Swingend Afrikaans festival
MET EEN ADVERTENTIE IN DE KRANT BEREIKT U MEER MENSEN
Kapitein negeerde bommelding
CcidócSotvumt
BUITENLAND KUNST/RTV
Martelingen achtervolgen Golfpiloten
GritPop moet echt popfestival
MAANDAG 5 AUGUSTUS 1991
ETA legt in
Spanje trein
verkeer plat
I'door
EDWIN WINKELS
BARCELONA De Baski-
sche terreurbeweging ETA
heeft het afgelopen weekeind
het treinverkeer in Spanje
volledig platgelegd met de
aankondiging tussen vrijdag
nacht en 25 augustus de vier
belangrijkste Spaanse trajecten
met bommen te zullen onder
mijnen. Twee explosieven
kwamen de eerste nacht al tot
ontploffing, zonder dat er
slachtoffers vielen.
Zaterdag was de belangrijkste
reisdag voor de bijna 200.000
vakantiegangers die de trein
als vervoermiddel kozen. De
dreiging van de ETA zorgde
voor een gigantische chaos op
stations door heel Spanje. De
nationale spoorwegen, Renfe,
zette honderden bussen in,
maar die waren lang niet toe
reikend om iedereen op de
plaats van bestemming te krij
gen.
De bedreigde spoorlijnen tus
sen Madrid en Sevilla en tus
sen de hoofdstad en Barcelona
en het noordwesten van Span
je werden gistermiddag weer
vrijgegeven voor het treinver
keer. Onder meer met behulp
van speciale treinen, uitgerust
met explosieven-detectoren,
SUSKE EN WISKE
Op de spoorlijn bij Toledo onderzoeken twee leden van de Guar-
dia Civil de plaats waar de bom is ontploft. foto: epa
speurde de Guardia Civil de
rails over een lengte van bijna
tweeduizend kilometer af.
Het is voor het derde achter
eenvolgende jaar dat de ETA
een terreurcampagne start te
gen Renfe, een overheidsbe
drijf. In totaal hebben de ter
roristen sinds 1977 bijna veer
tig aanslagen op de spoorwe
gen gepleegd. Daarbij kwamen
vier personen om het leven.
HET WITTE WIEF
woc
»r dc
(Vervolg van de voorpagina)
JOHANNESBURG Het
in 1952 gebouwde Griekse
schip de Oceanos was za
terdagavond vertrokken
uit de Zuidafrikaanse ha
venstad East-London op
weg naar Durban, maar
kwam tachtig kilometer
buiten de kust in grote
problemen door een or
kaan.
Even voor middernacht
kwam er een vloedgolf in de
machinekamer en de beman
ning raakte de controle over
het schip kwijt. Er werd
alarm geslagen en de vrijwel
uitsluitend Zuidafrikaanse
passagiers gingen volgens de
regels in reddingsboten,
vrouwen en kinderen eerst.
Volgens de politie had de
Oceanos voor vertrek een
bommelding gehad. Juist
voordat het anker werd ge
licht voor de reis van East
Londen naar Durban bereik
te het dreigement de haven
autoriteiten in de Zuidafri
kaanse stad. Maar de Griekse
kapitein weigerde de politie
voor onderzoek op zijn schip
toe te laten. Het is nog on
duidelijk of er werkelijk een
bom is afgegaan op het schip.
Het Nederlandse vrachtschip
Mauritius van rederij Ned-
lloyd was snel ter plekke en
slaagde erin om tientallen
passagiers aan boord te ne
men. Enkele honderden op
varenden bleven nog op het
passagiersschip en werden
geëvacueerd door helikopters
van de Zuidafrikaanse mari
ne. Rond zeven uur 's och
tends waren er zes helikop
ters rondom het schip en het
aantal was rond tien uur al
gegroeid tot een zwerm van
veertien. De reddingsactie
werd ernstig bemoeilijkt
door de zware storm en de
daarmee gepaard gaande gol
ven. Sommige passagiers
sprongen in paniek in de gol
ven, maar ook zij konden
worden gered. Kort nadat ie
dereen de enorme cruiser
had verlaten, verdween het
schip onder de 3
Het passagiersschip Oceanos
werd in 1952 in Frankrijk
gebouwd, kreeg vervolgens
verschillende eigenaren en
werd in 1983 volgens de hui
dige Griekse reder volledig
Opgelucht omhelzen de passagiers elkaar als zij in Transkei veilig aan wal zijn gebracht door i
dingswerkers. [L,,..
