ik ben lid van
de nationale garde", zegt hij
haast verontschuldigend op
zijn burgerkloffie wijzend.
„Het enige wapen dat ik ech
ter heb, is mijn eigen pistool.
Ik heb geen geweer gekre
gen". Zjelko is echter niet van
plan zich in Pitrinja dood te
vechten. „Liever trek ik me
tijdelijk terug om later het
dorp te heroveren. Het zal hoe
dan ook een Kroatische plaats
blijven".
de straten ruim een meter
|ECHT De Vervoersbond FNV heeft er vandaag bij de
Sportondernemingen op aangedrongen geen chauffeurs
naar Joegoslavië te sturen. Hij raadt chauffeurs aan derge-
•itten te weigeren. Als ze daardoor moeilijkheden krijgen
un werkgever kunnen ze op steun van de bond rekenen,
bij het begin van de crisis in Joegoslavië een colonne
htwagens is beschoten, laten Nederlandse bedrijven volgens
'i>nd nog steeds wagens naar dat land rijden. Dat gebeurt en-
J tientallen keren per week. Volgens een woordvoerder van
dat niet verantwoord „nu er op één dag tachtig doden
PASSAU/WENEN De
watersnood in het stroom
gebied van de Donau
heeft tot gisteren aan elf
mensen het leven gekost:
in het zuidoosten van de
Duitse deelstaat Beieren
stierven zeker vijf men
sen, in Oostenrijk ver
dronken er vier en in
Tsjechoslowakije twee in
de kolkende stromen. De
materiële schade beloopt
vele tientallen miljoenen
guldens.
De zwaarste overstromingen
in tientallen jaren in Oosten
rijk veranderden delen van
het land in reusachtige meren
en ettelijke beken in wild stro
mende rivieren. Ondanks een
weersverbetering bleef de toe
stand gespannen in de meest
getroffen gebieden vooral
Salzburg, het aangrenzende
Flachgau, het stroomgebied
van de Inn en het Salzkam-
mergut. In Niederösterreich
steeg het waterpeil in de Do
nau verder. De stad Krems ten
westen van Wenen stond twee
meter onder water.
ren nog geblokkeerd. Ver
scheidene andere verkeerswe
gen zijn niet te gebruiken als
gevolg van grondverschuivin
gen. Het scheepvaartverkeer
op de Donau ligt stil.
In het zuidoosten van Beieren
heeft het hier en daar meer
dan zestig uur aan één stuk ge
regend. Op sommige plaatsen
mat men een neerslag van
meer dan honderd liter per
vierkante meter in 24 uur. In
de zwaar getroffen stad Pas-
sau, waar de rivieren de Do
nau, de Inn en de Ilz samen
stromen, stonden de straten
langs de oever tot 1.70 meter
onder water.
(Vervolg
van de voorpagina)
ZAGREB De verkilling tus
sen de buurrepublieken Kroa
tië en Servië heeft zich in het
weekeinde verder doorgezet.
Zaterdag bevroor het naar af
scheiding strevende Kroatië
alle contacten met Servië.
Het parlement gaf voorts de
enkele uren eerder benoemde
nieuwe regering de opdracht
de mobilisering van alle weer
bare mannen voort te zetten
om Kroatië te verdedigen. Het
parlement stelde dat Servië
openlijk agressie pleegt tegen
Kroatië en zodoende de Kroa
tische soevereiniteit schendt.
De gevechten tussen Kroati
sche politie en gardisten en
Servische nationalisten is „een
ons opgedrongen oorlog", zo
oordeelden de afgevaardigden
die bij meerderheid bepaalden
dat de Serviërs het federale le
ger gebruiken om hun doelen
te realiseren. Het Kroatische
parlement gaf tijdens de zit
ting gehoor aan de oproep van
het Joegoslavische collectieve
presidentschap om onmiddel
lijk een wapenstilstand in acht
te nemen. De volksvertegen
woordigers wezen echter de
door het staatspresidium inge
stelde wapenstilstandscommis
sie van de hand.
De Servische president Slobo
dan Milosevic verzette zich za
terdag tegenover de EG-trojka
tegen een eventuele komst
van een interventiemacht om
de rust in Kroatië te herstel
len. Milosevic sprak in Belgra
do twee uur met de trojka.
Doden bij overval
in Londense kroeg
LONDEN Twee i
gedood en vier verwond bij een
schietpartij die zich zaterdag
heeft afgespeeld in een kroeg in
het zuiden van Londen. Twee
bewapende en gemaskerde
mannen kwamen kort voor
sluitingstijd het café binnen en
losten een groot aantal schoten.
Een barbediende en vijf bezoe
kers werden geraakt. Twee be
zoekers overleden in het zie
kenhuis. Over het motief van
de voortvluchtige schutters tast
de politie in het duister.
