Emotioneel onthaal voor
Joegoslavische prinsen
BUITENLAND
APUW"
eendelijke
ftkeer-
rages
5 Duitse
li felstaat
Nederlandse delegatie: Politie Zuid-Afrika wil nog niet democratiseren
Shamir: „nu" beginnen met onderhandelingen
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
\dóe.&ounarit
ZATERDAG 27 JULI 1991
>.00
KAIFU DREIGT BEDRIJVEN
MET PARLEMENTAIR ONDERZOEK
TOKYO De Japanse premier Toshiki Kaifu heeft gisteren ge
dreigd met een parlementair onderzoek als niet alle bedrijven
zich melden die van effectenmakelaars compensatie hebben ont
vangen voor geleden verliezen. Kaifu riep de betrokken bedrij
ven op vrijwillig naar voren te komen om de publieke onrust,
die is ontstaan door een reeks financiële schandalen, weg te ne
men. Gebeurt dat niet, dan moet het parlement tussenbeide ko
men, aldus de premier. Het parlement is voorlopig niet verder
gegaan dan een hoorzitting, die donderdag werd gehouden. Ja
panse kranten meldden gisteren dat het ministerie van finan
ciën volgende week met een lijst komt waarop de bedrijven
staan die beursfraude hebben gepleegd. In het overzicht komen
geen namen, maar slechts bedrijfstakken. Meer dan 200 bedrij
ven zouden van grote effectenmakelaars vergoedingen hebben
ontvangen voor geleden verliezen. Compensatie is niet wettelijk
verboden, maar wel als het van tevoren wordt afgesproken. Bo
vendien gaat de praktijk in tegen een richtlijn van het ministe
rie van financiën uit 1989, waarin effectenmakelaars wordt ge
vraagd vrijwillig van compensatieregelingen af te zien.
Laatste van Stalins
medestanders overleden
MOSKOU In Moskou is de laatste en een van de meest
meedogenloze naaste medestanders van de vroegere Sov
jetdictator Stalin overleden. Lazar Kaganovitsj werd 98
jaar en overleed in zijn huis in Moskou. De uit de Oe
kraïne stammende Kaganovitsj speelde als secretaris van
het Centraal Comité een leidende rol bij de grote zuive
ringen in de jaren dertig, waarbij ook talloze partijleden
werden gedood. Hij overleefde zelf de zuiveringen van de
jaren veertig, waarin vele beschermelingen van Stalin
omkwamen in kampen of stierven door het vuurpeloton.
Na Stalins dood in 1953 werd Kaganovitsj vice-premier,
maar vier jaar daarna, in 1957, werd hij onder partijleider
Nikita Chroesjtsjov, die begon af te rekenen met de mis
daden uit het Stalintijdperk, van al zijn functies ontheven
en in 1961 uit de partij gestoten. Chroesjtsjov noemde hem
Stalins „geketende straathond en kruiper".
Walesa: wil tempo
hervormingen
economie versnellen
WARSCHAU De president van Polen, Lech Wale
sa, heeft gisteren het tempo waarin de economische
hervormingen in zijn land plaatshebben scherp bekri
tiseerd. Door het trage tempo zou zelfs zijn positie als
president op het spel staan, zo liet hij weten in War
schau. Zonder verdere details maakte de staatsman
bekend het hervormingsproces te zullen versnellen.
Tevens maakte hij bekend voortaan elke week een
persconferentie te houden over de voortgang in het
proces. Eerder deze week werd bekend dat het aantal
werklozen in Polen is opgelopen tot ruim 1,5 miljoen.
De inflatie is weliswaar in vergelijking met twee jaar
geleden fors verminderd, maar beloopt nog steeds 39
procent op jaarbasis.
Hete plekken bij
Bulgaarse kerncentrale
SOFIA Bij de omstreden Bulgaarse kern
centrale in Kozlodui zijn weer twee zoge
naamde hete plekken ontdekt, maar er is
geen gevaar voor de volksgezondheid, heb
ben overheidsfunctionarissen gisteren ge
zegd. Eerder deze week werd al een eerste
hete plek gemeld, waarbij de vrijgekomen
radioactiviteit 100 maal hoger zou zijn dan
normaal. Die plek, tussen twee reactoren, is
inmiddels met beton overdekt. De reacto
ren, die van Sovjetmakelij zijn, worden bin
nenkort gesloten omdat ze onveilig zijn.