bfoto:PTVAf
gerenoveerd. Het schip had nog andere attracties. Op dit
een grote eetzaal in Byzan- moment is nog onduidelijk of
tijnse stijl, een casino, een de cruiser kan worden ge-
disco, zwembad, winkels en borgen of dat hij zal eindigen
als een van de vele wraki
die voor dit stuk kust ilARI
Zuid-Afrika liggen, metjen u
bijnaam 'Wilde Kust'. oude
■itrok]
LONDEN Britse piloten hebben het afgelopen
weekeinde voor het eerst gesproken over de afschuwe
lijke martelingen die zij als gevangenen tijdens de
Golfoorlog hebben doorstaan. Ze werden geblind
doekt, geslagen met knuppels, elektriciteitskabels en
gummistokken omdat ze weigerden geheimen te ont
hullen.
Kapitein-vlieger Rupert Clark David Waddington (25), een
(31) zei dat hij gedurende 24 andere kapitein-vlieger, werd
uur onafgebroken werd mis
handeld. Hij werd met dertig
verschillende zwepen tegelijk
geslagen en zijn linkerbeen
werd gebroken met een knup
pel. „Het was de vreselijkste
ervaring van mijn leven, om
dat ik me realiseerde dat mijn
ondervrager er slechts op uit
was mij invalide te maken
door mijn benen en mijn li
chaam te verminken", zei
Clark. „Hij stelde geen enkele
vraag, maar probeerde me al
leen kreupel te slaan".
herhaaldelijk buiten bewust
zijn geslagen door klappen op
zijn hoofd, in zijn nek en op
zijn rug. „Ik kan niet zeggen
hoe vaak ik bewusteloos ben
geweest", vertelde hij. „Ik zie
alles nog door een waas".
Waddington, de jongste Torna
do-piloot die deelnam aan de
Golfoorlog, kreeg zo weinig te
eten dat hij in drie weken
meer dan 15 kilo afviel. Hij ge
loofde dan ook dat hij van de
honger zou omkomen. De Ira
kezen die hem gevangen hiel
den, sloten hem langer dan
drie dagen op in een kleine,
onverlichte cel, omdat ze wis
ten dat hij bang was in het
donker. Robert Stewart, Wad-
dingtons navigator, brak zijn
been toen hij zijn schietstoel
gebruikte en werd met de kolf
van een pistool op zijn hoofd
en in zijn nek geslagen terwijl
een arts rustig zijn been ver
bond.
Er werd een mes voor zijn ge
zicht gehouden en één van de
bewakers haalde een revolver
te voorschijn, deed er een aan
tal kogels in en hield het wa
pen vervolgens tegen het
hoofd van Stewart. „Alleen
mijn gezinsleven heeft er voor
gezorgd dat ik ben hersteld",
zei hij.
Piloot John Peters en zijn na
vigator Adrian Nichol, die ge
kneusd en met neergeslagen
ogen voor de camera's van de
Iraakse televisie verschenen,
werden het symbool van Sad
dam Husayns wreedheid tij
dens de oorlog. Volgens mili
taire bronnen werden vijf le
den van de Special Air Service
(SAS) blootgesteld aan marte
lingen die zelfs nog erger wa
ren dan die van de zeven Brit
se piloten met wie zij in Bagh
dad gevangen werden gehou
den. Hun vingernagels werden
uitgetrokken en ze liepen
brandwonden op door schok
ken van elektroden die aan
hun benen bevestigd waren.