GOLFOORLOG LIJKT VERGETEN
Deuk in zelfvertrouwen
verklaart Shamirs knieval
L
tot podijRT HEERING
FOTO: A
1 IE Deze maand nog
rl ptllt de vrijlating verwacht
Curcio, de oprich-
'an de Rode Brigades, die
bijzondinds 1974 gevangen zit.
het fe'mee wil Italië definitief
re roadtfenen met het spook van
gaans minkse terrorisme dat in de
ielzog," zeventig en de eerste
Uleen van de jaren tachtig meer
er in, afaonderd slachtoffers eiste.
:ld één g
ingswerl v
i, die m nu vijftigjarige Curcio
nisatie \it al jaren een probleem
de strei de Italiaanse justitie. In
zes mui richtte hij de organisatie
op één de als 'revolutionaire voor-
van de arbeidersklasse'
vinden ewapende strijd tegen het
Iedtalistische systeem predik-
meenet aanslagen en ontvoe-
op
We wil)
ringen trachtte zij haar utopie
te realiseren. Het voornaamste
'wapenfeit' van de Rode Briga
des was de ontvoering en de
brute moord op de christen
democratische staatsman Aldo
Moro in 1978. Toen de ver
wachte steun onder de bevol
king uitbleef werd de organi
satie in het begin van.de jaren
tachtig vrijwel volledig opge
rold door de Italiaanse politie.
Van de honderden gearres
teerde terroristen sommi
gen meervoudige moorde
naars zijn de meesten al
weer op vrije voeten. Tot de
weinigen die nog steeds achter
slot en grendel zitten behoort
Curcio. Curcio's handen zijn
niet met bloed bevlekt, maar
als theoreticus van de gewa-
'pende strijd is hij in verschil
lende processen tot meer dan
honderd jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Dat Curcio nog
tot het jaar 2002 moet zitten,
wordt nu in brede kring als
onrechtvaardig beschouwd.
Curcio heeft echter steeds ge
weigerd om gratie te vragen.
Hij heeft afstand genomen van
zijn revolutionaire verleden en
bij herhaling zijn medeleven
betuigd met de slachtoffers
van het terrorisme. Maar hij
wil zich niet onttrekken aan
zijn verantwoordelijkheid voor
het gebeurde. Door deze prin
cipiële stellingname bleef de
gevangen ex-terrorist voor Ita
lië een hinderlijk onverwerkt
verleden vertegenwoordigen.
Maar nu lijkt de kwestie-Cur-
cio opgelost te worden. In mei
van dit jaar bezocht minister
van justitie Claudio Martelli
hem in de gevangenis en naar
aanleiding'daarvan heeft Cur
cio de minister vrijdag een
lange brief geschreven waarin
hii voor zichzelf en andere ex-
terroristen geen gratie vroeg,
maar een 'politieke oplossing'
die rekening houdt met de
veranderde omstandigheden.
Martelli liet daarop weten dat
hij daartoe bereid is, waarna
ook president Cossiga ver
klaarde dat hij daarin zijn rol
(de gratieverlening) zal spelen.
In een artikel dat vandaag in
het weekblad L'Espresso is
verschenen, schrijft het staats
hoofd dat met de vrijlating
van Curcio een historisch tijd
vak wordt afgesloten. „Wan
neer een historisch verschijn
sel als het terrorisme Wordt af
gesloten, dan moet er ook een
einde worden gemaakt aan de
uitzonderingsmaatregelen die
daarvan het gevolg waren".
Cossiga geeft daarmee
zo niet alleen Curcio n
lië zelf van de last
verleden wordt bevrijc
122.20 122.00 121.90
120.00
117.30
Noteringen van maandag 5 augustus 1991 (tot 10:45 uur)
dividend over ho dd la dd vk ok
30.80 15/1 abnamro 40.30 40.20
101.1016/1
120.00 5/8
60.50 16/1
70.90 16/1
162.50 7/1
44.30 8/1
74.50 16/1
170.70 16/1
65.502/8
43.308/1
16.60 16/1
116.104/2
84.50 3/1
67.30 16/1
90/2.90
90/7.10
90/105
90/6.50
90 3.60
90/2.80
89 /250
90/2.10
86 1.75
90/1.30
40.40 2/8
133.903/4
120.005/8
186 70 29/7
61.40 9/4
83.00 3/6
213.00 14/5
89.504/4
64.50 22/3
28.40 15/4
154 50 10/5
118.704/4
89.70 17/4
boriumij c
dordtache
202 50 202.50 202.50
106.30X
148.70 148.70
37 60 11
24.10 14
giat-br c
34.10
-'AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB".
De ankers worden gehieuwd en met een gunstige wind
srneemt „Het Hof van Holland" zijn lange reis. Langzaam
"Iwijnt de vaderlandse kust. Het laatste ziet Van Riebeeck de
lipe toren van Brielle. Wanneer zal hij zijn familie terugzien?