Zhack Karakash, vice-voorzitter van de
energiecommissie van de overheid, zei dat
dergelijke lekkages eerder regel dan uitzon
dering zijn bij de centrale, maar dat ze in
het verleden altijd werden verzwegen.
IS WIJNANDS
JS lELDORF Vrou-
».oo ^keerplaatsen, dui-
i aangegeven, dicht-
3.00 uitgangen van par-
|-®® arages en bewaakt
5I30 I videocamera's. Op
ianier wil de Duitse
bat Noordrijn-West-
5.30 iveel vrouwen over
fkeer voor parkeer-
is heen helpen.
in de deelstaat worden
jeergarages extra be vei-
=èi aangebracht. Op ver-
het deelstaatministe-
gginr Gelijkstelling van
en Man, heeft de mi-
0 50 voor bouwzaken, Ilse
!(SPD), een nieuwe ver-
0.10 hg voor de bouw en in-
van ^rages uitge-
ggjl gd. De eigenaren van
ide parkeergarages krij-
p half jaar de tijd om de
7.50 h verbeteringen aan te
3.00 n
jvankelijke scepsis bij de
&80 fan Parkeergarages is er
3.30 rwegen bijval voor het
6.90 vriendelijke initiatief,
jbij de vrouwelijke auto-
i2!oo ten zeh- Een lid van de
flloo jtische fractie in de
3.90 ag heeft al gezegd dat
[dere Duitse deelstaten
i^qq prbeeld moeten volgen.
16.00 f praktijk blijken veel
en liever een bekeuring
^en wegens foutparke-
gens in de stad, dan in
inkere hoek op de zo-
etage onder de grond
19.50 ^ten parkeren. Hoewel
nister van bouwzaken
kzegd wil hebben dat
fgarages extra gevaar-
n, blijkt dat veel vrou-
ch uiterst onbehaaglijk
Is bedreigd voelen in
^rages.
1700 e nieuwe maatregelen
>3.50 het parkeren onder-
M.00L weer aantrekkelijk ge-
Sommige garages heb-
jg'70 lussen al een hele ver-
uitsluitend voor vrou-
freserveerd. In de mees-
^eergarages worden en-
ientallen plaatsen voor
—én vrijgehouden, al
ggat veel mannelijke par-
nog moeten wennen
mSt 'gereserveerde' plaat-
verk. rrouwenparkeerplaatsen
idelijk, veelal met licht-
je letters aangeduid. Ze
bewaakt door videoca-
40 I zijn vaak extra ver-
h liggen doorgaans vlak
[in- en uitgangen zodat
et aanwezige personeel
tra oogje in het zeil kan
BELGRADO Voor het
eerst sinds wijlen koning
Peter werd verbannen in
1942 heeft Joegoslavië
weer twee troonopvolgers
mogen begroeten. De ze
venjarige prins George en
zijn vijfjarige broertje Mi
chael, de zesde en zevende
in lijn van afstamming,
arriveerden eerder deze
week onaangekondigd
met hun moeder, prinses
Lynda, in Belgrado.
Haar echtgenoot, prins Tomis-
lav, is de tweede zoon van ko
ning Peter en de derde in lijn
voor de troonopvolging. Nadat
bekend was geworden dat
prinses Lynda en haar twee
zoontjes waren teruggekeerd
liep half Belgrado uit om de
verbannen leden van het ko
ninklijk huis te verwelkomen.
lieten hun tranen
de vrije loop, wierpen bloemen
en probeerden de prinses en
prinsen aan te raken. „Het was
heel ontroerend", zei prinses
Lynda. „We voelen ons zeer
vereerd met zo'n warm wel
kom. Maar we komen hier
niet voor onze vakantie. Er
moet hard gewerkt worden".
Het drietal logeert in het voor
malige koninklijk verblijf in
Oplenac, een buitenwijk van
Belgrado, dat momenteel een
museum is. John Kennedy,
een ver familielid van het Joe
goslavische vorstenhuis, parle-
mentskandidaat voor Barking
en secretaris van de Oosteuro-
pese Adviesraad van de Britse
Conservatieve Partij, verge
zeld hen als de politieke advi
seur van de prinses.
Slechts een handjevol Servi
sche functionarissen waren op
de hoogte van het koninklijk
bezoek, dat een week zal du
ren. Op de agenda staan onder
meer gesprekken met Servi
sche regeringsfunctionarissen.
Slobodan Milosevic, de Servi
sche leider, had afgelopen
donderdag een ontmoeting
met John Kennedy. „De prin
ses besloot uit diplomatieke
overwegingen de bijeenkomst
niet bij te wonen. Ik ging in
haar plaats en had volledige
bevoegdheid om te vragen en
te zeggen wat mij goed dunkt.