De onthullingen van de pilo
ten, een jaar na de inval in
Kuwayt, hebben voor heftige
politieke reacties gezorgd en
hebben opnieuw de discussies
doen oplaaien over de vraag of
de geallieerden er goed aan
hebben gedaan de oorlog te
beëindigen vlak voor de op
mars naar Baghdad die er voor
moest zorgen dat Saddam Hu-
sayn terecht zou staan.
(c) The Sunday Times
Verkeerschaos
op Franse wegeiparev
comi
Idoor tg Sq
BOB VAN HUËTL a|
PARIJS Het 'grote krueloos
van elf miljoen vertrekk^er
en terugkerende vakantie^
gers heeft zaterdag op
Franse wegen voor de trad^^1*
nele opstoppingen gezorgdlgeki
totaal mat de verkeerspo echt
400 kilometer file. De larm oe
rij, ongeveer vijftig kilomj-g^ s
stond rond Lyon. An. i
knooppunten waren het
pengebied, de A 10 naar deaan 1
lantische kustplaatsen eriioek
A 9, tussen Nïmes en Montenta
her. aden
Los van de files heeft de FL^ z
se politie gewaarschuwd
een bende wegpiraten dit
wegen in de Provence
schuimt. In de driehoek Aieren
Avignon-Marseille zijn de 1 het
ste weken zo'n twintig allgchtei
rijdende vrouwen verkrüggei
en beroofd. Onder bedreijtwee
van een mes moesten ze v»gen
parkeerplaatsen naar afgschu\
gen plekken rijden. er
René Seegers zoekt
sponsors voor gedicht
ENSCHEDE Dichter en schilder René Seegers is op zoek naar
sponsors om zijn unieke kunstproject van de grond te tillen. See
gers heeft een gedicht van zes regels geschreven, dat hij op 508
plaatsen in de wereld door mensen wil laten voordragen om zo
„een band door de taal in de context van een gedicht te krijgen".
Momenteel klopt hij bij een aantal gemeenten in Zuid Holland
aan om geld los te peuteren voor dit meer dan honderdduizend
gulden kostende project. „Wat mijn reis nog even tegenhoudt, is
een gebrek aan opname-apparatuur, want de bedoeling is elke
voorlezer in geluid en beeld te vangen", aldus Seegers.
Aan de vooravond van zijn reis, die meer dan 20.000 kilometer
duurt, is inmiddels een bedrag van ruim vijftigduizend gulden
binnen. De bedoeling is in West-Ierland te beginnen en via een
speurtocht door verschillende dialecten in Japan te eindigen.
„Aan het einde van die reis kun je dan op perfecte wijze horen
hoe de taal stapje voor stapje verandert".
Nieuwe directeur
museumjaarkaart
LEIDEN Mevrouw D.
Hamerlijnck is op 1 augus
tus in dienst getreden als
directeur van de Stichting
Museumjaarkaart in Lei
den. Mevrouw Hamer
lijnck (34) was de afgelo
pen twee iaar werkzaam
bij de Rabobank. De Stich
ting Museumjaarkaart
geeft sinds tien jaar de
landelijke museumjaar
kaart uit, die gratis
toegang geeft tot ruim 375
Nederlandse musea, daar
naast verzorgt de stichting
de gezamenlijke publiciteit
voor alle Nederlandse mu-
Christelijke artiesten
rechtstreeks op Radio 3
HILVERSUM De Radio 3-uitzendingen van de Evangelische Om
roep staan woensdag in het teken van het International Christian
Artists Seminar. Zeven uur lang wordt rechtstreeks uitgezonden
vanaf 'De Bron' in Dalfsen. Christian Artists is een conferentie die
in het teken staat van ontmoetingen tussen professionele en amateur
artiesten op het gebied van muziek en kunst. Deze elfde keer treden
onder anderen Steve Camp, Paul Field en Caroline Bonnet op. Ver
der is er veel onbekend talent vanuit heel Europa. Tussen de optre
dens zijn er gesprekken met artiesten en deelnemers. Behalve im
pressies van het seminar brengt de Evangelische Omroep elk uur
een verslag van de radioloop. Dit is een spel waarin de radiopresen
tatoren Mare Dik en Evert ten Ham, die zich ergens in het land be
vinden, allerlei opdrachten moeten uitvoeren. Ondertussen moeten
ze zo snel mogelijk naar 'De Bron' zien te komen. Ook zal de uitslag
van de door Christian Artist georganiseerde talentenjacht bekend
worden gemaakt. De winnaar(es) treedt bovendien in het program
ma op.