Ir hij gaat gauw naar zijn hut, om zijn medicijnkast te orde-
I zolang hij bezig is, denkt hij niet meer aan het afscheid.... 's
an tafel, hoort hij dat er tussen de schipper en zijn
stuurman verschil van mening is over de te volgen koers. Robert
Janszoon wil liefst op de Azoren aanhouden en dan oversteken
naar Pernambuco, maar de schipper, die zijn eerste reis naar de
Oost maakt, voelt er meer voor om de Afrikaanse kust te hou
den, langs de Canarische eilanden. Die streken kent hij van vroe
gere reizen.
(100) 0,0400 0,0550
(100) 29,60 32,10
(100) 126.25 130.75
TEL AVIV Niemand
van Israels politieke lei
ders en zeker niemand in
de militaire top zou de
suggestie zelfs fluisterend
willen toegeven. Maar
misschien heeft de knie
val van Israëls premier
Yitshak Shamir voor de
Amerikaanse vredesvoor
stellen iets te maken met
het trauma van de Golf-
die het Israëlische
volk het afgelopen jaar
heeft doorstaan.
Precies een jaar na de Iraakse
inval in Kuwayt en nog maar
enkele maanden nadat de be
woners van Israël hun gasma-
kers weer in de linnenkast
mochten opbergen, lijkt de
Golfoorlog een vergeten on
derwerp. Er wordt nauwelijks
meer over gepraat. In de
schuilkelders staan weer de af
gedankte kinderwagens en
versleten bloemetjesbanken.
Het vlak voor de oorlog ge
hamsterde noodvoedsel is zo
langzamerhand opgegeten, en
de lappen dik plastic, waarmee
de ramen tegen een mogelijke
Iraakse gasaanval moesten
worden beschermd, zijn allang
in de vuilnisbakken verdwe
nen. Alsof het een boze droom
was. Een nachtmerrie, die te
absurd was om waar te zijn.
En toch, zegt de bekende Is
raëlische journalist Eitan Ha-
ber, die in het verleden ook
woordvoerder van de minister
van defensie is geweest, „heeft
ons nationale zelfvertrouwen
een flinke deuk opgelopen.
Zonder dat we er psycholo
gisch op voorbereid waren,
vielen die Scuds op onze da
ken. Onze geestelijke weer
stand heeft in die weken een
flinke klap te verduren ge
had".
Tienduizenden Israëliërs over
vielen in de laatste paniekda-
gen voor de oorlog de kanto
ren van de vliegtuigmaat
schappijen om zelfs tegen uit
de pan stijgende prijzen van
duizenden dollars nog een
kaartje buitenland te bemach
tigen. En wie in die sfeer van
angst en machteloosheid niet
financieel bij machte was het
land te verlaten, zocht andere
uitwegen. Die paniekver
schijnselen. nooit eerder ver
toond tijdens Israëls vorige
oorlogen, geven volgens Haber
aan, dat er aan het Israëlische
veiligheids-zelfvertrouwen
een einde is gekomen. Het ge
voel dat de afgeplakte kamers
helemaal geen bescherming
boden tegen Iraakse raketten
hebben „de Israëlische macho
een hartaanval bezorgd", aldus
de journalist.
Premier Shamir heeft de
Scudtrauma's in de betrekke
lijke veiligheid van Jeruzalem
doorgemaakt. Hij bracht tij
dens de oorlogsdagen waar
schijnlijk was hij zelf ook
bang slechts een keer een
bezoek aan zijn landgenoten in
Tel Aviv. Maar hij zal onge
twijfeld door zijn adviseurs op
de hoogte zijn gesteld van de
wezenlijke verandering in het
scala van oorlogsrisico's die de
Golfoorlog heeft ingeluid. Niet
langer wordt er gevochten aan
de grenzen. De raketten zullen
ook in een eventueel volgende
oorlog op 's lands steden en
dorpen vallen. De gevaren
voor Israëls vier miljoen inwo
ners zijn, zeker nu het land
nog geen militair antwoord
heeft op raket-aanvallen, gro
ter dan ooit.
„We weten nu", zegt dr. Shilo,
directeur van het Centrum
voor trauma-onderzoek in het
Hadassah-ziekenhuis in Jeru
zalem, „dat raketten het halve
land kunnen verwoesten, en
dat het geruststellende idee
dat we worden beschermd
door een sterk leger niet meer
opgaat".
De Israëliërs hebben de Golf
oorlog, samen met hun gas
maskers, weggestopt Begra
ven in het onderbewustzijn.
Maar ze hebben het niet ver
geten. Want de vragen zijn on
opgelost, en de dreiging blijft.
En nu er ook maar een schijn
tje van een kans is om tot een
vergelijk te komen met Syrië
het land wiens raketten Is
raël het meest vreest heeft
Shamir kennelijk besloten om,
weliswaar vol achterdocht en
angst, toch 'ja' te zeggen tegen