De toekomst van de Joegosla
vische koninklijke familie is
onze eerste prioriteit", aldus
Kennedy.
Het bezoek zal echter wel lei
den tot verdeeldheid binnen
de verbannen koninklijke fa
milie. Kroonprins Alexander,
de neef van prins Tomislav, is
tegen een bezoek zolang er
geen vrede is in het land.
„Kroonprins Alexander staat
boven de huidige politieke
problemen. Hij wil met zijn te
rugkeer geen onrust veroorza
ken", verklaarde zijn woord
voerder.
Het reisje van het koninklijk
gezelschap verliep overigehs
niet geheel vlekkeloos. Ze
werden heimelijk Borovo Selo
binnengeloodst, net over de
grens met Kroatië dat het to
neel is geweest van enkele van
de bloedigste confrontaties. De
prinses wilde graag de leiders
van het Servische dorp ont
moeten dat onder vuur was
genomen door de Kroaten. Te
midden van het oorlogsgebul-
der werd het gezelschap op
een vlot het dorp binnengeva
ren. John Kennedy vertelt:
„Die slechts tien minuten du
rende tocht was een nachtmer
rie. Langs de oevers van de ri
vier zaten Kroatische sluip
schutters. Gelukkig hadden ze
geen idee wie we waren. De
prinsen vonden het allemaal
reuze spannend. Voor hen was
het een groot avontuur". On
danks het niet geringe gevaar
bleven ze vijf uur in het dorp,
waarna ze beschut door de
duisternis weer terugkeerden
naar Servië. Morgen zal het
hoge bezoek weer afreizen
naar Engeland.
(c) The Times, Londen
Verslagen
Een vrouw staat verslagen bij de restanten van een huis in het Joegoslavische Luzen, waarvan de
bewoner gisteren werd gedood tijdens gevechten tussen Serviërs en Kroaten.
FOTO: EPA
SCHIPHOL Bereidheid
tot democratisering is er
binnen het Zuidafrikaanse
politie-apparaat niet, maar
dat zal over enkele jaren
wel veranderen. Dat zei
de secretaris van de Alge
meen Christelijke Politie
bond (ACP) P. Kruizinga
gisteren bij terugkeer op
Schiphol. Kruizinga
maakte deel uit van een
delegatie van Nederlandse
politiebonden die de afge
lopen twee weken Zuid-
Afrika bezocht.
Doel van de missie was onder
meer met Zuidafrikaanse poli
tiemensen te praten over de
mocratisering binnen de poli
tie. De Nederlandse delegatie,
onder leiding van de Haagse
commissaris van politie me
vrouw A. Visser, die de Vere
niging van Middelbare en Ho
gere Politieambtenaren
(VMHP) vertegenwoordigt, be
stond verder uit L. Deeben,
hoofdbestuurder van de Ne
derlandse Politiebond (NPB).
De Haagse
commissaris
van politie A.
Visser, F.
Geerlings van
de Anti-
Apartheids
Beweging
Nederland en P.
Kruizinga van de
Algemeen
Christelijke
Politiebond
staan de pers op
Schiphol te
woord.
foto: anp
Kruizinga verwacht dat er Zuid-Afrika in een stroomver-
over twee jaar wel sprake zal snelling zijn geraakt. „De
zijn van democratisering om- mensen zelf verwachten zelfs
dat de ontwikkelingen in dat het proces veel sneller zal
gaan", aldus Kruizinga. Pro
bleem is echter het hiërar
chisch denken binnen het ap
paraat. „De starheid van de
top van de politie houdt de de
mocratisering tegen", aldus
Kruizinga.
Tijdens de reis, op uitnoding
van de Zuidafrikaanse Vak
bondsfederatie Cosatu, heeft
de delegatie gesprekken ge
voerd met hoge politiemensen,
vertegenwoordigers van men
senrechtenorganisaties en aca
demici.
Veel gesprekspartners bij de
politie waren volgens Visser
„dodelijk nerveus". Iedereen
verschuilt zich bovendien ach
ter zijn meerdere. De c
heeft daarom getracht een
sprek te krijgen met president
De Klerk. Dat ging op het
laatste moment echter niet
door.