DELFT Het is alweer
acht jaar geleden, dat de
in Delft woonachtige
Gambiaan Oko Drammeh
voor de eerste keer een
groep uitgelezen Afri
kaanse artiesten naar Ne
derland haalde om een
muzikaal tropisch feestje
te bouwen. De impresario
kon toen nog niet vermoe
den, dat zijn 'African Mu
sic Festival' zou uitgroeien
tot een jaarlijkse traditie.
„Nederlanders zijn dol op
Afrikaanse muziek", legde de
organisator, die tegenwoordig
ook platen produceert, afgelo
pen zaterdag uit in het DHC-
stadion in Delft waar duizen
den mensen op de grasmat wa
ren samengestroomd. Dram
meh denkt ook te weten waar
die liefde voor Afrikaanse mu
ziek vandaan komt. „Neder
landers zijn hard werkende
mensen. Ze hebben ontspan
ning nodig. Ik geef ze een
feest waar ze een dag lang
kunnen dansen, vrolijk zijn en
de dagelijkse zorgen kunnen
vergeten".
Terwijl de trommels, bellen en
ratels het publiek in de juiste
stemming brachten, liet Dram
meh trots de nieuwste plaat
zien, die hij op zijn eigen pla-
tenmerk Soto Koto Records
heeft uitgebracht: een single
met twee nummers van Abdel
Kabirr. Deze zanger uit Gam-
Swingen op Afrikaanse ritmes t
bia zegt zijn inpiratie vooral te
hebben opgedaan bij de Ame
rikaanse soul-muziek uit de ja
ren zestig, waarbij hij Otis
Redding als zijn grote voor
beeld noemt. De muziek die
Kabirr nu maakt is nog het
best te omschrijven als Westa-
frikaanse funk.
het 'African Music Festival'.
De vermenging van authentie
ke Afrikaanse klanken en rit
mes met allerlei invloeden uit
de westerse popmuziek was
trouwens kenmerkend voor
alle artiesten die zaterdag voor
het voetlicht traden. Een goe
de ontwikkeling, aldus organi
sator Drammeh. „Paul Simon
foto: peter van mulken
heeft in 1986 baanbrekend
werk verricht door in Afrika
de elpee 'Graceland' op te ne
men De grenzen tussen de
landen vervagen, denk alleen
maar aan het jaar 1992. Ik
vind integratie van muzikale
culturen alleen maar toe te jui
chen. Mensen bij elkaar bren
gen door middel van muziek,
daar gaat het om".
Op het festivalterrein was een
markt, waar de dorst kon wor
den gelest met kokosmelk en
watermeloenen. Wie de be
hoefte voelde om er echt 'Afri
kaans' uit te zien, kon verder
bij allerlei kraampjes terecht
voor omslagdoeken, kralen en
kettingen. Het belangrijkste
bleef natuurlijk de muziek.
Oko Drammeh was er trots op
dat hij More Kante naar Delft
had weten te halen, vooral be
kend van zijn zomerhit 'Yeke
Yeke' uit 1988. De grootste
verrassing van het festival was
echter het optreden van de
zangeres Oumou Sangare, de
'koningin van Mali', zoals
Drammeh haar liefkozend
noemde.
Gekleed in een lang wit ge
waad bracht 23-jarige vocaliste
het publiek in extase met haar
stem, kristalhelder in de hoge
registers, zwoel en teder in de
lage, waarbij ze onnavolgbaar
improviseerde op traditionele
motieven uit de Malinese
volksmuziek. Ze werd begeleid
door een zes man sterk orkest,
waarin een basgitarist voor
een deel de rol van het slag
werk overnam door het aan
brengen van zware accenten.
Opmerkelijk was verder de
prominente rol van de violist.