Kruizinga noemde de situatie
waarin de Zuidafrikaanse poli
tie zich bevindt „desastreus",
onder meer als gevolg van in
terne reorganisaties en perso
neelsgebrek. Ook de relatie
tussen de bevolking en de po
litie werd als desastreus om
schreven. „Bijna iedereen is
bang voor de politie", aldus
Deeben.
In Zuid-Afrika heeft de dele
gatie vooral contact gehad met
leden van de verboden vak
bond van Zuidafrikaanse poli
tiemensen en gevangenisbe
waarders, POPCRU. Voor
deze bond, die ongeveer ze
venduizend leden telt, is het
volgens Visser van groot be
lang dat de delegatie daar ge
weest is. „We leveren een be
langrijke bijdrage, puur door
het feit dat wij daar geweest
zijn en zeggen dat we POP-
CRU belangrijk vinden".
De delegatie heeft ook een
„bescheiden" bedrag van 7000
gulden aangeboden om enkele
tientallen leden van POPCRU
bij te staan die wegens hun
lidmaatschap zijn ontslagen en
vervolgd worden.
Mauritanië laat
oppositie toe
NOUAKCHOTT De mili-
taire regering in Mauritanië
heeft gisteren het verbod op
oppositiepartijen en de beper
kingen voor de pers opgehe
ven. De maatregelen moeten
ertoe leiden dat na 13 jaar van
militaire dictatuur een demo
cratisch meerpartijenbestel op
poten wordt gezet in het dun
bevolkte Sahara-land. De lega
lisering van politieke partijen
kent een uitzondering, te we
ten alle organisaties op islami
tische grondslag. Het bewind
van kolonel Ahmed Taya geeft
daarmee aan dat het geen
ruimte wil geven aan enig
moslim-fundamentalisme. Het
regime-Taya, dat nauw aan
leunt tegen de beginselen van
de regerende Baath-partij in
Irak, wil voorkomen dat een
opkomend fundamentalisme
politieke problemen gaat ople
veren, zoals in verschillende
andere Noordafrikaanse lan
den is gebeurd.
prent
tenaar maakt in Moskou op straat een karikatuur van de Amerikaanse president Bush. Een
ïnt van Sovjetleider Gorbatsjov is zo te zien al af. Beide leiders ontmoeten elkaar volgende
i de Sovjethoofdstad. foto: afp
Barbaarse werkwijze
Japanse vissers
SYDNEY Japanse vissers
snijden de vinnen van haaien
af voor consumptie en gooien
de nog levende vissen vervol
gens weer overboord, zo heeft
een Australische televisieploeg
vastgelegd.
Het visserijhoofd voor de staat
Western Australia, Gordon
Hill, zal naar aanleiding van
deze „barbaarse" gang van za
ken de Australische regering
om opheldering vragen over
de richtlijnen voor visserij in
Australische wateren. Een Ja
panse vissersboot zou iedere
nacht wel vijfhonderd haaien
vangen. Soms zou het zelfs om
duizend haaien gaan. De Ja
panse vissers beschouwen de
ontvinde haaien als ballast.
Haaievinnen zijn een delica
tesse in sommige delen van
Azië.
HET LEVENDE EILAND
Enkele uren later suist de giro-raket laag over de gol-
j p de Stille Oceaan en Rob richt het toestel naar de plek,
1 ïft eiland is terecht gekomen. En dan beseft hij, wat er met
t j en de zijnen is gebeurd, want., dit moet immers het
^Jeiro zijn geweestl „Hij heeft zijn verdiende loon", mom-
en stuurt de raket naar Peace Mountain, waar de landing
t /loopt. - Enkele dagen later zitten Prudon en zijn vrienden
J Ti feestelijk gedekte tafel waar zij verschrikkelijk lange re-
Ingen moeten aanhoren en elke spreker zegt weer, dat
Prudon, Goldwyn, Rob en alle anderen pioniers der wetenschap
zijn geweest. Maar Rob begint er bijna van te geeuwen. Dan
staat Prudon als laatste spreker op en hij richt zich tot Rob. „Je
gaat nu weer met je zeilboot de eenzame zee op", zegt hij ten
slotte, „maar als aandenken aan onze vriendschap en samen
werking wil ik je dit cadeau aanbieden. Hier is het". Rob opent
het pakje nieuwsgierig. Ah! het is een kleine, handige uitvoering
van Prudon's uitvinding, het „historische oog", waarmee hij des
tijds aan de Rivièra al heeft kennis gemaakt.
JERUZALEM De Is
raëlische premier Shamir
heeft gisteren gezegd dat
Israël „nu" bereid is te
gaan onderhandelen met
de Arabische landen. Dit
ondanks de hindernissen
die er nog altijd zijn, zo
heeft de Israëlische radio
gemeld.
„Niemand weet wat de resul
taten van de onderhandelin
gen zullen zijn, er kunnen zich
crises voordoen en onderbre
kingen. Het wordt een inge
wikkeld proces dat afhangt
van veel factoren, maar wij
moeten de onderhandelingen
beginnen en wensen dat het
nu begint", zei Shamir.
De premier toonde zich geluk
kig met het nieuwe standpunt
van Syrië ten opzichte van het
vredesproces. De Syrische pre
sident Hafez al-Assad heeft
zich bereid verklaard met Is
raël te onderhandelen. „Met
de bereidheid van Syrië en de
inspanningen van de Verenig
de Staten voor vrede tussen Is
raël en zijn Arabische buur
landen is er nu kans op onder
handelingen met alle Arabi
sche landen en de Palestijnse
inwoners van de Westelijke
Jordaanoever en de Gaza-
strook", voegde hij toe.
Toch zei Shamir gisteren ook
nog „veel vragen" te hebben
over het jongste Amerikaanse
voorstel rond een vredesconfe
rentie. Hij zei dit tegen een
Canadese delegatie die een be
zoek brengt aan Israël. Shamir
gaf echter aan dat hij in grote
lijnen achter het voorstel staat.
Hij onderstreepte dat hij vre
desbesprekingen niet langer
uit de weg wil gaan.
De Israëlische regering lijkt
bereid tot verdere concessies
om het vredesoverleg van de
grond te krijgen, zoals het toe
laten van de Verenigde Naties
Agenten van de Israëlische oproerpolitie fouilleerden vanochtend
een Palestijn in Jeruzalem. Min of meer tegelijkertijd riep premier
Shamir op om „nu" onderhandelingen te beginnen over vrede in
het Midden-Oosten.
foto: afp
„Op tijd beginnen
met maken
Syrische vlaggen"
JERUZALEM Hoewel
een vredesovereenkomst
voor het Midden-Oosten
nog ver weg is, neemt de
Israëlische vlaggenmaker
Chaim Liman geen enkel
risico en begint alvast met
het naaien van Syrische
vlaggen voor het geval de
Syrische president Assad
een bezoek aan Israël
brengt.. „Toen ze met de
Egyptische president Sadat
over vrede begonnen te
praten zat ik niet op te let
ten. Ik moest als een gek
werken om nog op tijd
Egyptische vlaggen te ma
ken voordat Sadat plotse
ling op Israëlische bodem
stond", zegt Liman. Nu
heeft hij in elk geval op
tijd zijn personeel op
dracht gegeven de Syri
sche nationale kleuren aan
elkaar te naaien. Maar wat
te doen als Assad nooit
komt? Liman: „Daar ben
ik niet bang voor. Hij
komt, hoe dan ook".
aan de conferentietafel. Minis
ter van buitenlandse zaken
Levy zei dat de Palestijnse af
vaardiging het grootste pro
bleem blijft. „De rest lossen we
samen wel op", aldus de minis
ter, doelend op de rol van de
VN en de duur van de confe
rentie.
Israël heeft tot nu toe gewei
gerd de VN te laten deelne
men en vindt dat een confe
rentie eenmalig moet zijn. De
joodse staat weigert ook Pales-
tijnen uit Oost-Jeruzalem als
onderhandelaar. De regering
vreest dat daardoor de claim
ondermijnd kan worden dat
heel Jeruzalem, inclusief het
geannexeerde Arabische deel,
de hoofdstad van hêt land is.
Gratis
Het ministerie van defensie
heeft overigens bevestigd dat
Israël in het kader van haar
streven meer kolonisten naar
de bezette Westoevef en Gaza-
strook te lokken gratis grond
verstrekt voor de bouw van
huizen.
De regering heeft al maanden
geleden besloten tot deze
maatregel, op aandringen van
minister Arens, maar er opzet
telijk geen ruchtbaarheid aan
gegeven, zo berichtte de krant
Davar gisteren.
De regering heeft niet alleen
besloten gratis bouwgrond aan
kolonisten uit te delen; de laat
ste tijd is ook aanzienlijk meer
Palestijnse grond door Israël
geconfisqueerd. Volgens be
richten is alleen al in de eerste
helft van dit jaar meer dan
8100 hectare in beslag geno
men; in 1988 werd over het ge
hele jaar ongeveer 600 hectare
geconfisqueerd.