Oumou Sangare zelf fladderde
als een witte vogel over het
podium en hypnotisee- Ie het
publiek met haar danspassen
en armgebaren, maar vooral
met haar goddelijke stem. Als
ze volgend jaar terugkomt, is
het festival van 1992 al bij
voorbaat een succes.
De Grittenborgh met voor op de foto het sportveld waar zes Hoogeveense groepen een tot podilRT
omgebouwde vrachtwagen zullen beklimmen.
HOOGEVEEN De
Hoogeveense gevangenis
De Grittenborgh heeft iets
met muziek. Onlangs
haalde een groepje gevan
genen de publiciteit met
een eigen videoclip, en nu
bereidt De Grittenborgh
opnieuw een muziekstunt
voor. GritPop, zo heet de
nieuwste loot aan de mu
zikale boom van de ge
vangenis. GritPop is het
eerste Nederlandse pop
festival dat wordt gehou
den in een gevangenis.
Volle bak gegarandeerd
dus, ook al is het publiek
van buiten de muren niet
welkom.
Op 13 september is het zover.
Dan beklimmen zes Hooge
veense groepen een tot podium
omgebouwde vrachtwagen op
het sportveld van de gevange
nis. De wagen wordt beschik
baar gesteld door een plaatse
lijke expediteur, want net als
de 'echte' popfestivals doet
GritPop aan sponsoring. Be
halve de expediteur doet ook
de vaste cateraar van de ge
vangenis een flinke duit in het
zakje. De overige bijdragen
komen van de gedetineerden
commissie en de afdeling soci
aal cultureel werk.
Veiligheid
Het financiële gedeelte van
GritPop is dus rond, maar dat
zijn ook niet de grootste pro
blemen voor de organisatie.
Veiligheid, dat is verreweg het
lastigste aspect van een pop
festival in een gevangenis. De
directie ziet liever niet él te
grote groepen gevangenen bij
een, en bovendien brengt een
festival noodgedwongen nogal
wat buitenstaanders binnen de
muren.
Daarom is GritPop gesplitst in
twee gedeelten. De ene helft
van de gevangenen ziet 's mid
dags drie groepen, de andere
helft van de gevangen ziét 's
avonds de andere drie groe
pen. Op die manier groeit het
publiek hooguit aan tot hon
derd man, slechts 25 meer dan
tijdens drukke luchtperioden.
Twee videocamera's zorgen
voor een beeldregistratie die
wordt uitgezonden via het in
terne kabelnet van de gevan
genis. Zo ziet iedereen toch het
hele festival, zij het dan dat de
concertgangers zich deels
moeten behelpen met het tele-
visietje in de cel.
Hinderwet
Ook de groepen moeten zich
d
schikken naar de bijzondinds
omstandigheden op het fémee
valterrein. De schare roadifcenei
die de musici doorgaans minkse
voeren in hun kielzog, zey
niet welkom. Alleen van
groepsleden komen er in, afrond
gevuld met welgeteld één g
per groep. Inrichtingswerl
Frank van Hienen, die m nu
werkt aan de organisatie ^t al
GritPop, verklaart de strei de
norm. „Met vijf zes mu; rich
per groep halen we op één Je als
al bijna veertig buitenstap va
ders in huis. Meer vinden ewap
niet verantwoord. Iedtalist
groep mag een gast meeJet
men, mits die gast op i
wordt aangemeld. We wil
weten met wie we te mal A\l
hebben" ri¥
In samenwerking met r-
plaatselijke popstichtj:
Soundlift heeft de organisé
inmiddels vier groepen gec<
tracteerd, Child's Play, Sti
Fright, Double U en
Groove. Met twee andi
groepen wordt nog onderhi
deld. Als ook zij hun ja-wofo
geven, staat niets het sucl
van GritPop nog in de wi
Zelfs de hinderwetvergunni
is al rond. „Gewoon aan|
vraagd op een standaard f.
muiier", weet Van Hient?
„Dat gaf geen enkele j*~
bleem, hoewel we die vr
over het benodigde aai
dranghekken niet hadden
wacht".
jwij
